Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Laafɩ wã baoob nafa

Laafɩ wã baoob nafa

Laafɩ wã baoob nafa

A EDWAAR ra bẽeda a yõor bãaga, t’a Bill ra kis-a. Yʋʋm 20 sẽn looge, a Edwaar dɩka sard sẽn kɩt t’a Bill tʋʋm sãame, la rẽ kɩtame tɩ nin-kãensã b yiibã sẽn da yaa zo-nongdsã zood sãame. Masã a Edwaar baoome n na n kos a Bill sugri, sẽn na yɩl n tõog n loog ne sũur pʋgẽ bãane. La a Bill zãgsame t’a kõn kõ-a sugr ye.

Yʋʋm 30 zugẽ la bal a Bill sẽn da wa n kolg kũumã, a wilga yẽ sẽn pa kõ a Edwaar sugrã võore, n yeele: “A Edwaar da ka segd n maan a zoa meng-meng woto ye. Mam ka tʋlg n na n ye tall zems-n-taar ne-a yʋʋm 20 loogr poor ye. . . . Tõe tɩ m sẽn maanã ka neer ye, la yaa woto la m da tagsda.” *

Naoor wʋsgo, mo-yõsã ka baasd wẽng woto ye, la b nong n kɩtdame tɩ neb nins yellã sẽn pakã tar sũ-sãams la sũ-toogo. D rɩk makr ne ned sẽn na n tagsd wala a Edwaare. Nin-kãngã buud sẽn bãng tɩ sard ning a sẽn dɩkã sãama ned vɩɩm woto wã, tõe t’a vɩɩmã pʋgẽ a sũurã na n ningd-a-la taale, la a na n getame t’a zoodã sẽn sãama yaa bõn menga. Leb n na n sãama a sũur me, a sã n tags t’a zoa wã basa b zoodã tɩ sãam woto wala yel-yaalga.

La ned sẽn tagsd wala a Bill tõe n wa geta a mengã wa ned b sẽn maan wẽng zaalem bala, tɩ rẽ tõe n wa kɩt t’a tall sũ-toog la sũ-kẽk wʋsgo. Sã n yaa ne yẽnda, a pĩnd zoa wã sẽn maan yẽ wã ka zaalem ye, a ra rat-a-la ne wẽnga. Naoor wʋsgo, neb a yiib moor sã n yõsg taaba, ned kam fãa kɩsa sɩd tɩ yẽ n tar bʋʋm, la t’a to wã konga zãng fasɩ. Dẽ, neb sẽn da yaa zo-rãmb pĩnd lebga baag ne soaamba.

B kelld n kẽnga taoor ne b zabrã mugr-mugri: B ginda taaba, bɩ sã n yaa neb sʋk la b be, ned kam fãa maanda wa a to wã ka be ye. Neb a yiibã geta taab yɩɩg-yɩɩga, bɩ b gẽenda taab ne kisgri. B sã n na n gom ne taab me yaa gom-kãsa, bɩ yaa tʋy sẽn zabd ned wa f sẽn wãag-a sʋʋga.

Baasg zãnga, baa sẽn wõnd neb a yiibã ka mokd taab bugmã, b fãa tagsg yaa yembr yɛl kẽer zutu. B tõe n sak n deegame tɩ zu-loe-kãsems la b segda, la tɩ yaa bʋko, b zood sẽn da tar pãngã sẽn sãamã. B zoodã sẽn tar sãoong n dabda zabda b fãa, tɩ b yiibã miẽ tɩ b segd n maana bũmb n maneg-a. La ãnda n na n deng n yãk yam n bao laafɩ n kɩt tɩ mo-yõsrã sa? Bãmb b yiibã sʋka, ned ba a yen pa rat n maan dẽ ye.

Yʋʋm tus a yiib la woto, a Zezi Kirist tʋm-tʋmdbã ra mi n kẽe no-koeemd sẽn naag ne sũ-yikr pʋgẽ. (Mark 10:35-41; Luk 9:46; 22:24) A Zezi soka woto b no-koeemd a yembr poore: “Yaa bõe poorẽ la yãmb da wẽed no-koeemd ne taab sora zugu?” Yãndã kɩtame tɩ bãmb ned baa a yembr ka leok ye. (Mark 9:33, 34) A Zezi zãmsgã sõng-b lame tɩ b leb n zems taaba. A Zezi ne a karen-biisã kẽer sagls ket n sõngda neb tɩ b welgd b mo-yõs la b manegd b zood sẽn da sãame. Bɩ d ges rẽ sẽn maand to-to.

