Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Wãn to la d tõe n wilg tɩ d nonga d taabã?

Wãn to la d tõe n wilg tɩ d nonga d taabã?

Wãn to la d tõe n wilg tɩ d nonga d taabã?

“Nong f to wa f menga.”—MATƖE 22:39, Kãab-paalgã Koe-noogo.

1. Wãn to la d wilgd tɩ d nonga Wẽnnaam?

BÕE la a Zeova rat tɩ neb nins sẽn balemd-a wã maane? A Zezi leoka sok-kãngã ne gom-biis a wãn bal sẽn tar pãng wʋsgo. A wilgame tɩ noor ning sẽn yaa kãseng n yɩɩdã yetame tɩ d nong a Zeova ne d sũurã fãa, d mengã fãa, d yamã la d pãngã fãa. (Matɩe 22:37; Mark 12:30) Wa d sẽn yã sõsg ning sẽn loogã pʋgẽ wã, tõnd sã n yeel tɩ d nonga Wẽnnaam, d segd n sak-a lame la d tũ a noyã, a sẽn nong tõndã yĩnga. Wẽnnaam daabã maaneg pa toog ne neb nins sẽn nong-a wã ye, kõt-b-la sũ-noogo.—Yɩɩl Sõamyã 40:9; 1 Zã 5:2, 3.

2, 3. Bõe yĩng tɩ d segd n tags noor ning sẽn yet tɩ d nong d to wã yelle, la sogs-bʋs la rẽ wat ne?

2 A Zezi yeelame tɩ no-kãseng a yiib-n-soabã wõnda pipi soabã. No-kãng yetame tɩ “nong f to wa f menga.” (Matɩe 22:39, Kãab-paalgã Koe-noogo) D bee bʋʋm n na n gom no-kãngã yell masã, bala nonglem ning sẽn be rũndã-rũndã wã pa nonglem hakɩkã ye. Sẽn paas me, nebã yaa rat-m-yembr rãmba. Tʋm-tʋmd a Poll sẽn wa n gomd ‘yaoolem wakatã’ yellã, a yeelame tɩ nebã na n nonga b mense, ligdi, la dũniyã sũ-noogo. Neb wʋsg me ka na n tall ‘nimbãan-zoeer’ ye, bɩ wala Biibl a ye sẽn yetã, “b pa na n zoe b zaka rãmb nimbãaneg ye.” (2 Tɩmote 3:1-4) A Zezi Kirist ra pĩnd n togsa woto: “Neb wʋsg . . . na n zãmba taaba la b kisg taaba. . . . Neb wʋsg nonglem na n lebga maasga.”—Matɩe 24:10, 12.

3 D bãng t’a Zezi pa yeel tɩ nebã fãa nonglem na n lebga maasg bɩ n boog ye. Neb wʋsg n da nong a Zeova ne nonglem buud ning sẽn tat a yamã, la neb n na n ket n nong-a woto. Neb nins sẽn sɩd nong a Zeova wã modgdame n nand nebã wa a Zeova sẽn nand-b to-to wã. La ãnd la tõnd to tɩ d segd n nong-a? Wãn to la d segd n wilg tɩ d nonga d taabã? Biiblã tõe n sõng-d lame tɩ d leok sogs-kãensã sẽn tar yõodã.

Ãnda n yaa mam to?

4. Sã n yaa ne Maankʋʋr sak 19 wã, ãnd dãmb la Zʋɩf rãmbã ra segd n nongẽ?

4 A Zezi sẽn da wa n yet Fariziẽ wã tɩ no-kãseng a yiib-n-soabã yaa d nong d to wa d mengã, a ra gomda noor b sẽn da kõ Israɛll nebã yelle. No-kãng bee Maankʋʋr 19:18 wã pʋgẽ. Verse 34 pʋgẽ me, b yeela Zʋɩf rãmbã tɩ b segd n nanda b saam-biisã la neb nins sẽn pa Israɛll nebã, bala b yaa bãmb taaba. Verse wã yeta woto: “Bɩ y maan sãan sẽn be yãmb sʋk wa tẽnga neda, la f nong yẽ wa f menga. Tɩ bõe, yãmb me rag n yaa sãamb Ezipt soolem pʋgẽ.” Dẽnd Israɛll nebã ra segd n nonga neb nins sẽn pa Zʋɩf rãmbã, sẽn tɩ yɩɩd fãa neb nins sẽn da tuub n sak b tũudmã.

