Sõng-y neb a taabã tɩ b sak Rĩungã koɛɛga
Sõng-y neb a taabã tɩ b sak Rĩungã koɛɛga
“A Agiripa yeela a Poll yaa: ‘A ketẽ-la bilf bal tɩ fo tõog tɩ mam yɩ Kirist neda.’ ”—TƲƲMA 26:28.
1, 2. Maana wãn tɩ tʋm-tʋmd a Poll wa tɩ be guvɛrneer a Festus la rĩm a Herood Agiripa yiib-n-soabã taoore?
YƲƲMD 58 pʋgẽ wã, rĩm a Agiripa yiib-n-soabã ne a tão a Berenis waa Sezaare n na n ges Rom guvɛrneer a Porsius Festus. Guvɛrneer a Festus sẽn bool-bã, b ‘kẽe bʋʋdã zĩigẽ ne nagem wʋsgo. Sodaas tusr nanambsã ne tẽnga kãsem dãmba’ me kẽeme. A Festus kɩtame tɩ b tall tʋm-tʋmd a Poll n wa bãmb taoore. Maana wãn t’a Zezi Kirist karen-bi-kãngã wa tɩ yãs bʋʋd roogẽ guvɛrneer a Festus taoore?—Tʋʋma 25:13-23.
2 A Festus sẽn togs a sãambã bũmb ningã leokda sok-kãngã. A yeelame: “Rĩm a Agiripa la neba fãa sẽn be ka ne tõndã, yãmb yãa rao kãng Zʋɩf rãmb wʋsg-wʋsg sẽn gom a yell ne maam Zerizalɛm ne ka me n kelem n yeel t’a ka zems tɩ yẽ kell n vʋɩɩmd ye. La mam sẽn mik t’a ka maan bũmb sẽn zems kũumã, la a meng sẽn yeel t’a ratame tɩ rĩm kãseng kao a bʋʋdã, mam yãka yam n dat n tʋm yẽnda rĩm kãsenga nengẽ. Mam ka tar koɛɛg n na n gʋls rĩm kãsenga ne a Poll yell ye. Yaa woto yĩng la mam bool yẽnda t’a wa yãmb taoore, la sẽn yɩɩda a bee yãmb taoore, rĩm a Agiripa, tɩ yãmb sã n ges a yelle mam na yaool n paam koɛɛg n gʋlse. Tɩ bõe, mam tẽedame tɩ yaa yalemdo tɩ tʋm bi-bɛɛga n ka wilg a sẽn kɩɩs tõog ne bũmb ninga ye.”—Tʋʋma 25:24-27.
3. Bõe yĩng tɩ tũudmã taoor dãmb rõd a Polle?
3 A Festus wilgame tɩ b ra rõda a Poll t’a yaa tẽn-dãmbd n segd ne kũum. (Tʋʋma 25:11) La a Poll yaool n da pa tar taal ye. Yaa Zerizalɛm tũudmã taoor dãmb sẽn da maand sũ-kiir ne-a wã yĩng n kɩt tɩ b rõd-a. B ra gɩdgda a Poll t’a ra moon Wẽnnaam Rĩungã koɛɛga, la b ra kis-a a sẽn sõngd neb wʋsg tɩ b lebgd a Zezi Kirist karen-biisã yĩnga. B ra yãka sodaas sẽn daool sõma ne zab-teed tɩ b yãag a Poll n yi Zerizalɛm n kẽng Sezaare sẽn be mogrã noorã, t’a ta be n kos n na n kẽng a Sezaar nengẽ. B na n yii ne-a be n kẽng Rom.
4. Bõe la rĩm a Agiripa yeel tɩ yɩ lingri?
4 Mams-y y yamẽ n ges a Poll sẽn yãs neb sull taoor na-yirã tɩ Rom soolmã bab-kãseng a yembr naab be b sʋkã. Rĩm a Agiripa wẽnemdame n yeel-a: “Fo [tõe n togsa] f koɛɛgã masã.” A Poll sẽn sɩng a goamã, bõn-kãseng n wa n maane. A goamã kẽe rĩm a Agiripa sũurã hal t’a yeel yaa: “Ketẽ-la bilf bal tɩ fo tõog tɩ mam yɩ Kirist neda.”—Tʋʋma 26:1-28.
