Yãmb nonga ‘a Zeova Tõogã’ bɩ?
Yãmb nonga ‘a Zeova Tõogã’ bɩ?
“Sũ-noog soab la ned ning . . . sẽn nong a Zeova tõogã.”—YƖƖL SÕAMYÃ 1:1, 2,
1. Bõe yĩng tɩ tõnd sẽn ya a Zeova sõgen dãmbã tar sũ-noogo?
A ZEOVA sõngda tõnd sẽn ya a sõgen dãmb sẽn sakd-a wã la a ningd-d barka. Yaa sɩd tɩ d segda makr wʋsgo, la d tara sũ-noog hakɩka. Woto pa lingr ye, bala d balemda “sũ-noog Wẽnnaamã,” sẽn paase, a vʋʋsem sõngã kõt-d-la sũ-noogo. (1 Tɩmote 1:11, NW; Galat dãmba 5:22) F sã n gẽegd bõn-sõng bɩ f sã n paam-a kõt-f-la sũ-noog hakɩka. La tõnd saasẽ Ba wã sɩd kõta tõnd kũun sẽn yaa sõma. (Zak 1:17) Rẽnd pa lingr la tõnd sẽn tar sũ-noogã ye.
2. Yɩɩn-bʋs yell la d na n gome?
2 B goma sũ-noogã yell wʋsg Yɩɩl Sõamyã sebrã pʋgẽ. Wala makre Traduction du monde nouveau wã pʋgẽ, b gomda sũ-noogã yell Yɩɩl Sõamyã pipi la a yiib-n-soabẽ wã. A Zezi Kirist pipi karen-biisã ra tagsdame tɩ yɩɩl sõamyã a yiib-n-soabã yaa Israɛll rĩm a Davɩɩd n gʋlse. (Tʋʋma 4:25, 26) Pipi yɩɩllã gʋlsd yʋʋr b sẽn pa wilgã sɩngda ne gom-kãensã vʋʋsem sõng sẽn vẽneg tɩ b gʋlsã: “[Sũ-noog soab la ned ninga] sẽn ka reegd nin-wẽns saglg ye, la sẽn ka naagd koangdba ye.” (Yɩɩl Sõamyã 1:1) Sõs-kãngã la sẽn pʋgd-a wã pʋgẽ, bɩ d ges Yɩɩl Sõamyã pipi la a yiib-n-soabã sẽn kõt tõnd bʋʋm to-to tɩ d na n kɩdem.
Bũmb ning sẽn kõt sũ-noogã
3. Sã n yaa ne Yɩɩl Sõamyã 1:1, yel-bʋs kẽer n kɩt tɩ wẽn-zoɛt tar sũ-noogo?
3 Yɩɩl Sõamyã pipi soabã wilgda wẽn-zoɛt sẽn tar sũ-noogã võore. Yɩɩl-gʋlsdã wilga yɛl kẽer sẽn kɩt tɩ nin-kãng tar sũ-noogã. A yɩɩla woto: “[Sũ-noog soab la ned ninga] sẽn ka reegd nin-wẽns saglg ye, la sẽn ka naagd koangdba ye, la sẽn ka tũud neb nins sẽn paoogd Wẽnnaama ye.”—Yɩɩl Sõamyã 1:1.
4. Vɩɩm manesem tɩrg bʋg la a Zakari la a Elizabɛt ra tara?
4 Sẽn na yɩl n sɩd tall sũ-noogo, rẽnda d sak a Zeova no-tɩrsã. A Zakari ne a Elizabɛt ra paama zu-noog n lebg Lisd a Zã roagdba, la “bãmb b yiiba fãa yaa nin-tɩrs Wẽnnaam taoore, bãmb saka Zusoaba noora ne b tõoga fãa tɩ ned ka tõe n dõd-b ye.” (Luk 1:5, 6) Tõnd me tõe n paama sũ-noogo, d sã n yaa sakdb wa bãmba, la d zãgs tɩ d kõn tũ ‘nin-wẽnsã saglse,’ bɩ d kõn bas tɩ b saglsã sẽn yaa wẽnsã wilg-d sor ye.
