Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

A Zeova “sor yaa tɩrga”

A Zeova “sor yaa tɩrga”

A Zeova “sor yaa tɩrga”

“Zusoaba sor yaa tɩrga. Nin-sõama kẽnda a zugu.”—OZE 14:10.

1, 2. A Zeova kɩtame tɩ Israɛll nebã sɩngr yɩ wãn to, la yaa bõe n paam-ba?

NO-RƐƐS a Moiiz wakatã, a Zeova sõnga Israɛll buudã neb tɩ b paam sɩng-neere. La sẽn zems yʋʋm kob-gĩnd a nii soab sẽn deng a Zezi rogem, b tʋʋm-wẽnã zẽname hal tɩ Wẽnnaam yã tɩ b ra maanda wẽng tɩ loog nugu. Oze sak 10 n tɩ ta 14 wilgda rẽ vẽenega.

2 Israɛll nebã lebga yam a yiib bɩ pʋ-lik rãmba. Buud piigã rĩung ra “bʋda wẽng” n kẽeb wẽnga. (Oze 10:1, 13) A Zeova yeela woto: “Israɛll buuda sẽn da ka pãnga, mam nong-b lame n bool m kamba tɩ b yi Ezipt.” (Oze 11:1) Wẽnnaam fãaga Israɛll nebã n yiis-b Ezipt yembdẽ wã. Baa ne rẽ, bõe la b rol a Zeova? Ne ziri la belgre. (Oze 12:1) Yaa rẽ n so tɩ Wẽnnaam a Zeova sagl-b woto: “Lebg-y n wa-y y Wẽnnaam nengẽ ne nonglem la pʋ-peelem.”—Oze 12:7.

3. Bõe n da na n paam Samari nebã sẽn da yaa tõtbã, la wãn to la Israɛll nebã ra tõe n paam tɩ b zoe b nimbãanega?

3 Samari nebã ne b rĩmã sẽn da yaa tõtbã ra na n baasa yel-beed pʋgẽ. (Oze 13:11; 14:1) La a Oze bãngr-gomdã yaoolem sak sɩngda ne kos-kãngã: “Israɛll neba, lebg-y n wa-y Zusoab a Wẽnnaam nengẽ.” Israɛll nebã sã n da tek yam n kos b yel-wẽnã sugri, Wẽnnaam da na n zoea b nimbãanega. La b ra segdame me n sak n deeg t’a Zeova “sor yaa tɩrga,” la b kẽn a zugu.—Oze 14:2-7, 10.

4. No-bʋs la d na n yã a Oze bãngr-gomdã pʋgẽ?

4 A Oze bãngr-gomdã bab-kãngã tara noy wʋsg sẽn tõe n sõng tõnd tɩ d tũ Wẽnde. Ad d sẽn na n vaees b rãmbã: 1) A Zeova pa rat tɩ d tũ-a ne yam a yiib ye. 2) Wẽnnaam nonga a nin-buiidã ne nonglem hakɩka. 3) D segd n teega a Zeova wakat fãa, 4) A Zeova sor yaa tɩrg wakat fãa, la 5) yel-wẽn-maandbã tõe n lebg n wa a Zeova nengẽ.

A Zeova pa rat tɩ d tũ-a ne yam a yiib ye

5. Baleng bʋg buud la Wẽnnaam data?

5 A Zeova baoodame tɩ d balm-a ne pʋ-peelem, la yel-manesem sẽn yaa sõma. La Israɛll da lebga wa viyn tɩɩg sẽn pa womd bi-sõma. Israɛll nebã ‘paasa tẽn-kugã’ sẽn na yɩl n kʋ maand n kõ bõn-naandse. Nin-kãensã sẽn da pa nong sɩdã ra lugla ra-lugds menga. Tõe tɩ ra yaa sẽn na yɩl n pʋʋs bõn-naandse. A Zeova ra na n wãa tẽn-kug-kãens la a sãam ra-lugd-kãense.—Oze 10:1, 2.

