Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Hal bũmb sɩngrẽ, a Zeova pĩnded n togsda sẽn na n wa yaoolem

Hal bũmb sɩngrẽ, a Zeova pĩnded n togsda sẽn na n wa yaoolem

Hal bũmb sɩngrẽ, a Zeova pĩnded n togsda sẽn na n wa yaoolem

“Hal sɩngre m wilga sẽn na n yaool n wa, m togsame tɩ nan ka ta ye.”—EZAI 46:10, Sebr Sõngo.

1, 2. Bõe n sek togsg Babilon lʋɩɩsã wɛɛngẽ, la bõe la rẽ wilgd a Zeova zugu?

NE YƲNGO, sodaas n fao koomã n dʋʋg Efrat kʋɩlgã n na n tɩ zab n deeg Babilon sẽn yaa tẽng sẽn tar pãng wʋsgã. La b sẽn kolg tẽngã noore, b yãa bũmb b sẽn da pa tẽede. Babilon tẽngã kʋɩlen-kãsems ra paka hãuu! B sẽn pɩʋʋg kʋɩlgã n sa wã, b kẽe galʋ-tẽngã pʋgẽ, n zab n tõog-a, tɩ sodaasã naab a Sirus yɩ tao-tao n kɩt tɩ tẽngã lebg a soolem, n yiis noor n kõ Israɛll nebã sẽn da yaa yembs be wã paam-m-menga. Noorã yiisg poore, Israɛll neb tusa n lebg n kul b ba-yirã sẽn na yɩl n tɩ lebs n lugl a Zeova balengã Zerizalɛm.—2 Kibaya 36:22, 23; Ɛsdras 1:1-4.

2 Pĩnd yɛlã mitb kõo kaset sẽn wilgd vẽeneg tɩ yɛl nins sẽn maan yʋʋmd 539-537 sẽn deng a Zezi rogmã sɩd zĩndame. D bãng tɩ b ra pĩnd n bãnga yel-kãens yʋʋm 200 tɩ b nan pa wa ye. Yaa a Zeova n pĩnd n vẽneg a no-rɛɛs a Ezai t’a bilg Babilon lʋɩɩsã, hal sẽn kaoos t’a nan pa lʋɩ ye. (Ezai 44:24–45:7) Pa b sẽn na n sãam Babilon to-to wã bal la Wẽnnaam pĩnd n togs ye, a pĩnd n togsa naab ning sẽn na n tõog-a wã yʋʋr me. * A Zeova goma ne Israɛll neb nins sẽn da yaa a kaset rãmb rẽ wẽndã n yeel-b woto: “Tẽeg-y bũmb nins sẽn da zĩnd pĩnda yelle. Tɩ bõe, mam yaa Wẽnnaam. Wẽnnaam a to ka be ye. Mam yaa Wẽnnaam sẽn ka to. Hal sɩngr wakate, mam wilga bũmb nins sẽn maan n loogã, la mam da reng n wilga bũmb nins sẽn nan ka maana me yelle.” (Ezai 46:9, 10a) A Zeova sɩd yaa Wẽnnaam sẽn tõe n deng n bãng sẽn wate.

3. Sogs-bʋs la d na n bao n leok masã?

3 Wẽnnaam mii beoog-daarã hal tɩ ta zĩ-bʋgo? A Zeova pĩnd n mii bũmb ning tõnd ned kam fãa sẽn na n maanã bɩ? Rẽ yĩnga, Wẽnnaam pʋlma tõnd ned kam fãa vɩɩmã sẽn na n wa baas n yɩ to-to wã bɩ? D na n gesa Biiblã sẽn leokd sogs-kãensã la sogsg a taab sẽn wõnd-b to-to sõs-kãngã la sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ.

