Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Gũus-y y mens ne rat-wʋsg buud fãa

Gũus-y y mens ne rat-wʋsg buud fãa

Gũus-y y mens ne rat-wʋsg buud fãa

“Ned ka tar vɩɩm a paoong sẽn yaa wʋsg yĩng ye.”—LUK 12:15.

1, 2. a) Yãmb gũus n gesame tɩ bõe la nebã baood n yɩɩd rũndã-rũndã? b) La rẽ tõe n maan-d-la bõe?

NEB wʋsg tagsdame tɩ yaa f sẽn na n tar ligdi, f toorẽ zaka, yʋʋre, tʋʋm-sõng la pag la kamb la b tõe n yeel tɩ f vɩɩmã yaa sõma, tɩ f beoog vɩɩmã me na n yɩɩ neere. Tẽnsã fãa pʋsẽ, arzɛgs sẽn beẽ la sẽn kaẽ fãa, neb wʋsg baooda ne b sũy fãa n na n yɩ arzɛgs rãmb la nin-bɛda. Baa nin-kãens kẽer sã n yetẽ tɩ b yaa wẽn-tũudb me, Wẽnnaam yell pa tolg n pak-b woto ye.

2 Yaa wa Biiblã sẽn pĩnd n togsã bal kɛpɩ. B yeela woto: “Yaoolem wakate tood na n zĩndame. Tɩ bõe, neba na n yɩɩ beed dãmba, ligd noangdba, . . . neb sẽn nong dũniyã sũ-noog n yɩɩd Wẽnnaam. Bãmb wẽnda wa b sẽn sakd Wẽnnaam, la b yaool n kɩɩsda bãmb pãnga.” (2 Tɩmote 3:1-5) Kiris-neb hakɩkã sẽn vɩ neb a woto buud sʋkã yĩnga, b segd n maoa wakat fãa sẽn na yɩl n da wõneg-b ye. Bõe n tõe n sõng-d tɩ d ‘ra yɩ wa dũniyã rãmba’?—Rom dãmba 12:2.

3. Sagl-bʋg a Zezi sẽn kõ yell la d na n gome?

3 A Zezi Kirist sẽn yaa ‘tõnd tẽebã sɩngd la a taasdã’ kõ-d-la sagl-sõma yel-kãngã wɛɛngẽ. (Hebre dãmba 12:2) Daar a yembre, a Zezi ra wa n sõsda ne kʋʋng n dat n sõng-b tɩ b bãng b sẽn segd n maan to-to n ta Wẽnnaam yam. La rao zĩnd be n kʋʋg a goamã n kos-a woto: “Karen-saamba, bɩ y togs m ba-biiga t’a rɩk tõnd ba wã sẽn ki n bas bũmb ningã n pʋɩ n yãk m dẽnd n kõ-ma.” A Zezi sẽn leok to-to wã yɩɩ sagl n kõ raoã ne neb nins fãa sẽn da kelgd-a wã. A yeel-b lame tɩ b segd n gũusa b mens ne rat tɩ looge. Sẽn na yɩl tɩ b bãng a saglgã yõod sẽn ta zĩig ninga, a kõo kibar sẽn kɩtd tɩ ned tags neere. Yɩta sõma tɩ tõnd me tags bũmb ning a Zezi sẽn yeel baraarã zug neere, la d bao n bãng d sẽn tõe n tũ a saglgã to-to.—Luk 12:13-21.

