Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

A Oze bãngr-gomdã sõngda tõnd tɩ d tũ Wẽnnaam

A Oze bãngr-gomdã sõngda tõnd tɩ d tũ Wẽnnaam

A Oze bãngr-gomdã sõngda tõnd tɩ d tũ Wẽnnaam

“Bãmb na n tũu Zusoabã.”—OZE 11:10.

1. Bõe n wõnd darem bɩ teatr t’a Oze sebrã gomd a yelle?

YÃMB nonga darem bɩ teatr reem-dɛɛmdb sẽn mi reem sõma sẽn maand bɩ? Biiblã tara sebr sẽn boond t’a Oze sebre. Seb-kãngã pʋgẽ, reem-dɛɛmdb n maand deem tɩ makd bũmbu. * Reem-kãng pʋgẽ, yaa Wẽnnaam no-rɛɛs a Oze zakã yɛl yell la b gomda. A leb n bilgda a Zeova sẽn kẽ kãadem tẽeb wɛɛngẽ ne pĩnd wẽndẽ Israɛllã ne a Moiiz Tõogã kaool maasmã.

2. Bõe la d mi a Oze zugu?

2 Oze sak a 1 wã bilgda yel-kãngã sẽn maan zĩig ning la wakat ninga. Wõnda a Oze vɩɩmda Israɛll buud piigã soolmẽ b sẽn boond me tɩ Efrayimmã, bu-kãng sẽn yaa kãseng n yɩɩd a taabã yĩnga. A sẽn da wa n togsd a bãngr-goamã tɩ yaa Israɛll yaoolem rĩm dãmb a yopoe wã naam sasa, la Zida rĩm dãmb a Ozias, a Zotam, a Akaab ne a Ezekɩas naamã wakate. (Oze 1:1) Woto, a Oze togsa bãngr-goam sẽn na ta yʋʋm 59 pʋgẽ. Baa ne sebr ning sẽn zãad a yʋʋrã sẽn gʋls n sa hal yʋʋmd 745, a tara yõod ne tõnd rũndã-rũndã, sasa ning neb milyõ rãmb sẽn tar yel-manesem sẽn wõnd a soab ning b sẽn deng n togs woto wã: “Bãmb na n tũu Zusoabã.”—Oze 11:10.

Sebrã sẽn wilgd bũmb ning koɛɛg-koɛɛga

3, 4. Koɛɛg-koɛɛga, wilg-y bũmb ning sẽn be Oze sak a 1 n tɩ ta a 5 wã pʋgẽ.

3 Oze sak a 1 n tɩ ta a 5 wã sẽn wilgd bũmb ning koɛɛg-koɛɛgã na n kenga d raood tɩ d tũ Wẽnnaam n paase, d sẽn na n tall tẽeb la d tall yel-manesem sẽn zems ne a raabã. Baa ne b sẽn ning Israɛll rĩungã neb taal b tẽeb yoobã yĩnga, Wẽnnaam da na n zoea b ninbãanega, b sã n da tek yam n kos sugri. B maka rẽ ne manesem ning a Oze sẽn tall ne a pag a Gomeerã. A Gomeer sẽn dog biig n kõ-a poore, a roga yoob kamb a yiibu. Ne rẽ fãa, a Oze ye rɩk-a lame, wa a Zeova me sẽn tall ninbãan-zoeer ne Israɛll neb nins sẽn tek yam n kos sugrã n yaaf-bã.—Oze 1:1–3:5.

4 A Zeova ra tara bʋʋd ne Israɛlle, bala sɩda, sõmblem bɩ Wẽnnaam bãngr da pa be tẽngã pʋgẽ ye. Wẽnnaam da na n soka Israɛll sẽn da yaa bõn-naands pʋʋsdã la Zida rĩungã sẽn da bʋdg n bas a noyã. La Wẽnnaam nin-buiidã sẽn da wa n be “tooga pʋgẽ,” b baoa a Zeova.—Oze 4:1–5:15.

Yɛlã meng sẽn yɩ to-to

5, 6. a) Yoobã ra yelg n taa hal zĩ-bʋg Israɛll buud piigã rĩung pʋgẽ? b) Bõe yĩng tɩ keoogr ning b sẽn kõ pĩnd wẽndẽ Israɛllã tar yõod ne tõndo?

