Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

A Ezekɩɛll sebrã tags-kãsems pipi babgo

A Ezekɩɛll sebrã tags-kãsems pipi babgo

A Zeova Gomdã vɩɩme

A Ezekɩɛll sebrã tags-kãsems pipi babgo

YƲƲMD 613 sẽn deng a Zezi rogmã, no-rɛɛs a Zeremi ra bee Zida n moond ne raood n wilgdẽ tɩ ka la bilfu, b na n sãama Zerizalɛm la b kɩt tɩ Zida lebg ra-boogo. Babilon rĩm a Nebukadnezaar ra zoe n talla Zʋɩf rãmb wʋsg n kẽng yembdo. A Daniɛll ne a tũud-n-taas a tãabã sẽn da tʋmd Babilon na-zakẽ wã me ra bee yemb-kãens sʋka. Zʋɩf rãmb nins sẽn da yaa yembsã wʋsg ra bee Kebaar kʋɩlgã noor “Kalde nebã tẽng pʋgẽ.” (Ezekɩɛll 1:1-3) Baa ne b sẽn yaa yembsã, a Zeova pa bas-b woto ye, a kõ-b-la a koe-taasda. A yãka a Ezekɩɛll sẽn da tar yʋʋm 30 wã ta yɩ no-rɛɛsa.

Yɩɩ yʋʋmd 591 sẽn deng a Zezi rogmã la a Ezekɩɛll gʋls a sebrã n baase, la sebrã gomda yɛl sẽn zĩnd yʋʋm 22 pʋgẽ. A Ezekɩɛll maaga a meng n gʋls a sebrã n wilg yɛlã vẽenega. A wilga sẽn yɩ yʋʋm ninsi, kiis ninsi, la ray nins takɩ a sẽn togs bãngr-goamã. A Ezekɩɛll koɛɛgã pipi babgã gomda b sẽn deeg Zerizalɛm, la a sãangã yelle. Babg a yiib-n-soabã gomda tẽns nins sẽn yaa Zida yagsã sãang yelle, tɩ baasg soabã gomd a Zeova balengã b sẽn na n lebs n luglã yelle. Sõs-kãngã wɛgsda Ezekɩɛll 1:1–24:27, n wilgd bãngr-goamã, no-rɛɛsã sẽn yã bũmb ninsi, la makr a sẽn maan n bilg yɛl sẽn na n wa paam Zerizalɛm.

“F LEBGA ISRAƐLL NEBA GŨUDA”

(Ezekɩɛll 1:1–19:14)

A Ezekɩɛll sẽn yã a Zeova naam geerã vẽnegr pʋgẽ wã poore, b kõ-a-la tʋʋmde. A Zeova yeel-a-la woto: “Maam n kɩt tɩ f lebg Israɛll neba gũuda. Fo sã n wʋm mam goamã bɩ f sagl bãmb n kõ-ma.” (Ezekɩɛll 3:17) Sẽn na yɩl n wilg tɩ neb n na n wa karg n gũbg Zerizalɛm la a wilg yɛl nins rẽ sẽn na n wa ne wã, Wẽnnaam yeela a Ezekɩɛll t’a maan makr a yiib n bilg yɛlã sẽn na n yɩ to-to. A Zeova tũnuga ne a Ezekɩɛll n gom Zida tẽngã yell n yeel woto: “Gese, mam na n kɩtame tɩ b zab ne yãmb ne sʋʋs n sãam y kunkubã.” (Ezekɩɛll 6:3) A yeela tẽngã neb woto: “Yãmb sãoong watame.”—Ezekɩɛll 7:7.

Yʋʋmd 612 sẽn deng a Zezi rogmã, Wẽnnaam vẽnegr pʋgẽ a Ezekɩɛll kẽnga Zerizalɛm. A yãa yel-wẽn b sẽn da maand Wẽnnaam doogã pʋgẽ. A Zeova sẽn tʋm malɛgs b sẽn mak ne “neb a yoob” tɩ b wa sãam kɩɩsdbã, yɩɩ neb nins sẽn tar bãnd b rĩyẽ wã bal la b ra tog n base. (Ezekɩɛll 9:2-6) B reng n loba bug-saal tẽngã pʋgẽ, sẽn makd keoogr sẽn wilgd tɩ b na n sãama tẽngã. (Ezekɩɛll 10:2) Baa ne a Zeova sẽn ‘na n dol nin-wẽnsã b tʋʋmã,’ a kãabame t’a na n lebs n tigisa Israɛll neb nins sẽn da sãeegã.—Ezekɩɛll 11:17-21.

