D sak n tũ a Zezi goamã
D sak n tũ a Zezi goamã
“Wẽnnaam sẽn tʋm a soaba gomda Wẽnnaam goama.”—ZÃ 3:34.
1, 2. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel t’a Zezi sẽn yeelã fãa yaa “Wẽnnaam goama”?
A ZEZI sẽn wa n sõsd ne nebã tãngã zugã, a zãms-b-la bũmb wʋsg sẽn tar yõodo. Yaa vẽeneg t’a goamã fãa sɩd ra yita a Zeova nengẽ. Biiblã goma a Zezi yell woto: “Wẽnnaam sẽn tʋm a soabã gomda Wẽnnaam goama.”—Zã 3:34-36.
2 Tõe t’a Zezi sẽn dɩk sẽk ning n zãms nebã tãngã zugã pa ta lɛɛr pʋɩ-sʋk ye. La yaa Biiblã sɛb nins b sẽn gʋls ne hebre wã sɛb a nii verse rãmb 21 la a sẽn lebs n dɩkã. Rẽnd a sẽn yeelã fãa yaa “Wẽnnaam goama.” Bɩ d bao n bãng d sẽn tõe n tũ sagls a taab me Wẽnnaam bi-nongrã sẽn zãms nebã to-to.
“Deng n maneg f yellã ne f ba-biigã”
3. A Zezi sẽn keoog a karen-biisã sũ-yikrã wɛɛngẽ wã poore, a sagl-b lame tɩ bõe?
3 D sẽn yaa kiris-nebã, d tara Wẽnnaam vʋʋsem sõngã tɩ kɩt tɩ d tar sũ-noog la d nong laafɩ, bala laafɩ wã la sũ-noogã yaa Wẽnnaam vʋʋsem n kõte. (Gal. 5:22, 23) A Zezi ra pa rat tɩ laafɩ la sũ-noog ning sẽn be a karen-biisã sʋkã sa ye. Rẽ n so t’a keoog-b tɩ ned sũur sã n yikd n pa sigd tao-tao, tõe n wa tũu ne a yõore. (Karm-y Matɩe 5:21, 22.) Rẽ poore a yeela woto: “Dẽ yĩnga, fo sã n wa ne f kũun tẽn-kugr taoore, n zĩnd be n tẽeg tɩ f tara yell ne f ba-biiga, bɩ f bas f kũunã tẽn-kugrã taoore n kẽng n deng n maneg f yellã ne f ba-biigã n yaool n wa n kõ f kũunã.”—Mat. 5:23, 24.
4, 5. a) Yaa “kũun” bʋg yell la a Zezi sẽn gomd Matɩe 5:23, 24 pʋgẽ wã? b) Bõe yĩng tɩ d segd n maneg yell sẽn be tõnd ne d saam-biig sʋka?
4 “Kũun” ning yell a Zezi sẽn gomã yaa maandã buud toɛy-toɛyã b sẽn da maand Zerizalɛm wẽnd-doogẽ wã. Wala makre, rũmsã b sẽn da kʋʋd n kõt maandã. Maand kãens ra tara yõodo, bala b ra naaga bũmb nins nebã sẽn da maand n waoogd a Zeova wã sʋka. La a Zezi wilga bũmb yõod sẽn yɩɩd maoongã. A wilgame tɩ ned segd n deng n manega yell sẽn be yẽ ne a saam-biig sʋka, n yaool n kõ Wẽnnaam maoongo.
5 “Maneg f yellã ne f ba-biigã” rat n yeelame tɩ f kɩt tɩ laafɩ zĩnd yãmb sʋka. A Zezi gom-kãensã wilgda tõnd bõe? A sẽn yeelã wilgda vẽeneg tɩ d sã n pa zemsd ne d taabã, sãamda zood ning d sẽn tar ne Wẽnnaamã. (1 Zã 4:20) Sɩd me, pĩnd wẽndẽ wã, ned manesem sẽn da yaa to-to ne a taabã sã n pa sõma, a maand ka yõod Wẽnnaam nifẽ ye.—Karm-y Miise 6:6-8.
D segd n yɩɩ sik-m-mens rãmba
6, 7. Tõnd sã n wa rat tɩ laafɩ zĩnd tõnd ne saam-biig d sẽn beeg sʋka, bõe yĩng tɩ sik-m-mengã yaa tɩlae?