6. Sẽn na yɩl n tũ Wẽnnaam d segd n zãaga d meng ne bõe?

6 Yam a yiib bɩ pʋ-lik pa segd n zĩnd a Zeova sõgen dãmbã sʋk ye. La bõe n zĩnd Israɛll nebã sʋka? B lebga yam a yiib rãmba! Baa ne b sẽn da maan kaool ne a Zeova n lebg nin-buiid sẽn dɩk b mens n kõ-a wã, a yeelame tɩ b yaa yam a yiib rãmba. Bõe la rẽ zãmsd tõndo? Sã n mikame tɩ tõnd dɩka d mens n kõ Wẽnnaam, d pa segd n yɩ pʋ-lik rãmb ye. Yelbũna 3:32 keoogda tõnd tɩ: “Zusoaba kisa nin-wẽnse, la b nonga nin-tɩrse.” D sã n dat n tũ Wẽnnaam, d segd n talla nonglem sẽn yit “sũur sẽn yaa sõama pʋgẽ, la [d] paam sũur kaset sõama la tẽeb sɩd-sɩda.”—1 Tɩmote 1:5.

Wẽnnaam nonga a nin-buiidã ne nonglem hakɩka

7, 8. a) Bõe la d segd n maan tɩ Wẽnnaam nong-d ne nonglem hakɩka? b) Bõe la d segd n maane, d sã n beega beeg-kãsenga?

7 Tõnd sã n balemd a Zeova ne pʋ-peelem la wa a sẽn datã, a na n nonga tõnd ne nonglem hakɩka. B ra yeela Israɛll nin-tõtbã woto: “Bɩ y bʋd ne pʋ-peelem tɩ y na n wʋka nonglem. Bɩ y tuk pʋ-paalga. Tɩ bõe, wakat taame tɩ y tog n bao Zusoaba tɩ b wa zãms-y tɩrlem.”—Oze 10:12.

8 Israɛll nebã sã n da tekẽ yam n kos sugr n bao a Zeova, ad sɩd ra na sãoogẽ b yĩnga! Woto, a ra na n ‘zãms-b-la tɩrlem.’ Tõnd mengã sã n beega beeg-kãsenga, bɩ d bao a Zeova sõngre, n pʋʋs-a n kos sugr la d bao sõngr tigingã kãsem dãmb nengẽ. (Zak 5:13-16) D segdame me n bao Wẽnnaam vʋʋsem sõngã sor-wilgri, bala, “ned ning sẽn bʋt yĩnga ratem yĩnga, a na n wʋka yĩnga ratem yaoodo sẽn yaa sãoongo. La ned ninga sẽn bʋt Sɩɩg Sõng yĩnga, a na n wʋka Sɩɩg Sõng yaoodo sẽn yaa vɩɩm sẽn-ka-sɛta.” (Galat dãmba 6:8) D sã n bʋt vʋʋsem sõng yĩnga, Wẽnnaam na n ket n nong-d-la ne nonglem hakɩka.

9, 10. Wãn to la Oze 11:1-4 pidsd Israɛll zugu?

9 D tõe n kɩsa sɩd t’a Zeova na n nonga a nin-buiidã wakat fãa. D yãta rẽ kaset Oze 11:1-4 pʋgẽ. Be d karemda woto: “Israɛll buuda sẽn da ka pãnga, mam nong-b lame n bool m kamba tɩ b yi Ezipt. La bãmb . . . maana maand n kõ Baal la b yõog wisd n kõ bõn-naandse. La yaa maam n zãms Efrayim neba [Israɛll nebã] kẽna. Yaa maam n bug bãmba. La bãmb ka bãng tɩ yaa maam n maag-b ye. Mam tɛɛ bãmb ne nimbãaneg la nonglem wĩyã. Mam loka b balgrã n sulg n kõ-b rɩɩbo.”