Vẽnegrã pʋgẽ, Wẽnnaam vʋʋsem sõngã talla a Ezekɩɛll n ye wa Kalde soolmã pʋgẽ. A Ezekɩɛll maana makr n wilg rĩm a Sedesias ne nin-buiidã sẽn na n zoe n yi Zerizalɛmmã. B puka pagb la rap nins fãa sẽn da togs bãngr-goam sẽn yaa ziri wã bãongo. Wẽnnaam kisa neb nins sẽn da pʋʋsd bõn-naandsã. A maka Zida ne viyn tɩɩg sẽn pa tar yõodo. Sɩlgã ne viyn tɩɩgã yel-bũndã wilgda yel-beed ning sẽn na n wa paam Zerizalɛm a sẽn tʋg n bao Ezipt sõngrã. Yel-bũndã baasda ne a Zeova kãabg a sẽn yeel t’a ‘na n yãka will n tɩ sel tãng sẽn yaa kãseng n yaa luglug zugu.’ (Ezekɩɛll 17:22) La “nanambs rasab” pa na n ye zĩnd Zida pʋgẽ ye.—Ezekɩɛll 19:14.

Sogsg b sẽn leoke:

1:4-28—Saasẽ saarã makda bõe? Saarã makda a Zeova siglgã babg ning sẽn be saasẽ wã, sẽn yaa malɛg-sakdbã sullã. Yaa a Zeova vʋʋsem sõngã n kõt saarã pãnga. Sẽn wẽnd-a saarã makda a Zeova la a tara ziir wʋsg sẽn pa tõe n bãng n bilgi. Saag-gomtɩʋʋgã makda bãan ning a sẽn tarã.

1:5-11—Bõn-vɩɩs a naasã makda bõe? A Ezekɩɛll sẽn yã saarã naoor a yiib-n-soabã, a wilgame tɩ bõn-vɩɩs a naasã yaa seribẽ rãmba. (Ezekɩɛll 10:1-11; 11:22) A yaoolem bilgrã pʋgẽ, a boola neng ning sẽn da yaa naaf nengã tɩ “seribẽ nenga.” (Ezekɩɛll 10:14) Woto zemsame bala naaf makda pãnga, la seribẽ rãmbã me yaa malɛgs sẽn tar pãense.

2:6—Bõe yĩng tɩ b bool a Ezekɩɛll tɩ “ninsaal biig” naoor wʋsgo? A Zeova boola no-rɛɛs a Ezekɩɛll woto sẽn na yɩl t’a bãng t’a yaa tẽng tom, tɩ rẽ wilgdẽ tɩ welgr n be Wẽnnaam mengã sẽn yaa koɛɛgã soabã la koe-taasdã sẽn yaa ninsaalã sʋka. B boola a Zezi me woto sẽn na ta naoor 80 Evãnzill dãmbã pʋsẽ tɩ wilgd vẽneg tɩ Wẽnnaam Biigã sẽn wa tẽngã zugã, a pa yɩ malɛk ye, a sɩd yɩɩ ninsaala.

2:9–3:3—Bõe yĩng t’a Ezekɩɛll sẽn wãb seb-pindmã sẽn tar yãbr la wiisg goamã yɩ-a noogo? Yaa a Ezekɩɛll sẽn get a tʋʋmdã to-to wã, n kɩt tɩ seb-pindmã noom-a. A Ezekɩɛll talla mi-beoog ne a Zeova, a sẽn yãk-a t’a yɩ a no-rɛɛsã.

