Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

“Kɩɩs-y Sʋɩtãana”

“Kɩɩs-y Sʋɩtãana”

“Kɩɩs-y Sʋɩtãana”

“Kɩɩs-y Sʋɩtãana, la yẽ na zoe n bas yãmba.”—ZAK 4:7.

1. Bõe la b tõe n yeel masã dũniyã wɛɛngẽ, la bõe yĩng tɩ sẽn zae-bã la b tũud-n-taasã segd n gũusi?

“WẼNNAAM menemame t’a Sʋɩtãan ketẽ.” D tõe n yeelame tɩ Fãrens seb-gʋlsd a André Malraux gom-kãensã bilgda dũni ning pʋgẽ tõnd sẽn vɩyã sõma. Wõnda ninsaalbã tʋʋm sɩd pukda a Sʋɩtãan sɩlem manesmã n yɩɩd Wẽnnaam daabã. A Sʋɩtãan tudgda ninsaalbã n tũnugd “ne ziri bõn-bãna buud fãa la bãn ne bõn-yɛɛsdse. Yẽ na n waa ne belgr buud fãa sẽn yaa wẽnga n belg neb nins sẽn na n sãama.” (2 Tesalonik rãmba 2:9, 10) La ‘yaoolem wakat’ kãensã, sẽn pak a Sʋɩtãan n tɩ yɩɩd yaa Wẽnnaam sõgen dãmb nins sẽn dɩk b mens n kõ-a wã. A zabda ne kiris-neb nins sẽn zaeyã “sẽn sakd Wẽnnaam noore la sẽn tar a Zezi kasetã.” (2 Tɩmote 3:1; Wilgri 12:9, 17) Kaset rãmb kãensã ne b tũud-n-taasã sẽn tar tẽng zug vɩɩm saagrã segd n gũusame.

2. Wãn to la a Sʋɩtãan belg a Hawa, la tʋm-tʋmd a Poll wilgame t’a ra zoeta rabeem ne bõe?

2 A Sʋɩtãan yaa bɛlgd piig la a yiibu. A tũnuga ne waaf n belg a Hawa t’a tags t’a ra tõe n paama sũ-noog sẽn yaa kãseng n yɩɩda, a sã n tall soog-m-meng ne Wẽnnaam. (Sɩngre 3:1-6) Yʋʋm tus a naas loogr poore, tʋm-tʋmd a Poll wilgame t’a ra zoeta Korẽnt kiris-neb nins sẽn zaeyã na n wa lʋɩ a Sʋɩtãan sɩlmã pʋgẽ. A Poll gʋlsame: “A wa waaf sẽn da belg a Hawa ne a sɩlmã, mam zoeta rabeem tɩ yãmb tagsg na n wa lebg wẽnse n kɩt tɩ yãmb bas Kirist pʋ-peelem.” (2 Korẽnt dãmba 11:3) A Sʋɩtãan sãamda nebã yam la b tagsgo. Wa a sẽn belg a Hawa wã, a tõe n belga kiris-nebã tɩ b tags tɩ b sũ-noogã bee ne b sẽn na n maan bũmb a Zeova la a Biriblã sẽn pa nonge.

3. Wãn-wãn la a Zeova kogend tõnd ne Sʋɩtaanã?

3 B tõe n maka a Sʋɩtãan ne liuuli bẽt sẽn ningd bẽds sẽn na yɩl n yõk sẽn pa gũusd-bã. Sẽn na yɩl n gil a Sʋɩtãan bẽdsã, d segd n ‘zĩnda Sẽn-ka-to zĩ-soalgdga pʋgẽ,’ sẽn yaa makr wɛɛngẽ zĩig a Zeova sẽn kogend neb nins sẽn sakd a ãndũni naam sẽn ka to wã bũmb nins b sẽn maandã pʋgẽ wã. (Yɩɩl Sõamyã 91:1-3) D rata koglg ning fãa Wẽnnaam sẽn tũnugd ne a Gomdã, a vʋʋsmã la a siglgã n kõtẽ wã, sẽn na yɩl n “tõog Sʋɩtãan sɩlem fãa.” (Efɛɛz rãmba 6:11) Gerɛk gom-biig ning b sẽn lebg tɩ ‘sɩlmã,’ b tõe n lebg-a lame me tɩ ‘belgr manesem.’ Sãmbg sẽn ka be, a Sʋɩtãan Munaafɩɩkã sẽn maood n bẽt a Zeova sõgen dãmbã, a tũnugda ne sɩlem la belgr manesem wʋsgo.

