Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

“Bɩ y keng y mense”

“Bɩ y keng y mense”

“Bɩ y keng y mense”

“Yãmb sẽn wʋm m no-rɛɛsdba goama . . . hal tɩ ta masã, bɩ y keng y mense.”—ZAKARI 8:9.

1, 2. Bõe yĩng tɩ zems tɩ d bao n bãng a Aze la a Zakari sɛbã sẽn yet bũmb ningã?

A AZE ne a Zakari gʋlsa b bãngr-goamã yʋʋm 2500 sẽn looge, la ne rẽ fãa, bãngr-gom-kãens ket n tara yõod ne tõndo. Kibay nins sẽn be Biiblã seb-kãensã b yiibã pʋsẽ wã pa kʋdemd yɛl bal ye. B bee “bũmb fãa sẽn gʋls pĩnd . . . tõnd zãmsg yĩngã” sʋka. (Rom dãmba 15:4) Bũmb wʋsg tõnd sẽn karemd seb-kãensã pʋsẽ kɩtdame tɩ d tags yɛl sẽn sɩd maand Rĩungã sẽn lugl yʋʋmd 1914 tɛkã yelle.

2 Tʋm-tʋmd a Poll goma yɛl sẽn da paam Wẽnnaam nin-buiidã hal sẽn kaoos yell n yeel woto: “La bõn-kãens maana bãmb tɩ yɩ mamsgo, la bãmb gʋlsa tõnd saglg yĩnga, tõnd sẽn be dũniyã sɛɛb wakata yĩnga.” (1 Korẽnt dãmba 10:11) Tõe tɩ y sok y meng woto: ‘A Aze ne a Zakari sɛbã yõod yaa bõe tõnd wakatã?’

3. A Aze ne a Zakari goma bõe yelle?

3 Wa d sẽn yã sõsg ning sẽn loogã pʋgẽ wã, a Aze ne a Zakari bãngr-goamã wilgda wakat ning Zʋɩf rãmbã sẽn yi yembd Babilon n leb tẽng ning Wẽnnaam sẽn kõ-bã pʋgẽ wã. No-rɛɛsdb a yiibã goma wẽn-doogã lebs-n-me yelle. Zʋɩf rãmbã yẽbga wẽn-doogã yʋʋmd 536 sẽn deng a Zezi rogmã. Zʋɩf rãmb kẽer sẽn da kʋʋl ra tẽegda sẽn looge, tɩ neb a taabã ‘kaasd sũ-noog wʋsgo.’ Sɩda, bũmb sẽn yaa kãseng n yɩɩd woto meng n maan tõnd wakatã. Wãn to?—Ɛsdras 3:3-13.

4. Bõe n zĩnd dũni gill pipi zabrã poore?

4 Dũni gill pipi zabrã poor bilfu, a Zeova kɩtame t’a sẽn zae b rãmb ne vʋʋsem sõngã yi Babilon Kãsengã yembdẽ. Woto wilgda vẽeneg t’a Zeova teend-b lame. Sɩngrẽ wã, ra wõnda tũudmã taoor dãmbã la b politik zo-rãmbã tõog n gɩdga Biiblã Zãmsdb koe-moonegã la b zãmsgã tʋʋmde. (Ɛsdras 4:8, 13, 21-24) La Wẽnnaam a Zeova yiisa yɛl nins sẽn da tõe n gɩdg koe-moonegã la karen-biisã maaneg tʋʋmdã. Yʋʋmd 1919 tɛkã n tõk masã, Rĩungã tʋʋmd kẽnga taoor tɩ bũmb baa a ye pa tõog n gɩdg-a ye.

5, 6. Zakari 4:7 gomda pids-kãseng bʋg yelle?

5 D tõe n kɩsa sɩd tɩ koe-moonegã la karen-biisã maaneg tʋʋmd a Zeova sõgen dãmb nins sẽn yaa sakdbã sẽn tʋmd rũndã-rũndã n pa vaandẽ wã na n kẽnga taoor ne yẽ mengã sõngre. D karemda woto Zakari 4:7 pʋgẽ: “Yẽ na n mee m doogã n ning a yaoolem kugra a zĩigẽ tɩ neba kaas n yeel t’a yaa neere.” Gom-kãensã pids-kãseng yaa bʋg tõnd wakatã?