5. Zʋɩf rãmbã ra tẽedame tɩ nong f to rat n yeelame tɩ bõe?

5 La a Zezi wakatẽ wã, tũudmã taoor dãmb ra pa get yɛlã woto ye. Bãmb kẽer da zãmsda nebã tɩ b sã n yeel tɩ f “zoa” la f “to,” yaa Zʋɩf rãmbã yell bal la b gomda. B ra segd n kisga sẽn pa-b Zʋɩf rãmbã. Karen-saamb kãensã ra ninga b yamẽ tɩ neb nins sẽn balemd Wẽnnaamã segd n kisga neb nins sẽn pa balemd-a wã. Sebr a ye wilgame tɩ “woto kɩtame tɩ nebã ra pa tõe n pa kisg taab ye. Kisgrã ra lebga wʋsgo.”

6. A Zezi sẽn wa n wilgd tɩ d segd n nonga d taabã, bũmb a yi bʋs yell la a gom-yã?

6 A Zezi Tãng zug zãmsgã pʋgẽ, a wilga ned ning sẽn yaa tõnd to tɩ d segd n nongẽ wã. A yeela woto: “Yãmb wʋmame tɩ b rag n yeelame: Nong f yaka la kisg f bɛ. La mam yeta yãmb tɩ y nong yãmb bɛɛba, [la y ning neb nins sẽn tʋʋsd yãmba zut barka, la y maan neb nins sẽn kis yãmba neere,] la y pʋʋs neb nins sẽn maand yãmb wẽng la sẽn namsd yãmba yĩnga, tɩ yãmb tõe n yɩ yãmb Ba sẽn be [saasẽ wã] kamba. Tɩ bõe, bãmb kɩtdame tɩ bãmb wĩntoog zẽk nin-wẽns la nin-tɩrs yĩnga, la bãmb tʋmda saaga nin-tɩrs la nin-wẽns yĩnga.” (Matɩe 5:43-45) A Zezi goma bũmb a yiib yell ka. Pipi, a wilgame t’a Zeova kõta nin-sõma wã la nin-wẽnsã bõn-sõma. La yiib-n-soaba, a wilgame tɩ d segd n dɩka a Zeova togs-n-taare.

7. Samari nin-sõngã kibar zãmsda tõnd bõe?

7 Wakat a to me, Zʋɩf a ye sẽn da mi Tõogã sõma soka a Zezi woto: “Ãnda la mam [to]?” A Zezi togs-a-la kibar a ye sẽn na yɩl n leok a sokrã. Kibarã wilgdame tɩ Samari rao a ye n da togd sor n tek n yã Zʋɩf a ye wagda sẽn pãb la b reeg a sẽn tara fãa. Baa Zʋɩf rãmbã sẽn da kis Samari nebã, Samari raoã vila Zʋɩfã noad ne pɛɛl la a tall-a n kẽng zĩig ning a sẽn da tõe n paam tɩpgo. Kiba-kãngã zãmsda tõnd bõe? Tõnd segd n nonga neb nins sẽn pa buud a ye, tẽng a ye bɩ tũudum a ye ne tõndã me.—Luk 10:25, 29, 30, 33-37.

Wãn to la d tõe n wilg tɩ d nonga neb a taabã?