5 Wẽnnaam kõo a Oze noor woto: “Kẽng n bao pag sẽn yaa yoaad n peeg t’a zĩnd f zaka pʋgẽ n dog yoob kamba. Tɩ bõe, tẽnga neba basa Zusoaba wa pag sẽn bas a sɩd n kẽng yoobo.” (Oze 1:2) Yoobã ra piuug n taa hal zĩ-bʋg Israɛlle? D karemda woto: “[Israɛll buud piigã neb] yam yuus-yuusa kɩtame tɩ b bʋdg n bas Wẽnnaam wa pag sẽn bas a sɩd n kẽng yoobo . . . Yaa woto n kɩt tɩ yãmb kom-pugli ne y bi-pagb maand yoobo . . . Yãmb me peesda pʋg-yoaadba n naagd bãmb n maand maando.”—Oze 4:12-14.

6 Yoobã ra yaa bũmb sẽn piuug Israɛlle, baa tẽebã wɛɛngẽ menga. Woto yĩnga, a Zeova ra na n ‘sɩbga’ Israɛll nebã. (Oze 1:4; 4:9) Keoog-kãngã paka tõnd me, bala a Zeova na n bʋʋ neb nins sẽn yood la neb nins sẽn yaa yoaadb tẽebã wɛɛngẽ wã. La neb nins sẽn tũud Wẽnnaamã sakda a noy nins sẽn tɩ loe ne baleng sẽn yaa yɩlemdã, la b miime tɩ “nin-yoaad . . . ka tar pʋɩɩr Kirist ne Wẽnnaam soolem pʋgẽ ye.”—Efɛɛz rãmba 5:5; Zak 1:27.

7. Ne bõe la b mak a Oze kãadmã ne a Gomeerã?

7 A Oze sẽn wa n na n kẽ kãadem ne a Gomeerã, vẽenega, rẽ t’a ra pa mi rao ye, la a ra yaa pag sẽn da pa yoode, hal n tãag a sẽn wa n “dog [a Oze] biriblã.” (Oze 1:3) Wa b sẽn wilg kibarã sẽn yaa makrã pʋgẽ wã, b sẽn yiis Israɛll nebã paalem Ezipt yembdẽ wã yʋʋmd 1513 sẽn deng a Zezi rogmã, Wẽnnaam me maana kaool woto buud ne-ba, tɩ ra wõnd kãadem kaoolã. Israɛll sẽn sak kaool kãngã wã, a pʋlmame t’a na n saka a ‘naandã sẽn yaa a sɩdã,’ sẽn dat n yeel t’a Zeova. (Ezai 54:5) N-ye, a Oze kãadmã ne a Gomeer sẽn da yaa kãadem halaalã ra makda tẽebã wɛɛngẽ kãadem kaool sẽn da be Israɛll ne Wẽnnaam sʋkã. La ad yɛlã sɩd toeema wʋsgo!

8. Sɩngame tɩ wãn tɩ Israɛll buud piigã soolem wa beẽ, la bõe la y tõe n yeel b tũudmã wɛɛngẽ?

8 A Oze pagã ye “rɩka pʋg n dog bi-pugla.” Bi-pugl kãng ne a yaoã, a Gomeer sẽn dogã yɩɩ yoob kamba. (Oze 1:6, 8) A Gomeer sẽn da makd Israɛllã yĩnga, y tõe n sokame: ‘Maana wãn tɩ Israɛll wa kẽ yoob pʋgẽ?’ Yʋʋmd 997 sẽn deng a Zezi rogem, Israɛll buud piig n welg ne Zida la Bẽnzamẽ buudã. B lugla nag-bil n da balemd-a wa Wẽnd Israɛll buud piigã rĩung pʋgẽ, sẽn na yɩl t’a nebã ra kẽng Zida n tɩ balem a Zeova Zerizalɛm wẽn-doogẽ wã ye. Ziri wẽnd a Baal balengã sẽn naag ne yoob sẽn loog nugã wa n piuuga Israɛlle.

