D kell n wilg sõmblem, dũni sẽn pid ne kisgr pʋgẽ
D kell n wilg sõmblem, dũni sẽn pid ne kisgr pʋgẽ
“Yaa ned sõmblem n kɩtd tɩ neb nong-a.”—YELBŨNA 19:22.
1. Bõe yĩng tɩ tõe n yɩ toog tɩ f wilg sõmblem?
RẼ YĨNGA yãmb tagsdame tɩ y yaa nin-sõng bɩ? Sã n yaa woto, rũndã-rũndã dũniyã pʋgẽ vɩɩmdg tõe n yɩɩ toog ne-yã. Yaa sɩd tɩ Biiblã wilgame tɩ sõmblmã yaa ‘vʋʋsem sõngã bil’ a yembre, la bõe yĩng tɩ yaa toog wʋsg tɩ f wilg sõmblem baa ne kiris-neb ne yʋʋrã tẽnsẽ? (Galat dãmba 5:22, NW ) Wala d sẽn yã sõsg ning sẽn loogã pʋgẽ wã, d tõe n paama sok-kãngã leoorã goam nins tʋm-tʋmd a Zã sẽn gʋlsã pʋgẽ. A gʋlsame tɩ dũniyã fãa bee Sʋɩtãanã sẽn yaa malɛg-wẽngã nugẽ. (1 Zã 5:19) A Zezi Kirist boola a Sʋɩtãan tɩ “dũniyã naaba.” (Zã 14:30) Dẽnd dũni kãngã nebã nong n tara b naabã sẽn yaa kɩɩsdã manesem wẽngã buudu.—Efɛɛz rãmba 2:2.
2. Yel-bʋs n tõe n kɩt tɩ yɩ toog tɩ d yɩ nin-sõngo?
2 Neb a taabã sã n tar manesem sẽn pa sõmb ne-do, namsd-d lame. Naoor wʋsgo, sõmblmã kaalem tõe n puka yags sẽn yaa wẽns nengẽ, sãamb sẽn pa tar zood yam, la baa d zo-rãmb la d zak neb sẽn mi n pa tags la b tʋm nengẽ. Neb sẽn paoogd taab la b tãsd taab n gomd gom-dẽgd pẽnegr nong n sãamda d sũur wʋsgo. Neb a taabã manesem sẽn pa sõmã wã tõe n kɩtame tɩ d wa tagsd wẽnga, n dat n maan wẽng n lebs wẽnga. Rẽ tõe n wa baas n komsa d tẽebã wall d yĩnsa laafɩ.—Rom dãmba 12:17.
3. Zu-loe-bʋs n kɩt tɩ yaa toog ne neba tɩ b yɩ nin-sõmse?
3 Dũniyã yɛl sẽn wat ne yɩɩrã me tõe n kɩtame tɩ yɩ toog tɩ d yɩ nin-sõngo. Wala makre, ãdem-biisã vɩɩ rabeem pʋgẽ teerorismã yĩnga, la neb kẽer sẽn tõe n wa rɩk zab-teed sẽn wat ne bãas wall nikleyɛɛr zab-teed n zabã yĩnga. Sẽn paase, neb milyõ rãmb vɩɩ talemd pʋgẽ tɩ rɩɩbo, futu, gãag zĩig la tɩpg pa sekd ye. Sã n wõnd yɛlã pa na n tol n manege, sõmblmã tallg lebgda toog n paase.—Koɛɛg Soaba 7:7.