6 Zakari 4:7 gomda sasa ning Naab sẽn ka to wã baleng hakɩkã sẽn na n lebs n zems zãng a wẽn-doog sẽn pa tõe n yã ne nifã tẽng zug samandẽ wã yelle. Ro-kãngã makda segls nins a Zeova sẽn dɩk sẽn na yɩl tɩ d pẽneg-a balengã pʋgẽ, ne a Zezi Kirist maoongã sẽn yẽesd yel-wẽnã maasmã. Yaa sɩd tɩ wẽn-do-kãsengã sẽn pa tõe n yã ne nifã sɩng n bee pipi kiris-nebã zãmaan tɛka. La b na n wa kɩtame tɩ baleng hakɩkã sẽn maand wẽn-do-kãng tẽng zug samandẽ wã zems zãnga. Masã, neb milyõ rãmb n balemd a Zeova a tẽng zug wẽn-doog sẽn pa tõe n yã ne nifã samandẽ. B na n kɩtame tɩ bãmb ne neb wʋsg b sẽn na n vʋʋg zems zãnga, a Zezi Kirist yʋʋm tusr Naamã sasa. Yʋʋm tusr kãng saabẽ wã, yaa Wẽnnaam balemdb hakɩkã bal n na n pa tẽngã sẽn na n paam yɩlgrã zugu.

7. Tʋʋm-bʋg la a Zezi tʋm n kɩt tɩ baleng hakɩkã lebs n lugl sõma zãng tõnd wakatã, la bõe yĩng tɩ rẽ segd n keng d raoodo?

7 Guvɛrneer a Zorobabɛll ne Maankʋʋd kãsem a Zozue maana kaset ne wẽn-doogã meeb saab yʋʋmd 515 sẽn deng a Zezi rogmã. Zakari 6:12, 13 reng n wilga tʋʋmd sẽn wõnd woto, a Zezi me sẽn na n maan n kɩt tɩ baleng hakɩkã zems zãnga. Be d karemda woto: “Yeel-a tɩ m yeelame: Gese, rao ninga sẽn boond tɩ Tɩvika na n yiimi n tob a zĩigẽ n me m doogã. Mam yaa Saasẽ-pãng-soaba, yaa maam n yeele. . . . La yẽ na n paama waoogre la a rɩ naam. La maan-kʋʋda na n zĩnda a geera sɛɛga tɩ laafɩ zĩnd bãmb b yiiba sʋka.” D miime tɩ yaa a Zezi sẽn be saasẽ wã n kɩt t’a Davɩɩd roogã nanambs tobdẽ. Leb n yaa yẽ n teend Rĩungã tʋʋmã wẽn-doog sẽn pa tõe n yã ne nifã pʋgẽ. Woto wã yĩnga, y tẽedame tɩ ned n tõe n gɩdg tʋʋm kãngã t’a pa kẽng taoor bɩ? Abada! Woto pa segd n kɩt tɩ d kẽng taoor ne d koe-moonegã n da bas tɩ d raar fãa yɛlã tiis-d sɩda?

Bũmb nins sẽn tar yõod n yɩɩdã

8. Bõe yĩng tɩ d tog n lʋɩɩs wẽn-doog sẽn pa tõe n yã ne nifã tʋʋmd taoor d vɩɩmã pʋgẽ?

8 Sẽn na yɩl n paam a Zeova sõngr la a barka, d segd n lʋɩɩsa wẽn-doog sẽn pa tõe n yã ne nifã tʋʋmd taoor d vɩɩmã pʋgẽ. D pa segd n yeel wa Zʋɩf rãmbã tɩ “wakat nan ka ta ye.” D segdame n tẽeg tɩ d vɩɩ “yaoolem wakate.” (Aze 1:2; 2 Tɩmote 3:1) A Zezi ra reng n yeelame t’a karen-biis hakɩkã na n moona Rĩungã koe-noogo, la b maan karen-biisi. D segd n gũusame n da reem ne tʋʋm-kãseng kãngã b sẽn bobl-dã ye. Moonegã la karen-biisã maaneg tʋʋmd bɛɛbã sẽn da tõog n yals wakat bilf pʋgẽ wã lebs n paama pãng yʋʋmd 1919, la a ket n pa sa ye. La y tõe n kɩsa sɩd tɩ b na n sɩd tʋm-a lame n baase!

