D sẽn na n maan to-to n kolg sẽn wʋmd-a pʋʋsgã
D sẽn na n maan to-to n kolg sẽn wʋmd-a pʋʋsgã
“Yãmb wʋmda pʋʋsgo. Neb buud fãa na n waa yãmb nengẽ.”—YƖƖL SÕAMYÃ 65:3.
1. Bõe n kɩt tɩ ninsaalbã yaa toor ne tẽngã zug bõn-vɩɩs a taabã, la zu-no-bʋg la woto kõt-ba?
BÕN-VƖƖSÃ fãa sẽn be tẽngã zugã sʋka, yaa ninsaalbã bal n tõe n balem Naandã. Yaa ninsaal bal n mi t’a segd n balma Wẽnnaam, la a tʋll n sɩd maan woto. Rẽ kɩtame tɩ d tõe n paam zood ne d saasẽ Ba wã. Ad woto yaa zu-no-kãseng menga!
2. Yel-wẽndã waa ne bõe Wẽnnaam ne ninsaal zoodã zugu?
2 Wẽnnaam naana ninsaal n kɩt t’a tõe n gom ne a Naandã. Wẽnnaam naana a Ãdem ne a Hawa tɩ b ra zems zãnga. Rẽ n so t’a Ãdem ne a Hawa ra tõe n gom ne Wẽnnaam nana-nana wa biig sẽn gomd ne a ba. La b sẽn maan yel-wẽndã yĩnga, b ra pa le tar zu-no-kãng ye. B kɩɩsgã yĩng kɩtame tɩ b zoodã ne Wẽnnaam sãame. (Sɩngre 3:8-13, 17-24) La woto rat n yeelame t’a Ãdem yagensã sẽn pa zems zãngã pa tol n tõe n gom ne Wẽnnaam bɩ? Ayo, bala a Zeova kɩtame tɩ b tõe n ket n gomd ne-a, la yaa b sẽn na n maan yɛl-kẽere. Yel-kãens la bʋse?
Bõe la d segd n maan n tõog n gom ne Wẽnnaam?
3. Ninsaalbã sẽn yaa yel-wẽn-maandbã segd n maana bõe n tõog n kolg Wẽnnaam, la kiba-bʋg n wilgd rẽ?
3 A Kayẽ ne a Abɛll sẽn yaa a Ãdem komdibli wã kibar tõe n sõnga tõnd tɩ d bãng Wẽnnaam sẽn dat tɩ ninsaalbã sẽn pa zems zãngã maan n tõog n kolg-a. A Kayẽ ne a Abɛll kõo Wẽnnaam maando, sẽn na yɩl n tõog n kolg-a. Wẽnnaam reega a Abɛll kũunã n yaool n zãgs a Kayẽ rẽnda. (Sɩngre 4:3-5) Bõe yĩnga? Hebre dãmb 11:4 yeta woto: “Ne tẽebo, a Abɛll kõo Wẽnnaam maoong sẽn yaa sõama n yɩɩd a Kayẽ dẽnda. La yõwã yĩnga, yẽ paama kaset t’a yaa tɩrga.” Dẽnd yaa vẽeneg tɩ d segd n talla tẽebo, sẽn na yɩl n paam n kolg Wẽnnaam. A Zeova sẽn yeel a Kayẽ bũmb ningã me wilgda bũmb a to d sẽn segd n maan n tõog n kolg-a. A yeela a Kayẽ tɩ: “Fo sã n maan neere, fo ka na n zẽk f neng sɩda?” Dẽnd a Kayẽ sã n da maan neere, Wẽnnaam da na n sakame t’a kolg-a. La a Kayẽ pa sak Wẽnnaam saglgã ye. A kʋʋ a Abɛlle, n lebg ned b sẽn yiis buud t’a zoet n soondẽ. (Sɩngre 4:7-12) Dẽnd hal a Ãdem ne a Hawa wakatã, Wẽnnaam wilga vẽeneg tɩ ned sã n dat n kolg-a, rẽnda a soab tall tẽeb la a maan neere.
