Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

‘Bɩ y zãms bũmb nins mam sẽn na n wilg yãmbã’

‘Bɩ y zãms bũmb nins mam sẽn na n wilg yãmbã’

‘Bɩ y zãms bũmb nins mam sẽn na n wilg yãmbã’

“Bɩ y rɩk mam nao wã n zãms bũmb nins mam sẽn na n wilg yãmbã. Tɩ bõe, mam yaa sũ-mar soaba la m yaa nin-nana la yãmb na paam vʋʋsgo.”—MATƖE 11:29.

1. Bõe yĩng tɩ d sã n zãms bũmb ning a Zezi sẽn wilg tõndã, na n tall yamleoog la barka?

WAKAT buud fãa, a Zezi Kirist talla tagsgo, zãmsg la manesem sẽn zemse. A pa kaoos tẽngã zug ye, la a maana tʋʋmd sẽn zĩnd bark la yamleoogo, sẽn paase a kell n talla a sũ-noogã. A tigma karen-biis la a zãms-b b sẽn na n maan to-to n balem Wẽnnaam, n nong ãdem-biisã la b tõog dũniyã. (Zã 16:33) A pidsa b sũyã ne saagr la a tũnug ne ‘koe-noogã n vẽneg-b ne vɩɩm la yĩng sẽn ka kiida yelle.’ (2 Tɩmote 1:10) Yãmb sã n ya a karen-biiga, yãmb tagsdame tɩ yɩ karen-biig rat n yeelame tɩ bõe? D sã n vaees a Zezi sẽn yet bũmb ning karen-biisã wɛɛngẽ wã, d tõe n bãnga d sẽn na n maan tɩ d vɩɩmã zĩnd bark to-to. Woto baoodame tɩ d sak yẽ tagsgã la d tũ no-kãsems kẽere.—Matɩe 10:24, 25; Luk 14:26, 27; Zã 8:31, 32; 13:35; 15:8.

2, 3. a) Yɩ a Zezi karen-biig rat n yeelame tɩ bõe? b) Bõe yĩng tɩ tar yõod tɩ d sʋk d meng n gese, ‘Ãnd soab karen-biig la mam lebg-yã?’

2 Kiris-neb Gerɛk Gʋlsg Sõamyã pʋgẽ, gom-biig ning b sẽn lebg tɩ “karen-biigã” rat n yeelame tɩ ned sẽn tikd a yam bũmb zugu, bɩ ned sẽn zãmsde. Gom-biig sẽn tɩ loe ne rẽ n be zãms-kãngã verse yẽgrã pʋgẽ Matɩe 11:29 pʋgẽ: ‘Bɩ y rɩk mam nao wã n zãms bũmb nins mam sẽn na n wilg yãmbã. Tɩ bõe, mam yaa sũ-mar soaba la m yaa nin-nana la yãmb na paam vʋʋsgo.’ N-ye, karen-biig yaa ned sẽn zãmsde. Naoor wʋsgo Evãnzill dãmbã rɩka gom-biig ning sẽn yaa “karen-biigã” n tɩ loe ne neb nins sẽn da tũud a Zezi n pẽ-a n yɩɩdã, sẽn tog sor ne-a a sẽn da wa n moondẽ la b ra paamd zãmsg a nengẽ wã. Tõe tɩ kẽer saka a Zezi zãmsgã bala, n pa bao n vẽneg-a nebã taoor ye. (Luk 6:17;19:38) Evãnzill gʋlsdbã me goma “a Zã [sẽn yaa Lisdã me] karem-biisa ne Fariziẽ dãmba karem-biis” yelle. (Mark 2:18) A Zezi sẽn yeel a karen-biisã tɩ b ‘gũus ne Fariziẽ dãmba zãmsgã’ yĩnga, d tõe n sʋka d mense: ‘Ãnd soab karen-biig la mam lebg-yã?’—Matɩe 16:12.

