Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Wẽnnaam fãaga a Nowe

Wẽnnaam fãaga a Nowe

Wẽnnaam fãaga a Nowe

Bõe yĩng tɩ rẽ pak tõndo?

TÕND fãa la bal tẽra sasa d sẽn wʋm kibar sẽn tar yõod yelle. La pa d sẽn da be zĩig ning bɩ d sẽn da maand bũmb ning sasa kãngã wã bal la d tẽr ye. D tẽra d manesem sẽn yɩ to-to, d sẽn wʋm kibarã. Hakɩka, a Nowe pa tol n yĩm daar ning a Zeova sẽn yaa yĩngr la tẽng naabã sẽn togs-a kibar ningã ye. Kibar sẽn tar yõod beeme n yɩɩd woto bɩ? A Zeova yeelame t’a na n sãama “ninsaalbã fãa,” la t’a Nowe segd n kaa koom koglg tɩ yẽ ne a zakã rãmb la rũmsã buud fãa kẽ n põse.​—Sɩngre 6:9-21.

A Nowe manesem yɩɩ wãn ne kiba-​kãngã? A sũur yɩɩ noog bɩ, bɩ a zãgsame? Wãn to la a taas kibarã a zakã rãmba? Biiblã pa wilg ye. A sẽn yet bũmb ning yaa t’a “Nowe maana woto. Bũmb nins fãa Wẽnnaam sẽn yeel yẽ t’a maanã, yẽ maaname.”​—Sɩngre 6:22.

Gom-​kãngã sɩd tara yõodo, bala rẽ wilgda bũmb ning sẽn kɩt tɩ Wẽnnaam nong a Nowe wã. A ra maanda bũmb nins fãa Wẽnnaam sẽn yeel-a t’a maanã. (Sɩngre 6:8) Bõe me n ye kɩt tɩ Wẽnnaam da nong a Nowe? Tara yõod tɩ d bãng rẽ, bala d segd n dɩka a Nowe togs-n-​taare, n paam n põs Wẽnnaam sẽn na n le wa sãama nin-​wẽnsã sasa. La nananda, bɩ d ges vɩɩmã sẽn da yaa to-to ne a Nowe nand tɩ sa-​kãsengã ni wã.

Malɛg-​wẽns n sig dũniyã zugu

A Nowe yɩɩ pĩnd wẽndẽ neda. Yaa a Ãdem naanegã tɩ yʋʋm tusr la zak poor bal la a Nowe rog-​yã. Wakat kãnga, nebã ra pa vɩ tãens bogdẽ tɩ b zoobdã yaa zuu wa gãeemse, tɩ b zãad rasab n gilgdẽ wa neb kẽer sẽn tagsdã ye. Tʋʋm teed b sẽn maan ne kut la zũud ra beeme, la tõe t’a Nowe tʋma ne te-​kãensã koglgã kaabẽ. Reem teed me ra beeme. Sẽn paase, nebã ra kẽeda kãadem, n wubd kamba, n kood la b gʋʋnd rũmsi. B ra koosdame la b raadẽ me. Dẽnd zĩis wʋsg pʋsẽ, b vɩɩmã wõnda rũndã-rũndã vɩɩmã.​—Sɩngre 4:20-22; Luk 17:26-28.

La zĩis a taab n be tɩ b vɩɩmã pa wõnd wa rũndã-rũndã wã ye. Wala makre, nebã ra vɩ n kaoosdame, n nong n tat yʋʋm 800 la zaka. A Nowe maana yʋʋm 950, t’a Ãdem maan yʋʋm 930. A Nowe yaab-​raoog a Metusela maana yʋʋm 969. *​—Sɩngre 5:5, 27; 9:29.

B wilga bũmb a to sẽn kɩt tɩ sasa kãng vɩɩmã pa wõnd rũndã-rũndã wã Sɩngr sak a 6:1, 2 wã pʋgẽ. Be b yeela woto: “Wakat ning ninsaalbã sẽn sɩng n lebg wʋsg dũniyã zugã, la bãmb sẽn dog kom-​pugli, Wẽnnaam kom-​dibli wã yãame tɩ ninsaalbã kom-​pugli wã yaa neere, la bãmb dɩgsa b sẽn dat-b rãmbã fãa n maan b pagba.” B sẽn yeel tɩ “Wẽnnaam kom-​dibli” wã yaa malɛgs sẽn yi saasẽ. B tedga b mens n lebg wa ninsaalba, n zĩnd ãdem-​biisã sʋka. Pa Wẽnnaam n tʋm-ba, b leb n pa wa ãdem-​biisã nafr yĩng me. B basa b zĩisã saasẽ, n sig dũniyã zug n kẽ ne pagba. B lebga zĩn-​dãmba.​—Ziid 6.