5. Bõe n tõe n sõng tõnd tɩ d ra ‘naag koangdba’?
5 Tõnd sã n pa tagsd wa nin-wẽnsã, d pa na n “naag koangdba ye.” Sɩda, d pa na n zĩnd b sẽn nong n beẽ wã, reem nins sẽn wilgd yoob yɛlã bɩ yoobã meng zĩisẽ ye. Tõnd sã n wa rat n lagem ne yel-wẽn-maandbã sẽn kɩɩsd Gʋlsg Sõamyã, bõe la d segd n maane? Bɩ d pʋʋs Wẽnnaam t’a sõng-d tɩ d maan wa tʋm-tʋmd a Poll sẽn yeelã: “Bɩ y ra lagem ne neb nins sẽn ka tẽeba ye. Tɩ bõe, bõe lageng n be tɩrlem ne wẽng sʋka? Walla bõe lageng n be vẽenem ne lik sʋka?” (2 Korẽnt dãmba 6:14) Tõnd sã n teeg Wẽnnaam la d yaa “pʋ-peelem dãmba,” d pa na n tũ yel-wẽn-maandbã yam la b vɩɩm manesmã ye. D na n talla yam-sõng la tʋlsem sẽn yaa sõma la “tẽeb sɩd-sɩda.”—Matɩe 5:8; 1 Tɩmote 1:5.
6. Bõe yĩng tɩ d segd n gũus ne neb nins sẽn paoogd Wẽnnaamã?
6 Sẽn na yɩl n ta a Zeova yam, d ‘pa segd n tũ neb nins sẽn paoogd Wẽnnaamã’ abada. Kẽer paoogda wẽn-sakrã menga, la ‘yaoolem wakat’ kãensã, neb sẽn da yaa kiris-neb wa tõnd sẽn lebg sɩdã kɩɩsdbã nong n yaanda tõnd wʋsgo. Tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr keooga a tẽed-n-taasã woto: “Mam zo-nongdse, . . . sẽn yɩɩda, bɩ y bãng tɩ yaoolem wakate neb sẽn laad neba la neb sẽn sakd bãmb mens wẽnga ratem na n zĩndame. La bãmb na n yeelame: ‘Bãmb waoong kãabg bee yɛ? Tɩ bõe, hal tõnd yaab rãmba sẽn ki tɩ ta masã, bũmb fãa ket n yaa wa dũniyã naaneg wakate.’ ” (2 Pɩɛɛr 3:1-4) D sã n pa tũud neb nins sẽn paoogd Wẽnnaamã, d na n gila yel-beedã sẽn na n sɩd wa b zutã.—Yelbũna 1:22-27.
7. Bõe yĩng tɩ d segd n tũ Yɩɩl Sõamyã 1:1?
7 Sã n pa d tũu sagls nins b sẽn kõ Yɩɩl Sõamyã pipi soabã pʋgẽ sɩngr goamã, d tẽebã d sẽn paam Gʋlsg Sõamyã zãmsg maasem yĩngã tõe n sãamame. Rẽ tõe n kɩtame tɩ d maan wẽng n paase. Tõnd tẽebã lʋɩɩs tõe n sɩngame, d sã n tũ nin-wẽnsã saglse. Rẽ tõe n kɩtame tɩ d wa sɩng n tũud-b wakat fãa. D tõe n wa baasame n lebg laadb wa sɩdã kɩɩsdb sẽn ka tẽebã. Vẽenega, zood ne nin-wẽnsã tõe n kɩtame tɩ d tall wẽn-kɩɩsg yam, la a sãam zood ning tõnd sẽn tar ne Wẽnnaam a Zeova wã. (1 Korẽnt dãmba 15:33; Zak 4:4) Bɩ d ra tol n bas tɩ woto buud paam-d ye!