4. Tags-bʋg sẽn pa zems la neb kẽer tõe n wa tall yɩ nin-sõngã wɛɛngẽ?
4 Ned tõe n wa tagsame tɩ pa tɩlae tɩ f maan neb a taabã neer ye, la tɩ rẽ pʋd n yaa pãn-komsem menga. A tõe n tagsdame tɩ neb a taabã wẽgd-a lame, sẽn yɩɩd fãa, b sã n wilgdẽ tɩ b pa nand-a. (Yɩɩl Sõamyã 73:2-9) La Biiblã wilg-d-la d sẽn segd n maaneg n yet woto: “Ned sã n leok ne gom-noodo, a sigsda sũuri. La zabr goam yikda ned sũuri.” (Yelbũna 15:1) Sũ-bʋgsem la sõmblem yaa vʋʋsem sõngã biis a yiib sẽn tar loees wʋsg ne taaba, la sẽn tõe n sõng-do, d sã n wa maood ne zu-loeese.
5. Vɩɩmã pʋgẽ, zĩ-bʋs pʋsẽ la d segd n wilg sõmblem?
5 Sẽn mik tɩ tara yõod wʋsg ne tõnd sẽn yaa kiris-nebã tɩ d tall Wẽnnaam vʋʋsem sõngã biisã, d segd n bao n bãnga d sẽn tõe n wilg tɩ d tara a bil ning sẽn yaa sõmblmã to-to. Rẽ yĩnga d sɩd tõe n kell n talla sõmblem dũni sẽn pid ne kisgr pʋgẽ bɩ? Sã n yaa woto, zĩ-bʋs pʋsẽ la d tõe n wilg tɩ d pa basd t’a Sʋɩtãan pãn-tusdgã kɩt tɩ d pa tõog n maan rẽ, sẽn yɩɩd fãa, yɛl sẽn wat ne yɩɩr taoore? Bɩ d ges d sẽn tõe n tall sõmblem to-to d zak pʋgẽ, d tʋʋm zĩigẽ, lekollẽ wã, ne d yagsã, d koe-moonegã pʋgẽ la ne d tẽed-n-taasã.
Sõmblem wilgr zakã pʋgẽ
6. Bõe yĩng tɩ tar yõod wʋsg tɩ d wilg sõmblem zakã pʋgẽ, la wãn-wãn la d tõe wilg sõmblem kãnga?
6 Sẽn na yɩl n paam a Zeova bark la a sor-wilgri, vʋʋsem sõngã biis paoong la b tallg yaa tɩlae. (Efɛɛz rãmba 4:32) Bɩ d ges zagsã neb sẽn segd n maan taab neer to-to. Daar fãa, segdame tɩ pag ne a sɩd manesem wilgdẽ tɩ b maanda taab neere, la segd n yɩɩ woto manesem ning b sẽn tar ne b kambã pʋgẽ me. (Efɛɛz rãmba 5:28-33; 6:1, 2) Sõmblem kãng segd n yɩɩ vẽeneg zakã neb sẽn yẽsd ne taab to-to wã pʋgẽ. Kambã segd n nanda b roagdbã la b waoogd-ba, tɩ roagdbã tar manesem sẽn segd ne b kambã. B segd n yɩta tao-tao n pẽgd-ba, la b ra yãgd n ningd-b taal ye.
7, 8. a) D segd n laka d mens ne manesem bʋg sẽn na yɩl n tõog n wilg sõmblem hakɩk zakã pʋgẽ? b) Wãn-wãn la yẽsg sẽn yaa sõma tõe n sõng tɩ zak pʋgẽ vɩɩm yɩ noogo? d) Wãn-wãn la y tõe n wilg sõmblem y zakã pʋgẽ?
7 Sẽn na yɩl n yɩ nin-sõng ne d zakã neba, d segd n tũu tʋm-tʋmd a Poll sagl-kãngã: “Bɩ y bas bõn-kãens fãa sẽn yaa sũ-puugri, kisgri, pʋ-toogo, kãnegre, la gom-dẽgd sẽn yit yãmb noyã pʋsẽ.” Daar fãa, kiris-nebã zagsã neb ne taab yẽsg pʋgẽ, b segdame n waoogd taaba. Bõe yĩnga? Bala yẽsg sẽn yaa sõma yaa tɩlae sẽn na yɩl tɩ zagsã pʋsẽ vɩɩm yɩ sõma la tall sũ-noogo. Mo-yõsr sã n kẽ zakã neb ne taab sʋka, b pa segd n takd taab tɩ ned kam fãa baood bʋʋm ye, b segd n bao n welga yellã. Zak sẽn tar sũ-noog neb maooda ne b sũy fãa sẽn na yɩl tɩ sõmblem la waoogr zĩnd b sʋka.—Kolos rãmba 3:8, 12-14.