Modg-y n bao laafɩ

“Mam ka rat n gom ne nin-kãngã ye. Rũndã la tɛka, saa maam ne yẽ sʋka.” Yãmb sã n da zoe n goma ned wɛɛngẽ woto, wala Biiblã verse nins sẽn pʋgdã sẽn wilgdã, y segd n maana bũmbu.

A Zezi zãmsa neba woto: “Dẽ yĩnga, fo sã n wa ne f kũun tẽn-kugr taoore, n zĩnd be n tẽeg tɩ f tara yell ne f ba-biiga, bɩ f bas f kũuna tẽn-kugrã taoore n kẽng n deng n maneg f yella ne f ba-biigã n yaool n wa n kõ f kũunã.” (Matɩe 5:23, 24) A leb n yeelame: “Fo ba-biig sã n maan yel-wẽna, kẽng n togs-a a kongra foo ne yẽ sʋk bala.” (Matɩe 18:15) Yaa yãmb n beeg a soabã tɩ yaa a soabã n beeg yãmb me, a Zezi wilga vẽeneg tɩ yaa yãmb n segd n tɩ gom ne ned a to wã tao-tao n welg yellã. Y segd n maana rẽ ne “sũ-maasem.” (Galat dãmba 6:1) Y bõn-datl ka segd n yɩ sẽn na yɩl n bao bʋʋm sẽn na yɩl tɩ f yʋʋr da sãam, bɩ n modg ned a to wã t’a kos sugr ye, yaa sẽn na yɩl n bao laafɩ. Rẽ yĩnga Biiblã sagl-kãngã tũub womda bi-sõma bɩ?

A Ɛrnes yaa biru kãseng taoor soaba. * Sẽn na maan yʋʋm wʋsgo, a tʋʋmdã ra kɩtame t’a segd n welg yɛl sẽn tõe n wa ne mo-yõs ne neb buud toɛy-toɛya, la a sõng tɩ nebã tʋm ne taab zems-n-taar pʋgẽ. A yãame tɩ mo-yõs neb sẽn tar ne taab tõe n paama pãng nana-nana. A yeelame: “Wakat ninga maam ne neb a taabã moor mi n ka zems ye. Mam sã n tar yell ne neda, mam zĩndeda ne a soabã n sõs yellã zugu. Kẽng-y n tɩ yã-ba, sẽn na yɩl n bao laafɩ. Sik kae tɩ manesem kãngã womda bi-sõma ye.”

A Alicia sẽn tar zo-rãmb sẽn yit buud toɛy-toɛy pʋsẽ wã yeela woto: “Wakat ninga m mi n yeela bũmbu, n wa neẽ tɩ tõeeme tɩ m beega ned ne m goama. Mam kẽngdame n tɩ kos a soabã sugri. Tõe tɩ m sugrã kosg zʋʋga sẽn segdã, la woto n são ne maam, baa m sẽn maanã sã n da ka zab a soabã me. Dẽ, m bãngda vẽeneg tɩ mo-yõsr ka be d sʋk ye.”

D tõog yɛl nins sẽn gɩdgd laafɩ wã baoobo

Yɛl n yaool n mi n gɩdg laafɩ wã baoob ne neb a taabã mo-yõsr wakate. Rẽ yĩnga yãmb zoe n yeela woto: “Bõe yĩng tɩ yaa maam n tog n deng n tɩ bao laafɩ wã? Yaa yẽ la yellã yẽgre.” Bɩ yãmb zoe n kẽngame n na n tɩ welg yell yãmb ne ned sʋka, t’a soabã yeel-y bal tɩ: “Mam ka tar koɛɛg ne foom ye?” Yaa yellã sẽn zabd neb kẽer wʋsgã yĩng n kɩt tɩ b leokd woto wã. Yelbũn 18:19 (NW ) yetame: “Ba-biig f sẽn beeg yɩɩda tẽng sẽn tar pãnga, la zab n be n yaa wa gasg kʋɩleng sẽn page.” Dẽ, ra yĩm-y ned a to wã tagsg sẽn yaa soab ye. A sã n ka sak n na n kelg-yã, bɩ y gũ bilf n leb n kẽng wakat a to. Dẽ tõeeme tɩ ‘tẽngã sẽn tar pãngã’ pake, tɩ ‘kʋɩlengã sẽn pagã’ pak tɩ zems-n-taar leb n zĩndi.

