Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Yɛl nins b sẽn baood lisgã reegr yĩngã

Yɛl nins b sẽn baood lisgã reegr yĩngã

Yɛl nins b sẽn baood lisgã reegr yĩngã

“Bõe n gɩdg maam ne lisgu?”—TƲƲMA 8:36.

1, 2. Wãn-wãn la a Filip maan n sɩng sõsg ne Etiopi nin-kãsengã, la bõe n wilgd tɩ nin-kãngã ra sɩd tara tẽebo?

YƲƲMD bɩ yʋʋm a yiib a Zezi kũumã poore, goosneema nin-kãseng a ye n da n togd sore, n yi Zerizalɛm n teesd Gaza. A ra zĩi wiid voatiir pʋgẽ, t’a sẽn debdẽ wã zãrem segd n ta kɩlometr 1500. Nin-kãngã sẽn tẽed Wẽnnaam ne a sũur fãa wã ra yii hal Etiopi n kẽng Zerizalɛm n tɩ balem a Zeova. A sẽn da wa n lebg n kuusẽ tɩ sorã wogmã, sẽn na yɩl n da sãam a sẽkã, a ra karemda Wẽnnaam Gomdã, tɩ rẽ wilgdẽ t’a ra sɩd tara tẽebo. A Zeova yãa pʋ-peelem soab kãngã n tʋm malɛk t’a yeel karen-biig a Filip t’a tɩ moon-a koɛɛgã.—Tʋʋma 8:26-28.

2 Etiopi nin-kãsengã sẽn da karemd tɩ yit wala bãmb wakatẽ nebã sẽn da minim n maand to-to wã, pa yɩ toog ne a Filip t’a sɩng sõsg ne-a, bala a bãngame tɩ yaa a Ezai seb-pindmã la a sẽn karemdã. A Filip sok-yend bal kɩtame tɩ nedã tʋlg n kelg-a. A sok-a-la woto: “Yãmb wʋmda yãmb sẽn karemda võor sɩda?” Sok-kãngã paka sor tɩ b sõs Ezai 53:7, 8 wã zugu. Rẽ poore, a Filip “togsa yẽnda a Zezi koe-noogo.”—Tʋʋma 8:29-35.

3, 4. a) Bõe yĩng t’a Filip lis Etiopi nedã tao-tao? b) Sogs-bʋs la d na n leok masã?

3 Wakat bilf pʋgẽ bala, Etiopi nedã bãnga a Zezi sẽn tar tʋʋmd ning Wẽnnaam daabã pʋgẽ wã, la bũmb ning sẽn kɩt t’a segd n deeg lisg n lebg Kirist karen-biigã. A sẽn yã koom zĩigã, a soka a Filip woto: “Bõe n gɩdg maam ne lisgu?” Yaa sɩd tɩ yɛl a woto buud pa wae ye. Etiopi nedã ra yaa tẽed sẽn da zoe n tũub n sak Zʋɩf rãmbã tũudum n balemd Wẽnnaam. Tõe t’a sã n da pa reeg lisg baraare, ra na n kaoosame t’a pa paam lisg ye. Sẽn yɩɩd fãa, nin-kãngã bãnga Wẽnnaam sẽn baood t’a maan bũmb ningã n da tʋll n sak ne a sũur fãa. A Filip saka ne sũ-noog n lis-a. Etiopi nedã sẽn paam lisgã poore, “a leb n dɩka a sor ne sũ-noogo.” Wõnda wa a sẽn ta b tẽngẽ wã, a moona koe-noogã ne yẽesem.—Tʋʋma 8:36-39.

4 Baa ne rɩk-m-meng-n-kõ Wẽnnaam la lisgã sẽn pa reem yelle, bɩ bũmb d sẽn pa segd n yɩ yãg-yãg n maan tɩ d pa reng n tags a zug neerã, Etiopi nin-kãseng makrã wilgdame tɩ neb n deeg lisg tao-tao bal b sẽn wʋm Wẽnnaam Gomdã sɩdã poore. * Woto yĩnga, zemsame tɩ d leok sogsg nins sẽn pʋgdã: Bõe la ned segd n maan n yaool n deeg lisgu? F segd n taa yʋʋm a wãn n yaool n deeg lisgu? Ned tẽeb bɩʋʋng segd n taa zĩ-bʋg tɩ b yaool n lis-a? Sẽn yɩɩd fãa, bõe yĩng t’a Zeova baoodẽ t’a balemdbã reeg lisgu?