8 Sõmblem kɩtdame tɩ d tʋlg n maan neb a taabã neere. Dẽnd d baood n na n sõnga d zakã neba, n get-b yell wa sẽn segde. Zakã neb yembr-yembr la b fãa sẽn lagem taab segd n modg n wilga sõmblem n kɩt tɩ nebã yã tɩ b zakã pʋgẽ vɩɩm yaa mak-sõngo. Rẽ na n kɩtame tɩ b paam Wẽnnaam barka, la kɩt me tɩ b tõog n waoog sõmblem Wẽnnaam a Zeova tigingã pʋgẽ la saka neb sʋka.—1 Pɩɛɛr 2:12.
Sõmblem wilgr tʋʋmã zĩigẽ
9, 10. Bilg-y zu-loees kẽer sẽn tõe n zĩnd tʋʋmã zĩigẽ la y sẽn tõe n welg-b ne sõmblem to-to.
9 Yɩ nin-sõng ne f tʋmd-n-taasã tʋʋmã zĩigẽ tõe n yɩɩ toog ne kiris-neda. Wags-taab sẽn be tʋm-tʋmdb ne taab sʋk tõe n kɩtame tɩ tʋm-tʋmd maan sɩlem bɩ zãmb n sãam kiris-ned yʋʋr tʋʋmã taoor soab nifẽ tɩ b wa yiis-a tʋʋma. (Koɛɛg Soaba 4:4) Sõmblem tallg wakat kãng pʋgẽ pa nana ye. Baasg zãnga, a Zeova sõgen sã n tẽeg t’a segd n wilga sõmblem wakat fãa, a na n modga wa a sẽn tõe tɛk n sõng nin-kãens sẽn pa tar yam-sõngã tɩ b wa tek yam. Sẽn na yɩl n tõog n maan dẽ, y tõe n wilgdame tɩ neb a taabã yell pak-y lame. Y tʋmd-n-taag bɩ a zak ned sã n wa ka laafɩ, y tõeeme n sok n bãng a gãag sẽn yaa to-to. Rẽ bal tõe n kɩtame t’a soabã tall yam sõngo. N-yẽe, kiris-nebã segd n maana b sẽn tõe tɛk fãa n kɩt tɩ zems-n-taar la laafɩ zĩnd bãmb ne neba fãa sʋka. Wakat ninga, tõe tɩ gomd sẽn wilgd tɩ ned yell pak-y lame na n manega yelle.
10 Sasa ninga, tʋʋm taoor soab tõe n modga a tʋm-tʋmdbã tɩ b sak a tagsgo, n tʋlg tɩ b maan yɛl sẽn wilgd tẽn-nonglem bɩ tigr sẽn kɩɩsd Biiblã noyã. Kiris-ned sũur kaset sẽn pa kõt-a sor t’a maan yel-kãensa yĩnga, yẽ ne a tʋʋmã taoor soab moor tõe n yõsga taaba. Wakat kãnga, tõe tɩ pa na n yɩ yam tʋʋmd tɩ f wilg taoor soabã tɩ yaa yel-wẽnde, f sã n sak n maan a raabã ye. Neb nins sẽn pa kiris-nebã tõe n getame tɩ bũmb ning b sẽn dat n maanã yaa bũmb sẽn sɩd segde. (1 Pɩɛɛr 2:21-23) Tõe tɩ y na n wilg-a ne sũ-bʋgsem bʋʋm nins sẽn kɩt tɩ yãmb pa tõe n kẽes y meng yel-kãens pʋgẽ wã. A sã n gom n sãbg-y bɩ y ra sãbg-a n lebs ye. Yaa sõma ne kiris-ned t’a tũ Rom dãmba 12:18 sẽn sagl woto wã: “Bɩ y maan yãmb sẽn tõe tɛka, t’a sã n tõe, bɩ laafɩ zĩnd yãmb ne neba fãa sʋka.”
