D sõng nebã tɩ b tũ Biiblã sẽn yet bũmb ningã
D sõng nebã tɩ b tũ Biiblã sẽn yet bũmb ningã
“Ka-buud nins sẽn lʋɩ zĩ-sõngẽ wã yaa neb nins sẽn wʋmd Wẽnnaam koɛɛgã n talld-a ne sũur sẽn yaa tɩrg la sõma n womd biis ne sũ-marã.”—LUK 8:15.
1, 2. a) B yiisa Biiblã sɩd yetame tɩ bõe? sebrã bõe yĩnga? b) Yʋʋm nins sẽn nan loogã pʋgẽ, wãn-wãn la a Zeova ning a nin-buiidã koe-mooneg tʋʋmd barka?
“SEBRÃ sɩd yaa sõma wʋsgo. Neb nins mam sẽn zãmsd Biiblã pẽgd-a lame. A nooma maam wʋsgo. A kɩtame tɩ d tõe n tol n sɩng Biiblã zãmsg ne nebã b zagsã noy nana-nana. Yaa woto la saam-bi-poak a ye sẽn yaa wakat fãa so-pakd gom sebr ninga gom-zug sẽn yaa Biiblã sɩd yetame tɩ bõe? wã yell n yeele. * Koe-moond a ye sẽn yaa nin-kẽem me goma sebrã yell n yeel woto: “Yʋʋm 50 la woto mam sẽn yaa koe-moonda. M sõnga neb wʋsg tɩ b bãng a Zeova. La hakɩka, m tõe n yeelame tɩ seb-kãngã ka to ye. A foto rãmbã yaa sõma wʋsgo. Makr nins b sẽn dɩk a pʋgẽ wã me kɩtdame tɩ ned tags neere.” Yãmb me tagsda woto Biiblã yetame sebrã zug bɩ? B sẽn maan-a to-to wã yaa sẽn na yɩl n sõng-d tɩ d tõog n pids tẽn-tʋʋmd ning a Zezi sẽn bobl-dã. A yeela woto: “Bɩ y kẽng n maan nebã buud fãa tɩ b yɩ mam karen-biisi. . . . La y zãms bãmb tɩ b sak bũmb nins fãa mam sẽn da togs yãmbã.”—Matɩe 28:19, 20.
2 Hakɩka, a Zeova sũur yaa noogo, a sẽn ne tɩ neb sõor sẽn yɩɩd milyõ a yoob la neb tus-kobs-yoob saka a Zezi noorã ne yamleoogo, n maand karen-biisã. (Yelbũna 27:11) Sãmbg sẽn ka be, a ningda b tʋʋmdã barka. Wala makre, yʋʋmd 2005 pʋgẽ wã, b moona koe-noogã tẽns 235 pʋgẽ. B sã n pʋɩ tɩ zemse, d zãmsa Biiblã ne sẽn yɩɩd neb 6061500. Woto kɩtame tɩ neb wʋsg wʋm koɛɛgã. B pa reeg-a wa ninsaal koɛɛg ye, b reeg-a-la wa Wẽnnaam koɛɛga. (1 Tesalonik rãmba 2:13) Yʋʋm a yiibã sẽn loogã pʋgẽ, neb sẽn na maan milyõ pʋɩ-sʋk n toeem b vɩɩmã sẽn da yaa to-to wã tɩ zems ne Wẽnnaam a Zeova noyã, n dɩk b mens n kõ-a.
3. Sogs-bʋs la d na n leok sõs-kãngã pʋgẽ?
3 Rẽ yĩnga sẽn nan pa kaoos pʋgẽ, y paama ned n zãmsd-a Biiblã bɩ? Dũniyã gill zugu, neb sẽn tar ‘sũy sẽn yaa tɩrs la sõma’ n ket n nan pa wʋm Wẽnnaam koɛɛgã, tɩ b sã n wʋm-a bɩ b na n tall-a n ‘wom biis ne sũ-mare.’ (Luk 8:11-15) D ges d sẽn tõe n tall Biiblã yetame sebrã to-to n maan karen-biis d koe-moonegã pʋgẽ. D sõsgã pʋgẽ, d na n leoka sogsg a tãab nins sẽn pʋgdã: 1) Wãn-wãn la d tõe n tall seb-kãngã n sɩng Biiblã zãmsg ne neda? 2) Wãn-wãn la d tõe n zãms nebã ne-a tɩ yɩ sõma wʋsgo? 3) Wãn-wãn la d tõe n sõng Biibl karen-biig t’a lebg Wẽnnaam Gomdã karen-saamba?