8. Sã n yaa ne Maankʋʋr sak 19 wã, wãn to la Israɛll nebã ra segd n wilg tɩ b nonga b taabã?

8 Nong Wẽnnaam la d nong d taabã pa bũmb d sẽn tagsd d sũurẽ bal ye. Yaa ne d tʋʋmã la d wilgd rẽ. D sã n ges Maankʋʋr sak 19 wã verse a taab me, na n sõng-d lame tɩ wʋm bũmb ning sẽn kɩt tɩ verse 18 wã wa yetẽ tɩ Wẽnnaam nin-buiidã segd n nonga b taabã wa b mensã. Verse kãensa pʋsẽ, b kõo Israɛll nebã noor tɩ b bas naong rãmbã la sãambã tɩ b yiis b sẽn kell bũmb ning pʋtã pʋsẽ wã. Ned baa a ye ra pa tar sor n na n zu, n zãmb a to bɩ n yag ziri ye. Bʋʋdã kaoob wɛɛngẽ, Israɛll nebã ra pa segd n bakd neb a taab n sõngdẽ ye. Baa ne b sẽn da tar sor n tõe n sɩbg neb nins sẽn maand wẽngã, Wẽnnaam da yeela Israɛll nebã woto vẽenega: “Ra kisg f ba-biig f sũur pʋgẽ ye.” B ra kʋmsa no-kãngã la noy a taab gom-kãngã pʋga: “Bɩ f nong f yak wa f menga.”—Maankʋʋre 19:9-11, 15, 17, 18.

9. Bõe yĩng t’a Zeova yeel Israɛll nebã tɩ b lak b mens ne buud a taabã neba?

9 Baa ne Israɛll nebã sẽn da segd n nong neb a taabã, b ra segd n laka b mens ne neb nins sẽn balemd ziri wẽnnaam dãmba ye. A Zeova ra keoog-b lame tɩ tũud-n-ta-wẽnsã wata ne yɛla. Wala makre, Israɛll nebã ra segd n tɩ zaba ne buud kẽer n soog b tẽnsã. Bu-kãensa wɛɛngẽ, a Zeova ra yeela Israɛll nebã woto: “Ra maan-y yikãadem ne bãmb ye. Ra rɩk-y y kom-pugli n kõ bãmb tɩ b maan b pagb ye. La y ra peeg bãmb kom-pugli n kõ y kamb tɩ b maan b pagb ye. Tɩ bõe, b na n kɩtame tɩ y kamba bas Wẽnnaam, n tũ wẽnnaam dãmb a taaba. La Zusoaba sũur na n puuga ne yãmb tɩ b sãam yãmb tao-tao.”—Tõodo 7:3, 4.

10. D segd n gũusa d mens ne bõe?

10 Kiris-nebã me pa yõgd zood ne neb nins sẽn tõe n wa kɩt tɩ b tẽebã boogã ye. (1 Korẽnt dãmba 15:33) B sagenda tõnd woto: “Bɩ y ra lagem ne neb nins sẽn ka tẽeba ye,” sẽn dat n yeel tɩ neb nins sẽn pa naag kiris-neb tigingã pʋgẽ wã. (2 Korẽnt dãmba 6:14) Sẽn paas me, b sagenda kiris-nebã tɩ b kẽ kãadem ne “ned sẽn tũud Zusoaba bala.” (1 Korẽnt dãmba 7:39) La woto pa rat n yeel tɩ d segd n paooga neb nins sẽn pa tũud a Zeova wa tõndã ye. Kiristã kii yel-wẽn-maandbã yĩnga. Neb wʋsg sẽn da tʋmd tʋʋm wẽns pĩndã toeemame n lebg Wẽnnaam zo-rãmba.—Rom dãmba 5:8; 1 Korẽnt dãmba 6:9-11.

11. Wãn to la d tõe n sɩd wilg tɩ d nonga neb nins sẽn pa balemd a Zeova wã, la bõe yĩnga?

11 Tõnd sã n nong neb nins sẽn pa balemd Wẽnnaamã, d rɩkda a Zeova togs-n-taar bal kɛpɩ. Baa ne Wẽnnaam sẽn kis wẽngã, a wilgda a nonglmã ne neba fãa n kõt sẽn pa balemd-b yẽ wã sor tɩ b bas b tʋʋm wẽnsã n paam vɩɩm sẽn pa satã. (Ezekɩɛll 18:23) A Zeova ratame tɩ ‘neba fãa yam tek tɩ b kos sugri.’ (2 Pɩɛɛr 3:9) A “ratame tɩ neba [buud] fãa paam fãagre la b bãng sẽn yaa sɩda.” (1 Tɩmote 2:4) Yaa rẽ n so t’a Zezi tʋm a karen-biisã tɩ b tɩ moon la b zãms nebã, la b “maan neba buud fãa tɩ b [lebg] karen-biisi.” (Matɩe 28:19, 20) Tõnd sã n moond koɛɛgã, d wilgdame tɩ d nonga Wẽnnaam la neb a taabã, baa d bɛɛbã menga!

