Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Sũ-bʋgsem yaa tɩlae ne kiris-neda

Sũ-bʋgsem yaa tɩlae ne kiris-neda

Sũ-bʋgsem yaa tɩlae ne kiris-neda

‘Bɩ y yeelg sũ-bʋgsem wa fuugu.’—KOLOS RÃMBA 3:12, Kãab-paalgã Koe-noogo.

1. Bõe n kɩt tɩ sũ-bʋgsem yaa zʋg-sõng sẽn yaa kãsenga?

ZĨIGÃ sã n bʋgsa, noomame la be yamleoogo. Ned sã n yaa sũ-bʋgsem soaba, a zĩigẽ yaa noogo. N-ye, “sũ-mar goam tõe n kaooga kõbre.” Woto la rĩm a Salomo sẽn yaa yam soabã wilg-yã. (Yelbũna 25:15) Sũ-bʋgsem yaa zʋg-sõng sẽn yaa kãsenga, sẽn lagem manesem sẽn be yamleoog la pãng ne taaba.

2, 3. Bõe loees n be sũ-bʋgsem la vʋʋsem sõngã sʋka, la bõe la d na n ges sõs-kãngã pʋgẽ?

2 Tʋm-tʋmd a Poll sõdga sũ-bʋgsmã n naag ‘vʋʋsem sõngã biis’ sẽn be Galat dãmba 5:22, 23 pʋgẽ wã sʋka. Gɛrk gom-biig ning b sẽn lebg tɩ “sũ-bʋgsem” verse 23 Wẽnnaam Sebr pʋgẽ wã, b nong n lebgd-a lame tɩ “bʋgsem” bɩ “sũ-maasem” Biibl dãmb a taab pʋsẽ. Sɩda, yaa toog tɩ d yã gom-biig sẽn zems ne Gɛrk gom-bi-kãngã buud-goam wʋsg pʋsẽ, bala Gerɛk goamẽ, gom-biigã pa bilgd sũ-bʋgsem bɩ sik-m-meng sẽn pukd yɩng bal ye, la yaa sũ-bʋgsem la sõmblem ned sẽn tar a sũurẽ. A pa manesem ning ned sẽn tarã ye, la yaa bũmb sẽn be a yamẽ la a sũurẽ.

3 Sẽn na yɩl n sõng-d tɩ d bãng sũ-bʋgsmã võor la a yõod sõma n paase, bɩ d ges Biiblã sẽn gom mak-sõma a naas yelle. (Rom dãmba 15:4) D sã n wa vaeesd mak-sõma kãensã, d na n bãnga sũ-bʋgsmã sẽn ya a soaba, la d leb n bãng d sẽn tõe n paam-a to-to la d puk-a d manesmã fãa pʋsẽ.

‘A tara yõod wʋsg Wẽnnaam nifẽ’

4. Wãn to la d mi tɩ sũ-bʋgsem tara yõod wʋsg a Zeova nifẽ?

4 Sũ-bʋgsmã sẽn be Wẽnnaam vʋʋsem sõngã biis sʋkã yĩngã, zemsame t’a zĩnd Wẽnnaam zʋg-sõma wã sẽn be yamleoogã sʋk me. Tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr gʋls n wilgame tɩ ‘sũ-bʋgsem tara yõod wʋsg Wẽnnaam nifẽ.’ (1 Pɩɛɛr 3:4, Kãab-paalgã Koe-noogo) Sɩda, a Zeova yaa sũ-bʋgsem soaba, la manesem kãng tara yõod wʋsg a nifẽ. Rẽ bal seka Wẽnnaam sõgen dãmbã na bao n yɩ sũ-bʋgsem dãmba. La wãn to la Wẽnnaam sẽn tõe fãa wã sẽn tar zu-sobend n yɩɩd nebã fãa ãndũniyã pʋgẽ wã wilgd sũ-bʋgsem?

