1-2. a) Bõe yĩng t’a Zeezi sẽn wilg tõnd bũmb sẽn yaa nana, d sẽn tog n maand n tẽegd a kũumã yellã pa lingd tõndo? b) A Zeezi zʋg-sõma bʋs yell la d na n gome?

YÃMB tõe n bilga bũmb nins d sẽn maand Kiristã kũumã tẽegr sasa wã bɩ? Sãmbg sẽn kae, tõnd fãa la bal tõe n lebg n tẽega bũmb nins d sẽn maandã. Bõe yĩnga? Bala, d sẽn maand Kiristã kũumã tẽegr to-to wã pa toog ye. La yaa bũmb sẽn tar yõod wʋsgo. Tõe tɩ d sokda d meng yaa: ‘Bõe yĩng tɩ d sẽn maand tẽegrã to-to wã yaa nana woto?’

² A Zeezi sẽn wa n be tẽngã zugã, a sã n na n zãms nebã bũmbu, a maandame tɩ yaa nana la vẽenega, t’a võorã wʋmb pa toog ye. (Mat. 7:28, 29) Woto me, a sẽn wilg bũmb ning d sẽn tog n maand n tẽegd a kũumã yellã yaa nana, la yaool n yaa bũmb võor sẽn tagme. D na n goma Kiristã kũumã tẽegrã yelle, n paas bũmb kẽer a sẽn yeel la a sẽn maane. Na n sõng-d lame tɩ d maneg n yã t’a Zeezi sɩd yaa sik-m-meng soaba, raood soaba, la t’a sɩd nonga nebã wʋsgo. D na n bãnga d sẽn tõe n maaneg me n dɩk a togs-n-taare.

3. Wa Matye 26:26-28 sẽn wilgdã, bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ bũmb ning a Zeezi sẽn wilg kiris-nebã tɩ b maand n tẽegd a kũumã yellã yaa nana? Burã ne divẽ wã makda bõe?

³ A Zeezi sẽn wa n na n wilg b sẽn tog n tẽeg a kũumã yell to-to wã, rẽ t’a ra bee ne a tʋm-tʋmdb 11 wã sẽn kell n maan sɩd ne-a wã. Yaa Pakã rɩɩbã b sẽn da rɩ n kellã la a yãk-yã, n wilg-b bũmb sẽn yaa nana, b sẽn tog n maand n tẽegd a kũumã yelle. (Karm-y Matye 26:26-28.) Yɩɩ burã sẽn pa  ning rabɩllã la divẽ wã bala. A Zeezi yeela a tʋm-tʋmdbã tɩ burã ne divẽ wã makda yẽ yĩngã ne a zɩɩmã sẽn zems zãngã, a sẽn da na n kõ ka la bilf tɩ yɩ maoong b yĩngã. Tõe t’a Zeezi sẽn wilg a tʋm-tʋmdbã bũmb sẽn yaa nana, b sẽn tog n maand n tẽegd a kũumã yellã pa ling-b ye. Bõe yĩnga?

4. A Zeezi kɩtame tɩ d sẽn maand a kũumã tẽegr to-to wã yaa nana. Wãn to la saglg ning a sẽn da kõ a Martã sõngd tõnd tɩ d wʋm a sẽn maan woto wã võore?

⁴ D tẽeg bũmb a ye sẽn maan kiis a wãn sẽn deng a Zeezi sẽn na n gom a kũumã tẽegr yellã. Yɩɩ a sẽn wa n kẽng a Lazaar ne a Mart la a Maari sẽn da yaa a zo-rãmbã nengẽ wã. Rẽ t’a sẽn sɩng a koe-moonegã taa yʋʋm a tãabo. Baraarã, a Zeezi wa n sɩnga nebã zãmsgo. A Mart ra bee be, la sẽn da pak-a wã yaa a segl rɩɩb sõma b sãanã yĩnga. A Zeezi sẽn bãng rẽ wã, a sagl-a lame n na n sõng-a t’a bãng tɩ wakat ninga, pa tɩlɛ tɩ f bao n segl rɩ-bɛd ye. (Luk 10:40-42) A kũumã sẽn wa n ket tɩ lɛɛr a wãnã, yẽ mengã tũu saglg ning a sẽn da kõ a Martã. A wilga kiris-nebã bũmb sẽn yaa nana, b sẽn tog maand n tẽegd a kũumã yelle. Bõe la sõngd tõnd tɩ d bãng yẽ mengã zugu?