D nong d tẽed-n-taasã

12. Bõe la tʋm-tʋmd a Zã gʋls tõnd nonglmã ne d saam-biisã wɛɛngẽ?

12 Tʋm-tʋmd a Poll gʋlsa woto: “Bɩ d maan neba fãa yel-sõmde, la neb nins sẽn yaa tõnd ba-biis a Zezi tẽeba yĩngã n yɩɩda.” (Galat dãmba 6:10) Tõnd sẽn yaa kiris-nebã, d segd n nonga d tẽed-n-taasã, sẽn dat n yeel tɩ d saam-biis la d saam-bi-pogsã sẽn tar tẽeb a ye ne tõndã. Nonglem kãng yõod taa zĩ-bʋgo? Sẽn na yɩl n wilg nonglem kãng yõodã, tʋm-tʋmd a Zã gʋlsa woto: “Ned ninga fãa sẽn kis a ba-biiga, a yaa nin-kʋʋda. . . . Ned sã n yetẽ t’a nonga Wẽnnaam n yaool n kis a ba-biiga, yẽ yaa ziri-yagda. Tɩ bõe, ned sã n ka nonga a ba-biiga a sẽn yãta, a na n yɩɩ wãn n nong Wẽnnaam a sẽn ka yãtã?” (1 Zã 3:15; 4:20) Gom-kãensa sɩd tara pãng wʋsgo. A Zezi yeelame t’a Sʋɩtãan yaa “nin-kʋʋd” la “ziri yagda.” (Zã 8:44) Tõnd ned baa a ye pa rat tɩ b wa boond-a woto ye!

13. Wãn to la d tõe n wilg tɩ d nonga d tẽed-n-taasã?

13 Wẽnnaam zãmsa kiris-nebã tɩ b nong taaba. (1 Tesalonik rãmba 4:9) Tõnd pa segd n “nong taab ne nonoom la gom vɩɩd ye.” D segd n ‘nonga taab ne tʋʋma, la ne sɩda.’ (1 Zã 3:18; Rom dãmba 12:9) Tõnd segd n nonga taab ne pʋ-peelem. Nonglmã kɩtdame tɩ d yɩ nin-sõngo, nimbãan-zoɛta, ned sẽn kõt sugri, sẽn maagd a menga, sẽn pa sũ-ki-neda, sẽn pa wuk-m-meng soaba, tɩta ned bɩ ned sẽn tagsd a meng yell bal ye. (1 Korẽnt dãmba 13:4, 5; Efɛɛz rãmba 4:32) Nonglmã kɩtdame tɩ d ‘sõngd taaba.’ (Galat dãmba 5:13) A Zezi yeela a karen-biisã tɩ b nong taab wa yẽ sẽn nong-bã. (Zã 13:34) Dẽnd sã n wa yaa tɩlae, kiris-ned segd n sakame meng n ki a tẽed-n-taasã yĩnga.

14. Wãn to la zagsã rãmb tõe n wilg tɩ b nonga taaba?

14 Nonglmã segd n zĩnda kiris-neb zagsã rãmb ne taab sʋka, la sẽn tɩ yɩɩd fãa rapã ne b pagbã sʋka. Pagã ne a sɩdã nonglem segd n talla pãngã. Rẽ n so t’a Poll yeel tɩ “rapã tog n nonga b pagbã wa bãmb mens yĩnsi.” A paasame tɩ “ned ninga sẽn nong a paga, a nonga a menga.” (Efɛɛz rãmba 5:28) A Poll leb n togsa saglg kãngã Efɛɛz rãmb 5:33 pʋgẽ. Rao ning sẽn nong a pag pa na n maan wa a Malaki wakatẽ nebã sẽn da zãmbd b kẽed-n-taasã ye. (Malaki 2:14) A na n nong-a-la wʋsgo. A na n nong-a-la wala Kirist sẽn nong tigingã to-to wã. Nonglmã me na n kɩtame tɩ pag waoog a sɩda.—Efɛɛz rãmba 5:25, 29-33.