5. A Zeova sũ-bʋgsmã yĩnga, bõe saagr la d tar beoog-daar yĩnga?

5 Pipi rao wã ne a pagã, a Ãdem ne a Hawa yãka yam n kɩɩs Wẽnnaam noorã sẽn da yet-b vẽeneg tɩ b ra rɩ sõma ne wẽng bãngr tɩɩgã. (Sɩngre 2:16, 17) B sẽn bãng la b kɩɩsã kɩtame tɩ b maan yel-wẽnde, tɩ wa ne kũum, tɩ bãmb ne b kambã la b yagensã zãag ne Wẽnnaam. (Rom dãmba 5:12) Baa ne a Zeova sẽn tall bʋʋm n kao b bʋʋdã, a pa raag ãdem-biisã n bas n yeel tɩ b yaa neb sẽn pa tõe n dems la b sẽn pa tõe n fãag ye. (Yɩɩl Sõamyã 130:3) A Zeova pa maan woto ye, a nimbãan-zoeerã la a sẽn sɩd rat n sõng nebã yĩnga, a talla sũ-bʋgsem ne ãdem-biisã sẽn yaa yel-wẽn-maandbã, n segl bõn-tũnugd tɩ b tõe n kolg-a la b ta a yam. N-ye, a Zeova sẽn kõ a Biribl a Zezi Kirist t’a yɩ maoong sẽn yaa rondã maasem yĩnga, a kɩtame tɩ d tõe n kolg a naam geerã sẽn tar ziirã tɩ rabeem kaẽ ye.—Rom dãmba 6:23; Hebre dãmba 4:14-16; 1 Zã 4:9, 10, 18.

6. Wãn to la sũ-bʋgsmã ra yaa vẽenega, manesem ning Wẽnnaam sẽn tall ne a Kayẽ wã pʋgẽ?

6 Sẽn kaoos wʋsg t’a Zezi nan pa wa tẽng zugu, a Zeova sũ-bʋgsmã yɩɩ vẽenega, a Kayẽ ne a Abɛll sẽn ya a Ãdem komdibli wã sẽn wa n kõ Wẽnnaam maandã. A Zeova gesa sẽn be b sũyẽ wã n zãgs a Kayẽ kũunã, n yaool n ‘deeg’ a Abɛll ne a kũuna. Wẽnnaam sẽn deeg kɩs-sɩd soab a Abɛll ne a kũunã kɩtame t’a Kayẽ gãnem a nenga. Biiblã yetame t’a “Kayẽ sũur puugame hal t’a gãnem a nenga.” A Zeova manesem yɩɩ wãn to? A gesa a Kayẽ manesem wẽngã wa beegr n sãam a sũur bɩ? Ayo. Ne sũ-bʋgsem, a soka a Kayẽ n na n bãng a sẽn yik a sũurã võore. A Zeova pʋd n wilga a Kayẽ a sẽn da tõe n maan bũmb ning n paam ‘zẽkre.’ (Sɩngre 4:3-7) Sɩd-sɩda, ya a Zeova n kõt mak-sõng sẽn yɩɩd fãa sũ-bʋgsma wɛɛngẽ.—Yikri 34:6.

Sũ-bʋgsem bee yamleoog la a kõt yolsgo

7, 8. a) Wãn to la d tõe n wa bãng a Zeova sũ-bʋgsmã? b) Bõe la goam nins sẽn be Matɩe 11:27-29 pʋgẽ wã wilgd a Zeova la a Zezi wɛɛngẽ?

7 Yaa d sẽn na n zãms a Zezi Kirist vɩɩmã la a koe-moonegã tʋʋmd me la d tõe n bãng a Zeova zʋg-sõma wã sẽn ka mak-n-taarã sõma n yɩɩda. (Zã 1:18; 14:6-9) A Zezi sẽn da wa n be Galile a koe-moonegã yʋʋmd a yiib-n-soaba sasa, a maana yel-soalem wʋsg Korazin, Betsayida, Kapɛrnawom la zĩis nins sẽn pẽ be wã. Ne rẽ fãa, neb wʋsg ra yaa wuk-m-mens rãmb la yam-kaalg rãmba, n zãgs tɩ b kõn tẽ ye. A Zezi manesem yɩɩ wãn to? A keoog-b-la vẽeneg tɩ b tẽeb kaalma na n waa ne yɛl b zutu. La amharɛt dãmbã, sẽn dat n yeel tɩ talsã sẽn da be bãmb sʋk n da be tẽeb kom pʋgẽ wã nimbãaneg ra tar-a lame.—Matɩe 9:35, 36; 11:20-24.

