Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Sẽn kʋʋl-bã nafda kom-bɩɩsã

Sẽn kʋʋl-bã nafda kom-bɩɩsã

Sẽn kʋʋl-bã nafda kom-bɩɩsã

“Mam Wẽnnaam, baa mam sã n kʋʋl tɩ m zug pelge, bɩ y ra bas maam ye, hal tɩ m tõog n wilg zamaan kãnga neba yãmb nug tʋʋma, la m wilg zamaan ninga sẽn wata yãmb pãnga.”—YƖƖL SÕAMYÃ 71:18.

1, 2. Bõe la wẽn-sakdb nins sẽn kʋʋlã segd n bãnge, la bõe la d na n ges masã?

AFIRIK deluɛst tiging a yembr kãsem soab ra tɩ kaaga saam-biig a ye sẽn paam vʋʋsem sõngã zaeebo. A pʋʋsa nin-kãngã sẽn kʋʋlã n sok a keelem t’a leok woto: “M toe n wudgame, m tõe n tiisa na-yende, la m tõe n tirsame menga.” A ra yeta woto la a makd rẽ n wilgd saam-biigã. La a paase: “La m pa tõe n yɩk wa liuul yẽ ye.” Saam-biigã wʋma a sẽn yeelã võore. A rat n yeelame bal t’a sũur yaa noog ne bũmb nins a sẽn tõe n maana, la t’a pa sãamd a sũur a sẽn pa tõe n maan bũmb kẽerã yĩng ye. Saam-biig ning sẽn da tɩ kaag nin-kãngã wã yʋʋm yɩɩda 80 masã, la a ket n tẽra a sẽn da nong n maand laadã yell la a wẽn-sakrã yelle.

2 Zʋg-sõma nins ned sẽn kʋʋl n ket n yaa wẽn-sakd sẽn tarã tõe n nafa neb a taabã, la kɩt tɩ b pa tol n yĩm a yell ye. Yaa sɩd tɩ pa ned yʋʋm sẽn paasd yĩng bal la a paamd yam la zʋg-sõma nins kiris-ned sẽn segd n tallã ye. (Koɛɛg Soaba 4:13) Biiblã yeela woto: “Zoob-peend yaa wa waoogr maanfo. La yaa tɩrlem sor zug la b paamd-a.” (Yelbũna 16:31) Y sã n kʋʋlame, rẽ yĩnga, y mii y goamã la y tʋʋmã sẽn tõe n naf neb a taabã to-to bɩ? D ges makr kẽer sẽn be Biiblã pʋgẽ n wilgd neb sẽn kʋʋl goam la b tʋʋm sẽn sɩd naf kom-bɩɩse.

B tẽebã nafa neb wʋsgo

3. Wãn-wãn la a Nowe tẽebã naf neb nins fãa sẽn vɩ rũndã-rũndã wã?

3 Hal ne rũndã, a Nowe sẽn tall tẽeb ningã ket n nafda neb wʋsgo. A Nowe sẽn wa n ka koom koglg n tigim rũms n kẽes a pʋgẽ wã la a moond koɛɛgã, a yʋʋm da kolga 600. (Sɩngre 7:6; 2 Pɩɛɛr 2:5) A Nowe sẽn yɩ wẽn-zoɛtã yĩnga, yẽ ne a zakã rãmb põsa sãoong sa-kãsengã sasa n paam n lebg ãdem-biis nins fãa sẽn vɩ tẽngã zug rũndã-rũndã wã yaab rãmba. Yaa sɩd t’a Nowe zãmaanẽ wã tɩ nebã fãa la bal da tõe n vɩɩmd n kaoosame. La baa a Nowe sẽn da wa n kʋʋl wʋsgã, a kell n talla tẽeb tɩ rẽ wa ne bark wʋsgo. Wãn to?