Sõmblem wilgr lekollẽ wã
11. Zu-loe-bʋs la karen-biisã segda, b sã n dat n tall sõmblem ne b karen-bi-taasã pʋgẽ?
11 Tõe n yɩɩ toog wʋsg ne kom-bɩɩsã tɩ b wilg sõmblem b karen-bi-taasã taoore. B nong n baoodame tɩ b karen-bi-taasã sak-ba. Komdibli kẽer mi n tʋmda gãnda-tʋʋm n kẽesd b taabã rabeem bɩ n maand-b pãng sẽn na yɩl tɩ b pẽg-ba. (Matɩe 20:25) Kom-bɩɩsã sãnda nong n wilgda b tõog karengã la ɛspoorã wɛɛngẽ bɩ tʋʋm a taab pʋsẽ. Rẽ maaneg pʋgẽ, b nong n paoogda b karen-bi-taasã n tagsdẽ tɩ bãmb sẽn tar tõog yɛl kẽer pʋsẽ wã b yɩɩda b taabã. Bi-bɩɩg sẽn yaa kiris-ned segd n gũusame n da rɩk nin-kãensã togs-n-taar ye. (Matɩe 20:26, 27) Tʋm-tʋmd a Poll yeelame tɩ “nonglem maanda sũ-mare, la a pida ne neerlem” la tɩ nonglem “ka pẽgd a meng ye, la a ka wukd a meng ye.” Woto yĩnga, kiris-ned segd n tũu Biiblã sagls a manesmã ne a karen-bi-taasã pʋgẽ. A pa segd n tũ neb nins sẽn pa sõmblem dãmbã manesem yookã ye.—1 Korẽnt dãmba 13:4.
12. a) Bõe n tõe n kɩt tɩ yɩ toog ne karen-biisã tɩ b tall sõmblem ne b karen-saam dãmbã? b) Ãnda soab sõngr la kom-bɩɩsã tõe n bao, b sã n wa modgd-b tɩ b ra tall sõmblem?
12 Kom-bɩɩsã segd n wilga sõmblem b karen-saam dãmba taoor me. Karen-biis kẽer nong n kãbgda b karen-saam dãmba sũyã. B sã n maand yɛl sẽn kɩɩsd lekollã noy n paoogd b karen-saam dãmbã b tagsdame tɩ rẽ yaa b yẽesem. B tõe n kẽesa b taabã rabeem n kɩt tɩ b naag b kɩɩsgã pʋgẽ. Bi-bɩɩg sẽn yaa kiris-ned sã n tõdg t’a kõn naag-ba, b tõe n yaal-a lame wall b nams-a ne manesem a taaba. Kiris-ned sã n segd yel-kãensã lekollẽ wã, tõe n yɩɩ toog ne–a t’a maan neere. Ra yĩm-y tɩ tara yõod wʋsg tɩ y yɩ a Zeova sõgen wakat fãa ye. Tall-y bas-m-yam t’a na n sõng-y-la ne a vʋʋsem sõngã wakat kãens sẽn yaa toogã pʋgẽ.—Yɩɩl Sõamyã 37:28.
Sõmblem tallg ne yagsã
13-15. Yel-bʋs n tõe n wa kɩt tɩ yɩ toog ne-d tɩ d tall sõmblem ne d yagsã, la wãn to la d tõe n welg yel-kãense?
13 Y sã n be zak toor tɩ yaa luaase, wall sẽn yaẽ zĩig ning fãa, y tõe n tagsame n bao y sẽn tõe n maan to-to n wilg y sõmblem ne y yagsã la y wilg-b tɩ y rat-b-la ne neere. Woto maaneg me pa nana wakat fãa ye.