Kosg sẽn pa zemse

4. Bõe yĩng tɩ raoã ra pa segd n kʋʋg a Zezi goamã?

4 Raoã sẽn wa n kʋʋgd a Zezi goamã t’a ra wilgda a karen-biisã la kʋʋngã tɩ b segd n gũusa b mens ne zãmbo, tɩ b segd n kõo kaset yẽ zug ne raoodo, la a ra wilgd-b vʋʋsem sõngã sẽn tõe n sõng-b to-to. (Luk 12:1-12) Yaa vẽeneg tɩ sagl-kãensã yaa sagls a karen-biisã sẽn da segd n kelg neer la b tũ ne b sũy fãa. Yaa a sẽn da wa n sagend-b tɩ nebã kelgd-a wã la ra-kãngã kʋʋg-a, n kos t’a sõng-a n welg mo-yõsr sẽn be yẽ ne a ba-biig sʋka, b ba wã paoong pʋɩɩb poorẽ. La d tõe n dɩka yam yel-kãngã pʋgẽ.

5. Raoã kosgã wilga bõe?

5 B yeelame tɩ “ned sã n kelgd Wẽnnaam goamã, naoor wʋsgo, a soabã tagsg la a yamã sẽn be zĩig ning wakat kãnga wilgda a sẽn sɩd yaa ned ninga.” A Zezi sẽn da wa n wilgd nebã b sẽn segd n maan to-to n ta Wẽnnaam yamã, raoã ra segd n tagsda yẽ sẽn na n maan to-to n paam paoongo. B pa wilg a sã n tara bʋʋm bɩ a ka bʋʋm mo-yõsr ning a sẽn da tar ne a ba-biigã pʋgẽ ye. La tõe t’a ra baood n na n tũnuga ne tõog ning a Zezi sẽn tarã, la nebã sẽn mi t’a kaooda bʋʋd tɩrgã n paam sõngre. (Ezai 11:3, 4; Matɩe 22:16) Sẽn yaa a soab me, a kosgã wilgame tɩ Wẽnnaam goamã kelgr da pa pak-a ye. Woto pa wilgd vẽeneg tɩ tõnd me segd n tags n gesa d manesem sẽn yaa to-to d sã n wa kelgd Wẽnnaam goamã sɩda? Wala makre, tigissã sasa, d me tõe n wa basame tɩ d yamã gõodẽ wall d tagsd bũmb d sẽn na n maan tigisgã poor yelle. La wakat kãnga, d yaool n segd n kelgda sõssã la d tagsd d sẽn tõe n maan to-to n tũ saglsã, n tõog n paas d zoodã ne Wẽnnaam a Zeova sẽn yaa d saasẽ Ba wã, la d paas zems-n-taar ning d sẽn tar ne d tẽed-n-taasã.—Yɩɩl Sõamyã 22:23; Mark 4:24.

6. Bõe yĩng t’a Zezi tõdg bũmb ning raoã sẽn kos-a wã?

6 Sẽn yaa bũmb ning n kɩt tɩ raoã kos a Zezi woto wã me, a Zezi yẽ tõdgame. A leok-a-la woto: “Daoa, ãnda n kõ maam noor tɩ m yɩ yãmb bʋ-kaooda, wala te-pʋɩta?” (Luk 12:14) A Zezi sẽn leok-a woto wã, a kɛlgdbã wʋma a võore. Bala sẽn zems ne a Moiiz Tõogã, b ra yãka bʋ-kaoodb tẽnsã pʋsẽ tɩ b get yɛl a woto buud yelle. (Tõodo 16:18-20; 21:15-17; Rut 4:1, 2) La a Zezi tʋʋmd ra yaa kõ kaset Rĩungã zug la zãms nebã Wẽnnaam daabã, la rẽ yõod n da yɩɩda. (Zã 18:37) Tõnd me rɩkda a Zezi togs-n-taar n pa basdẽ tɩ d daar fãa yɛlã tiisd-d ye. D kẽesda d sẽkã la d pãngã n moond koe-noogã la d ‘maand nebã buud fãa tɩ b yɩt karen-biisi.’—Matɩe 24:14; 28:19.