Pʋleng f sẽn maane

5, 6. a) Pĩnd wẽndẽ wã, wãn-wãn la Wẽnnaam a Zeova nin-buiidã wilgẽ tɩ b nong-a lame? b) Zood bʋg la d tõe n paam ne Wẽnnaam d lisgã tɛka?

5 A Zeova sẽn yiis Israɛll nebã Eziptã poore, a ra ratame tɩ b lebg a “neb buuda fãa sʋka,” t’a nong-b la a kogend-ba, la a kɩt tɩ b yɩ ‘neb sẽn welg a yĩnga.’ La sẽn na yɩl n paam bark kãense, nin-buiidã ra segd n maana bũmb vẽeneg n wilg Wẽnnaam me tɩ b nong-a lame. Rẽ n so tɩ b pʋlem tɩ b na n maana ‘bũmb nins fãa a Zeova sẽn yeelã.’ (Yikri 19:4-9) Pipi kiris-nebã wakatẽ, a Zezi kõo a karen-biisã noor tɩ b maan nebã buud fãa tɩ b yɩ a karen-biisi, la neb nins fãa sẽn sak a zãmsgã paama lisgu. F sã n da rat n paam Wẽnnaam zoodo, f segd n talla tẽeb ne a Zezi Kirist la f reeg lisgu.—Matɩe 28:19, 20; Tʋʋma 2:38, 41.

6 Gʋlsg Sõamyã pʋgẽ kiba-kãnga wilgdame t’a Zeova ningda neb nins sẽn pʋlemd tɩ b na n sak-a-la wakat fãa la b pidsd b pʋlengã barka. Ne kiris-nebã, rɩk-m-meng-n-kõ Wẽnnaam a Zeova la lisgã yaa yɛl f sẽn segd n pids tɩlae f sã n dat n paam a barka. D yãka yam ne d sũy fãa n na n tũ a noyã la d sak t’a wilg-d sore. (Yɩɩl Sõamyã 48:15) Rẽ kɩtame tɩ yaa wa a Zeova gãta tõnd nusi, n sõngd-d tɩ d kẽnd sor ning d sẽn segd n kẽnã zugu.—Yɩɩl Sõamyã 73:23; Ezai 30:21; 41:10, 13.

7. Bõe yĩng tɩ rɩk-m-meng-n-kõ Wẽnnaam la lisgã segd n yɩ ned toorẽ yam-yãkre?

7 Yaa a Zeova nonglem la d sẽn tʋll n maan a raabã n segd n kɩt tɩ d pids yɛl-kãensã. Ned pa segd n deeg lisg b sẽn yeel-a t’a zãmsa Biiblã tɩ seke, bɩ t’a sẽn sɩng zãmsgã raar zãrame, wall a zo-rãmb sẽn deeg lisg yĩng bal ye. Yaa sɩd tɩ roagdbã la kiris-neb sẽn bɩ tẽebã wɛɛngẽ tõe n sagla ned t’a tags rɩk-m-meng-n-kõ Wẽnnaam la lisgã yelle. Tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr sagla neb nins sẽn kelg-a Pãntekotã raarã tɩ b reeg “koom lisgu.” (Tʋʋma 2:38) La yaa tõnd d ye bal n tõe n dɩk d meng n kõ Wẽnnaam. Ned a to pa tõe n dɩk-d n kõ-a ye. Yaa tõnd mengã n segd n yãk yam d toor n maan Wẽnnaam daabã.—Yɩɩl Sõamyã 40:9

Lisgã baoodame tɩ f segl f meng sõma

8, 9. a) Bõe yĩng tɩ kom-peelsã lisg pa zems ne Biiblã zãmsgo? b) Kom-bɩɩsã segd n wʋma Wẽnnaam daabã võor tɩ ta zĩ-bʋg tɩ b yaool n deeg lisgu?

