D rɩ a Zeova sõmblem sẽn pid ne nonglmã nafa
D rɩ a Zeova sõmblem sẽn pid ne nonglmã nafa
“Ãnda n yaa yam soaba? Bɩ a gũus ne bõn-kãense n bãng Zusoaba [“sõmblem sẽn pid ne,” NW ] nonglem[ã].”—YƖƖL SÕAMYÃ 107:43.
1. Wakat bʋg la b tũnug ne gomd ning sẽn yaa “sõmblem sẽn pid ne nonglmã” Biiblã pʋgẽ pipi, la sʋgs-bʋs sẽn tɩ loe ne zʋg-sõng kãngã la d na n gese?
YƲƲM 4 000 sẽn looge, a Abrahaam ba-biig biig a Lot yeela a Zeova wɛɛngẽ tɩ: “Fo paasda f sõmblem sẽn pid ne nonglmã.” (Sɩngre 19:19, NW ) Woto yaa gomd ning sẽn yaa “sõmblem sẽn pid ne nonglmã” pipi pukr Biiblã pʋgẽ. A Zakoob, a Naomi, a Davɩɩd la Wẽnnaam sõgen dãmb a taab me goma a Zeova zʋg-sõng kãngã yelle. (Sɩngre 32:10, NW; Rut 1:8, NW; 2 Sãmwɛll 2:6, NW ) Sɩda, goam nins sẽn yaa “sõmblem sẽn pid ne nonglmã” pukda naoor 250 Les Saintes Écritures — Traduction du monde nouveau pʋgẽ. La a Zeova sõmblem sẽn pid ne nonglmã yaa bõe? Ãnd wɛɛngẽ la a wilg-a pĩnd wẽndẽ wã? La wãn to la tõnd rɩt a nafr rũndã-rũndã?
2. Bõe yĩng tɩ Hebre gom-biig ning b sẽn lebg tɩ “sõmblem sẽn pid ne nonglmã” võor wilgr yaa toog wʋsgo, la a lebgr bʋg a to n zemse?
2 Gʋlsg Sõamyã pʋgẽ, yaa Hebre gom-biig võor sẽn tagem la b lebg ne tɩ “sõmblem sẽn pid ne nonglmã,” tɩ buud-goam wʋsg pa tar gom-yɛng sẽn zems kɛpɩ n wilgd a võorã fãa ye. Woto, lebgr wala “nonglmã,” “nimbãan-zoeere,” la “kɩs-sɩdã” pa wilgd a võorã fãa fãa ye. Baasg zãnga, “sõmblem sẽn pid ne nonglmã” n yaa lebgr sẽn zems n yɩɩdã, tɩ bãngr sebr a yembr (Theological Wordbook of the Old Testament) yet t’a “pa zãr ne gom-biigã võor ye.” Les Saintes Écritures — Traduction du monde nouveau à références lebga Hebre gomd ning sẽn yaa “sõmblem sẽn pid ne nonglmã” wa sẽn zems tɩ “kɩs-sɩd nonglem.”—Yikri 15:13, NW; Yɩɩl Sõamyã 5:7, NW.
A yaa toor ne nonglem la kɩs-sɩda
3. Wãn to la sõmblem sẽn pid ne nonglem yaa toor ne nonglem?
3 Sõmblem sẽn pid ne nonglem bɩ kɩs-sɩd nonglem tɩ loee sõma-sõma ne nonglem la kɩs-sɩda. Baasg zãnga, a yaa toor ne bãmb hal wʋsgo. Ges-y sõmblmã sẽn yaa toor ne nonglmã to-to. Nonglmã tõe n tɩ loee ne yɛl bɩ tagsa. Biiblã gomda ‘rãam ne kaam nonglem’ la ‘yam nonglem’ yelle. (Yelbũna 21:17; 29:3) Sõmblem tɩ loee ne neba, la pa ne tagsa bɩ ne bõn-yood sẽn pa vɩ ye. Wala makre, Yikri 20:6 (NW) sẽn yet t’a Zeova ‘tallda sõmblem sẽn pid ne nonglem ne zãmaan tusrã,’ yaa neb yell la b gomda.