3 Tõnd sã n ya a Zezi karen-biisi, n paam zãmsg a nengẽ, rẽnd neb a taabã na n paama tẽeb kengr tõnd sɛɛgẽ. B segd n yãame tɩ tõnd lebga nin-bʋgsg la sũ-bʋgsem soab n yɩɩd pĩndã. Tõnd sã n yaa taoor soab d tʋʋmã zĩigẽ, d sã n yaa roagdba, bɩ d tara pe-kɩʋʋng tʋʋm kiris-neb tigingã pʋgẽ, neb nins yell tõnd sẽn getã tagsdame tɩ d tara manesem ne-b wa a Zezi sẽn tall manesem ning ne a karen-biisã bɩ?

A Zezi manesem ne nebã sẽn yɩ to-to

4, 5. a) Bõe yĩng tɩ pa toog tɩ d bãng a Zezi sẽn tall manesem ning ne neb sẽn da tar zu-loeesã? b) Yel-bʋg la a Zezi yã a sẽn wa n dɩt Fariziẽ a yembr yiri?

4 D segd n bãnga a Zezi sẽn tall manesem ning ne nebã, sẽn yɩɩd fãa ne neb nins sẽn tall zu-loe-kãsemsã. Rẽ bãngr pa segd n yɩ toog ye. Biiblã tara kɩbay wʋsg sẽn wilgd a Zezi sẽn tall manesem ne neb a taaba, tɩ kẽer da be namsg pʋgẽ. Bɩ d ges tũudmã nanambse, sẽn yɩɩd fãa Fariziẽ dãmbã sẽn tall manesem ning me ne neb sẽn tall zu-loees woto. B manesemã sẽn yaa lebend ne a Zezi wã na n kõ-d-la zãmsgo.

5 Yʋʋmd 31 T.W., a Zezi sẽn da wa n moond Galile, “Fariziẽ a ye kosa a Zezi tɩ b wa rɩ ne yẽnda.” A Zezi pa maan sãmbg la a sak boollã ye. “La a Zezi kẽe Fariziẽ wã zakẽ n zĩnd n na n dɩ. La gese, tẽnga pag a yembr sẽn yaa yel-wẽn soaba bãngame t’a Zezi zĩ n dɩta Fariziẽ wã zakẽ, yẽ talla albatr tʋko sẽn pid ne tɩdar kaam n wa yaas bãmb poorẽ n yãbe. La a nintãm sẽn madg bãmb nao wã, a yẽesa bãmb ne a zoobdo, la a moka bãmb nao wã n ning bãmb tɩdar kaam.”—Luk 7:36-38.

6. Bõe yĩng tɩ pagã sẽn yaa ‘yel-wẽn soabã’ tõog n wa Fariziẽ wã yiri?

6 Yãmb tõe n mamsa rẽ bɩ? Sebr a yembr yeta woto: “Pagã (v. 37) tũnuga ne nebã minung sẽn da kõt sor tɩ nimbãan dãmb tõe n kẽng kibs a woto zĩigẽ sẽn na yɩl n paam rɩ-kɛlã.” Yaa rẽ n kɩt tɩ d tõe n bãng bũmb ning sẽn tõe n kɩt tɩ ned da tõe n kẽ kibs a woto zĩigẽ tɩ b pa bool-a wã võore. Tõe tɩ neb a taab n da gũud rɩ-kɛl rɩɩbã saabẽ. Baasg zãnga, pʋg-kãngã talla manesem sãanga. A pa zĩnd kɛɛng n gũudẽ tɩ rɩɩbã sa ye. A ra pa tar yʋ-noog ye, a sẽn da yaa ‘yel-wẽn soab’ b sẽn da mi sõma wã yĩnga, hal t’a Zezi tol n yeel t’a mii “yẽ yel-wẽna sẽn [da] yaa wʋsgã.”—Luk 7:47.

7, 8. a) Tõnd manesem ra na n yɩɩ wãn to yell ning b sẽn togs Luk 7:36-38 pʋgẽ wã taoore? b) A Simo manesem yɩɩ wãn to?

7 Mams-y n ges yãmb sẽn da na n vɩ wakat kãng n be a Zezi zĩigẽ. Y manesem da na n yɩɩ wãn to? Yãnd ra na n yõk-y lame, pʋg-kãngã sã n da pẽneg-y bɩ? Rẽ ra na n tusa yãmb tɩ y maan bõe? (Luk 7:45) Ra na n sãama y sũur bɩ?

