Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

A Rut sebrã tags-kãsemse

A Rut sebrã tags-kãsemse

A Zeova Gomdã vɩɩme

A Rut sebrã tags-kãsemse

YAA kiba-noog sẽn gomd pagb a yiib sẽn da kɩs sɩd ne taab yelle. A gomda neb sẽn wilg tɩ b nonga Wẽnnaam a Zeova ne b sũy fãa la b sẽn teeg a seglsã to-to yelle. Kibarã leb n wilgdame t’a Zeova ra gũuda Mesi wã yaab rãmbã roog neere. Yaa zak neb sũ-noog la b sũ-sãams kibare. A Rut sebrã sẽn be Biiblã pʋgẽ wã togsda kiba-kãensã n paas yɛl a taab me.

A Rut sebrã gomda yɛl sẽn zĩnd yʋʋmd 11 pʋgẽ yelle, “wakat ninga bʋ-kaoodbã sẽn da so Israɛll nebã.” (Rut 1:1) Segd n yɩɩ bʋ-kaoodba wakat sɩngrẽ, bala b goma a Zozue wakatẽ Rahaabã biig a Boaaz sẽn da tar pʋtã yelle. (Zozue 2:1, 2; Rut 2:1; Matɩe 1:5) Wõnda yaa no-rɛɛs a Sãmwɛll n gʋls kibarã yʋʋmd 1090 sẽn deng Kirist zãmaanã. Biiblã pʋgẽ yaa seb-kãngã bal la bool ne pag sẽn pa Israɛll buudã ned yʋʋre. Rut sebrã koɛɛg “vɩɩme la a tara pãnga.”—Hebre dãmba 4:12.

“ZĨIG NINGA FO SẼN NA N KẼNGÃ, MAM ME NA N KẼNGA BE”

(Rut 1:1–2:23)

A Naomi ne a Rut sẽn ta Betlehɛmmã, tẽnga fãa rãmba bãmb yĩnga. Tẽnga pagb ra teesda pʋg-yãanga n sokd taab tɩ “yaa a Naomi la woto bɩ?” A Naomi leok-b lame: ‘Da bool-y maam t’a Naomi ye, bool-y maam t’a Mara. Tɩ bõe, Sẽn-tõeyã-fãa wã kõo maam toog wʋsgo. Mam dag n yii ne paoong wʋsgo, la Zusoaba kɩtame tɩ mam lebg n wa ka nug-zaala.’—Rut 1:19-21.

Kom sẽn da wa n kẽ Israɛll n kɩt t’a Naomi ne a zakã rãmb yik Betlehɛm n na n tɩ zĩnd Moaab soolmẽ wã, a Naomi ra tara sɩd la kom-dibli a yiibu, tɩ b ra yaa “paoong wʋsg” n kõ-a. La b sẽn tɩ zĩnd Moaabã poore, a sɩd a Elimelɛk wa n kiime. Kaoosg zugẽ, a komdibli a yiibã kẽe kãadem ne Moaab pogse, a Orpa ne a Rut. A komdibli wã kãadem yʋʋm piig poore, b kiime tɩ b pa paam kamba, n bas pagb a tãabã b yen-yen. A Naomi sẽn yãk yam n na n leb Zida wã, a bi-pagbã tũ-a lame n looge. La sorã zugu, a Naomi tek n sagl-b lame tɩ b lebg n leb Moaab n tɩ bao sɩdb b buudã neb sʋka. A Orpa sakame. La a Rut paa ne a Naomi n yeele: “Zĩig ninga fo sẽn na n kẽngã, mam me na n kẽnga be, la zĩig ninga fo sẽn na n sigã, mam me na n siga be, la fo neba na n yɩɩ mam neba, la fo Wẽnnaama me na n yɩɩ mam Wẽnnaam.”—Rut 1:16.