4. Wãn to la sõmblem sẽn pid ne nonglem yaa toor ne kɩs-sɩdã?
4 Hebre gom-biig ning b sẽn lebg tɩ “sõmblem sẽn pid ne nonglmã” võor tagem n yɩɩda “kɩs-sɩdã.” Buud-goam kẽer pʋsẽ, b nong n tũnugda ne gom-biig sẽn yaa “kɩs-sɩdã” sẽn na yɩl n wilg manesem ning ned sẽn segd n tall ne a taoor soaba. La wala bãngd a yembr sẽn wilgã, sã n yaa ne Biiblã tagsgo, sõmblem kãngã “yaa manesem sẽn yaa lebend zãng fasɩ ne rẽ: yaa sẽn tar-a pãng n yɩɩdã n talld kɩs-sɩd ne sẽn ka-a pãngã bɩ sẽn dat-a sõngrã.” Woto yĩnga, Rĩm a Davɩɩd ra tõe n bõosa a Zeova woto: “Kɩt-y tɩ y neng vẽenem yãg y tʋm-tʋmda zugu. Fãag-y maam ne yãmb [sõmblem sẽn pid ne, NW ] nonglm[ã].” (Yɩɩl Sõamyã 31:17) A Davɩɩd sẽn da be sõngr ratem pʋgẽ wã kosa a Zeova sẽn yaa pãng soabã t’a tall sõmblem, bɩ kɩs-sɩd nonglem ne-a. Sẽn mik tɩ sẽn dat-b sõngrã pa tar tõog pãens rãmbã zutã yĩnga, zĩ-kãngã wɛɛngẽ wã, pa ne modgr la sẽn tar-b pãngã wilgd sõmblem ye.
5. a) Wẽnnaam sõmblem sẽn pid ne nonglmã pukda wãn to a Gomdã pʋgẽ? b) A Zeova sõmblmã sẽn pid ne nonglmã puk bʋs la d na n gese?
5 Yɩɩl gʋlsdã sʋkame: “Ãnda n yaa yam soaba? Bɩ a gũus ne bõn-kãense n bãng Zusoaba [“sõmblem sẽn pid ne,” NW ] nonglem.” (Yɩɩl Sõamyã 107:43) A Zeova sõmblem sẽn pid ne nonglmã tõe n waa ne fãagr la vɩɩm koglgo. (Yɩɩl Sõamyã 6:5; 119:88, 159) A yaa koglg la yolsg zu-loeesã taoore. (Yɩɩl Sõamyã 31:16, 21, NW; 40:11, NW; 143:12, NW ) Yaa zʋg-kãngã maasem yĩng la d tõe n paam d yel-wẽnã sugri. (Yɩɩl Sõamyã 25:7) D sã n lebg n ges Biiblã kɩbay sãnda, la verse a taaba, d na n yãame t’a Zeova sõmblmã sẽn pid ne nonglmã 1) pukda ne tʋʋm sẽn yaa takɩ la 2) ya a sõgen dãmb nins sẽn tar kɩs-sɩdã la nafda.
Fãagrã yaa sõmblem sẽn pid ne nonglmã pukri
6, 7. a) Wãn to la a Zeova wilg sõmblem sẽn pid ne nonglem wʋsg ne a Lote? b) Wakat bʋg la a Lot gom a Zeova sõmblem sẽn pid ne nonglmã yelle?
6 D sã n dat n bãng a Zeova sõmblem sẽn pid ne nonglmã võor sõma, bɩ d vaees Gʋlsg Sõamyã kɩbay sẽn tɩ loe ne zʋg-sõng kãngã wã. Sɩngre 14:1-16 pʋgẽ, d yãtame tɩ bɛɛb n yõk a Lot sẽn ya a Abrahaam ba-biig biigã n tall n looge. La a Abrahaam tɩ fãaga a Lote. A Lot vɩɩmã ra bee yell pʋgẽ yɛsa, a Zeova sẽn da wa n dat n sãam Sodom sẽn da yaa galʋ-tẽn-wẽng t’a Lot ne a zaka rãmb ra vɩ be wã.—Sɩngre 18:20-22; 19:12, 13.
7 Sẽn deng Sodom sãoongã bala, a Zeova malɛk rãmbã talla a Lot ne a zakã rãmb n yiis galʋ-tẽngã pʋgẽ. Wakat kãngã, a Lot yeelame: “Yãmb maana maam neere, yãmb maana nimbãan-zoeer wʋsg mam yĩnga [“talla sõmblem wʋsg sẽn pid ne nonglem ne maam,” NW ] n fãag mam yõore.” (Sɩngre 19:16, 19) Ne gom-kãensã, a Lot sak n deegame t’a Zeova ra tara sõmblem sẽn pid ne nonglem sẽn yaa wʋsgo, a sẽn fãag-a wã. Ka wã, Wẽnnaam wilga a sõmblem sẽn pid ne nonglmã a sẽn fãag ninsaalbã.—2 Pɩɛɛr 2:7.