D gũus d mens ne rat-wʋsgo

7. Bõe la a Zezi wilg raoã kosg wɛɛngẽ?

7 A Zezi sẽn tõe n bãng sẽn be ninsaal sũurẽ wã yĩnga, a ra mii bũmb ning sẽn sɩd tus raoã t’a kos-a t’a sõng-a n welg a yellã. Rẽ n so t’a pa tõdg a kosgã bal ye. A wilgame me tɩ bũmb ning sẽn kɩt tɩ raoã wa kot woto wã yaa wẽnga. A yeela a kɛlgdbã woto: ‘Bɩ y gũus y mens neer [ne rat-wʋsg buud fãa, NW], tɩ bõe, ned ka tar vɩɩm a paoong sẽn yaa wʋsg yĩng ye.’—Luk 12:15.

8. Bõn-zoeer yaa bõe, la a tõe n waa ne bõe?

8 Pa ned sẽn baood teed bɩ ligd yĩng la a yaa zoe-bõn soab bɩ rat-wʋsg soab ye. Bala ligd la teed kẽer paoong yaa tɩlae ne-do. Zoe-bõn soab yaa ned sẽn baood paoong tɩ loog noore, bɩ ned sẽn tʋll a taab paoongo. Bõn-zoeer tõe n kɩtame tɩ ned baood wakat fãa n na n paas a tarem, la a tʋll baa neb a taabã tarem menga. A pa baood n bãng a sẽn tʋll bũmb ninsã sã n yaa tɩlae ne-a, la a toor kae ne a manesmã sẽn tõe n maan nebã bũmb ningã me ye. Bõn-zoɛt sã n yã bũmb n data, rẽ yell pakd-a lame hal tɩ bũmbã wa tolg n lebg wa a wẽnde. Tẽeg-y tɩ tʋm-tʋmd a Poll yeelame tɩ zoe-bõn soab bɩ rat-wʋsg soab ne bõn-naands pʋʋsd fãa yaa a ye, la a paas tɩ ned a woto pa tõe n paam Wẽnnaam soolmã ye.—Efɛɛz rãmba 5:5; Kolos rãmba 3:5.

9. Bõe ne bõe me la ned tõe n tʋlg tɩ kɩt t’a yɩ bõn-zoɛta? Kõ-y makre.

9 A Zezi sẽn yeel tɩ “rat-wʋsg buud fãa” wã tara võore. Bala bũmb toɛy-toɛy la ned tõe n tʋlg tɩ kɩt t’a yɩ rat-wʋsg soab bɩ bõn-zoɛta. Tõod piigã yaoolem noorã sõdgda bõn-kãens kẽere. No-kãng yeta woto: “Da tʋlg f to yir ye, da tʋlg f to pag ye, da tʋlg a rakõor ye, a zak bi-pugl ye, a naafo, a bõanga, da tʋlg bũmb ba a ye a sẽn so ye.” (Yikri 20:17, Sebr Sõngo) Biiblã pida ne kibay sẽn wilgd zoe-bõn sẽn kɩt tɩ neb maan yel-wẽn-kãsemse. La b sẽn tʋlg bũmb ninsã yaool n pa yɩ bõn-yɛng ye. Wala makre, a Sʋɩtãan n yɩ pipi n tʋlg bũmb a sẽn pa so. A tʋlga ziir la waoogr la naam ning sẽn segd ne a Zeova a ye balã. (Wilgri 4:11) A Hawa me tʋlgame n na n soog a menga. La b sẽn belg-a t’a tʋlg rẽ n kɩt tɩ ãdem-biisã fãa yaa koangdb la kiidbã. (Sɩngre 3:4-7) Zĩn dãmbã yaa malɛgs sẽn “bas b zĩigã” saasẽ n sig tẽngã zugu, bala b tʋlg n na n maana bũmb b sẽn da pa tar sor n na n maane. (Ziid 6; Sɩngre 6:2) Tẽeg-y-yã a Balaam, a Akã, a Gehazi la a Zida Iskariot me yelle. B tõdga b na n pẽg bũmb nins b sẽn da tarã, n tʋlg paoong tɩ loog nug tɩ kɩt tɩ b tʋm tʋʋm kɛg n wã b mense.