4:1-17—Rẽ yĩnga a Ezekɩɛll sɩd maana bũmb nins b sẽn yeel t’a maan n bilg Zerizalɛm gũbgrã bɩ? A Ezekɩɛll sẽn kos a Zeova t’a kõ-a sor t’a bas bĩndã la a bao bũmb a to n tall n dʋg a rɩɩbã t’a sakã wilgdame t’a sɩd maana bũmb nins b sẽn yeel-a t’a maanã. A sẽn gãand a goabg zug rasem 390 wã makda Israɛll buud piigã sẽn maan yel-wẽn yʋʋm 390 wã, sẽn sɩng ne yʋʋmd 997 n tɩ tãag Zerizalɛm sãangã yʋʋmd 607 sẽn deng a Zezi rogmã. A sẽn gãand a rɩtg zug rasem 40 makda Zida sẽn maan yel-wẽn yʋʋm 40, rat n yeel tɩ sẽn sɩng ne Wẽnnaam sẽn yãk a Zeremi t’a yɩ no-rɛɛs yʋʋmd 647 wã, n tɩ tãag yʋʋmd 607 sẽn deng a Zezi rogmã. Rasem 430 wã fãa sasa, a Ezekɩɛll sẽn da rɩt la a yũud koom ningã ra pa waoog ye. Rẽ wilgdame tɩ Zerizalɛm gũbgrã sasa kom n na n zĩndi.

5:1-3—B sẽn yeel a Ezekɩɛll t’a yãk zoobd ning a sẽn na n lob tɩ sebgã rɩkã bilf n loe a fuugã noorã võor yaa bõe? Woto wilgdame tɩ Zida sẽn na n pa vɩʋʋg yʋʋm 70 wã poore, neb n na n lebg n wa tẽngã pʋgẽ n lebs n lugl tũudum hakɩkã.—Ezekɩɛll 11:17-20.

17:1-24—Sɩl-bɛd a yiibã makda ãnd dãmba, wãn to la b kao sɛɛdr tɩɩg wil-bõonese, la wil-pẽbr ning a Zeova sẽn lebs n selã makda ãnda? Sɩls a yiibã makda Babilon ne Ezipt rĩm dãmbã. Pipi sɩlgã kẽnga sɛɛdr tɩɩgã zug sʋka, rat n yeel tɩ Israɛll rĩm dãmbã na-roog sẽn sɩng ne a Davɩɩdã sʋka. Sɩl-kãng kaoa sɛɛdr tɩɩgã wil-bõonesã, a sẽn deeg Zida rĩm a Zoakim naamã n kõ a Sedesiasã. Baa ne a Sedesias sẽn da wẽen t’a na n kell n saka Babilon rĩmã, a tɩ baoa sɩlg a to sõngre, rat n yeel tɩ Ezipt rĩmã, la a kell n pa tõog ye. B na n tall-a lame n kẽng yembd Babilon t’a tɩ ki be. A Zeova me kaooga wil-pẽbr sẽn yaa rĩm ning sẽn yaa Mesi wã, n tɩ sel “tãng sẽn yaa kãseng n yaa luglug zugu,” tãng ning b sẽn boond tɩ Siõ wã zug t’a ‘lebg sɛɛdr tɩɩg sẽn tar ziir’ sẽn na n wa ne bark wʋsg tẽngã zugu.—Wilgri 14:1.

Zãmsg tõnd yĩnga:

2:6-8; 3:8, 9, 18-21. D pa segd n bas tɩ nin-wẽnsã yɛɛsd-do, bɩ n bas n pa moon Wẽnnaam koɛɛgã ye. Nin-wẽnsã keoogr naaga koɛɛgã mooneg pʋgẽ. Nebã sã n pa rat n kelg tõnd bɩ b sã n kɩɩsd tõndo, d segd n kenga d mens sõma n da koms raood ye. La d segd n gũusame n da yɩ neb sẽn pa zoet nimbãaneg ye. A Zezi ra zoeta neb nins a sẽn da moondã nimbãanega. Yaa nimbãan-zoeerã n segd n kɩt tɩ tõnd me moon neb a taabã.—Matɩe 9:36.

3:15. A Ezekɩɛll sẽn bãng tʋʋmd ning a sẽn segd n tʋʋmã poore, a tɩ zĩnda Tel-Abiib rasem a yopoe n tags koɛɛg ning a sẽn na n moonã yelle. La wakat kãng fãa a ra yɛɛsdame. Tõnd me segd n dɩka sẽk n zãms Biiblã la d bʋgs a zug sẽn na yɩl n tõog n wʋm Biiblã goam nins sẽn tagmã võor sõma.

