Koɛɛg Soab sebrã tags-kãsemse
A Zeova Gomdã vɩɩme
Koɛɛg Soab sebrã tags-kãsemse
A ZOOB yeela woto: “Ninsaal pag sẽn doga vɩɩm yaa koɛɛga la toogo.” (Zoob 14:1) Rẽnd sɩd tara yõod tɩ d ra sãamd d vɩɩmã tʋʋm sẽn pa tar nafa pʋgẽ ye! D na n dɩka d sẽkã, d pãngã la d arzɛkã n maan bõe? Tʋʋm bʋs buud la d segd n gili? Goam nins sẽn be Koɛɛg Soab sebrã pʋgẽ wã kõta sagls sẽn yaa sõma sẽn tõe n sõng ned t’a bãng a sẽn na n maanega. Seb-kãngã sẽn taasd-d koɛɛg ningã tõe n kɩtame tɩ d bãng sũur tagsg la a tʋlsem n welge, la a sõng-d tɩ d vɩɩmã tall võore.—Hebre dãmba 4:12.
Yaa a Salomo sẽn yɩ pĩnd wẽndẽ Israɛllã rĩm t’a yʋʋr yi a yamã yĩngã n gʋls Koɛɛg Soab sebrã. A tara sagls sẽn wilgd bũmb nins sẽn sɩd tar yõod vɩɩmã pʋgẽ, la bũmb nins sẽn pa tar yõodo. A Salomo sẽn gomd rot a sẽn me yellã yĩngã, rẽnd a sẽn wa n gʋlsd Koɛɛg Soab sebrã t’a mee a rotã n sa, la rẽ t’a nan pa bʋdg n baas a Zeova ye. (Nehemi 13:26) Woto kɩtdame tɩ d bãng t’a gʋlsa Koɛɛg Soab sebrã yʋʋmd 1000 sẽn deng a Zezi rogmã, a yʋʋm 40 naamã rɩɩb baasg sẽnese.
BÕE N PA ZAALEM?
Koɛɛg soabã yeelame tɩ “fãa yaa zaalem” la a sok woto: “Ninsaal sẽn be dũniyã zug n maandẽ wã yõod yaa bõe?” (Koɛɛg Soaba 1:2, 3) B gomda “zaalem” la “dũniyã zug” yell naoor wʋsg Koɛɛg Soab sebrã pʋgẽ. Hebre gom-bil ning b sẽn lebg tɩ zaalmã yaa “pemsem” bɩ “walem” sẽn wilgd tɩ yaa bũmb sẽn pa kaoosd bɩ sẽn pa tar yõodo. Rẽnd bũmb nins fãa ninsaalbã sẽn maand tɩ pa zems ne Wẽnnaam raabã yaa zaalem.
A Salomo yeela woto: “Fo sã n dabd Wẽnnaam doogẽ, bɩ f gũus f naoore. Kolg n kelge.” (Koɛɛg Soaba 4:17) D sã n kẽes d mens a Zeova raabã maneg pʋgẽ n balemd-a, pa zaalem ye. Sɩda, sẽn na yɩl tɩ d vɩɩmã tall võore, yaa zood ning d sẽn tar ne a Zeova wã yell n segd n pakd n yɩɩda.
Sogsg sẽn tik verse rãmb zut n paam leokre:
1:4-10—B sẽn yet tɩ wĩndgã, sebgã, la koomã wata ne yam yiisgã võor yaa bõe? Koɛɛg soabã goma yɛl a tãab yell wala wĩndgã, sebgã, la koomã sẽn kɩt tɩ vɩɩmã sakd tẽngã zugã. La pa bõn-kãens bal n kɩt tɩ vɩɩmã sakd tẽng zug ye. Sẽn paas me b võor wʋmb yaa toogo. Ned tõe n dɩka a vɩɩm tõr n bao n na n bãng-b n pa tol n tõog n wʋm b võor sõma ye. Rẽ me tõe n yɩɩ yam yiisgu. Tõnd sã n mak d vɩɩmã sẽn yaa koɛɛgã ne bõn-kãens sẽn maand wakat fãa n pa satẽ wã, rẽ me sãamda sũur wʋsgo. Baa d sẽn baood n na n bãng bõn-paals a taabã yiisda yam. Sẽn yaa to-to fãa, bõn-paals nins nebã sẽn yiisdã tika noy nins Wẽnnaam sẽn zoe n lugl yɛl nins a sẽn naanã pʋgẽ wã zugu.