5. Bõe n kɩt t’a Poll goamã tõog n tall pãng a Agiripa zugu?
5 Tags-y n ges-y! A Poll sẽn tõog n gom sõma n na n wilg a bʋʋmã, Wẽnnaam Gomdã pãng kẽe naab sũuri. (Hebre dãmba 4:12) Maana wãn t’a Poll goamã tõog n tall pãng woto? La bõe la tõnd tõe n zãms a Poll makrã pʋgẽ tɩ sõng-d karem-biisã maaneg tʋʋmdẽ? D sã n maag d yĩng n tags a goamã zug n gese, d mikdame tɩ yɛl a yiib n yɩ vẽenese: 1) A Poll tõogame n gom tɩ b sak n deeg t’a sẽn yetã yaa sɩda. 2) A talla Wẽnnaam Gomdã bãngr a sẽn paamã n tʋm sõma wala tʋʋm-mit sẽn tʋmd ne a tʋʋm-teoog sõma to-to wã.
Gom-y sẽn na yɩl tɩ b sak n deeg y sẽn yetã
6, 7. a) Gom-bil ning b sẽn lebg tɩ “tõog n gom tɩ b sak n deegã” rat n yeelame tɩ bõe Biiblã pʋgẽ? b) Gom tɩ b sak n deegã yõod la bʋg Biiblã zãmsg ne nebã pʋgẽ?
6 Tʋʋm sebrã pʋgẽ, naoor wʋsgo, yaa a Poll koe-moonegã kɩbay pʋsẽ la b yãt gɛrk gom-biig ning b sẽn lebg tɩ tõog n gom tɩ b sak n deegã. Tõog n gom tɩ nebã sak n deeg d sẽn yetã yõod yaa bõe karem-biisã maaneg tʋʋmd pʋgẽ?
7 A Vine gom-biis võor sebrã (Expository Dictionary of New Testament Words) yeelame tɩ Gʋlsg Sõamyã babg ning b sẽn gʋls ne gɛrkã pʋgẽ, gom-biig ning b sẽn lebg tɩ “tõog n gom tɩ b sak n deegã” rat n yeelame tɩ “gom n lubi,” bɩ “toeem ned yam ne f sẽn na n kɩt t’a soabã tags tɩrg yell zugu.” D sẽn vaees gom-biigã yẽgr mengã, d wʋma a võorã sõma n paase. A rat n yeelame tɩ kɩt tɩ ned tall bas-yard ne bũmbu. Rẽnd y sã n tõog n gom tɩ ned sak n deeg bũmb Biiblã sẽn wilgi, y kɩtame t’a soabã tall bas-yard ne sɩd ning Biiblã sẽn zãmsdã n sak n tẽ-a. Yaa vẽeneg tɩ wilg ned Biiblã sẽn yet bũmb ningã bal pa sek sẽn na yɩl n kɩt t’a tẽ bɩ a sak n tũ ye. Y segd n tõog n kɩtame tɩ y kɛlgdã kɩs sɩd tɩ bũmb ning y sẽn yetã yaa sɩda, ba a soabã sã n yaa biiga, y yaka, y tʋmd-n-taaga, y karen-bi-taag wall y roagda.—2 Tɩmote 3:14, 15.