10. A Zezi sẽn yeel tɩ d gũus d mens neerã rat n yeelame tɩ bõe?

10 A Zezi saglgã pʋgẽ, a sẽn deng n yeel a kɛlgdbã tɩ b ‘gũus b mens neerã’ sɩd zemsame! Bõe yĩnga? Bala yaa nana tɩ f bãng tɩ f to yaa rat-wʋsg soaba, la yaa toog tɩ f sak n deeg tɩ f meng yaa woto. Sẽn paase, tʋm-tʋmd a Poll yeela vẽeneg tɩ “ligd datem yaa bõn-wẽns fãa yẽgre.” (1 Tɩmote 6:9, 10) Karen-biig a Zak me wilgame tɩ “wẽng ratem sã n dɩk pʋga a rogda yel-wẽna.” (Zak 1:15) Dẽnd a Zezi sẽn sagl tɩ d gũus d mens neerã, pa tɩ d gũusd d taabã n get b sã n pa rat-wʋsg rãmb ye. Tõnd ned kam fãa segd n feesda a meng sũurã tʋlsem n getẽ, n tõog n gũus a meng neer ne rat-wʋsg buud fãa.

Paoong sẽn waooge

11, 12. a) Sagl-bʋg la a Zezi kõ rat-wʋsgã wɛɛngẽ? b) Bõe yĩng tɩ tar yõod tɩ d tũ a Zezi saglgã?

11 La bũmb a to me n kɩt tɩ d segd n gũus d mens ne rat-wʋsgo. Kelg-y-yã a Zezi sẽn paas bũmb ningã. A yeela woto: “Ned ka tar vɩɩm a paoong sẽn yaa wʋsg yĩng ye.” (Luk 12:15) D segd n tagsa gom-kãngã zug neere, bala rũndã-rũndã nebã sẽn yaa laog-baoodbã tagsdame tɩ yaa f paoong sã n waoogẽ la f vɩɩmã yɩt noogo. A Zezi ra yeta woto n na n wilg tɩ baa ned paoong sẽn sõs n waoog to-to, pa rẽ n kɩtd t’a soab vɩɩmã tall võor la a paam sũ-noog ye.

12 Baasgo, kẽer tõeeme n pa rat n sak n deeg gom-kãensã ye. B tõe n tẽedame tɩ ned paoong sã n waoogẽ, a vɩɩmã yɩta nana la noogo, la tall yõodo. Woto kɩtame tɩ b modgd ne b sũy fãa n baood tʋʋm sẽn na n kɩt tɩ b paam teed wʋsg b sẽn date, n tẽed tɩ rẽ la b vɩɩmã na n yɩ noogo. La b sẽn tagsd woto wã, wilgdame tɩ b pa wʋmd a Zezi sẽn da rat n yeel bũmb ningã võor ye.

13. Tags-bʋg sẽn zems la d segd n tall laogã la vɩɩmã zugu?

13 A Zezi pa wilg sã n yaa sõma bɩ wẽng tɩ ned tall paoong wʋsg ye. A wilgame bal tɩ ned vɩɩm pa tũud ne paoong ning a sẽn tarã ye. Rat n yet tɩ bũmb nins a sẽn zoe n tarẽ wã. Sɩd me, d fãa miime tɩ bũmb nins sẽn yaa tɩlae ne d vɩɩmã pa waoog ye. F sã n tar do-gãaga, rɩɩb la fut bala, sekame. Yaa sɩd tɩ ra-kãagr tara bõn-kãensã wʋsgo, tɩ naong soab yaool n segd n mao n paam bũmb nins sẽn yaa tɩlae ne-a wã. La ra-kãagr ne naong soab kũum poore, b fãa pa ye tõe n dɩ bũmb nins b sẽn da tarã yõod ye. (Koɛɛg Soaba 9:5, 6) Dẽnd pa ned sẽn na n tarẽ wall a baood paoong wʋsg la a vɩɩmã talld yõod la yɩ noog ye. D sã n wʋm a Zezi gomdã võore, d mikdame t’a sẽn yeelã sɩd yaa sɩda.