2:1, 2—B sẽn yet ka tɩ laad yaa “yalemdã” võor yaa bõe? Laad tõe n sõng-d lame tɩ d yĩm zu-loees wakat bilf la kɩt tɩ d ra tags wʋsg d yɛlã zut ye. La laad pa tõe n kɩt tɩ d zu-loeesã sa ye. Rẽ n so tɩ ned sã n dat n tũnug ne laad n bao sũ-noogo yaa “yalemdo.”
3:11—Bõe la Wẽnnaam maan “sõma n zems a wakate”? Bũmb nins a Zeova sẽn maan kẽer tɩ yaa sõma la zems b wakate tɩ d tõe n sõdg yaa a Ãdem ne Hawa naanegã, saag gomtɩʋʋg kaoolã a sẽn maan ne ninsaalbã, kaool ning a sẽn maan ne a Abrahaamã, kaool ning a sẽn maan ne a Davɩɩdã, a sẽn kɩt tɩ Mesi wã wa wã, la a sẽn kõ a Zezi naam t’a yaa Wẽnnaam Rĩungã Rĩmã. La bũmb a to me n be a Zeova sẽn na n maan tɩ yɩ “sõma” bɩ neer ka la bilfu. D tõe n kɩsa sɩd tɩ dũni paalgã na n sɩd waame, a wakatã sã n wa ta.—2 Pɩɛɛr 3:13.
5:8—Wãn to la b ‘fãa paamd tẽnga yõodo’? Ninsaalbã fãa sẽn vɩ tẽngã zugã teega ‘tẽngã yõodo’ rat n yeel tɩ rɩɩb nins sẽn yit tẽngã zugã. Baa f yaa rĩmã. Sẽn na yɩl n paam koodo, rĩmã sõgen dãmb segdame n ko a pʋʋgã sõma.
Zãmsg tõnd yĩngã:
1:15. Ned sã n dɩkd a sẽk la a pãng n dat n kɩt tɩ kɛgr ning d sẽn ne rũndã-rũndã wã sa yaa zaalem. Yaa Wẽnnaam Rĩungã bal n tõe n kɩt tɩ wẽngã sa.—Daniɛll 2:44.
2:4-11. Meebã, tɩɩsã selb ne zẽedã koobã, mizikã la naarã vɩɩm wẽnda “wa ned sẽn digd sobgo,” bala b pa tõe n kɩt tɩ vɩɩmã tall võor bɩ n wa ne sũ-noog sẽn pa sat ye.
2:12-16. Yam sãoã yalemdo bala a sõngd n welgda yɛl kẽere. La sã n yaa ne kũum, ninsaalb yam pa tar a tʋʋmd ye. La baa ned yʋʋr sã n yi a yamã yĩnga, b na n wa yĩma a yelle.
2:24; 3:12, 13, 22. Ned sã n maand sũ-noog ne bũmb nins a sẽn tʋm n paamã pa wẽng ye.
2:26. Yaa neb nins sẽn yaa sõma Wẽnnaam nifẽ wã n tõe n paam yam ning sẽn yit Wẽnnaam nengẽ wã. Ned pa tõe n paam yam kãnga t’a pa tar zood sõma ne Wẽnnaam ye.
3:16, 17. D pa tõe n paam tɩ b kao bʋʋd tɩ yɩ tɩrg wakat fãa ye. Wall tɩ d sãamd d sũur ne bũmb nins sẽn maand rũndã-rũndã dũniyã zugã, d teega a Zeova t’a wa maaneg yɛlã.
4:4. D sã n tʋm tʋʋm sõma, a tõe n kõ-d-la sũ-noogo. La d sã n tʋmd sõma n dat n loog neb a taabã bala, tõe n waa ne wags-n-taaba, kisg-taab la sũ-kiiri. Segd n yɩɩ ne yam-sõng la d sẽn tʋmd wʋsg koe-moonegã pʋgẽ wã.
4:7-12. Ninsaalbã ne taab zĩnd-n-taarã yõod yɩɩda laogã. Rẽ n so tɩ d pa segd n bas tɩ laogã baoob sãam d zĩnd-n-taarã ye.
4:13. D naam la d yʋʋm yĩng pa kɩtd tɩ b waoogd-d wakat faa ye. Neb nins sẽn tar naam buud segd n tʋmda ne yam.
4:15, 16. Sɩngrẽ wã, nebã tũuda b sẽn boond ka tɩ biig a yiib-n-soabã, rat n yeel tɩ ned ning sẽn na n wa reeg rĩmã zĩig n dɩ naamã. La “baasgo, neb nins sẽn na n yaool n wa wã” sũy pa na n yɩ noog ne-a ye. Vẽenega, yʋʋr pa kaoosd ye.