9. Wa b sẽn deng n togs Oze 1:6 pʋgẽ wã, bõe n paam Israɛlle?

9 A Gomeer biig a yiib-n-soabã sẽn yɩ yoodem biigã rogmẽ, Wẽnnaam yeela a Oze: “Pʋd a yʋʋr t’a Ka-zoet-nimbãanega. Bala mam ka na n le zoe Israɛll neba nimbãaneg n kõ-b sugr ye.” (Oze 1:6) A Zeova sɩd pa le zoe Israɛll buud piigã “nimbãaneg” ye. A basa Asiri nebã tɩ b tall-b n kẽng yembd yʋʋmd 740 sẽn deng a Zezi rogmã. Baasg zãnga, Wẽnnaam wilga a nimbãan-zoeer ne Zida buud a yiibã Rĩung n fãag-a, tɩ pa tũ ne tãpo, sʋʋga, zabre, wed-moos bɩ wed-rʋʋdb ye. (Oze 1:7) Yʋʋmd 732 sẽn deng a Zezi rogmã, malɛg-yɛng kʋʋ Asiri sodaas 185000 sẽn da rat n zab ne Zida na-tẽngã sẽn yaa Zerizalɛmmã yʋʋn-yɛng bala.—2 Rĩm dãmba 19:35.

A Zeova sẽn tar bʋʋd ning ne Israɛllã

10. A Gomeer yoobã ra makda bõe?

10 A Gomeer basa a Oze n lebg ‘pag sẽn yaa yoaada,’ n tɩ rɩk rao a to. Woto wilgda Israɛll buudã sẽn kẽ politik kaool dãmb pʋsẽ ne bu-zẽms sẽn yaa bõn-naands pʋʋsdb n sɩng n teegd bu-kãense. Sẽn paase, wall tɩ Israɛll nebã wilg tɩ b arzɛkã yita a Zeova nengẽ wã, b yeelame tɩ yaa bu-kãens wẽnnaam dãmbã sabab yĩng la b paam-a, la b kẽ ziri balengã pʋgẽ n sãam kãadmã kaool sẽn da be bãmb ne Wẽnnaam sʋkã. Rẽnd pa lingr la a Zeova sẽn da tar bʋʋd ne a nin-buiidã sẽn da yaa yoaadb tẽebã wɛɛngẽ wã ye.—Oze 1:2; 2:4, 14, 15.

11. Bõe n paam Tõogã kaoole, a Zeova sẽn wa n bas tɩ b tall Israɛll ne Zida n kẽng yembdã sasa?

11 Sɩbg-bʋg la Israɛll paam-yã, a sẽn bas a Naandã sẽn yaa a Sɩdã? Wẽnnaam kɩtame tɩ b ‘kẽng ne-a weoogẽ’ Babilon. Babilon wa n zab n deega Asiri. La mikame tɩ Asiri nebã ra zoe n talla Israɛll n kẽng yembd b tẽngẽ wã yʋʋmd 740 sẽn deng a Zezi rogmã. (Oze 2:14) Ne woto, a Zeova kɩtame tɩ Israɛll buud 10 rĩung naam sa, la a pa sãam a kãadem kaool ning a sẽn da maan ne Israɛll buud 12 wã ye. Yaa sɩd tɩ Wẽnnaam basame tɩ Babilon nebã sãam Zerizalɛm yʋʋmd 607 sẽn deng a Zezi rogmã. A leb n basame tɩ b kɩt tɩ Zida nebã lebg yembse. La baasgo, a pa sãam a Moiiz Tõogã kaool a sẽn da tũnug ne n kɩt tɩ Israɛll buud 12 wã kẽ kãadem tẽebã wɛɛngẽ ne-a wã ye. Kãadem kãng wa n sãamame, la yaa Zʋɩf taoor dãmbã sẽn wa n zãgs a Zezi Kirist la b kʋ-a a sẽn wa n tar 33 wã bala.—Kolos rãmba 2:14.

A Zeova sagla Israɛll nebã

12, 13. Oze 2:8-10 gomda bõe yelle, la wãn to la gom-kãensã paam pidsg Israɛll zugu?

12 Wẽnnaam sagla Israɛll “t’a bas a yoobã,” la a ra rat n pʋga a roalbã a sẽn nong wʋsgã. (Oze 2:4, 7) A Zeova yeelame: “Woto, mam na n kɛɛ gõos n fão a sorã, la m me lalg t’a ka bãng a sora ye. Yẽ na n babsa a rolsen dãmba, la a ka na n yã-b ye. A na n bao-b lame, la a ka na n yã-b ye. Dẽ, yẽ na n yeelame: ‘Mam na n lebg n leba m pipi sɩda nengẽ, tɩ mam sẽn da be ne yẽ wã n são.’ Yẽ ka mi tɩ yaa maam n kõ-a ki wã ne rãamã la kaamã ye. Yaa maam n kõ-a wanzũri ne sãnem wʋsgo, la a rɩk-a lame n kõ a Baal.”—Oze 2:8-10.