D sẽn tõe n sɩng Biiblã zãmsg ne ned to-to
4. Bõe yĩng tɩ neb kẽer getẽ tɩ b pa tõe n zãms Biiblã, la wãn-wãn la d tõe n sõng-ba?
4 Yaa vẽeneg tɩ b sã n yeel-y tɩ y yɩk n gãng koom sẽn zoet ko-soog pʋgẽ tɩ ko-sorã yaool n yalmẽ, tõe tɩ y na n zãgsame. La sã n mik tɩ b saga kug y sẽn tõe n tab n pɩʋʋge, y na n mamsame. Woto me, ned sẽn pa tar sẽk tõe n getame t’a pa tõe n zãms Biiblã, a sẽn tagsd tɩ baooda sẽk la modgr wʋsgã yĩnga. Wãn-wãn la d tõe n sõng ned a woto t’a sak n zãms Biiblã? D sã n sõsd ne a soabã Biiblã yetame sebrã zug koɛɛg-koɛɛg n wilgda Biiblã sẽn yet bũmb ning tɩ tõe n sõng-a, tõe n kɩtame t’a wa sak n sɩng Wẽnnaam Gomdã zãmsg sõma-sõma. D sã n segend sebrã neere, na n kɩtame tɩ d sã n lebg n tɩ kaag a soabã fãa bɩ yɩ wa kug d sẽn sagd koomẽ n na n sõng ned t’a pasge. Sẽn dat n yeel tɩ bilf-bilfã, d sõngd-a lame t’a na n wa lebg a Zeova zoa.
5. Bõe yĩng tɩ d segd n karem Biiblã yetame sebrã?
5 La nand tɩ d tõog n sõng ned t’a zãms Biiblã yetame sebrã, tõnd meng segd n deng n bãnga sebrã sõma. Yãmb zoe n karm-a-la zãng bɩ? Rao a ye ne a pag n da rɩk vʋʋsem n tog sore, n zã seb-kãngã. B sẽn wa n tɩ be tẽngã mogr noor n kokd pemsem, b sɩng-a-la karengo. Pag a ye n da saagd zĩigẽ wã n koosd teed ne sãambã. A sẽn yã sẽn gʋls sebrã zug tɩ Biiblã sɩd yetame tɩ bõe? wã, a yeela pagã ne a sɩdã tɩ sẽn zems lɛɛr a wãn woto, yẽ pʋʋsa Wẽnnaam n kos-a t’a sõng-a t’a paam sok-kãngã leoore. B sũur yɩɩ noog tɩ b kell n kõ-a sebr a yembre. Rẽ yĩnga yãmb zoe n ‘baoa sẽk’ n lebs n karem seb-kãngã baa yaa bilf bɩ? Tõe tɩ y maana rẽ y sẽn da wa n zĩ n gũud neda, pa rẽ bɩ y sẽn paam vʋʋsem bilf y tʋʋm zĩigẽ bɩ y lekollẽ. (Efɛɛz rãmba 5:15, 16, NW) Y sã n maand woto, y na n bãnga seb-kãngã b sẽn yiis n na n zãms nebã Biiblã sõma. Leb n tõe n kɩtame tɩ y paam segb n sõs a zug ne neba.
6, 7. Wãn-wãn la d tõe n tall Biiblã yetame sebrã n sɩng Biiblã zãmsg ne neda?
