Wãn to la d tõe n wilg tɩ d yaa nimbãan-zoɛtba?
Wãn to la d tõe n wilg tɩ d yaa nimbãan-zoɛtba?
“Bɩ d maan nebã fãa yel-sõmde, la neb nins sẽn yaa tõnd ba-biis a Zezi tẽebã yĩngã n yɩɩda.”—GALAT DÃMBA 6:10.
1, 2. Bõe la Samari nin-sõngã kibar wilgd tõnd nimbãan-zoeerã wɛɛngẽ?
DAAR a ye, a Moiiz tõogã karen-saamb a yembr sẽn da gomd ne a Zezi sok-a-la woto: ‘Ãnda la mam to?’ Sẽn na yɩl n leok-a, a Zezi togsa kibare. A yeela woto: “Dao a yembre n da yi Zerizalɛm n dabd Zeriko, tɩ fãadb tek n yõk-a n piid a futu, la b pogl-a n bas-a t’a rat n ki. La maan-kʋʋd n tũ so-kãnga, la a sẽn yã nedã, a bʋdgame n looge. La Levi ned me sẽn ta zĩ-kãng n yã nedã, a me bʋdgame n looge. La Samari ned n tũ sorã n ta zĩig ninga raoã sẽn be wã, la a sẽn yã raoã a zoeya a nimbãanega. Yẽ kẽngame n ning kaam ne rãam a poglga zĩisẽ n vil ne pɛɛla, n dɩk-a n zombg a bõanga, n tall-a n ta sik-zĩigẽ n ges-a yelle. La vẽk-m-beoogo, yẽ yãka denie a yiib n kõ sik-zĩiga soab n yeele: ‘Bɩ y ges a yelle, la yãmb ligd sã n kẽ, mam sã n wa lebgdẽ m na lebs yãmba.’” Kibarã baasgẽ, a Zezi sok-a tõog karen-saambã woto: ‘Ne yãmb tagsgo, bãmb b tãabã sʋka ãnda n yaa ned ninga fãadbã sẽn fã wã to?’ Tõog karen-saambã yeelame: “Yaa ned ninga sẽn zoe yẽ nimbãanegã.”—Luk 10:25, 29-37.
2 Ad Samari nedã sẽn ges raoã b sẽn poglã yell to-to wã sɩd wilgda nimbãan-zoeer hakɩk sẽn yaa a soaba! A sẽn yã raoã, a nimbãaneg yõk-a lame tɩ kɩt t’a sõng-a. Sẽn paase, Samari nedã pʋd n da pa mi nin-kãngã sẽn da rat sõngrã ye. Woto wilgdame tɩ nimbãan-zoɛt pa get a to sẽn yitẽ, a tũudum bɩ a buud n yaool n sõng-a ye. A Zezi sẽn togs Samari nin-sõngã kibarã poore, a yeela tõog karen-saambã yaa: “Bɩ yãmb me kẽng n maan woto.” (Luk 10:37) D tõe n tũu sagl-kãngã ne d sũur fãa, n yɩ neb sẽn kʋmd d taabã nimbãanega. Wãn-wãna? Bõe la d tõe n maan n kʋm d taabã nimbãanega?
‘Ba-biig sã n be n ka tar futu’
3, 4. Bõe yĩng tɩ kiris-nebã segd n modgd n kʋmd taaba?
3 Tʋm-tʋmd a Poll yeelame tɩ d ‘sã n paam weer bɩ d maan nebã fãa yel-sõmde, la neb nins sẽn yaa tõnd ba-biis a Zezi tẽebã yĩngã n yɩɩda.’ (Galat dãmba 6:10) Bɩ d reng n ges bũmb nins d sẽn tõe n maan n kʋm d tẽed-n-taasã.