8. Bõe n na n sõng tõnd tɩ d tik d yamã tẽeba yɛl zut wakat fãa?
8 Pʋʋsgã na n sõnga tõnd tɩ d tik d yamã tẽebã yɛl zut wakat fãa, la a sõng-d tɩ d ra maan tũud-n-taar ne nin-wẽnsã ye. A Poll gʋlsame: “Da maan-y yɩɩr ne bũmb ba a yembr ye, la ne pʋʋsgo la ne bark pʋʋsgo bɩ y wilg Wẽnnaam yãmb sẽn dat bũmb ninsi. La Wẽnnaam laafɩ sẽn yɩɩd neba bãngr fãa na gũ yãmb sũyã la yãmb tagsgo Kirist Zezi maasem yĩnga.” Tʋm-tʋmd a Poll sagl-d lame tɩ d tags bũmb nins sẽn yaa sɩda, la bũmb nins fãa sẽn be waoogre, la bũmb nins fãa sẽn yaa tɩrse, la bũmb nins fãa sẽn be pʋ-peelem, la bũmb nins fãa sẽn zems nonglem, la bũmb nins sẽn tar kaset sõama, la bũmb nins sẽn yaa neer zãng n zems pẽgrã yelle. (Filip rãmba 4:6-8) Bɩ d tũ a Poll saglgã n da tol n yɩ wa nin-wẽnsã ye.
9. Baa ne tõnd sẽn lakd d mens ne tʋʋm-wẽnsã, wãn to la d modgd n sõngd neb buud fãa?
9 Baa ne tõnd sẽn zãgsd tʋʋm-wẽnsã, d kõta neb a taabã kasetã ne yam, wala tʋm-tʋmd a Poll sẽn gom to-to ne Rom soolem naab a Feligs ‘tɩrlem la tõog-m-meng yell la bʋʋd sẽn wata yellã.’ (Tʋʋma 24:24, 25; Kolos rãmba 4:6) Tõnd moonda Rĩungã koe-noog neb buud fãa, la d tar sõmblem manesem ne-ba. Tõnd kɩsa sɩd tɩ neb nins “sẽn tar yam-sõng vɩɩm sẽn-kõn-sa wã yĩngã” na n lebga tẽedba, la b na n nonga Wẽnnaam tõogã.—Tʋʋma 13:48, NW.
A nonga a Zeova Tõogã
10. Tõnd meng Biibl zãmsgã sasa, bõe n na n sõng n kɩt tɩ d sẽn karemdã tall pãn-tusdg d yamã la d sũurã zut n kaoose?
10 Yɩɩl gʋlsdã togsa woto n paas ned ning sẽn tar sũ-noogã wɛɛngẽ: “Yẽ nonga Zusoaba tõogo n tagsd a yell [n karemd-a] wĩntoog ne yʋngo.” (Yɩɩl Sõamyã 1:2) D sẽn yaa Wẽnnaam sõgen dãmbã, ‘d nonga a Zeova tõogã.’ Sã n tõeyã, d meng Biibl zãmsgã la d bʋgsgã sasa, d tõe n karemdame tɩ yita. Sẽn yaa Gʋlsg Sõamyã babg ning fãa, d sã n wa karemd-a tɩ yita, na n sõng n kɩtame t’a tall pãn-tusdg tõnd yamã la d sũurã zut n kaoose.
11. Bõe yĩng tɩ d segd n karem Biiblã “wĩndg la yʋngo”?
11 ‘Tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩd la sẽn tar yamã’ sagenda tõnd tɩ d karem Biiblã daar fãa. (Matɩe 24:45) D sẽn tʋll ne d sũy fãa n bãng a Zeova sẽn tar koɛɛg ning n na n taas ãdem-biisã n paasa yĩnga, d tõe n karma Biiblã “wĩndg la yʋngo,” n-ye, baa sasa nins d gõeemã sẽn wat n sãeegã. A Pɩɛɛr sagla tõnd woto: “Wa kom-peelse, bɩ y nong Wẽnnaam koɛɛga sẽn wẽnd wa bĩisim sẽn ka pulã, t’a bɩɩs yãmb y fãagra yĩnga.” (1 Pɩɛɛr 2:1, 2) Yãmb nonga Biiblã kareng daar fãa la Wẽnnaam Gomdã la a raabã zug bʋgsg yʋng bɩ? Ra yaa woto la yɩɩl gʋlsdã nong n maandẽ.—Yɩɩl Sõamyã 63:7.