A Zeova yaa Wẽnnaam sẽn pĩnded n togsd beoog yɛla

4. Biiblã goam nins sẽn pĩnded n togsd beoog yɛlã yita ãnd nengẽ?

4 A Zeova sẽn tõe n pĩnd n bãng sẽn wat beoog-daarã, a vẽnega a sõgen dãmbã tɩ b gʋls goam wʋsg sẽn wilgd beoog yɛla, tɩ rẽ sõngd tõnd tɩ d bãngd bũmb ning a Zeova sẽn yãk yam n na n maan beoog-daarã. A Zeova yeela woto: “Gese, bũmb nins mam sẽn deng n togsa waame, la mam wilgda bõn-paals masã. Mam togsda yãmb bõn-kãense tɩ b nan ka mi tɩ b na wa ye.” (Ezai 42:9) Woto yaa zu-noog hakɩk n kõ Wẽnnaam nebã!

5. D sẽn pĩnd n mi a Zeova sẽn na n maanã rogenda zɩɩb bʋg tõnd zutu?

5 No-rɛɛs a Amos kõta tõnd bas-m-yam woto: “Zusoaba ka maand bũmb n ka wilg b no-rɛɛsdba sẽn yaa b tʋm-tʋmdba ye.” Tõnd sẽn deng n pĩnd n mi bõn-kãensã wã rogenda zɩɩb tõnd zutu. Ges-y makr sẽn zems kɛpɩ ning a Amos sẽn dɩkã: “Gɩgemd kelemdame, yaa ãnd n ka zoet rabeem? Zusoab a Wẽnnaam gomdame, ãnd n tõe n ka togs bãmb koɛɛga?” Wala gɩgemd kɛleng sẽn kɩtd tɩ ninsaalbã la rũmsã zoet n baood solgr zĩig tao-tao wã, a Zeova sẽn goma, no-rɛɛsdb wala a Amos me yɩɩ tao-tao n moon a Zeova koɛɛgã.—Amos 3:7, 8.

A Zeova Gomdã ‘na n tõogame’

6. Wãn to la a Zeova ‘goamã’ pids Babilon lʋɩɩsã wɛɛngẽ?

6 A Zeova tũnuga ne no-rɛɛs a Ezai n yeele: “M goama na n yalsame. La m na n maana m yam n baase.” (Ezai 46:10b) Wẽnnaam ‘goamã’ verse kãngã pʋgẽ wã yaa a raabã a sẽn na n pids Babilon zugã. Rẽ pidsg ra baoodame t’a bool a Sirus t’a yi Pɛrs n wa zab n deeg Babilon. A Zeova pĩnd n togsa a raab kãng hal sẽn kaoose. Wa d sẽn zoe n togsã, rẽ sɩd pidsa kɛpɩ yʋʋmd 539 sẽn deng a Zezi rogem.

7. Bõe yĩng tɩ d tõe n kɩs sɩd tɩ wakat fãa a Zeova “gomd” pidsdame?

7 Sẽn kolg yʋʋm kobs-naas sẽn deng t’a Sirus tõog Babilonne, Zida rĩm a Zozafat zaba ne Amo la Moaab tãb-biisã sẽn fãoog taaba. A pʋʋsa Wẽnnaam ne kɩs-sɩd woto: “Tõnd yaab rãmba Zusoab a Wẽnnaam, yãmb yaa Wẽnnaam n be yĩngri. Yãmb n so buuda fãa soolem. Yãmb n so pãng la noore tɩ ned ka be n tõe n kɩɩs yãmb ye.” (2 Kibaya 20:6) A Ezai me togsa goam sẽn wilgd t’a kɩsa sɩd ne Wẽnnaam n yeele: “Saasẽ-pãng-soaba yãka yam. Yaa ãnda n na n kɩt t’a ka tõoge? Bãmb zẽka b nugu. Yaa ãnda n na n kɩt tɩ b sik-a?” (Ezai 14:27) Kaoosg poore, Babilon rĩm a Nebukadnezaar zu-lɛbgã sẽn wa n sa, a sak n deega woto ne sik-m-menga: “B ka tõe n gɩdg [Wẽnnaam] wala sok bãmb b sẽn maand bũmb ninga ye.” (Daniɛll 4:32) N-ye, a Zeova kõo a nin-buiidã bas-m-yam woto: “Gomd ninga sẽn yit mam noorẽ wã ka na n le wa mam nengẽ zaalem ye. A na n maana bũmb ninga mam sẽn datã. La a na n tõoga bũmb ninga mam sẽn tʋm-a t’a tɩ maanã.” (Ezai 55:11) D tõe n kɩsa sɩd zãng fasɩ tɩ wakat fãa a Zeova “gomd” pidsdame. Wẽnnaam daabã pa tõe n pa pids ye.