8 Rẽ yĩnga kamb yam wekame tɩ sek b na wʋm rɩk-m-meng-n-kõ Wẽnnaamã sẽn dat n yɛɛlg bɩ? Biiblã pa wilg yʋʋm sõor ned sẽn segd n ta n yaool n deeg lisg ye. La yaa vẽeneg tɩ kom-peels pa tõe n tall tẽeb wall b rɩk b mens n kõ Wẽnnaam ye. (Tʋʋma 8:12) Kʋdemd yɛl mit a Augustus Neander sebr a ye (Histoire générale de la religion chrétienne et de l’Église [all.]) pʋgẽ, a goma pipi kiris-nebã yell n yeel woto: “Yaa kãsemb yen-yen bal la b sẽn da lisdã, bala nebã ra miime tɩ lisgã la tẽebã tũuda taabã.”

9 Sã n yaa kom-bɩɩsã wɛɛngẽ, kẽer tõe n wʋma Wẽnnaam Gomdã zãms-yẽgã la a raabã võore, la b tʋlg n tũ-b tɩ b nan ket n paoodẽ. La sãnda yaa b bɩʋʋng zugẽ la b yaoond n sɩng bõn-kãens võor wʋmbo. Baasg zãnga, nand tɩ bi-bɩɩg reeg lisgu, a segd n talla zood ne a Zeova, n mi Biiblã zãms-yẽg sõma la a wʋmd rɩk-m-meng-n-kõ Wẽnnaamã sẽn dat n yɛɛlg wala kãsembã.

10. Bõe ne bõe la ned segd n maan n yaool n deeg lisgu?

10 A Zezi kõo a karen-biisã noor tɩ b zãms nebã bũmb nins fãa yẽ sẽn zãms-bã. (Matɩe 28:20) Pipi, nin-kãens segd n bao n bãnga sɩdã takɩ, tɩ rẽ sõng-b tɩ b tall tẽeb ne a Zeova la ne a Gomdã. (Rom dãmba 10:17; 1 Tɩmote 2:4; Hebre dãmba 11:6) Sẽn pʋgde, sɩd ning sẽn be Biiblã pʋgẽ wã sã n kẽ ned sũuri, kɩtdame t’a soab tek yam n kos sugr n bas a pĩnd vɩɩmã. (Tʋʋma 3:19) Sẽn na n baase, a tʋlgd n dɩka a meng n kõ a Zeova la a reeg lisg wa a Zezi sẽn kõ noor to-to wã.

11. Bõe yĩng tɩ nand tɩ d reeg lisgu, d segd n moond koe-noogã wakat fãa?

11 Bũmb a ye me sẽn tar yõod ned sẽn segd n maan n yaool n ta lisg zĩigẽ, yaa koe-noogã moonego. Yaa tʋʋm-kãng sẽn tar yõod n yɩɩdã la a Zeova bobl a nin-buiidã yaoolem da-kãensã pʋgẽ. (Matɩe 24:14) Koe-moondb nins sẽn nan pa reeg lisgã tõe n gomda b tẽebã yell ne neb a taabã. B sã n maand boto, kɩtdame me tɩ b wa tall yẽesem koe-moonegã pʋgẽ b lisgã poore.—Rom dãmba 10:9, 10, 14, 15.

Bũmb n gɩdg yãmb tɩ y pa rat n deeg lisg bɩ?

12. Tõe n yaa bõe n kɩt tɩ neb kẽer pa rat n deeg lisgã?

12 Neb kẽer sẽn pa rat n deegd lisgã, yaa b sẽn zoet zɩɩb ning lisgã reegr sẽn wat ne wã. B miime tɩ sẽn na yɩl n tũ a Zeova noyã b segd n toeema b yel-manesmã wʋsgo. Pa rẽ bɩ b tõe n tẽedame tɩ b pa na n tõog n kell n tũ Wẽnnaam noyã b lisgã poor ye. Kẽer tõe n tagsda woto: “Tõe tɩ m wa maan yel-wẽnd tɩ b yiis-m tigingã pʋgẽ.”