A Naomi ne a Rut taa Betlehɛm n zems tigsg wakate. Wala Wẽnnaam Tõogã sẽn da kõt-a sorã, a Rut sɩnga kood yiisg pʋʋg pʋgẽ. Pʋʋgã ra yaa rao a ye sẽn kĩ ne a Elimelɛk pʋʋgo. Yaa Zʋɩf sẽn yaa nin-kẽem t’a yʋʋr boondẽ t’a Boaaz. A Rut paamame t’a Boaaz maan-a lohorem t’a kell n yiis ki wã a pʋʋgã pʋgẽ “hal tɩ ta tigsga sɛɛbo.”—Rut 2:23.

Sogsg sẽn tik verse rãmb zut n paam leokre:

1:8—Bõe yĩng t’a Naomi yeel a bi-pagbã tɩ b ‘lebg n kuil b ma rãmb nengẽ’ n pa yeel tɩ b kuil b ba rãmb zagsẽ? B pa wilg a Orpa ba sã n da keta wakat kãng ye. La a Rut ba wã yẽ ra ketame. (Rut 2:11) A Naomi sẽn yeel-b tɩ b lebg n kuil b ma rãmb nengẽ wã, tõe t’a ra tagsdame tɩ rẽ na n tẽeg-b-la b ma rãmbã sẽn da nong-b la b belsd-b to-to wã yelle. Sẽn yɩɩd fãa, a Naomi goamã ra na n belsa a bi-pagbã sũy sẽn sãam wʋsgo, b sẽn segd n lebg n bas yẽ sẽn yaa b sɩdbã ma tɩ b nong-a wʋsgã. A Naomi goamã leb n tõe n da rat n wilgame tɩ yẽ pa le tar yiri, la a Rut ne Orpa ma rãmb ket n tara zagse.

1:13, 21—Rẽ yĩnga yaa a Zeova n kɩt tɩ yel-beedã paam a Naomi t’a sũur sãam bɩ? Ayo. La a Naomi pa ning Wẽnnaam taal a goamã pʋgẽ ye. La yɛl nins sẽn paam-a wã kɩtame t’a tags t’a Zeova sũur da pa noom ne-a ye. A toogã ra kɩtame t’a pa mi a sẽn na maaneg ye. Sẽn paase, rẽ wẽnde, f sã n da tar kamba b yetame tɩ Wẽnnaam bark bee f zugu, tɩ f sã n da yaa kiri, bɩ b get rẽ wala kãab-wẽnga. A Naomi sẽn da pa tar yagens t’a kamb a yiibã me ki wã, a tõe n da tagsdame t’a tara bʋʋm n na n yeel t’a Zeova ning-a-la yãnde.

2:12—A Zeova ‘rola a Rut tʋʋmã zãng’ ne bõe? A Rut roga biribl n paam zu-noog n lebg a Zezi yaab rãmba roog sẽn yaa kãsengã ned a yembre.—Rut 4:13-17; Matɩe 1:5, 16.

Zãmsg tõnd yĩnga:

1:8; 2:20. Baa a Naomi tooga pʋgẽ, a kell n talla bas-yard ne a Zeova. Tõnd me segd n dɩka a togs-n-taare, sẽn yɩɩd fãa, sabaab rãmb sã n wa paam-do.

1:9. Zak pa segd n yɩ a nebã rɩɩb la b gãag zĩig bal ye. A segd n yɩɩ laafɩ zĩig me, zĩig f sẽn tõe n paam vʋʋsg la raood kengre.

1:14-16. A Orpa lebg n “kuila a nebẽ la a wẽnnaam nengẽ.” A Rut pa lebg n kul ye. A basa bõn-sõma la koglg ning a sẽn da tõe n tɩ paam a ba-yirã n kell n kɩs sɩd ne a Zeova. D sã n tall nonglem wʋsg ne Wẽnnaam la mong-m-meng yam, na n kɩtame tɩ d ra sak yĩngã ratem wẽns n wa ‘targ n sãam ye.’—Hebre dãmba 10:39.