5:1. D pʋʋsgã pa segd n yɩ gom wʋsg bal ye. D segd n tagsame la d yaool n gom, tɩ d sẽn yetã waoog Wẽnnaam.
5:2-6. Laogã yell sã n pak ned n yɩɩda, tõe n wa kɩtame t’a tagsd sẽn na n naf a meng yell bala. A tõe n kɩtame tɩ ned zãmsd bõn-kãens sẽn pa tar yõodã yell yʋngo, la kɩt t’a pa tar gõe-noog ye. Goam wʋsg tõe n kɩtame tɩ ned wõneg yalem la kɩt t’a yãg n pʋlem Wẽnnaam bũmbu. D sã n zoet sɩd Wẽnnaamã na n gɩdg-d lame tɩ d ra maan bõn-kãensã ye.
6:1-9. Arzɛka, yʋʋre, yõ-woko, la pag ne kamb wʋsg yõod yaa bõe yɛlã sã n gɩdg-f tɩ f pa tõe n dɩ a nafa? “Ned nif sẽn ne bũmb ningã n são yẽ sẽn tagsd t’a na n wa paama bũmb ningã,” n modg bõn-kãng yĩng n yaool n pa na n paam-a ye. D sã n dat n paam vɩɩm sẽn yaa sõma bɩ d bao rɩɩb la fut sẽn zemse, la d noog d sũur ne vɩɩmã bõn-nood a taabã n zemse, la d modg n kɩt tɩ d zoodã ne a Zeova ket n yaa sõma.—1 Tɩmote 6:8.
SAGLG YAM SOAB YĨNGÃ
Wãn to la d tõe n kell n tall d yʋ-sõngã? D manesem segd n yɩɩ wãn to ne rĩm dãmbã la kɛg nins d sẽn ne wã? Sẽn mik tɩ ned sẽn ki pa mi baa fʋɩyã, bõe la d segd n maan ne d vɩɩmã masã? Wãn to la kom-bɩɩsã tõe n dɩk b sẽkã la b pãngã n tʋm ne yam? B gʋlsa koɛɛg soabã saglsã yel-kãensã la a taab zut tõnd yĩngã, tɩ be Koɛɛg Soab sebrã sak a 7-12.
Sogsg sẽn tik verse rãmb zut n paam leokre:
7:19—B sẽn yet tɩ yam soab yam kõt-a-la pãng n yɩɩd “nanambs piigã” võor yaa bõe? Biiblã pʋgẽ, b sã n gomd piig yell makr wɛɛngẽ, bilgda bũmb sẽn pid zãnga. A Salomo ra rat n yeelame tɩ yam sẽn tõe n kogl ned to-to wã yɩɩda tẽng sodaas gill sẽn tõe n kogl b tẽngã.
10:15—Wãn to la yalem tʋʋmd yaad-a? Ned sã n pa tʋmd ne yam, a na n tʋma wʋsgo la pa na n naf-a ye. A pa paamd sũ-noog a pʋgẽ ye. Tʋʋm kãng yaad-a lame bala.
11:7, 8—B sẽn yet ka tɩ ‘vẽenem yaa noog la ned nin sã n yãt wĩndga, a sũur yaa noogã’ võor yaa bõe? Vẽenemã ne wĩndgã kɩtdame tɩ vɩɩmã yaa noogo. A Salomo wilgda ka tɩ vɩɩm yaa sõma la tɩ d segd n nooga d sũur nand tɩ kʋʋlem da yõk-d n sa d pãng ye.
11:10—Bõe yĩng tɩ b yet tɩ “yãadem ne bi-bɩɩlem wakat” yaa zaalem? Ned sã n pa zã a vɩɩmã sõma a bi-bɩɩlem wakate, yɩta zaalem, bala bi-bɩɩlmã wakat loogda tao-tao.
Zãmsg tõnd yĩngã:
7:6. F sã n la f sẽn pa segd n la wakate yaa wa b sẽn yõgen gõos rʋk tẽngr t’a maand bʋrg zaalem. F sã n laad woto, yikda ned sũur la pa tar yõod ye. D pa segd n laad yaar ye.
7:21, 22. Neb a taabã sẽn yet bũmb nins tõnd zugã pa segd n lebg d pakr tɩ loog nug ye.
8:2, 3; 10:4. D tʋʋmd taoor soab sã n sãbg-d bɩ n remsd-do d segd n zĩnda bãane. Woto sõmblem yɩɩda d sẽn na n ‘yãg n yi yẽ nengẽ’ bɩ n yãg n bas d tʋʋmã.