14. A Zezi sẽn yeel bũmb ning vɩɩmã wɛɛngẽ wã wilgda tõnd bõe?

14 A Zezi sẽn yeel tɩ “ned pa tar vɩɩm a paoong sẽn yaa wʋsg yĩngã,” yaa ninsaal yõorã yell la a ra gomda. A ra rat n yeelame tɩ d yaa arzɛk soab tɩ d yaa naong soaba, d vɩɩ naar pʋgẽ tɩ d namsdame n paamd n kõt d noorã me, d paoongã pa tõe n kɩt tɩ d pa ki ye. D pa tõe n bãng d na n taa beoog meng ye. A Zezi tãng zug zãmsgã pʋgẽ, a soka a kɛlgdbã woto: “Yãmb ned a bõe n tõe n paas a vɩɩmã woglem kãntɩɩg a yen tãa a sẽn maand yɩɩr yĩnga?” (Matɩe 6:27, Kãab-paalgã Koe-noogo) Biiblã wilgda vẽeneg tɩ vɩɩmã yita a Zeova a ye nengẽ, la tɩ yẽ bal n tõe n kõ neb nins sẽn sɩd maand a raabã vɩɩm hakɩkã bɩ “vɩɩm sẽn ka sɛtã.” Kẽer na n wa paam n tɩ vɩɩmda saasẽ, tɩ sãnda na n vɩɩmd tẽngã zug ka n pa tol n le ki ye.—Yɩɩl Sõamyã 36:10; 1 Tɩmote 6:12, 19.

15. Bõe yĩng tɩ neb wʋsg teeg b paoongã?

15 A Zezi gomdã wilgdame tɩ nebã tõe n wa talla tags-kɛg vɩɩmã zug nana-nana. La mik d yaa ra-kãagr tɩ d yaa naong soab me, d sẽn yaa ninsaalbã yĩnga, bõn-yɛng n paamd d fãa. A Moiiz yeela woto: “Tõnd yʋʋma tõnd vɩɩm wakat yaa yʋʋm pis-yopoe, la yĩns keelem sã n beẽ, b tõe n taa pis-nii. La baa bãmb sõor woglem sẽn yaa woto wã, yaa toog ne sũ-sãoong bala; tɩ bõe, bãmb loogda tao-tao, tõnd loogdame.” (Yɩɩl Sõamyã 90:10; Zoob 14:1, 2; 1 Pɩɛɛr 1:24) Woto yĩnga, sẽn pa tar-b zood sõma ne Wẽnnaamã nong n maanda wa neb kẽer tʋm-tʋmd a Poll sẽn da gom b yelle. Nin-kãens tagsg ra teka “d rɩ la d yũ; tɩ bõe, beoogo tõnd na n kiimi.” (1 Korẽnt dãmba 15:32) Neb kẽer sẽn ne tɩ ninsaal yõor yaa koɛɛg tɩ sabaab tõe n wa kʋʋg-a wã me, b maoodame n na n paam arzɛgse, n tẽed tɩ rẽ la yellã tɩɩm. Tõe tɩ b tagsdame tɩ f paoong sã n waoogẽ, f tõogd n vɩɩmd n kaoosame. Rẽ kɩtame tɩ b tʋmd wʋsg n baood arzɛgse, n tẽed tɩ na n kogl-b lame la kõ-b sũ-noogo.—Yɩɩl Sõamyã 49:7, 12, 13.

