Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Nonglmã tõog gʋlsa b sũyã pʋsẽ

Nonglmã tõog gʋlsa b sũyã pʋsẽ

Nonglmã tõog gʋlsa b sũyã pʋsẽ

“Mam na n ninga m tõoda b pʋ-tẽerẽ, la m gʋls bãmb b sũyã pʋsẽ.”—ZEREMI 31:33.

1, 2. a) Bõe la d na n yã masã? b) Wãn to la a Zeova puk a meng Sĩnayi Tãngẽ wã?

SÕSS a yiib nins sẽn loogã pʋsẽ, tõnd yãame t’a Moiiz sẽn wa n sigd Sinayi Tãngã, a nengã ra yãgda ne a Zeova ziirã. D leb n goma peend ning a Moiiz sẽn da lut ne a nengã yelle. Masã, bɩ d ges yell a to sẽn maan wakat kãng me tɩ tar võor ne kiris-nebã rũndã-rũndã.

2 A Moiiz sẽn da wa n dʋ tãngã zugã, a reega noy sẽn yit a Zeova nengẽ. Israɛll nebã sẽn da tigim Sinayi Tãngã sɛɛgã maana kaset ne Wẽnnaam mengã pukr sẽn be rasãnd wʋsgo. “Sa-kelemse la sa-yãgb waame. La sawad taok n sig tãnga zugu. La baorga peeba ne pãnga n kaoose. La neb nins fãa sẽn da be sika zĩigẽ wã rigda ne rabeem. . . . La Sinayi tãnga yita bug-zõose. Tɩ bõe, Zusoaba tũu bugmẽ n sig be. La bug-zõosa yii tãnga zug wa a sẽn yit wʋng pʋgẽ. La tãnga fãa rigimda wʋsgo.”—Yikri 19:16-18.

3. Wãn to la a Zeova kõ Israɛll nebã Noy Piigã, la woto kɩtame tɩ b bãng bõe?

3 A Zeova tũnuga ne malɛk n gom ne nin-buiidã n kõ-b bũmb ning b sẽn wa n boondẽ tɩ Noy Piigã. (Yikri 20:1-17) Rẽnd sãmbg ra pa tõe n zĩnd tɩ no-kãens ra yita sẽn tõeyã fãa Soabã nengẽ ye. A Zeova gʋlsa no-kãensã kug-wals zutu. A Moiiz wãa kug-wals kãens a sẽn wa n yã Israɛll nebã tɩ b balemd sãnem nag-bilã. A Zeova ye gʋlsa noyã kugr zugu. So-kãngã, a Moiiz sẽn da wa n sigd ne kug-walsã, a nengã ra yãgdame. Rẽ tɛka, nebã fãa bãngame tɩ no-kãens võorã ra tagma wʋsgo.—Yikri 32:15-19; 34:1, 4, 29, 30.

4. Bõe yĩng tɩ Noy Piigã ra tar yõod wʋsgo?

4 B ra ninga kug-wals a yiib nins zut b sẽn gʋls Noy Piigã kaoolã koglgẽ, n bĩng sɛk-roogã Zĩ-sõng sẽn Yɩɩdã pʋgẽ. Kaoosg zugẽ, b bĩng-b-la wẽn-doogã pʋgẽ. Tõod nins sẽn gʋls b zutã ra wilgda a Moiiz kaoolã Tõog no-kãsemse, la ra yaa bãmb zut la tẽngã kug-zĩidb ra tikd n wilgd nin-buiidã sor tɩ zems ne Wẽnnaam daabã. B ra wilgda vẽeneg t’a Zeova ra tara nin-buiid a sẽn tũus a meng yĩnga.