4. Wãn to la a Nowe tẽebã nafd Wẽnnaam nin-buiidã rũndã-rũndã?

4 A Nimrood sẽn wa n sɩng Babɛll gasgã meeb n na n kɩɩs a Zeova raabã sẽn yaa tɩ ãdem-biisã sãeeg n “pid dũniyã,” rẽ wẽnd t’a Nowe yʋʋm da kolga 800. (Sɩngre 9:1; 11:1-9) A Nowe pa naag a Nimrood n kɩɩs ye. Woto yĩnga, Wẽnnaam sẽn wa n na n gẽdg ãdem-biisã goamã, a Nowe põsame. Pa a Nowe kʋʋlem sasa bal la a tall tẽeb ye. A vɩɩmã tõre, a wilga wakat fãa t’a yaa wẽn-sakda, tɩ rẽ yaa mak-sõng tɛk n kõ Wẽnnaam nin-buiidã fãa.—Hebre dãmba 11:7.

B sẽn naf b zags neb to-to

5, 6. a) A Abrahaam sẽn wa n tar yʋʋm 75, bõe la a Zeova yeel-a t’a maane? b) A Abrahaam manesem yɩɩ wãna?

5 A Nowe loogr poore, pĩnd zak-soben dãmb maana bũmb wʋsg tɩ wilgd sẽn kʋʋl-bã sẽn tõe n naf b zagsã neb tẽebã wɛɛngẽ to-to. A Abrahaam sẽn da wa n tar yʋʋm 75, Wẽnnaam yeel-a-la woto: “Yik n bas f tẽnga ne f buudã la f yirã n kẽng tẽng ninga mam sẽn na n wilg fooma. Mam na n kɩtame tɩ f lebg buud sẽn yaa kãseng ba; la mam na n ninga f zug barka n kɩt tɩ f yʋʋr yɩ kãsenga, la fo na n waa ne barka.”—Sɩngre 12:1, 2.

6 Tags-y n ges-y wa b sẽn na n yeel-y tɩ y bas y ba-yiri, y zo-rãmb la y buud n kẽng n tɩ vɩɩmd tẽn-zẽng y sẽn pa mi. Yɩɩ woto bal kɛpɩ la Wẽnnaam yeel a Abrahaam t’a maane. La “a kẽnga wa Zusoaba sẽn da yeel yẽ wã” n tɩ zĩnd sãand Kanaã tẽngã a yõor tɛka, n vɩɩmd fu-rot pʋsẽ. (Sɩngre 12:4; Hebre dãmba 11:8, 9) Baa ne a Zeova sẽn da yeel a Abrahaam t’a na n lebga “buud sẽn yaa kãseng ba” wã, yɩɩ kaoosg zugẽ a kaalmã poor la a yagensã sõor yaool n fɩɩge. A zĩnda kãabg tẽngã n maan hal yʋʋm 25 t’a pag a Saara yaool n na n dog a Izaak bal n kõ-a. (Sɩngre 21:2, 5) La woto pa kɩt t’a Abrahaam sãam a sũur n lebg n leb a ba-yirã ye. Ad a sɩd talla tẽeb tɛkẽ n tõog toog n gũ tɩ yaa mak-sõng n kõ-d fãa!

7. A Abrahaam sẽn tõog toog to-to wã nafa a biig a Izaak wãn to, la wãn-wãn la reeg n nafd ãdem-biisã?

7 A Abrahaam sẽn tõog toog to-to wã nafa a biig a Izaak wʋsgo. Yẽ me sak n zĩnda sãand Kanaã tẽngã n maan yʋʋm 180. Yaa Izaak sẽn tẽ Wẽnnaam kãabgã yĩng n kɩt t’a tõog toog n sak n zĩnd tẽngẽ wã. La yaa a roagdbã sẽn da kʋʋlã n sõng-a t’a tẽ kãabgã. Kaoosg zugẽ, a Zeova meng sẽn gom ne-a rẽ yellã me sõng-a-la wʋsgo. (Sɩngre 26:2-5) A Izaak sẽn kell n sak a Zeova ne a sũur fãa wã, sõnga wʋsg n kɩt t’a Zeova sẽn da pʋlem t’a Abrahaam ‘yageng’ n na n yɩ sabab tɩ ãdem-biisã fãa paam barkã tõog n pidsi. Yʋʋm wʋsg poore, a Zezi Kirist sẽn yaa yagen-kãng sullã zu-raoog soabã paka sor n kõ neb nins fãa sẽn tẽed-a wã tɩ b tõe n paam zood ne Wẽnnaam la b paam vɩɩm sẽn-kõn-sa.—Galat dãmba 3:16; Zã 3:16.