10 Kaanẽ wã, b maka Israɛll nebã ne kom-kɩdse. Ne nonglem, a Zeova zãmsa Israɛll nebã kẽna, n tẽeg a nug n gãd-ba. La a kell n tae-b-la ne “nonglem wĩyã.” Ad sɩd yaa bũmb sẽn be rasãnde! Yãmb sã n da vɩ pĩnd wẽndẽ wã, y ra na n maana wa roagdb wʋsg sẽn da maand to-to rẽ wẽndã. Y ra na n tees-a-la wĩir sẽn na yɩl t’a gãd n da wa lʋɩ ye. Yaa woto me la a Zeova nong tõndo. Yaa ne sũ-noog la a wilgd-d sor ne “nonglem wĩyã.”

11. Wãn to la Wẽnnaam lebg wa ned sẽn ‘lokd balgre’?

11 A Zeova sõnga Israɛll nebã n ‘lok b balgrã n sulg n kõ-b rɩɩbo.’ Wẽnnaam maana wa ned sẽn yiisd a rũng balgre, tɩ sek rũngã na tõog n wõb yamdã sõma. Ra yaa Israɛll nebã sẽn da basd a Zeova sakrã bal la b bɛɛbã ra soogd-b ne pãnga. (Tõodo 28:45, 48; Zeremi 28:14) Bɩ d ra tol n bas tɩ bɛ kãseng a Sʋɩtãan kẽes-d a yembdã pʋgẽ tɩ tood la wẽgb wʋm-d ye. D kell n tũ d Wẽnnaamã sẽn nong tõnd wʋsgã.

D teeg a Zeova wakat fãa

12. Sã n yaa ne Oze 12:7, bõe la d segd n maan sẽn na yɩl n tũ Wẽnnaam?

12 Sẽn na yɩl n tũ Wẽnnaam, rẽnda d teeg-a wakat fãa. B ra yeela Israɛll nebã woto: “Lebg-y n wa-y y Wẽnnaam nengẽ ne nonglem la pʋ-peelem n teeg bãmb daar fãa.” (Oze 12:7) Israɛll nebã ra tõe n wilgame tɩ b teka yam n kos sugr n lebg n wa a Zeova nengẽ, la yaa b sẽn da na n tall nonglem hakɩka, n tũ tɩrlem la b ‘teeg-a daar fãa.’ Baa tõnd sẽn tũ Wẽnnaam n kaoos to-to ning fãa, bɩ d kell n yãk yam n tall nonglem hakɩka, n tũ tɩrlem la d teeg Wẽnnaam wakat fãa.—Yɩɩl Sõamyã 27:14.

13, 14. A Poll lebs n togsa Oze 13:14 goamã n na n gom bõe yelle, tɩ rẽ kõt tõnd bʋʋm tɩ d na n teeg a Zeova?

13 A Oze bãngr-gomdã sẽn gomd Israɛll nebã yellã kõta tõnd bʋʋm sẽn tar pãng tɩ d na n teeg Wẽnde. A Zeova yeelame: “Mam na fãag bãmb ne kɩɩm-kulg sɩda? Mam na fãag-b ne kũum? Kũum, fo toog bee yɛ? Kɩɩm-kulgu, fo sãoong bee yɛ?” (Oze 13:14) La ra pa wakat kãng la a Zeova ra na n fãag-b ne kũumã ye, la a ra na n wa baas n sãama kũum wakat fãa yĩnga, la a yiis kũumã tõogo.

14 A Poll gʋlsa a kiris-nin-taas nins sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebã, n lebs n dɩk a Oze bãngr-gomdã goama. A yeela woto: “Wakat ninga yĩn-kãng sẽn põogdã sẽn na n tek ne yĩng sẽn ka põogdã, la yĩn-kiidg kãng sẽn na n tek ne yĩng sẽn ka kiidã, dẽ, bũmb ninga sẽn gʋlsã na paam pidsgu sẽn yeta: ‘Tõogr n vel kũum. Haya! Kũum, fo toog bee yɛ? Haya, Kũum, fo tõogr bee yɛ?’ Kũum toog yaa yel-wẽna yĩnga, la yel-wẽna pãng yaa tõog yĩnga. La bark Wẽnnaam sẽn kõt tõnd tõogre tõnd Zusoab a Zezi Kirist maasem yĩnga.” (1 Korẽnt dãmba 15:54-57) A Zeova vʋʋga a Zezi, tɩ rẽ kɩt tɩ d tar bas-yard tɩ neb nins sẽn ki tɩ Wẽnnaam tẽr b yellã na n vʋʋgame. (Zã 5:28, 29) Ad woto sɩd yaa bʋʋm sẽn sek d na teeg a Zeova! La vʋʋgrã toor sẽn ka be, bũmb a to me n segd n kɩt tɩ d tũ Wẽnnaam.