9, 10. Bõe la d segd n maan n paam a Zeova barkã, la rẽ baoodame tɩ d maan bõe?

9 D sã n ket n tʋmd ne d sũy fãa, tõnd ned kam fãa la siglgã gill na n paama barka. D ges a Zeova sẽn kãab bũmb ning tɩ kõt-d bas-m-yamã. Zʋɩf rãmbã sẽn da lebg n balm-a ne b sũyã fãa la b wɩsg b mens n yẽbg wẽn-doogã bala, a Zeova yeel-b-la woto: “Sẽn sɩng ne rũndã, mam na n ninga yãmb barka.” (Aze 2:19) B ra na n paama a barka hal sõma. Masã, d ges bark nins Wẽnnaam sẽn kãab-bã: “Bãmb na n bʋda ne laafɩ. Viyn tɩɩs na n woma biisi la tẽnga na n saka koodo. Meenem na n zĩndame. La mam na n kɩtame tɩ neba soog bõn-bãmba fãa.”—Zakari 8:9-13.

10 Wa a Zeova sẽn ning Zʋɩf rãmbã bark tẽebã la laogã wɛɛngẽ wã, a na n ninga tõnd me barka, d sã n tʋmd tʋʋmd ning a sẽn bobl-dã neere, la ne sũ-noogo. Laafɩ ning tõnd sẽn tar ne taabã, bãanã, bark la tẽebã pʋgẽ bɩʋʋngã naaga bark kãens pʋgẽ. La y tõe n kɩsa sɩd tɩ y na n ket n paamda Wẽnnaam barkã, y sã n tʋmd wẽn-doog sẽn pa tõe n yã ne nifã tʋʋmd wa a Zeova sẽn dat tɩ b maan-a to-to wã.

11. Wãn to la d tõe n fees d mense?

11 Yaa masã la d segd n ‘ges d sẽn na n maan to-to.’ (Aze 1:5, 7) D segd n dɩka sẽk n gese, bõe la d lʋɩɩsd taoor d vɩɩmã pʋgẽ. Rũndã-rũndã, bark ning a Zeova sẽn na n ning tõndã bee ne d sẽn na n pẽgd a yʋʋrã, la d sẽn nadgd pãng to-to ne a tʋʋmdã a wẽn-doog ning sẽn pa tõe n yã ne nifã pʋgẽ wã. Y tõe n soka y meng woto: ‘Bũmb nins m sẽn tog n lʋɩɩs taoor m vɩɩmã pʋgẽ wã toeemame bɩ? M sã n dɩk yẽesem ning m sẽn da tar ne a Zeova, a sɩdã la ne a tʋʋmdã, ne yẽesem ning m sẽn da tar m lisgã wakatã, m mikdame tɩ m yẽesmã paasame bɩ a boogame? Nuura wã baoob kɩtame tɩ m lebs a Zeova la a Rĩungã poorẽ bɩ? Rẽ yĩnga ninsaal zoeese, wala makre, yɩɩr maaneg neb a taabã sẽn na n tags bũmb ning mam zugã yĩng kɩtame tɩ m dat n leb poorẽ bɩ?—Wilgri 2:2-4.

12. Yel-bʋg sẽn da be Zʋɩf rãmbã sʋk la Aze 1:6, 9 wilgda?

12 D pa rat n maan yam-kaalg ne tʋʋmd ning sẽn waoogd Wẽnnaam yʋʋrã t’a wa reeg a barkã n bas-d ye. Tẽeg-y tɩ wala Aze 1:9 sẽn yetã, Zʋɩf rãmbã b sẽn kuls b ba-yirã sẽn sɩng wẽn-doogã meeb sõma wã poore, b ‘ned kam fãa ra wa n bas n geta a meng roog yelle.’ Sẽn da pak bãmb n yɩɩd ra yaa bãmb mensã ratem la b vɩɩmã. Woto yĩnga, b ra “kẽebda bilfu,” tɩ rɩɩbã, rãamã la waood fut ra pa sekd-b ye. (Aze 1:6) A Zeova ra bas-b-la bark ningri. Yel-kãngã tõe n zãmsa tõnd bũmb bɩ?