13 Baa ne Israɛll sẽn bao tẽn-zẽmsã a sẽn da nong wʋsgã sõngrã, bãmb ba a yembr da pa tõe n sõng-a ye. B ra wẽe gũbr ned sẽn pa tõe n tũ n kẽ, tɩ kɩt tɩ tẽn-kãens ra pa tõe n wa sõng-a ye. Asiri sẽn wẽ gũbr n gilg-a yʋʋm a tãab pʋgẽ wã poore, a na-tẽngã sẽn yaa Samari wã lʋɩɩ yʋʋmd 740 sẽn deng a Zezi rogem, la yaa woto la buud piigã rĩung menem n ye pa lebs n lugl abada. Yaa neb a wãn Israɛll yembsã sʋk bal n bãng tɩ b yaab rãmbã sẽn da balemd a Zeova wã ra wata ne bark la sũ-noogo. Nin-kãensã zãgsa Baal balengã n bao zood kaool paalg ne a Zeova.

Bũmb a to kibarã sẽn zãmsd tõndo

14. Sɩnga wãn t’a Oze ye rɩk a Gomeer t’a lebg a pag yɛsa?

14 Sẽn na yɩl n bãng loees ning sẽn be a Oze zakã vɩɩm yɛl la Israɛll yel-manesmã ne a Zeova wã sʋk n paase, bɩ d kelg gom-kãensã: “Zusoaba yeela maam yaa: ‘Le kẽng n tɩ peeg pag ninga sẽn da bas foom n yi n dɩk sɩda wa Zusoaba sẽn nong Israɛll nebã, baa bãmb sẽn bʋdg n tũ buud a taab wẽnnaam dãmbã, la b nong bõn-naandsa rɩɩbã.’” (Oze 3:1) A Oze saka no-kãngã n tɩ yiis a Gomeer a ra-taagã nengẽ n peeg-a n kuli. Rẽ poore, a Oze keooga a paga woto: “Fo na n zĩnda ne maam n kaoos tɩ m yɩ f soaala. F pa segd n yo, f pa segd me n yɩ rao a to paga.” (Oze 3:2, 3, NW) A Gomeer saka kiblgã t’a Oze ye lebg n dɩk-a n maan a paga. Wãn to la rẽ wõnd manesem ning Wẽnnaam sẽn tall ne Israɛll la Zida nebã?

15, 16. a) Bõe la Wẽnnaam nin-buiidã sẽn paam kiblgã ra segd n maan n paam tɩ Wẽnnaam zoe b nimbãanega? b) Wãn to la Oze 2:18 paamd pidsgu?

15 Israɛll la Zida nebã sẽn da wa n yaa yembs Babilonnã, Wẽnnaam tũnuga ne a no-rɛɛsdbã n gom ne-b ‘n bels-ba.’ Sẽn na yɩl n paam tɩ Wẽnnaam zoe b nimbãanega, nin-buiidã ra segd n teka yam n kos sugr la b lebg n leb b Naandã sẽn yaa b Sɩdã nengẽ, wa a Gomeer sẽn lebg n leb a sɩdã nengẽ wã. Yaa b sẽn na n maan woto la a Zeova ra na n sak n deeg a buudã b sẽn mak ne pag sẽn paam kiblgã, n yiis-b Babilon “weoogẽ” wã n tall-b n leb Zida la Zerizalɛm. (Oze 2:16, 17) A pidsa kãab-kãng yʋʋmd 537 sẽn deng a Zezi rogem.

16 Wẽnnaam pidsa kãab-kãngã me: “Baraare mam na n kɩtame tɩ we-rũms ne bõn-yɩgdɩ la wiis ra le kisg Israɛll neba ye. Mam na n kaoo tãbd ne sʋʋs n kɩt tɩ zabr sɛ tẽnga pʋgẽ tɩ yãmb gãand ne laafɩ.” (Oze 2:20) Zʋɩf rãmb nins sẽn kell-bã lebg n waa b ba-yirã n vɩɩmd ne bãane, n da pa zoet rabeem we-rũmsã yĩng ye. Bãngr-gom-kãngã paama pidsg me yʋʋmd 1919 a Zezi rogmã poore, sasa ning b sẽn kõ tẽeb Israɛllã paam-m-meng ne ‘Babilon Kãsengã’ sẽn yaa dũni gill ziri tũudmã. Masã b tara bãane, la d bee tẽeb arzãnã pʋgẽ ne b tũud-n-taasã sẽn saagd n na n vɩɩmd tẽng zug wakat sẽn pa satã. Nen-kɛglem manesem pa be kiris-neb hakɩk kãensã sʋk ye.—Wilgri 14:8; Ezai 11:6-9; Galat dãmba 6:16.