5. Wãn to la Wẽnnaam tõodã a sẽn kõ Israɛllã puk a nonglmã?

5 Tõ-kãens wilga yɛl wʋsg a Zeova zugu, sẽn tɩ yɩɩd fãa a nonglmã ne a nin-buiidã. B sɩd yɩɩ kũun sẽn tall yõod wʋsg ne neb nins sẽn sak-bã! Mit a yembr yeelame tɩ: “Noy ka be ninsaal sẽn yiis sẽn deng rẽ bɩ rẽ poor . . . sẽn tõe n pẽnege, bɩ sẽn ta, wall yɩɩg noy piigã Wẽnnaam sẽn kõ wã ye.” A Zeova sɩd yeela woto a Moiiz Tõogã wɛɛngẽ: “Sẽn sɩng masã, yãmb sã n sak mam koɛɛga la y sak mam kãabgã, yãmb na n lebga mam neb buuda fãa sʋka. Tɩ bõe, dũniyã fãa yaa maam n so. La yãmb buuda na n yɩɩ maan-kʋʋdba la neb sẽn welg mam yĩnga.”—Yikri 19:5, 6.

Tõog sẽn gʋls sũur pʋgẽ

6. Tõog bʋg n tall yõod n yɩɩg tõod nins b sẽn gʋls kug-wals zugã?

6 N-ye, Wẽnnaam tõ-kãens ra tara yõod wʋsgo. La rẽ yĩnga yãmb miime tɩ kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebã tara bũmb sẽn tar yõod n yɩɩd noy sẽn gʋls kugr zug zĩig sẽn zãr bɩ? A Zeova ra pĩnd n togsame t’a na n maana kaool paalga, sẽn pa wa Tõogã kaool a sẽn maan ne Israɛll buudã ye. La a yeelame: “Mam na n ninga m tõoda b pʋ-tẽerẽ, la m gʋls bãmb b sũyã pʋsẽ.” (Zeremi 31:31-34) A Zezi sẽn yaa kaool paalgã Sɛ-yõkdã pa gʋls noy a toor n kõ a karen-biisã ye. La ne bũmb nins a sẽn yeel la a maanã, a zãmsa a karen-biisã a Zeova tõogã tɩ kẽ b yamã la b sũyã.

7. Ãnd la b kõ ‘Kirist tõogã’ pipi, la ãnd dãmb me n sak-a kaoosg poore?

7 B boonda tõ-kãng tɩ “Kirist tõogo.” B pa kõ-a tẽng zug Israɛllã neb sẽn yaa a Zakoob yagensã ye, la b kõ-a-la tẽeb buudu, sẽn yaa “Israɛll sẽn yaa Wẽnnaam dẽndã.” (Galat dãmba 6:2, 16; Rom dãmba 2:28, 29) Wẽnnaam Israɛllã yaa kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebã. Kaoosg poore, ‘kʋʋn-kãseng’ sẽn yit tẽnsã fãa me sẽn da baood n dat n balem a Zeova wã n wa n naag-ba. (Wilgri 7:9, 10; Zakari 8:23) Sul a yiibã fãa sẽn yaa “yãgr a yembr” la b tar ‘pe-kɩɩm a yembrã’ sakda “Kirist tõogo,” n basdẽ tɩ tõog kãng wilgd-b sor b sẽn maand bũmb ning fãa pʋgẽ.—Zã 10:16.

8. Welg-bʋg n da be a Moiiz Tõogã la Kirist Tõogã sʋka?

8 Sã n yaa ne tẽng zug Israɛllã buud nebã, ra yaa sẽn sɩng ne b rogmã tɛk bal la b ra segd n sak a Moiiz Tõogã kaoolã, la sã n yaa ne kiris-nebã yẽ, yaa bãmb n yãkd yam n sakd Kirist tõogã, tɩ rẽ pa be ne b buud bɩ b sẽn yit tẽng ningã ye. B zãmsd n bãngda a Zeova la a soayã, la b rat n maan a raabã ne b sũy fãa. Wẽnnaam tõogã sẽn gʋls kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebã ‘pʋ-tẽerẽ la b sũyã pʋsẽ wã’ yĩnga, b pa sakd Wẽnnaam a sẽn tõe n sɩbg-bã yĩng bal ye. B leb n pa sakd-a tɩ yaa tɩlae yĩng bal ye. Yaa bʋʋm sẽn yaa kãseng la sẽn tar pãng n yɩɩd yĩng la b sẽn sakdã, la piis a taabã me sakda bʋʋm kãng yĩnga. Yaa Wẽnnaam tõogã sẽn gʋls b sũyã pʋsẽ wã yĩnga.