8. Wãn to la a Zakoob wilgẽ t’a tara tẽeb wʋsgo, la rẽ yõod yɩɩ bõe?

8 A Izaak me sõnga a biig a Zakoob t’a tall tẽeb wʋsg tɩ naf-a hal ne a kʋʋlmã wakate. Yɩɩ a Zakoob yʋʋm 97 soab wẽnd la a sẽn mao ne malɛk yʋng tõr sẽn na yɩl t’a ning-a barkã. (Sɩngre 32:25-29) Nand t’a Zakoob maan yõor a yʋʋm 147 zugẽ, a maana a sẽn tõe fãa n ning a kamb 12 wã ned kam fãa zug barka. (Sɩngre 47:28) Bãngr-goam nins a sẽn togs baraar tɩ be Sɩngr 49:1-28 wã pidsame la b ket n pidsdẽ.

9. Bõe la neb nins sẽn kʋʋl la b tar tẽeb sõma wã tõe n maan n sõng b zagsã rãmba?

9 Vẽenega, neb nins sẽn kʋʋl n ket n maand Wẽnnaam daabã ne b sũy fãa wã nafda b zagsã rãmb wʋsgo. Nin-kãensã sã n zãmsd kom-bɩɩsã Biiblã la b sagend-ba, n paas b mak-sõngã tõe n sõnga kom-bɩɩsã wʋsg tɩ b wa tall tẽeb sẽn tar pãnga. (Yelbũna 22:6) Sẽn kʋʋl-bã pa segd n yĩm abada tɩ b tõe n nafa b zagsã neb hal wʋsg ye.

B sẽn nafd b tẽed-n-taasã to-to

10. A Zozɛf kõo noor tɩ b maan wãn ne a kõabã, la wãn-wãn la rẽ naf Israɛll nebã?

10 Sẽn kʋʋl-bã tõe n nafa b tẽed-n-taasã me. A Zakoob biig a Zozɛf kʋʋlem wakate, a goma gomd sẽn wilg t’a tara tẽebo, tɩ rẽ bal naf neb milyõ rãmb sẽn tũ Wẽnnaam a kũumã poore. A Zozɛf sẽn wa n tar yʋʋm 110, a wilga a sẽn dat tɩ b wa ‘maan bũmb ning ne a kõabã’ a kũumã poore. A yeela Israɛll nin-buiidã tɩ b sã n wa yit Ezipt bɩ b zɩ yẽ kõabã. (Hebre dãmba 11:22; Sɩngre 50:25) A Zozɛf kũumã poore, Israɛll nebã lebga yembs n nams hal tɩ kaoos yʋʋmã. La bũmb ning a Zozɛf sẽn da yeelã kɩtame tɩ b kell n tẽ tɩ b na n wa paama yolsgo.

11. Wãn to la a Zozue sẽn yɩ nin-kẽem a Moiiz sõngdã naf-yã?

11 A Moiiz bee neb nins a Zozɛf tẽebã sẽn nafã sʋka. Yɩɩ a Moiiz n zɩ a Zozɛf kõabã b sẽn wa n yit Eziptã. Rẽ wẽnd t’a tara yʋʋm 80. (Yikri 13:19) Yaa wakat kãng sẽnes la a Moiiz bãng a Zozue sẽn da nan yaa bi-bɩɩgã. Rẽ poore, a Zozue yɩɩ a Moiiz rakõor bɩ a sõngd yʋʋm 40 pʋgẽ. (Sõdbo 11:28) A yãaga a Moiiz t’a tɩ rʋ Sinayi tãngã, la a tɩ seg-a a sẽn wa n sigd tãngã ne kug-walsã Wẽnnaam sẽn kõ-a wã. (Yikri 24:12-18; 32:15-17) Ad a Zozue ra segd n sɩd paamda yam la sagl-sõma wʋsg a Moiiz nengẽ!