Malɛg-​kãensã sẽn yaa wẽns wʋsg la b tar pãng la yam sẽn yɩɩd ninsaalbã kɩtame tɩ ãdem-​biisã tʋm tʋʋm-​wẽns wʋsgo. Wõnda wa b sooga ãdem-​biisã. B pa solg wa bi-​bees naab sẽn mi n solg a meng n tʋmd tʋʋm-​wẽnsã ye. B maana rẽ vẽeneg-​vẽeneg n kɩɩs Wẽnnaam n pa zoe yãnd ye.

Malɛgsã sẽn kẽ ne pagb ninsã wa n doga kamba. B kambã bɩɩme n lebg nin-​wobdo, n tar pãng wʋsgo. B boond-b-la ne hebre tɩ Nefilim dãmba. Biiblã yeta woto: “Wakat kãnga, rẽ tɩ nin-​wobd n da be dũniyã zugu, la sẽn pʋgl bãmb wakatã zugẽ me, Wẽnnaam kom-​dibli sẽn dɩgs ninsaalbã kom-​pugli tɩ b rog kamb n kõ-bã. Bãmb da yaa gãndaado la b yʋyã ra saagda kʋdemd wakate.” (Sɩngre 6:4) Nefilim dãmbã sẽn da yaa to-to wã seka zoeese. Nefilim rat n yeelame tɩ neb sẽn lubd neb a taaba. B ra yaa nin-​kʋʋdba, tɩ yaa wa b wẽnemã yell la sẽn pukd pĩnd wẽndẽ soalmã pʋsẽ wã.

Bũmb ning sẽn sãamd nin-​tɩrsã sũyã

Biiblã sẽn bilg zãmaan-​kãng to-to wã wilgdame t’a kaoosame, la tɩ wẽnemã me ra piuuga zĩig zãnga. Biiblã yeelame tɩ “ninsaalbã wẽng yaa wʋsg dũniyã zugu, la wakat fãa, ninsaalbã yam ne b sũy tagsg fãa yaa wẽng bala. . . . Dũniyã nebã ra maanda taab pãnga. . . . Ninsaalba fãa ra maanda wẽng dũniyã zugu.”​—Sɩngre 6:5, 11, 12.

Yaa zãmaan-​kãng pʋgẽ la a Nowe zĩnd-​yã. A pa maan wa neb a taabã ye. A Nowe ra “yaa nin-​tɩrga,” a “ra tũuda Wẽnnaam.” (Sɩngre 6:9) Yaa sɩd tɩ pa nana ne nin-​tɩrg t’a vɩɩmd nin-​wẽns sʋk ye. Tags-y n ges-y nebã sẽn da yet la b maand bũmb ninsã sẽn da sãamd a Nowe sũur to-​to! D tõe n yeelame t’a sũur ra sãama wʋsg wa a Lote. A Lot me yɩɩ nin-​tɩrga. A zĩnda Sodom nebã sẽn da yaa wẽns wʋsgã sʋka, sa-​kãsengã niib poore. A Lot sũurã ra sãama wʋsgo, “nin-​wẽn-​kãens yel-​manesem sẽn yaa wẽns tɩ loogã yĩngã. La a sẽn da be bãmb sʋk n yãtẽ la a wʋmd bãmb tʋʋm-​wẽnsã, yẽ sũur da sãamda daar fãa.” (2 Pɩɛɛr 2:7, 8) Tõe tɩ yɩɩ woto me ne a Nowe.

Yel-​beed nins yãmb sẽn wʋmd wakat fãa la y ne tʋʋm-​wẽnsã nebã sẽn maandã sãamda y sũur bɩ? Sã n sɩd sãamda y sũuri, y na n yeelame t’a Nowe bee bʋʋm. Tags-y n ges-y sẽn da na n yɩ toog to-to ne-a t’a tõog n yals kan-​kãe zãmaan-​kãng sẽn da yaa wẽng wʋsgã pʋgẽ yʋʋm 600, bala a ra tara yʋʋm 600 sa-​kãsengã sasa. Ad a sɩd ra rata ne a sũur fãa tɩ wẽnemã sa!​—Sɩngre 7:6.