Wẽnnaam daab sẽn ka sɛtã

8. Wẽnnaam daab sẽn ka sɛtã yaa bõe?

8 A lɛtr ning a sẽn taas Efɛɛz kiris-nebã pʋgẽ, tʋm-tʋmd a Poll goma Wẽnnaam daab sẽn ka sɛtã yelle. (Efɛɛz rãmba 3:11) Raab kãng pa bũmb Wẽnnaam sẽn da mag n ges a sẽn da na n maan to-to n pids ye. La yaa yam a Zeova sẽn da zoe n yãke, n na n pids raab ning a sẽn da tar ne ãdem-biisã la ne tẽngã. (Sɩngre 1:28) Sẽn na yɩl n sõng tõnd tɩ d wʋm bũmb ning sẽn kɩt tɩ raab kãngã pa tõe n vaalã, bɩ d ges pipi bũmb ning Biiblã sẽn da pĩnd n togs tɩ na n waame wã.

9. Bõe la Sɩngr 3:15 togsd Wẽnnaam daabã wɛɛngẽ?

9 Kãabg ning b sẽn maan tɩ be Sɩngr 3:15 pʋgẽ wã wilgdame t’a Ãdem ne a Hawa sẽn beegã poor bala, a Zeova yãka yam tɩ malɛg-sõma wã sẽn lagem taab b sẽn mak ne a pagã na n paam yageng bɩ biribla. Hal daar zãra, a Zeova ra leb n pĩnd n wilga beem ning sẽn na n zĩnd a pagã la a Sʋɩtãan sʋkã, la pagã yagens ne a Sʋɩtãan yagensã sʋkã sẽn na n baas to-to wã. Yaa sɩd tɩ Wẽnnaam a Zeova basame t’a pagã yageng namse, b sẽn pogl-a a nakãsenkãarẽ wã yĩnga. La wakat sã n ta, pagã Yageng na n pogla waafã sẽn yaa a Sʋɩtãanã zugu. La nananda, a Zeova raabã sẽn pa tõe n vaalã kell n talla pidsgu. Sẽn na yɩl tɩ raab kãng pidsi, a Zeova tũnuga ne a Zezi yaab rãmbã a sẽn da yãkã, hal t’a Zezi meng wa tẽng zug n yɩ Mesi ning waoong b sẽn da kãabã.—Luk 3:15, 23-38; Galat dãmba 4:4.

Bũmb nins a Zeova sẽn pʋlmã

10. Rẽ yĩnga, hal sɩngrẽ wã, a Zeova ra pʋlmame t’a Ãdem ne a Hawa na n beegame bɩ? Wilg-y y leokrã võore.

10 Tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr goma tʋʋmd ning a Zezi sẽn tar Wẽnnaam daabã pidsg pʋgẽ wã yelle, n gʋls woto: “Yaa bãmb [a Zezi] la Wẽnnaam pĩnd n yãk sẽn deng dũniyã naanego, la bãmb yaool n waa yãmb yĩng masã.” (1 Pɩɛɛr 1:20) Rẽ yĩnga, hal sɩngrẽ wã, a Zeova ra pʋlmame t’a Ãdem ne a Hawa ra na n maana yel-wẽnde, la tɩ rẽ na n kɩtame t’a tʋm a Zezi Kirist t’a kõ a vɩɩmã tɩ yɩ maoong n yao tõnd yel-wẽnã yĩng bɩ? Ayo. B sẽn yeel tɩ ‘dũniyã naaneg’ ka wã pʋgẽ, gom-bil ning b sẽn lebg tɩ ‘naanegã’ yaa Gɛrk gom-biig sẽn dat n yeel tɩ “bull bʋdbo.” Rẽ yĩnga, sẽn deng t’a Ãdem ne a Hawa beege, bull bʋdb bɩ pʋg rɩkr n zĩnd bɩ? Ayo. Yaa a Ãdem ne a Hawa tõdgrã poor la b rog kamba. (Sɩngre 4:1) Woto, a Ãdem ne a Hawa kɩɩsgã poore, la sẽn deng tɩ b paam kamba, a Zeova pʋlma “yagengã” waoongo. A Zezi kũumã la a vʋʋgrã yɩɩ sabab tɩ b kõ rondã sẽn wilgd tɩ Wẽnnaam nonga nebã. Rond kãng na n yiisa yel-wẽnã ninsaalbã sẽn dog ne wã la a kɩt t’a Sʋɩtãan modgrã fãa yɩ zaalem.—Matɩe 20:28; Hebre dãmba 2:14; 1 Zã 3:8.