12. Wãn to la a Zozue naf Israɛll nin-buiidã a yõor tɛka?

12 A Zozue me sõnga Israɛll nebã tẽebã wɛɛngẽ a vɩɩmã tõre. Bʋkaoodb 2:7 wã yet-d lame tɩ “Israɛll neba saka Zusoabã a Zozue vɩɩm wakate la nin-kẽemb nins sẽn da be a Zozue wakatẽ wã vɩɩm wakate la neb nins sẽn da yã bũmb nins Zusoaba sẽn da maan n kõ Israɛll neba wakate.” La a Zozue ne nin-kẽemb kãens kũumã poore, sẽn na maan yʋʋm 300 pʋgẽ, rat n yeel tɩ tall n tãag no-rɛɛs a Sãmwɛll wakatã, nin-buiidã ra mi n wa basa Wẽnnaam tũudum hakɩkã n tũud wẽnnaam dãmb a taaba.

A Sãmwɛll sẽn “maan tɩrgã” nafa neba

13. Wãn to la a Sãmwɛll sẽn yɩ tɩrgã naf nebã?

13 Biiblã pa wilg a Sãmwɛll yʋʋm sõor a sẽn wa n maand kaalmã ye. La pipi Sãmwɛll sebrã sẽn gomd yɛl nins yellã zĩnda yʋʋm 102 pʋgẽ. Yel-kãens wʋsg yɩɩ a Sãmwɛll meng nifẽ. Hebre rãmb 11:32, 33 pʋgẽ wã, b yeelame tɩ bʋ-kaoodb la no-rɛɛsdb sẽn yɩ wẽn-sakdb ‘maana tɩrg’ b wakatẽ. A Sãmwɛll sɩd sõnga a zãmaanẽ nebã wʋsg tɩ b tõog n gil wẽng wall b bas wẽng maanego. (1 Sãmwɛll 7:2-4) A Sãmwɛll maana bõe tɩ sõng nebã? A vɩɩmã tõre, a tũu a Zeova ne a sũur fãa. (1 Sãmwɛll 12:2-5) A taasa rĩmã meng koees sẽn pa noom n pa zoe rabeem ye. (1 Sãmwɛll 15:16-29) Sẽn paase, baa ne a Sãmwɛll sẽn da ‘lebg nin-kẽem t’a zug pelgã,’ a ra ket n pʋʋsda nebã yĩnga, tɩ yaa mak-sõng n kõ-do. A pʋd n yeelame meng t’a sã n bas nin-buiidã yĩng pʋʋsgo, a beega a Zeova.—1 Sãmwɛll 12:2, 23.

14, 15. Pʋʋsgã wɛɛngẽ, wãn to la sẽn kʋʋl-bã tõe n dɩk a Sãmwɛll togs-n-taare?

14 Woto fãa wilgda bũmb a ye sẽn kʋʋl-bã sẽn tõe n maan tɩ naf b tẽed-n-taasã hal wʋsgo. Baa ne b laafɩ wã sẽn tõe n paoodẽ n paas yɛl a taab sẽn kɩt tɩ b pa le tõe n maan wa pĩndã, b tõe n pʋʋs n kõo neb a taabã. D saam-biis nins sẽn kʋʋlã, rẽ yĩnga y miime tɩ baa pʋʋsg nins y sẽn pʋʋsd tigingã neb yĩngã nafd-b-la wʋsg bɩ? Y sẽn tẽed Kirist maoongã yĩnga, y tata a Zeova yam. Sẽn paase, y tẽebã sẽn paam makr toor-toor tɩ y baas n tõog toogã, kɩtame t’a maneg n tar pãnga. (Zak 1:3; 1 Pɩɛɛr 1:7) Ra tol-y n yĩm-y tɩ “nin-tɩrg pʋʋsg a sẽn pʋʋs ne a sũur fãa tõogda bũmb wʋsg” ye.—Zak 5:16.