13. A Zezi wakatẽ wã, bõe n gɩdg neb kẽer tɩ b pa lebg a karen-biisi?

13 A Zezi wakatẽ wã, neb kẽer basame tɩ b mens yɛl la b zags rãmb yɛl gɩdg-b tɩ b pa lebg a Zezi karen-biis ye. Gʋlsd a ye n da yeel a Zezi t’a na n tũ-a lame n kẽng a sẽn debd zĩig ninga fãa. La a Zezi yeel-a lame tɩ naoor wʋsgo, yẽ pa tar zĩig a sẽn na n gãandẽ yʋng ye. A Zezi sẽn wa n bool a kɛlgd a ye t’a wa yɩ a karen-biigã, a leokame t’a bas-a t’a tɩ “mum” a ba nanda. Wõnda sẽn da pak nin-kãng n yɩɩdã pa yɩ a Zezi karen-biig ye, yaa tɩ zĩnd n gũ hal t’a ba wã sã n wa ki bɩ a yõd n ges a zakã rãmb yelle. Sẽn na n baase, ned a tãab-n-soab yeelame t’a na n tũu a Zezi, la t’a rat n deng n tɩ pʋʋsa a yir dãmb “Wẽnd na taas” la a wa. A Zezi maka neb nins sẽn viigd b yɛlã woto wã ne ned sẽn ‘wẽnems n get a poorẽ.’ Woto yĩnga, neb nins sẽn dat n viig b lisgã na n baooda bʋʋm wakat fãa sẽn na yɩl n gil kiris-ned zɩɩbã.—Luk 9:57-62.

14. a) A Zezi sẽn wa n bool a Pɩɛɛr ne a Ãnder n paas a Zak la a Zã tɩ b wa tũ-a n bao a nebã, b manesem yɩɩ wãna? b) Bõe yĩng tɩ d pa segd n bas tɩ d yam yo ne a Zezi zɩɩb tʋkre?

14 A Pɩɛɛr ne a Ãnder n paas a Zak la a Zã sẽn kõ makr ningã yɩɩ toor fasɩ. A Zezi sẽn bool-b tɩ b wa tũ yẽ n bao a nebã, Biiblã yeela woto rẽ wɛɛngẽ: “Tao-tao bala bãmb basa b zĩm gãmba n tũ a Zezi.” (Matɩe 4:19-22) B sẽn yãk yam zĩig pʋgẽ n tũ a Zezi wã, b wa n yãame tɩ bũmb ning a Zezi sẽn da yeel-b kaoosg zugẽ wã sɩd pidsa b zugu. A ra yeel-b-la woto: “Bɩ y rɩk mam nao wã n zãms bũmb nins mam sẽn na n wilg yãmbã. Tɩ bõe, mam yaa sũ-mar soaba la m yaa nin-nana la yãmb na paam vʋʋsgo. Tɩ bõe, mam yɛla yaa naana, la mam zɩɩb yaa faasga.” (Matɩe 11:29, 30) Baa ne lisgã sẽn wat ne zɩɩbã, a Zezi kõt-d-la bas-m-yam tɩ zɩɩb-kãng yaa faasg la kõt vʋʋsg wʋsgo.

15. Wãn-wãn la a Moiiz ne a Zeremi makrã wilgd tɩ d tõe n teega Wẽnnaam n paam a sõngre?

15 Pa yell tɩ d tẽ tɩ d pa tõe n tʋk zɩɩb ning lisgã sẽn wat ne wã ye. A Moiiz ne a Zeremi me ra tẽeme tɩ b pa na n tõog tʋʋmd ning a Zeova sẽn da bobl-bã ye. (Yikri 3:11; Zeremi 1:6) Wãn-wãn la Wẽnnaam kõ-b bas-m-yam? A yeela a Moiiz woto: “Mam na n zĩnda ne foom.” La a yeela a Zeremi yaa: “Mam bee ne foom n na n fãag foom.” (Yikri 3:12; Zeremi 1:8) Tõnd me tõe n kɩsa sɩd tɩ Wẽnnaam na n teel-d lame. D sã n nong Wẽnnaam la d teeg-a, na n sõng-d lame tɩ d yam da yo ne d sã n na n tõog n maana bũmb ning rɩk-m-meng-n-kõ Wẽnnaam sẽn baood tɩ d maanã ye. Tʋm-tʋmd a Zã gʋlsame tɩ “rabeem ka be nonglem pʋgẽ ye, la nonglem sã n bɩ, a rigda rabeem.” (1 Zã 4:18) Bi-bilf sã n segd n kẽn a yembre, rabeem tõe n tar-a lame, la a sã n kẽnd ne a ba t’a ba wã gãd a nugã, a sũur keemame. Woto, tõnd me sã n teeg a Zeova ne d sũur fãa, a pʋlmame tɩ d sã n kẽnd ne-a, a na n ‘demsa d sorã.’—Yelbũna 3:5, 6.