A Zeova sor yaa tɩrg wakat fãa

15, 16. Bõe la b reng n togs Samari zugu, la wãn to la bãngr-gom-kãng pids-yã?

15 Tõnd sẽn kɩs sɩd tɩ Wẽnnaam a Zeova ‘sor yaa tɩrgã’ sõngda tõnd tɩ d ket n tũud-a. Samari nebã pa tũ Wẽnnaam sorã ye. Rẽ kɩtame tɩ b ra segd n paam toogo, b yel-wẽnã la b sẽn sɩd pa tar tẽeb ne a Zeova wã yĩnga. A Oze ra reng n togsa woto: “Israɛll neba na n paama sɩbgr b sẽn zãgs Wẽnnaamã yĩnga. Tãp na n kʋʋ bãmba. B na n fabsa b kom-bõonegã, la b weed b pagb nins sẽn tʋtã pʋse.” (Oze 14:1) Kibay nins sẽn gomd tẽn-kʋdem wẽndẽ yellã wilgdame tɩ Asiri nebã sẽn deeg Samari wã sɩd ra tõe n tʋma tʋʋm-beed a woto.

16 Samari ra yaa Israɛll buud piigã rĩung na-tẽnga. La ka wã, b sã n gomd Samari yelle, d tõe n yeelame tɩ yaa rĩung kãng soolma fãa yell la b gomda. (1 Rĩm dãmba 21:1) Asiri rĩm a Salmanazaar a 5 soab wẽe gũbr n gilg Samari galʋ-tẽngã yʋʋmd 742 sẽn deng a Zezi rogem, n zab ne-a. B sẽn wa n baas n tõog Samari yʋʋmd 740 sẽn deng a Zezi rogem, b talla a nin-kãsems wʋsg n kẽng yembd Mezopotami la Medi. D pa mi takɩ, sã n yaa a Salmanazaar a 5 soaba, bɩ yaa a lɛdgd a Sargõ a 2 soab n deeg Samari ye. (2 Rĩm dãmba 17:1-6, 22, 23; 18:9-12) Kibay nins sẽn gomd a Sargõ yellã gomda Israɛll neb 27290 b sẽn tall n kẽng Efrat babgẽ wã la Medi yelle.

17. Manesem bʋg la d segd n tall ne Wẽnnaam no-tɩrsã?

17 Samari nebã namsa wʋsg b sẽn pa tũ a Zeova so-tɩrgã yĩnga. Tõnd sẽn yaa kiris-neb sẽn dɩk b mens n kõ Wẽndã, tõnd me tõe n namsa wʋsgo, d sã n bas tɩ yel-wẽnã maaneg lebg minungu, n pa nand Wẽnnaam no-tɩrsã. Bɩ d ra tol n tall manesem wẽng woto ye. La bɩ tõnd ned kam fãa tũ tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr sagl-kãngã: “Bɩ yãmb ned ba a yembre da paam namsgo yẽ sẽn yaa nin-kʋʋda walla wagdre walla nin-wẽnga walla yel-dãmbd yĩng ye. La ned sã n paam namsg a sẽn yaa Kirist neda yĩnga, bɩ a ra zoe yãnd ye, la bɩ a pẽg Wẽnnaam yʋ-kãng yĩnga.”—1 Pɩɛɛr 4:15, 16.

