1. A Zeezi sẽn maan Samari nedã neerã, wãn to la a wilg t’a sũur noomame?

RAP piig n da tar zu-loɛɛg sẽn wõnd pa tar tɩɩm. B ra bẽeda wãoodo, hal tɩ ra tar kengr bala. La daar a ye, b yãa karen-saam-kãseng a Zeezi sẽn be yɩɩg n watẽ. B ra wʋmame t’a tõeeme tɩ bãag buud fãa sa, n da kɩs sɩd t’a tõe n kɩtame tɩ bãmb me paam laafɩ. Rẽ n so tɩ b zẽk b koees n yeel yaa: “Zeezi, Zu-soaba, zoe-y tõnd nimbãanega.” Baraarã, a Zeezi maaga wãoob piigã. Sãmbg kae tɩ b fãa sũur yɩɩ noog a Zeezi sẽn maan-b neerã. La b nin-yend n maan sẽn yɩɩd rẽ. A kẽnga a Zeezi nengẽ n tɩ pʋʋs-a bark n wilg t’a sũur noomame. * Ra yaa Samari neda. A sẽn yã t’a paama laafɩ wã, a ‘zẽka a koɛɛg n pẽgd Wẽnnaam.’—Luk 17:12-19.

2-3. a) Bõe n tõe n kɩt tɩ nina maan neere, tɩ d pa wilg tɩ d sũur noomame? b) Bõe yell la d na n gom sõs-kãnga pʋgẽ?

² Wa Samari raoã, ned sã n maan neere, d rat n pʋʋs-a-la barka, wall d maan bũmb n wilg tɩ d sũur noomame. La wakat ninga, d tʋʋmã sẽn waoogã mi n kɩtame tɩ d yĩmdẽ.

³ Sõs-kãnga pʋgẽ, d na n yãa bũmb ning sẽn kɩt tɩ ned sã n maan neer bɩ d segd n wilg tɩ d sũur noomame wã. D na n goma neb a wãn kibay sẽn be Biiblã pʋgẽ yelle. Yaa neb sẽn wilg b sũ-noog ne bũmb Wẽnnaam sẽn maane, wall b taabã sẽn maane, la neb a taab me sẽn pa maan woto. Rẽ poore, d na n yãa d sẽn tõe n maan to-to, n wilg d sũ-noog ne bũmb Wẽnnaam sẽn maane, wall d taabã sẽn maane.

4-5. Bõe yĩng tɩ d taabã sã n maan neer bɩ d tog n wilg d sũ-noogo?

⁴ Wilg tɩ f sũur nooma ne bũmb ned sẽn maanã wɛɛngẽ, a Zeova n kõt tõnd mak-sõng sẽn ka to. Wala makre, a keooda neb nins sẽn maand sẽn noom yẽ wã. (2 Sãm. 22:21; Yɩɩn. 13:6; Mat. 10:40, 41) Biiblã yaool n sagenda tõnd tɩ d yɩ “Wẽnnaam togs-n-taase, wa kom-nongdse.” (Efɛ. 5:1) Dẽnd sẽn yɩɩd fãa, yaa d sẽn dat n dɩk a Zeova togs-n-taarã la d sẽn wilgd d sũ-noogo, ned sã n maan neerã.

⁵ Sẽn paase, tõnd mengã sã n neẽ tɩ d taabã sũur nooma ne bũmb d sẽn maande, kõta tõnd sũ-noogo. Tõnd me sã n wilg d to tɩ d sũur nooma ne bũmb a sẽn maane, kõta yẽ me sũ-noogo. Ned sã n maan bũmb n kõ-do, tɩ d wilg tɩ d sũur noomame, a neeme tɩ modgr ning a sẽn maanã pa yɩ zaalem ye. Woto kɩtdame tɩ d yiibã zems-n-taarã paase.

6. Bõe yĩng tɩ d yetẽ tɩ ned sã n maan neer tɩ d pẽge, yaa wa sãnem tɩ-biis b sẽn dõoge?

⁶ D taabã sã n maan neer tɩ d wilg d sũ-noogo, a yõodã waoogame. Ad Biiblã sẽn yete: “Gomd sẽn gom a wakat yaa wa b sẽn dõog sãnem tɩ-biis wanzuri zugu.” (Yel. 25:11) Mams-y wa b sẽn na n dɩk sãnem n dõog tɩ wõnd tɩɩg biisi, n dɩk n naag wanzuri n yõge. Tags-y n ges-y a neermã, la a ligdã toolem! B sã n dɩk n kõ yãmba, y sũur kõ yɩ noog wʋsg sɩda? Y sã n wilg ned tɩ bũmb a sẽn maan yɩ-y-la noogo, a yõodã taa woto. Sẽn paase, tẽeg-y tɩ sãnem tɩ-biis tõe n kaoosa yʋʋm ka tɛka. Woto me, ned sã n maan neer tɩ y pẽge, tõe t’a vɩɩmã tõre, a na n ket n tẽegdame.