4. Sẽn na yɩl tɩ Wẽnnaam kelg d pʋʋsgã, bõe la d segd n sak n deege?
4 Tõnd sã n dat tɩ Wẽnnaam kelg tõnd pʋʋsgã, yaa tɩlae tɩ d sak n deeg tɩ d yaa yel-wẽn-maandba. Ninsaalbã fãa yaa yel-wẽn-maandba. La yel-wẽndã me n kɩt tɩ ned pa tõe n pʋʋs Wẽnnaam t’a kelg-a wã. No-rɛɛs a Zeremi goma Israɛll nebã yell woto: “Tõnd maana yel-wẽna. . . . Yãmb pila sawadgo tɩ ned pʋʋsg ka tõe n pɩʋʋg n ta yãmb nengẽ ye.” (Wiisgu 3:42, 44) La baa ne ninsaal sẽn yaa yel-wẽn-maandã, Wẽnnaam wilgda wakat fãa t’a sakd n kelgda neb nins sẽn tar tẽeb la sũ-tɩrga, la b sakd a noyã. (Yɩɩl Sõamyã 119:145) Neb nins sẽn paam tɩ Wẽnnaam kelg b pʋʋsgã kẽer la bʋse, la b sẽn pʋʋs Wẽnnaam to-to wã zãmsda tõnd bõe?
5, 6. A Abrahaam sẽn gom ne Wẽnnaam to-to wã zãmsda tõnd bõe?
5 A Abrahaam bee nin-kãensã sʋka. A Abrahaam ra tõe n goma ne Wẽnnaam, bala Wẽnnaam meng bool-a lame tɩ: “Mam zoa.” (Ezai 41:8) A sẽn gom ne Wẽnnaam to-to wã zãmsda tõnd bõe? A Abrahaam da yaa wẽn-sakda. A soka a Zeova woto: “Yaa bõe la yãmb na n kõ maam? Mam loogdame n ka paam biig ye.” (Sɩngre 15:2, 3; 17:18) Wakat a to me, a soka a Zeova n dat n bãng ãnd dãmb n da na n põs Sodom ne Gomoor sãoongã wakatã. (Sɩngre 18:23-33) A Abrahaam leb n pʋʋsa neb a taab yĩnga. (Sɩngre 20:7, 17) La wa sẽn yɩ to-to ne a Abɛllã, wakat kẽere, a Abrahaam ra kõta a Zeova maand sẽn na yɩl n paam a lohormã.—Sɩngre 22:9-14.
6 Sasa kãensã fãa, a Abrahaam da gomda ne a Zeova n pa yɛɛsdẽ ye. La baa ne rẽ, a ra miime tɩ Naandã yɩɩd-a lame. Sɩngr 18:27 wã pʋgẽ, a goma ne a Zeova ne waoogr n yeel woto: “Ges-y-yã, mam maana raood n gom ne m Zusoaba, la mam yaa tẽng tom bala.” Tõnd me segd n dɩka a Abrahaam mak-sõngã.
7. Pĩnd wẽndẽ wẽn-sakdbã pʋʋsa a Zeova n gom bõe yelle?
7 Pĩnd wẽndẽ wẽn-sakdbã pʋʋsa yɛl buud toor-toor yĩnga, t’a Zeova sak n kelg-ba. A Zakoob pʋʋsa Wẽnnaam n pʋlm-a bũmbu. A sẽn bõos Wẽnnaam t’a sõng-a wã poore, a pʋlma woto: “Bũmb nins fãa yãmb sẽn na n kõ maama, mam na n yãka pʋɩɩr a yembr piig fãa sʋka n lebs yãmba.” (Sɩngre 28:20-22) A sẽn da wa n na n seg a ma-biigã sasa, a Zakoob bõosa a Zeova t’a sõng-a. A yeelame tɩ: “Mam kota yãmb tɩ y fãag maam m kẽem a Ezayu nugẽ, tɩ mam zoetame.” (Sɩngre 32:10-13) A Zoob pʋʋsa a Zeova a zaka rãmb yĩnga, la a kõ maand b yĩng me. A Zoob zo-rãmbã sẽn wa n gom a Zoob wẽng tɩ Wẽnnaam ges rẽ wa yel-wẽndã, a Zoob pʋʋsa a Zeova b yĩnga, t’a ‘Zeova leok a pʋʋsgã.’ (Zoob 1:5; 42:7-9) Kiba-kãensã wilgda tõnd sẽn tõe n gom bũmb ning yell d pʋʋsgã pʋgẽ. D leb n miime t’a Zeova sakd n kelgda neb nins sẽn pʋʋsd-a tɩ tat a yamã.