4 Karen-biig a Zak me sagla kiris-neb hakɩkã tɩ b segd n kʋmda taaba. A yeel-b-la woto: “Ned ninga sẽn ka maand nimbãan-zoeere, a kõn paam nimbãan-zoeer ne a bʋʋd ye.” (Zak 2:13) A Zak wilga tõnd d sẽn tõe n kʋm d taabã nimbãaneg to-to. Wala makre, Zak 1:27 wã yeta woto: “Tẽeb sẽn yaa sõma sẽn ka tar yell tõnd Ba a Wẽnnaam nifẽ yaa tɩ y kẽng n sõng kɩɩbs ne pʋg-kõap bãmb toog pʋgẽ, la y gũus ne dũniyã wẽngã.” Zak 2:15, 16 me yeta woto: “Ba-biig a ye sã n be n ka tar fut ne rɩɩbo, tɩ yãmb ned a yembr yeel-a: ‘Kẽng ne laafɩ n pil la f rɩ,’ n yaool n ka kõ-a bũmb nins a sẽn datã, yãoã nafr yaa bõe?”
5, 6. Bõe la tigingã neb tõe n maan n kʋm b tẽed-n-taasã?
5 Bũmb sẽn kɩtd tɩ b bãng tũudum hakɩkã n welg yaa a nebã sẽn sõngd neb nins sẽn dat sõngrã, la b get taab yellã. D sẽn dat n maan Wẽnnaam daabã neerã yĩng kɩtame tɩ d pa tõe n yet d tẽed-n-taasã ne noor bal tɩ b yell pak-d lame ye. D sẽn kʋmd sẽn sɩd rat-b sõngrã yĩnga, d sõngd-b-la sõng-vẽenese. (1 Zã 3:17, 18) Wala makre, d tõe n segla rɩɩb n tɩ kõ bãada, d tõe n sõnga neb nins sẽn kʋʋlã n tʋm b tʋʋma, d tõe n tɩ rɩka d tẽed-n-taag n kẽng tigisga, d tõe n kõo d tẽed-n-taag ligd meng a sẽn dat sõngr yĩnga. D tõe n maana woto fãa la yɛl a taab n kʋm d taabã.—Tõodo 15:7-10.
6 Baa d sã n segd n sõnga d tẽed-n-taasã sõor sẽn tar paasgã ne teed bɩ ligdi, sẽn tar yõod n yɩɩd yaa d sẽn na n sõng-b tɩ b paam zood sõma ne Wẽnde. B sagl-d lame tɩ d ‘bels sũ-sãoong rãmbã, la d sõng ka pãng rãmbã.’ (1 Tesalonik rãmba 5:14) Sẽn paase, b sagenda “pʋg-yãansã” tɩ b ‘zãms neb a taabã sẽn yaa sõma.’ (Tɩt 2:3) Biiblã yeelame me tɩ tigingã yel-gɛtb ‘ned kam fãa segd n yɩɩ wa zĩ-lilldg sobg wakate, la wa zĩ-soalgdg sa-kẽeng wakate.’—Ezai 32:2.
7. Bõe la Siiri la Ãntios kiris-nebã maanẽ tɩ wilgd tõnd d sẽn tõe n yɩ nimbãan-zoɛtb to-to?
7 Yaa sɩd tɩ pipi kiris-nebã wakatẽ tigimsã pʋsẽ, b ra geta pʋg-kõapã, kɩɩbsã, la neb a taab sẽn dat sõngr la belsg yelle. La b fãa ra mi n naaga taab me n tool b tẽed-n-taas sẽn be tẽns a taab pʋsẽ sõngre. Wala makre, no-rɛɛs a Agabis ra wa n mooname tɩ “kom kãseng n na n wa dũniyã tɛk fãa.” Rẽ kɩtame tɩ Siiri la Ãntios kiris-nebã ned kam fãa yãk a sẽn tarã sẽn zems a pãng tɛka, tɩ b tool ba-biisã sẽn be Zide soolmã nengẽ. B ninga b kũunã “a Barnabas ne a Soll nusẽ tɩ b tɩ kɩs kãsem dãmbã” sẽn be tẽn-kãens pʋsẽ wã. (Tʋʋma 11:28-30) La rũndã-rũndã yẽ d maanda wãn-wãna? “Tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩd la sẽn tar yamã” me tara sul sẽn sõngd saam-biisã sabaab rãmb wa sebdo, sa-bɛd la tẽn-digimdg sasa. (Matɩe 24:45) D sã n dɩkd d sẽkã, d keelmã la d tarmã n sõngd sul-kãensã ne yamleoogo, d wilgdame tɩ d yaa nimbãan-zoɛtba.