7. Wa Yɩɩn-sõamyã 26:6-8 sẽn wilgdã, bõe la a Davɩɩd maan-yã, n wilg a sũ-noog ne tũudum hakɩɩkã? Bõe la yɩɩn-gʋlsdb a taab me maan-yã?

⁷ Pĩnd wẽn-sakdb wʋsg wilga b sũ-noog ne  bũmb Wẽnnaam sẽn maane, wall b taabã sẽn maane. Wala makre, a Davɩɩde. (Karm-y Yɩɩn-sõamyã 26:6-8.) A sũur da nooma wʋsg ne tũudum hakɩɩkã, t’a maan bũmb n wilg rẽ vẽenega. A yãka a arzɛkã zembal n kõ n na n sõng ne wẽnd-doogã meebo. A Azaf yagensã me gʋlsa pẽgr yɩɩla, n wilg b sũ-noog ne tũudum hakɩɩkã. B yɩɩll a ye pʋgẽ la b pʋʋsd Wẽnnaam bark la b pẽgd a “tʋʋm-kãsemsã.” (Yɩɩn. 75:2) Hakɩɩka, a Davɩɩd ne a Azaf yagensã ra rata ne b sũur fãa n wilg a Zeova tɩ b sũur nooma wʋsg ne a bark ka tɛkã. Yãmb nee y sẽn tõe n maane, n dɩk b togs-n-taar bɩ?

8-9. Bõe la tʋm-tʋmd a Poll maan-yã, tɩ wilgdẽ t’a sũur da nooma ne a tẽed-n-taasã sẽn maandã, la a biisã yɩɩ bõe?

⁸ Tʋm-tʋmd a Poll sũur da nooma ne a tẽed-n-taasã sẽn maandã. A sẽn da gomd b yell to-to wã wilgda rẽ. Wakat fãa, a ra pʋʋsda Wẽnnaam bark b yĩnga. Lɛta nins a sẽn gʋls n tool-bã pʋgẽ, a wilga vẽeneg t’a sũur nooma ne-ba. Wala makre, Rom-dãmb sak 16 vɛrse a 1 n tãag 15 wã pʋgẽ, a Poll goma a tẽed-n-taas bãmb 27 yelle, hal n pʋd b yʋyã. A togsa vẽeneg t’a Priska ne a Akila “gẽnega b yõor” n na n fãag yẽ, la t’a Feebe “sõnga neb wʋsgo,” la yẽ mengã. A pẽga nin-kãensã sẽn da tʋmd Wẽnnaam tʋʋmdã ne b sũy fãa, t’a nong-b wʋsgã.—Rom. 16:1-15.

⁹ A Poll ra mii vẽeneg t’a tẽed-n-taasã kongdame. Baa ne rẽ, lɛtrã a sẽn gʋls n tool Rom kiris-nebã pʋgẽ, a sẽn na n baas a goamã, a yãka yam n na n pẽg-b b zʋg-sõma wã yĩnga. Tags-y n ges-y b sũur sẽn da noom to-to, b sẽn wa n karemd a Poll lɛtrã tɩ b kelgdẽ wã. D tõe n yeelame tɩ kɩtame tɩ bãmb ne a Poll zems-n-taarã paase. Yãmb minim n pẽgda y tigingã neba, bõn-sõma wã b sẽn yet bɩ n maandẽ wã yĩng bɩ?