Tõogã ra wilga ned sẽn segd n pʋʋs a Zeova to-to
8. A Moiiz Tõogã tũub wakate, wãn to la b ra pʋʋsd a Zeova Israɛll buudã fãa yĩnga?
8 Wẽnnaam sẽn yiis Israɛll nebã Eziptã poore, a kõ-b-la Tõogã. Tõogã ra wilga ned sẽn tõe n pʋʋs Wẽnnaam ne maan-kʋʋrã maasem to-to. Levi buudã neb kẽer la b ra yãk tɩ b yɩ maan-kʋʋdb Israɛll neb a taabã yĩnga. Yell sã n da pak Israɛll buudã neb fãa, ned a ye n da pʋʋsd Wẽnnaam buudã fãa yĩnga. Nin-kãng ra tõe n yɩɩ naabã bɩ no-rɛɛsa. (1 Sãmwɛll 8:21, 22; 14:36-41; Zeremi 42:1-3) Wala makre, Zerizalɛm wẽn-doogã pakr sasa, rĩm a Salomo pʋʋsa a Zeova ne a sũur fãa. A Zeova wilgame t’a kelga a Salomo pʋʋsgã, n kɩt t’a ziirã pid wẽn-doogã. A yeelame me tɩ: “Neb sã n pʋʋs ka, mam na n kelgame.”—2 Kibaya 6:12–7:3, 15.
9. Bõe la a Zeova da rat tɩ b maan n tõog n pʋʋs-a sɛk-roogã pʋgẽ?
9 Tõogã pʋgẽ, a Zeova wilga yẽ sẽn da rat tɩ b maan bũmb ning n tõog n pʋʋs-a sɛk-roogã pʋgẽ. Bõe la a ra rat tɩ b maane? Daar fãa yibeoog la zaabre, maan-kʋʋdb kãsmã ra segd n yõoga maand la a yõog wisd sẽn tar yũ-noog n kõ a Zeova. Kaoosg zugẽ, maan-kʋʋdb a taabã me wa n maanda woto daar fãa, sã n pa Paasg daarã bal la b ra pa maande. Maan-kʋʋdbã sã n da pa yõog maandã la wisdã n waoog a Zeova, b tʋʋmdã ra pa tat a yam ye.—Yikri 30:7, 8; 2 Kibaya 13:11.
10, 11. Bõe n wilgd t’a Zeova ra sakd n kelgda ned kam fãa pʋʋsgo?
10 La Israɛll nebã wakate, ra yaa ne neb nins b sẽn yãkã maasem bal la nebã ra tõe n pʋʋs Wẽnnaam bɩ? Ayo, bala Biiblã wilgdame t’a Zeova ra sakd n kelgda ned kam fãa pʋʋsgo. A Salomo sẽn wa n pʋʋsd wẽn-doogã pakr wakatã, a bõosa a Zeova woto: “Yãmb Israɛll neba fãa bɩ b ned a ye sã n . . . tẽeg a nus n tees ro-kãng n pʋʋs yãmb ne kosgo, bɩ y zĩnd y yir yĩngri n deeg a pʋʋsgã.” (2 Kibaya 6:29, 30) A Luk gʋlsa Biiblã pʋgẽ tɩ Lisd a Zã ba a Zakari sẽn da wa n yõogd wisd sɛk-roogã pʋgẽ wã, wẽn-sakdb wʋsg sẽn da pa maan-kʋʋdb n da “be yɩng n pʋʋsdẽ.” Wõnda nebã ra nong n naagda taab wẽn-doogã samandẽ n pʋʋsdẽ, maan-kʋʋdbã sẽn wat n yõogd wisd sãnem tẽn-kugrã zug sasa.—Luk 1:8-10.