Tõod sẽn tik nonglem zugu

9. Wãn to la a Zezi wilg t’a Zeova tõodã tika nonglmã zugu?

9 B tõe n kʋmsa a Zeova tõodã la a noyã võor ne gom-bil a yembre: nonglem. Nonglem yaa bũmb sẽn tar yõod wʋsg sẽn zĩnd baleng hakɩkã pʋgẽ wakat fãa la sẽn na n kell n zĩnd a pʋgẽ wakat fãa. B sẽn wa n sok tɩ Tõogã no-bʋg n yaa kãseng n yɩɩdã, a Zezi leokame: “Nong Zusoaba fo Wẽnnaam ne f sũur fãa, la ne f sɩɩga fãa, la ne f yam fãa.” Ad a yiib soabã: “Nong f yak wa f menga.” La a paasame: “Tõoda fãa ne Wẽnnaam no-rɛɛsdba koees yẽbga tõod a yiib kãens zutu.” (Matɩe 22:35-40) Woto wã, a Zezi wilgame tɩ pa Tõogã ne Noy Piigã bala, la yaa Hebre Gʋlsg Sõamyã fãa n tik nonglmã zugu.

10. Wãn to la d mi tɩ Kirist tõogã tika nonglmã zugu?

10 Tõog ning b sẽn gʋls kiris-nebã sũyẽ wã me tika nonglem ne Wẽnnaam la ne d to wã zug bɩ? N-ye. Kirist tõogã baoodame tɩ f nong Wẽnnaam ne f sũur fãa, n paas no-paalg ning sẽn wilgd tɩ kiris-nebã segd n talla nonglem sẽn naag ne mong-m-meng ne taabã. B segd n nonga taab wa a Zezi sẽn da nong a karen-biisã, n sak n kõ a vɩɩmã a zo-rãmbã yĩngã. A zãmsa a karen-biisã tɩ b nong Wẽnnaam la b nong taab wala yẽ sẽn da nong bãmbã. Nonglem kãseng ning b sẽn tar ne taabã yaa zʋg-kãseng ning sẽn kɩtd tɩ b tõe n bãng kiris-neb hakɩkã n welgã. (Zã 13:34, 35; 15:12, 13) A Zezi yeel-b lame tɩ b nong b bɛɛbã menga.—Matɩe 5:44.

11. Wãn to la a Zezi wilg t’a nonga Wẽnnaam la ãdem-biisã?

11 A Zezi kõo mak-sõng sẽn zems zãng nonglmã wilgr wɛɛngẽ. A sẽn yaa malɛk sẽn tar pãng wʋsg saasẽ wã, a sakame n kɩt t’a Ba wã raab maand tẽngã zug n paasdẽ. A sẽn dɩk a ninsaal vɩɩmã n kõ tɩ neb a taabã tõe n paam vɩɩm sẽn pa satã toor sẽn ka be, a wilga nebã sẽn segd n tall yel-manesem ning b vɩɩmã pʋgẽ. A ra yaa sik-m-meng soaba, nin-sõngo, ned sẽn nand a taaba, la a ra sõngd neb nins sẽn da be sũ-sãams pʋsẽ la neb nins b sẽn da wẽgdã. A ra leb n tara “vɩɩm sẽn ka sɛt goama,” n da sõngd neb a taabã ne yẽesem tɩ b bãngd a Zeova.—Zã 6:68.

12. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ nonglem ne Wẽnnaam la ne d to wã tũuda taab wʋsgo?

12 Nonglem ne Wẽnnaam la ne f to wã sɩd tũuda taab wusgo. Tʋm-tʋmd a Zã yeelame: “Nonglem yita Wẽnnaam nengẽ. . . . Ned sã n yetẽ t’a nonga Wẽnnaam n yaool n kis a ba-biiga, yẽ yaa ziri-yagda. Tɩ bõe, ned sã n ka nong a ba-biiga a sẽn yãta, a na n yɩɩ wãn n nong Wẽnnaam a sẽn ka yãtã?” (1 Zã 4:7, 20) Nonglmã yita a Zeova nengẽ, la a leb n kõta mak-sõng sẽn tɩ yɩɩd fãa rẽ wɛɛngẽ. Bũmb ning fãa a sẽn maandã yaa nonglem yĩnga. Tõnd sẽn tar nonglmã yaa a sẽn maan tõnd a meng wõnegã yĩnga. (Sɩngre 1:27) D sã n wilgd tɩ d nonga d taabã, d wilgdame tɩ d nonga Wẽnnaam.