Bẽds a Sʋɩtãan sẽn ning pipi kiris-nebã yĩnga

4. Yaa dũni bʋg buud pʋgẽ la pipi kiris-nebã vɩɩmd-yã?

4 Kiris-neb nins sẽn vɩɩmd pipi la yiib-n-soab yʋʋm kob-gĩnã sasa tɩ Rom soolmã naam da bee a piig la a yiib zugu. Pax Romana (b sẽn da boond tɩ Rom bãanã) kɩtame tɩ leebgã ra marsd sõma. Arzɛk a woto kɩtame tɩ nin-bɛdã paam sẽk wʋsg reemã yĩnga, tɩ nanambsã ra maand b sẽn na maan tɩ nin-buiidã paamd reem buud toor-toor wʋsgo, sẽn na yɩl tɩ b ra wa yik n kɩɩs naamã ye. Wakat n zĩnd tɩ zãma wã kibs rãmb ray sõor ra zem tʋʋma ray sõore. Nanambsã tũnuga ne zãma wã ligd n kõt nin-buiidã tõog tɩ b noogd b yõore, n dɩlgd-b tɩ sekdẽ, la b yubs b yamã.

5, 6. a) Bõe yĩng tɩ ra pa zems ne kiris-nebã tɩ b kẽng Rom reema zĩisẽ? b) Sɩlem bʋg la a Sʋɩtãan tũnug ne, la wãn to la kiris-nebã ra tõe n gil rẽ?

5 Yel-manesem kãngã ra yaa yell n kõ pipi kiris-nebã bɩ? D sã n ges seb-gʋlsdb nins sẽn vɩɩmd tʋm-tʋmdbã wakat poor bilfã keoogre, wala makre a Tɛrtiliẽ, d mikdame tɩ rẽ wẽndã, reemã wʋsg ra pida ne yɛl sẽn tõe n sãam kiris-neb hakɩkã tẽeb la b vɩɩm manesem. Yell a yembr yaa kibs rãmbã la b reemã wʋsg sẽn yɩɩd sẽn da maand ziri wẽnnaam dãmbã waoogr yĩnga. (2 Korẽnt dãmba 6:14-18) Reemã zĩisẽ, baa rog-n-mik reem wʋsg ra naaga ne yoob la nen-kɛglem tʋʋm sẽn wat ne zɩɩm daagre. Sẽn wa n be n beẽ, rog-n-mik reema wa n ye pa noom zãma wã wʋsg ye, tɩ b ledg-b ne neb sẽn deemd reem dẽgd sẽn wilgd vɩɩmã yɛla. A sebr a yembr (La vie quotidienne à Rome à l’apogée de l’Empire) pʋgẽ, pĩnd yel-mit a Jérôme Carcopino yeelame: “Reem kãensã pʋsẽ, pagb nins sẽn naag reemẽ wã ra tara sor n na n piid zaal fasɩ . . . Zɩɩm da raagda wʋsgo. . . . [Reem kãens] ra wilgda raglem tʋʋma sẽn da maand na-tẽngã nin-buiid sʋkã hal wʋsgo. B sũy ra pa sãamd ne yel-dẽgd a woto wilgr ye, tɩ bõe, zɩɩm daagr deem ning b sẽn da wilgd reemã zĩigẽ hal sẽn kaoosã ra kɩtame tɩ b sũyã riglem tɩ b ye pa mi sẽn yaa wẽng ye.”—Matɩe 5:27, 28.