15 Y sẽn pʋʋsd n kot a Zeova t’a ning a Rĩungã tʋʋm barkã sõngda wʋsgo. Tõnd saam-biis kẽer n be bãens rotẽ b sẽn yaa kiris-neb n pa kẽesd b toog dũniyã politik yɛlẽ wã yĩnga. Sãnda namsda yel-beed sẽn paam-b wall b tẽns sẽn gudgi, pa rẽ bɩ zab yĩnga. D tigimsã pʋsẽ menga, d mii sãam-biis sẽn paamd makr toor-toor b tẽebã yĩnga. (Matɩe 10:35, 36) Sẽn lʋɩt-b koe-moonegã taoor la b get tigimsã yellã me baoodame tɩ y pʋʋs b yĩnga. (Efɛɛz rãmba 6:18, 19; Kolos rãmba 4:2, 3) Y sã n pʋʋsd y tẽed-n-taasã yĩng wa a Epafras sẽn da maandã, sɩd yaa sõma hal wʋsgo!—Kolos rãmba 4:12.

Sõng-y zãmaan nins sẽn watã neba

16, 17. Bõe la b pĩnd n togs Yɩɩl Sõamyã 71:18 soabã pʋgẽ, la wãn to la rẽ pidsda?

16 Piis a taabã sẽn saagd n na n wa vɩɩmd wakat sẽn kõn sa tẽng zugã paamame tɩ “bãg-bilã” neb sẽn na n wa tɩ vɩɩmd saasẽ wã zãms-b bũmb wʋsg sẽn tar yõodo. (Luk 12:32; Zã 10:16) B ra pĩnd n togsa rẽ Yɩɩl Sõamyã 71:18 soabã pʋgẽ n yeel woto: “Mam Wẽnnaam, baa mam sã n kʋʋl tɩ m zug pelge, bɩ y ra bas maam ye, hal tɩ m tõog n wilg zãmaan kãnga neba yãmb nug tʋʋma, la m wilg zãmaan ninga sẽn wata yãmb pãnga.” Nand tɩ sẽn paam-b vʋʋsem sõngã zaeebã loog saasẽ n tɩ naag a Zezi Kirist n paam waoogrã, b modgda ne b sũy fãa n sõngd piis a taabã sẽn yaa b tʋmd-n-taasã, sẽn na yɩl tɩ b tõog n yõd n ges tʋʋm wʋsg b sẽn na n wa tʋm yelle.

17 D tõe n yeelame me tɩ yaa piis a taabã sẽn paam sẽn zaeebã zãmsgã yell la Yɩɩl Sõamyã 71:18 sẽn gomd n wilgdẽ tɩ b segd n zãmsa zãmaan nins sẽn watã nebã. A Zeova waooga neb nins sẽn maand a raabã hal sẽn kaoosã, n kõ-b noor tɩ b kɩs neb nins sẽn na n sak tũudum hakɩkã a kaseto. (Zoɛll 1:2, 3) Piis a taabã sũy nooma hal wʋsgo, sẽn paam-b vʋʋsem sõngã zaeebã sẽn sõng-b tɩ b bãng bũmb ninsã yĩnga. Rẽ kɩtame tɩ b rat ne b sũy fãa n sõng neb a taab sẽn dat n maan a Zeova raabã tɩ b bãng Biiblã sẽn yet bũmb ningã.—Wilgri 7:9, 10.

18, 19. a) Kiba-bʋs sẽn tar yõod ne tõnd la kiris-neb nins sẽn kʋʋlã tõe n kõ-do? b) La kiris-nin-kãens tõe n kɩsa sɩd ne bõe?

