Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

A Ezai sebrã tags-kãsems babg a yiib-n-soaba

A Ezai sebrã tags-kãsems babg a yiib-n-soaba

A Zeova Gomdã vɩɩme

A Ezai sebrã tags-kãsems babg a yiib-n-soaba

NO-RƐƐS a Ezai kell n tʋma a tʋʋmdã kɛpɩ. A sẽn togs bũmb ning Israɛll buud piigã zugã zoe n pidsame. Dẽ poore, a togsa koɛɛg a to sẽn wilgd Zerizalɛm sẽn na n yɩ bũmb ning beoog daarã.

B na n sãama Zerizalɛm la b tall a nin-buiidã n kẽng ne yembdo. La tẽngã pa na n kell n pa woto ye. Kaoosg poore, b na n lebs n lugla baleng hakɩkã. Yaa bõn-kãensã yell la b gomd n yɩɩd Ezai 36:1-66:24. * Yɩta sõma tɩ d bao n wʋm goam nins sẽn be sag-kãensã pʋsẽ wã võore, bala bãngr-goam nins yell b sẽn gomd be wã kẽer zoe n pidsame, a taab pidsda tõnd wakatã, tɩ sãnda me na n pids beoog daare. A Ezai sebrã bab-kãng tara bãngr-gom-kãsems sẽn gomd Mesi wã yell me.

“WAKAT N WATE”

(Ezai 36:1–39:8)

Rĩm a Ezekɩas naamã yʋʋm 14 soabã sasa, (yʋʋmd 732 sẽn deng a Zezi rogmã) Asiiri nebã wa dat n zaba ne Zida n deeg-a. A Zeova kãabame t’a na n zab n sõnga Zerizalɛm. A Zeova malɛk n kʋ Asiiri sodaas 185000 tɩ zabrã sa.

A Ezekɩas lʋɩya bãag t’a Zeova reeg a pʋʋsg n sãoog-a bãagã la a kɩt t’a vɩɩmd yʋʋm 15 n paase. Babilon rĩmã sẽn tʋm neb tɩ b tɩ pʋʋs a Ezekɩasã, a maana yalemd n wilg-b a laogã fãa. A Ezai togsa a Ezekɩas a Zeova koɛɛg n yeel-a woto: “Wakat n wata tɩ b na n wa wʋk bũmb nins fãa sẽn be yãmb zakẽ wã ne bũmb nins fãa yãmb ba rãmba sẽn da bĩng hal tɩ ta rũnda wã n tall n kẽng Babilon.” (Ezai 39:5, 6) Yʋʋm 100 loogr poor bilfu, bãngr-gomdã pidsame.

Zãmsg tõnd yĩnga:

36:2, 3, 22. Baa b sẽn wa n yiis a Sebna a pĩnd tʋʋmdẽ wã, rĩmã kell n kɩtame t’a yɩ ned ning sẽn deeg a zĩigã seb-gʋlsda. (Ezai 22:15, 19) A Zeova siglgã pʋgẽ, b sã n yiis tõnd d taoor sobend pʋgẽ me bũmb poorẽ, d segd n ket n tʋmda Wẽnnaam tʋʋmdã ne d pãng fãa.

37:1, 14, 15; 38:1, 2. Yel-pakr wakate, segdame tɩ d pʋʋs a Zeova la d teeg-a ne d sũur fãa.

37:15-20; 38:2, 3. Asiiri sẽn da wa n namsd Zerizalɛmmã sasa, sẽn da pak a Ezekɩas n yɩɩd yaa tẽngã sãang sẽn na n sãam a Zeova yʋʋrã. A Ezekɩas sẽn bãng t’a bãagã na n kʋ-a lame wã, ra pa a mengã yel bal n pak-a ye. Sẽn da pak-a n yɩɩd yaa a sẽn da na n ki n pa tall biig sẽn na n deeg a zĩig t’a Davɩɩd yagensã kell n pa naamẽ wã. Bũmb a to me sẽn da pak-a yaa bãng ned ning sẽn na n lʋɩ taoor n zab ne Asiiri nebã. Wala a Ezekɩase, sẽn pak tõnd me n yɩɩd yaa Zeova yʋʋrã manegr la a raabã pidsgu, pa d fãagrã ye.

38:9-20. A Ezekɩas yɩɩn-kãngã wilgda tõnd tɩ bũmb baa a ye pa tar yõod n yɩɩd a Zeova pẽgrã ye.