6 Reemã zĩisẽ neb n da zabd taab hal tɩ yen wa ki, wall b ra maooda ne we-rũmsi, la b sã n pa tõog n kʋ we-rũmsã yaa we-rũmsã n kʋʋd bãmba. Bi-bees nins bʋʋd b sẽn kao tɩ b segd ne kũumã, la kaoosg poore, kiris-neb wʋsg la b ra lobd we-rũm-toos tɩ b wõb-ba. Baa hal rẽ wẽndã sasa, a Sʋɩtãan sɩlmã ra ya a kidb neba sũy tɩ b ra ye kisg yoobã la nen-kɛglmã, hal tɩ bõn-kãensã wa piuug tɩ zãma wã baood-b n dat n gese. Manesem a ye bal b sẽn da tõe n tũnug ne n lak b mens ne bẽd-kãnga da yaa b sẽn na n pa kẽng reemã zĩisẽ.—1 Korẽnt dãmba 15:32, 33.

7, 8. a) Bõe yĩng tɩ ra na n yɩ yalemd ne kiris-ned t’a kẽng wed-moosã sẽn tat serɛt rãmbã zoees zĩigẽ? b) Tõe tɩ yaa wãn to la a Sʋɩtãan tũnug ne Rom koomã soob zĩis n bẽd kiris-nebã?

7 Wed-moosã sẽn balg serɛt rãmb zoees zĩ-yalems pʋsẽ wã ra bee yamleoog wʋsg tɩ sãmbg ka be ye, la ra yaa bũmb sẽn pa sakd ne kiris-nebã ye, bala kʋʋngã ra nong n tʋmda nen-kɛglem tʋʋma. Yʋʋm kob-gĩnd a tãab-n-soab sasa wã gʋlsd a ye wilgame tɩ reem-gɛtb kẽer wat n kẽe taab pãbre, t’a Karkopino yeel tɩ “ãds bagbã la pʋg-yoaadbã ra tara zĩig” reemã zĩ-yalemsã sẽn me n gũbgã tẽngre. Vẽenega, Rom wed-moosã zoees zĩis ra pa zĩis kiris-nebã sẽn segd n kẽng ye.—1 Korẽnt dãmba 6:9, 10.

8 Yaa wãn to yẽ ne Rom koomã soob zĩis yʋy sẽn yi wã? Sɩd-sɩda, ra pa wẽng tɩ ned so koom n yɩ yɩlemd ye. La Rom koomã soob zĩis wʋsg ra yaa ro-bɛd sẽn tar yĩns nomb roto, yĩn-wɩsgr doto, reem-n-bao ligd doto, la rɩɩb ne yũub zĩisi. Baa ne b sẽn yãk wakat n kõ pagbã la rapã tɩ b so toor-toorã, b ra nong n sakdame tɩ pagbã ne rapã naagd taab n soodẽ. A Kelma sẽn yit Alɛgsãndiri wã gʋlsame: “B ra paka koomã soob zĩis yaar pagbã ne rapã fãa yĩnga, tɩ b piit zaal n tʋmd tʋʋm-dẽgdo.” Woto, a Sʋɩtãan ra tõee nana-nana n tũnug ne zãma zĩig neb sẽn sak woto tɩ yɩ bẽdg ne kiris-nebã. Yam dãmbã pa kẽng zĩ-kãensã ye.

9. Bẽds bʋs la pipi kiris-nebã ra segd n gili?

9 Reem n bao ligdã ra yaa bũmb nin-buiidã sẽn da nong n maand Rom Soolmã naam sẽn da wa n be a piig la a yiibã zugu. Pipi kiris-nebã ra tõe n laka b mens ne parbã b sẽn da maand wed-moosã zoees sasa, b sã n da zãag b mens ne reem-kãens zĩisã bala. Reem–n–bao ligd sẽn pa ta woto me, la sẽn kɩɩsd laloa wã la b ra maand ro-pʋs sẽn solg so-toagdb ro-gãadsẽ la rã-rotẽ. Reem-dɛɛmdbã ned a ye wʋkda kug-pɛɛl bɩ kõb-bõones a nug pʋgẽ, n yeel a to wã t’a wat tɩ b par n gese, b sã n pʋɩ sõorã zĩis a yiibu, na n zemsa kɛpɩ bɩ. Reem n bao ligdã ra paasda nebã vɩɩm noom, bala a ra kɩtame tɩ b saagdẽ tɩ b tõe n paama ligd nana-nana. (Efɛɛz rãmba 5:5) Sẽn paase, rã-rotẽ pagbã ra nong n yaa tutuudu, tɩ rẽ ra tõe n kẽes ned yoob pʋgẽ. Woto ra yaa bẽds kẽer a Sʋɩtãan sẽn da tũnugd ne n bẽt kiris-neb nins sẽn da be pĩnd wẽndẽ Rom Soolmã galʋ-tẽnsẽ wã. Yɛlã yaa toor wʋsg rũndã-rũndã bɩ?