‘Yãmb sã n tũusd neb’ n sõngdẽ
8. Bõe yĩng tɩ ned sẽn tũusd neb n sõngdẽ pa nimbãan-zoɛta?
8 Karen-biig a Zak wilga bũmb sẽn tõe n gɩdg ned t’a pa zoe a to nimbãanega, bɩ sẽn tõe n kɩt t’a pa tũ nonglem tõogã b sẽn boond tɩ “naam tõogã” ye. A yeela woto: “Yãmb sã n tũusd neba, yãmb maanda yel-wẽna, la tõog kaooda yãmb bʋʋd tɩ yãmb yaa kɩɩsdba.” (Zak 2:8, 9) Sã n yaa ligdã rãmba, pa rẽ bɩ neb nins zãma wã sẽn boond tɩ nin-bɛdã bal la d maand lohorem, tõe n kɩtame tɩ d toor wa pa le be ne “nimbãan-ned kɛleng” ye. (Yelbũna 21:13) Ned sã n tũusd a taab n sõngdẽ, a pa nimbãan-zoɛt ye. Yaa d sã n pa tũusd neb n sõngdẽ la d sɩd yaa nimbãan-zoɛtba.
9. Bõe yĩng tɩ pa wẽng tɩ d nong neb kẽer wʋsg la d waoogd-ba?
9 La rẽ yĩnga b sẽn sagl-d tɩ d ra tũus neb n sõngã rat n yeelame tɩ d pa segd n yãk ned n nong wʋsg bɩ n waoogdẽ bɩ? Pa woto ye. Tʋm-tʋmd a Poll da gʋlsa Filip tigingã neb n gom a tʋmd-n-taag a Epafordit yell n yeel-b tɩ b “waoog neb nins sẽn yaa woto wã.” Bõe yĩnga? A Poll wilga rẽ võor n yeel woto: “Tɩ bõe, yaa Kirist tʋʋmdã yĩng la yẽ ra kolg kũum; yẽ gẽnega a yõor n sõng maam ne sõngr ninga yãmb sẽn ka tõog n maane, yãmb sẽn ka be ne maamã yĩnga.” (Filip rãmba 2:25, 29, 30) B ra segd n waooga a Epafordit la b pẽg-a tʋʋm-sõma nins a sẽn maanã yĩnga. Sẽn paase, 1 Tɩmote 5:17 pʋgẽ wã, d karemda woto: “A zemsame tɩ kãsem dãmbã sẽn tʋmd bãmb tʋʋmd neerã paam waoogr naoor a yiib n yɩɩd neb a taabã, la sẽn yɩɩda yaa neb nins sẽn moond koɛɛgã la sẽn zãmsd nebã.” D tẽed-n-taag sã n tar zʋg-sõma me, a segda ne pẽgr la waoogre. La woto fãa pa rat n yeel tɩ b baka nin-kãensã n nongẽ ye.
“Yam ninga sẽn yit yĩngrã . . . pida ne nimbãan-zoeere”
10. Bõe yĩng tɩ d segd n gũus ne d zɩlemdã?
10 A Zak goma ninsaal zɩlemdã bɩ a no-goamã yell n yeel woto: ‘A yaa bõn-wẽng tɩ ned ka tõe n gɩdg-a ye, la a pida ne zẽnem sẽn yaa toaaga. Yaa ne yẽ la d pẽgd Zusoabã sẽn yaa tõnd Ba, la yaa ne yẽ la tõnd tʋʋsd nebã sẽn naan wa Wẽnnaam wẽnegã. Bark la tʋʋsg yita noor a ye pʋgẽ.’ A Zak kell n paasa woto: ‘Sũ-kiir ne no-koɛɛm sã n be yãmb sũyã pʋsẽ, da wuk-y yãmb mens n yag ziri n kɩɩs sɩdã ye. Yam kãng ka yit yĩngr ye, a yaa dũniyã rẽnda la ninsaal dẽnda la Sʋɩtãanã rẽnda. Tɩ bõe, sũ-kiir ne no-koɛɛm sẽn be zĩig ninga, zũnglg ne tʋʋm wẽns buud fãa bee beenẽ. Yam ninga sẽn yit yĩngrã reng n yaa sõma, la a yaool n bee laafɩ la sũ-bʋgsem n sakd nana, la a pida ne nimbãan-zoeer la sõmblem biisi, a ka be kãnegr ye, la a ka zãmbg ye.’—Zak 3:8-10a, 14-17.