8. Tõog n kɩt tɩ ned sak n tẽ sɩd sẽn yit Biiblã pʋgẽ baooda bõe maanego?
8 Wãn-wãn la y tõe n kɩt tɩ ned sak n deeg tɩ bũmb ning y sẽn moond tɩ be Biiblã pʋgẽ wã yaa sɩda? A Poll talla goam b sẽn pa tõe n kɩɩs la sẽn yit a sũurẽ, tɩ rẽ kɩt tɩ neb nins a sẽn da moondã tags tɩrg tɩ b yamã toeeme. * Ra yeel-y woto bal tɩ bũmb yaa sɩd ye, kõ-y kaset sẽn wilgd vẽeneg tɩ bũmb ning y sẽn yetã sɩd yaa sɩda. Rẽ maanda wãn-wãna? Tik-y Wẽnnaam Gomdã zug n wilg y sẽn yetã, la y ra tik y meng tagsg zug ye. Wilg-y bũmb sẽn yaa vẽeneg me n teel verse nins y sẽn karem ne y sũur fãa wã. (Yelbũna 16:23) Wala makre, y sã n yeel tɩ ãdem-bi-sakdbã na n vʋɩɩmda arzãn pʋgẽ tẽngã zugu, y tõe n teela rẽ ne Biiblã verse rãmb wala Luk 23:43 wall Ezai 65:21-25. Bõe me la y tõe n yeel n teel bũmb ning y sẽn tik Biiblã zug n wilgã? Y tõe n dɩka makr ne bũmb y kɛlgdã sẽn mi. Wala makre, y tõe n tẽeg-a-la wĩndg kõom gesg sẽn yaa zaalem la be yamleoogã, tɩ-puug sẽn tar yũ-noogo, tɩɩg bil noosem bɩ liuul sẽn kõt a biig rɩɩb gesg sẽn be rasãndã. Sõng-y-yã t’a bãng tɩ bõn-kãens sẽn noogd sũur woto wã wilgda vẽeneg tɩ Naandã ratame tɩ tõnd vʋɩɩmd tẽngã zugu.—Koɛɛg Soaba 3:11, 12.
9. Wãn to la d tõe n tall manesem sẽn zems d koe-moonegã pʋgẽ?
9 Y sã n wa rat tɩ ned sak n tẽ bũmb Biiblã sẽn zãmsd bɩ y gũus tɩ y yẽesmã ra wa loog nugu, tɩ rẽ kɩt t’a soabã wa pa ye rat n kelg-y ye. Rẽ wɛɛngẽ, École du ministère sebrã kõo sagl-kãngã: “Y sã n togs ned sɩd vẽeneg n wilg-a tɩ bũmb a sẽn da tẽed ne a sũur fãa yaa ziri, ba y sã n karem verse rãmb ka-tɛk n teel y sẽn yetã, naoor wʋsgo, a soabã pa sakd n deeg y goamã ne sũ-noog ye. Wala makre, d sã n yeel bal tɩ tig kẽer nebã sẽn nong n maandẽ yaa neb sẽn pa mi Wẽnnaam n sɩng-ba, rẽ pa kɩtd tɩ nebã toeem yam tig-kãens wɛɛngẽ ye. Yaa d sẽn na n kɩt tɩ nebã tags neer la b tõe n wa sak n yɩɩda.” Bõe yĩng tɩ d segd n modg wʋsg n yɩ maan-tɩ-zems soaba? Sebrã yeelame yasa: “Y sã n kɩtdẽ tɩ nebã tagsdẽ, sõngdame tɩ y paam n sõs ne-ba, kõt-b-la bũmb b sẽn tõe n yõd n tags a yell y loogr poore, la pak sor tɩ y tõe n ye wa sõs ne-b nindaare. Manesem kãngã tõe n yɩɩ sõma wʋsg n kɩt tɩ b sɩd sake.”—Kolos rãmba 4:6.
Goam sẽn kẽed sũuri
10. A Poll sẽn wa n na n gom bʋʋda zĩigẽ a Agiripa taoorã, wãn-wãn la a sɩng a goamã?
10 Masã, bɩ d maag d yĩng n vaees a Poll sẽn gom to-to bʋʋda zĩigẽ Tʋʋm sak 26 pʋgẽ n na n wilg t’a tara bʋʋmã. Ges-y-yã a sẽn sɩng to-to wã. A Poll sẽn na n sɩng a goamã, a baoa zĩig a sẽn tõe n tik n pẽg a Agiripa, baa ne a sẽn da mi tɩ rĩmã tʋma wɩɩbd a sẽn wẽneg n kẽ kãadem ne a tão a Berenisã. A Poll yeelame: “Mam sũur yaa noogo, rĩm a Agiripa, mam sẽn tõe n togs m koɛɛga yãmb taoor dũndã n wilg yãmb bũmb fãa Zʋɩf rãmba sẽn dõt maamã. Tɩ bõe, yãmb mii bãmb minungã ne b no-koɛɛma zãnga. Woto yĩnga, mam kota yãmb tɩ y kelg maam ne sũ-mare.”—Tʋʋma 26:2, 3.