Sak-y kibarã sẽn zãmsd-y bũmb ningã ne y sũur fãa

17-19. a) Ka wã, b sagenda tõnd tɩ d rɩk Wẽnnaam zʋg-bʋse? b) A Zeova sugr kũunã la a nimbãan-zoeerã segd n tusa tõnd tɩ d maan bõe?

17 Wẽnnaam yaa nimbãan-zoɛta, tɩ tõnd me segd n yɩ woto. Woto yaa bũmb a yembr a Oze sebrã pipi sags sẽn zãmsd tõndo. (Oze 1:6, 7; 2:25) Wẽnnaam sẽn sak n na n zoe Israɛll neb nins sẽn tek yam n kos sugrã nimbãanegã zemsa ne yel-bũn-kãngã vʋʋsem sõng sẽn vẽneg tɩ b gʋlsã: “Sẽn solgd-a a yel-wẽn ka na n tõog ye. La sẽn sak n vẽnega a yell la a bas-a na n paama nimbãan-zoeere.” (Yelbũna 28:13) Yɩɩl gʋlsdã gom-kãensã leb n yaa bũmb sẽn kõt wẽng maandb nins sẽn tek yam n kos sugrã belsgo: “Maoong sẽn noom Wẽnnaam yaa sik-m-meng yam. Mam Wẽnnaam, yãmb ka paoogd sik-m-meng yam ne sũ-sãoong ye.”—Yɩɩl Sõamyã 51:19.

18 A Oze bãngr-gomdã wilgdame tɩ Wẽnnaam ning tõnd sẽn balemdã yaa nimbãan-zoɛta, la a yaa sugr kõta. Baa neb kẽer sã n bʋdg n basa Wẽnnaam no-tɩrsã me, b tõe n teka yam n kos sugr n lebg n wa. B sã n maan woto, a Zeova na n deeg-b lame. A talla nimbãan-zoeer ne Israɛll buudã neb nins sẽn tek yam n kos sugrã, bala Israɛll da yaa buud a sẽn da kẽ kãadem ne tẽebã wɛɛngẽ. Baa ne b sẽn kɩɩs a Zeova la b ‘beeg Israɛll Sõng-soabã, a yɩɩ nimbãan-zoɛta, la a tẽegame tɩ b yaa nemd bala.’ (Yɩɩl Sõamyã 78:38-41) Nimbãan-zoeer kãng segd n tusda tõnd tɩ d ket n tũud d Wẽnnaam a Zeova sẽn yaa nimbãan-zoɛtã.

19 Baa yel-wẽn wala nin-kʋʋre, wagdem, la yoobã sẽn da piuug Israɛllã, a Zeova gomame n “bels-a.” (Oze 2:16; 4:2) D sã n bʋgs a Zeova sugr kũunã la a ninbãan-zoeerã zug tɩ kẽe d sũurã, paasda loees ning d sẽn tar ne-a wã pãng me. Woto yĩng bɩ d sok d mense: ‘Wãn to la m tõe n dɩk a Zeova togs-n-taar sõma n paas n yɩ sug-kõt la nimbãan-zoɛt m yel-manesmã ne m taabã pʋgẽ? Mam kiris-nin-taag sã n beeg-m n kos sugri, rẽ yĩnga m na n sak n kõ-a-la sugr wa Wẽnnaam sẽn maandã bɩ?’—Yɩɩl Sõamyã 86:5.