11. Wãn to la d tõe n wilg ne d no-goamã tɩ d yaa nimbãan-zoɛtba?
11 Dẽnd tõnd no-goamã me wilgda d sã n tara yam ninga sẽn yit yĩngrã sẽn ‘pid ne nimbãan-zoeerã.’ La yaa wãn to yẽ, sã n mikame tɩ sũ-kiir bɩ no-koɛɛm yĩnga, d gomda gom-bɛd n wukd d menga, n yagd ziri wall d sãamd d taabã yʋʋre? Yɩɩl Sõamyã 94:4 yeelame tɩ “tʋʋm-wẽns maandbã fãa wukda b mense.” Tags-y n ges-y wɩdg sẽn tõe n sãam ned yʋʋr tao-tao to-to. (Yɩɩl Sõamyã 64:3-5) Sẽn paase, tags-y n ges-y yɛl nins “ziri kaset soab” goam sẽn tõe n wa ne wã. (Yelbũna 14:5; 1 Rĩm dãmba 21:7-13) A Zak sẽn wilg tõnd no-goamã sẽn tõe n wa ne yɛl ninsã poore, a paasa woto: “M ba-biisi, a ka tog n yɩ woto ye.” (Zak 3:10b) D sã n sɩd yaa nimbãan-zoɛtba, d na n wilgda ne d goamã tɩ d baooda laafɩ, n da gomd gom-põosa, la d yaa wʋmdb me. A Zezi yeela woto: “Mam yeta yãmba, tɩ gom-vɩɩdã fãa nebã sẽn gomdã na n zĩnda b zut bʋʋdã kaoob daare.” (Matɩe 12:36) Vẽenega, d sã n dat n yɩ nimbãan-zoɛtba, d sɩd segd n gũusda ne d no-goamã.
‘D kõt taab sugri’
12, 13. a) Tʋm-tʋmdã sẽn dɩ a zu-soabã sam-bedrã kibar wilgda tõnd bõe nimbãan-zoeerã wɛɛngẽ? b) Kõ f saam-biig sugr “naoor pis-yopoe naoor a yopoeyã” rat n yeelame tɩ bõe?
12 A Zezi kibar a yembr n gomd tʋm-tʋmd sẽn dɩ a zu-soab samd talã tus piig yelle. Kiba-kãng wilgda tõnd bũmb a to me d sẽn tõe n maan n kʋm d taabã. Tʋm-tʋmdã sẽn da pa tar n na n yao samdã yĩnga, a bõosa sugri, t’a “nimbãaneg yõk a zu-soabã” tɩ kɩt t’a bas-a taale. La tʋm-tʋmdã sẽn yi wã, a sega a tʋmd-n-taag sẽn da tar a samd denie koabga, t’a pa zoe a nimbãaneg n yõk-a n kẽes bãense. A zu-soabã sẽn wʋm yellã, a bool-a lame n yeel-a woto: “Tʋm-tʋmd wẽnga, mam da basa fo samdã fãa taal fo sẽn kos maamã yĩnga. A ka zems tɩ fo me zoe fo tʋmd-n-taagã nimbãaneg wa mam sẽn zoe fo nimbãanegã bɩ?” Rẽ poore, a kɩtame tɩ b tɩ pag-a bi-bees roogẽ. Kibarã baasgẽ, a Zezi yeela woto: ‘Mam saasẽ Ba na n maana yãmb woto, yãmb ned kam fãa sã n ka kõ a ba-biig sugr ne a sũur fãa.’—Matɩe 18:23-35.