5. A Zeezi sẽn wilg bũmb sẽn yaa nana, b sẽn tog maand n tẽegd a kũumã sõngda tõnd tɩ d bãng bõe yẽ mengã zugu, la wãn to la zems ne Filip-rãmb 2:5-8 wã sẽn yetã?

⁵ A Zeezi sẽn da yet fãa, la a sẽn da maand fãa pʋgẽ, a ra sikda a menga. Dẽnd a sẽn wilg sik-m-meng ning a kũumã ket tɩ beoogã pa lingd tõnd ye. (Mat. 11:29) A ra miime tɩ ka la bilfu, a na n kiime tɩ yɩ maoong sẽn ka to, la t’a Zeova na n vʋʋg-a lame t’a lebg rĩm saasẽ. Baa ne rẽ, a pa bao tɩ b waoog-a tɩ loog noor ye. Rẽ n so t’a pa yeel a karen-biisã tɩ b maand bũmb sẽn yaa hobragi n tẽegd a kũumã yellã. Pʋd n yaa bũmb sẽn yaa nana la a yeel tɩ b maand yʋʋmd fãa n tẽegd a kũumã. (Zã 13:15; 1 Kor. 11:23-25) Woto wilgdame t’a Zeezi pa wuk-m-meng soab ye. D sũur nooma d sẽn paam tɩ d Rĩmã yaa sik-m-meng soab woto wã.—Karm-y Filip-rãmb 2:5-8.

6. D sã n wa maood ne zu-loeese, wãn to la d tõe n yɩ sik-m-mens rãmb wa a Zeezi?

⁶ Wãn to la d tõe n dɩk a Zeezi togs-n-taare, n yɩ sik-m-mens rãmba? Yaa d sẽn na n baood d taabã nafr n yɩɩda. (Fili. 2:3, 4) Tẽeg-y a Zeezi kũumã sẽn wa n ket tɩ beoogã. A ra miime tɩ ka la bilfu, a na n paama nams-toaaga, hal n ki. Baasgo, a  ra maanda yɩɩr wʋsg a tʋm-tʋmdbã yĩnga, bala a kũumã na n sãama b sũur hal wʋsgo. Rẽ n so tɩ baraarã, a sõs ne-b yʋngã tõre, n zãms-b bũmb wʋsgo, la a keng b raoodo. (Zã 14:25-31) A Zeezi talla sik-m-menga, n lʋɩɩs neb a taabã neerã yell taoore. Ad yaa mak-sõng d sẽn tog n tũ!

7. A Zeezi sẽn wilg a karen-biisã sẽn tog n tẽegd a kũumã yell to-to wã poor bilfu, wãn to la a wilg t’a tara raood meng-menga?

⁷ A Zeezi sẽn wilg a karen-biisã sẽn tog n tẽeg a kũumã yell to-to wã poor bilfu, a maana bũmb sẽn wilgd t’a tara raood meng-menga. Bõe la a maan-yã? A ra miime tɩ b na n rõd-a lame t’a paooga Wẽnnaam, n kʋ-a. Baasgo, a saka rẽ, bala yaa a Ba wã raabo. (Mat. 26:65, 66; Luk 22:41, 42.) Sẽn na yɩl n waoog Wẽnnaam yʋʋrã, la a wilg t’a teenda a naam sẽn ka to wã, la a pak sor tɩ sẽn na n tek-b yamã wa paam vɩɩm sẽn kõn sa, a Zeezi kell n maana sɩd zãng-zãng ne a Zeova. A leb n sõnga a karen-biisã tɩ b na n segl b mens n wa tõog n mao ne yɛl nins sẽn da na n wa ka la bilfã.