11. Wãn-wãn la a Poll sẽn gom a Agiripa taoor to-to wã yɩ ne waoogre, la nafa bʋg la rẽ wa ne?
11 Rẽ yĩnga y gũus n gesame t’a Poll goamã sɩngrẽ, a waooga a Agiripa naamã n bool-a tɩ rĩm bɩ? Rẽ wilgame t’a nand-a lame, sẽn paase a Poll sẽn gom ne yamã a waooga a Agiripa. (1 Pɩɛɛr 2:17) A Poll sak n deegame t’a Agiripa mii Zʋɩf rãmbã minungã ne b tõodã sõma, la a yeel t’a sũur yaa noog a sẽn tõe n togs a koɛɛgã naab sẽn mi yɛl wʋsg taoorã. A Poll sẽn yaa kiris-nedã, a pa maan wala a yɩɩda a Agiripa sẽn da pa kiris-nedã ye. (Filip rãmba 2:3) A Poll pʋd n bõosa rĩmã t’a kelg-a ne sũ-mare. Woto, a Poll segla a Agiripa ne neb a taabã sẽn da kelgd-a wã yam sẽn na yɩl tɩ b wa tõog n sak n deeg bũmb ning a sẽn da segend n na n yeelã. A ra baooda zĩig a sẽn tõe n tik n gom n paam bʋʋm.
12. Rĩungã koɛɛg moonegẽ, wãn-wãn la d tõe n gom tɩ koɛɛgã kẽ d kɛlgdbã sũyã?
12 Wala a Poll sẽn gom a Agiripa taoor to-to wã, tõnd me sã n wa na n wilg Rĩungã koɛɛga, hal d goamã sɩngrẽ n tɩ ta a baasgẽ bɩ d gom tɩ kẽ d kɛlgdbã sũyã. D tõe n maana woto, d sã n waoog ned ning d sẽn moond koɛɛgã sõma, la d tall naneb ne a soabã sẽn yaa ned ningã, la a tagsa wã.—1 Korẽnt dãmba 9:20-23.
Tʋm-y ne Wẽnnaam Gomdã sõma
13. Wãn-wãn la y tõe n maan wala a Poll n kɩt tɩ y kɛlgdbã sak koɛɛgã?
13 A Poll ra ratame t’a kɛlgdbã sak koe-noogã. (1 Tesalonik rãmba 1:5-7) Sẽn na yɩl n maan dẽ, a ra gomdame tɩ kẽed a kɛlgdbã sũyã, bala sũurã yaa tʋlsmã yẽgre. D sã n ges a Poll sẽn da wa n gomd a Agiripa taoorã, d yãta a sẽn tik yɛl a Moiiz la Wẽnnaam no-rɛɛsdbã sẽn da togsã zugu, n ‘togs Wẽnnaam koɛɛgã tɩrg’ to-to.—2 Tɩmote 2:15.
14. Wilg-y a Poll sẽn gom a Agiripa taoor to-to t’a sak n deeg a sẽn yetã.
14 A Poll ra miime t’a Agiripa ra bee Zʋɩf rãmbã tũudum pʋgẽ ne yʋʋr bala. A goma a Agiripa sẽn mi Zʋɩf rãmbã tũudum yɛlã n wilg tɩ yẽ moonegã pʋgẽ, a pa ‘togs bũmb a to sã n pa Wẽnnaam no-rɛɛsdba ne a Moiiz sẽn da yeel’ Mesi wã kũum la a vʋʋgrã wɛɛngẽ wã ye. (Tʋʋma 26:22, 23) A Poll goma ne a Agiripa meng n sok-a: “Rĩm a Agiripa, yãmb tẽeda Wẽnnaam no-rɛɛsdba bɩ?” A Agiripa ra pa mi a sẽn na n leok sok-kãngã to-to ye. A sã n yeel tɩ yẽ pa tẽed Wẽnnaam no-rɛɛsdbã, b sẽn da mi t’a yaa Zʋɩf rãmbã tũudum nedã yĩnga, a yʋʋrã na n sãamame. La a sã n da sak n deeg tʋm-tʋmd a Poll goamã zãma wã taoor me, nebã na n bool-a lame tɩ kiris-neda. A Poll kell n leoka a meng sokrã ne yam n yeele: ‘Mam mi tɩ yãmb tẽedame.’ Rẽ kɩtame t’a Agiripa leok tɩ bõe? Ad a sẽn leoke: “A ketẽ-la bilf bal tɩ fo tõog tɩ mam yɩ Kirist neda.” (Tʋʋma 26:27, 28) Baa rĩm a Agiripa sẽn pa lebg kiris-nedã, a Poll koɛɛgã kẽe a sũurã hal sõma.—Hebre dãmba 4:12.