13, 14. Wãn to la d tõe n tũ zãmsg ning sẽn yit Aze 1:6, 9 pʋgẽ wã, la bõe yĩng tɩ rẽ tar yõodo?

13 D sak n deegame tɩ sẽn na yɩl n ket n paamd a Zeova barkã, d pa segd n maan yam-kaalg ne a balengã n bao d mens nafr pipi ye. D segd n gũusa ne tʋʋmd buud fãa bɩ bũmb buud fãa sẽn tiisd tõndo. Rẽ tõe n yɩɩ arzɛgs baoobo, soay baoob sẽn na yɩl n yɩ arzɛk soab tao-tao, mag-bɛd sẽn baood tɩ f karem n zãage, sẽn na yɩl n paam tʋʋm sẽn yaood sõma dũni kãngã pʋgẽ, bɩ gɛɛla sẽn na yɩl n pids f meng raabo.

14 Bõn-kãensã tõeeme n pa wẽng ye. La y pa ne tɩ d sã n mak-b ne vɩɩm sẽn pa satã, b yaa tʋʋm-kɩɩms sɩda? (Hebre dãmba 9:14) Bõe wɛɛngẽ la bõn-kãensã yaa tʋʋm-kɩɩmse? B yaa tʋʋm-kɩɩms tẽebã wɛɛngẽ, b pa tar yõod ye. Ned sã n ket n pʋgd yel-kãensã, tõe n sãama a tẽebã ne Wẽnnaamã. Tʋm-tʋmdbã wakate, sẽn zae-bã kẽer lʋɩɩ yel-kãngã pʋgẽ. (Filip rãmba 3:17-19) Tõnd wakatã me, neb kẽer n lʋɩ yel-kãngã pʋgẽ. Tõe tɩ d mii neb kẽer sẽn zãag b mens bilf-bilf n bas tʋʋm nins b sẽn bobl kiris-nebã la b bas tigingã. La masã, b ye pa rat n lebg n wa a Zeova tʋʋmdã pʋgẽ ye. D sɩd saagdame tɩ nin-kãens na n lebg n wa a Zeova nengẽ, la yaa d bãng bal tɩ tʋʋm-kɩɩmsã pʋgb tõe n kɩtame tɩ d kong a Zeova lohormã la a barkã. Y na n yãame tɩ rẽ sɩd yaa wẽng wʋsgo. Woto na n menemsa sũ-noog la bãan ning Wẽnnaam vʋʋsem sõngã sẽn wat ne wã. La tags-y n ges-y d sẽn tõe me n wa kong nafa nins saam-biisã tũud-n-taar sẽn wat ne wã!—Galat dãmba 1:6; 5:7, 13, 22-24.

15. Wãn to la Aze 2:14 wilgd tɩ tõnd balengã pa reem yelle?

15 Yel-kãngã pa reem yell ye. Ges-y Aze 2:14 sẽn wilgd a Zeova tagsg sẽn yɩ to-to ne Zʋɩf rãmbã sẽn bas a balengã roog n nagsd b mens rotã. “Zusoaba yeelame tɩ yaa woto ne bu-kãnga neba ne b tʋʋma fãa me. Maand nins bãmb sẽn maand tẽn-kugra zuga yaa rẽgdo.” Zʋɩf rãmbã ra pa balemd Wẽnnaam ne b sũy fãa ye. Rẽnd b sẽn da pa nand baleng hakɩkã yĩnga, maandã b sẽn da maand Zerizalɛm tẽn-kugrã zug ne yam-kaalgã ra pa tat Wẽnnaam yam ye.—Ɛsdras 3:3.