6 Tõnd sã n wa baoodẽ tɩ laafɩ zĩnd tõnd ne saam-biig sʋka, sasa kãng la d na n bãng d sã n yaa sik-m-meng soaba. Sik-m-meng soab pa wẽed no-koɛɛm ne a tẽed-n-taas sẽn na yɩl tɩ b sak n deeg tɩ yẽ n tar bʋʋm ye. Woto na n zẽna yɛlã n paase, tɩ lebg wala yell ning sẽn da be Korẽnt kiris-nebã sʋkã buudu. Yel-kãng wɛɛngẽ, a Poll yeela woto: “Yãmb kongda wʋsgo yãmb sẽn boond taab bʋʋd dũniyã bʋ-kaoodba nengẽ wã. Yaa bõe tɩ yãmb ka sak tɩ b maan yãmb sẽn ka tɩrga? La yaa bõe tɩ b sẽn fã yãmba, yãmb ka bas yellã tɩ sɛ?”—1 Kor. 6:7.
7 A Zezi pa yeel tɩ d segd n tɩ wilga d saam-biigã tɩ tõnd n tar bʋʋm la yaa yẽ n kong ye. A yeelame tɩ d segd n tɩ baoa laafɩ. Sẽn na yɩl tɩ laafɩ zĩnd tõnd sʋka, d segd n pelga d pʋg n togs-a sẽn be d sũurẽ. D segdame me n sak n deeg tɩ d sãama a sũuri. La sã n yaa tõnd n konge, bɩ d sik d meng n kos-a sugri.
‘Fo rɩtg nif sã n dat n maan tɩ f lʋɩ’
8. Kʋms-y bũmb ning a Zezi sẽn togs Matɩe 5:29, 30 pʋgẽ wã.
8 A Zezi sẽn wa n sõsd ne nebã tãngã zugã, a kõo sagls a taab Wẽnnaam noyã tũub wɛɛngẽ. A ra miime tɩ ninsaal sẽn pa zems zãngã yĩnga, a mengã ratem tõe n wa kɩtame t’a tʋm tʋʋm-yoodo. Rẽ n so t’a yeel woto: “Fo rɩtg nif sã n dat n maan foom tɩ f lʋɩ, bɩ f feoog-a n lob yɩɩga; tɩ bõe, yaa neer fo yĩng tɩ fo yĩnga will a yembr sãam n yɩɩd tɩ b lob fo yĩnga tõr bug-tẽnga. La fo nug rɩtg sã n dat n maan foo tɩ f lʋɩ, bɩ f fiuug-a n lob yɩɩga, tɩ bõe, a yaa neer fo yĩng tɩ fo yĩnga will a yembr sãam n yɩɩd tɩ b lob fo yĩnga tõr bug-tẽnga.”—Mat. 5:29, 30.
9. B sẽn yeel tɩ d “nif” wall d “nug” tõe n kɩtame tɩ d lʋɩyã rat n yeelame tɩ bõe?
9 Ninsaal sã n yã bũmb n dat n ket n tagsd a yelle, a tõeeme. Yaa tõog kãng la a Zezi sẽn mak ne “nif” ka wã. La ‘nugã’ makda tõnd tʋʋm-tʋmdɩ wã fãa. D sã n pa gũus ne d sẽn getã la d tʋʋmã, tõe n wa kɩtame tɩ d “lʋɩ,” n bas ‘Wẽnnaam tũubu.’ (Sɩng. 5:22; 6:9) Bũmb sã n wa rat n kʋɩɩb-d tɩ d kɩɩs a Zeova noyã, d segd n modga wʋsg baa sã n yaa toogo. Yaa modg-kãng la b sẽn mak ne nif feoogr wall nug fiuugrã.
10, 11. Bõe n tõe n sõng-d tɩ d ra wa yo?
10 Bõe n tõe n sõng tõnd tɩ d ra ges yɛl sẽn tõe n nek yoob tʋlsem d sũurẽ? A Zoob sẽn yɩ wẽn-zoɛtã yeela woto: “Mam wẽena ne m nin tɩ m ka na n ges pʋgsadb ne ratem sẽn yaa wẽng ye.” (Zoob 31:1) A Zoob ra kẽe kãadem, la a ra rata ne a sũur fãa n tũ Wẽnnaam noyã. D kẽe kãadem tɩ d pa kẽ kãadem me, d segd n maana woto. Sẽn na yɩl n da yo, d segd n sakdame tɩ Wẽnnaam vʋʋsem sõngã wilgd-d sore, bala a kɩtdame tɩ neb nins sẽn nong Wẽnnaamã tar yõk-m-menga.—Gal. 5:22-25.