10. A Zeezi sẽn wilg to-to t’a sũur nooma ne kiris-nebã tʋʋmdã kõta tõnd yam-bʋgo?

¹⁰ Koees nins a Zeezi sẽn kɩt tɩ b taas Aazi Mineer tigims kẽerã pʋgẽ, a wilgame t’a sũur nooma ne b tʋʋmdã. Wala makre, Tiyatiir tigingã nengẽ, a yeela a goamã sɩngrẽ yaa: “Mam bãnga yãmb tʋʋmã la y nonglmã, la y tẽebã, la y tʋʋm-sõamyã, la y sũ-marã ne y yaoolem tʋʋmã sẽn yaa wʋsg n yɩɩd y pipi tʋʋmã.” (Vẽn. 2:19) A goma b yaoolem tʋʋmã sẽn yɩɩd pĩndã yelle, la a leb n pẽg-ba, n wilg zʋg-sõma nins b sẽn tare, tɩ kɩt tɩ b tʋmd tʋʋm-sõma woto wã. Baa ne sẽn yɩ tɩlɛ t’a sagl tigingã neb kẽerã, a goamã sɩngrẽ la a baasgẽ wã fãa, a goma goam sẽn kengd raoodo. (Vẽn. 2:25-28) Yãmb we n tags n gese! A Zeezi yaa tigimsã fãa Zu-soaba. Pa tɩlɛ t’a pʋʋs tõnd barka, tʋʋm nins d sẽn tʋmd n kõt-a wã yĩng ye. Baasgo, a getame tɩ wilg t’a sũur nooma ne d sẽn maandã tara yõod wʋsgo. A kõo kãsem-dãmbã mak-sõng tɛkẽ!

11. Wa Ebre-rãmb 12:16 sẽn wilgdã, a Ezayu manesem yɩɩ wãn ne Wẽnnaam barkã?

¹¹ Bʋko, neb n pa wilg tɩ b sũur nooma ne bũmb Wẽnnaam sẽn maane, wall b taabã sẽn maane. Wala makre, a Ezayu. Baa ne a sẽn paam t’a roagdbã ra yaa neb sẽn nong a Zeova la b waoogd-a wã, a pa wilg t’a sũur nooma ne Wẽnnaam bark toor-toorã ye. Bõe la a maan tɩ wilg rẽ vẽenega? Ad Ebre-rãmb 12:16 (MN) sẽn yete: “Gũus-y me tɩ ned ra zĩnd yãmb sʋkã n yaa yoaada, wall ned sẽn pa nand bũmb nins sẽn yaa Wẽnnaam dẽndã wa a Ezayu sẽn tek a kãsengã ne rɩɩbã ye.” A saka nana-nana n koos a kãsengã ne a yao a Zakoobe, n deeg bɛng ne laag n dɩ vugr bala. (Sɩng. 25:30-34) A wa n maanda a bãngẽ, la rẽ tɩ zoe n  wilgame t’a pa nand bark nins a sẽn da tarã ye. A sẽn wa n mik t’a pa paam bark ning bi-kãseng sẽn da segd ne wã, a ra pa tar bʋʋm n na n zab ye.

12-13. Bõe la Israyɛll nebã maan-yã, tɩ wilg tɩ b pa mi b zaamẽ, la baasa wãna?

¹² Bʋʋm waoog sẽn da segd n kɩt tɩ Israyɛll nebã wilg tɩ b sũur nooma ne a Zeova sẽn maan-b neer to-to wã. A kɩtame tɩ tood piig paam Ezipt nebã, tɩ b yaool n na n sak n bas Israyɛll nebã tɩ b looge. Rẽ poore, mog-miuugẽ wã, a fãag-b-la Ezipt sodaasã nugẽ. A kɩtame tɩ koomã lim sodaasã, n kʋ-b zãnga. Baraarã, Israyɛll nebã yɩɩla tõogr yɩɩll n pʋʋs Wẽnnaam bark ne sũ-no-kãsenga. La zãaga zĩig bɩ?

¹³ B paama zu-loɛɛg a to, n wẽneg n yĩm a Zeova sẽn maan-b neer ningã fãa. B sẽn maan bũmb ningã wilgame tɩ b pa mi b zaamẽ ye. (Yɩɩn. 106:7) Bõe yĩng tɩ d yet woto? Ad Biiblã sẽn yete: “Israyɛll nebã yẽgma ne a Moyiis la a Aarõ.” La togs sɩdã, yaa ne a Zeova la b sẽn yẽgmã. (Yik. 16:2, 8) Nin-buiidã manesmã sẽn wilg tɩ b yaa zɩ-beoog rãmbã sãama a Zeova sũur wʋsgo. A wa n pʋd n yeelame t’a Zozuwe ne a Kalɛɛb sẽn yãk b toogo, zãmaan-kãng nebã fãa na n kii we-rasempʋɩɩgẽ wã. (Sõd. 14:21-23; 26:65) D ges d sẽn tõe n maan to-to, n dɩk sẽn kõ-b mak-sõngã togs-n-taare, la d ra wa rɩk sẽn pa kõ-b mak-sõngã naoor ye.