A Zeova sõmblem sẽn pid ne nonglmã la a sor-wilgrã
8, 9. a) Tʋʋm bʋg la b ra bobl a Abrahaam sõgnã? b) Bõe yĩng tɩ sõgna pʋʋs n kos Wẽnnaam t’a tall sõmblem sẽn pid ne nonglem ne-a, la yaa bõe n maan a sẽn da wa n pʋʋsdẽ wã?
8 Sɩngr sak 24 pʋgẽ, b gomda Wẽnnaam sõmblem sẽn pid ne nonglmã bɩ a kɩs-sɩd nonglmã wilgr yelle. Kɩbarã wilgdame t’a Abrahaam tʋma a sõgen t’a kẽng yẽ ba-yirã n tɩ bao pag n wa kõ a biribl a Izaak. (Verse a 2-4) Tʋʋmdã a sẽn bobl sõgna ra yaa toogo, la a kõ-a-la bas-m-yam t’a Zeova malɛkã ra na n wilg-a-la sore. (Verse a 7) Sõgna baas n taa bulg zĩigẽ, sẽn da pẽ “Nahoor tẽnga” (Harã bɩ zĩig sẽn pẽ beenẽ) sasa ning pagbã sẽn da wat n na n yõng koomã. (Verse 10, 11) A sẽn yã pagbã sẽn wa n pẽnegdẽ wã, a bãngame t’a tẽn-tʋmdã wakat kãseng ra taame n sa. La wãn to la a ra na n tõog n bãng pag ning sẽn zems-a wã?
9 A sẽn da mi t’a ra rata Wẽnnaam sõngrã, a Abrahaam sõgnã pʋʋsa woto: “Zusoaba sẽn yaa mam soaal a Abrahaam Wẽnnaam, mam kota yãmb tɩ y kɩt tɩ m paam m sẽn data rũnda bala, la y maan mam zu-soaba a Abrahaam neere [“tall sõmblem sẽn pid ne nonglem ne-a,” NW ].” (Verse 12) Wãn to la a Zeova ra na n wilg sõmblem sẽn pid ne nonglmã? Sõgnã kosa bãnd takɩ sẽn na yɩl n bãng pag ning Wẽnnaam sẽn yãkã. (Verse 13, 14) Pag a yembr n maan tɩ zems kɛpɩ wa sõgna sẽn da kos a Zeova bũmb ningã. Bãng-y tɩ yaa wala pagã ra wʋma a pʋʋsgã! (Verse 15-20) Linga sõgna wʋsg t’a ‘ra get yẽ n sĩnda.’ La yɛl n da ket a sẽn da rat n bãnge. Pʋg-ne-kãngã ra kĩi ne a Abrahaam bɩ? A ket n yaa pʋg-sad sẽn pa kul sɩd bɩ? Rẽ n so tɩ sõgna ra ‘get yẽ n sĩnda; yẽ rat n bãnga a Zeova sã n manega a kẽnd bɩ b ka manege.’—Verse 16, 21.
10. Bõe yĩng t’a Abrahaam sõgnã yeel t’a Zeova talla sõmblem sẽn pid ne nonglem ne a zu-soabã?
10 Rẽ poor bilfu, pʋg-sadã wilgame t’a ya “a Nahoor [sẽn ya a Abrahaam ba-biigã] pag a Milka biig a Betuɛll biiga.” (Sɩngre 11:26; 24:24) Wakat kãng masã sõgnã bãngame t’a Zeova ra reega a pʋʋsgã. A sũurã yɩɩ noog wʋsg hal t’a wõgemd n yeele: “Bɩ Zusoaba sẽn yaa m soaal a Abrahaam Wẽnnaama paam pẽgre; bãmb ka bas b nonglma ne b sɩda mam zu-soaba yĩng ye; bãmb yãaga maam sor zug hal tɩ m ta m soaala ba-yiri.” (Verse 27) A sẽn kõ sor-wilgrã, Wẽnnaam talla sõmblem sẽn pid ne nonglem ne sõgnã zu-soab a Abrahaam.
Wẽnd sõmblem sẽn pid ne nonglmã kõta yolsg la koglgo
11, 12. a) Yaa mak-bʋs pʋsẽ la a Zozɛf maan kaset ne a Zeova sõmblem sẽn pid ne nonglmã? b) Wãn to la Wẽnnaam wilg sõmblem sẽn pid ne nonglmã ne a Zozɛf?