13 Ad kiba-kãngã wilgda tõnd vẽeneg tɩ d sã n yaa nimbãan-zoɛtba, d segd n kõta taab sugri! A Zeova sẽn sak n kõ tõnd d yel-wẽnã sugrã, rẽ yĩnga d me pa segd n ‘kõt nebã sugr b beegrã yĩng’ sɩda? (Matɩe 6:14, 15) Nand t’a Zezi kõ kiba-kãngã sẽn gomd tʋm-tʋmd sẽn pa zoe a to nimbãaneg yellã, a Pɩɛɛr soka a Zezi woto: “Zusoaba, naoor a wãn la mam ba-biig na n beeg maam tɩ m kõ-a sugri? Hal tɩ ta naoor a yopoe bɩ?” T’a Zezi leok-a woto: “Mam ka yet foom tɩ naoor a yopoe ye, la hal tɩ ta naoor pis-yopoe naoor a yopoe.” (Matɩe 18:21, 22) Nimbãan-zoɛt sɩd segd n sak n kõ a to sugr “naoor pis-yopoe naoor a yopoe.” Rat n yeel t’a segd n kõta sugr wakat fãa.
14. Sẽn zems ne Matɩe 7:1-4 goamã, wãn to la d tõe n wilgd daar fãa tɩ d yaa nimbãan-zoɛtba?
14 A Zezi sẽn sõs ne nebã tãngã zugã, a yeela bũmb tɩ wilgd d sẽn tõe n kʋm d taabã nimbãaneg to-to me. A yeela woto: “Da bʋ-y ned bʋʋd ye, tɩ Wẽnnaam da wa bʋ yãmb bʋʋd ye. Tɩ bõe, yãmb sẽn na n bʋ ned bʋʋd bũmb ninga, yãmb na n paama bʋ-kãnga. . . . Yaa bõe tɩ fo get moog sẽn be fo ba-biigã nifẽ wã n ka get raoogã sẽn be fo mengã nifẽ wã? La raoog sã n be fo nifẽ, fo na n yɩɩ wãn n yeel f ba-biigã: Bas tɩ m yãk moogã sẽn be fo nifẽ wã?” (Matɩe 7:1-4) Woto yĩnga, daar buud fãa d sã n basd d taabã kong-bõoneg taal n pa wɩt-ba, d wilgdame tɩ d yaa nimbãan-zoɛtba.
D “maand nebã fãa yel-sõmde”
15. Bõe yĩng tɩ pa d tẽed-n-taasã bal la d segd n kʋmdẽ?
15 Yaa sɩd t’a Zak sebrã wilgdame tɩ tigingã neb segd n kʋmda taaba. La woto pa rat n yeel tɩ yaa d tẽed-n-taasã bal la segd n kʋm ye. Yɩɩl Sõamyã 145:9 soabã yeelame t’a ‘Zeova maanda nebã fãa neere,’ la t’a “nimbãan-zoeerã tata a tʋʋma fãa.” B sagend-d lame tɩ d rɩk ‘Wẽnnaam togs-n-taare,’ la tɩ “d maan nebã fãa yel-sõmde.” (Efɛɛz rãmba 5:1; Galat dãmba 6:10) Baa d sã n pa nong “dũniyã walla bũmb nins sẽn be dũniyã pʋgẽ wã me,” d kʋmda a nebã nimbãanega.—1 Zã 2:15.
16. D sã n dat n bãng n kʋm ned tɩ zemse, bõe la d pa segd n yĩmi?
16 D sẽn yaa kiris-nebã yĩnga, d maanda d sẽn tõe wakat buud fãa n sõngd neb nins sabaab-wẽns sẽn paamdã, wall sẽn namsd-b tood a taab yĩngã. (Koɛɛg Soaba 9:11) La d maanda rẽ tɩ zemsd ne d tarmã, d sẽkã wall d keelmã. (Yelbũna 3:27) D sã n na n sõng nebã me, d segd n gũusame n da wa kɩt tɩ b lebg kʋɩɩmb ye. (Yelbũna 20:1, 4; 2 Tesalonik rãmba 3:10-12) Dẽnd sẽn na yɩl n bãng n kʋm ned sõma, baa a soab nimbãaneg sã n tar-do, d segd n deng n tagsa neer me n bãng d sẽn na n sõng-a to-to tɩ yɩ sõma.