B NA N LEBS N MEE ZERIZALƐM

(Ezai 40:1–59:21)

A Ezai sẽn togs tɩ b na n sãama Zerizalɛm la b tall a nebã n kẽng yembd Babilonnã poore, a kell n wilgame tɩ b yembdã na wa saame tɩ b lebg n wa me tẽngã. (Ezai 40:1, 2) Ezai 44:28 wilgdame tɩ b ‘na n lebs n mee Zerizalɛm.’ B na n gesa Babilon bõn-naandsã wa bõn-yaals b sẽn zɩlg rũms sẽn ya. (Ezai 46:1) Babilon na n sãamame. Yʋʋm 200 loogr poore, bãngr-gom-kãensã fãa pidsame.

A Zeova na n kɩtame t’a tʋm-tʋmdã yɩ “vẽenem buuda fãa yĩnga.” (Ezai 49:6) Babilon nanambsã b sẽn mak ne saasã na n wa “looga wa bug-zõose” la neb nins sẽn be be wã “na n kii wa rũm-pigli” la ‘Siõ nebã sẽn be yembd pʋgẽ wã, na n loka bãens nins sẽn pid b yubli wã.’ (Ezai 51:6; 52:2) A Zeova yeta neb nins sẽn wat a nengẽ la b kelgd-a wã woto: “Mam na n maana kãabg sẽn kõn sɛ ne yãmba. Yaa nonglem ninga mam sẽn da kõ a Davɩɩd wakat fãa yĩngã.” (Ezai 55:3) Ned sã n tũud Wẽnnaam noyã sẽn yaa tɩrsã, kɩtdame t’a soab ‘maand sũ-noog ne Zusoabã.’ (Ezai 58:14) La Israɛll nebã yel-wẽn da welg-b-la ne b Wẽnnaamã.—Ezai 59:2.

Sogsg b sẽn leoke:

40:27, 28—‘Tõnd sora solga ne Zusoabã. Tõnd bũmb loogda tõnd Wẽnnaam taoor tɩ b ka mi ye.’ Bõe yĩng tɩ Israɛll nebã yeel woto? Tõe tɩ Zʋɩf rãmb kẽer sẽn da be Babilonnã ra tẽedame t’a Zeova ra pa ne b namsgã ye. B tẽeg-b lame tɩ sẽn naana tẽngã ka yɛɛda la a pãngã ka sate, la t’a mii bũmb nins fãa Babilon nebã sẽn da maandã tiiri.

43:18-21—Bõe yĩng tɩ b yeel Zʋɩf rãmb nins sẽn da lebg n kʋʋs b ba-yirã tɩ b ra ‘tẽeg bũmb nins sẽn loogã yelle?’ Woto ra pa rat n yeel tɩ b segd n yĩmã a Zeova sẽn da tʋm tʋʋm nins n fãag-bã yell ye. A Zeova ra ratame bal tɩ b pẽg-a ‘bõn-paalg’ a sẽn na n maan b yĩnga. “Bõn-paalgã” yaa b sẽn na n tõog n leb Zerizalɛm tɩ bũmb pa maan-bã, tõe meng tɩ yaa b sẽn na n tũ so-koɛɛg ning sẽn yit rasempʋɩɩgã pʋgẽ wã. “Kʋʋn-kãseng” sẽn yi “to-kãsengã” pʋgẽ n na n wa waoog a Zeova bõn-paalg a sẽn na n maan b yĩnga.—Wilgri 7:9, 14.

49:6—Baa ne Mesi wã koe-mooneg sẽn tek Israɛll kambã balã, bõe yĩng tɩ boond-a tɩ “vẽenem buuda fãa yĩnga?” Yaa bũmb ning sẽn maan a Zezi kũumã poorã n kɩt tɩ b boond-a woto. Biiblã pʋgẽ, b wilgdame tɩ Ezai 49:6 goamã pidsda a Zezi karen-bisã zugu. (Tʋʋma 13:46, 47) Rũndã-rũndã, kʋʋn-kãsengã neb ne kiris-neb nins sẽn paam-b vʋʋsem sõngã zaeebã yaa wa “vẽenem buuda fãa yĩnga.” B vẽnegda nebã “dũniyã tɛk fãa.”—Matɩe 24:14; 28:19, 20.

53:10—B sẽn yet tɩ ta a Zeova yam t’a sãam a Biigã võor yaa bõe? A Zeova sẽn yaa Wẽnnaam sẽn yaa nimbãan-zoɛtã yĩnga, a Bi-nongrã namsg la a kũumã n nams-a-la wʋsgo. La baa ne rẽ fãa, a Zezi sẽn sak a Zeova ne yamleoogã la a sẽn nams hal n tãag a kũumã sẽn pids bũmb ninsã ta a Zeova yam.—Yelbũna 27:11; Ezai 63:9.

