Mitbã pa tõog ye

RŨNDÃ-RŨNDÃ, roagdb nins sẽn mi ordinatɛɛrã tõe n baoa sagls kambã wubr wɛɛngẽ ẽntɛrnetã pʋgẽ. Beenẽ, tao-tao bala, b tõe n paama sagls toɛy-toɛy sẽn yɩɩd bãmb milyõ 26. Y sã n na n dɩk minit a ye n karem sagl-kãensã a ye fãa, y na n karem-b-la yʋʋm ka-tɛk n pa sa ye.

La kom-bõonegã logtoɛɛmbã, mitbã la ẽntɛrnetã sẽn da wa n nan kaẽ wã, yɛ la roagdbã ra paamd saglse? Naoor wʋsgo, b ra teega b zagsã neba. Yaa b ma-rãmba, b ba-rãmba, b pʋgd-rãmb la b yɛs-rãmb n da sagend-b la b sõngd-b ne ligdi, la ne b kambã belsgo. La masã, tẽns wʋsg pʋsẽ, tẽn-kɩremsã neb wʋsg sẽn yikd n kẽed galʋ-tẽnsẽ wã, kɩtame tɩ b pa le teegd b zagsã neb wa pĩndã ye. Rũndã-rũndã, naoor wʋsgo, kambã wubr sẽn yaa tʋʋm-toogã paka b roagdbã bala.

Vẽenega, yaa rẽ n kɩt tɩ lekoll dãmb ne sigls toɛy-toɛy sẽn get kambã yell sõor tar paasg rũndã-rũndã wã. La yaa neb wʋsg sẽn tẽed tɩ sĩãnsã tõe n kõ-d-la sagls sẽn yaa sõma wã yĩng me n kɩt tɩ sigl-kãensã sõor fɩɩgdẽ. Yʋʋm kob-gĩnd 18 soabã baasgẽ n tar n watẽ, Amerik nin-buiidã wʋsg ra zoe n kɩsa sɩd tɩ sĩãnsã tõe n manega ãdem-biisã vɩɩm. B ra leb n tẽedame t’a tõe n sõnga roagdbã tɩ b wub b kambã sõma. Woto yĩnga, yʋʋmd 1899 pʋgẽ wã, Amerik pagbã siglg ning sẽn get kambã yellã (Congrès américain des mères de famille) wilgame tɩ roagdbã sẽn wubd b kambã to-to wã pa sõma ye. Woto kɩtame tɩ mitb wʋsg n yik tao-tao n pʋlem roagdbã tɩ b na n sõng-b lame tɩ b wub b kambã sõma.

Sagls baoob sɛbã pʋsẽ

La mitbã tõog n maana bõe? Rẽ yĩnga b tõog n sõnga roagdbã tɩ b kambã wubr lebg nana la sõma rũndã-rũndã n yɩɩd pĩndã bɩ? Sẽn nan pa kaoose, vaeesg a yembr b sẽn maan Gãrãndbertayn soolmẽ wã wilgame tɩ b sẽn wubd kambã to-to masã wã pa são pĩndã ye. Vaeesgã wilgame tɩ roagdb koabg zugu, sẽn kolg bãmb 35 sẽn tar kom-bõoneg n ket n dat sagls sẽn yaa sõma. Roagdb kẽer tagsdame tɩ sõngr pʋd kaẽ, la tɩ b segd n maana b sẽn mi bala.

A Ann Hulbert sebr a ye pʋgẽ, (L’éducation des enfants en Amérique : des spécialistes aux parents — un siècle de conseils au sujet des enfants [ãngl.]) a wilga mitbã sẽn yet bũmb ning kambã wubr wɛɛngẽ b sɛbã pʋsẽ. A Hulbert meng sẽn yaa kamb a yiib ma wã wilga vẽeneg tɩ b saglsã wʋsg pa tik kambã minim hakɩk zug ye. Wõnda b saglsã pʋd n tika yɛl bãmb mensã sẽn vɩɩmd zug lakae pa vaeesg b sẽn tõog n maan kambã vɩɩm zug n yã la b tikẽ ye. Rẽ kɩtame tɩ rũndã-rũndã, b sã n lebg n ges sagls nins b sẽn da kõtã, b wʋsg pa tar yõod ye. B goamã pa tũud taaba, la wakat ning menga, b sẽn yetã pa tar võor ye.

Woto yĩnga, rũndã-rũndã, sagl-bʋs la roagdbã tõe n tũ kambã wubr wɛɛngẽ? Sɩd-sɩda, saglsã la no-koɛɛmã sẽn waoog n yɩɩd pĩndã, roagdb wʋsg pa mi b sẽn na n maaneg ye. La dũniyã gill zugu, roagdb n be n paamd sagls sẽn yaa sõma sẽn yit seb-kʋdr pʋgẽ. Seb-kãng saglsã ket n yaa sõma. Sõsg ning sẽn pʋgdã na n wilga rẽ.