8 Tʋʋm nins a Zezi sẽn maan dẽ poorã wilgame t’a “mii [a] Ba” wã sõma la a rɩka a togs-n-taare. A Zezi taasa nin-buiidã bool-kãngã ne nonglem: “Bɩ y wa mam nengẽ, yãmb fãa sẽn yɛ la sẽn tʋkd zɩɩb sẽn yaa zɩsgo, la mam na kõ yãmb vʋʋsgo. Bɩ y rɩk mam nao wã n zãms bũmb nins mam sẽn na n wilg yãmbã. Tɩ bõe, mam yaa sũ-mar soaba la m yaa nin-nana la yãmb na paam vʋʋsgo.” Ad gom-kãensã sɩd kõ neb nins b sẽn da weoogdã belsg la yolsgo! A Zezi gom-kãensã kõta tõnd belsg la yolsg meng rũndã-rũndã. Tõnd sã n sɩd yeelg sũ-bʋgsem wa fuugu, rẽ, d na n zĩnda neb nins ‘Biriblã sẽn dat n vẽneg’ tɩ b bãng a Ba wã sʋka.—Matɩe 11:27-29.

9. Zʋg-sõng bʋg n tɩ loe ne sũ-bʋgsem, la wãn to la a Zezi kõ mak-sõng rẽ wɛɛngẽ?

9 Bũmb sẽn tɩ loe sõma-sõma ne sũ-bʋgsmã yaa sik-m-mengã, f sẽn na n “tar sik-m-meng f sũur pʋgẽ” (NW ). La sẽn yaa lebende, wuk-m-meng wata ne zẽk-m-menga, la naoor wʋsgo, a kɩtdame tɩ d yɩ nin-toos ne neb a taabã. (Yelbũna 16:18, 19) A Zezi wilga sik-m-meng a tẽng zug koe-moonegã sasa fãa. Baa ne a sẽn zomb bõn-bil n kẽ Zerizalɛm rasem a yoob t’a nan pa ki, tɩ b kils-a wa Zʋɩf rãmbã Rĩmã, a Zezi yɩɩ toor wʋsg ne dũniyã nanambse. A pidsa a Zakari bãngr-gom-kãngã sẽn da gomd Mesi wã yellã: “Gese, yãmb dĩma wata yãmb nengẽ ne sik-m-menga n zomb bõn-bila sẽn yaa bõn-yãang biiga.” (Matɩe 21:5; Zakari 9:9) Wẽnd vẽnegr pʋgẽ, no-rɛɛs a Daniɛll sẽn yɩ kɩs-sɩd soabã yãa a Zeova sẽn kõ a Biriblã naam. La bãngr-gomd a to sẽn deng rẽ pʋgẽ, a bilga a Zezi wa “ned sẽn yaa sik-m-meng soab n yɩɩd ãdem-biisã sʋka.” (NW ) Sũ-bʋgsem ne sik-m-meng sɩd tũuda taaba.—Daniɛll 4:17; 7:13, 14.

10. Bõe yĩng tɩ tall sũ-bʋgsmã sẽn yaa kiris-ned zʋg-sõngã pa rat n yeel tɩ f ka pãnga?

10 A Zeova ne a Zezi sẽn tar sũ-bʋgsem ningã sõngda tõnd tɩ d pẽneg-ba. (Zak 4:8) Yaa sɩd tɩ tall sũ-bʋgsem pa rat n yeel tɩ f ka pãng ye. Pa woto abada! A Zeova sẽn yaa Wẽnnaam sẽn tõe fãa wã tara pãn-tʋmdg sẽn yaa kãsenga. A sũurã yikda wʋsg ne sẽn yaa kɛgre. (Ezai 30:27; 40:26) A Zezi me rɩka sard sẽn pa vigsd n pa na n kɩɩs Wẽnnaam noyã, ba a Sʋɩtãan sẽn da wa n mak-a wã. A pa sak n bas t’a wakatẽ tũudmã taoor dãmba maan leebg sẽn pa zems ye. (Matɩe 4:1-11; 21:12, 13; Zã 2:13-17) La a kell n talla sũ-bʋgsem a karen-biisã kongr taoore, n maan b yaafa b pãn-komslmã yĩnga. (Matɩe 20:20-28) Biiblã mit a yembr wilga sũ-bʋgsma võor woto tɩ zemse: “Sũ-bʋgsem soab yaa ned sẽn tar pãng sẽn yaa wa kut pãnga.” Bɩ d sɩd puk sũ-bʋgsmã sẽn yaa kiris-ned zʋg-sõngã.

A Moiiz talla sik-m-meng n yɩɩd a zãmaanã neb fãa

11, 12. D sã n ges a Moiiz wubrã sẽn yɩ to-to wã, yaa bõe n kɩt t’a sũ-bʋgsmã ra yaa kãsenga?