A Sʋɩtãan bẽdsã rũndã-rũndã

10. Wãn to la yɛlã sẽn yaa to-to rũndã-rũndã wã wõnd sẽn da be Rom Soolmã sasa wã?

10 A Sʋɩtãan sɩlem manesmã ket n pa toeem yʋʋm kob-gĩnã sẽn pʋg taabã pʋgẽ ye. Sẽn na yɩl t’a ‘Sʋɩtãan da tõog’ kiris-nebã sẽn da be Korẽnt sẽn yaa galʋ-tẽng sẽn da pid ne wẽngã, tʋm-tʋmd a Poll kõ-b-la saglg sẽn tar pãnga, n yeele: “Tõnd ka zɩ Sʋɩtãana sɩlem ye.” (2 Korẽnt dãmba 2:11) Tẽns wʋsg sẽn yidg pʋsẽ, rũndã-rũndã yɛlã yaa wa Rom Soolmã naam sẽn da wa n be a piig la a yiib zugã. Neb wʋsg tara sẽk wʋsg reemã yĩng n yɩɩd pĩndã. Tẽngã lotori meng kõta nebã saag-vɩɩdo. Reem wʋsg ligd sẽn yaa nana n be n yubsd nebã yam. Yĩn-wɩsgr wags-taabã zĩis pita ne neba, nebã reemd n baooda ligdi, wakat ninga kʋʋngã maanda nen-kɛglem tʋʋma, nong n yaa woto me ne reem-dɛɛmdbã. Nebã nong n kelgda mizik wẽnsã la reema zĩisẽ b wilgda yoob yɛla, tɩ yaa woto me sĩnema wã la televiziõ wã. Tẽns sãnda pʋsẽ, zĩis wʋsg n be tɩ rap la pagb nong n lagemd taab n sood koom, tɩ pa sʋkd mogr noor koom soob zaalã ye. Wala sẽn yɩ to-to ne kiris-nebã pipi yʋʋm kob-gĩnã sasa wã, a Sʋɩtãan makdame n na n tũnug ne dũniyã reem toor-toorã n mak Wẽnnaam sõgen dãmbã.

11. Tʋlg n kok pemsmã tara bẽd-bʋse?

11 Dũni sẽn tar yɩɩr wʋsg pʋgẽ, zemsame tɩ d tags tɩ d segd n vʋʋsa ne d tʋʋma n kok pemsem bilfu. La wala Rom koomã soob zĩis sẽn da yaa bẽds ne pipi kiris-nebã, pemsem kokr la reem zĩis kẽer yɩɩ bẽds a Sʋɩtãan sẽn tũnug ne n tus rũndã-rũndã kiris-neb n kẽes yoob bɩ rã-yũur pʋgẽ. A Poll gʋlsa Korẽnt kiris-nebã woto: “Da belg-y y mens ye, tũud-n-ta-wẽns sãamda nin-sõamyã. Bɩ y nek wa sẽn zems tɩ yãmb maane, la y ra maan yel-wẽn ye. Tɩ bõe, kẽer ka mi Wẽnnaam ye.”—1 Korẽnt dãmba 15:33, 34.