2:2. A Rut yiisa kood pʋʋg pʋgẽ wa sẽn zems ne noor ning b sẽn kõ sãamba la naong rãmbã sõngr yĩngã. A ra yaa sik-m-meng soaba. Kiris-ned sẽn be raab pʋgẽ pa tog n tõdg sõngr a tẽed-n-taas sẽn kãabd-a bɩ sõngr goosneemã sẽn segd n kõ-a ye.

2:7. Baa Tõogã sẽn da kõt a Rut sor t’a yiis koodã, a reng n kosa sor n yaool n na n tɩ yiisi. (Maankʋʋre 19:9, 10) Rẽ wilgame t’a tara sik-m-menga. Tõnd me segd n baoa “sik-m-menga,” bala yaa sik-m-mens rãmbã n na n wa soog tẽngã “n maan sũ-noog laafɩ wʋsg yĩnga.”—Sofoni 2:3; Yɩɩl Sõamyã 37:11.

2:11. A Rut pa yɩ a Naomi bi-pag bal ye, a yɩɩ a zoa hakɩk me. (Yelbũna 17:17) B zoodã ra tara pãnga, bala a ra tika nonglem, kɩs-sɩda, nimbãan-zoeer la mong-m-meng yam zugu. Sẽn tɩ yɩɩd fãa, bãmb b yiibã ra tʋll n maana a Zeova raabã la b zĩnd a balemdbã sʋka. Tõnd me tara segb n na n bao zood hakɩk ne a Zeova balemdb hakɩkã.

2:15-17. Baa ne a Boaaz sẽn maan t’a Rut tʋʋmdã lebg nana wã, a kell n “yiisa ki pʋʋga pʋgẽ hal tɩ ta zaabre.” A Rut ra tʋmda wʋsgo. Kiris-ned segd n yɩɩ ned b sẽn mi zĩig fãa t’a tʋmda wʋsgo.

2:19-22. Zaabre, a Naomi ne a Rut da yẽsda ne taab sõma-sõma, tɩ pʋg-yãangã sokd pʋg-bɩɩgã tʋʋm kibare, tɩ b ned kam fãa pelgd a pʋg ne a to. Kiris-neb zak rãmb me segd n maanda woto.

2:22, 23. A Rut pa yɩ wa a Zakoob biig a Dina ye. A baoa a tũud-n-taasã a Zeova balemdbã sʋka. Ad woto sɩd yaa mak-sõng n kõ-do!—Sɩngre 34:1, 2; 1 Korẽnt dãmba 15:33.

A NAOMI LEB N PAAMA “PAOONG WƲSGO”

(Rut 3:1–4:22)

A Naomi ra kʋʋla wʋsg n pa le tõe n dog kamb ye. Rẽ kɩtame t’a sagl a Rut t’a kẽ kãadem ne a sɩdã ba-biig n paam kamb n kõ-a. A Rut saka a Naomi saglgã n kos a Boaaz t’a yao a yĩnga. A Boaaz sakame. La a Naomi sɩdã ba-biig a yembr n da tar sor n yɩɩd yẽ, n na n yao n deeg a Ruti.

A Boaaz welga yellã tao-tao. Vẽk-n-beoog yibeoog bala, a boola a ba-biigã Betlehɛm kãsem dãmb piig taoor n sok-a n ges a sã n na n daa pʋʋgã. Raoã tõdgame t’a pa na n da ye. Woto yĩnga, a Boaaz yaoome n deeg a Rut n maan a paga. B kãadmã pʋgẽ, b roga a Obɛd sẽn yɩ rĩm a Davɩɩd yaab-raoogã. A Obɛd rogmã poore, Betlehɛm pagbã yeela a Naomi yaa: “Bark Zusoaba . . . Yẽ na n belsa foom n tall foom f kʋʋlem wakate. Tɩ bõe, fo bi-paga sẽn nong fooma roga yẽnda. Fo bi-paga yaa sõama ne foom n yɩɩd komdibli a yopoe.” (Rut 4:14, 15) Pag ninga sẽn da lebg n wa Betlehɛm ‘nug-zaalã’ leb n paama “paoong wʋsgo”!—Rut 1:21.