A Nowe talla raood n pa maan wa neb a taabã ye

A Nowe ra “yaa nin-​tɩrg sẽn ka tar yell yẽ zãmaanã nebã sʋka.” (Sɩngre 6:9) Tẽeg-y tɩ Biiblã wilgame t’a ra yaa nin-​tɩrg a zãmaanã neb sʋka, la pa nebã n da get t’a yaa nin-​tɩrg ye. Dẽnd a ra yaa nin-​tɩrg Wẽnnaam nifẽ. La sã n yaa ne a wakatẽ nebã, a ra yaa ned sẽn pa mi vɩɩm. D tõe n kɩsa sɩd t’a Nowe pa tall tags-​yɛng ne nebã yɛl wʋsg zugu, la a pa kẽes a meng reem-​yood bɩ yɛl a taab pʋsẽ ye. Mams-y n ges-y nebã sẽn da get-a to-to, a sẽn wa n sɩng koglgã kaabã! Tõe tɩ b yaal-a lame menga. B pa tags t’a sẽn togsdã na n pidsame ye.

Sẽn paase, a Nowe ra tẽeda Wẽnnaam goamã sõma, tɩ kɩt t’a pa sĩnd ye. Biiblã wilgame t’a ra “yaa tɩrlem koe-​moonda.” (2 Pɩɛɛr 2:5) Yaa vẽeneg t’a Nowe ra miime tɩ nebã na n kɩɩs-a lame. A yaab a Enok me yɩɩ nin-​tɩrg sẽn pĩnd n togs tɩ Wẽnnaam na n sãama nin-​wẽnsã. Woto kɩtame tɩ nebã nams-a, la Wẽnnaam pa sak tɩ b kʋ-a ye. (Sɩngre 5:18, 21-24; Hebre dãmba 11:5; 12:1; Ziid 14, 15) A Sʋɩtãana, malɛg-​wẽnsã, Nefilim dãmbã la neb wʋsg kɩɩsa a Nowe. A ra segd n talla raood la a tẽ t’a Zeova tõe n fãag-a lame.

Neb nins sẽn pa maand Wẽnnaam daabã nong n kɩɩsda neb nins sẽn maand a raabã. B kɩɩsa a Zezi mengã, la b kɩɩsa neb nins sẽn da tũud-a wã me. (Matɩe 10:22; Zã 15:18) A Nowe talla raood n tũ Wẽnnaam, baa ne neb wʋsg sẽn da pa tũud-a wã. A ra miime t’a sẽn na n ta Wẽnnaam yam tara yõod wʋsg n yɩɩd a sẽn na n maan sẽn tat wẽn-​kɩɩsdbã yam. La Wẽnnaam fãag-a lame.

A Nowe saka keoogrã

Wala d sẽn yã wã, a Nowe moona nebã ne raoodo. La b manesem yɩɩ wãn ne koɛɛg ning a sẽn taas-​bã? Biiblã wilgame tɩ nand tɩ sa-​kãsengã ni wã, ‘nebã ra dɩtame la b yũuda, la b peesd pagba, la b kõt b kamb sɩdba, hal tɩ ta daar ning a Nowe sẽn kẽ koom-​koglgã pʋgẽ. La bãmb ka bãng hal tɩ sãoong sa-​kãsengã wa n loog ne bãmb fãa.’ B pa kelg keoogrã ye.​—Matɩe 24:38, 39.

A Zezi yeelame tɩ tõnd wakatã me na n yɩɩ woto. Sẽn yɩɩd yʋʋm koabg la woto a Zeova Kaset rãmbã sẽn keoogd nebã t’a Zeova na n sãama nin-​wẽnsã, la a lugl dũni paalg tɩrlem sẽn na n zĩnd a pʋgẽ. Baa ne neb milyõ rãmb sẽn sak n deeg keoogrã, neb milyaar dãmb n ket n pa sak ye. ‘B pa rat n sak n deeg’ tɩ sa-​kãseng n zĩndi, la tɩ rẽ zãmsda tõnd bũmb ye.​—2 Pɩɛɛr 3:5, 13.

La a Nowe yẽ sak n deegame. A tẽe bũmb nins fãa a Zeova sẽn yeel-a wã. La a sakrã n kɩt t’a paam fãagrã. Tʋm-​tʋmd a Poll gʋlsa woto: “Ne tẽebo, Wẽnnaam sẽn wilg a Nowe bũmb nins nin sẽn nan ka yã wã, yẽ zoee Wẽnnaam n maan koom koglg n fãag a yir dãmbã.”​—Hebre dãmba 11:7.