14 La yaa wãn to, yags nins sẽn pẽ ne-y wʋsgã sã n kis-y-la y buudã, tẽng ning y sẽn yitã wall y tũudmã yĩnga? Yaa wãn to, b sã n paoogd-y wall b pʋd n pa rat n gom ne-y baa bilfu? Y sẽn balemd a Zeova wã, tara yõod tɩ y wilg sõmblem wa y sẽn tõe tɛka. Woto, y na n kõo mak-sõng tɩ rẽ sɩd waoog a Zeova sẽn yaa mak-sõng tɛkẽ sõmblmã wɛɛngẽ wã. Y pa mi y sõmblmã sã n na n wa kɩtame tɩ y yakã manesem toeem ye. A tõe n wa lebga a Zeova sõgne.—1 Pɩɛɛr 2:12.
15 Wãn-wãn la d tõe n wilg d sõmblem ne d yagsã? Bũmb a ye yaa zakã neb fãa sẽn na n tar manesem sõng n pukd vʋʋsem sõngã biisi. D yagsã tõe n yãa rẽ. Wakat ning menga, d tõe n maana d yakã neere. Tẽeg-y tɩ tall sõmblem dat n yeelame tɩ f tʋm neb a taabã neer yĩnga.—1 Pɩɛɛr 3:8-12.
D tall sõmblem d koe-moonegẽ wã
16, 17. a) Bõe yĩng tɩ tar yõod tɩ d tall sõmblem ne nebã d koe-moonegã pʋgẽ? b) Wãn-wãn la d tõe n tall sõmblem ne nebã koe-moonegã nens toɛy-toɛyã pʋsẽ?
16 D segd n wilga sõmblem tõnd koe-moonegã nens fãa pʋsẽ, d sã n wa sigl n na n tɩ sõs ne nebã b yiya, b tʋʋm zĩisẽ wall zĩis a taaba. D segd n tẽegame tɩ d tʋmda a Zeova sẽn tar sõmblem wakat fãa wã yʋʋr yĩnga.—Yikri 34:6.
17 Bõe n kẽed modgr nins d sẽn segd n maan n tall sõmblem ne nebã d koe-moonegã pʋgẽ wã sʋka? Wala makre, y sã n wa kõt kasetã sor zugu, y tõe n talla sõmblem ne nebã, y sẽn na n waoogd-b la y sõsd ne-b koɛɛg-koɛɛga. Sorã noor mi n pida ne kẽn-kẽndba, tɩ y segd n gũus n da yãmb zĩigã tɩ tiisd b kẽn ye. Sẽn paase, y sã n wa moond koosem zĩigẽ bɩ y wilg sõmblem n gom koɛɛg-koɛɛg bal n da yĩm tɩ koosmã soab segd n gesa a raadensã yell ye.
18. Wãn-wãn la yam-welgr tõe n sõng-d koe-moonegã pʋgẽ tɩ d tall sõmblem ne nebã?
18 Zak-zak moonegã sasa bɩ y maan gũusgu. Saag sã n minisdẽ bɩ y ra yals zak pʋgẽ n kaoos ye. Rẽ yĩnga y tõe n bãnga ned sẽn yãgd bɩ ned sũur sẽn kãbd ne y moonegã n bak bɩ? Tõe tɩ yãmb tẽngẽ wã, a Zeova Kaset rãmba nong n tʋgd n moonda neba wʋsgo. Sã n yaa woto bɩ y tags rẽ yell sõma n kell n tall sõmblem ne-b wakat fãa. (Yelbũna 17:14) Ned sã n yãk yam n pa na n kelg-y raar bɩ y sak rẽ la y ra pẽdg ye. Tẽeg-y tɩ y tẽed-n-taaga, y sãam-biig wall y saam-bi-poak tõe n wa kaaga zag-kãng nindaare. Y sã n seg nin-toaaga, bɩ y mao n tall sõmblem ne a soaba. Ra zẽk-y y koɛɛg wall y gãnem y neng ye, maag-y y meng n gom ne a soaba. Kiris-ned sẽn yaa nin-bʋgsg pa baood n na n wẽ no-koɛɛm ne kɛlgd ye. (Matɩe 10:11-14) Tõe tɩ nin-kãng na n sak n kelga koe-noogã raar a to.