11 Makr a tãab-n-soab d sẽn na n ges ya a Moiiz rẽndã. Biiblã yeelame t’a “Moiiz yaa sik-m-meng soab wʋsg n yɩɩd neba fãa sẽn [da] be dũniyã zugã.” (Sõdbo 12:3) Yaa ne Wẽnnaam vʋʋsem sõngã vẽnegr la b sẽn gʋls woto wã. A Moiiz sẽn tall sik-m-meng kãsengã kɩtame t’a sak a Zeova sor-wilgrã.

12 A Moiiz sẽn paam wubr ningã ra pa wõnd a taab ye. Zãmb la neb kʋʋb wakate, a Zeova sɩd gesame tɩ b kogl a Moiiz sẽn tar roagdb sẽn yaa Hebre buudã nebã. Sɩngrẽ wã, yɩɩ a Moiiz ma wã n zã-a, n maag a yĩng n zãms-a t’a bãng sɩd Wẽnnaam a Zeova. Kaoosg poore, b yiisa a Moiiz a yirã n kẽng zĩ-zẽng sẽn da yaa toor wʋsg pʋgẽ. Pipi kiris-ned a Etɩɛn b sẽn kʋ a tẽebã yĩngã togsa woto: “A Moiiz zãmsa Ezipt dãmba yam fãa. La a Moiiz goama ne a tʋʋma zĩnda pãnga.” (Tʋʋma 7:22) A tẽebã yɩɩ vẽenega, a sẽn wa n yã namsg nins a Faraõ yembsã zu-soben dãmb sẽn da namsd a saam-biisã. A Moiiz sẽn yã Ezipt ned t’a pãbd Hebre nedã yĩnga, a kʋ-a lame la a zoe n yi Ezipt n kẽng Madiã soolem.—Yikri 1:15, 16; 2:1-15; Hebre dãmba 11:24, 25.

13. A Moiiz sẽn zĩnd Madiã yʋʋm 40 talla pãn-tusd-bʋg a zugu?

13 A Moiiz sẽn da wa n tar yʋʋm 40, yɩɩ tɩlae ne-a t’a ges a meng yell rasempʋɩɩgẽ wã. A sẽn ta Madiã, a sega a Reuɛll kompugli a yopoe n sõng-b tɩ b wi koom n yũnug b ba wã rũms sẽn yaa wʋsgã. Kompugli wã sẽn lebg n kuli, b togsa b ba wã tɩ “Ezipt ned” n fãag bãmb rũm-kɩɩmbã sẽn namsd bãmbã nusẽ. A Reuɛll boola a Moiiz t’a wa zĩnd a yirã, t’a sake. Baa ne a sẽn yã toogã, rẽ pa kɩt t’a tall sũ-kẽk ye. Leb n pa gɩdg-a me t’a pa zãms n dems a vɩɩmã tɩ zems ne zĩ-paalg ning a sẽn da beẽ wã masã ye. A Zeova raabã maaneg tʋlsem pa tol n boog a nengẽ ye. Yʋʋm pis-naasã pʋgẽ a sẽn kɩɩm a Reuɛll piisã, a Moiiz kẽe kãadem ne a Zipora, n wub a komdibli, la a bao sik-m-mengã sẽn lebg zʋg-sõng a nengẽ wã. N-ye, toogã pʋgẽ a Moiiz zãmsa sũ-bʋgsem.—Yikri 2:16-22; Tʋʋma 7:29, 30.

14. Bilg-y bũmb sẽn maan a Moiiz sẽn da wa n yaa Israɛll taoor lʋɩtã, tɩ wilgdẽ t’a ra yaa sũ-bʋgsem soaba.

14 A Zeova sẽn yãk a Moiiz t’a lʋɩ Israɛll buudã taoor poore, a Moiiz sũ-bʋgsmã ra ket n yaa vẽenega. Bi-bɩɩg n togs a Moiiz t’a Eldad ne a Medad ra maanda wa no-rɛɛsdb sik zĩigã pʋgẽ, baa nin-kãens sẽn da pa zĩnd kãsem dãmb 70 nins a Zeova sẽn pʋdg a vʋʋsem sõngã b zut sẽn na yɩl tɩ b sõng a Moiizã sʋkã. A Zozue togsa “a Moiiz t’a wa tɩ b gɩdg-ba.” T’a Moiiz leok woto ne sũ-bʋgsem: “Sũ-kiir n tar foom mam yĩng la? [A Zeova] neba fãa sã n yaa bãmb no-rɛɛsdba, yaa neere. Bɩ Zusoaba ning [a vʋʋsem sõngã] bãmb fãa zutu.” (Sõdbo 11:26-29) Sũ-bʋgsmã kɩtame tɩ rẽ pa wa ne yell ye.