53:11—Yaa bãng-bʋg la Mesi wã sẽn na n tũnug n “kɩt tɩ neb wʋsg lebg nin-tɩrsã?” Yaa bãngr ning a Zezi sẽn paame, a sẽn wa tẽngã zug n yɩ ninsaal n nams hal n tɩ tãag a kũumã. (Hebre dãmba 4:15) A leb n kõ a meng tɩ yɩ maoong sẽn na yɩl n sõng kiris-neb nins sẽn paam b vʋʋsem sõngã zaeebã la kʋʋn-kãsengã tɩ b paam Wẽnnaam lohorem.—Rom dãmba 5:19; Zak 2:23, 25.

56:6—Yaa ãnd dãmb la ‘sãambã’ la wãn to la b ‘sakd [a Zeova] kãabgã’? ‘Sãambã’ yaa a Zezi “piis a taabã.” (Zã 10:16) B sakda kãabgã bɩ kaool paalgã, bala b sakda kaool kãng noyã la bũmb nins a sẽn baood tɩ b maana. B naagda kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõngã zaeebã n dɩt tẽeb rɩ-yɛnga, la b sõngd-b n moond Rĩungã koɛɛg n maand karen-biisi.

Zãmsg tõnd yĩnga:

40:10-14, 26, 28. A Zeova yaa pãn-kãseng soab la sũ-bʋgsem soaba. A leb n yaa naab sẽn ka to la yam soaba, tɩ ned pa tõe n bãng a yamã tɛk ye.

40:17, 23; 41:29; 44:9; 59:4. Politik kaool dãmb la bõn-naands pa tar yõod ye. Bõn-kãensã teegr pa tar nafa ye.

42:18, 19; 43:8. Ned sã n zãgs t’a pa tũud Wẽnnaam Gomdã la a zãgs t’a kõn kelg “tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩd la sẽn tar yamã” saglse, a soab lebga zoang la wʋng tẽebã wɛɛngẽ.—Matɩe 24:45.

43:25. A Zeova yẽesda tõnd yel-wẽnã a yʋʋrã yĩnga. A Zeova yʋʋrã manegr tara yõod n yɩɩd tõnd yel-wẽnã yiisgu. A leb n tara yõod n yɩɩd tõnd fãagr ne kũumã la vɩɩmã paoongã.

44:8. A Zeova sẽn yaa kɛgeng wa pĩigã teenda tõndo. D segd n wilga nebã t’a Zeova la Wẽnnaam sẽn ka to n da zoe rabeem ye.—2 Sãmwɛll 22:31, 32.

44:18-20. D sã n pʋʋsd bõn-naandse, d dẽgemda d sũurã. La sã n pa a Zeova bala, bũmb baa a ye pa segd n yãmb d sũurã ye.

46:10, 11. A Zeova sẽn kɩtd t’a ‘goamã yalsdẽ’ bɩ b pidsdẽ wã wilgda vẽeneg t’a yaa Wẽnnaam sẽn ka to.

48:17, 18; 57:19-21. D sã n teega a Zeova t’a fãag-do, n baood a zood la d tũud-a noyã, d laafɩ wã na n yɩɩ wa kʋɩlg koom la d tʋʋm sõmã wã na n yɩɩ wa ko-kãseng ko-wiisi. Neb nins sẽn pa tũud Wẽnnaam Gomdã wẽnda wa “ko-kãseng sẽn lengda.” B pa tar bãan ye.

52:5, 6. Babilon nebã tudgame n yeel tɩ sɩd Wẽnnaamã ka pãng ye. B pa bãng tɩ yaa a Zeova sũurã sẽn sãam ne Israɛll nebã yĩng la a sẽn bas tɩ b kẽng ne b yembdã ye. Woto me, zu-loees sã n wa paam neda, d pa segd n yɩ tao-tao n ning-a taal ye.

52:7-9; 55:12, 13. D tara sẽn ta bʋʋm a tã n na n moon koe-noogã ne sũ-noog la d maan karen-biisã. D naoã tara rasãnd ne neb nins kom sẽn tar tẽebã wɛɛngẽ wã. D ‘nin nee a Zeova,’ rat n yeel tɩ d tara zood sõma ne-a. D leb n tar bark wʋsg tẽebã wɛɛngẽ.

52:11, 12. Sẽn na yɩl n tõog n zã ‘Zusoabã laase,’ rat n yeel tɩ Wẽnnaam tʋʋm sõngã a sẽn bobl-dã, d segd n yɩɩ yɩlem d tẽebã la d manesmã wɛɛngẽ.