17. Wãn-wãn la d tõe n sõng sẽn pa-b tõnd tẽed-n-taasã tɩ yɩ sõma n yɩɩge?
17 D sẽn tõe n kʋm neb nins sẽn pa d tẽed-n-taasã nimbãaneg to-to tɩ yɩ sõma n yɩɩd yaa d sẽn na n sõng-b tɩ b bãng Biiblã koɛɛgã. Bõe yĩnga? Bala rũndã-rũndã, neb wʋsg bee lik pʋgẽ b sẽn pa mi Wẽnnaam daabã yĩnga. Sẽn paase, b pa mi b sẽn na n mao ne zu-loeesã to-to ye. B sẽn pa mi beoog daar sẽn na n yɩ to-to wã yĩng me, b “sũyã sãama wʋsgo. B pãnga fãa sɛɛme tɩ b yaa wa piis sẽn ka tar kɩɩm ye.” (Matɩe 9:36) Wẽnnaam Gomdã sẽn yet bũmb ningã tõe n yɩɩ wa b “nao fɩtla,” n sõng-b tɩ b tõog n mao ne zu-loeesã. Sẽn paase, Biiblã sẽn wilgd Wẽnnaam sẽn na n maan bũmb ning beoog daarã yĩnga, a tõe n sõng-b lame tɩ b bãng tɩ beoog na n yɩɩ neere. Woto yĩnga, Wẽnnaam Gomdã tõe n yɩɩ b “sor vẽenem” me. (Yɩɩl Sõamyã 119:105) Ad yaa zu-no-kãseng meng n kõ-do, d sẽn paam n taasd Biiblã koɛɛg sẽn yaa sɩdã neb nins sẽn tʋll ne b sũy fãa n wʋm-a wã! ‘To-kãsengã’ sẽn kolg wʋsgã, yaa masã la d segd n wɩsg d mens n moon Rĩungã koɛɛg ne yẽesem la d maan karen-biisi. (Matɩe 24:3-8, 21, 22, 36-41; 28:19, 20) Bũmb kae d sẽn tõe n maan n kʋm nebã n yɩɩd d sẽn na n sõng-b woto ye.
‘Kõ-y ne y sũy fãa’
18, 19. Bõe yĩng tɩ d segd n kell n yɩ nimbãan-zoɛtb wakat fãa?
18 A Zezi yeelame tɩ d kõ ne d sũy fãa. (Luk 11:41) D sã n maan ned neer tɩ pa ne d sũur fãa, pa nimbãan-zoeer ye. Sẽn na yɩl tɩ yɩ nimbãan-zoeere, d maan-neerã segd n yɩɩ ne d sũur fãa, rat n yeel tɩ ne nonglem la ne yamleoogo. (2 Korẽnt dãmba 9:7) Dũni kãngã sẽn pid ne wẽnem t’a nebã pa kʋmd taabã, d sã n maan ned nimbãan-zoeer hakɩka, belsd-a-la hal wʋsgo!
19 Rẽ yĩng bɩ d mao n kell n yɩ nimbãan-zoɛtb wakat fãa. D sã n paasd d nimbãan-zoeerã, d na n dɩkda Wẽnnaam togs-n-taar n paasdẽ. Rẽ na n kɩtame tɩ d vɩɩmã tar võore, la kõt-d sũ-noog me.—Matɩe 5:7.
Bõe la y tẽra?
• Bõe yĩng tɩ d segd n zoet d tẽed-n-taasã nimbãanega?
• Tigingã pʋgẽ, wãn to la d tõe n wilg tɩ d yaa nimbãan-zoɛtba?
• Wãn to la d tõe n zoe neb nins sẽn pa d tẽed-n-taasã nimbãanega?
[Zãmsgã sogsgã]
[Foto, seb-neng a 9]
Samari nedã zoeya a to nimbãanega
[Foto rãmba, seb-neng 10]
Kiris-nebã zoeta taab nimbãanega
[Foto, seb-neng 13]
Nimbãan-zoeer pa ye be n yɩɩd d sẽn na n moond nebã Biiblã koɛɛgã ye