Wẽnnaam kãabame t’a na n sɩd kõo a sõngre

16. Sã n yaa ne vẽnegr nins a Zakari sẽn paama, Zʋɩf rãmbã ra tõe n kɩsa sɩd ne bõe?

16 B kõo Zʋɩf rãmb nins sẽn yaa sakdbã bas-m-yam tɩ Wẽnnaam na n sõng-b lame tɩ b lebs n me a roogã, wala vẽnegr a nii nins yẽ meng sẽn wilg a Zakari t’a taasã sẽn yetã. Pipi vẽnegrã kõo nebã bas-m-yam tɩ wẽn-doogã na n meeme n baase, la tɩ Zʋɩf rãmbã sã n sak n tʋm tʋʋm ning b sẽn bobl-bã, Zerizalɛm la Zida na n paama paoongo. (Zakari 1:8-17) Vẽnegr a yiib-n-soabã kãabame tɩ Wẽnnaam na n menemsa goosneema nins fãa sẽn na n kɩɩs yẽ baleng hakɩkã. (Zakari 2:1-4) Vẽnegr a taab n kõ Zʋɩf rãmbã bas-m-yam tɩ Wẽnnaam na n kogl-b-la roogã meeb tʋʋmdẽ. A Zeova balengã ro-kãng sã n wa me n sa, a ra na n deega bu-zẽms neb wʋsgo, tɩ laafɩ la bãan hakɩk zĩndi. Wẽnnaam da na n yiisa gɩdgr nins sẽn da yɩɩd b pãngã, tʋʋmd ning a sẽn bobl-bã pʋgẽ. A ra na n menemsa bɛɛbã, la a kɩt tɩ malɛgs ges tʋʋmdã yell la b kogl tʋm-tʋmdbã. (Zakari 2:9, 15; 3:10; 4:7; 5:6-11; 6:1-8) Rẽnd d mii bũmb ning sẽn kɩt tɩ Wẽnnaam sõngrã yɩ sabab tɩ sakdbã rems b vɩɩmã, n kẽes b mens zãng-zãng tʋʋmd ning Wẽnnaam sẽn fãag-b tɩ b wa tʋmã pʋgẽ wã.

17. Tõnd sẽn kɩs sɩd tɩ bũmb pa tõe n gɩdg Wẽnnaam baleng hakɩkã segd n kɩtame tɩ d sok d mens bõe?

17 Woto me, tõnd sẽn kɩs sɩd tɩ bũmb pa na n tõog n gɩdg Wẽnnaam baleng hakɩkã, segd n kɩtame tɩ d modg n tʋme, la d tags a Zeova balengã roog yell neere. Sok-y y meng woto: ‘Mam sã n sɩd tẽed tɩ yaa sasa kãngã la m segd n moon Rĩungã koe-noog la m maan karen-biisi, rẽ yĩnga mam bõn-datɩ wã la m vɩɩmã zemsa ne m sẽn sɩd tẽedã bɩ? Rẽ yĩnga m sɩd rɩkda sẽk tɩ sek n zãmsd Wẽnnaam bãngr-goamã bɩ? La m getame tɩ rẽ yaa m tʋʋm-pakre, la m sõsd a yell ne m kiris-nin-taasã la neb nins fãa m sẽn segdã bɩ?’

18. Sã n yaa ne Zakari sak 14, yaa bõe n wate?

18 A Zakari goma Babilon Kãsengã sãoongo, la Armagedõ zabrã sẽn na n pʋgl rẽ wã yelle. D karemda woto: “A na n yɩɩ raar sẽn yaa toore sẽn ka tar yʋng ne wĩntoog ye. Tɩ bõe, vẽenem na n zĩnda yʋng wakate.” N-ye, a Zeova daarã na n sɩd yɩɩ lik la sũ-sãoong raar n kõ a bɛɛbã sẽn be tẽngã zugã! La a Zeova balemdb hakɩkã na n ket n paamda vẽenem la a lohorem. A Zakari leb n bilga bũmb fãa sẽn na n pẽg a Zeova to-to dũni paalgã pʋgẽ n wilg t’a yaa sõngã. Yaa baleng hakɩkã sẽn na n zĩnd Wẽnnaam do-kãseng ning sẽn pa tõe n yã ne nifã pʋgẽ wã, n na n yɩ baleng buud ning bal sẽn na n zĩnd tẽng zugã. (Zakari 14:7, 16-19) Ad woto sɩd kõt-d-la bas-m-yam! D na n yãa bũmb nins b sẽn da reng n togsã pidsgu, la d maan kaset ne b sẽn na n wilg t’a Zeova Naamã zemsame wã. A Zeova ra-kãnga na n sɩd yɩɩ raar sẽn ka to!