15. Baa ne a Moiiz sẽn da pa zems zãngã, bõe yĩng tɩ zems tɩ d tũ a mak-sõngã?

15 Vugri, Meriba sẽn pẽ Kadɛsã noore, yaa wa a Moiiz pa tall sũ-bʋgsem ye. A yĩmame n pa waoog a Zeova sẽn yaa yel-soalmã Maandã ye. (Sõdbo 20:1, 9-13) La baa ne a Moiiz sẽn da pa zems zãngã, a tẽebã sẽn pa vigsdã sõng-a-la a vɩɩmã fãa pʋgẽ, la baa rũndã-rũndã, a sũ-bʋgsem kãsengã ket n bee yamleoog ne tõndo.—Hebre dãmba 11:23-28.

Yɩ nin-toaag yaa lebend ne sũ-bʋgsem

16, 17. Keoog-bʋg la a Naball la a Abigaill kɩbarã kõt tõndo?

16 A Davɩɩd wẽndẽ wã, Wẽnnaam no-rɛɛs a Sãmwɛll kũumã poor bilfu, makr sẽn yaa keoogr n zĩndi. Kɩbarã tɩ loee ne a Naball la a pag a Abigaill. Ad ra-kãngã ne a pagã manesem sɩd yɩɩ lebend ne taaba! A Abigaill da yaa “pʋg-sõngo,” t’a sɩdã ra yaa “nin-wẽng la nin-toaaga” (Sebr Sõngo). A Naball zãgsa ne pʋ-toog t’a kõn kõ a Davɩɩd rapã rɩɩb la bõn-yũudl ye. Nin-kãens yaool n da gũu a Naball rũmsã sẽn yaa wʋsgã tɩ wagda pa zu-b ye. Rẽnd a Davɩɩd ne a sodaasã ra bee bʋʋm b sũyã sẽn yikã, tɩ b sẽb b sʋʋs n na n tɩ zab ne a Naballã.—1 Sãmwɛll 25:2-13.

17 A Abigaill sẽn wʋm bũmb ning sẽn maana, a yɩɩ tao-tao n bao buri, divẽ, nemd ne sib ne kankam koeems n tɩ sɛg a Davɩɩd n bõos-a woto: “M tão sõngo, yaa maam n konge. Bɩ y bas tɩ m togs-yã.” A Davɩɩd sũurã bʋkame, a Abigaill sẽn bõos-a ne sũ-bʋgsma yĩnga. A sẽn kelg a Abigaill n sa poore, a Davɩɩd yeelame: “Bɩ Israɛll Zusoab a Wẽnnaam sẽn tʋm foom tɩ f wa seg maam rũnda wã paam pẽgre. Bark Wẽnnaam f yama yĩnga. Fo gɩdga maam tɩ m ka raag ned zɩɩm ye.” (1 Sãmwɛll 25:18, 24, 32, 33) A Naball pʋ-toogã baas n tũu ne a yõore. A Abigaill zʋg-sõma wã baas n kɩtame t’a wa yɩ a Davɩɩd paga. A sũ-bʋgsmã yaa mak-sõng n kõ neb nins fãa sẽn balemd a Zeova rũndã-rũndã wã.—1 Sãmwɛll 25:36-42.

Bao-y sũ-bʋgsem

18, 19. a) Toeeng bʋs n lebgd vẽenese, tõnd sã n yeelg sũ-bʋgsem wa fuugu? b) Bõe n tõe n sõng tõnd tɩ d fees d mens sõma?