Sogsg sẽn tik verse rãmb zut n paam leokre:

3:11—Yaa bõe n kɩt tɩ b ra yet zĩig fãa t’a Rut ‘yaa pʋg-sõngã’? Pa a Rut zug pãneng bɩ a “sãnem fan-teed ningr walla nagem fut yeelgr” yĩng n kɩt tɩ nebã ra pẽgd-a wã ye. Yaa a sẽn da yaa ned ning a sũurã pʋgẽ wã, sẽn dat n yeel t’a burkĩndã, a nonglmã, a sik-m-mengã, a sẽn da tʋmd wʋsgã la a mong-m-meng yamã yĩng n kɩt tɩ b ra pẽgd-a wã. Pag fãa sẽn yaa wẽn-zoɛt n tʋll n paam yʋ-noog wala a Rut segd n mao n talla zʋg-kãensã.—1 Pɩɛɛr 3:3, 4; Yelbũna 31:28-31.

3:14—Bõe yĩng t’a Rut ne a Boaaz yik tõd-beoogo? Woto pa rat n yeel tɩ b yoo ne yʋngã n yik pĩnd tɩ ned ra wa bãng ye. Wõnda a Rut sẽn maan bũmb ning baraar yʋngã yaa bũmb pag sẽn tʋll n kẽ kãadem ne a sɩd ba-biig sẽn da segd n maane. Yaa a Naomi sẽn sagl-a t’a maan to-to wã la a sẽn maanã. Sẽn paase, a Boaaz goamã wilgda vẽeneg t’a pa yã wẽng a Rut manesmã pʋgẽ ye. (Rut 3:2-13) Wõnda a Boaaz ne a Rut sẽn yik tõd-beoogã yaa sẽn na yɩl tɩ ned ra wa tik bũmb ning sẽn maanã zug n yeelg kiba-faad ye.

3:15—Ki wamd a yoobã a Boaaz sẽn kõ a Rutã võor yaa bõe? Wa vʋʋsg raar sẽn da be rasem a yoob fãa poorã, tõe tɩ manesem kãngã rat n yeelame tɩ keta bilf t’a Rut me paam vʋʋsgo. A Boaaz ra na n maana a sẽn segd n maaneg n kɩt t’a Rut paam laafɩ la vʋʋsg zĩig a sɩd zakẽ. (Rut 1:9; 3:1) Woto leb n tõe n da rat n wilgame tɩ yaa ki wamd a yoob bal la a Rut ra tõe n tʋke. Kẽer yetame tɩ ki wamd a yoobã zema litr 44 zɩslem.

3:16—Bõe yĩng t’a Naomi sok a Rut tɩ “fo yaa ãnda, m biiga?” (NW) Rat n yeelame t’a tudga a bi-pagã bɩ? Tõeeme t’a Naomi sɩd ra pa bãng tɩ yaa a Rut ye, bala tõe t’a Rut sẽn wa n na n lebg n kulã tɩ ra ket n yaa lika. La tõeeme me t’a Naomi sẽn da sokdã yaa sẽn na yɩl n bãng a sã n tɩ paama ned sẽn na n yao n dɩk-a.

4:6—Wãn to la ned tõe n “sãam” a rogem-pʋɩɩre, a sã n da a ba-biig pʋʋg n deeg a pʋg-kõore? Pipi, yaa tɩ naong sã n sẽbg ned t’a koos a pʋʋg sẽn yaa a rogem-pʋɩɩre, ned ning sẽn na n da pʋʋgã segd n yaoa ligd sẽn zems yʋʋm nins sẽn ket tɩ yʋʋm pis-nu kibsa ta wã. (Maankʋʋre 25:25-27) Rẽ boogda a soabã paoongo. Sẽn paase, a Rut sã n dog biiga, bi-kãng n na n wa soog pʋʋgã a ba wã sẽn da wã, pa yɩt ned a to a ba wã neb sʋk ye.