8 Yãmb sã n da be sãamb a taabã sʋka, yãmb tagsgã ra na n wõnega Fariziẽ a Simo rẽndã ne manesem buud bɩ? “Fariziẽ ninga sẽn bool [a Zezi wã] sẽn yã woto yẽ tagsda a sũur pʋgẽ: ‘Dao kãngã sã n yaa Wẽnnaam no-rɛɛsa, a na n bãnga pag ninga sen tikd yẽ wã yelle, tɩ yẽ yaa yel-wẽn soaba.’” (Luk 7:39) Sẽn yaa lebende, a Zezi ra yaa nimbãan-zoeta. A bãngame tɩ pagã ra bee nimbãaneg la yɩɩr pʋgẽ. B pa togs tõnd pagã sẽn maan to-to n wa kẽ yel-wẽn pʋgẽ ye. A sã n sɩd ra yaa pʋg-yoodre, ra pa wõnd galʋ-tẽngã neb sẽn da yaa Zʋɩf rãmb sẽn da yaa wẽn-tũudbã sõng-a lame ye.

9. A Zezi manesem yɩɩ wãn to, la tõe tɩ rẽ waa ne bõe?

9 La a Zezi ra rat n sõnga pagã. A Zezi yeel-a lame: “Fo paama f yel-wẽna sugri.” Rẽ poore, a paasame: “Fo tẽeb n fãag foom. Kẽng ne laafɩ.” (Luk 7:48-50) Yaa zĩ-kãngã la kɩbarã sata. Nina tõe n yeelame t’a Zezi pa sõng pagã wʋsg ye. A ning-a-la bark n yeel-a t’a tõe n loogame. Yãmb tagsdame t’a leba a vɩ-yookã pʋgẽ bɩ? Baa d sẽn pa tõe n yeel vẽeneg tɩ sɩd yɩɩ woto wã, bɩ y ges a Luk sẽn yeel bũmb ning n paasã. A togsame t’a Zezi saaga “tẽn-bɛd ne tẽn-bõoneg fãa n moon Wẽnnaam soolem koe-noogo.” A Luk leb n paasame tɩ “pagb kẽere,” sẽn da ya a Zezi karen-biisi, n “yãk b paoong n sõng a Zezi.” Tõeeme tɩ pʋg-kãngã sẽn da tek yam n kos sugr la a tar mi-beoogã ra bee pʋg-kãensã sʋka, n sɩng n tar wẽn-zoeer vɩɩm ne sũur kaset sẽn yaa yɩlemde, t’a vɩɩmã tar võor masã, la a tar nonglem sẽn yaa kãseng n yɩɩd ne Wẽnnaam.—Luk 8:1-3.

A Zezi sẽn da yaa toor to-to ne Fariziẽ rãmbã

10. Bõe yĩng tɩ be nafr tɩ d tags kɩbar ning sẽn tɩ loe ne a Zezi la pagã a Simo yirã zugu?

10 Bõe zãmsg la d tõe n paam ne kɩba-kãngã sẽn tar pãngã? A sɩd sidgda yĩnga, bɩ bõe? Y sã n da be a Simo yirã, y tagsg ra na n yɩɩ bõe? Y ra na n maana wa a Zezi bɩ, bɩ y ra na n tagsa wa Fariziẽ wã sẽn yaa zaka soaba baa yaa bilf bɩ? A Zezi ra yaa Wẽnnaam Biribla, rẽ d pa tõe n tags la d maan wa yẽ sẽn maana kɛpɩ ye. Tõeeme tɩ d pa na n yɩ tao-tao me n tags tɩ d wõnda a Simo sẽn yaa Fariziẽ wã ye. Ned-ned n na n sak n yeel t’a maanda wa Fariziẽ.