8. a) Bõe la a Zeezi yeel a tʋm-tʋmdb nins sẽn kell n maan sɩd ne-a wã? b) A Zeezi kũumã poore, wãn to la a karen-biisã rɩk a togs-n-taar raoodã wɛɛngẽ?

⁸ A Zeezi pa maan yɩɩr tɩ loog a mengã yĩng ye. Yaa a tʋm-tʋmdb nins sẽn kell n maan sɩd ne-a wã yell n da pak-a n yɩɩda. Woto wilgdame me t’a yaa raood soaba. A kɩtame t’a Zida looge, t’a yaool n wilg a karen-biisã sẽn tog n maand n tẽegd a kũumã. Yaa bũmb sẽn na n tẽegd a karen-biis nins fãa sẽn na n paam vʋʋsem sõngã zaeebã a zɩɩmã sẽn daagã yõod ne bãmba, la bark nins kaool-paalgã sẽn na n kɩt tɩ b paamã. (1 Kor. 10:16, 17) A Zeezi sẽn dat t’a karen-biisã tõog n kell n maan sɩd ne Wẽnnaam n wa paam n tɩ  vɩɩmd saasẽ wã, a wilg-b-la yẽ ne a Ba wã sẽn dat tɩ b maanã. (Zã 15:12-15) Sẽn paase, a togsa a tʋm-tʋmdbã zu-loees nins b sẽn na n wa paamã. Rẽ poore, a sagl-b lame tɩ b tũ yẽ mak-sõngã, n yeel-b yaa: “Bɩ y keng y sũyã.” (Zã 16:1-4a, 33) Yʋʋm ka tɛk poore, a Zeezi karen-biisã ra ket n rɩkda a togs-n-taar n sakd n mongd b mens la b wilgd raoodo. B ra teenda taab zu-loees sasa, baa sã n na n kɩtame tɩ b yã namsg wʋsgo.—Ebre. 10:33, 34.

9. Wãn to la d tõe n dɩk a Zeezi togs-n-taare, n tall raoodo?

⁹ Rũndã-rũndã me, d rɩkda a Zeezi naoore, n tar raoodo. Wala makre, yaa tɩlɛ tɩ d tall raoodo, n tõog n sõng d tẽed-n-taas nins b sẽn namsd b tũudmã yĩngã. B mi n yõga d tẽed-n-taas n kẽes roog zaalem yĩng bala. Sã n wa yaa woto, d segd n maana d sẽn tõe fãa n sõng-ba. Wala makre, d tõe n pʋʋsa b yĩnga, la d gom n sõng-b bʋ-kaoodbã taoore. (Fili. 1:14; Ebre. 13:19) D sã n ket n moond koɛɛgã ne “pɛl-kɛgenga,” wilgdame me tɩ d tara raoodo. (Tʋʋ. 14:3) Wa a Zeezi, d rata ne d sũur fãa n moon Rĩungã koɛɛgã, baa nebã sã n baood n na n gɩdg tʋʋmdã, wall b namsd tõndo. La wakat ninga, d tõe n getame tɩ d pa tar raood ye. Bõe la d tõe n maane?

10. A Zeezi kũumã tẽegr sã n wa ket tɩ semen a wãna, bõe la d segd n maane, la bõe yĩnga?

¹⁰ D sã n bʋgsd bũmb nins d sẽn saagd n na n wa paam Kiristã maoongã maasem yĩngã zugu, na n kẽnga d raoodo. (Zã 3:16; Efɛ. 1:7) A Zeezi kũumã tẽegr sã n wa ket tɩ semen a wãna, d paamda segb n na n maan bũmb kẽer sẽn na n kɩt tɩ d sũurã maneg n yɩ noog ne a maoongã. Sasa kãnga, d modg n karemd Biiblã zĩis nins b sẽn yãk tẽegrã yĩnga, n pʋʋs la d bʋgs bũmb nins sẽn  maan a Zeezi kũumã sẽn wa n kolgdẽ wã. Woto, d sã n wa tigim taab tẽegrã yĩnga, d na n maneg n wʋma burã la divẽ wã sẽn makd bũmb ninsã, la Kiristã maoongã sẽn yaa maoong sẽn ka to wã me võor sõma. D sã n wʋmd a Zeova ne a Zeezi sẽn maan bũmb ning n kõ tõndã võor sõma, la d bãng rẽ sẽn nafd tõnd la d zak rãmb ne d zo-rãmbã to-to wã, d na n maneg n kɩsa sɩd tɩ manegr n wate. Rẽ na n kɩtame tɩ d rat n tall raood n tõog toog n tãag saabã.—Ebre. 12:3.