15. Wãn-wãn la a Poll tõog n lugl tiging Tesaloniki?
15 Rẽ yĩnga y pa gũus n ges t’a Poll koe-noogã taasg ra yaa moon la gom tɩ nebã sak n deeg koɛɛgã sɩda? A Poll sẽn maan woto n ‘togs Wẽnnaam koɛɛgã tɩrgã’ kɩtame tɩ neb kẽer sẽn kelg-a wã sak n tẽ. Sɩd yɩɩ woto la a Poll maan-yã, a sẽn da wa n baood Zʋɩf rãmb la bu-zẽmsã neb nins sẽn yaa wẽn-zoɛtbã karen-dot pʋsẽ Tesalonikã. Rẽ kɩbar sẽn be Tʋʋma 17:2-4 pʋgẽ wã yetame: “A Poll kẽ n sõsa ne bãmba ne Gʋlsg Sõamyã koɛɛga vʋʋsg raar a tãabo, a wa yẽ sẽn mi n maandẽ wã. La yẽ bilga bãmba n wilg bãmb tɩ Kirist sɩd tog n namsame la b vʋʋge. . . . La bãmb neb kẽer deegame.” A Poll tõog n gomame tɩ b sak n deeg a goamã. A rɩka Gʋlsg Sõamyã n kɩt tɩ b tags neere, n bilg yɛlã võore, la a wilg-b t’a Zezi la Mesi wã b sẽn da sɩng n kãab hal daar zãrã. Rẽ waa ne bõe? B lugla tẽedb tiginga.
16. Wãn-to la y tõe n paam sũ-noog wʋsg n paas Rĩungã koɛɛg mooneg pʋgẽ?
16 Rẽ yĩnga y tõe n modg n paasa y minimã tɩ y sã n wa bilgd Wẽnnaam Gomdã bɩ nebã tõe n sak n deeg-a bɩ? Y sã n maan dẽ, y na n paama sũ-noog y sẽn moond la y zãmsd neb a tãabã yɛl sẽn tɩ loe ne Wẽnnaam Rĩungã. Koe-noogã moondb nins sẽn sak n deeg b sẽn sagl-b tɩ b tʋm ne Biiblã wʋsg b moonegã pʋgẽ wã sũy sɩd yɩɩ noogo.
17. Togs-y yell yãmb meng sẽn vʋɩɩmd wall sẽn be sullã pʋgẽ n wilg tall Biiblã n tʋm koe-moonegã pʋgẽ wã yõodo.
17 Wala makre, a Zeova Kaset rãmbã kaagr yel-gɛt a yembr gʋlsame: “Masã, saam-biis la saam-bi-pogs wʋsg sã n moond zak-zakã, b zãada Biiblã b nugẽ. Rẽ sõnga koe-moondbã tɩ b tõog n karem verse tɩ neb nins b sẽn segdã wʋsg kelge. Sõnga nebã d sẽn moondã la koe-moondã tɩ b bãng tɩ tõnd koe-moonegã tika Biiblã zugu, la tɩ d pa pʋɩt sɛb bal ye.” Yaa sɩd tɩ koe-moonegã wakate, zãad Biiblã d nugẽ tɩ nebã neẽ wã bee ne yɛl kẽer la tẽngã minungu. La baasg zãnga, tõnd ratame tɩ nebã bãng tɩ d tõe n talla Wẽnnaam Gomdã n tʋm sõma sẽn na yɩl tɩ nebã sak Rĩungã koɛɛga.
Tall-y Wẽnnaam tagsg koe-moonegã zugu
18, 19. a) Wẽnnaam tagsg yaa bõe ne tõnd koe-moonegã, la bõe yĩng tɩ d segd n ges koe-moonegã wa yẽ sẽn get-a to-to wã? b) Bõe n na n sõng tõnd tɩ d tõog n lebg n tɩ ges nebã tɩ yɩ sõma? (Ges-y zĩ-gũbr ning gom-zug sẽn yaa: “Y sẽn na n lebg n tɩ ges nebã tɩ yɩ sõma to-to” wã seb-neng 14.)