Sõmblem wilgr tigingã tigissẽ
19, 20. Bõe yĩng tɩ sõmblem tallg tigingã pʋgẽ yaa tɩlae, la wãn-wãn la d tõe n wilg-a?
19 Yaa tɩlae tɩ d wilg d sõmblem ne d tẽed-n-taasã me. (Hebre dãmba 13:1) D sẽn yaa saam-biis ne taab dũniyã gill zugã yĩnga, d segd n talla sõmblem ne taaba.
20 Tigims a yiib bɩ sẽn yɩɩd rẽ neb sã n tigimd taab Rĩung ro-yend pʋgẽ n deesd taaba, tiging fãa neb segd n wilga sõmblem la b tall waoogr ne tigims a taabã neb b manesma fãa pʋgẽ. Wags-taab yam pa na n sõng tigimsã neba, b sã n wa segd n zems taab tigissã lɛɛr dãmb siglg wɛɛngẽ bɩ zĩigã yɩlemd yell gesgo, wall a roogã manegr sasa ye. Baa y sã n wa pa tall yam a yembr wakat ninga, bɩ y kell n waoog taaba. Y sã n maan woto sõmblmã na n tõogame, la a Zeova na n sɩd ninga modgr ning y sẽn maand n baood neb a taabã neerã barka.
Ket-y n wilgd-y sõmblem
21, 22. Sã n yaa ne Kolos rãmba 3:12, bõe la tõnd segd n dɩk sard n maane?
21 Sõmblmã yaa bũmb sẽn tog n tall pãng tõnd vɩɩmã nens fãa pʋsẽ. Woto yĩnga, tõnd sẽn yaa kiris-nebã, d segdame n tall-a wʋsgo. Wilg neb a taabã d sõmblem segd n wa lebga d minungu.
22 Bɩ d fãa kell n tall sõmblem ne neb a taabã daar fãa, la d tũ tʋm-tʋmd a Poll goama. A yeelame: “Yãmb sẽn yaa Wẽnnaam nin-tũusdsi la pʋ-peelem dãmba la nin-nongdsã, bɩ y paas nimbãan-zoeer wʋsgo la neerlem [la sõmblem] ne sik-m-menga la sũ-bʋgsem ne sũ-mare.”—Kolos rãmba 3:12.
Y tẽrame bɩ?
• Bõe n kɩt tɩ yaa toog ne kiris-ned t’a tall sõmblem ne neb a taabã?
• Bõe yĩng tɩ tar yõod tɩ zak neb tall sõmblem ne taab zakã pʋgẽ?
• Bõe n tõe n kɩt tɩ yɩ toog tɩ f wilg sõmblem lekollẽ wã, tʋʋmã zĩigẽ la ne yagsã?
• Wilg-y kiris-nebã sẽn tõe n maan to-to n tall sõmblem ne nebã koe-moonegã pʋgẽ.
[Zãmsgã sogsgã]
[Foto, seb-neng 13]
Sõmblem tallg ne taab zakã pʋgẽ kɩtdame tɩ wʋm-taab la lagem-n-taar zĩndi
[Foto, seb-neng 14]
Y tõe n wilga y sõmblem, y tʋmd-n-taag bɩ a zak ned sã n ka laafɩ
[Foto, seb-neng 15]
A Zeova sõngda neb nins sẽn ket n wilgd neb a taabã sõmblem baa b sẽn yaand-bã
[Foto, seb-neng 16]
Sõng f yak sẽn dat sõngr yaa sõmblem tʋʋmde