6 D sã n wa kãabd nebã sebrã koe-moonegã pʋgẽ bɩ d tʋm ne foto rãmbã, verse rãmbã la sogsgã sẽn be a neng a 4 n tɩ a 6 zugã sõma. Wala makre, sẽn na yɩl n paam n sɩng sõsg ne neda, d tõe n sok-a-la woto: “Sã n yaa ne yãmba, y tagsdame tɩ yɛ la ãdem-biisã tõe n tɩ paam sagls sẽn na sõng-b tɩ b tõog n mao ne rũndã-rũndã zu-loeesã fãa?” Dẽ poor bɩ d kelg a leoorã sõma la d yaool n karem 2 Tɩmote 3:16, 17 wã, la d wilg-a tɩ Biiblã togsda bũmb ning sẽn sɩd tõe n kɩt tɩ ãdem-biisã zu-loees fãa sa wã. Rẽ poor bɩ d wilg-a seb-neng a 4 ne a 5 wã n sok-a woto: “Bũmb nins b sẽn wilg zĩ-kãensã wã sʋka, bʋg n sãamd yãmb sũur n yɩɩda?” D kɛlgdã sã n wilg bũmb a ye bɩ d kɩt t’a gãd sebrã tɩ d lak d Biiblã n karem verse ning sẽn gomd bõn-kãng yellã. Dẽ poor bɩ d karem seb-neng a 6 soabã la d sok-a woto: “Sogsg a yoob nins b sẽn sok ka wã sʋka, bʋg leoor la yãmb nong n paame?” A sã n yãk a ye bɩ d kõ-a sebrã t’a soog la d wilg-a sak ning pʋgẽ a sẽn tõe n paam a sokrã leoorã. Rẽ poor bɩ d rɩk sɛk ne-a n wa lebg n tɩ sõs sok-kãng zugu.
7 D sã n na n tũ mak-kãngã b sẽn wilgã, d na n dɩka sẽn zems minit a nu bala. La minit kãens pʋgẽ, d na n tõog n bãnga bũmb ning sẽn pak kɛlgdã la d karem Biiblã zĩis a yiibu, la d wilg-a b võore, la d rɩk sɛka. Tõeeme tɩ d sẽn sõs ne d kɛlgdã bilf woto wã meng kõ-a-la belsg la keng a raood wʋsgo, tɩ tõe t’a sẽn da paam tɩ b sõs ne-a woto daar zãrame. Baa ned sã n pa tar sẽka, sõs–koɛɛg a woto tõe n kɩtame tɩ d sã n wa lebg n tɩ na n ye sõng-a t’a rɩk sor ning sẽn dabd vɩɩm zĩigẽ wã, bɩ a na n tʋlg n dɩk sẽk n sõs ne-d n paase. (Matɩe 7:14) Bilf-bilfã, a sã n tʋll ne a sũur fãa n bãng n paase, d segd n paasa sẽk ning d sẽn dɩkd n zãmsd-a wã. Wala makre, d sã n da minim n yalsda yĩngr n zãmsd-a, d tõe n kos-a lame t’a baoodẽ zĩig tɩ d zĩndedẽ.
D sẽn tõe n zãms ned to-to tɩ yɩ sõma wʋsgo
8, 9. a) Wãn-wãn la d tõe n sõng d karen-biigã t’a wa tõog n yals kãn-kãe makr fãa taoore? b) Yɛ la d tõe n paam teed nins bugum sẽn pa tõe n dɩ wã n sõng ned t’a paam tẽeb sẽn tar pãnga?
8 Ned sã n sɩng Biiblã sẽn sɩd yet bũmb ninsã tũubu, a tõe n sega gɩdgre, tɩ tõe n wa kɩt t’a rat n bas zãmsgã. Tʋm-tʋmd a Poll yeelame tɩ “neb nins fãa sẽn dat n tũ Kirist Zezi ne pʋ-peelmã na n paama namsgo.” (2 Tɩmote 3:12) A Poll maka nams-kãens ne bugum. A tõe n dɩ rot b sẽn me ne teed sẽn ka pãnga, la a pa tõe n dɩ rot nins b sẽn me ne teed wala sãnem, wanzuri la kug-sõma a taab ye. (1 Korẽnt dãmba 3:10-13; 1 Pɩɛɛr 1:6, 7) Sẽn na yɩl n sõng d karen-biigã t’a paam zʋg-sõma nins sẽn tõe n sõng-a t’a yals kãn-kãe makr fãa taoore, d segd n sõng-a lame n me a tẽebã ne teed bugum sẽn pa tõe n sãame.