Zãmsg tõnd yĩnga:

3:12; 4:1-6. A Boaaz tũu a Zeova noyã sõma. Rẽ yĩnga tõnd me maanda yɛlã tɩ zemsd ne Wẽnnaam sor-wilgr bɩ?—1 Korẽnt dãmba 14:40.

3:18. A Naomi talla bas-yard ne a Boaaz. Tõnd me segd n talla bas-yard woto ne d tẽed-n-taasã. A Rut ra sak n na n kẽe kãadem ne a sɩdã ba-biig a sẽn da pa mi, ned Biibla sẽn pa togs a yʋʋr meng ye. (Rut 4:1) Bõe yĩng t’a Rut sake? Yaa a sẽn da kɩs sɩd ne Wẽnnaam noyã yĩnga. Rẽ yĩnga tõnd me tara bas-yard kãngã buud bɩ? Wala makre, d sã n wa baood kẽed-n-taaga, d tũuda noor ning sẽn yet tɩ d segd n kẽe kãadem ne ned “sẽn tũud Zusoaba bala” bɩ?—1 Korẽnt dãmba 7:39.

4:13-16. Baa ne a Rut sẽn yaa Moaab poak sẽn da reng n balem wẽnnaam a Kemossã, a sẽn wa n paam zu-noog ningã sɩd yɩɩ kãsenga! Rẽ wilgame tɩ noor ning sẽn yet woto wã yaa vẽenega: “Ka ned daab walla tʋʋmd yĩng ye, la a bee ne Wẽnnaam sẽn zoet nimbãanegã.”—Rom dãmba 9:16.

Wakat sã n ta [Wẽnnaam] na zẽk yãmba”

A Rut sebrã bilgda a Zeova wala nonglem Wẽnnaam sẽn sõngd a sõgen dãmb nins sẽn sakd-a wakat fãa wã. (2 Kɩbaya 16:9) D sã n tags a Rut sẽn paam bark ningã yelle, d neeme tɩ tara yõod tɩ d tall bas-yard ne Wẽnnaam ne d sũur fãa, la d tẽ t’a sɩd ‘beeme la t’a yaa neb nins sẽn baood yẽ wã roanda.’—Hebre dãmba 11:6.

A Rut ne a Naomi la a Boaaz talla kɩs-sɩd zãng ne a Zeova seglsã tɩ naf-ba. Wala woto me, “Tõnd miimi tɩ neb nins sẽn nong Wẽnnaama, Wẽnnaam tʋmda ne bãmb bũmb fãa pʋgẽ tɩ yɩ sõama, neb nins a sẽn bool tɩ zems a raabã yĩnga.” (Rom dãmba 8:28) Woto yĩng bɩ d tũ tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr saglgã ne d sũy fãa. A yeelame: “Bɩ y sik yãmb mens Wẽnnaam sẽn yaa pãng soaba taoore, tɩ wakat sã n ta bãmb na zẽk yãmba. Bɩ y bas yãmb yɩɩra fãa ne bãmba; tɩ bõe, bãmb menga geta yãmb yelle.”—1 Pɩɛɛr 5:6, 7.

[Foto, seb-neng 29]

Y mii bũmb ning sẽn kɩt t’a Rut pa bas a Naomi wã bɩ?

[Foto, seb-neng 30]

Yaa bõe n kɩt tɩ b ra yet zĩig fãa t’a Rut ‘yaa pʋg-sõngã’?

[Foto, seb-neng 31]

A Zeova ‘rola a Rut tʋʋmã zãng’ ne bõe?