Nonglem baoodame tɩ d sake

13. Tõnd sã n dat n nong Wẽnnaam, bõe la d segd n maan pipi?

13 Wãn to la d tõe n nong Wẽnnaam d sẽn pa tõe n yã wã? Pipi bũmb sẽn tar yõod wʋsgã yaa d sẽn na n bao n bãng-a. Sɩd-sɩda, d pa tõe n nongẽ bɩ n tall bas-yard ne ned d sẽn pa mi ye. Yaa rẽ n so tɩ Wẽnnaam Gomdã sagend tõnd tɩ d bao n bãng Wẽnnaam sẽn yaa a soabã, ne d sẽn na n karemd Biiblã, n pʋʋsdẽ, la d maand tũud-n-taar ne neb nins sẽn zoe n mi-a la b nong-a wã. (Yɩɩl Sõamyã 1:1, 2; Filip rãmba 4:6; Hebre dãmba 10:25) Evãnzill dãmb a naasã tara yõod wʋsg rẽ wɛɛngẽ, bala b wilgda a Zeova nedemdã wala a Zezi Kirist sẽn puk-a to-to a vɩɩmã la a koe-moonegã pʋgẽ wã. Tõnd sẽn tʋll n sak Wẽnnaam la d rɩk togs-n-taar ne a zʋgã tara paasgo, d sã n bãngd-a la d wilgd d mi-beoogo, nonglem ning a sẽn tall ne-dã yĩnga. N-ye, tall nonglem ne Wẽnnaam baoodame tɩ d sak-a.

14. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ Wẽnnaam tõodã tũub pa toogo?

14 Tõnd sã n nong neda, d mii a sẽn nonge la a sẽn pa nongã, la d zãada d mens tɩ zems ne rẽ. D pa rat n sãam neb nins d sẽn nongã sũy ye. Tʋm-tʋmd a Zã gʋlsame: “Wẽnnaam nonglem yaa tɩ tõnd sak bãmb tõogo. La bãmb tõog ka toog ye.” (1 Zã 5:3) Wẽnnaam noyã tũub pa toogo, b sõorã leb n pa wʋsg ye. Tõnd yel-manesmã tika nonglmã zugu. D pa baood n na n zãms noy ka tɛk ne zug la d yaool n maan bũmb ye. Yaa tõnd nonglmã ne Wẽnnaamã n wilgd-d sore. Tõnd sã n nong Wẽnnaam, yaa ne yamleoog la d maand a raabã. Woto, d tata Wẽnnaam yam, la nafda tõnd mensã, bala a sor-wilgrã yaa tõnd neer yĩng wakat fãa.—Ezai 48:17.

15. Bõe n na n kɩt tɩ tõnd rat n dɩk a Zeova togs-n-taare? Wilg-y-yã.

15 Tõnd sẽn nong Wẽnnaamã kɩtame tɩ d rat n dɩk a zʋgã. Tõnd sã n nong neda, d nonga a zʋgã la d baood n na n yɩ wa yẽ. Ges-y zood ning sẽn be a Zeova la a Zezi sʋkã. B ra bee ne taab saasẽ, tɩ tõe n yaa sẽn na maan yʋʋm milyaar dãmba. B talla nonglem hakɩk ne taaba. A Zezi ra wõnda a saasẽ Ba wã wʋsg hal t’a ra tõe n yeel a karen-biisã: “Ned ninga sẽn yã maam, a yãa m Ba.” (Zã 14:9) D sã n wa paam bãngr la d tall mi-beoog ne a Zeova la ne a Biriblã, d na n datame n yɩ wa bãmba. Nonglem ning tõnd sẽn tar ne a Zeova wã, n paas a vʋʋsem sõngã sõngr na n kɩtame tɩ d ‘bas nin-kʋdga ne a tʋʋma n lebg nin-paalse.’—Kolos rãmba 3:9, 10; Galat dãmba 5:22, 23.