12. Bõe la d na n maane, d sã n nong a Zeova tõogã?
12 D sã n dat n paam sũ-noog wakat sẽn pa sat yĩngã, d segd n nonga Wẽnnaam tõogã. A tõogã zemsa zãnga, n yaa tɩrga, la a tũub bee yõod wʋsgo. (Yɩɩl Sõamyã 19:8-12) Karen-biig a Zak gʋlsame: “Ned ninga sẽn get tõog sẽn zems zãnga sẽn yaa lohorem tõogã, la sẽn ket n get daar fãa, la sẽn kelgd-a n ka yĩmdẽ, la sẽn sakd-a, bark na n zĩnda yẽ zugu a sẽn maand woto wã yĩnga.” (Zak 1:25) Tõnd sã n sɩd nong a Zeova tõogã, d pa na n bas tɩ daar loog tɩ d pa zĩnd n tags tẽebã yɛl zut ye. Sɩda, d na n datame n ‘bao n bãng Wẽnnaam yel-zulumsã’ (NW ) la d lʋɩɩs Rĩungã yɛl taoor d vɩɩmã pʋgẽ.—1 Korẽnt dãmba 2:10-13; Matɩe 6:33.
Yẽ yaa wa tɩɩga
13-15. Wãn to la d tõe n yɩ wa tɩɩg b sẽn sel kʋɩlg noore?
13 Yɩɩl-gʋlsdã bilga nin-tɩrg woto n paase: “Yẽ yaa wa tɩɩg sẽn be kʋɩlg noore n womd a biis a womb wakate, la a vãada ka kʋɩt ye. Bũmb nins fãa yẽ sẽn maanda na n zĩnda barka.” (Yɩɩl Sõamyã 1:3) Wala ninsaalb a taabã fãa sẽn pa zems zãngã, tõnd sẽn ya a Zeova sõgen dãmbã segda zu-loees d vɩɩmã pʋgẽ. (Zoob 14:1) B tõe n namsa tõnd d tẽebã yĩnga, wall d seg makr a taab sẽn tɩ loe ne d tẽebã. (Matɩe 5:10-12) La ne Wẽnnaam sõngre, d tõe n yalsa kãn-kãe mak-kãensã fãa taoore, wala tɩɩg sẽn tar laafɩ sẽn yalsd kãn-kãe sebg sẽn tar pãng taoorã.
14 Tɩɩg b sẽn sel koom sẽn pa sat noor pa kʋɩt tʋʋlg bɩ war wakat ye. Tõnd sã n yaa wẽn-zoɛtba, tõnd pãngã yita pãng sẽn ka saabã Yẽgr sẽn yaa Wẽnnaam a Zeova wã nengẽ. A Poll baoa Wẽnnaam sõngre, rẽ n kɩt t’a tõog n yeele: “Mam tõee fãa ne ned ninga [a Zeova] sẽn kõt-a maam pãnga.” (Filip rãmba 4:13, Sebr Sõngo) Tõnd sã n paamd a Zeova vʋʋsem sõngã sor-wilgr la a teelgo, d pa kʋɩte, n lebg neb sẽn pa womd biis bɩ neb sẽn ki tẽebã wɛɛngẽ ye. D womda biis Wẽnnaam tʋʋmdã pʋgẽ, la d leb n tar a vʋʋsem sõngã biisi.—Zeremi 17:7, 8; Galat dãmba 5:22, 23.
15 Yɩɩl-gʋlsdã sẽn tũnug ne Hebre gom-biig ning sẽn yaa “wa” wã, a makda yɛl a yiib sẽn yaa toor-toore, la sẽn tar zĩig n wõnd taaba. Neb ne tɩɩs pa yembr ye, la tɩɩg b sẽn sel koom wʋsg noor vãadã sẽn yaa bĩmm wã, tẽegda yɩɩl-gʋlsdã, neb nins ‘sẽn nong a Zeova tõogã’ sẽn paamd bark to-to tẽebã wɛɛngẽ wã. Tõnd sã n nong Wẽnnaam tõogã, d tõe n kaoosa wa tɩɩga. Sɩda, d tõe n vɩɩmda wakat sẽn pa sate.—Zã 17:3.
