Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Yãmb gomda buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã sõma bɩ?

Yãmb gomda buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã sõma bɩ?

Yãmb gomda buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã sõma bɩ?

“Wakat kãnga mam na n tedga nin-buiidã buud-gomd t’a yɩ buud-gomd sẽn yaa yɩlemde, sẽn na yɩl tɩ b fãa pʋʋs ne a Zeova yʋʋrã.”—SOF. 3:9, NW.

1. Tõog bʋg sẽn yaa kãseng la a Zeova kõ tõndo?

NINSAALBÃ pa bãng goam b toor ye. Yaa Wẽnnaam a Zeova sẽn yaa b Naandã n kõ-b tõog kãnga. (Yik. 4:11, 12) A sẽn naan d yaab a Ãdmã, a pa kɩt t’a tõe n gom bal ye. A kɩtame t’a tõe n tags n yiis gom-bi-paal me. (Sɩng. 2:19, 20, 23) Ad woto fãa sɩd yaa bõn-kãseng d saasẽ Ba wã sẽn kõ ninsaalbã! Kɩtame meng tɩ d tõe n gom ne-a la d pẽg a yʋ-kãsengã.

2. Bõe yĩng tɩ ãdem-biisã fãa pa ye gomd buud-gom-yɛnga?

2 Yʋʋm 1700 d yaab a Ãdem naanegã poor tɩ dũniyã neb fãa ra ket n gomda ‘buud-gom-yende.’ (Sɩng. 11:1) Yaa wakat kãng la a Nimrood sẽn yik ne a poorẽ dãmb n kɩɩs Wẽnnaam daabã. A kɩtame tɩ b tigim taab zĩig a yembr b sẽn wa n bool tɩ Babɛlle, sẽn na yɩl n da sãeeg taab n pid dũniyã wa a Zeova sẽn datã ye. B sɩnga gas-kẽeng meeb be, la ra pa sẽn na n pẽg a Zeova ye. B ra rat n baoa ‘yʋʋr b mens yĩnga.’ Woto kɩtame t’a Zeova gẽdg buud-gomd ning kɩɩsdb kãensã fãa sẽn da gomdã n kɩt tɩ b goamã lebg toor-toore, la a sãeeg-b dũniyã tɛk fãa.—Karm-y Sɩngr 11:4-8.

3. A Zeova sẽn wa n na n gẽdg kɩɩsdbã goam Babɛllã, a kɩtame tɩ bõe maane?

3 Rũndã-rũndã, dũniyã zugu, yaa buud-goam toɛy-toɛy bãmb tusa la nebã gomda. Kẽer yetame tɩ rat n taa buud-goam 6 800 menga. Buud-gom-kãens fãa gom-biisã sẽn wʋgd to-to wã pa wõnd taab ye. Woto wilgdame tɩ Wẽnnaam a Zeova sẽn wa n na n kɩt tɩ kɩɩsdbã tiig n gom buud-goam toɛy-toɛy n pa le wʋm taabã, a kɩtame tɩ b yĩm buud-gomd ning b fãa sẽn da gomd sɩngrẽ wã fasɩ. La a pa kɩt tɩ b sɩng gom-bi-zẽms pʋdb b goamã pʋgẽ bal ye. A toeema b sẽn tagsd n wʋgd goamã to-to wã me. Rẽ n kɩt tɩ b wa pʋd zĩig ning b sẽn da met b gasgã tɩ Babɛll bɩ “gẽdgre.” (Sɩng. 11:9) Yaa Biiblã bal n wilgd sẽn yɩ to-to tɩ ãdem-biisã wa gomd buud-goam toɛy-toɛy rũndã-rũndã wã vẽenega.

Buud-gom-paall sẽn yaa yɩlemde

4. A Zeova ra pĩnd n yeelame t’a na n maana bõe tõnd wakatã?

4 D sã n karemd Babɛll gasgã kibar sẽn be Biiblã pʋgã, d neeme tɩ Wẽnnaam sẽn maan bũmb ningã yaa bõn-kãsenga. La bũmb sẽn yaa sõma la kãseng n yɩɩd rẽ la a maan rũndã-rũndã. Ne no-rɛɛs a Sofoni maasem, a Zeova ra pĩnd n yeela woto: “Mam na n tedga nin-buiidã buud-gomd t’a yɩ buud-gomd sẽn yaa yɩlemde, sẽn na yɩl tɩ b fãa pʋʋs ne a Zeova yʋʋrã, la b naag taab n balm-a.” (Sof. 3:9, NW ) “Buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã” yaa bõe, la wãn to la d tõe n gom-a sõma?

5. Buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã yaa bõe, la a na n waa ne bõe?

5 Buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã yaa sɩd ning sẽn be Biiblã pʋgẽ n wilgd Wẽnnaam a Zeova sẽn yaa a soaba, la a raabã me sẽn yaa a soabã. Dẽnd sɩdã Wẽnnaam Rĩungã zug bãngr naaga buud-gom-kãng pʋgẽ. Rĩungã sẽn na n maneg Wẽnnaam yʋʋrã to-to n wilg tɩ yẽ n sɩd segd n yɩ yĩngr la tẽng naaba, la a wa ne bark sẽn kõn sa n kõ sakdbã me naagame. Tedg-kãngã na n waa ne bõe? B yet-d lame tɩ rẽ na n kɩtame tɩ ãdem-biisã tõog n “pʋʋs ne a Zeova yʋʋrã la b naag taab n balm-a.” Tedg-kãngã pa wõnd tedgr ning sẽn zĩnd Babɛllã ye. Bala a kɩtame t’a Zeova nin-buiidã pẽgda a yʋʋrã la b lagemd taab yam a yembre.

Buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã zãmsgo

6, 7. a) Buud-gom-zẽng zãmsg baooda bõe maanego, la bõe la buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã zãmsg me baooda? b) Bõe la d na n gese?

6 Ned sã n na n zãms buud-gom-zẽnga, a pa tekd gom-bi-paals rɩkr ne zug bal ye. Buud-gom-zẽng zãmsg baoodame me tɩ f toeem f sẽn tagsd to-to n wʋgd gom-biisã. Buud-gomd pʋgẽ, goam sẽn yaa vẽeneg pa rẽ bɩ sẽn maand laad tõeeme n pa vẽeneg wall b pa maand laad buud-gomd a to pʋgẽ ye. Sasa ning menga, gom-bi-zẽms boolg tõe n baoodame tɩ f toeem f sẽn minim n gomd to-to wã. Wala makre, f zɩlemdã lebgre. D sã n na n zãms buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã sẽn be Biiblã pʋgẽ wã me, yaa woto. Pa baood tɩ d bãng Biiblã zãms-yẽg a wãn bal ye. D segd n toeema d yamã la d tagsgã me.—Karm-y Rom dãmb 12:2 la Efɛɛz rãmb 4:23.

7 Bõe n na n sõng-d tɩ d wʋm buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã la d gom-a sõma? Wa buud-gomd fãa sẽn zãmsd to-to wã, d segd n deng n bãnga bũmb nins sẽn na n sõng-dã. Bɩ d ges bõn-kãens kẽere, n bãng rẽ sẽn tõe n sõng-d to-to tɩ d zãms-a sõmã.

Y sẽn tõe n gom buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã sõma to-to

8, 9. D sã n zãmsd buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã, bõe la d segd n maane, la bõe yĩng tɩ tar yõodo?

8 Kelgd-y neere. Ned sã n wʋm b sẽn gomd buud-gomd a sẽn na zɩ n wʋme, a tõe n tagsame t’a pa tol n tõe n wa bãng n gom-a ye. (Ezai 33:19) La a sã n kelgd goamã sõmã, a wat n sɩnga gom-biisã bãngre, la a bãngd goamã sẽn wʋgd to-to wã me. B sagla tõnd me woto: “Yaa tɩlae ne-d tɩ d kelg bũmb nins d sẽn wʋmã ne gũusg n yɩɩd raasenkam, sẽn na yɩl n da tol n wa zãag abada n menem ye.” (Heb. 2:1, NW ) A Zezi sagla a karen-biisã woto n yɩlme: “Ned ninga sẽn tar tʋb bɩ a kelge.” (Mat. 11:15; 13:43; Mark 4:23; Luk 14:35) Sẽn na yɩl n wa bãng buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã sõma, d sɩd segd n kelgda neer la d maood n wʋmd goamã võore.—Mat. 15:10; Mark 7:14.

9 Kelgr baoodame tɩ d modg n yõk d menga. La modg-kãng tara nafa. (Luk 8:18) Rẽ yĩnga d tigissã sasa, d yõkda d mens n kelgd sõssã bɩ, bɩ d basdame tɩ d yamã gõodẽ? Tara yõod wʋsg tɩ d yõkd d mens n kelgdẽ. Sã n pa rẽ, d pa na n wʋm nana ye.—Heb. 5:11.