Sasa sẽn tog ne waoogre

16. Bõe yĩng tɩ lisgã reegrẽ, b segd n lis-d zãng fasɩ koomã pʋgẽ?

16 Naoor wʋsgo, sẽn deng lisgã, b nong n kõta sõsg sẽn tik Biiblã zug n wilgd kiris-neb lisgã yõodo. Sõs-kãng baasgẽ wã, neb nins sẽn dat n deeg lisgã tog n leoka sogsg a yiib n wilg b tẽebã zãma wã taoore. (Rom dãmba 10:10; ges-y zĩ-gũbrã sẽn be seb-neng 20.) Rẽ poore, b lisd-b-la koomẽ wã zãng fasɩ wala b sẽn da lis a Zezi meng to-to wã. Biiblã wilgame tɩ b sẽn lis a Zezi wã poore, a Zezi “yii koomẽ wã,” bɩ t’a puka koomẽ wã. (Matɩe 3:16; Mark 1:10) Dẽnd yaa vẽeneg tɩ lisd a Zã ra lisa a Zezi koomẽ wã zãng fasɩ. * Lis koomã pʋgẽ zãng fasɩ n yaool n pukã sɩd yaa makr sẽn zemse. A wilgdame tɩ d maana toeeng sẽn yaa kãseng d vɩɩmã pʋgẽ. D sẽn lis zãng fasɩ wã rat n yeelame tɩ d basa d pĩnd vɩɩmã, tɩ d sẽn lebs n pukã wilgdẽ tɩ d sɩnga vɩ-paalg Wẽnnaam tʋʋmdã pʋgẽ.

17. Wãn-to la neb nins sẽn deegd lisgã la gɛtbã tõe n kɩt tɩ lisgã sasa zĩnd waoogre?

17 Yaa sɩd tɩ lisgã yaa bũmb sẽn pa reem yelle, la a kõta sũ-noogo. Biiblã yeelame t’a Zã sẽn wa n na n lis a Zezi Zʋrdẽ kʋɩlgẽ wã, a Zezi ra pʋʋsdame. (Luk 3:21, 22) Sẽn zems ne mak-kãngã, rũndã-rũndã, neb nins sẽn dat n deeg lisgã tog n talla manesem sẽn yaa sõma b lisgã wakate. Sẽn paase, Biiblã sẽn sagend-d tɩ ningd fut sẽn zems wakat fãa wã, yaa d lisgã raar la d segd n tũ sagl-kãng n yɩɩge. (1 Tɩmote 2:9) Gɛtbã me segd n wilgame tɩ b tara waoogr ne lisgã, n kelgd a sõsgã neere, la b sã n wa lisd nebã bɩ b getẽ la b ra maan zũnd-zãnd ye.—1 Korẽnt dãmba 14:40.

Sẽn deeg-b lisgã sẽn paamd bark ninsi

18, 19. Lisgã wata ne zu-noog la bark bʋse?

18 Tõnd sã n dɩk d mens n kõ Wẽnnaam la d reeg lisg tɛka, d lebgda zak sẽn pa wõnd a taab pʋgẽ neda. Pipi, a Zeova lebgda tõnd Ba la d zoa. Nand tɩ d reeg lisgã yell n da be tõnd ne Wẽnnaam sʋka, la d lisgã poore, d paam zems-n-taar ne-a. (2 Korẽnt dãmba 5:19; Kolos rãmba 1:20) Kirist maoongã maasem yĩnga, tõnd kolga Wẽnnaam tɩ Wẽnnaam pẽneg-do. (Zak 4:8) No-rɛɛs a Malaki bilgame t’a Zeova gũusd n geta neb nins sẽn zãad a yʋʋrã la b pʋt-a wã, la t’a kelgd-b lame n gʋlsd b yʋy sebr pʋgẽ tẽegr yĩnga. Wẽnnaam yeela nin-kãens wɛɛngẽ woto: “Bãmb na n yɩɩ mam neba.” La a paase: “Mam na n zoee bãmb nimbãaneg wa ned sẽn zoet a biig sẽn zoet-a nimbãanega.”—Malaki 3:16-18.