9 Yɩɩl-gʋlsdã maka a ‘Zeova goama’ ne wanzuri sẽn yi tẽng tom pʋgẽ b sẽn yẽneg boaag pʋg naoor a yopoe. (Yɩɩl Sõamyã 12:7) Dẽnd d sɩd tõe n talla Biiblã n sõng ned t’a paam tẽeb sẽn tar pãnga. (Yɩɩl Sõamyã 19:8-12; Yelbũna 2:1-6) Biiblã yetame sebrã wilgda d sẽn tõe n tall Gʋlsg Sõamyã sõma n sõng ned to-to.
10. Wãn-wãn la d tõe n sõng karen-biigã t’a bãng tɩ zãmsgã yita Biiblã pʋgẽ?
10 Zãmsgã sasa bɩ y wilg karen-biigã tɩ sõsgã tika verse rãmb nins b sẽn sõdg sulã pʋsẽ wã. Sok-y sogsg sẽn na sõng-a t’a wʋm Biiblã verse nins zut sõsgã sẽn tikã võor sõma la a bãng a sẽn tõe n tũ-b to-to. Gũus-y tɩ ra wa yɩ yãmb y toor n togsd-a toeeng nins a sẽn segd n maanã ye. Maan-y wa a Zezi. Wala makre, Tõogã karen-saamb a ye sẽn da wa n sok a Zezi sokre, a sok-a-la woto: ‘Gʋlsa Tõogã pʋgẽ tɩ bõe? Yãmb karemda bõe be?’ Raoã leokame tɩ zems ne Biiblã sẽn yetã t’a Zezi sõng-a t’a bãng a sẽn tõe n tũ noorã to-to. A Zezi leb n dɩka makr n sõng-a t’a bãng a sẽn segd n tũ bũmb ning a sẽn zãms-a wã to-to. (Luk 10:25-37) Biiblã yetame sebrã pida ne makr toɛy-toɛy sẽn yaa sõma d sẽn tõe n tũnug n sõng Biiblã karen-biig t’a bãng a sẽn segd n tũ Biiblã noy to-to.
11. Sul a wãn la d segd n vaees zãmsg fãa sasa?
11 Wala a Zezi sẽn da kɩtd tɩ goam võor wʋmb sẽn yaa toog lebgd nana tɩ nebã wʋmd-b võor faag-faagã, Biiblã yetame sebrã pʋgẽ, b bilgda Wẽnnaam Gomdã sẽn yet bũmb ningã me vẽeneg t’a võorã wʋmb yaa nana. (Matɩe 7:28, 29) D me maan woto. Sõng-y karen-biigã t’a bãng bũmb ning b sẽn dat t’a bãngã nana-nana, la vẽenega. D ra maan zãmsgã var-var ye. D segd n gesa karen-biigã tõog sẽn zem to-to wã n bãng sul sõor ning d sẽn tõe n wɛgs zãmsg fãa sasa. A Zezi ra mi a karen-biisã tõog tɛka, n da pa wilgd-b tɩ yɩɩg b sẽn tõe n deegã ye.—Zã 16:12.
12. Wãn-wãn la d tõe n tʋm ne vẽnegr nins b sẽn kõ wã?
12 Biiblã yetame sebrã tara vẽnegr zĩis b sẽn wɛgs gom-zut 14. Sẽn zems ne karen-biig fãa sẽn zoe n miẽ, yaa tõnd a karen-saambã n segd n bãng d sẽn na n maan to-to ne zĩ-kãensã. Wala makre, d sã n wa wɛgsd gom-zug ne-a t’a pa wʋmd sõma wall d mik tɩ bũmb nins a sẽn da tẽed pĩndã kɩtame t’a tʋll n wʋm yɛl takɩ võore, yɩta sõma tɩ d kɩt t’a tɩ karem vẽnegr ning sẽn zems ne a sokrã a toore. La wakat kẽer me tõeeme tɩ d segd n naaga karen-biigã n wɛgs zĩ-kãense. Vẽnegrã tara gom-zut sẽn yaa sõma wʋsg b sẽn tik Biiblã n wɛgse. Kẽer la woto: “Sɩɩgã” ne “vʋʋsmã” võor sɩd yaa bõe?” la, “D bãng ‘Babilon Kãsengã’ sẽn yaa a soaba.” D sã n data, d tõe n sõsa ne karen-biigã vẽnegr nins b sẽn kõ wã zugu. La sẽn mik tɩ vẽnegrã zĩis pa tar sogsgã, d segd n deng n karmã sõsgã neere n wa tõog n sok karen-biigã sogs-tɩrse.