Bark sẽn ka saabo

19, 20. Bõe yĩng tɩ Zakari 14:8, 9 kengd raoodo?

19 Yel-kãensã sã n wa wilg t’a Zeova naamã zemsame poore, b na n loba a Sʋɩtãan ne a zĩn dãmbã bog-zulung pʋgẽ, sẽn dat n yeel tɩ b pa na n tõog n ye maan bũmb ye. (Wilgri 20:1-3, 7) Rẽ poore, d na n sɩd paama bark wʋsg Kirist yʋʋm tusr Naamã wakate. Zakari 14:8, Sebr Sõngo yeta woto: “Badaare, ko-vɩɩg n na n pusg Zerizalɛm. Kooma pʋɩ-sʋk na n kẽnga yaang mogrã, yamsem mogre, tɩ pʋɩ-sʋka me kẽng nin-taoor mogrã, Tẽnsʋk-Mogre. Kooma na n zoee tʋʋlg wakat wa sẽoogo.” Tɩ Wẽnnaam Sebr verse a 9 wã paasd woto: “Zusoaba na n yɩɩ dũniyã fãa rĩma. Bãmb b yembre n na n yɩ Zusoaba, la bãmb yʋʋr na n yɩɩ yembre.”

20 “Ko-vɩɩg” bɩ “vɩɩm koom kʋɩlgã” makda segls nins a Zeova sẽn dɩk n na n kõ vɩɩmã. Vɩɩm ko-kãng na n ket n zoetame n yit Mesi Rĩungã geerẽ n sigda. (Wilgri 22:1, 2) Kʋʋng kãseng sẽn yaa a Zeova balemdb sẽn põs Armagedõ wã na n paama b mens ne kũumã a Ãdem sẽn wa ne wã. Baa neb nins sẽn zoe n ki wã na n paama vʋʋgre. Rẽ na n yɩɩ a Zeova naamã tẽng zugã neng a to pidsg sɩngre. Tẽngã gill zugu, ninsaalbã na n sakame tɩ yaa a Zeova la Naab saasẽ la tẽng zugu, la tɩ yaa yẽ bal la d segd n balem.

21. Tõnd segdẽ lame n tʋlg n maan bõe ne d sũy fãa?

21 D sã n ges a Aze la a Zakari sẽn da reng n togs bũmb nins fãa wã, la bũmb nins fãa sẽn pidsã, d bee bʋʋm n na n kẽng taoor ne tʋʋmd ning Wẽnnaam sẽn bobl-d tɩ d maan a wẽn-doog ning sẽn pa tõe n yã ne nifã tẽng zug samandẽ wã. Hal tɩ baleng hakɩkã wa zems zãnga, bɩ tõnd fãa modg n lʋɩɩs Rĩungã yɛl taoor b vɩɩmã pʋgẽ. Zakari 8:9 sagenda tõnd woto: “Yãmb sẽn wʋm m no-rɛɛsdba goama . . . hal tɩ ta masã, bɩ y keng y mens tɩ ro-kãnga meeb tõoge.”

Y tẽrame bɩ?

• Yel-bʋs sẽn zĩnd pĩnd wẽndẽ wã n kɩt t’a Aze ne a Zakari sɛbã tar yõod rũndã-rũndã?

• Yɛl nins d sẽn segd n lʋɩɩs taoor d vɩɩmã pʋgẽ wã wɛɛngẽ, zãms-bʋg la a Aze la a Zakari sɛbã kõt-do?

• Bõe yĩng tɩ tõnd sẽn vaees a Aze la a Zakari sɛbã kõt tõnd bʋʋm tɩ d na n kɩs sɩd tɩ beoog-daar na n yɩɩ sõma?

[Zãmsgã sogsgã]

[Foto, seb-neng 15]

A Aze ne a Zakari kenga Zʋɩf rãmbã pels tɩ b tʋm ne b sũy fãa n paam barka

[Foto rãmba, seb-neng 16]

Yãmb ‘bas n geta y mengã roog yell’ bɩ?

[Foto, seb-neng 17]

A Zeova kãaba sõngre, n sɩd sõnge