19 Lisgã kɩtdame me tɩ d lebg saam-biisã sẽn be dũniyã gill zugã saam-bi-taaga. Tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr sẽn da wa n sok tɩ nafa bʋs la Kirist karen-biisã na n paam tɩ rol bũmb nins b sẽn sak n basã, a Zezi leoka woto: “Ned sã n bas a yiri, walla a ba-bi-rap bɩ a ba-bi-pogse, walla a ba bɩ a ma walla a pag bɩ a kamba, walla a pʋt mam yʋʋra yĩnga, yẽ na n deegame n yɩɩd a sẽn basa wʋsgo la a na n paama vɩɩm sẽn ka sɛta.” (Matɩe 19:29) Kaoosg poore, a Pɩɛɛr gʋlsame n gom ‘ba-biis sẽn be dũniyã pʋgẽ’ yelle. A Pɩɛɛr paamame tɩ saam-biis sẽn tar nonglem ne taab teel-a la b sõng-a, tɩ tõnd me tõe n paam bark kãense.—1 Pɩɛɛr 2:17; 5:9.

20. Saag-bʋg sẽn yaa kãseng la lisgã kõta?

20 Sẽn paase, a Zezi wilgame tɩ neb nins sẽn tũud-a wã na n wa paama vɩɩm sẽn pa sate. N-ye, rɩk-m-meng-n-kõ Wẽnnaam la lisgã kɩtdame tɩ d saagdẽ tɩ d na n wa paama “vɩɩm hakɩkã” sẽn yaa vɩɩm sẽn kõn sa Wẽnnaam dũni paalgã pʋgẽ. (1 Tɩmote 6:19, Kãab-paalgã Koe-noogo) Ad lisgã sɩd yaa yẽbgr hakɩk sẽn tõe n kɩt tɩ tõnd ne d zakã rãmb wa paam beoog-daar vɩɩm sẽn yaa sõma. Saag-kãng sẽn yaa kãsengã na n kɩtame tɩ d ‘waoog Zusoab a Wẽnnaam la d sak bãmb wakat fãa.’—Miise 4:5.

[Tẽngr not rãmbã]

^ sull 4 Neb tus a tã wã sẽn yɩ Zʋɩf rãmb la neb sẽn da tũub n sak Zʋɩf rãmbã tũudmã sẽn kelg a Pɩɛɛr goamã Pãntekotã raarã me reega lisg zĩig pʋgẽ. Yaa vẽeneg tɩ wa Etiopi balem naabã, bãmb me ra zoe n mii Wẽnnaam Gomdã zãms-yẽgã la a noyã.—Tʋʋma 2:37-41.

^ sull 16 Sebr a yembr (Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words) yeta woto: “Gɛrk gom-biig ning b sẽn lebg Biiblã pʋgẽ tɩ ‘lisgã’ rat n yeelame tɩ lis koomã pʋgẽ zãng fasɩ n yaool n puki.”

Y tõe n bilgame bɩ?

• Wãn-wãna, la bõe yĩng tɩ d segd n wilg a Zeova tɩ d nong-a lame?

• Ned tẽeb bɩʋʋng segd n taa zĩ-bʋg tɩ b yaool n lis-a?

• Bõe yĩng tɩ d pa segd n yaees tɩ d pa na n tõog n tʋk zɩɩb ning lisgã sẽn wat ne wã tɩ kɩt tɩ d pa reeg lisgu?

• Bark bʋs sẽn ka to la a Zezi Kirist karen-biis nins sẽn deeg koom lisgã tara?

[Zãmsgã sogsgã]

[Foto, seb-neng 24]

“Bõe n gɩdg maam ne lisgu?”

[Foto rãmba, seb-neng 27]

Lisgã yaa bũmb sẽn pa reem yelle, la sẽn kõt sũ-noogo