11 Masã, bɩ d ges Sɩngr sak 39. Sak kãng sẽn gomd ned ning yell n yɩɩd ya a Abrahaam yagen-tʋbrakẽeg a Zozɛf b sẽn da koos t’a lebg yamb Eziptã. Baasg zãnga, “Zusoaba ra bee ne a Zozɛf.” (Verse a 1, 2) Sɩda, a Zozɛf zu-soabã sẽn yaa Ezipt ned a Potifaarã meng wa n yãame t’a Zeova bee ne a Zozɛfe. (Verse a 3) Baasg zãnga, a Zozɛf sega makr sẽn yaa kɛgengã. A Potifaar pagã rõda a Zozɛf t’a ra rat n yõga yẽ, tɩ b yõk-a n kẽes bi-bees roogẽ. (Verse a 7-20) Ra yaa “bi-bees roog” pʋgẽ la ‘neb nams yẽ nao ne balgre, b balga a yubla ne kutu.’—Sɩngre 40:15; Yɩɩl Sõamyã 105:18.
12 Yaa bõe n maan yel-kãngã sẽn yɩ mak-kãsengã sasa? “La Zusoaba bee ne a Zozɛf n wilg yẽ [“a sõmblem sẽn pid ne,” NW ] nonglem.” (Verse 21a) A Zeova talla sõmblem sẽn pid ne nonglem manesem takɩ ne a Zozɛfe, tɩ wa ne yɛl sẽn pʋg taaba, tɩ wa baas n wa ne yolsg n kõ-a a sẽn da be zu-loees pʋsẽ wã. A Zeova kɩtame tɩ “bi-bees roog gũudba naaba nong” a Zozɛfe. (Verse 21b) Rẽ kɩtame t’a kõ a Zozɛf zu-sobendo. (Verse 22) Rẽ poore, a Zozɛf sega rao ning sẽn na n wa gom a yell Ezipt naab a Faraõ taoorã. (Sɩngre 40:1-4, 9-15; 41:9-14) Rẽ poore, rĩmã zẽka a Zozɛf t’a lebg naab a yiib-n-soab Ezipt soolma pʋgẽ, tɩ rẽ yɩ sabab t’a tʋm tʋʋmd sẽn fãag yõyã, komã sẽn wa n kẽ Ezipt tẽngã sasa. (Sɩngre 41:37-55) A Zozɛf namsga sɩnga a sẽn da wa n tar yʋʋm 17, la rẽ kaoos n yɩɩga yʋʋm 12! (Sɩngre 37:2, 4; 41:46) La yʋʋm kãens fãa sẽn yɩ yel-beed la toog wakatã, Wẽnnaam a Zeova wilga a sõmblem sẽn pid ne nonglmã ne a Zozɛf n kogl-a ne yel-beed zãng-zãngã, la a wa kõ-a zu-noog tʋʋmd a raabã pʋgẽ.
Wẽnd sõmblem sẽn pid ne nonglmã zɩ n vaal ye
13. a) A Zeova sõmblem sẽn pid ne nonglem bʋg wilgr la d yãt Yɩɩl Sõamyã 136 pʋgẽ? b) Sõmblem sẽn pid ne nonglem sɩd yaa bõe?
13 A Zeova talla sõmblem sẽn pid ne nonglem ne Israɛll nebã sẽn da ya a nin-buiidã naoor wʋsgo. Yɩɩl 136 wilgdame t’a Zeova sõmblem sẽn pid ne nonglmã yĩng kɩtame t’a fãag-ba (verse 10-15), t’a wilg-b sore (Verse 16), la a kogl-ba. (Verse 17-20) Wẽnnaam leb n wilga sõmblem sẽn pid ne nonglem ne neb yembr-yembre. Ned wilgda a taab sõmblem sẽn pid ne nonglmã ne yamleoogo, sẽn na yɩl n pids ratem sẽn yaa tɩlae. Sõmblem sẽn pid ne nonglmã wɛɛngẽ, bãngr-sebr sẽn gomd Biiblã yell yetame: “Yaa tʋʋmd sẽn kogend vɩɩm bɩ sẽn paasd vɩɩm barka. Yaa kẽes-f-toog n sõng ned sẽn be namsg bɩ yel-beed pʋgẽ.” Mit a yembr yeelame t’a yaa “nonglem sẽn pukd ne tʋʋma.”