11. Yel-bʋg la a Zeova pʋlem a raabã pidsg wɛɛngẽ?

11 Bũmb a to me la Wẽnnaam ra pʋlem a raabã pidsg wɛɛngẽ. Sẽn wilgd rẽ yaa a Poll sẽn gʋls Efɛɛz rãmbã, n yeel tɩ Wẽnnaam dat “n tigsa bũmb nins fãa sẽn be yĩngri la sẽn be tẽng zugã tɩ b sak naab a yembre: Kiristã.” (Kãab-paalgã Koe-noogo) Rẽnd a Poll sẽn gom “bũmb nins fãa sẽn be yĩngrã” yellã, a ra gomda neb nins b sẽn yãk tɩ b na n tɩ rɩ naam ne Kiristã yelle, n wilgi: ‘Tõnd la bãmb sẽn pĩnd n tũus tɩ zems sẽn kɩtd-a tɩ bũmb fãa sak bãmb daaba yam.’ (Efɛɛz rãmba 1:10, 11) N-ye, a Zeova pʋlmame tɩ ninsaalb sõor bilf sẽn yãk takɩ, n na n tɩ naag Wẽnnaam pagã sẽn makd malɛg-sõma wã yagengã. Nin-kãens na n naaga Kirist n kɩt tɩ neb a taabã rɩ rondã nafa. (Rom dãmba 8:28-30) Tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr yeelame tɩ nin-kãensã yaa “buud sẽn yaa sõama.” (1 Pɩɛɛr 2:9) Tʋm-tʋmd a Zã paama zu-noog n yã neb nins sẽn na n dɩ naam ne Kiristã sõor vẽnegr pʋgẽ. Yaa neb 144000. (Wilgri 7:4-8; 14:1, 3) B lagemda Kirist sẽn yaa Rĩmã n waoogd Wẽnnaam.—Efɛɛz rãmba 1:12-14.

12. Wãn to la d mi tɩ b pa pʋlem neb 144000 ned kam fãa?

12 B sẽn pʋlem tɩ b na n tũusa neb 144000 pa rat n yeel tɩ b pʋlma neb kẽer ãdem-biisã sʋk tɩ b na n yɩ wẽn-sakdba, n wa zĩnd nin-kãens sʋk ye. Sɩda, bũmb ning sẽn kɩt tɩ b gʋls sagls nins sẽn be kiris-neb Gɛrk Gʋlsg Sõamyã pʋgẽ wã yaa sẽn na yɩl n deng n sõng sẽn zae-bã tɩ b bãng b sẽn segd n vɩɩmd to-to, la b keng b tẽebã tɩ b kell n yɩ wẽn-sakdba, la b tõog n zems ne saasẽ boollã. (Filip rãmba 2:12; 2 Tesalonik rãmba 1:5, 11; 2 Pɩɛɛr 1:10, 11) A Zeova pĩnd n bãngame t’a na n paama neb 144000 sẽn na n yɩ sakdba, tɩ b wa sõng n pids a raabã. La nin-kãensã sẽn na n wa baas n yɩɩ b rãmbã bee ne b ned kam fãa sẽn na n yãk yam n vɩɩmd to-to wã, la yam yãkr kãng bee ne bãmb ned kam fãa.—Matɩe 24:13.