8:8; 9:5-10, 12. Wala zĩnf b sẽn yõk zĩm-gãmbr pʋgẽ bɩ liuul b sẽn yõk tãoog pʋgẽ t’a vɩɩm sa zĩig pʋgẽ, tõnd me vɩɩmã tõe n saa zĩig pʋgẽ woto. Sẽn paase ned baa a ye pa tõe n põs kũum, la ned baa a ye pa tõe n gɩdg kũum me t’a pa kʋ ninsaalbã ye. Woto yĩngã d pa segd n sãamd d sẽkã zaalem ye. A Zeova ratame tɩ d nand vɩɩmã la d noogd d sũur ne-a. Sẽn na yɩl n tõog n maan dẽ d segd n lʋɩɩsa a Zeova tʋʋmdã taoor d vɩɩmã pʋgẽ.
8:16, 17. Baa d sã n sãam d gõeemã n tagsd bũmb nins Wẽnnaam sẽn naanã bɩ a sẽn bas tɩ ninsaalbã maandẽ wã zutu, d pa na n tõog n wʋm b fãa võor kɛpɩ ye. D sã n sãamd d sũur wẽng nins fãa sẽn maandã yĩnga na n kɩtame tɩ d ra paam sũ-noog ye.
9:16-18. Baa ne neb wʋsg sẽn pa nand yamã, d segd n nand-a lame. Yam soab sẽn maagd a meng n gomdã n são yalem sẽn gomd n tãsdẽ wã.
10:1. D segd n gũusa ne d goamã la d manesmã. F sũur sã n yik wall f yũ rãam n su baa yaa vugri, bɩ f sã n tall manesem sẽn pa zems ne pag bɩ ne rao baa yaa vugri, seka f yʋʋr sãango.
10:5-11. B sã n dɩk tʋʋm-kãseng n bobl ned sẽn pa tõe, d pa segd n dat n zĩnd nin-kãng zĩigẽ ye. Baa yaa tʋʋm-bil la ned pa tʋm sõma tõe n waa ne biis sẽn pa sõma. Wall tɩ yɩ woto, d segd n baoa yam sẽn na yɩl n tõoge. Yaa tɩlae tɩ d tall minim n tõog n moon koe-noogã la d maan karen-biisã!
11:1, 2. D segd n yɩɩ kõtba, bala kũun wata ne kũuni.—Luk 6:38.
11:3-6. D sẽn pa mi yɛlã sẽn na n yɩ to-to beoogã yĩng pa segd n kɩt tɩ d kal d nus n zĩẽ n pa maand baa fʋɩ ye.
11:9; 12:1-7. Kom-bɩɩsã na n kolg n togsa a Zeova taoore. Rẽ n so tɩ b segd n dɩk b sẽkã la b pãngã n tʋm a Zeova tʋʋmã nand tɩ kʋʋlem da wa reeg b pãngã ye.
“YAM DÃMB GOAMÔ SÕNGDA TÕNDO
Wãn to la d segd n ges “gom-nood” nins koɛɛg soabã sẽn mao n bãng la a gʋlsã? “Yam dãmb goam wẽnda fu-pĩim, la yelbũn neb sẽn tigs wẽnda pe-kɩɩm dasaare.” Gom-kãens yaa toor ne sɛb wʋsg nins ninsaalbã sẽn yiis tɩ bãmb yam be pʋgẽ be wã. (Koɛɛg Soaba 12:10-12) Goam nins sẽn yit pe-kɩɩm a Zeova nengẽ wã manegda ned vɩɩm.
D sã n tũ sagls nins sẽn be Koɛɛg Soab sẽbrã pʋgẽ wã na n sõng-d lame tɩ d vɩɩmã tall võor la d paam sũ-noogo. Sẽn paase, d tara bas-yard “tɩ sẽn zoet-a Wẽnnaam na n paama sũ-noogo.” Bɩ d kell n ‘zoe Wẽnnaam la d sak a tõodã.’—Koɛɛg Soaba 8:12; 12:13.
[Foto, seb-neng 31]
Wẽnnaam tʋʋm kãsemsã sʋk bõn-neer sẽn yɩɩdã na n yɩɩ vẽenega, a wakat sã n wa ta
[Foto, seb-neng 32]
Rɩɩbã, koomã, la sũ-noog maaneg ne bũmb nins d sẽn tʋm n paamã bee Wẽnnaam kũunã sʋka