18. Wãn to la d na n ket n ‘pẽgd Wẽnnaam’?

18 D ‘pẽgda Wẽnnaam,’ d sã n tũud a so-tɩrgã, n pa maand wa tõnd sẽn dat bal ye. A Kayẽ kʋʋ neda, a sẽn maan sẽn noom yẽ meng bal n pa kelg a Zeova sẽn keoog-a t’a gũus tɩ yel-wẽndã ra wa soog-a wã. (Sɩngre 4:1-8) Moaab rĩmãʋ kõo a Balaam ligd n yeel-a t’a tɩ kãab Israɛll wẽnga. A Balam sak n deega ligdã, la a makame n na n kãab Israɛll wẽng n konge. (Sõdbo 24:10) Sẽn paase, Wẽnnaam kʋʋ Levi buudã ned a Koore ne neb a taaba, b sẽn tõdg a Moiiz la a Aarõ zu-sobendã yĩnga. (Sõdbo 16:1-3, 31-33) D pa na n tol n tũ ‘a Kayẽ sorã’ sẽn yaa nin-kʋʋr sorã, bɩ n maan ‘a Balaam kongrã’ buudu, bɩ n kɩɩs wa “a Koore kɩɩsga” buud n paam sãoong ye. (Ziid 11) La d sã n wa bʋdge, a Oze bãngr-gomdã kõt-d-la belsgo.

Yel-wẽn-maandbã tõe n lebg n waa a Zeova nengẽ

19, 20. Israɛll neb nins sẽn tek yam n kos sugrã ra tõe n kõo Wẽnnaam maand bʋs buudu?

19 Baa neb nins sẽn lak n bas so-tɩrgã n maan yel-wẽn-kãsemsã tõe n lebg n waa a Zeova nengẽ. Oze 14:2, 3 pʋgẽ, d yãta kos-kãngã: “Israɛll neba, lebg-y n wa-y Zusoab a Wẽnnaam nengẽ. Yaa yãmb yel-wẽna n kɩt tɩ y lake. Kẽng-y bãmb nengẽ n tɩ bõos sugri n yeel yaa: ‘Yiis-y tõnd yel-wẽna la y reeg d pʋʋsgã tɩ d na n pẽga yãmba.’”

20 Israɛll neb nins sẽn tek yam n kos sugrã ra tõe n le pelga b pʋs n pẽg Wẽnnaam ne b no-bɩmsã. A Poll goma bãngr-gom-kãngã yelle, a sẽn wa n sagl kiris-nebã tɩ b “kõ Wẽnnaam maand daar fãa sẽn yaa pẽgre, sẽn dat n togse tɩ d kɩs kaset ne noor goama bãmb yʋʋra yĩnga.” (Hebre dãmba 13:15) Ad sɩd yaa waoogr meng n kõ-do, tɩ d tũ Wẽnnaam la d kõ-a maand a woto rũndã-rũndã!

21, 22. Israɛll neb nins sẽn tek yam n kos sugrã vɩɩmã nen-bʋg n paam manegre?

21 Israɛll neb nins sẽn bas b kɩɩsgã n lebg n wa Wẽnnaam nengẽ wã pelga b pʋs n pẽg-a ne b no-bɩmsã. Rẽ kɩtame tɩ b tũudmã paam manegr wa Wẽnnaam sẽn da kãabã. Oze 14:5-8 pʋgẽ, a Zeova yetame: “Mam na n manega bãmb, la m nong-b ne m sũur fãa. Tɩ bõe, m sũur siga ne-ba. Mam na n yɩɩ wa meenem ne Israɛll nebã. Bãmb na n ninga puud wa rulg-lɛlma, la b kɩ yẽg wa Libã tɩɩse. Bãmb wila na n tãoome n yɩ neer wa oliiv tɩɩse. La b yũug na n yɩɩ noog wa Libã sɛɛdr tɩɩse. Israɛll neba na n le zĩnda mam maasmẽ. La bãmb kooda na n yɩɩ sõama. Bãmb na n woma biis wa viyn tɩɩga, tɩ b yʋʋr yi wa Libã rãama yʋʋr sẽn yi wã.”