18 Rẽnd sũ-bʋgsem yaa tɩlae. A pa waoogr manesem bal ye. Yaa zʋg sẽn be yamleoog sẽn kõt neb a taabã yolsgo. Tõe tɩ d ra minim n gomda kãs-kãs la d pa tar sõmblem ye. La d sẽn zãms Biiblã n bãng sɩdã, d toeemame n tar manesem sẽn be yamleoog masã. A Poll goma toeen-kãng yell a sẽn wa n sagl a kiris-nin-taasã woto wã: “Bɩ y yeelg nimbãan-zoeer meng-menga, la sõmblem, la sik-m-menga, la sũ-bʋgsem, la sũ-mar wa futu.” (Kolos rãmba 3:12, Kãab-paalgã Koe-noogo) Biiblã rɩka toeeng kãngã n mak ne we-rũm-toos wala we-baaga, ãbga, gɩgemde, katr la waaf sẽn na n toeem n tar laafɩ manesem wa yir dũmsi, wala pe-bila, bulla, nag-bil la nag-yãanga. (Ezai 11:6-9; 65:25) Nin-kãens zʋgã toeeng woto wã yaa kãseng hal tɩ lingd b mitbã wʋsgo. La d miime tɩ yaa Wẽnnaam vʋʋsem sõngã n wat ne toeeng kãngã, bala sũ-bʋgsmã bee a biis sẽn sɩd yaa kãsemsã sʋka.

19 Woto rat n yeelame tɩ d sã n wa maan toeeng nins b sẽn baooda la d rɩk d mens n kõ a Zeova, d pa leb n segd n bao n yɩ sũ-bʋgsem dãmb bɩ? Ayo. Wala makre, fu-paal ratame tɩ b ges b yell wakat fãa tɩ b ket n yaa yɩlem la b sakd gesgo. D sã n vaees Wẽnnaam Gomdã la d tags makr nins a sẽn tarã zutu, sõngda tõnd tɩ d fees d mengã ne yam-paalg tɩ zemse. Wẽnnaam Gomdã sẽn yaa wa nin-gɛtgã pukda bõe tõnd mengã sẽn ya a soabã wɛɛngẽ?—Zak 1:23-25

20. Wãn to la d na n tõog n tall sũ-bʋgsem?

20 Nebã zʋg pa taab ye. Wẽnnaam sõgen dãmb sãnda yãame tɩ sũ-bʋgsem tallg yaa nana ne-b n yɩɩd neb a taaba. La kiris-nebã fãa segdame n mao n puk Wẽnnaam vʋʋsem sõngã biisi, sũ-bʋgsmã sẽn naage. A Poll sagla a Tɩmote woto ne nonglem: “Bao tɩrlem ne Wẽnnaam sakre la tẽeb ne nonglem la sũ-mar ne sũ-bʋgsem.” (1 Tɩmote 6:11) Gom-biig ning b sẽn lebg tɩ “bao” wã rat n yeelame tɩ d segd n modgame. Biibl lebgr a yembr lebga sagl-kãng n yeel tɩ, ‘modg ne f sũur fãa.’ (1 Tɩmote 6:11, New Testament in Modern English, a J. B. Phillips sẽn lebge) Yãmb sã n modg n bʋgs mak-sõma nins sẽn be Wẽnnaam Gomdã pʋgẽ wã zutu, b na n paa y yamẽ wã, wa bũmb sẽn kɩ yẽg y yĩngẽ wã. B na n toeem-y lame la b wilg-y sore.—Zak 1:21.

21. a) Bõe yĩng tɩ d tog n bao sũ-bʋgsem? b) Bõe yell la d na n gom sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ?

21 Tõnd sẽn tar manesem ning ne neb a taabã wilgda tõnd sẽn tar sũ-bʋgsem tɩ ta zĩig ninga. Karen-biig a Zak soka woto: “Ãnda n be yãmb sʋk n tar yam la bãngre? Bɩ a wilg a tʋʋma ne a yel-manesem sõama ne sũ-bʋgsem yam sẽn wat ne.” (Zak 3:13) Wãn to la d tõe n puk kiris-neb zʋg-sõng kãngã d yiri, d koe-moonegã pʋgẽ la tigingã pʋgẽ. Sõsg ning sẽn pʋgdã kõta sagls sẽn yaa sõma rẽ wɛɛngẽ.

Lebg-n-gese

• Bõe la y zãms sũ-bʋgsmã wɛɛngẽ, y sẽn ges

• a Zeova makrã?

• a Zezi makrã?

• a Moiiz makrã?

• a Abigaill makrã?

• Bõe yĩng tɩ d segd n bao sũ-bʋgsem?

[Zãmsgã sogsgã]

[Foto, seb-neng 20]

Bõe yĩng t’a Zeova reeg a Abɛll kũunã?

[Foto, seb-neng 21]

A Zezi wilgame tɩ sũ-bʋgsem la sik-m-meng tũuda taaba

[Foto, seb-neng 22]

A Moiiz kõo mak-sõng sũ-bʋgsmã wɛɛngẽ