4:1–5:4. A Ezekɩɛll talla raood la sik-m-meng n tõog n maan bũmb nins b sẽn yeel t’a bilgã. Tõnd me segd n talla raood la sik-m-meng n tõog n tʋm tʋʋmd ning fãa Wẽnnaam sẽn na n bobl-do.

7:4, 9; 8:18; 9:5, 10. D pa segd n kʋm neb nins Wẽnnaam sẽn sɩbgdã nimbãaneg ye.

7:19. Wẽnnaam sã n wa na n sãam dũni kãngã sasa, ligd pa na n tall yõod baa bilf ye.

8:5-18. Sɩdã kɩɩsg kɩtdame tɩ ned zems-n-taar ne Wẽnnaam sãame. “Ned sẽn [kɩɩsd] Wẽnnaam sãamda a yak ne a noor goama.” (Yelbũna 11:9) D segd n laka d mens fasɩ ne neb nins sẽn kɩɩsd sɩdã n da kelg b goam meng ye.

9:3-6. Bãndã paoongo, rat n yeel tɩ rɩk f meng n kõ Wẽnnaam n deeg lisgã la f tall zʋg sõmã nins kiris-ned sẽn segd n tallã yaa tɩlae sẽn na yɩl n põs to-kãsengã sasa. (Matɩe 24:21) Ned ning sẽn zãad bũmb sẽn tar n gʋlsdẽ wã makda kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebã. Yaa bãmb n lʋɩt taoor bãndã ningrẽ, rat n yeel tɩ koɛɛgã mooneg la karen-biisã maanego. D sã n dat n kell n tall d bãndã, d segd n sõng-b lame n moon koɛɛgã ne yẽesem.

12:26-28. A Ezekɩɛll ra segd n yeela neb nins sẽn da yaand a koɛɛgã woto: “[A Zeova] goamã fãa pidsg ka na n le kaoos ye.” (Ezekɩɛll 12:26-28) D segd n maana d sẽn tõe fãa n sõng neb a taabã tɩ b teeg a Zeova tɩ dũni kãngã sãang nan pa ta ye.

14:12-23. Modg n paam tɩ Wẽnnaam fãag-fã yaa ned kam fãa zɩɩbo. Ned pa tõe n maan dẽ a to yĩng ye.—Rom dãmba 14:12.

18:1-29. Ned fãa kẽebda a sẽn bʋte.

“SÃOONGO! SÃOONGO! MAM NA N KƖTAME TƖ ZERIZALƐM SÃAM”

(Ezekɩɛll 20:1–24:27)

Yembdã yʋʋm a yopoe-n-soab sasa, Israɛll kãsem dãmbã kẽnga a Ezekɩɛll nengẽ n na n tɩ ‘sok a Zeova.’ B bãnga Israɛll sẽn kɩɩs Wẽnnaam hal sẽn kaoosã, la b bãnga a Zeova sẽn keoog-b n yet t’a na n wõoga a sʋʋg n menems-bã. (Ezekɩɛll 20:1; 21:3) A Zeova goma ne Israɛll taoor soabã (a Sedesias) n yeel-a woto: “Fõk f naam maanfã ne f zug peendã. Bũmb fãa na n tekame. Sẽn da tar-a paoogr na n paama waoogre, la sẽn da zẽk-a na n paama paoogre. Sãoongo! Sãoongo! Mam na n kɩtame tɩ Zerizalɛm sãam. La yõwã me ka na n zĩnd hal tɩ ned ninga sẽn so noorã [a Zezi Kirist] wa tɩ m kõ-a tẽngã.”—Ezekɩɛll 21:31, 32.

B ninga Zerizalɛm taal a yel-wẽnã yĩngã. B puka a Ohola (Israɛll) la a Oholiba (Zida) bãongo. B basa a Ohola “ne Asiiri nebã” sẽn yaa a rolbã. (Ezekɩɛll 23:9) Ra keta bilf t’a Oholiba sãame. Yʋʋmd 609 sẽn deng a Zezi rogmã, b sɩnga Zerizalɛm gũbgrã sẽn na n kaoos kiis 18 wã. La b sã n wa n sãam tẽngã na n yɩɩ lingr wʋsg ne Zʋɩf rãmbã tɩ b pa tõe n bilg b sũ-sãangã ye. A Ezekɩɛll pa segd n togs neb nins sẽn be yembdã Wẽnnaam koɛɛgã ye, sã n pa neb nins sẽn põs-bã n wa n togs tɩ b sãama tẽngã.—Ezekɩɛll 24:26, 27.