18 Manesem a ye me d sẽn tõe n tall n kɩt tɩ d koɛɛgã kẽ d kɛlgdbã sũy yaa d sẽn na n tall Wẽnnaam tagsg koe-moonegã zug la d tall sũ-mare. Wẽnnaam daab yaa tɩ neb buud fãa paam fãagr la “b wa paam sɩdã bãngr hakɩka.” (1 Tɩmote 2:3, 4, NW ) Tõnd me tʋlla rẽ. A Zeova leb n tara sũ-mare, tɩ rẽ kõt neb wʋsg weer tɩ b tõe n tek yam n kos sugri. (2 Pɩɛɛr 3:9) Woto, tõnd me sã n wa yã ned sẽn dat n kelg Rĩungã koɛɛga, d segd n kẽnd n kaagda a soabã wakat fãa sẽn na yɩl n gʋʋl a soabã raabo. Tõog tɩ sɩdã biis bɩ baoodame tɩ d rɩk sẽk wʋsg la d tall sũ-mare. (1 Korẽnt dãmba 3:6) Zĩ-gũbrã gom-zug sẽn yaa “Y sẽn na n lebg n tɩ ges nebã to-to tɩ yɩ sõama” wã kõta sagls sẽn na n sõng-y rẽ wɛɛngẽ. Tẽeg-y tɩ nebã vʋɩɩmã la b zu-loeesã toeemda wakat fãa. Wakat ninga, yaa tɩlae tɩ d kẽng b yiyã naoor wʋsg n tõog n yã-ba, la sekame tɩ d maan rẽ. D ratame tɩ b fãa paam n wʋm Wẽnnaam fãagr koɛɛgã. Woto yĩngã, bɩ y pʋʋs a Zeova n kos t’a kõ-y yam la tõogo, tɩ y tõog n gom tɩ neb sak n deege, y tʋʋmdã sẽn yaa y sẽn sõng neb a taabã tɩ b sak Rĩungã koɛɛgã pʋgẽ.
19 D sẽn yaa Kirist tʋm-tʋmdbã, d sã n wa yã ned sẽn dat n kelg Rĩungã koɛɛg sõma n paase, bõe me la d segd n maane? D sõsg ning sẽn na n pʋglã kõta sagls rẽ wɛɛngẽ.
[Tẽngr note]
^ sull 8 Y sã n dat kɩbay n paas tõog n gom tɩ neb sak n deegã wɛɛngẽ bɩ y ges Tirez profit de l’École du ministère théocratique sebrã a Zeova Kaset rãmbã sẽn yiisã, a zãmsg 48 ne 49 wã.
Y tẽrame bɩ?
• Bõe n kɩt t’a Poll goamã tall pãng a sẽn da wa n be bʋʋd zĩigẽ rĩm a Agiripa taoorã?
• Wãn-wãn la d tõe n kɩt tɩ d koɛɛgã kẽ nebã sũyã?
• Bõe n na n sõng tõnd tɩ d tõog n tall Wẽnnaam Gomdã n tʋm sõma tɩ kẽ nebã sũyã?
• Wãn-wãn la d tõe n ges koe-moonegã wa Wẽnnaam sẽn get-a to-to wã?
[Zãmsgã sogsgã]
[Zĩ-bũbri/Foto rãmba, seb-neng 14]
Y sẽn na n lebg n tɩ ges nebã tɩ yɩ sõma to-to
• Wilg-y tɩ nedã meng yell sɩd pak-y lame.
• Yãk-y gom-zug sẽn be yamleoog Biiblã pʋgẽ tɩ y sõse.
• Segl-y nedã yam t’a gũ nindaar sõasgã.
• Y sã n kul bɩ y ket n tagsd a soabã yelle.
• Vẽk-m-beoog wall rasem a yiib poor bɩ y lebg tao-tao n tɩ gʋʋl a soabã ratem.
• Ra yĩm-y tɩ yãmb bõn-datlã yaa y sɩng Biiblã zãmsg ne-a ye.
• Pʋʋs-y a Zeova n kos t’a paas nedã ratem pãnga.
[Foto, seb-neng 15]
A Poll tõog n goma guvɛrneer a Festus ne rĩm a Agiripa taoor tɩ nebã sak n deege