Yell a to sẽn tõe n gɩdg laafɩ wã baoob yaa ned sẽn mi n yɛɛsdẽ tɩ b na n wa paoog-a wã. Neb kẽer getame tɩ yaa paoogr ne-ba, tɩ b kos b zabd-n-taag sugri, bɩ tɩ b gom ne-a menga. Yaa bũmb sẽn zems tɩ d yɛɛs ned na n wa paoog-do, la rẽ yĩnga zãgs tɩ f kõn bao laafɩ yaa bũmb sẽn paoogd ned bɩ sẽn waoogd-a? Rẽ yĩnga pa wuk-m-meng n kɩt tɩ tõnd yɛɛsd wʋsg woto tɩ b na n wa paoog-d sɩda?

Biibl gʋlsd a Zak gʋlsame n wilg tɩ ned sẽn yaa zab-zabd yaa wuk-m-meng soab me. A sẽn wilg tɩ ‘zabã’ la ‘no-koɛɛmã’ sẽn da be kiris-neb kẽer ne taab sʋkã yaa wẽngã poorã, a paasame: “Wẽnnaam kisa tɩtaam dãmba, la b ningda sik-m-mens rãmba zut barka.” (Zak 4:1-3, 6) Wãn to la tɩtaam, bɩ wuk-m-meng gɩdgd laafɩ baoobo?

Tɩtaam belgda neda, n kɩtdẽ t’a tẽed t’a yɩɩda neb a taabã. Tɩta-ned tagsdame t’a tara sor n na n wilg ned a to sã n yaa nin-sõng bɩ nin-wẽnga. Wãn-wãn to? Mo-yõsr sã n puki, tɩta-ned geta a zabd-n-taagã wala ned b sẽn ka tõe n sõng t’a toeem zʋgo. Wuk-m-mengã tusda neb kẽer tɩ b get neb nins sẽn yaa toor ne bãmbã wa neb sẽn ka zems ne b tags b yell menga, tɩ pa sʋkd kos-b sugr ne pʋ-peelem ye. Rẽ n so tɩ wuk-m-meng rãmbã ka welgd mo-yõsr wa sẽn segdã ye, b basdame t’a kẽngd taoore.

Wala bũmb b sẽn dɩgl so-kõodr zug tɩ gɩdgd kẽna, naoor wʋsgo wuk-m-mengã gɩdgda modgr ning b sẽn maand laafɩ wã baoob pʋgẽ wã. Dẽ y sã n wa mik tɩ neb maood n dat laafɩ ne yãmb tɩ y pa rat n sake, bɩ y bãng tɩ tõeeme tɩ yaa wuk-m-meng n namsd-yã. Wãn to la y na n tõog n bas wuk-m-mengã? Yaa y sẽn na n bao n tall sik-m-menga, sẽn yaa zʋg ning sẽn yaa lebend ne wuk-m-mengã.

Maan-y sẽn yaa lebend ne wuk-m-mengã sẽn tusd-y tɩ y maanã

Biiblã sagenda tõnd sõma-sõma tɩ d bao sik-m-menga. “Sik-m-meng ne Zusoaba zoees biis yaa arzɛk ne waoogre la vɩɩm.” (Yelbũna 22:4) Yɩɩl Sõamyã 138:6 pʋgẽ d karemda Wẽnnaam tagsg sẽn yaa a soab ne sik-m-mens rãmbã la ne tɩta-nebã. Be b yeelame: “Zusoaba yaa kãsenga; la baoosgo, bãmb nanda sik-m-mens rãmba la b geta tɩtaam dãmba yɩɩga.”