10, 11. a) D sẽn segd n kelg sõma wã toor sẽn ka be, bõe la d segd n maane? b) Buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã goam baooda bõe me maanego?

10 Rɩkd-y sẽn gomd-b sõma wã togs-n-taare. Neb sã n zãmsd buud-gom-zẽnga, b sagend-b lame tɩ b kelgd sẽn gomd-b sõma wã neere, la b gomd wa bãmba. Rẽ na n sõnga zãmsdbã tɩ b sã n wa gomd ne ned bɩ b ra pʋt gom-biisã yood-yood t’a soab pa wʋmd b võor ye. Tõnd me segd n dɩkda neb nins sẽn mi buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã n zãmsd-a b taabã sõma wã togs-n-taare. (2 Tɩm. 4:2) Kot-y sõngre. D sã n tugd bɩ d sak tɩ b sagl-do.—Karm-y Hebre dãmba 12:5, 6, 11.

11 Buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã goam pa baood tɩ d tẽ sɩdã la d zãms-a neb a taab bal ye. Baoodame me tɩ d tũud Wẽnnaam noyã. Bũmb sẽn tõe n sõng-d tɩ d tũ no-kãense, yaa d sẽn na n get d tẽed-n-taasã yel-manesem la d rɩkd b mak-sõngã. Woto baoodame tɩ d rɩkd b tẽebã la b yẽesmã togs-n-taare, la d vɩ wa a Zezi sẽn vɩɩmd to-to wã. (1 Kor. 11:1; Heb. 12:2; 13:7) D sã n modgd n maand woto, na n kɩtame tɩ welgr da tol n zĩnd Wẽnnaam nin-buiidã sʋka, tɩ b fãa tõog n naag taab yam a ye n gomd buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã neere.—1 Kor. 4:16, 17.

12. Bõe yĩng tɩ buud-gomd zãmsg baoodẽ tɩ d rɩk yɛl kẽer ne zugu?

12 Rɩkd-y yɛl kẽer ne zugu. Ned sã n zãmsd buud-gomde, bũmb wʋsg la a segd n modg n dɩk ne zugu. Wala makre, gom-bi-paalã. Kiris-nebã sẽn zãmsd buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã me sã n dɩkd b sẽn zãmsdã ne zugu, tõe n sõng-b-la wʋsgo. Yaa vẽeneg tɩ d sã n tõog n zãms Biiblã sɛbã fãa yʋy pʋgdg-pʋgdg ne zugu, yaa sõma. Neb kẽer yãka yam n zãms Biiblã verse sãnda ne zugu, la b mi b zĩisã me takɩ. Kẽer me modgame n tõe n yɩɩl yɩɩl wʋsg sẽn be d yɩɩlã sebr pʋgẽ ne zugu. Sãnda mii Israɛll buud toɛy-toɛyã la tʋm-tʋmdb 12 wã yʋya, la vʋʋsem sõngã biis toor-toorã, tɩ woto fãa nafd-ba. Pĩnd wẽndẽ, Israɛll neb wʋsg ra mii yɩɩl sõamyã ne zugu. La rũndã-rũndã yẽ? D tara bi-bɩɩg a yembr makre. A sẽn da wa n nan tar yʋʋm a yoob bala, a ra zoe n mii sẽn yɩɩd Biiblã verse rãmb 80 ne zugu, n tẽr verse fãa goam ball-balle. Rẽ yĩnga d me tõe n bao n dɩka bũmb ne zug bɩ?

13. Tẽegd n yɩlemdẽ wã yõod yaa bõe?

13 Tẽegd-y n yɩlemdẽ. Woto sõngd-y lame tɩ y ra yĩm ye. Kirist tũudmã pʋgẽ, b pʋd n tẽegd-d-la bũmb wʋsg wakat fãa. Tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr da yeela woto: “Yaa yãoã n kɩt tɩ mam tẽegd yãmb bõn-kãens wakat fãa, baa yãmb sẽn mi bãmba n kɩ yẽg sɩd kãng pʋgẽ wã.” (2 Pɩɛ. 1:12) Bõe yĩng tɩ d rat tẽegre? Yaa tɩ rẽ paasda d bãngrã n kɩtdẽ tɩ d wʋmd yɛlã võor sõma n paasdẽ, la kɩtdẽ tɩ d tʋll n kell n sak a Zeova. (Yɩɩl 119:129) D sẽn lebgd n tẽegd Wẽnnaam noyã wakat fãa wã, sõngd-d lame tɩ d feesd d mense, sẽn na yɩl n da wa yɩ kɛlgdb sẽn yaa yĩmdb ye. (Zak 1:22-25) D sã n pa tẽegd sɩd ning d sẽn zãmsã, yɛl a taab tõe n wa yãmba d sũurã n kɩt tɩ d wa pa le gomd buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã sõma ye.