11 Dẽnd ned sã n da lʋɩ Israɛll nin-buiidã taoor n na n pʋʋse, bɩ ned sã n da pʋʋsd a yembre, pʋʋsgã sã n da tat a Zeova yam bala a kelgdame. Rũndã-rũndã, tõnd pa tũud a Moiiz Tõogã ye. Baasg zãnga, Israɛll nebã sẽn da pʋʋsd Wẽnnaam to-to wã tõe n zãmsa tõnd bõn-sõma.
Wãn to la d tõe n pʋʋs a Zeova ne Kiristã maasem
12. Bõn-paalg bʋg la a Zeova segl sẽn na yɩl tɩ kiris-nebã tõog n pʋʋs-a?
12 Rũndã-rũndã, tõnd tũuda Kirist Tõogã. Wẽn-doog sɩd-sɩd pa le be tɩ maan-kʋʋdb tõe n pʋʋs Wẽnnaam neb a taabã yĩnga, bɩ tɩ tõnd mengã tõe n kẽng be n tɩ pʋʋs Wẽnnaam ye. Baasg zãnga, a Zeova segla bũmb a to sẽn na yɩl tɩ d tõog n pʋʋs-a. Bõn-kãng yaa bõe? A Zezi sẽn paam vʋʋsem sõng zaeeb yʋʋmd 29 wã n lebg Maan-kʋʋdb Kãsmã tɛka, wẽn-doog sẽn pa tõe n yã ne nif n be. * Yaa wẽn-do-kãng la bõn-paalg ning a Zeova sẽn segl sẽn na yɩl tɩ tõnd tõog n balm-a rũndã-rũndã, ne a Zezi Kirist maoongã sẽn yiis tõnd yel-wẽna maasem yĩngã.—Hebre dãmba 9:11, 12.
13. Pʋʋsgã wɛɛngẽ, bõe la b ra maand Zerizalɛm wẽn-doogã pʋgẽ tɩ makd bũmb ning sẽn maand wẽn-doog sẽn pa tõe n yã ne nifã pʋgẽ?
13 Pʋʋsgã la yɛl a taab wʋsg sẽn da maand Zerizalɛm wẽn-doogã pʋgẽ wã makda bũmb nins sẽn maand wẽn-doog sẽn pa tõe n yã ne nifã pʋgẽ. (Hebre dãmba 9:1-10) Wala makre, yibeoog la zaabre, b ra yõogda wisd tẽn-kugrã sẽn da be wẽn-doogã zĩ-sõngẽ wã zugu. Bõe la rẽ makda? Wilgr sebrã wilgdame tɩ wisdã makda “Wẽnnaam neba pʋʋsgo.” (Wilgri 5:8; 8:3, 4) Wẽnnaam vẽnega a Davɩɩd t’a gʋls woto: “Bɩ mam pʋʋsg zems wa tɩdar sẽn yõogd yãmb taoore.” (Yɩɩl Sõamyã 141:2) Dẽnd kiris-nebã wakate, wisdã sẽn tar yũ-noogã makda pʋʋsg la pẽgr nins fãa sẽn tat a Zeova yamã.—1 Tesalonik rãmba 3:10; 1 Pɩɛɛr 2:20, 21.
14, 15. a) Kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebã tara zu-noog n tõe n balem a Zeova yɛ? b) Yɛ la “piis a taabã” tõe n balem a Zeova?