Bũmb nins a Zeova sẽn yãkd yam n pĩnded n bãngdẽ wã

13, 14. A Zeova sã n wa yãkd yam n na n pĩnd n bãng sẽn wat beoogo, zemsda kɛpɩ ne a zʋg-bʋse, la bõe yĩnga?

13 A Zeova yaa Wẽnnaam sẽn tõe n pĩnd n togs sẽn wat beoogo, la a ye tar daab a sẽn na n pidsi. La rẽ yĩnga, yaa bũmbã fãa la a baood n pĩnd n bãng bɩ? Nananda, yaa d bãng vẽeneg tɩ Wẽnnaam sẽn maand fãa yaa sɩd la tɩrga, la a maanda woto ne nonglem. Tʋm-tʋmd a Poll sẽn gʋls Hebre kiris-nebã, a wilgame tɩ Wẽnnaam kãabgã la a wẽenegã yaa ‘bũmb a yiib sẽn ka tõe n ka pidsi. Wẽnd wilgame tɩ b yɛsa b sɩd zĩigẽ’ ne bõn-kãensã. (Hebre dãmba 6:17, 18, Sebr Sõngo) A Poll lɛtr ning a sẽn taas karen-biig a Tɩtã pʋgẽ, a leb n gʋls n wilga tags-kãngã, n yeel tɩ Wẽnnaam “ka tõe n yag ziri” ye.—Tɩt 1:2.

14 Sẽn paase, baa ne a Zeova pãngã sẽn ka koakã, a zɩ n tʋm kɛgr ye. A Moiiz bilga a Zeova n yeel t’a yaa “Wẽnnaam sẽn maand sɩd n ka maand wẽng ye. Bãmb yaa sõngo la tɩrga.” (Tõodo 32:4) A Zeova sẽn maand bũmb ningã fãa zemsa ne a zʋg-sõmã wã. A yel-manesmã zemsa kɛpɩ ne a nonglmã, a yamã, a tɩrlmã la a pãngã.

15, 16. Edɛn zẽedẽ wã, a Zeova yeela a Ãdem t’a ra tõe n yãka yam n maan bõe?

15 Ges-y a Zeova zʋg-kãsemsã fãa sẽn puk to-to yɛl nins sẽn zĩnd Edɛn zẽedẽ wã sasa. A Zeova sẽn yaa Ba sẽn tar nonglmã, a kõo ninsaalbã bũmb nins fãa sẽn yaa tɩlae ne-bã. A naana a Ãdem t’a tõe n tagse, n bʋgs yell zug tɩrg n bãng a võore. A Ãdem da tõe n yãka a toorẽ yam n maan yɛl wʋsgo, la b pa naan rũmsã woto ye. A Ãdem ne a Hawa naanegã poore, Wẽnnaam zĩnda a geerẽ wã saasẽ n yã “bũmb nins fãa bãmb sẽn naanã, la gese, a yaa sõama wʋsgo.”—Sɩngre 1:26-31; 2 Pɩɛɛr 2:12.

16 A Zeova sẽn wa n kõ a Ãdem noor t’a ra rɩ “sõama ne wẽng bãngr tɩɩgã biisã,” a sẽn yeel a Ãdmã seka a na tõog n yãk yam n bãng a sẽn na n tall yel-manesem ninga. Wẽnnaam yeela a Ãdem t’a tõe n “yãgsa tɩɩsa fãa sẽn be zẽeda zĩigẽ wã biis n dɩ,” sã n dok a yembr bala, la a keoog-a t’a sã n kɩɩs n dɩ tɩɩg ning biis a sẽn yet t’a ra rɩ wã, a na n kiime. (Sɩngre 2:16, 17) A pĩnd n wilga a Ãdem a sakr bɩ a kɩɩsg sẽn na n wa ne biis ninsã. A Ãdem talla manesem bʋgo?

17. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ pa bũmba fãa la a Zeova baood n na n pĩnd n bãnge?