14. D sã n zãmsd buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã, bõe n na n sõng-do?

14 Zẽkd-y y koɛɛg n karemdẽ. (Wil. 1:3, NW ) Neb kẽer sã n zãmsd buud-gomde, b mamsd-a-la goam b sũyẽ bala. Woto pa sõngd-b sõma ye. D sã n zãmsd buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã, segdame tɩ d mi n karemdẽ tɩ yita. Woto kɩtdame tɩ d yamã pa gõodẽ ye. Rẽ n so tɩ yɩɩl-gʋlsdã ra yeel woto: “Bark be ned ning zugu, sẽn nong Zusoabã tõog n tagsd a yelle, [n sikd a koɛɛg n karemd-a, NW ] wĩntoog ne yʋngo.” (Yɩɩl 1:2) Woto, d sẽn karemdã paada d yamẽ sõma tɩ d pa yĩmdẽ ye. Ne hebre, “sik f koɛɛg n karmã” ne bʋgs bũmb f sẽn karemd zug yaa a yembr la bala. Wa sẽn yaa tɩlae tɩ rɩɩb d sẽn dɩ reng n borg n yaool n tõog n kẽ d yĩngã, d sã n dat tɩ bũmb ning d sẽn karmã me kẽ-do, rẽndame tɩ d reng n bʋgs a zug nanda. Rẽ yĩnga d rɩkda sẽk tɩ sekdẽ n bʋgsd d sẽn karemdã zug bɩ? D sã n karem Biiblã, d segd n bʋgsa d sẽn karmã zug sõma.

15. Wãn to la d tõe n zãms buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã goam wʋgbo?

15 Bao-y n bãng-y b sẽn wʋgd gom-biisã to-to. D sã n zãmsd buud-gomde, d segd n zãmsa b sẽn wʋgd a gom-biisã to-to wã n tũ rẽ. Woto la d bãngd-a sõma n wa tõe n gom fasɩ. Buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã me tara a wʋgb buudu. (2 Tɩm. 1:13) D segd n tũuda rẽ.

16. Bõe la d segd n gũusi, la bõe la d segd n maane?

16 Bɩt-y n paasdẽ. Ned tõe n zãmsa buud-gomde, t’a sã n bãng-a bilf bal n tõe n gom bɩ a bas n pa le zãmsdẽ ye. D sã n zãmsd buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã me, d sã n pa gũusi, d minimã tõe n paa pʋɩ-sʋka. (Karm-y Hebre dãmb 5:11-14.) Bõe n tõe n sõng-d tɩ d ra maan woto? Yaa d sẽn na n ket n wɩngd ne zãmsgo. “D loog Kirist koɛɛgã tõnd sẽn sɩng n zãms pĩndã, la d ra le me yẽbgr ninga zãmsg sẽn yaa sugr kosg yel-wẽnã yĩnga, la tẽeb ne Wẽnnaam la lisgu, la nus tikr la kũum vʋʋgr la bʋʋd kaoob sẽn ka tekdã ye.”—Heb. 6:1, 2.

17. Bõe yĩng tɩ d segd n zãmsd n pa vaandẽ? Rɩk-y makr n wilgi.

17 Yãk-y wakat takɩ n zãmsdẽ. F sã n yãk sẽk bilf n zãmsd n pa vaandẽ, yaa sõma n yɩɩd f sẽn na n yãk sẽk wʋsgo, n yaool n pa zãmsd wakat fãa ye. Zãmsgã wakat segd n yɩɩ sasa y sẽn segl y mens sõma tɩ bũmb pa tiisd-y ye. Buud-gomd zãmsg ne sor tukr kãgr pʋgẽ yaa a yembre. B sã n wae n tũud so-paalã, a tũub wat n lebga nana. La b sã n bas-a tũub tɩ kaoose, teed nins b sẽn da ke n bas zĩigã na n lebs n yiime. Dẽnd tara yõod tɩ d wɩngd ne be tũub wakat fãa! (Dan. 6:16, 20) Woto me, y sã n zãmsd buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã, y segd n pʋʋsdame la y wɩngd ne zãmsg wakat fãa.—Ef. 6:18.