15. Neb kẽer sẽn yã a Zeova Kaset rãmbã sẽn nong taab to-to wã, bõe la b yeel-yã, la bõe la b maan-yã?

15 Vẽenega, nonglem kãngã buud yaa bãnd ning sẽn kɩtd tɩ b bãng kiris-neb hakɩkã. A Zezi yeela woto: “Yãmb sã n nong taaba, neba fãa na n bãngame tɩ yãmb yaa mam karen-biisi.” (Zã 13:35) Tõnd sã n nong taaba, kɩtdame tɩ nebã sakd n tũud Wẽnnaam ning tõnd sẽn nong la d gomd a yʋʋr yĩngã. Wala makre, ges-y zak a ye neb sẽn yaa a Zeova Kaset rãmb sẽn vɩ Mozambique sẽn yet bũmb ninga. “Tõnd nan zɩ n yã yel-kãngã buud ye. Ne zaabre, seb-kẽeng n sɩng fugbu, tɩ sa-kãseng ne sapɩlem pʋgle. Sebgã laka tol rãmbã la a sãam d roogã. Tõnd saam-biis nins sẽn da pa be tiging a ye pʋgẽ ne tõndã sẽn wa n na n sõng tõnd n me d roogã, linga tõnd yagsã tɩ b yeel woto: ‘Yãmb tũudmã sɩd yaa sõma. Tõnd tũudmã neb zɩ n wa sõng tõnd woto ye.’ Tõnd laka Biiblã n karem Zã 13:34 la 35 n wilg-ba. Tõnd yagsã wʋsg zãmsda Biiblã masã.”

D nong ned kam fãa

16. Nong ned kam fãa la nong neb wʋsg sẽn naag taab sull a ye pʋgẽ wã sʋka, welg-bʋg n be?

16 Pa toog tɩ d nong neb wʋsg sẽn naag taab sull a ye pʋgẽ ye. La tõe n yɩɩ toog tɩ d nong ned kam fãa yembr-yembre. Wala makre, neb kẽer kõta sigls nins sẽn sõngd nebã kũun bala, n na n wilg tɩ b nonga neb a taabã. Sɩd-sɩda, yaa nana wʋsg tɩ d yeel tɩ d nonga d taabã, la pa nana tɩ d wilg tɩ d nonga d tʋmd-n-taag sẽn pa nand tõndo, wall d yak sẽn pa tar zʋg-sõngo, bɩ d zoa sẽn sãam d sũur ye.

17, 18. Wãn to la a Zezi wilg t’a nonga ned kam fãa, la bõe yĩng t’a maan woto?

17 A Zezi rɩka Wẽnnaam zʋgdã sẽn yaa sõma wã togs-n-taar bal kɛpɩ. Sã n yaa ne nong ned kam fãa yembr-yembrã, a kõo mak-sõng tɩ d tõe n tũ. Baa ne a sẽn wa tẽngã zug n na n kɩt tɩ yel-wẽndã sa wã, a wilgame t’a nonga ned kam fãa, wala makre, pag a ye sẽn da ka laafɩ, wãoore, la biiga. (Matɩe 9:20-22; Mark 1:40-42; 7:26, 29, 30; Zã 1:29) Tõnd me manesmã ne neb nins sẽn be ne tõnd daar fãa wã n na n wilg tɩ d nonga d taabã.

18 La d ra tol n yĩm tɩ d sã n nong Wẽnnaam, d na n nonga neb a taabã me ye. A Zezi sẽn sõng naong rãmbã, n sãoog bãad rãmbã, n dɩlg kom sẽn da tar-b rãmb la a zãms nebã, yaa a sẽn da rat n sõng nebã tɩ b paam zems-n-taar ne a Zeova wã yĩnga. (2 Korẽnt dãmba 5:19) A Zezi maana bũmb fãa Wẽnnaam yʋʋrã waoogr yĩnga. A pa tol n yĩm t’a ra rɩkda Wẽnnaam ning a sẽn nongã togs-n-taar kɛpɩ, la t’a gomda a yʋʋrã yĩng ye. (1 Korẽnt dãmba 10:31) Tõnd me sã n dɩk a Zezi togs-n-taare, d na n tõogame n nong neb a taabã la d kell n lak d mens ne dũni-wẽng kãngã nebã me.