11. Bõe yĩng tɩ d pa rat tɩ b yeel tɩ tõnd yaa wa Fariziẽ rãmbã?

11 D sã n zãms kaset sẽn yit Biiblã la sɛb a taab pʋsẽ, d tõe n wa yeelame tɩ Fariziẽ rãmbã ra tagsdame tɩ nin-buiidã la tẽngã neer da zaoo bãmb zutu. Wẽnnaam Tõogã sẽn da yaa vẽeneg tɩ b tõe n wʋm a võorã nana-nana wã ra pa sek-b ye. Zĩig ning bãmb sẽn tẽed tɩ Tõogã wõnda a pa togsd yɛlã n welgã, b baoome n na n wilg n leke, n wilg tõogã sẽn tũud to-to, sẽn na yɩl tɩ sũur-kasetã ra tall tʋʋmd a tũubã pʋgẽ ye. Tũudum taoor dãmb kãensã makame n na n yãk noor sẽn wilgd ned manesem sẽn segd n yɩ to-to yɛlã fãa taoore, baa yel-yaals taoore. *

12. Tags-bʋg la Fariziẽ rãmbã ra tar b mensã zutu?

12 Pĩnd yɛl-mit a Zozɛf sẽn vɩɩmd pipi yʋʋm kob-gĩndẽ wã wilga vẽeneg tɩ Fariziẽ rãmbã ra geta b mens wa nin-sõma, nin-tɩrs la wala neb sẽn mi b tʋʋmd sõma. Sãmbg sẽn ka be, Fariziẽ rãmb kẽer da wõnda woto. Woto tõe n kɩtame tɩ d tags a Nikodɛm yelle. (Zã 3:1, 2; 7:50, 51) Wakat n zĩnd tɩ bãmb kẽer sak kiris-nedemdã tũudum. (Tʋʋma 15:5) Tʋm-tʋmd a Poll sẽn yaa kiris-nedã gʋlsa Zʋɩf rãmb kẽere, wala makre Fariziẽ rãmbã wɛɛngẽ woto: “Bãmb wɩngda ne Wẽnnaam tʋʋmde, la bãmb ka tar vẽnegr ye.” (Rom dãmba 10:2) Baasg zãnga, Evãnzill dãmbã bilgd-b-la wala nin-buiidã sẽn da get-b to-to wã, wala wuk-m-mens rãmba, tɩtaam dãmba, neb sẽn get tɩ b mens yaa tɩrse, nin-sãbsdba, neb sẽn nong b taab taal ningri, la nin-pa-nandem dãmba.

A Zezi tagsgo

13. Bõe la a Zezi yeel Fariziẽ rãmbã wɛɛngẽ?

13 A Zezi ninga gʋlsdbã la Fariziẽ rãmbã taal n yeel tɩ b yaa ninsaan-kãrzukma. “Bãmb sẽbda zɩɩb sẽn yaa zɩsgo n tʋkd neba, la bãmb mens ka sɩɩsd bãmb ne b nug-bil ye.” N-ye, zɩɩbã ra yaa zɩsgo, tɩ gol ning b sẽn modg nebã tɩ b pidã ra pa bʋgs ye. A Zezi kẽnga taoor n bool gʋlsdbã ne Fariziẽ rãmbã tɩ “yalemba.” Yalem yaa yell ne nin-buiidã. A Zezi leb n boola gʋlsdbã ne Fariziẽ rãmbã tɩ “sor-wilgdb sẽn yaa zoense,” la a yeel tɩ b ra “basda bũmb nins sẽn yaa neer n yɩɩd tõog pʋgẽ sẽn yaa tɩrlem la nimbãan-zoeere la sɩda.” Ãnd soab n dat t’a Zezi ges-a wa Fariziẽ?—Matɩe 23:1-4, 16, 17, 23.

14, 15. a) A Zezi manesmã ne a Matɩe Levi wilgda bõe Fariziẽ rãmbã yel-manesem wɛɛngẽ? b) Zãms-bʋs sẽn tar yõod wʋsg la d tõe n bãng kɩba-kãngã pʋgẽ?

14 Evãnzill dãmbã karemdb fãa la bal tõe n yãame tɩ Fariziẽ rãmb wʋsg sẽn yɩɩd yaa nin-sãbsdba. A Zezi sẽn bool a Matɩe Levi, sẽn yaa yõor yaood rɛɛgd t’a wa yɩ a karem-biigã poore, a Levi maana kibs kãseng a yĩnga. Biiblã yetame: “Fariziẽ dãmb ne gʋlsdba yẽgma ne a Zezi karem-biisã n yeele: ‘Yaa bõe tɩ yãmb dɩtẽ la y yũud ne yõor yaood deegdba la yel-wẽna rãmba?’ A Zezi leoka bãmb yaa: ‘ . . . Mam ka wa n na n bool nin-tɩrs tɩ b tek yam n kos sugr ye, yaa yel-wẽna rãmba.’ ”—Luk 5:27-32.