14, 15. Bõe yĩng tɩ d tõe n kɩs sɩd t’a Lot ra yaa Wẽnnaam sõgen sẽn tat a yam?
14 Sɩngr sebrã tõnd sẽn vaees masã wã wilgda tõnd t’a Zeova zɩ n bas a sõmblem sẽn pid ne nonglmã wilgr ne neb nins sẽn nong-a wã ye. A Lote, a Abrahaam la a Zozɛf vɩɩmda yɛl toɛy-toɛy pʋsẽ la b sɛg makr sẽn yaa toor-toor ne taaba. B ra yaa ninsaalb sẽn pa zems zãnga, la b ra ya a Zeova sõgen dãmb sẽn tat a yam, n dat Wẽnnaam sõngrã. D tõe n paama belsgo, d sẽn mi tɩ d saasẽ Ba wã sẽn tar nonglmã wilga sõmblem sẽn pid ne nonglem ne nin-kãensã wã.
15 A Lot rɩka sard n pa tags tɩ bɩ tɩ wa ne toog a zugu. (Sɩngre 13:12, 13; 14:11, 12) La a yaool n da tara zʋg-sõma. Wẽnnaam malɛgs a yiib n wa Sodom t’a Lot reeg-b sãando. (Sɩngre 19:1-3) Ne tẽebo, a reng n wilga a reem dãmbã tɩ Sodom sãoongã ra kolga wʋsgo. (Sɩngre 19:14) D yãta Wẽnnaam sẽn tagsd to-to ne a Lotã 2 Pɩɛɛr 2:7-9 pʋgẽ. Be b yetame: “[A Zeova] fãaga nin-tɩrg a Lot sẽn sidg wʋsg nin-wẽns kãens yel-manesem sẽn yaa wẽns tɩ looga yĩnga. Tɩ bõe, nin-tɩrg kãnga sẽn da be bãmb sʋka n yãtẽ la a wʋmd bãmb tʋʋm wẽnsã, yẽ sũur da sãamda daar fãa. Woto yĩnga, Zusoaba miimi tɩ fãag nin-sõamyã makr pʋgẽ, la b gũ nin-wẽns tɩ b paam sɩbgr bʋʋd daare.” N-ye, a Lot ra yaa nin-tɩrga, la b sẽn gom a yell to-to ka wã wilgdame t’a ra sakda Wẽnnaam. Wa yẽ, d rɩta Wẽnnaam sõmblem sẽn pid ne nonglmã nafa, d sã n tar ‘yel-manesem sẽn yaa sõama la d sakd Wẽnnaam.’—2 Pɩɛɛr 3:11, 12.
16. Wãn to la Biiblã gomd n pẽgd a Abrahaam la a Zozɛfe?
16 Sɩngr sak 24 kɩbarã wilgda vẽeneg tɩ zood sõma n da be a Abrahaam la a Zeova sʋka. Pipi verse wã yetame tɩ “Zusoaba ninga a [Abrahaam] zug bark ne bũmb fãa.” A Abrahaam sõgna boola a Zeova tɩ “mam soaal a Abrahaam Wẽnnaam.” (Verse 12, 27) La karen-biig a Zak yeelame t’a Abrahaam paama kaset t’a yaa tɩrga, “la b boola yẽ tɩ Wẽnnaam zoa.” (Zak 2:21-23) Yɩɩ woto me ne a Zozɛf. D nee zood sõma ning sẽn be a Zeova ne a Zozɛf sʋkã vẽeneg Sɩngr sak 39 pʋgẽ. (Verse a 2, 3, 21, 23) Sẽn paase, a Zozɛf wɛɛngẽ karen-biig a Etɩɛn yeelame tɩ “Wẽnnaam zĩnda ne yẽnda.”—Tʋʋma 7:10.
17. Bõe la a Lote, a Abrahaam la a Zozɛf makrã zãmsd tõndo?
17 Neb nins sẽn dɩ Wẽnnaam sõmblem sẽn pid ne nonglmã nafa wã, tɩ tõnd yã b kɩbarã mas-masã wã yɩɩ neb sẽn da tall zood sõma ne Wẽnnaam a Zeova, la sẽn maan Wẽnnaam daabã ne manesem buud toor-toore. B sega bõn-gɩdgds buud toor-toor b sẽn da pa tõe n tõog b toor ye. A Lot vɩɩmã, a Abrahaam yagensã vɩɩm, la a Zozɛf tʋʋmdã ra bee yell pʋgẽ. Ya a Zeova bal n da tõe n pids wẽn-sakdb kãensã ratmã, la a sɩd maana woto n kẽes a toog n tall sõmblem sẽn pid ne nonglem. Tõnd sã n dat n dɩ a Zeova sõmblem sẽn pid ne nonglmã nafa wakat sẽn pa sat yĩnga, tõnd me segd n talla zood sõma ne-a la d ket n maand a raabã.—Ɛsdras 7:28; Yɩɩl Sõamyã 18:51.