Beoog daar sẽn yaa sõma

16. Bõe n pa wilgd tɩ ned vɩɩm tara võore?

16 Yaa sɩd tɩ ned nug sã n zãad sõma, rat n yet t’a sã n tar dɩɩbo, futu, zags la bõn-sõma a taab wʋsgo, a na n vɩɩmda naar pʋgẽ. A leb n na n tõogd n tɩpda a meng tɩ kɩt t’a yõorã woglg bilfu. La baasg zãnga, rẽ rat n yeelame t’a soab vɩɩmã sɩd tara võor n yaa sõma bɩ? Pa ned yõor woglem bɩ a paoong sẽn zem to-to n wilgd t’a vɩɩm tara võore, la t’a tara sũ-noog ye. Tʋm-tʋmd a Poll wilgame tɩ arzɛk teegr yaa bẽdgo. A gʋlsa a Tɩmote n yeel-a woto: “Togs neb nins sẽn tar dũniyã arzɛgsa tɩ b ra zẽk b mens ye, la b ra teeg arzɛg-sɛtma ye, bɩ b teeg Wẽnnaam sẽn vɩya sẽn kõt tõnd bũmb fãa tɩ sek tõnd tɩ d paam ne sũ-noogo.”—1 Tɩmote 6:17.

17, 18. a) Ãnd dãmb n tall tagsg sẽn zems laogã zug tɩ d segd n dɩk b togs-n-taare? b) Kiba-bʋg a Zezi sẽn kõ yell la d na n gom sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ?

17 Ned sã n teeg a arzɛka, yaa yalemdo, bala arzɛk satame. A Zoob yɩɩ arzɛk soaba, la yel-beedã sẽn tiig n paam-a wã, a arzɛkã pa kogl-a ye. A paoongã fãa saa zĩig pʋgẽ. Yaa zood ning a sẽn da tar ne Wẽndã n sõng-a a toogã fãa pʋgẽ. (Zoob 1:1, 3, 20-22) A Abrahaam pa zoe a arzɛkã bõn n pa sak bũmb ning a Zeova sẽn da yeel-a t’a maanã, baa ne sẽn da pa nana wã ye. Woto yĩnga, Wẽnnaam ning-a-la bark n kɩt t’a ‘lebg buud wʋsg ba.’ (Sɩngre 12:1, 4; 17:4-6) D segd n tũu mak-sõma kãensã. D yaa bi-bɩɩg tɩ d yaa kãsmã, d segd n feesa d meng n bãng bũmb ning d sẽn get tɩ tara yõod wʋsgo, la bũmb ning d sẽn teeg n tɩ yɩɩda.—Efɛɛz rãmba 5:10; Filip rãmba 1:10.

18 Bũmb ning a Zezi sẽn yeel rat-wʋsgã zug la d sẽn segd n tall tagsg ning vɩɩmã zugã yaa koɛɛga, la a võorã tagmame la zãmsd-d bũmb wʋsgo. La bũmb a taab me la a Zezi ra rat t’a kɛlgdbã bãnge, tɩ kɩt t’a rɩk makr sẽn kɩtd tɩ ned tags neere. A kõo kibar sẽn gomd ra-kãagr sẽn yaa yalem yelle. Wãn to la bũmb ning a Zezi sẽn yeel kiba-kãng pʋgẽ wã nafd tõnd rũndã-rũndã? Yam bʋg la a kõt-do? Sõsg ning sẽn pʋgdã na n leoka sogs-kãensã.

Wãn to la y na n leoke?

• A Zezi sẽn tõdg raoã sẽn kos-a bũmb ningã zãmsda tõnd bõe?

• Bõe yĩng tɩ d segd n gũus d mens ne rat-wʋsgo, la wãn to la d tõe n maan dẽ?

• Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ ned vɩɩm ka tũud ne a paoongo?

• Bõe n tõe n kɩt tɩ ned vɩɩm tall võore, la kɩt t’a beoog vɩɩmã me yɩ neere?

[Zãmsgã sogsgã]

[Foto, seb-neng 25]

Bõe yĩng t’a Zezi tõdg bũmb rao sẽn kos-a?

[Foto, seb-neng 25]

Rat-wʋsg tõe n wãa neda