11-12. Sõs-kãngã pʋgẽ, bõe la d bãng-yã?

¹¹ Sõs-kãngã pʋgẽ, d bãngame tɩ Kiristã kũumã tẽegrã sõngda tõnd tɩ d tẽeg a maoongã sẽn ka to wã yelle, la a sik-m-mengã la a raoodã yelle. D sẽn paam t’a ket n tar zʋg-sõma kãensã, n yaa d maan-kʋʋdb kãsem n be saasẽ, n yõkd Wẽnnaam sɛɛg tõnd yĩngã nooma tõnd wʋsgo. (Ebre. 7:24, 25) Sẽn na yɩl n pʋʋs bark ne d sũy fãa, segdame tɩ d naagd n tẽegd a kũumã yell wa a sẽn yeelã. (Luk 22:19, 20) Yʋʋmd fãa, yaa Nizã kiuugã rasem 14 daar la d tẽegd Kiristã kũumã yelle. Yaa daar sẽn yaa kãseng n yɩɩd ray a taabã fãa.

¹² Kiristã kũumã tẽegr sẽn yaa nana-nana woto wã tẽegda tõnd a zʋg-sõng a to me sẽn kɩt t’a sak n ki tõnd yĩnga. A sẽn wa n be tẽngã zugã, neb wʋsg ra mi-a-la a zʋg-kãng yĩnga. Yaa zʋg-sõng bʋgo?

13. Wãn to la Zã 15:9 la 1 Zã 4:8-10 sõngd tõnd tɩ d bãng nonglem ning a Zeova ne a Zeezi sẽn wilgã, la ãnd dãmb la b nonglmã nafda?

¹³ A Zeezi sẽn da maand fãa pʋgẽ, a ra rɩkda a Zeova togs-n-taar kɛpɩ, n wilgd nonglem sẽn ka to. (Karm-y Zã 15:9; 1 Zã 4:8-10) Sẽn tɩ yɩɩd fãa, a sẽn sak n ki tɩ yɩ maoong tõnd yĩngã. A Zeova ne a Biigã sẽn wilg tõnd nonglem ning ne maoong-kãng maasmã nafda sẽn paam-b vʋʋsem sõngã zaeebã, la Kiristã ‘piis a taabã.’ (Zã 10:16; 1 Zã 2:2) D sã n tags bũmb nins d sẽn tar n maand Kirista kũumã tẽegrã, d na n nee vẽeneg tɩ wilgdame t’a nonga a poorẽ dãmbã, la a nand-b wʋsgo. Bõe yĩng tɩ d yet woto?

14. Bõe me la a Zeezi maan tɩ wilgd a nonglem ne a karen-biisã?

¹⁴ A Zeezi sẽn wilg bũmb sẽn yaa nana-nana, b sẽn tog n maand n tẽegd a kũumã yellã wilgdame t’a nonga kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõngã zaeebã. Yaa tɩlɛ tɩ b tẽeg Kiristã kũumã yʋʋmd fãa. La wakat kẽere, segame tɩ b be yel-pakr la zu-loees a taab pʋgẽ. Wala makre, bãens roogẽ. (Vẽn. 2:10) Woto wã, b ra tõogd n maanda a Zeezi kũumã tẽegr bɩ? N-ye, b tõogame!

15-16. Wãn to la neb kẽer tõog n maan Kiristã kũumã tẽegre, baa toog wakate?