13. Wãn-wãn la pʋʋsgã tõe n naf karen-biigã?
13 Yɩɩl Sõamyã 127:1 wã yeelame tɩ “Zusoaba sã n ka met roogo, tãn-metba tʋmda zaalem bala.” Woto yĩnga, d sã n wa segend zãmsgã, d segd n pʋʋsa a Zeova n kos a sõngre. Pʋʋsg nins d sẽn pʋʋsd ne karen-biigã zãmsgã sɩngrẽ la a baasgẽ wã me segd n wilgdame tɩ d tara zood sõma ne a Zeova. D sagl karen-biigã me t’a pʋʋsd a Zeova n kot-a yam sẽn na sõng-a t’a wʋm a Gomdã võore, la raood sẽn na yɩl n tũ a saglsã. (Zak 1:5) A sã n maan woto, na n kenga a raood t’a tõog n mao ne makr fãa, la kɩt t’a tẽebã ket n bɩtẽ.
D sõng d karen-biisã tɩ b lebg karen-saam dãmba
14. Biiblã karen-biis segd n wa lebga bõe?
14 Neb nins d sẽn zãmsd Biiblã sã n dat n sak “bũmb nins fãa” a Zezi sẽn zãms a karen-biisã, b segd n wa lebga Wẽnnaam Gomdã karen-saam dãmba. (Matɩe 28:19, 20; Tʋʋma 1:6-8) Bõe la d segd n maan n sõng karen-biig t’a lebg karen-saamba?
15. Bõe yĩng tɩ d segd n sagl Biiblã karen-biig t’a wat tigissã?
15 Zãmsgã sɩngr daar bala, d segd n sagla karen-biigã t’a watẽ tigissã. D wilg-a tɩ yaa tigissẽ wã la b wilgd tõnd d sẽn tõe n zãms nebã Wẽnnaam Gomdã to-to wã. Rɩk-y semen a wãn tɩ zãmsg fãa poor bɩ y wilgd-a d sẽn maand d tigissã la d tigis-kãsemsã to-to wã. D gom b sẽn nafd tõnd to-to wã yelle. (Hebre dãmba 10:24, 25) Karen-biigã sã n sɩng tigissã waoong wakat fãa, a tõe n wa lebga Wẽnnaam Gomdã karen-saamba.
16, 17. Wala makre, bõe ne bõe la Biibl karen-biig tõe n wa bao n maane?
16 D sõng ned ning d sẽn zãmsd Biiblã t’a yãk bũmb nins a sẽn dat n wa maan tẽebã pʋgẽ. Wala makre, d tõe n sagl-a lame t’a gomd bũmb nins a sẽn zãmsdã yell ne a zoa wall a roagda. D leb n tõe n sagl-a lame t’a yãk yam n karem Biiblã zãnga. D sã n sõng-a t’a bãng a sẽn tõe n yãt sẽk to-to n karemd Biiblã daar fãa, baa a sã n wa reeg lisgu, a na n ket n maanda woto, la rẽ na n naf-a lame. Sẽn paase, d tõe n sagla karen-biigã t’a modg tɩ sebrã sak fãa zãmsg baasgẽ bɩ a tẽr baa yaa verse a ye a sẽn tõe n tũnug n leok sokr zãmsgã zugu. A sã n maand woto, a na n wa yɩɩ ‘tʋm-tʋmd sẽn kõn zoe yãnd la sẽn togsd sɩd koɛɛga tɩrg bala.’—2 Tɩmote 2:15.