20. Kõ-y makr sẽn wilgd tɩ d segd n talla bas-yard ne saagr ning Wẽnnaam sẽn kõ-dã.

20 Wẽnnaam kõta saagr hakɩka. Wala makre, a kãabame: ‘M na n lebs-a-la a bugsuntundã [viyn tɩɩsã]; Akor bãooga sẽn kẽesd rabeem dũnda wã na n pidsa a sẽn gãe n saagd bũmb ninga fãa.’ (Oze 2:17, Sebr Sõngo) Wẽnnaam pĩnd wẽndẽ siglgã a sẽn mak ne pagã ra tara saagr hakɩk t’a na n lebg n kula a ba-yirã, zĩig ning “Akor bãooga” sẽn da be wã. Kãab-kãngã pidsa yʋʋmd 537 sẽn deng a Zezi rogmã, tɩ rẽ kõt tõnd bʋʋm tɩ d na n kɩdem, saagr hakɩk ning a Zeova sẽn kõt tõndã yĩnga.

21. Bãngrã yõod yaa bõe tõnd Wẽnnaam tũubã pʋgẽ?

21 Sẽn na yɩl n ket n tũud Wẽnnaam, d segd n ket n bãngd-a lame n paasdẽ, la d tũud d sẽn bãng bũmb ningã d vɩɩmã pʋgẽ. A Zeova bãngr da pa leb n be Israɛll ye. (Oze 4:1, 6) Ne rẽ fãa, neb kẽer da nonga Wẽnnaam zãmsgã wʋsg n da tũud-a, n paam bark wʋsgo. A Oze ra bee bãmb sʋka. Yɩɩ woto ne neb 7000 a Eli wakatã. B pa tol n yĩgimd a Baal taoor ye. (1 Rĩm dãmba 19:18; Rom dãmba 11:1-4) Tõnd sẽn tar mi-beoog ning ne Wẽnnaam zãmsgã na n sõnga tõnd tɩ d ket n tũud Wẽnnaam.—Yɩɩl Sõamyã 119:66; Ezai 30:20, 21.

22. Tõnd tagsg segd n yɩɩ bõe ne sɩdã kɩɩsgo?

22 A Zeova gũudame tɩ rap nins sẽn lʋɩt taoor a nin-buiidã sʋkã zãgs sɩdã kɩɩsgo. Baasg zãnga, Oze 5:1 yetame: “Maan-kʋʋdbã kelg-y-yã. Israɛll nebã wʋm-y-yã. Na-yir dãmba yok-y y tʋba. B kaoo yãmb bʋʋdo. Yãmb yaa wa kũusr Mitspa la a wa tãoog b sẽn bẽd Taboor tãnga zugu.” Taoor dãmbã sẽn da yaa sɩdã kɩɩsdbã ra yaa bẽdg n kõ Israɛll nebã, bala b ra tusd-b lame n kẽesd bõn-naands pʋʋsg pʋgẽ. Taboor tãngã la zĩig b sẽn boond tɩ Mitspa wã wõnda b yɩɩ ziri baleng a woto nifu.

23. Wãn to la Oze sak a 1 n tãag a 5 wã zãmsg naf yãmba?

23 Hal tɩ ta zĩ-kãngã, a Oze bãngr-gomdã wilga tõnd t’a Zeova yaa Wẽnnaam sẽn yaa nimbãan-zoɛta. A leb n wilgdame tɩ Wẽnnaam barkda neb nins sẽn tũud a zãmsgã la b zãgsd sɩdã kɩɩsgã. Wala pĩnd wẽndẽ Israɛll nebã sẽn tek yam n kos sugrã, bɩ tõnd me bao a Zeova la d modg wakat fãa n ta a yam. (Oze 5:15) D sã n maan woto, d na n kẽeba bi-sõma la d paam sũ-noog la bãan sẽn ka mak-n-taaga, neb nins fãa sẽn tũud Wẽnnaam ne kɩs-sɩdã sẽn paamdã.—Yɩɩl Sõamyã 100:2; Filip rãmba 4:6, 7.

[Tẽngr note]

^ sull 1 Makr la b wilg Galat dãmba 4:21-26 pʋgẽ. Sẽn na yɩl n wʋm a võor bɩ y ges Étude perspicace des Écritures, Volume 2, seb-neng 677-8, a Zeova Kaset rãmbã sẽn yiisã.

Wãn to la y na n leoke?

• Bõe la a Oze kãadmã ne a Gomeerã ra makda?

• Bõe yĩng t’a Zeova tall bʋʋd ne Israɛlle?

• Oze sak a 1 n tɩ ta a 5 wã zãms-bʋg n kẽ yãmba?

[Zãmsgã sogsgã]

[Foto, seb-neng a 9]

Yãmb mii a Oze pagã sẽn makd bũmb ning bɩ?