16. Bõe yĩnga, la wãn to la ‘bũmb nins fãa d sẽn maanda na n zĩnd barka’?
16 D sã n baood tɩrlem, a Zeova sõngda tõnd tɩ d yals kãn-kãe makrã la zu-loeesã taoore. D tara sũ-noog la d womd biis Wẽnnaam tʋʋmdã pʋgẽ. (Matɩe 13:23; Luk 8:15) ‘Bũmb nins fãa d sẽn maanda na n zĩnda barka,’ bala tõnd bõn-datl kãseng ya a Zeova raabã maanego. Sẽn mik t’a raabã pidsda wakat fãa la tɩ tõnd nonga a noyã yĩnga, d paamda bark tẽebã wɛɛngẽ. (Sɩngre 39:23; Zozue 1:7, 8; Ezai 55:11) Ket n yaa woto, baa tõnd sã n wa segd zu-loeese.—Yɩɩl Sõamyã 112:1-3; 3 Zã 2.
Wõnda nin-wẽnsã yidgdame
17, 18. a) Yɩɩl-gʋlsdã rɩka nin-wẽnsã n mak ne bõe? b) Baa nin-wẽnsã sã n yidgd laogã wɛɛngẽ, bõe yĩng tɩ b bãanã pa kaoosde?
17 Ad nin-wẽnsã sẽn be zĩig ningã sɩd yaa toor ne nin-tɩrsã! Nin-wẽnsã tõe n wõnda b yidgda laogã wɛɛngẽ wakat bilf pʋgẽ, la b pa yidgd tẽebã wɛɛngẽ ye. Rẽ yaa vẽeneg ne yɩɩl-gʋlsdã gom-kãensã: “Nin-wẽns ka woto ye, bãmb yaa wa sobg sẽn dɩkd wudgu. Woto nin-wẽns kõn tol n paam bʋʋm bʋʋd daar ye, la koangdba kõn yals nin-tɩrs sʋk ye.” (Yɩɩl Sõamyã 1:4, 5) Bãng-y tɩ yɩɩl-gʋlsdã yeelame tɩ “nin-wẽns ka woto ye.” A rat n yeelame tɩ b pa wa wẽn-zoɛtbã b sẽn mak ne tɩɩg sẽn womd biis n kaoosdẽ wã ye.
18 Baa nin-wẽnsã sã n yidgd laogã wɛɛngẽ, b pa tar bãan sẽn kaoosd ye. (Yɩɩl Sõamyã 37:16; 73:3, 12) B yaa wa arzɛk soabã sẽn pa tar yam t’a Zezi gom a yell makr pʋgẽ, b sẽn wa n dat t’a welg yell sẽn tɩ loe ne rogem-pʋɩɩrã. A Zezi yeela neb nins sẽn da be be wã tɩ: “Bɩ y gũus y mens neere n da maan zoe-bõn ye; tɩ bõe, ned ka tar vɩɩm a paoong sẽn yaa wʋsg yĩng ye.” La a Zezi rɩka makr n yeel tɩ arzɛk soab a yembr pʋt n da sak sõma, t’a tags a sũur pʋgẽ t’a na n wãa a baoã n me sẽn yaa bɛd n yɩɩda, n bĩng a kooda fãa bãmb pʋsẽ. Raoã geelame masã t’a na n gãe n dɩtame, n yũud la a noogd a yõore. La Wẽnnaam yeela yẽnda yaa: “Yalma! yʋnga bala [b] na n deega fo sɩɩga. La fo sẽn segla na n yɩɩ ãnda rẽnda?” A Zezi togsa zãms-kãngã vẽeneg n yeel tɩ: “Yaa woto ne ned ninga sẽn bĩngd paoong a meng yĩnga, n yaool n ka tar Wẽnnaam arzɛgs ye.”—Luk 12:13-21.
19, 20. a) Wilg-y b sẽn da pãbd ki wã la b yelgd-a to-to Israɛlle. b) Bõe yĩng tɩ b rɩk nin-wẽnsã n mak ne widgu?
19 Nin-wẽnsã “ka tar Wẽnnaam arzɛgs ye.” Woto yĩnga, b pa tar bãane, la b pa vigl kãn-kãe ye. B yaa wa widgu. Pĩnd wẽndẽ wã b sã n da tigis koodo, b ningda zaeegẽ. Tʋʋmd teoog sẽn maan ne pĩig kugr bɩ kut tɩ rũms tatẽ n da nomd ki wã n yiisd ka-bɛɛlã n basd fɩɩbã. Rẽ poore b teesda sebgã n yelgd-a ne pell buud tɩ sebgã balgd-a. (Ezai 30:24) Ki wã rʋʋgda zaeegẽ wã tɩ sebgã loogd ne widgã la nefɩɩbã. (Rut 3:2) B sã n wa yelg ki wã n yãk kug-bõonegã la sagd a taabã, b bĩngd-a lame wall b wer-a. (Luk 22:31) La widgã loogdame.