14 Ãnd n tõe n pʋʋs Wẽnnaam wẽn-doog sẽn pa tõe n yã ne nifã pʋgẽ? Zerizalɛm wẽn-doogẽ wã, maan-kʋʋdbã la Levi rãmbã ra tara zu-noog n na n tʋm wẽn-doogã zakã pʋgẽ zakã bɩ saman-bilã pʋgẽ, la yaa maan-kʋʋdbã bal n da tõe n kẽ wẽn-doogã Zĩ-sõngẽ wã. Kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebã n na n tɩ vɩɩmd saasẽ wã tara zu-noog sẽn ka to. Zu-no-kãngã yaa b sẽn tõe n pʋʋs a Zeova la b pẽg-a wẽn-doog sẽn pa tõe n yã ne nifã zak saman-bilã la a Zĩ-sõngã pʋgẽ wã.
15 La yaa wãn to yẽ ne neb nins sẽn na n vɩɩmd tẽngã zug tɩ b boond-b tɩ ‘piis a taabã’? (Zã 10:16) No-rɛɛs a Ezai ra wilgame tɩ “daar n wat” tɩ ninsaalb buud fãa na n balem a Zeova. (Ezai 2:2, 3) A yeelame me tɩ “sãamb” n na n wa balem a Zeova. Sẽn na yɩl n wilg t’a sakame tɩ nin-bãmbã pʋʋs-a, Wẽnnaam yeelame tɩ: ‘Mam na n . . . kõo bãmb sũ-noog mam pʋʋsg roogã pʋgẽ.’ (Ezai 56:6, 7) Wilgr 7:9-15 me gomda rẽ yelle. Verse kãensã pʋsẽ, b gomda neb “kʋʋng” “sẽn yi soolem fãa” sẽn yas wẽn-doog sẽn pa tõe n yã ne nifã zak samandẽ, n pʋʋsdẽ la b pẽgd Wẽnnaam ‘wĩntoog ne yʋngã’ yelle. Rũndã-rũndã, wẽn-sakdbã fãa tõe n pʋʋsa Wẽnnaam, n miẽ t’a kelgd-b lame. Ad woto sɩd kengda pɛlga!
Pʋʋsg bʋs la Wẽnnaam kelgda?
16. Pipi kiris-nebã sẽn da pʋʋsd to-to wã zãmsda tõnd bõe?
16 Pipi kiris-nebã ra nong n pʋʋsda Wẽnnaam. Yel-bʋs yĩng la b ra pʋʋsda? Kiris-neb kãsem dãmbã ra pʋʋsda Wẽnnaam t’a sõng-b tɩ b yãk neb sẽn na n ges tɩ tigimsã sigl sõma. (Tʋʋma 1:24, 25; 6:5, 6) A Epafras pʋʋsa a tẽed-n-taasã yĩnga. (Kolos rãmba 4:12) A Pɩɛɛr sẽn da wa n be bãens roogẽ wã, Zerizalɛm tigingã neb pʋʋsa a yĩnga. (Tʋʋma 12:5) Pipi kiris-nebã sã n da be namsg pʋgẽ, b ra pʋʋsda Wẽnnaam t’a kõ-b raoodo. B yeela Wẽnnaam woto: “Zusoaba, kelg-y bãmb zabr goama, la y kõ yãmb tʋm-tʋmdba raood kãsenga tɩ b togs yãmb koɛɛgã.” (Tʋʋma 4:23-30) Karen-biig a Zak sagla kiris-nebã tɩ b sã n wa be zu-loees pʋsẽ, bɩ b pʋʋs Wẽnnaam n kos yam. (Zak 1:5) Yãmb me pʋʋsda Wẽnnaam n gomd yel-kãensã yell bɩ?
17. Ãnd dãmb pʋʋsg la a Zeova deegda?
17 Pa pʋʋsgã fãa la Wẽnnaam deegd ye. La wãn to la d segd n pʋʋs tɩ Wẽnnaam kelg-do? Pĩnd wẽndẽ wã, neb nins Wẽnnaam sẽn da kelgda ra yaa neb sẽn da pʋʋsd-a ne pʋ-peelem, la b tar sũ-tɩrgã. Ra yaa neb sẽn da maand tʋʋm sõmã sẽn wilgd tɩ b tara tẽebo. Rũndã-rũndã, tõnd me tõe n kɩsa sɩd t’a Zeova kelgda neb nins sẽn pʋʋsd-a woto wã.