Neb wʋsg geta sik-m-meng tallg wala paoogre. Wõnda yaa woto la dũniyã nanambs tagsda. Baa ne sẽn yaa tẽn-tõy n sakd n tũud nanambsã raabã, bãmb mensã ka tar daood n na n sak n deeg ne sik-m-meng tɩ b tudgame ye. Yaa naab-naab n sakd n yeel woto: “Yaa maam n konge.” Sẽn pa kaoose, pĩnd goosneem taoor soab a ye n kos sugr ne a kongre, yel-beed sẽn yãgs yõe pʋgẽ yĩnga, la sugrã a sẽn kosã yii kɩba-kɩtb sɛbẽ.

“Sik-m-meng soab yaa ned sẽn ka zẽkd a menga, tɩ rẽ yaa lebend ne wuk-m-meng la tɩtaam.” Sik-m-mengã tɩ loee ne ned sẽn tagsd to-to ne a mengã, a pa tɩ loe ne neb a taabã sẽn tagsd to-to ne a soabã ye. Sak n deeg ne sik-m-meng tɩ f kongame la f kos sugr ne pʋ-peelmã ka paoogd ned ye, a manegda ned yʋʋre. Biiblã yetame: “Ninsaal wukda a menga. La sãoong yaool n pʋgd-a lame. Sik-m-meng n dengd taoor tɩ waoogr yaool n pʋgle.”—Yelbũna 18:12.

Ned a yembr yeela woto polentikã neb sẽn tudgd la b pa kot sugrã wɛɛngẽ: “Zu-bʋko, wõnda b tagsdame tɩ b sã n sak tɩ b kongame, wilgdame tɩ b ka tar daood ye. Yaa toog tɩ neb nins sẽn ka tar daood la bas-yard ne b mensã yeel tɩ b kongame. Yaa neb nins sẽn tar yam-sõng la b tar daoodã bal n pa get tɩ yaa paoogr ne-b tɩ b yeel tɩ b kongame ye.” Baa ne neb nins sẽn ka nanambsã me yaa woto. Y sã n modg sõma n bas wuk-m-meng n lebg sik-m-meng soaba, y na n tõog n welga mo-yõsr y sẽn tar ne ned a to sõma n yɩɩge. D ges zak a ye neb sẽn bãng tɩ sɩd yaa woto to-to.

Pa-wʋm-taab n kɩt t’a Julie ne a yao a William moor yõs taaba. Dẽ, a William sũurã yika wʋsg ne a Julie ne a sɩd a Joseph, hal t’a ra ka le baood b zĩig ye. A lebsa kũun nins fãa a Julie ne a Joseph sẽn da kõ-a yʋʋma sẽn loogã pʋgẽ wã. Kiisã sẽn tall loogrã, sũ-kẽkã ledga zood kãseng ning nin-kãngã ne a tão wã sẽn da tar ne taabã.

La a Joseph makame n na n tũ Matɩe 5:23, 24 sẽn yeel bũmb ningã. Ne sũ-bʋgsem a makame n na n welg mo-yõsrã ne a pagã yao, n gʋls-a lɛta wʋsg n kos-a sugr b sẽn beeg-a wã yĩnga. A Joseph sagla a pagã t’a kõ a yao wã sugri. A William wa n mikame t’a Julie ne a Joseph sɩd ra tʋlla ne b sũur fãa n bao laafɩ, tɩ rẽ kɩt tɩ yẽ me bʋke. A William ne a pagã sega a Julie ne a Joseph, tɩ b fãa kos taab sugri, n mobg taab ne sũ-noog la b lebs n lugl b zoodã.

Y sã n tʋll n welg mo-yõsr y sẽn tar ne neda, bɩ y maag y yĩng n tũ Biiblã zãmsgo, la y modg n bao laafɩ ne nin-kãnga. A Zeova na n sõng-y lame. Wẽnnaam sẽn yeel pĩnd Israɛllã bũmb ningã na n pidsa y zugu: “Yãmb sã n da sak mam tõodã, yãmb laafɩ wã ra na n yɩɩ wa kʋɩls koom.”—Ezai 48:18.

[Tẽngr not rãmbã]

^ sull 3 Tika ãngilind sebr ning sẽn yaa: The Murrow Boys—Pioneers on the Front Lines of Broadcast Journalism, a Stanley Cloud la a Lynne Olson sẽn gʋlsã zugu.

^ sull 12 B toeema yʋy kẽere.

[Foto, seb-neng a 7]

Naoor wʋsgo sugr kosg kɩtdame tɩ zems-n-taar lebs n zĩndi