20 Wala b sẽn yãkd ka-bɛɛlã n bĩng la b bas widgã, b na n kogla nin-tɩrsã la b sãam nin-wẽnsã. La sɩd-sɩda, d sũy yaa noogo, wẽng maandb kãensã sẽn na n menem ka la bilf wakat fãa yĩngã. Bãmb sã n pa beẽ, neb nins sẽn nong a Zeova tõogã na n paama bark wʋsgo. Sɩda, Wẽnnaam na n wa kõo nin-sakdbã vɩɩm sẽn pa satã.—Matɩe 25:34-46; Rom dãmba 6:23.
“Nin-tɩrs sor” sẽn tar barkã
21. Wãn to la a Zeova ‘mi nin-tɩrse’?
21 Pipi yɩɩllã baasda ne gom-kãensã: “Zusoaba mii nin-tɩrs sore, la nin-wẽns sor na sãam.” (Yɩɩl Sõamyã 1:6) Wãn to la Wẽnnaam ‘mi nin-tɩrse’? Tõnd sã n baood tɩrlem, d tõe n kɩsa sɩd tɩ d saasẽ Ba wã neeme tɩ d tũuda a noyã d vɩɩmã pʋgẽ, la d kɩs sɩd t’a get-d-la wala a sõgen dãmb sẽn tat a yam. La tõnd me segd n basa d yɩɩrã fãa ne yẽ, n kɩs sɩd t’a sɩd geta d yelle.—Ezekɩɛll 34:11; 1 Pɩɛɛr 5:6, 7.
22, 23. Bõe n na n paam nin-wẽnsã la nin-tɩrsã?
22 ‘Nin-tɩrs sor’ na n paa wakat fãa, la nin-wẽns nins sẽn pa rat n toeemã na n sãamame, a Zeova bʋ-kaoorã sẽn na n pids b zutã yĩnga. Rẽ b ‘sorã’ bɩ b vɩɩm manesmã me na n saame. D tõe n kɩsa sɩd t’a Davɩɩd gom-kãensã na n pidsame: “A keta bilf bala tɩ nin-wẽng kõn tol n zĩnd ye. Yãmb na bao tɩ bãng a zĩiga, la a ka be ye. La sũ-maasem dãmba na n sooga dũniyã n maan sũ-noog laafɩ wʋsg yĩnga. Nin-tɩrs na n sooga dũniyã la bãmb na n zĩnda a zug wakat sẽn ka sɛta.”—Yɩɩl Sõamyã 37:10, 11, 29.
23 Ad d na paam sũ-noog menga, d sã n paam zu-noog n na n vɩɩmd tẽng zug arzãnã pʋgẽ nin-wẽnsã sẽn pa na n zĩndẽ wã! Rẽ, sũ-bʋgsem dãmbã ne nin-tɩrsã na n paama bãan hakɩka, bala b na n nonga ‘a Zeova tõogã’ wakat fãa yĩnga. La sẽn deng rẽ, ‘a Zeova noorã’ segd n paama pidsgu. (Yɩɩl Sõamyã 2:7a) Sõsg ning sẽn pʋgdã na n sõnga tõnd tɩ d bãng no-kãng sẽn ya a soaba, la a võorã ne tõnd la ne ãdem-biisã fãa.
Wãn to la y na n leoke?
• Bõe yĩng tɩ wẽn-sakd tar sũ-noogo?
• Bõe n wilgd tɩ d nonga a Zeova tõogã?
• Wãn to la ned tõe n yɩ wa tɩɩg sẽn paamd koom sõma?
• Wãn to la nin-tɩrg sor yaa toor ne nin-wẽng rẽnda?
[Zãmsgã sogsgã]
[Foto, seb-neng a 9]
Pʋʋsgã na n sõnga tõnd tɩ d da maan tũud-n-taar ne nin-wẽnsã ye