18 A Zeova nin-buiid nins sẽn kʋʋlã kẽer paama vʋʋsem sõngã zaeebo, tɩ kẽer be piis a taabã sʋka. La b fãa yãa bũmb toɛy-toɛy sẽn zĩnd pĩnd wẽndẽ. Wala makre, b kẽer bãnga pipi “Photo-Drame de la Création” filmã. Sãnda bãnga siglgã taoor lʋɩtb nins b sẽn pag bãens yʋʋmd 1918 soabã pʋgã. Kẽer me tʋma sosiete Watchtower (WBBR) radioẽ wã. Nin-kãensã wʋsg yãa a Zeova Kaset rãmbã sẽn mao to-to bʋʋd rotẽ sẽn na yɩl n tõog n paam n tʋm Wẽnnaam tʋʋmdã wa sẽn segdã, n tõe n kõo kaset rẽ zugu. B taab kell n tũu tũudum hakɩkã goosneem-toos naamẽ. Sẽn kʋʋl-bã leb n tõe n wilga Wẽnnaam nin-buiidã sẽn tall sɩdã võor wʋmb to-to n tãag masã wã me. Biiblã sagend-d lame tɩ d pẽneg nin-kãensã n dɩ b bãngrã yõodo.—Tõodo 32:7.

19 B sagenda kiris-neb nins sẽn kʋʋlã tɩ b kõ kom-bɩɩsã mak-sõngo. (Tɩt 2:2-4) Tõe tɩ y nan pa ne y sẽn tõogd toogã, y sẽn pʋʋsd Wẽnnaam la y sagend nebã sẽn nafd-b to-to ye. A Nowe ne a Abrahaam la a Zozɛf ne a Moiiz n paas neb a taab me pa tõog n bãng b tẽebã sẽn da na n naf zãmaan nins sẽn watã neb to-to ye. Baasg zãnga, b sẽn tall tẽeb la burkĩndlem ningã ket n nafda neb wʋsgo. Yãmb me makrã tõe n nafa neb woto.

20. Bark bʋs la neb nins sẽn na n kell n tall tẽeb n tãag dũni kãngã saabã na n paame?

20 D wa n maana yõor tɩ b na n wa vʋʋg-do, wall d na n wa põsa ‘to-kãsengã’ sasa me, vɩɩm hakɩkã sẽn watã na n talla bark tɛkẽ. (Matɩe 24:21; 1 Tɩmote 6:19) Tags-y n ges-y Kirist yʋʋm tusr naamã rɩɩb sasa, a Zeova sẽn na n wa kɩt tɩ ãdem-biis nins sẽn kʋʋlã lebg poalã. D na n tara laafɩ wakat fãa tɩ d yĩnsã keelem paasdẽ. Sẽn dat n yeel tɩ d ninã na n nee sõma tɩ d tʋbã wʋmd neere, tɩ d fãa tar dasãnd me! (Zoob 33:25; Ezai 35:5, 6) Neb nins sẽn na n paam n kẽ Wẽnnaam dũni paalgã pʋgẽ sẽn na n vɩɩmd wakat sẽn-kõn-sa wã yĩnga, baa b yʋʋmã sẽn wa n ta to-to fãa, na n ket n yaa wa paoodame. (Ezai 65:22) Bɩ d fãa kell n tall d saagrã kãn-kãe n ket n maand a Zeova raabã ne d sũy fãa n tãag dũniyã saabo. D tõe n kɩsa sɩd t’a Zeova na n pidsa a sẽn pʋlem tõndã fãa, la t’a sẽn na n maan bũmb nins n kõ-dã na n yɩɩga d sẽn tẽedã menga.—Yɩɩl Sõamyã 37:4; 145:16.

Y na n leokame tɩ bõe?

• Nin-kẽem a Nowe sẽn kell n tall tẽebã, wãn to la naf ãdem-biisã fãa?

• Wãn to la pĩnd wẽndẽ nin-kẽemb tẽeb naf b yagense?

• A Zozɛf ne a Moiiz la Zozue ne a Sãmwɛll kʋʋlem wakate, wãn to la b keng b taab tẽebo?

• Wãn-wãn la sẽn kʋʋl-bã nafd zãmaan nins sẽn watã neba?

[Zãmsgã sogsgã]

[Foto, seb-neng 29]

A Abrahaam sẽn tõog toog to-to wã nafa a Izaak wʋsgo

[Foto, seb-neng 32]

Kom-bɩɩsã sã n kelgd sẽn kʋʋl-bã, b nafdame