14-15. a) Wãn to la pag ne a sɩd tõe n wilgd taab tɩ b sũur nooma ne b ned kam fãa sẽn maand b zakã rãmb yĩngã? b) Wãn to la roagdbã tõe n sõng b kambã tɩ b wilgd tɩ b sũur nooma ne bõn-sõma wã neb a taabã sẽn maandã?

¹⁴ Zakã pʋgẽ. Zakã ned fãa sã n wilgdẽ t’a sũur nooma ne a taabã sẽn maandã, nafda b fãa. Rao sã n nong n wilgd a pag t’a sũur nooma ne a sẽn maand bũmb nins b zakã rãmb yĩngã, tɩ pagã me wilgd a sɩdã t’a sũur nooma ne yẽ me sẽn maandã, b yiibã zems-n-taarã na n tara paasgo. Sẽn paase, b na n mikame tɩ yaa nana tɩ b kõt taab sugri. Rao sã n nand a paga, a na n gũusd n geta bõn-sõma wã a pagã sẽn maande, la a sẽn yete. La pa rẽ bal ye. A na n mi n yaagda a noor me n “pẽgd-a.” (Yel. 31:10, 28) Pag sẽn yaa pʋg-sõng me togsda a sɩdã bũmb nins a sẽn maand t’a pẽgdã.

¹⁵ Roagdba, wãn to la y tõe n sõng y kambã tɩ b wilgd tɩ b sũur nooma ne bõn-sõma wã neb a taabã sẽn maandã? Tẽeg-y tɩ b geta yãmb sẽn maandã la y sẽn yetã, n dɩkd y  togs-n-taare. Woto wã, y kambã sã n maan bũmb n kõ-yã, bɩ y pʋʋs-b barka, tɩ kõ-b mak-sõngo. Sẽn paase, sõng-y y kambã tɩ b bãng tɩ ned sã n maan bũmb n kõ-ba, b segd n pʋʋsa barka. Sõng-y-b tɩ b bãng tɩ bark pʋʋsg segd n yita sũurẽ, la t’a yõodã waoogame. Pag a ye yʋʋr sẽn boond t’a Klɛɛr yeelame: “M ma sẽn wa n tar yʋʋm 32, b yõka m baaba n kẽes roogo, tɩ lebg tɩlɛ tɩ m ma wub kamb a tãab a yembre. Ma-me sẽn wa n ta yʋʋm 32, m tagsa sẽn yɩ toog to-to ne-a wã. Kɩtame tɩ m yeel-a tɩ m pʋʋsd-a-la bark ne m sũur fãa, a sẽn mong a meng wʋsg n ges tõnd yellã. Sẽn nan pa kaoose, a yeela maam tɩ m gomdã yɩ-a-la noog wʋsgo, t’a mi n tagsd rẽ yell t’a sũur noomẽ.”

16. Togs-y kibar sẽn wilgd tɩ d sã n pẽgd d taabã, kengda b raoodo.

¹⁶ Tigingã pʋgẽ. D sã n wilgd d tẽed-n-taasã tɩ d sũur nooma ne b sẽn maand tigingã pʋgẽ wã, kengda b raoodo. A Zorz kibarã wilgda rẽ. A yaa kãsem-soaba, n tar yʋʋm 28. A wa n lʋɩɩ bã-kɛgenga, tɩ maan kiuug t’a pa tõe n kẽng tigsg ye. Baa a sẽn wa n le sɩng kẽndã, a ra ket n pa tõe n wɛgs sõsg bɩ n maan bũmb kẽer ye. Ad a sẽn yeele: “M sẽn da pa le tõe n tʋm tigingã tʋʋmã kɩtame tɩ m da getẽ tɩ m yõodã ka waoog ye. La tigsg a ye poore, saam-biig n yeel maam yaa: ‘M dat n pʋʋs-f-la barka, fo sẽn kõt m zakã rãmb mak-sõng ningã yĩnga. Fo pa tõe n bãng sõss nins fo sẽn wɛgs yʋʋm a wãnã sẽn loogã pʋgẽ wã sẽn yɩ tõnd noog to-to wã ye. Sõnga tõnd tɩ d bɩɩs d tẽebã hal sõma!’ A gomdã kẽe maam, hal tɩ m daag nintãm. Yaa goam a woto la m sẽn sɩd ra ratã.”

17. Koloos-rãmb 3:15 wã wilgdame tɩ bõe la d tõe n maane, n wilg a Zeova tɩ d sũur nooma ne-a, a sẽn kõt-d bũmb ninsã yĩnga?