Sogsg b sẽn leoke:

21:8—Sʋʋg ning a Zeova sẽn wõogã makda bõe? Sʋʋg ning a Zeova sẽn tall n sãam Zerizalɛm ne Zida wã makda Babilon rĩm a Nebukadnezaar ne a sodaasã. Tõe n makda Wẽnnaam siglgã babg ning sẽn be saasẽ wã me, sẽn yaa malɛgsã.

24:6-14—Rʋkã tẽng-n-piismã makda bõe? B maka Zerizalɛm b sẽn da gũbgã ne rʋk noor sẽn yalem. Rʋkã tẽng-n-piismã makda tẽngã tʋʋm-dẽgdã, rat n yeel tɩ bõn-naandsã pʋʋsgo, yoobã la zɩɩmã raagrã. A rẽgdã yaa wʋsg tɩ baa b sã n dɩk-a n dogl bug-saal zug n wɩng-a wʋsgo, a tẽng-n-piismã pa tõe n yi ye.

Zãmsg tõnd yĩnga:

20:1; 21:5. Israɛll kãsem dãmbã sẽn leok to-to wã wilgdame tɩ b ra pa tẽed a Ezekɩɛll sẽn togs bũmb ninsã ye. Tõnd me segd n gũusame n da wa maan sãmbs ne bũmb nins a Zeova sẽn keood-dã ye.

21:23-27. Baa ne a Nebukadnezaar sẽn da bʋg bagrã, yaa a Zeova n kɩt t’a wa sãam Zerizalɛm. Woto wilgdame tɩ baa zĩn dãmbã meng pa tõe n gɩdg neb nins a Zeova sẽn yãkã tɩ b pa pids a raabã ye.

22:6-16. A Zeova kisa munaanfɩglem, yoobo, nams bɩ wẽg f to f sẽn tar naam yĩnga, deeg ned nug bũmb la f kõ-a bʋʋmã. D segd n gũusa d mens sõma n da wa maan yel-yood woto buud ye.

23:5-49. Israɛll ne Zida sẽn maan kaool ne tẽns a taabã kɩtame tɩ b kẽ tẽn-kãens ziri tũudmã pʋgẽ. D pa segd n yõg zood ne dũniyã neb ye, bala rẽ tõe n sãama d tẽebã.—Zak 4:4.

Koɛɛg sẽn tar pãnga

A Ezekɩɛll sebrã sak a 1 n tɩ tãag sak 24 kõo tõnd zãmsg sẽn yaa sõmã. Noy nins sẽn be bab-kãngã pʋgẽ wã wilgda bũmb nins sẽn tõe n kɩt tɩ ned kong Wẽnnaam lohorem, d sẽn tõe n paam t’a zoe d nimbãaneg to-to, la bũmb ning sẽn kɩt tɩ d segd n keoog yel-wẽn-maandbã. Bãngr-gomd ning sẽn wilg tɩ Zerizalɛm na n sãamame wã wilgdame t’a Zeova yaa Wẽnnaam sẽn togsd a nin-buudã bõn-paalse tɩ bõn-kãens n nan pa wa ye.—Ezai 42:9.

Bãngr-goam nins sẽn be Ezekɩɛll 17:22-24, la 21:31, 32 pʋgẽ wã wilgda Mesi Rĩungã luglg saasẽ. Ka la bilfu, Rĩungã na n kɩtame tɩ Wẽnnaam daabã maan tẽngã zugu. (Matɩe 6:9, 10) D tõe n gũu bark nins Wẽnnaam Rĩungã sẽn na n wa ne wã ne tẽeb sẽn yaa kãn-kãe. Hakɩka, “Wẽnnaam goamã vɩɩme la a tara pãnga.”—Hebre dãmba 4:12.

[Foto, seb-neng 12]

Saasẽ saarã makda bõe?

[Foto, seb-neng 14]

D sã n moond koɛɛg ne yẽesem na n kɩtame tɩ d kell n tall d “bãndã”