15 A Levi mengã bãnga bũmb a to a Zezi sẽn yeel sasa kãnga: “Bɩ y kẽng n zãms koe-kãng võore: Mam sũur nooma ne ninbãan-zoeere, la ka ne maand ye.” (Matɩe 9:13) Baa Fariziẽ rãmbã sẽn da yet tɩ b tẽeda no-rɛɛsdb sẽn yaa Hebre rãmbã goama, b pa sak gom-kãngã sẽn yit Oze 6:6 pʋgẽ wã ye. Zĩ-kãngã wɛɛngẽ b ra kɩta sɩd tɩ b sã n da na n kɩɩs tõogã me, yaa sẽn yɩl n sak rog-n-mikã. Tõnd ned kam fãa segd n sʋka a meng woto: ‘B mii maam wa ned sẽn gãd noy kẽer dem-dem hal tɩ sugr kaẽ bɩ, wala noy nins sẽn wilgd f meng tagsg yɛl zut bɩ wala tagsg nebã sẽn nong n tar yell wɛɛngẽ wã bɩ? Bɩ neb a taabã miimi tɩ sẽn yɩɩd fãa mam yaa nimbãan-zoɛt la nin-sõngo?’

16. Fariziẽ rãmbã manesem da yaa wãn to, la wãn to la d tõe n gũus n da yɩ wa bãmba?

16 Fariziẽ rãmbã sẽn da minim bũmb ning yaa sãbsg woo sãbsgo. Fariziẽ rãmbã ra baooda zang buud fãa, sẽn yaa sɩd bɩ b sẽn mamse. B kɩtame tɩ nebã yam pa gãe ye, la b ra tẽegd b kongrã. Fariziẽ rãmbã ra wukda b mens ne b sẽn kõt zẽ-biis sẽn pa zem baa fʋɩ wala b sẽn boond b rãmb tɩ mante, anɛt la kumẽ wã yembr piig zugã. B ra wilgda b wẽn-zoeerã ne b futã ningr la b mak n na n wilg buudã sore. Sɩd-sɩda, tõnd sã n dat tɩ d tʋʋmã zems ne makr ning a Zezi sẽn kõ wã, d segd n gũusame n da nong wakat fãa n baood neb a taabã pãn-komsem la d zẽnd-b ye.

Wãn to la a Zezi ra welgd yɛlã?

17-19. a) Wilg-y a Zezi sẽn welg yell sẽn da tõe n wa ne zu-loees wʋsg to-to. b) Yaa bõe n kɩt tɩ yellã ra kõt yɩɩre, la a pa be yamleoogo? d) Yãmb sã n da be zĩig ning pagã sẽn pẽnegẽ a Zezi wã, y manesem da na n yɩɩ wãn to?

17 A Zezi sẽn da welgd yɛlã to-to wã ra yaa toor wʋsg ne Fariziẽ rãmbã rẽndã. Ges-y a Zezi sẽn maan to-to n welg yell sẽn da tõe n yɩẽ yel-kãseng menga. Ra yaa pag zɩɩm sẽn da yit sẽn kaoos sẽn na maan yʋʋm 12. Y tõe n karma kɩbarã Luk 8:42-48 pʋgẽ.

18 A Mark kɩbarã yetame tɩ “rabeem yõka pagã t’a rigda.” (Mark 5:33) Bõe yĩnga? Sãmbg sẽn ka be, ya a sẽn da mi t’a kɩɩsa Wẽnnaam Tõogã yĩnga. Sã n yaa ne Maankʋʋre 15:25-28, pag zɩɩm sẽn yit tɩ pa tũ ne sãmpogr ra yaa rẽgdo, zɩɩmã yiib sẽn kaoos sasa ningã fãa pʋgẽ, n paas rasem a yopoe. Bũmb bɩ ned ning fãa a sẽn sɩɩs ra lebgda rẽgdo. Sẽn na yɩl n sɩɩs a Zezi, yɩɩ tɩlae ne pʋg-kãngã t’a wẽdg kʋʋngã sʋk n ta-a. D sã n ges kɩbarã yʋʋm 2000 poore, pʋg-kãngã nimbãaneg tar-d lame.