22 Israɛll neb nins sẽn tek yam n kos sugrã ra tõe n paamame tɩ b tẽebã leb n yɩ sõma la b ye paam tɩ Wẽnnaam nong-ba. A Zeova ra na n yɩɩ wa meenem sẽn bʋkde, a sẽn da na n ning-b zut bark wʋsgã yĩnga. A nin-buiidã tũudum sẽn paam manegrã, b ra na n yɩɩ neeb wa “oliiv tɩɩse,” la b ra na n tũu Wẽnnaam sorã. La sẽn mik tɩ tõnd mensã yãka yam n na n tũ Wẽnnaam a Zeova wakat fãa wã yĩnga, yaa bõe la a baood tɩ tõnd maane?

Ket-y n kẽnd-y a Zeova so-tɩrgã zugu

23, 24. A Oze sebrã baasda ne bãngr-gom-bʋg sẽn kengd pɛlga, la wãn to la tõnd me naagd n pidsd-a?

23 D sã n dat n ket n tũud Wẽnnaam, d segd n talla “yam ninga sẽn yit yĩngra,” la d tũ a so-tɩrgã wakat fãa. (Zak 3:17, 18) D karemda woto a Oze bãngr-gomdã yaoolem verse pʋgẽ: “Bɩ neb nins sẽn tar yama tags gom-kãens yell n gese. La bɩ neb nins sẽn tar bãngra bãng a võore. Tɩ bõe, Zusoaba sor yaa tɩrga. Nin-sõama kẽnda a zugu, la yel-wẽna rãmb lakdame n lʋɩtẽ.”—Oze 14:10.

24 D pa na n bas tɩ dũni kãngã yam la a noy wilg-d sor ye. La d segd n yãka yam n tũ Wẽnnaam so-tɩrsã wakat fãa. (Tõodo 32:4) A Oze maana woto yʋʋm 59 bɩ sẽn yɩɩd woto pʋgẽ. A taasa Wẽnnaam koeesã ne kɩs-sɩd n pa vaale, n da miẽ tɩ yam dãmbã na n wʋma gom-kãensã võore. Yaa wãn to yẽ ne tõndo? A Zeova sã n bas tɩ d tõe n ket n moond koɛɛgã fãa, d na n ket n baooda neb nins sẽn na n sak a lohorem koɛɛgã. Sẽn paase, d sũy yaa noogo, d sẽn naag ‘tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩd la sẽn tar yamã’ n maand woto wã.—Matɩe 24:45-47.

25. Tõnd sẽn vaees a Oze bãngr-gomdã segd n sõnga tõnd tɩ d maan bõe?

25 Tõnd sẽn vaees a Oze bãngr-gomdã segd n sõng-d lame tɩ d ket n tũud Wẽnnaam, tɩ vɩɩm sẽn kõn sa wã a sẽn kãabã saagr be d yamẽ. (2 Pɩɛɛr 3:13; Ziid 20, 21) Saagr tek woto! Saag-kãngã na n pidsa tõnd mengã zugu, d sã n wilg ne d goam la d tʋʋm tɩ d sẽn yet t’a Zeova sorã yaa tɩrgã, d meng sɩd tẽeda rẽnda.

[Zãmsgã sogsgã]

Wãn to la y na n leoke?

• Tõnd sã n balemd Wẽnnaam wa a sẽn datã, a na n talla manesem bʋg ne-do?

• Bõe yĩng tɩ d segd n teeg a Zeova wakat fãa?

• Bõe yĩng tɩ y kɩs sɩd t’a Zeova sorã yaa tɩrga?

• Wãn to la d tõe n ket n tũud a Zeova so-tɩrgã?

[Foto, seb-neng 18]

D sak tɩ kiris-neb kãsem dãmbã sõng-d tẽebã wɛɛngẽ

[Foto, rãmba, seb-neng 21]

D ket n tũud Wẽnnaam, tɩ vɩɩm sẽn pa satã saagr be d yamẽ