12. Sɩlem kẽer bʋs la a Sʋɩtãan tũnugd ne n bẽt a Zeova sõgen dãmbã rũndã-rũndã?

12 A Hawa nengẽ wã d yãa a Sʋɩtãan sẽn yɩ to-to n tũnug ne sɩlem n sãam a tagsgã. (2 Korẽnt dãmba 11:3) Rũndã-rũndã, a Sʋɩtãan Munaafɩɩk bẽdg a yembr ya a tus kiris-nebã tɩ b tags tɩ b sã n zãag zĩig wa b sẽn tõe tɛk n wilg t’a Zeova Kaset rãmbã me yaa wa neb a taabã bala, b na n tõog n kɩtame tɩ kẽer wa sɩdã pʋgẽ. Wakat ninga, b zãagda zĩig tɩ looge, tɩ wa yaa bãmb la b veoogd n yiis sɩdã pʋgẽ. (Azze 2:12-14) A Sʋɩtãan bẽds a taab ya a tus kiris-neb nins sẽn dɩk b mens n kõ wã, kom-bɩɩs la kãsemba, tɩ b maand wa b yaa sakdb n yaool n solg n kɩɩsdẽ, tɩ ‘kõ Wẽnd vʋʋsem sũ-sãanga.’ (Efɛɛz rãmba 4:30, Sebr Sõngo) Kẽer lʋɩɩ bẽd-kãng pʋgẽ b sẽn tũnug ne Ẽntɛrnetã ne manesem wẽngã yĩnga.

13. A Sʋɩtãan maanda sɩlem-sɩlem n tũnugd ne bẽd-bʋg sẽn solge, la sagl-bʋg sẽn be Yelbũnã sebrẽ wã n zems ka?

13 A Sʋɩtãan bẽdg a to yaa tɩɩm-saoogã sẽn tar bi-wẽns sẽn solgã. Kiris-ned hakɩk ba a ye pa na n dat ne yamleoog n kẽes a meng sʋɩtãanem bɩ tɩɩm saoog yɛlẽ ye. La kẽer pa gũusd ne filim dãmba, televiziõ wã pʋgẽ filim dãmb b sẽn yiisd wakat fãa wã, video wã pʋgẽ deema la baa kambã sɛb la laadã yɛl sẽn pukd nen-kɛglem bɩ yɛl sẽn wõnd yel-soalmã ye. D segd n zãaga d mens ne yɛl nins fãa sẽn tɩ loe ne bũmb nins sẽn wilgd yel-solem yɛlã. Yel-bũndã sẽn togsd yam goamã yetame: “Gõos ne bẽdg bee nin-wẽng sor zugu. Ned ninga sẽn gũusd a meng na n gila bãmb n looge.” (Yelbũna 22:5) Sẽn ya a Sʋɩtãan la “dũni kãngã wẽnnaam[ã]” yĩnga, a tõe n tũnuga ne bũmb ning fãa zãma wã sẽn nong wʋsgã, n sorg bẽdg a pʋgẽ.—2 Korẽnt dãmba 4:4; 1 Zã 2:15, 16.

A Zezi kɩɩsa a Sʋɩtãan Munaafɩɩka

14. Wãn to la a Zezi kɩɩs Munaafɩɩkã pipi makre?

14 A Zezi kõo mak-sõngo, sã n yaa ne kɩɩs Munaafɩɩkã la kɩt t’a zoeyã wɛɛngẽ. A Zezi sẽn deeg lisg la a loe noor dasem 40 poore, a Sʋɩtãan mak-a lame. (Matɩe 4:1-11) Pipi makrã, a baoome n na n tũnug ne komã sẽn yõk a Zezi a no-loeerã poorã. A Sʋɩtãan yeela a Zezi t’a maan a pipi yel-solemdã n pids a yĩngã ratem. A Zezi lebs n dɩka Tõodo 8:3 goamã n zãgs t’a kõn tũnug ne a tõogã n pids a meng ratem ye, la a rɩk tẽebã rɩɩb n lʋɩɩs taoore.

15. a) Tʋlsem sẽn zems bʋg la a Sʋɩtãan tũnug ne n mak a Zezi? b) Munaafɩɩkã sɩlem tʋʋmã a yembr a sẽn tũnugd n zabd ne Wẽnnaam sõgen dãmbã rũndã-rũndã la bʋgo, la wãn to la d tõe n kɩɩs-a?