Wẽnnaam sõgen dãmbã paamda a barka
18. Bõe la Biiblã verse rãmb toɛy-toɛy wilgd a Zeova sõmblem sẽn pid ne nonglmã wɛɛngẽ?
18 A Zeova sõmblem sẽn pid ne nonglmã ‘pida dũniyã,’ tɩ d sɩd tar mi-beoog ne woto wʋsgo. (Yɩɩl Sõamyã 119:64) D sakda yɩɩl gʋlsdã sẽn yeel woto wã ne d sũy fãa: “Bɩ bãmb pʋʋs Zusoaba bark b nonglmã ne b tʋʋm kãsemsa b sẽn maan n kõ ninsaalba yĩnga.” (Yɩɩl Sõamyã 107:8, 15, 21, 31) D kɩdemdame, a Zeova sẽn tar sõmblem sẽn pid ne nonglem ne a sõgen dãmbã, b sullã gill ne ned kam fãa wã. No-rɛɛs a Daniɛll pʋʋsa a Zeova n yeel woto: “Zusoab a Wẽnnaam, yãmb yaa kãseng n zems zoeese. Yãmb maanda wa sẽn zems y kaoolã n [“tar sõmblem sẽn pid ne nonglem ne,” NW ] neb nins sẽn nong yãmb la b sakd yãmb tõoda.” (Daniɛll 9:4) Rĩm a Davɩɩd pʋʋsa woto: “Bɩ y kell n wilg neb nins sẽn mi yãmba yãmb [“sõmblem sẽn pid ne,” NW ] nonglm[ã].” (Yɩɩl Sõamyã 36:11) Ad d sɩd tara mi-beoogo, a Zeova sẽn wilgd sõmblem sẽn pid ne nonglem woto ne a sõgen dãmbã!—1 Rĩm dãmba 8:23; 1 Kɩbaya 17:13.
19. Zãmsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ, yaa sʋgs-bʋs la d na n vaeese?
19 Sɩd-sɩda, d sẽn ya a Zeova nin-buiidã d paamda a barka. D sẽn dɩt nonglem ning Wẽnnaam sẽn tar ne ãdem-biisã nafa wã toor sẽn ka be, d paamda bark sẽn pa wõnd a taaba, d saasẽ Ba wã sõmblem sẽn pid ne nonglmã bɩ a kɩs-sɩd nonglmã yĩnga. (Zã 3:16) Sẽn yɩɩd fãa yaa d sẽn wat n be raab pʋgẽ la d rɩt a Zeova zʋg-sõng kãngã sẽn tar yõod wʋsgã nafa. (Yɩɩl Sõamyã 36:8) La wãn to la d tõe n dɩk togs-n-taar ne Wẽnnaam a Zeova sõmblem sẽn pid ne nonglmã? Tõnd mengã wilgda zʋg-sõng kãngã sẽn yaa kãsengã bɩ? D na n vaeesa sʋgs-kãensã la a taab sẽn wõnd woto zãmsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ.
Y tẽrame bɩ?
• “Sõmblem sẽn pid ne nonglem” lebgr a to sẽn zems ne Gʋlsg Sõamyã yaa bʋgo?
• Wãn to la sõmblem sẽn pid ne nonglem yaa toor ne nonglem la kɩs-sɩda?
• Wãn to la a Zeova wilg a sõmblem sẽn pid ne nonglmã ne a Lote, a Abrahaam la a Zozɛfe?
• A Zeova sẽn tall sõmblem sẽn pid ne nonglem ning ne nebã kɩtdame tɩ d tall bas-m-yam bʋgo?
[Zãmsgã sogsgã]
[Foto, seb-neng 10]
Yãmb mii Wẽnnaam sẽn tall sõmblem sẽn pid ne nonglem ne a Lot to-to bɩ?
[Foto rãmba, seb-neng 12]
A Zeova talla sõmblem sẽn pid ne nonglem n wilg a Abrahaam sõgnã sore
[Foto, seb-neng 13]
A Zeova talla sõmblem sẽn pid ne nonglem n kogl a Zozɛf