17 Dall d sã n na n gese, a Zeova pa pĩnd n bao n na n bãng a Ãdem ne a Hawa sẽn na n maanega, baa ne a sẽn da tõe n pĩnd n bãng bũmb fãa wã ye. Rẽnd yaa vẽeneg t’a Zeova tõe n pĩnd n bãnga sẽn wat beoogo, la a tõe n yãka yam n pa bao n bãng ye. Sẽn paase, d miime t’a Zeova sẽn yaa nonglem Wẽnnaamã yĩnga, a pa na n miẽ la a pʋlem kɩɩsg kãngã sẽn na n wa ne bi-wẽns wʋsg woto wã ye. Sã n da yɩẽ woto, yaa pʋ-toog tɛkẽ! (Matɩe 7:11; 1 Zã 4:8) Rẽnd yaa yɛl kẽer bal la a Zeova pĩnded n bao n bãnge.

18. Bõe yĩng t’a Zeova sẽn pa baood n pĩnd n bãng bũmb fãa wã pa wilgd t’a tõogã paoodame?

18 A Zeova sẽn pa baood n na n pĩnd n bãng bũmb fãa wã rat n yeelame t’a tõogã paoodame bɩ? Ayo. A Moiiz bilga a Zeova wa “kugri,” la a paas t’a “tʋʋma zemsa zãnga.” Ninsaalbã beegr sẽn wa ne bi-wẽns ninsã pa yẽ yell ye. Tood nins sẽn namsd tõnd fãa rũndã-rũndã wã yaa a Ãdem beeg-kãng yĩnga. Tʋm-tʋmd a Poll wilga vẽeneg tɩ “rao a yembr n wa ne yel-wẽna dũniyã tɩ kũum wa yel-wẽna yĩnga. Rẽ n kɩt tɩ kũum yõkd neba fãa, fãa sẽn maand yel-wẽna yĩnga.”—Tõodo 32:4, 5; Rom dãmba 5:12; Zeremi 10:23.

19. Sogs-bʋs la d na n leok sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ?

19 Tõnd sẽn yã bũmb ning sõs-kãngã pʋgẽ wã wilgdame t’a Zeova pa maand kɛgr ye. (Yɩɩl Sõamyã 33:5) La a Zeova sẽn tʋmd ne a pãn-tõogã to-to wã, a sẽn pukd a zʋg-sõma wã to-to wã la a noyã zemsa ne a raabã a sẽn na n pidsã. (Rom dãmba 8:28) A Zeova sẽn yaa Wẽnnaam sẽn pĩnded n togsd sẽn wat beoogã, ‘hal sɩngre a wilga sẽn na n yaool n wa, tɩ b nan ka ta ye.’ (Ezai 46:9, 10, Sebr Sõngo) Tõnd leb n yãame t’a pa baood n na n pĩnd n bãng bũmbã fãa ye. Wãn to la rẽ pak tõndo? Wãn to la d tõe n sɩd bãng tɩ tõnd sẽn yãkd yam n na n maan bũmb ninsã zemsa ne raab ning Wẽnnaam sẽn na n pids ne nonglmã? La d sã n maan dẽ, bark bʋs la d na n paame? Sõsg ning sẽn pʋgdã na n leoka sogs-kãensã.

[Tẽngr note]

^ sull 2 Ges-y seb-bil ning sẽn yaa: Un livre pour tous, seb-neng 28. Yaa a Zeova Kaset rãmbã n yiis seb-kãngã.

Y tõe n wilga a võor bɩ?

• Pĩnd wẽndẽ yel-bʋs n wilgd tɩ wakat fãa Wẽnnaam gomd pidsdame?

• Bõe la a Zeova pʋlem a raab ning sẽn ka sɛtã pidsg wɛɛngẽ?

• Yel-bʋs la a Zeova baood n pĩnd n bãnge?

[Zãmsgã sogsgã]

[Foto, seb-neng 20]

A Zozafat ra tara bas-yard ne a Zeova

[Foto, seb-neng 21]

Wẽnnaam pĩnd n goma a Zezi kũumã la a vʋʋgrã yelle

[Foto, seb-neng 22]

Wẽnnaam da pʋlma a Ãdem ne a Hawa sẽn na n maanegã bɩ?