18. Kiris-nebã sã n dat tɩ Wẽnnaam kelg b pʋʋsgã, bõe la b segd n maane?
18 Bũmb a to me la d segd n maan sẽn na yɩl tɩ Wẽnnaam deeg d pʋʋsgã. Tʋm-tʋmd a Poll wilga d sẽn segd n maan bũmb ninga. A yeelame tɩ: ‘Bãmb maasem yĩnga tõnd paama sor ne Sɩɩg Sõng a yembr n tõe n wa Ba nengẽ.’ A Poll sẽn yeel tɩ “bãmb maasem yĩnga,” yaa ãnd yell la a ra gomda? Yaa a Zezi Kirist yelle. (Efɛɛz rãmba 2:13, 18) Vẽenega, yaa a Zezi maasem yĩng bal la tõnd tõe n pʋʋs Wẽnnaam nana-nana.—Zã 14:6; 15:16; 16:23, 24.
19. a) Yaa bõe n da kɩtd tɩ Israɛll nebã wisd yũug pa noom a Zeova? b) Bõe la d segd n maan tɩ d pʋʋsgã yɩ wa wisd yũug sẽn noom a Zeova?
19 Wala d sẽn zoe n yã tɩ loogã, Israɛll maan-kʋʋdbã sẽn da yõogd wisd ningã makda wẽn-sakdbã pʋʋsg sẽn tat Wẽnnaam yamã. La wakat kẽere, a Zeova ra kisa wisd nins Israɛll nebã sẽn da yõogd n kõt-a wã. Yaa Israɛll nebã sẽn da yõogd wisd wẽn-doogẽ wã la b pʋʋsd bõn-naandsã n kɩt tɩ ra yaa woto wã. (Ezekɩɛll 8:10, 11) Rũndã-rũndã me, neb nins sẽn yet tɩ b tũuda a Zeova n yaool n kɩɩsd a noyã sã n pʋʋsdẽ, b pʋʋsgã wõnda wisd yũug sẽn pa noom a Zeova. (Yelbũna 15:8) Bɩ d kell n tall yel-manesem sẽn yaa sõma, sẽn na yɩl tɩ d pʋʋsgã yɩ wa wisd yũug sẽn noom a Zeova. Neb nins sẽn tũud a Zeova noyã sã n pʋʋsd-a, noom-a lame. (Zã 9:31) La wãn to la tõnd segd n pʋʋse? Bõe yell la d tõe n gom d pʋʋsgã pʋgẽ? Wãn to la Wẽnnaam leokd pʋʋsgo? D na n bãnga sogs kãensã la a taab leoor sõsg ning sẽn pʋgda pʋgẽ.
[Tẽngr note]
^ sull 12 Ges-y yʋʋmd 2001 sig-noy kiuug rasem 15 Gũusg Gasgã, seb-neng 27 wã.
Y tõe n wilga a võor bɩ?
• Wãn to la ninsaal sẽn pa zems zãng tõe n pʋʋs Wẽnnaam tɩ ta a yam?
• D sã n wa pʋʋsdẽ, wãn to la d tõe n maan wa pĩnd wẽndẽ wẽn-sakdbã?
• Pipi kiris-nebã sẽn da pʋʋsd to-to wã zãmsda tõnd bõe?
• Wãn to la tõnd pʋʋsgã tõe n yɩ wa wisd yũug sẽn noom Wẽnnaam?
[Zãmsgã sogsgã]
[Foto, seb-neng 23]
Bõe yĩng tɩ Wẽnnaam deeg a Abɛll kũunã n yaool n zãgs a Kayẽ rẽndã?
[Foto, seb-neng 24]
“Mam yaa tẽng tom bala”
[Foto, seb-neng 25]
“Mam na n yãka pʋɩɩr a yembr piig fãa sʋk n lebs yãmba”
[Foto, seb-neng 26]
Yãmb pʋʋsgã wõnda wisd yũug sẽn noom a Zeova bɩ?