15 D tẽeg t’a makrã pʋgẽ, Munaafɩɩkã pa bao n na n tus a Zezi t’a maan yel-wẽnd sẽn tɩ loe ne pag ne rao lageng ye. Yaa kom sẽn kɩtd tɩ ned rat rɩɩbã n da wõnd yĩngã ratem ning sẽn tar-a pãng n yɩɩd a sẽn tũnug ne n na n mak a Zezi so-kãngã wã. La yaa mak-bʋs la Munaafɩɩkã tũnugd ne rũndã-rũndã sẽn na yɩl n tudg Wẽnnaam nin-buiidã? B sõorã yaa wʋsgo, la b yaa toor-toore, la bẽds nins a sẽn tũnugd ne n yɩɩdã a yembr yaa pag ne rao lageng tʋlsmã, sẽn na yɩl n sãam a Zeova nin-buiidã burkĩndi. D sã n dɩkd a Zezi togs-n-taare, d tõe n kɩɩsa Munaafɩɩkã n yals kãn-kãe makrã taoore. Wala a Zezi sẽn tõog n lebs n dɩk verse rãmb sẽn zems goamã n kɩɩs a Sʋɩtãan sẽn kãab-a bõn-wẽnsã, d sã n wa be makr pʋgẽ, d tõe n tẽega verse rãmb wala Sɩngre 39:9 la 1 Korẽnt dãmba 6:18.

16. a) Wãn to la a Sʋɩtãan mak a Zezi naoor a yiib-n-soaba? b) Ne manesem bʋs la a Sʋɩtãan tõe n bao n tus tõnd tɩ d mak a Zeova?

16 Sẽn pʋgde, Munaafɩɩkã yeela a Zezi t’a sã n yaa Wẽnd biig bɩ a yi wẽn-doogã lalg zug n bas a meng n lʋɩ tɩ Wẽnnaam na n tũnuga ne a malɛgsã n kogl-a. A Zezi lebs n dɩka Tõodo 6:16 goamã n zãgs t’a kõn mak a Ba wã ye. Tõe t’a Sʋɩtãan pa mak tõnd n yeel-d tɩ d yi wẽn-doog lalg zug n lʋɩ ye, la a tõe n tusa tõnd tɩ d mak a Zeova. Tõnd bee makr pʋgẽ n dat n ges hal sẽn ta zĩ-bʋg la d tõe n dɩk togs-n-taar ne dũniyã neb manesem d fu-yerdɩ wã la d mengã manegr pʋgẽ tɩ b pa sagl-d bɩ? Reem sẽn pa sõma wã yamleoog tar-d lame tɩ tõnd dat n maan-a bɩ? D sã n maan woto d makda a Zeova. D sã n tar tʋlsem a woto, a Sʋɩtãan pa na n zoe n zãag tõnd ye, la a na n ket n bee ne tõndo, n baood wakat fãa n na n belg tõnd tɩ d zĩnd yẽ poorẽ.

17. a) Wãn to la Munaafɩɩkã mak a Zezi naoor a tãab-n-soaba? b) Wãn to la Zak 4:7 tõe n pids tõnd zutu?

17 A Sʋɩtãan sẽn da kãab a Zezi t’a na n kõ-a-la dũniyã soolem fãa a sã n sak n wõgemd n balem yẽnda wã, a Zezi ye kɩɩs-a lame n togs verse goama, n wilg ne manesem sẽn pa vigsd tɩ ya a Ba wã bal la a na n balme. (Tõodo 5:9; 6:13; 10:20) Tõe t’a Sʋɩtãan pa na n kãab tõnd dũniyã soolem dãmb ye, la wakat fãa a makda tõnd ne laogã, hal n kɩtdẽ meng tɩ d wa tẽed tɩ d tõe n paama d meng soolem. Tõnd maanda wa a Zezi, n sakd a Zeova zãng-zãng bɩ? Sã n yaa woto, wa sẽn yɩ to-to ne a Zezi wã, na n yɩɩ woto ne tõnd me. A Matɩe kɩbarã yetame: “Sʋɩtãana basa a Zezi.” (Matɩe 4:11) A Sʋɩtãan na n loog n basa tõndo, d sã n dɩk sard sẽn pa vigsd n kɩɩs-a, ne d sẽn na n tẽegd Biiblã noy nins sẽn tɩ loe ne yellã la d tũud-ba. Karen-biig a Zak gʋlsame: “Kɩɩs-y Sʋɩtãana, la yẽ na zoe n bas yãmba.” (Zak 4:7) Kiris-ned a ye n gʋls a Zeova Kaset rãmbã biru sẽn be Fãrensã woto: “A Sʋɩtãan sɩd yaa sɩlem soaba. Baa ne mam tʋlsem sõma wã fãa, m neeme tɩ yaa toog wʋsg tɩ m tõog m yĩn-sidsã la m tʋlsmã. Baasg zãnga, ne raoodo, maag-m-menga, la sẽn yɩɩd fãa ne a Zeova sõngre, m maoome n tall m burkĩndã, n kell n gãd sɩdã.”