19 Yãmb sã n da zĩndẽ be badaare, wãn to la y ra na n ges yellã? Bõe la y ra na n yeelẽ? Bãng-y t’a Zezi talla sõmblem, nonglem la naneb ne pagã, hali n pa gom n leb yell ba a yembr a sẽn maan sẽnẽ ye.—Mark 5:34.

20. B sã n da baoodẽ tɩ d tũ Maankʋʋre 15:25-28 rũndã-rũndã, yel-to-bʋg la d ra na n mao ne?

20 Bõe la d tõe n zãms yel-kãngã pʋgẽ? Mams-y yãmb sẽn na n yaa kãsem soab n be kiris-neb tigingẽ rũndã-rũndã. La sẽn paase, mams-y Maankʋʋre 15:25-28 sẽn da na n yaa tõog b sẽn baood tɩ kiris-nebã tũ rũndã-rũndã tɩ kiris-nin-poak kɩɩs tõog kãnga, n be yɩɩr pʋgẽ n pa mi a sẽn maandg ye. Y manesem da na n yɩɩ wãn to? Y ra na n ning-a-la yãnd zãma wã taoor ne sagl-toos bɩ? Tõeeme tɩ y yeel tɩ “Waii, m kõn yaa n tol n maan woto ye! M na n tũu a Zezi makr n yɩ nin-sõngo, n tall nonglem, n yɩ wʋmd la m tall nanebo.” Be neere! Baasg zãnga, yaa rɩk a Zezi togs-n-taar n maan woto wã la tʋʋmdã.

21. Bõe la a Zezi zãms nebã Tõogã wɛɛngẽ?

21 Sẽn yɩɩd fãa, nebã ra getame t’a Zezi ra kõt-b-la yolsgo, n waoogd-b la a kengd b raoodo. Zĩig ning Wẽnnaam Tõogã sẽn da yaa vẽenegã, a sẽn yet bũmb ningã bal la a võorã. A sã n da pa togs yɛlã n welge, nebã ra na n tũu b sũur kasetã koɛɛga, la woto b ra tõe n wilga b nonglem ne Wẽnnaam ne sard nins b sẽn dɩkd ne b mensã. Tõogã ra pa dem-dem ye. (Mark 2:27, 28) Wẽnnaam da nonga a nin-buiidã, wakat fãa a maana sẽn na kõ-b sũ-noogo, la b sã n da konge a ra sakame n tall nimbãan-zoeer ne-ba. A Zezi ra yaa woto.—Zã 14:9.

A Zezi zãmsgã biisi

22. A Zezi karen-biisã sẽn paam zãmsg a nengẽ wã kɩtame tɩ b tall tagsg la yel-manesem bʋse?

22 Neb nins sẽn kelg a Zezi n lebg a karen-biisã talla naneb wʋsg ne a togs-kãngã sɩdã: “Mam yɛla yaa naana, la mam zɩɩb yaa faasga.” (Matɩe 11:30) B zɩ n tags t’a tʋk-b-la zɩɩb sẽn zɩse, t’a kãbgda b sũy bɩ t’a ra zabd-b-la wakat fãa ye. B ra tara paam-m-meng la sũ-noog n yɩɩda, n da tar bas-yard n yɩɩd tɩ b tara zems-n-taar ne Wẽnnaam la ne b taabã. (Matɩe 7:1-5; Luk 9:49, 50) A kɩtame tɩ b bãng tɩ yɩ taoor lʋɩt tẽebã wɛɛngẽ baoodame tɩ f yɩ ned sẽn kengd neb a taabã tẽebo, tɩ f tall sik-m-meng la sũ-bʋgsem.—1 Korẽnt dãmba 16:17, 18; Filip rãmba 2:3.