Nonglmã pukr ne tʋʋmã

16. Wãn to la tõnd koe-moonegã la d zãmsgã tʋʋmd wilgd tɩ d nonga Wẽnnaam la d taabã?

16 D sẽn yaa kiris-nebã, d basdame tɩ nonglem ning d sẽn tar ne Wẽnnaam la d taabã kɩt tɩ d tʋlg n moon Rĩungã koe-noog la d maan karen-biisi. D sã n maand woto d tata Wẽnnaam a Zeova yam, bala a “datame tɩ neba fãa paam fãagre la b bãng sẽn yaa sɩda.” (1 Tɩmote 2:3, 4) Rẽnd d tõe n paama sũ-noog n sõng neb a taabã tɩ b paam tɩ Kirist tõogã gʋls b sũyã pʋsẽ. La d sũur yaa noogo, d sã n wa neẽ tɩ b toeemdame n dɩkd togs-n-taar ne a Zeova n dɩkd a zʋgã. (2 Korẽnt dãmba 3:18) Sɩd-sɩda, sõng neb a taabã tɩ b wa bãng Wẽnnaam yaa kũun sẽn tar yõod n yɩɩd kũun a to buud fãa d sẽn tõe n kõ-ba. Neb nins sẽn sakd a Zeova zoodã tõe n paama zood kãng wakat sẽn pa sat yĩnga.

17. Bõe yĩng tɩ bao n tall nonglem ne Wẽnnaam la ne d taabã, n são laogã baoob hal kẽengo?

17 Tõnd vɩɩ dũni pʋgẽ nebã sẽn get laogã wa bũmb sẽn tar yõod wʋsgo, bɩ b nong-a menga. La laogã pa kaoosd wakat sẽn pa sat ye. Wagda tõe n zu-a lame, a leb n tõe n sãamame. (Matɩe 6:19) Biiblã keoogda tõndo: “Dũniyã ne a ratem wẽnga me loogdame, la ned ninga sẽn maand Wẽnnaam daab paada wakat sẽn ka sɛta.” (1 Zã 2:16, 17) N-ye, a Zeova bee wakat sẽn pa sate, la na n yɩɩ woto me ne neb nins sẽn nong-a la b maand a raabã. Woto yĩnga, pa são tɩ d bao n tall nonglem ne Wẽnnaam la ne nebã, n yɩɩd d sẽn na n baood dũniyã yɛl sẽn pa kaoosdã sɩda?

18. Wãn to la misioneer a yembr wilg nonglem sẽn naag ne mong-m-menga?

18 Neb nins sẽn baood nonglmã kɩtdame t’a Zeova paam pẽgre. Ges-y a Sonia sẽn yaa misioneer n be Senegallã makre. A zãmsa pag Biiblã, t’a yʋʋr boond t’a Heidi. La a Heidi wa n paama SIDA wã bãag ne a sɩdã sẽn pa tẽeda. A Heidi sɩdã kũum poore, a reega lisgu, la pa kaoos la a yĩnsã laafɩ komse, tɩ b kẽng ne-a logtor yir ye. Ad a Sonia sẽn yete: “Logtor yirẽ dãmbã maana b sẽn tõe tɛka, la b sõorã ra pa wʋsg ye. B boola neb sẽn kõ b mens ne yamleoog tigingã pʋgẽ tɩ b wa ges bãadã yell logtor yirã. Rasma a yiib n soab raar yʋngã, mam gãanda pĩir zug n kɛgl a gãagã n ges a yell hal t’a wa maan yõore. Logtor ning sẽn get a yellã yeelame: ‘Naoor wʋsgo, zu-loe-kãseng ning tõnd sẽn tar ka, yaa bãad dãmbã roagdb mens sẽn daagd-b n base, b sã n wa bãng tɩ yaa SIDA wã la b bẽedã. Bõe yĩng tɩ yãmb sẽn pa kĩ ne taabã, n pa tẽng a yembr dãmbã, la y pa buud a yembrã meng sak n na n gẽneg y yõor woto?’ Tɩ mam wilg-a tɩ sã n yaa ne maam, a Heidi sɩd yaa mam saam-bi-poaka, n pẽ ne maam wala d sã n da yaa ba la ma a yembre. M sẽn wa n bãng saam-bi-poak kãngã sẽn nan sak tẽebã paalmã, yaa ne sũ-noog la m get a yelle.” Zu-noogo, a Sonia pa bẽ, a sẽn maan modgr nins fãa ne nonglem n ges a Heidi yellã ye.