17 D sã n zãmsd ned Biiblã, d sẽn baoodã pa a togsd verse rãmbã ne zug wall a kʋmsd b sẽn yetã bal ye. D segd n sagl-a lame t’a tũnugd ne verse rãmbã n leokd sogsg nins nebã sẽn sokd-a a tẽebã zugã. Sẽn na yɩl n sõng-a t’a bãng woto maanego, d tõe n maana mak-n-wilgi, tɩ yɩ wa tõnd yaa a roagd wall a tʋmd-n-taag sẽn tʋll n bãng bũmb a tẽebã zugu, t’a segd n tall Biiblã n leok-do. D wilg-a a sẽn tõe n leok ned ne ‘sũ-maasem la sik-m-meng’ to-to.—1 Pɩɛɛr 3:15.
18. Karen-biig sã n wa lebg koe-moond sẽn pa reeg lisgu, wãn-wãn la d tõe n sõng-a n paase?
18 Tõe tɩ karen-biigã wa tõog n lebg koe-moonda. Wakat kãng bɩ d wilg-a t’a sẽn paam n moond koe-noogã, yaa zu-no-kãsenga. (2 Korẽnt dãmba 4:1, 7) Kãsem dãmbã sã n wa sak t’a lebg koe-moond sẽn pa reeg lisgu, d segd n wilg-a-la a sẽn tõe n moon koɛɛgã to-to nana-nana, la d yãag-a n yi koe-moonegã. D segd n kell n teel-a-la koe-moonegã nens toɛy-toɛyã pʋgẽ, la d wilg-a a sẽn tõe n segl a meng n lebg n tɩ kaag ned to-to tɩ yɩ sõma. Tõnd meng mak-sõngã na n sõnga karen-biigã hal wʋsgo.—Luk 6:40.
D ‘fãag d mens la neb nins sẽn kelgd tõndã’
19, 20. Bõe la d segd n bao n maane, la bõe yĩnga?
19 Yaa vẽeneg tɩ tõog n sõng ned t’a ‘bãng sɩdã’ baooda modgr wʋsgo. (1 Tɩmote 2:4) La f sã n tõog n sõng f to t’a sak Biiblã sẽn yet bũmb ningã, sɩd kõt-f-la sũ-noog wʋsgo. (1 Tesalonik rãmba 2:19, 20) Hakɩka, d sẽn paam n yaa “tʋmd-n-taas ne Wẽnnaam” n zãmsd nebã Biiblã dũniyã gill zugã, sɩd yaa zu-no-kãseng tɛkẽ!—1 Korẽnt dãmba 3:9.
20 Ka la bilfu, a Zeova na n tũnuga ne a Zezi la a malɛgsã sẽn yaa pãens rãmbã n sãam “neb nins sẽn ka mi Wẽnnaam la sẽn ka sakd tõnd Zusoab a Zezi Koe-noogã.” (2 Tesalonik rãmba 1:6-8) Neb vɩɩm n be yell pʋgẽ. Rẽ yĩnga tõnd ned kam fãa tõe n maana a sẽn tõe fãa n tall Biiblã sɩd yetame tɩ bõe? sebrã n sɩng Biiblã zãmsg ne ned bɩ? D sã n maan woto, d na n paam n fãaga ‘d mens la neb nins sẽn kelgd tõndã.’ (1 Tɩmote 4:16) Yaa masã la d segd n sõng nebã tɩ b sak Biiblã sẽn sɩd yet bũmb ningã n yɩɩd pĩndã.
[Tẽngr note]
^ sull 1 Yaa a Zeova Kaset rãmbã n yiis seb-kãngã.
Bõe la y zãms-yã?
• B yiisa Biiblã yetame sebrã bõe yĩnga?
• Wãn to la d tõe n sɩng Biiblã zãmsg ne ned ne seb-kãngã?
• Wãn-wãn la d tõe n zãms ned Biiblã tɩ yɩ sõma wʋsgo?
• Wãn to la d tõe n sõng karen-biig t’a lebg Biiblã karen-saamba?
[Zãmsgã sogsgã]
[Foto rãmba, seb-neng 11]
Yãmb tʋmda ne seb-kãngã sõma bɩ?