D paama seglg sõma n na n kɩɩs a Sʋɩtãan Munaafɩɩka

18. Tẽeb zab-te-bʋs n segend tõnd tɩ d zab ne a Sʋɩtãana?

18 A Zeova kõo tõnd tẽeb zab teeda fãa sẽn na yɩl tɩ d ‘tõog Sʋɩtãana sɩlem fãa.’ (Efɛɛz rãmba 6:11-18) Tõnd sẽn nong sɩdã na n kɩtame tɩ d fo kalle, bɩ na n segla tõnd sõma kiris-neb tʋʋmdã yĩnga. Tõnd sẽn dɩk sard sẽn pa vigsd tɩ d na n gãda a Zeova no-tɩrsã na n yɩɩ wa yãoog zug gãong sẽn kogend d sũurã. Tõnd nao wã sã n wid ne koe-noogã naooda, wakat fãa b na n talla tõnd n kẽng koe-moonegẽ wã, la rẽ na n paasa tõnd pãng la kogl-d tẽebã wɛɛngẽ. Tõnd tẽebã sẽn tar pãngã na n yɩɩ wa gãong sẽn yaa yalengã, sẽn kogend tõnd ne “wẽng soaba pɛɛma” sẽn ya a tudgr sɩlem tʋʋma la a makrã. Tõnd sẽn tar saagr sẽn yaa waazib t’a Zeova na n pidsa a kãabsã na n yɩɩ wa kut pugl sẽn kogend tõnd tagsa wã la sẽn kɩtd tɩ tõnd yamã gãe bãane. (Filip rãmba 4:7) D sã n paam minim Wẽnnaam Gomdã rɩk n tʋm pʋgẽ, na n yɩɩ wa sʋʋg d sẽn tõe n tũnug ne n sõng nebã tɩ b paam b mens ne a Sʋɩtãan sẽn ning-b tẽeb yembd pʋgẽ wã. D tõeeme me n tũnug ne-a n zab n kogl d mense, wa a Zezi sẽn maane, a sẽn da wa n paam makrã.

19. ‘Sʋɩtãana kɩɩsg’ toor sẽn ka be, bõe me n yaa tɩlae?

19 D sã n ket n tar ‘Wẽnnaam zab teeda fãa’ la d pʋʋsd wakat fãa, d tõe n kɩsa sɩd t’a Zeova na n kogla tõndo, a Sʋɩtãan sã n wa zabd ne-do. (Zã 17:15; 1 Korẽnt dãmba 10:13) La a Zak wilgame t’a ‘Sʋɩtãan kɩɩsg’ bal pa sek ye. Sẽn yɩɩd fãa, d segdame me n “sak Wẽnnaam” sẽn get tõnd yellã. (Zak 4:7, 8) D na n yãa sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ d sẽn tõe n maan dẽ to-to.

Wãn to la y na n leoke?

• A Sʋɩtãan bẽd-bʋs la pipi kiris-nebã ra segd n gili?

• Sɩlem tʋʋm bʋs la a Sʋɩtãan tũnugd ne rũndã-rũndã n makd n na n bẽd a Zeova sõgen dãmbã?

• Wãn to la a Zezi kɩɩs Munaafɩɩkã makre?

• Tẽeb zab-te-bʋs n sõngd tõnd tɩ d zab ne a Sʋɩtãana?

[Zãmsgã sogsgã]

[Foto, seb-neng a 8, 9]

A Zezi kɩɩsa a Sʋɩtãan ne manesem sẽn pa vigsda

[Foto rãmba, seb-neng 10]

Pipi kiris-nebã zãgsa reem nins sẽn wilgd nen-kɛglem tʋʋm la yoobã

[Fotã soaadbã]

The Complete Encyclopedia of Illustration/J. G. Heck