Mak-​sõng d sẽn segd n tũ

Koglg ning a Nowe sẽn ka wã ra yaa bed-​kẽenga, t’a woglmã yɩɩd ball teerẽ, t’a zãntlmã ta etaas a nu roogo. A woglmã yɩɩda batayo ning b sẽn maan ne raad ta buud zɩ n zĩndã ne metr 30. Yaa vẽeneg tɩ koglgã ra pa wa batayo rãmbã ye. B sẽn da ratã yaa a tõog n yals koomã zug bala. La rẽ ra baoodame t’a Nowe tall minim wʋsg tʋʋmdã pʋgẽ. Sẽn paase, a ra segd n bola koglgã pʋgã ne a poorã ne sũud bɩ gudrõ. Tõe t’a rɩka sẽn yɩɩd yʋʋm 50 n ka koglgã.​—Sɩngre 6:14-16.

Bũmb a taab n be a sẽn da segd n maane. Wala makre, a ra segd n baoa rɩɩb yẽ ne a zakã rãmb la rũmsã sẽn na n dɩ yʋʋm tõr n bĩngi. A leb n da segd n tigma rũmsã n kẽes koglgã pʋgẽ. “A Nowe maana bũmb fãa wa Zusoabã sẽn togs yẽ wã.” Tags-y n ges-y a Nowe sũur sẽn da yɩ noog to-to, a sẽn segl bũmba fãa n sa t’a Zeova pag koglgã!​—Sɩngre 6:19-21; 7:5, 16.

Rẽ poore, sa-​kãsengã sɩnga niibu. A nii rasem 40 wĩntoog la yʋngo. B fãa ra segd n paa koglgã pʋgẽ yʋʋm tõr hal tɩ tẽngã kʋɩ. (Sɩngre 7:11, 12; 8:13-16) Sa-​kãsengã kʋʋ nin-​wẽnsã fãa tɩ kell a Nowe ne a zakã rãmb bala.

Biiblã wilgame t’a Nowe wakatẽ sa-​kãsengã yaa “mamsg wẽn-​kɩɩsdbã sẽn na n yaool n zĩndã yĩnga.” Wãn to? Biiblã yeela woto: “yĩngr la dũniyã sẽn be masã wã bĩnga bugum yĩnga, bʋʋd kaoob la wẽn-​kɩɩsdbã sãoong daar sẽn na n ta wã.” Wa sẽn yɩ to-to a Nowe wakatẽ wã, neb n na n põse. La bãng-y t’a Zeova mii a sẽn na n “fãag nin-​sõamyã makr pʋgẽ” to-to.​—2 Pɩɛɛr 2:5, 6, 9; 3:7.

A Nowe yɩɩ nin-​tɩrg sẽn da tũud Wẽnnaam a zãmaanã nebã sẽn da yaa wẽnsã sʋka. A sak n maana bũmb nins fãa Wẽnnaam sẽn yeel-a wã kɛpɩ. Ne raoodo, a maana sẽn yaa tɩrga, baa ne a sẽn da mi tɩ rẽ tõe n kɩtame tɩ neb nins sẽn da pa rat n tũ Wẽnnaamã paoog-a la b kisg-a wã. Tõnd me sã n dɩk a Nowe togs-n-​taare, d na n taa Wẽnnaam yam, n saagdẽ t’a na n fãag-d lame tɩ d kẽ dũni paalgã sẽn watã pʋgẽ.​—Yɩɩl Sõamyã 37:9, 10.

[Tẽngr note]

^ sull 8 Ges-y yʋʋmd 2007 sẽoog kiuugã Réveillez-​vous ! wã seb-​neng 30, gom-​zug sẽn yet tɩ “ Ont-​ils vraiment vécu aussi longtemps ? ” wã zĩigẽ.

[Goam sẽn tar pãngã, seb-neng a 5]

Tõe tɩ yaa Nefilim dãmbã wẽnemã yell la sẽn pukd pĩnd wẽndẽ soalmã pʋsẽ wã

[Foto, seb-neng a 7]

D sã n tall tẽeb wa a Nowe, Wẽnnaam na n fãag-d lame

[Fotã soaadba, seb-neng a 5]

Alinari/Art Resource, NY