Wãn to la d na n nong neb a taabã wa d mense?

19, 20. Nong neb a taabã wa d mensã rat n yeelame tɩ bõe?

19 A Zezi yeela woto: “Nong f to wa f menga.” Yaa sõma tɩ d ges d meng yelle, la d nong d mens n zemsdẽ. Sã n da paẽ woto, a Zezi sẽn kõ noor ningã ra pa na n tallẽ yõod wʋsg ye. La pa rat n yeel tɩ d segd n nonga d mens n lebg beed rãmb wala tʋm-tʋmd a Poll sẽn wilg 2 Tɩmote 3:2 pʋgẽ wã ye. Rat n yeelame bal tɩ d segd n nonga d mens n zemsdẽ. Biibl mit a ye yeelame tɩ d sã n nong d mens n zemsdẽ, d pa na n yeel tɩ d yaa nin-kãseng n yɩɩd d taabã, bɩ n yeel tɩ d pa zem baa fʋɩ me ye.

20 Tõnd sã n nong d taabã wa d sẽn nong d mensã, rat n yeelame tɩ d geta d taabã wa tõnd sẽn dat tɩ b ges tõnd to-to wã, la d nand-b wa tõnd sẽn dat tɩ b nand tõndã. A Zezi yeela woto: “Yãmb sẽn dat tɩ neba maan yãmb bũmb ningã, bɩ yãmb me maan bãmb boto, tɩ bõe, yõwã yaa tõogo la Wẽnnaam no-rɛɛsdba noore.” (Matɩe 7:12) D bãng t’a Zezi pa yeel tɩ d zĩnd n tags n ges neb a taabã sẽn maan bũmb ning n kõ tõndã n maan n lebs b ye. Ayo, d segd n tags n gesa tõnd sẽn dat tɩ nebã tall manesem ning ne tõndo, n tall manesem kãng buud me ne bãmba. D leb n bãng me t’a Zezi pa yeel tɩ d maan woto ne d zo-rãmbã la d saam-biisã bal ye. A yeelame tɩ d maan woto ne “nebã.” Tõe tɩ yaa sẽn na n wilg tɩ d segd n talla manesem kãng ne nebã fãa.

21. Tõnd sã n nong d taabã, d wilgda bõe?

21 D sã n nong d taabã, na n sõng-d lame tɩ d ra maan wẽng ye. Tʋm-tʋmd a Poll gʋlsa woto: “Sɩd me, d tõe n gila tõod nins sẽn yet tɩ: Da yo ye, da kʋ ye, da zu ye, da [kɩs kaset ziri ye,] da ges f to bũmb n dat ye, la tõod a taabã yeelame tɩ: ‘Nong f to wa f menga.’ Nonglem kɩtdame tɩ f ka maand f to wẽng ye.” (Rom dãmba 13:9, 10, Kãab-paalgã Koe-noogo) Nonglmã na n kɩtame tɩ d bao n maan d taabã neere. Tõnd sã n nong d taabã, d wilgdame tɩ d nonga Wẽnnaam a Zeova sẽn naan ninsaal a meng wõnegã me.—Sɩngre 1:26.

Wãn to la y na n leoke?

• Ãnd la d segd n nongẽ, la bõe yĩnga?

• Wãn to la d tõe n wilg tɩ d nonga neb nins sẽn pa tũud a Zeova wã?

• Wãn to la Biiblã wilgd d sẽn segd n nong d sãam-biisã to-to?

• D nong d to wa d mengã rat n yeelame tɩ bõe?

[Zãmsgã sogsgã]

[Foto, seb-neng 24]

‘Ãnd n yaa mam to?’

[Foto, seb-neng 27]

A Zezi ra nonga ned kam fãa