¹⁷ D Wẽnnaam a Zeova sẽn yaa kõatã. A Zeova kõta tõnd bũmb ka tɛk d tẽebã kengr yĩnga. Wala makre, ne tigissã la periodik-rãmbã la d sɩt wɛɛb rãmbã maasem, d paamda sagls buud toor-toore. Tõe tɩ y zoe n kelga sõsg wall y karem bũmb d sɛbã pʋgẽ, pa rẽ bɩ y gesa bũmb JW Télédiffusion wã pʋgẽ tɩ kell n zems ne-yã, tɩ y yeel yaa: ‘Yaa m sẽn da ratã bal kɛpɩ!’ Wãn to la d tõe n wilg a Zeova tɩ d sũur nooma ne-a, a sẽn kõt-d woto fãa wã? (Karm-y Koloos-rãmb 3:15.) Ad bũmb a ye d sẽn tõe n maane: D tẽegd wakat fãa n pʋʋsd-a bark a sẽn kõt-d bõn-sõma woto wã.—Zak 1:17.

18. Wãn to la d tõe n wilg tɩ d sũur nooma d sẽn tar Rĩung roogã?

¹⁸ D sã n manegd d tigissã zĩig sõma tɩ yaa  yɩlemde, rẽ me wilgdame tɩ d sũur nooma ne a Zeova, a sẽn maand-d neerã yĩnga. D naagdame n yẽesd Rĩungã roog la d manegd-a. Saam-biis nins me sẽn get sono wã yellã me gũusda wʋsgo, sẽn na yɩl tɩ aparɛy-rãmbã ra wa sãam ye. D sã n get d Rĩungã roog yell sõma, a na n kaoosame. A pa na n wa sãam wʋsgo, hal tɩ yɩ tɩlɛ tɩ d yiis ligd-bɛd n maneg ye. Woto sõngdame tɩ d paamd n kẽgsd ligd n met Rĩung ro-paala, la d lebsd n manegd a taaba.

19. Bõe la tigims sull yel-gɛt a ye ne a pag kibar sõngd tõnd tɩ d bãnge?

¹⁹ Sẽn tʋmd-b wʋsg tõnd yĩngã. D sã n pẽg neda, tõe n sõngame t’a toeem a tagsg sẽn yaa a soab a zu-loeesã zugã. Tigims sull yel-gɛt ne a pag kibar n wilgd rẽ. Daar a ye, b yi n moona koɛɛgã daarã tõre. Rẽ tɩ yaa waoodã wakate. B lebg n wa ne yaams wʋsgo. Waoodã sẽn da zabd wʋsgã kɩtame tɩ pagã kong n gãand ne a waood-fuugã. Vẽkembeoogã, a yeela a sɩdã tɩ yẽ pa na n le tõog tʋʋmdã ye. Baraar yibeoogã bala, b paama lɛtre. Yaa yẽ la filiyallã gʋls n toole. Lɛtrã pʋgẽ, b pẽg-a-la sõma a sẽn wɩngd ne koɛɛgã mooneg la a tõogd toogã. B wilgame tɩ b miime tɩ b sẽn segd n toeem gãag zĩig semen fãa wã pa nana ye. Ad a sɩdã sẽn yeele: “B sẽn pẽg-a woto wã yɩ-a-la noog wʋsgo, hal t’a pa tol n le yeel t’a pa na n tõog tʋʋmdã ye. Naoor wʋsgo, m sã n da wa tagsd n na n bas tʋʋmdã, yẽ n kengd m daoodo.” B tõog n tʋma tʋʋmdã n kaoos yʋʋm 40 la bala.

20. Bõe la d segd n mao n maand daar ne a to fãa, la bõe yĩnga?

²⁰ D mao daar ne a to fãa, tɩ d no-goamã la d tʋʋm-tʋmdɩ wã wilgd tɩ d sũur nooma ne bõn-sõma wã d taabã sẽn maandã. Dũni-kãngã sẽn pid ne neb sẽn yaa zɩ-beoog rãmbã yĩnga, tõe tɩ kell n yɩ bũmb ning sẽn na n sõng nina t’a tõog n mao ne zu-loeesã daar ne a to fãa wã. Leb n na n sõngame tɩ d paam n yõg zood ne neba, zood sẽn na n kaoos wakat fãa. La sẽn yɩɩd fãa, d rɩkda d Ba a Zeova togs-n-taare. A yaa kõat meng-menga, la a wilgd t’a sũur nooma ne sẽn maand-b yẽ raabã.