19. D sẽn paam tɩ Wẽnnaam tõogã gʋls tõnd sũyã pʋsẽ wã, d segd n tũnuga ne segb buud fãa n maan bõe?

19 D tõe n yãa neb wʋsg sẽn wilgd nonglem sẽn naag ne mong-m-meng a Zeova sõgen dãmbã sʋka. Noy sẽn gʋls ka be sẽn wilgd Wẽnnaam nin-buiidã sẽn yaa a soab rũndã-rũndã ye. La d nee bũmb ning sẽn gʋls Hebre dãmba 8:10 pʋgẽ wã pidsgu: “Ad kãabg ninga mam sẽn na n maan ne Israɛll dãmbã. Zusoaba yetame: ‘Daar kãens sã n looge mam na n ninga m tõoda bãmb pʋ-tẽerẽ, la m gʋls bãmb b sũyã pʋsẽ, la mam na n yɩɩ bãmb Wẽnnaam, tɩ bãmb yɩ mam neba.’” Wakat fãa, bɩ d tall nonglem wʋsg ne nonglmã tõog a Zeova sẽn gʋls tõnd sũyã pʋsẽ wã, n tũnug ne segb buud fãa n wilg nonglem.

20. Bõe yĩng tɩ Kirist tõogã yaa kũun sẽn tar yõod wʋsgo?

20 Yaa sũ-no-kãseng menga, d sẽn naag d saam-biisã sẽn be dũniyã gill zugã sẽn wilgd nonglem kãngã wã, n maand Wẽnnaam daabã! Neb nins sẽn tar Kirist tõogã sẽn gʋls bãmb sũyẽ wã paama kũun sẽn tar yõod wʋsg dũni kãngã sẽn pa tar nonglmã pʋgẽ. B paamame t’a Zeova nong-ba, la b leb n maanda sũ-noogo, b sẽn tar saam-biis sẽn nong taab wʋsgã yĩnga. “Gese, ned ne a ba-biis sã n zĩ ne taaba [zems-n-taar pʋgẽ] yaa neere, a yaa noogo.” Baa ne a Zeova Kaset rãmbã sẽn be tẽns wʋsg pʋsẽ, n gomd buud-goam toɛy-toɛy tɩ b buudã minim yaa toɛy-toɛyã, b Wẽnnaamã tũudum pʋgẽ b tara zems-n-taar sẽn ka to ye. Zems-n-ta-kãng kɩtdame tɩ b tat a Zeova yam. Yɩɩl gʋlsdã gʋlsame: “Yaa beenẽ [nin-buiid sẽn tar zems-n-taar nonglem pʋgẽ wã sʋka] la Zusoaba kõ noor ne bark ninga sẽn yaa vɩɩm wakat sẽn ka sɛta.”—Yɩɩl Sõamyã 133:1-3.

Y tõe n leokame bɩ?

• Tõod piigã yõod da taa zĩ-bʋgo?

• Yaa tõ-bʋg la b sẽn gʋls sũy pʋsẽ wã?

• Tʋʋm-bʋg la nonglmã tar ‘Kirist tõogã’ pʋgẽ?

• Wãn to la d tõe n wilg tɩ d nonga Wẽnnaam la d taabã?

[Zãmsgã sogsgã]

[Foto, seb-neng 19]

Israɛll nebã ra tara tõodã sẽn gʋls kug-wals zutu

[Foto rãmba, seb-neng 20]

Wẽnnaam tõogã gʋlsa kiris-nebã sũyã pʋsẽ