58:1-14. D sã n wilgd nebã tɩ d nonga Wẽnnaam la tɩ d yaa tɩrg tɩ yaool n pa ne pʋ-peelem, yaa zaalem. Tũudum hakɩkã neb segd n sɩd sakda Wẽnnaam ne b sũy fãa la b wilgd ne b tʋʋm tɩ b nonga b tẽed-n-taasã.—13:35; 2 Pɩɛɛr 3:11.

59:15b-19. A Zeova geta ninsaalbã sẽn maand bũmb ninsã la a kẽesd a toog wakat ning a sẽn date.

SIÕ “NA N YƖƖ WA MAANF SẼN TAR ZIIRI”

(Ezai 60:1–66:24)

Ezai 60:1 wã gomda b sẽn lebg n lugl tũudum hakɩkã pĩnd wẽndẽ la rũndã-rũndã wã yell n yet woto: “Yik n yãge; tɩ bõe, fo vẽenem waame, la Zusoaba ziira zẽka fo zugu.” Siõ “na n yɩɩ wa maanf sẽn tar ziir Zusoaba nugẽ.”—Ezai 62:3.

A Ezai pʋʋsa Zʋɩf rãmb nins sẽn na n tek yam n kos sugr b Babilon yembdã sasa wã yĩnga. (Ezai 63:15–64:11) A Ezai sẽn mak Wẽnnaam balemdb hakɩkã ne neb nins sẽn balemd ziri wẽnnaam dãmbã poore, a wilga a Zeova sẽn na n ning neb nins sẽn sɩd balemd-a wã bark to-to.—Ezai 65:1–66:24.

Sogsg b sẽn leoke:

61:8, 9—Yaa kãab-bʋg la ‘sẽn na n yals wakat fãa wã,’ la ‘yagensã’ yaa ãnd dãmba? Kãab-kãng yaa kaool paalgã Wẽnnaam sẽn maan ne kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõngã zaeebã. “Yagensã” yaa “piis a taabã,” rat n yet tɩ neb milyõ rãmbã sẽn sakd n tũud kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõngã zaeebã koɛɛgã.—Zã 10:16.

63:5—Wãn to la Wẽnnaam sũ-yikrã sõngd-a? Woto pa rat n yeel tɩ Wẽnnaam pa tõe a sũur ye. A sũurã sã n wa yiki, yaa a sẽn dat n dems kɛgr yĩnga. Rẽ kɩtdame t’a kaood a bʋʋd fãa tɩrga.

Zãmsg tõnd yĩnga:

64:5. Tõnd sẽn yaa yel-wẽn-maandbã, d pa tõe n fãag d mens ye. Tʋʋm tɩrs nins fãa tõnd sẽn maand n dat n yẽes d yel-wẽnã yaa wa fu-rẽgdo.—Rom dãmba 3:23, 24.

65:13, 14. A Zeova ningda wẽn-sakdbã bark n kõt-b bũmb nins fãa sẽn yaa tɩlae b tẽebã pʋgẽ wã.

66:3-5. A Zeova kisa pʋ-lika.

‘Maan-y sũ-noog n kɩdme’

Ad bãngr-goamã sẽn wilg tɩ b na n lebg n lugla baleng hakɩkã la b maneg Zerizalɛmmã sɩd ra kenga Zʋɩf rãmb nins sẽn yaa wẽn-sakdbã sẽn da be yembd Babilonnã raoodo! A Zeova ra yeela woto: “Maan sũ-noog n kɩdem wakat fãa bũmb ninga mam sẽn na n maana yĩnga. Tɩ bõe, mam na n naana Zerizalɛm kɩdeng yĩnga la m maan a neba sũ-noog yĩnga.”—Ezai 65:18.

Tõnd me vɩɩ sasa lik sẽn pid dũniyã tɩ tẽnsã be lik sẽn yaa bida pʋgẽ. (Ezai 60:2) Tood wʋsg beeme. (2 Tɩmote 3:1) Woto yĩnga, fãagr ning a Zeova sẽn kãab tɩ be a Ezai sebrã pʋgẽ wã kengda d raood wʋsgo.—Hebre dãmba 4:12.

[Tẽngr note]

^ sull 4 Sẽn na yɩl n wʋm Ezai 1:1–35:10 võor n paase, bɩ y ges “A Zeova Gomdã vɩɩme: Ezai sebrã tags-kãsems pipi babgo” sẽn be yʋʋmd 2007, tʋʋlg kiuug pipi daar Gũusg Gasgã pʋgẽ wã.

[Foto, seb-neng a 4]

Yãmb mii bũmb ning sẽn da pak a Ezekɩas n yɩɩda, a sẽn wa pʋʋsdẽ tɩ b fãag-b Asiiri nebã nusẽ wã bɩ?

[Foto, seb-neng a 7]

“Neb nins sẽn wat ne koe-noogã nao tara dasãnde!”