¹⁵ Hal n tãag rũndã, kiris-neb hakɩɩkã maanda b sẽn tõe fãa n ket n tẽegd a Zeezi kũumã yelle. B maoodame tɩ b sẽn maand a kũumã tẽegr to-to wã kell n yaa wa a sẽn wilgã bal kɛpɩ. Wakat ning menga, segame tɩ yaa yel-pakr la zu-loees sasa. Ad kibay a wãn sẽn wilgd rẽ. B wa n yõka saam-biig a Harold King n pag bãens roogẽ Sin soolmẽ wã, t’a be be a ye tãa. Sẽn na yɩl n maan Kiristã kũumã tẽegre, a baoo yam n kõ a menga. A talla sẽn da be a nugẽ bal n soos n maan burã ne divẽ wã. A maaga a yĩng n sõd rayã me, n na n bãng raarã takɩ. Wakatã sẽn wa n ta wã, baa ne a sẽn da yaa a yembrã, a yɩɩlame, n pʋʋse, la a wɛgs sõsga.

¹⁶ Dũni gill zabr a yiib-n-soabã sasa me, saam-bi-pogs b sẽn da yõg n kẽes kã de kõnsãntrasiyõ pʋgẽ gẽnega b yõy n maan a Zeezi kũumã tẽegre. B tõog n soos n maaname, bala bũmb nins d sẽn tar n maandẽ wã paoong pa toog ye. Ad b sẽn  yeele: “D baoo goeel buud n pil peen-pɛɛlga, n dogl burã ne divẽ wã be, la d kolg n karg n gũbgi. D widga buuzi, d sẽn da pa rat n widg kʋʋrã wã bugum tɩ b wa bãng d sẽn maandã yĩnga. . . . D lebs n togsa d Ba wã d sẽn da pʋlem tɩ d na n maoo d pãng fãa a yʋʋrã na paam waoogr yĩngã.” Ad sɩd yaa tẽeb tɛkẽ! A Zeezi sẽn maan tɩ baa yaa yel-pakr pʋgẽ bɩ d tõe n maan a kũumã tẽegrã yaa nonglem kaset meng-menga.

17. Bõe la ned kam fãa tõe n sok a menga?

¹⁷ A Zeezi kũumã tẽegr sã n wa kolgdẽ, yɩta sõma tɩ d ned kam fãa sok a meng yaa: ‘Nonglmã wɛɛngẽ, bõe la m tõe n maan n maneg n dɩk a Zeezi togs-n-taare? Mam wae n tagsda m tẽed-n-taasã neer yell n yɩɩd m mengã bɩ? M datame tɩ m tẽed-n-taasã maan sẽn yɩɩd b pãng bɩ, bɩ m tẽegdame tɩ b ned kam fãa tara a sẽn pa tõe?’ Bɩ d fãa modgd wakat fãa n ket n dɩkd a Zeezi togs-n-taare, n kʋmd taab nimbãanega.—1 Pɩy. 3:8.

18-19. a) D tõe n basa d yam ne bõe? b) Y yãka yam n na n maan bõe ne y sũur fãa?

¹⁸ D pa na n maan a Zeezi Kirist kũumã tẽegr wakat sẽn kõn sa ye. A Zeezi sã n wa “wa” to-kãsengã sasa, a na n tigma a “nin-tũusdsã” sẽn ket tẽngã zugã tɩ b kẽng saasẽ. Rẽ tɛka, d pa na n le maand a kũumã tẽegr ye.—1 Kor. 11:26; Mat. 24:31.

¹⁹ D tõe n kɩsa sɩd tɩ baa d sã n wa pa le maand Kiristã kũumã tẽegre, d na n ket n tẽegdame tɩ wilgdame tɩ ninsaal kae sẽn tall sik-m-meng ne raood la nonglem n ta a Zeezi ye. Wakat kãnga, sãmbg kae tɩ sẽn da maand-b Kiristã kũumã tẽegrã na n gomda rẽ yelle, neb nins fãa sẽn vɩ wã nafr yĩnga. La sẽn na yɩl tɩ Kiristã kũumã tẽegr naf tõnd masã menga, d segd n yãka yam n na n dɩk a togs-n-taar ne d sũur fãa, n tall sik-m-menga, raood la nonglem. Rẽ, d tõe n basa d yam tɩ d na n paama keoor ning a Zeova sẽn dat n kõ-dã.—2 Pɩy. 1:10, 11.