23. Karen-biisã sẽn zĩnd ne a Zezi wã, b paama zãms-bʋg sẽn tar yõod wʋsgo, tɩ sõng-b tɩ b wa bãng bõe?

23 Sẽn paase, neb wʋsg sɩd yãame tɩ tara yõod tɩ b zĩnd zems-n-taar pʋgẽ ne Kirist la b tall a tagsgã la a manesmã buudu. A yeela a karen-biisã tɩ: “A wa m Ba sẽn nong maama, mam me nonga yãmb woto. Bɩ y pa mam nonglem pʋgẽ. Yãmb sã n sak mam tõodã yãmb na n paa mam nonglem pʋgẽ wa mam sẽn sak m Ba tõodã n paad bãmb nonglem pʋgẽ [wã].” (Zã 15:9, 10) B sã n da rat n tõog Wẽnd sõgenegã pʋgẽ, b ra segd n tũu bũmb ning b sẽn da zãms a Zezi nengẽ wã neere, Wẽnnaam koe-noog sẽn be yamleoogã rɩk n moon la zãms-a nebã pʋgẽ, la b manesmã ne b zakã rãmb la ne b zo-rãmbã pʋgẽ. Saam-biisã sõor sẽn fɩɩg n lebg tigims wʋsgã, b segd n tẽega wakat fãa t’a Zezi manesmã n zemse. A sẽn da zãms nebã bũmb ningã ra yaa sɩda, la b sẽn ges a sẽn vɩɩmd to-to wã sɩd ra yaa vɩɩm ning d sẽn segd n baoã.—Zã 14:6; Efɛɛz rãmba 4:20, 21.

24. Yel-bʋs a Zezi makrã pʋgẽ la d segd n gãd ne d sũy fãa?

24 Yãmb sẽn tagsd yɛl nins d sẽn vaeesã kẽer zutã, y nee zĩis nins y sẽn tõe n maan tɩ yɩ sõma n paas bɩ? Yãmb sak n deegame tɩ wakat fãa, a Zezi talla tagsgo, zãmsg la manesem sẽn zems bɩ? Rẽ, bɩ y ra koms raood ye. Goam nins a sẽn taas tõnd tɩ kengd raoodã yaa: “Yãmb sẽn bãng bõn-kãensã, yãmb sã n maan woto, bark bee yãmb zutu.”—Zã 13:17.

[Tẽngr note]

^ sull 11 “Welg-kãseng ning sẽn be [a Zezi la Fariziẽ rãmbã sʋkã] yaa vẽeneg bal ne b tagsgã Wẽnnaam wɛɛngẽ wã sẽn kɩɩsd taabã. Sã n yaa ne Fariziẽ rãmbã, sẽn yɩɩd fãa, Wẽnnaam baoodame tɩ nebã maan yɛl toor-toore, tɩ sã n yaa ne a Zezi, Wẽnnaam yaa nimbãan-zoeta. Yaa sɩd tɩ Fariziẽ pa kɩɩs tɩ Wẽnnaam yaa sõmblem la nonglem soab ye, la sã n yaa ne yẽ, rẽ pukda ne Wẽnnaam sẽn kõ Taoreetã [Tõogã], la b sẽn tõe n maan a sẽn baoodã. . . . Rog-n-mikã b sẽn taas ne noor goamã gãdb ne a noyã sẽn wilgd tõogã võorã yaa bũmb Fariziẽ sẽn da get tɩ yaa Tõogã pidsgu. . . . A Zezi sẽn wilg tɩ tõod sẽn yaa kasems a yiibã sẽn tɩ loe ne nonglmã (Mat. 22:34-40) yaa yɛlã võor tikri, la a leb n pa sak tɩ fariziẽ rãmbã rog-n-mik b sẽn taas ne noor goamã yaa tɩlaeyã . . . kɩtame masã t’a kɩɩs Fariziẽ dãmbã sẽn da wilgd tũudmã zãmsg võor to-to, n tikd rẽ zug n welgd sũur kaset yɛlã.”—The New International Dictionary of New Testament Theology.

Wãn to la y leokda?

• Sã n yaa ne yãmba, yɩ a Zezi karen-biig rat n yeelame tɩ bõe?

• A Zezi manesem yɩɩ wãn to ne nebã?

• A Zezi sẽn zãms nebã to-to wã tõe n zãmsa tõnd bõe?

• Wãn to la Fariziẽ rãmbã ra yaa toor ne a Zezi?

[Zãmsgã sogsgã]

[Foto, seb-neng 16]

A Zezi manesmã ne nebã sɩd yɩɩ toor wʋsg ne Fariziẽ rãmbã manesem!