18. Bõe yĩng tɩ segb d sẽn paam fãa bɩ d segd n gomd buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã?

18 Wɩngd-y ne goam. Sãnda sã n zãmsd buud-gomde, b zoeta yãnd ne goamã, wall b yɛɛsd b na n wa tudgi. Woto na n kɩtame tɩ b pa bãng sõma ye. Yaa b sẽn na n wɩngd ne goam la b na n wa tõog n gomd fasɩ. B sã n pẽdgd ne goama, b wat n gomd-a-la sõma. Tõnd me sẽn paam wakat la zĩig ning fãa, d segd n gomda buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã. Bala “yaa ne sũur la ned tẽed n paamd tɩrlem, la yaa ne noor la a kɩt kaset n paamd fãagre.” (Rom 10:10) Pa d lisgã daar bal la d kɩt kaset zãma sʋk ye. Segb d sẽn paam fãa, d gomda a Zeova yell ne nebã, wall d sẽn wat n yi koe-moonegã. (Mat. 28:19, 20; Heb. 13:15) D tigissã me sasa, d paamdame n gomd buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã sõmb-sõmbo.—Karm-y Hebre dãmb 10:23-25.

Naag-y taab n gom buud-gom-yɩlemdã a Zeova pẽgr yĩnga

19, 20. a) Rũndã-rũndã, bõe la a Zeova Kaset rãmbã fãa naag taab n maandẽ? b) Bõe la yãmb dat n modgd n ket n maandẽ?

19 D sã n da zĩndẽ Zerizalɛm yʋʋmd 33 Sivã kiuug rasem a 6 raarã, d ra na n pẽga bũmb ninga sẽn maan baraar yibeoogã wʋsgo! Yɩɩ hat daare. Sẽn wa n zems wakat a wɛ wã sasa, neb sẽn da tigim taab yĩngr doog pʋgẽ, n wa n tiig n gomd “gom-zẽna.” (Tʋʋ. 2:4) Yaa sɩd tɩ rũndã-rũndã, Wẽnnaam pa ye kõt a nin-buiidã tõog tɩ b tiigd n gomd gom-zẽn ye. (1 Kor. 13:8) La baasgo, a Zeova Kaset rãmbã moonda Rĩungã koe-noog hal sẽn yɩɩd buud-goam toor-toor bãmb 430 pʋgẽ.

20 Hakɩka, d sũy nooma hal wʋsgo, d buud-goamã sẽn yaa toɛy-toɛya, tɩ d yaool n naag taab n gomd buud-gomd ning sẽn yaa yɩlemdã n wʋmd taab sõma wã! D tõe n yeelame tɩ yaa bũmb ning sẽn da maan Babɛllã buud lebende. A Zeova nin-buiidã naaga taab n pẽgd-a ne yam a ye n wʋmd taaba, tɩ yaa wa b sẽn gomd buud-gom-yende. (1 Kor. 1:10) Bɩ d fãa ket n modgd n naagd d tẽed-n-taasã sẽn be dũniyã gill zugã n gomd buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã sõma, n pẽgd d saasẽ Ba a Zeova.—Karm-y Yɩɩl Sõamyã 150:4.

Y na n leokame tɩ bõe?

• Buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã yaa bõe?

• Buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã goam baoodame tɩ d maan bõe?

• Bõe n na n sõng-d tɩ d gom buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã sõma?

[Zãmsgã sogsgã]

[Zĩ-gũbri, seb-neng 28]

Sẽn na yɩl n paas y sẽn gomd buud-gomd sẽn yaa yɩlemdã to-to wã sõmblem:

Kelgd-y neere.

Luk 8:18; Heb. 2:1.

Rɩkd-y sẽn gomd-b sõma wã togs-n-taare.

1 Kor. 11:1; Heb. 13:7.

Rɩkd-y yɛl kẽer ne zug n tẽegd n yɩlemdẽ.

Zak 1:22-25; 2 Pɩɛ. 1:12.

Zẽkd-y y koɛɛg n karemdẽ.

Yɩɩl 1:1, 2; Wil. 1:3.

Baood-y n bãngd-y b sẽn wʋgd gom-biisã to-to.

2 Tɩm. 1:13.

Bɩt-y n paasdẽ.

Heb. 5:11-14; 6:1, 2.

Yãk-y wakat takɩ n zãmsdẽ.

Dan. 6:16, 20; Ef. 6:18.

Wɩngd-y ne goama.

Rom. 10:10; Heb. 10:23-25.