11 D sã n dat n lak d mens ne yoobã, segdame tɩ d sok d mens n ges d sã n pa get yɛl sẽn nekd yoob tʋlsem sɛbã pʋsẽ wall televiziõ wã bɩ ẽntɛrnetã pʋgẽ. D tẽeg a Zezi karen-biig a Zak sẽn togs bũmb ningã. A yeela woto: “Ned kam fãa tara makr a meng wẽngã ratem sẽn makd yẽnda n bẽt yẽnda. La wẽng ratem sã n dɩk pʋga a rogda yel-wẽna, la yel-wẽna sã n wa bɩ, a wata ne kũum.” (Zak 1:14, 15) Vẽenega, ned sẽn dɩk a meng n kõ Wẽnnaam sã n ket n get pagb bɩ rap ne tʋls-wẽnse, a segd n basa rẽ tao-tao baa yaa toog ne-a. Rẽ maaneg yaa wa a sẽn na n feoog a nif n lobe.—Karm-y Matɩe 5:27, 28.
12. Sagl-bʋg la a Poll kõ tɩ tõe n sõng-d tɩ d mao ne yoobã tʋlsem n tõoge?
12 Bũmb nins d sẽn tõe n maan ne d nusã sẽn tõe n wa kɩt tɩ d kɩɩs a Zeova noyã yĩnga, d segd n modgdame n zãad d mens sõma. Rẽ n so tɩ d segd n tũ a Poll saglã. A yeela woto: “Bɩ y kɩɩs y yĩngã ratem dũniyã zug ka, sẽn yaa yoobo la rẽgdo la wẽng ratem la tags-wẽnse la zoe-bõne sẽn yaa bõn-naands pʋʋsgo.” (Kol. 3:5) B sẽn yeel ka tɩ ‘kɩɩsã’ wilgdame tɩ d segd n maana modgr wʋsg sẽn na yɩl n mao ne yoobã tʋlsem n tõoge.
13, 14. Bõe yĩng tɩ d pa segd n tall tags-yood la manesem wẽnse?
13 Sã n wa mik tɩ yaa tɩlae tɩ logtor fiuug ned karg bɩ a nug sẽn na yɩl t’a põs kũum, a soab na n sakame. B sẽn yeel tɩ d feoog d nifã n lob la d fiuug d nugã yaa tɩlae, sẽn na yɩl n da tall tags-yood la d ra maan bũmb sẽn tõe n kɩt tɩ d sãam zood ning d sẽn tar ne a Zeova wã ye. Yaa d sẽn na n modg n lak d mens ne ziri tũudmã la d tall tags-sõma la manesem sõng bal la d na n põs Zeɛnã sẽn makd sãoong wakat fãa yĩngã.
14 D sẽn pa zems zãngã yĩnga, yaa tɩlae tɩ d modg wʋsg n tõog n zã d mens sõma. A Poll yeela woto: “Mam modgda m menga n tõogd m yĩnga, tɩ mam sẽn moond koɛɛgã n togsd neb a taabã, Wẽnnaam kõn yaool n zãgs maam ye.” (1 Kor. 9:27) Bɩ d modg n tũ sagls nins a Zezi sẽn kõ-d Wẽnnaam noyã tũub wɛɛngẽ wã, n da wa sak n maan bũmb sẽn wilgd tɩ d pa nand a Zezi maoongã ye.—Mat. 20:28; Heb. 6:4-6.
D yɩ kõtba
15, 16. a) Kũunã wɛɛngẽ, mak-sõng bʋg la a Zezi kõ tõndo? b) A Zezi goam nins sẽn be Luk 6:38, Sebr Sõng pʋgẽ wã võor yaa bõe?
15 A Zezi goamã la a mak-sõngã wilgdame tɩ d segd n yɩɩ kõtba. A sɩd wilgame t’a yaa kõta, a sẽn sak n wa tẽngã zug ninsaalbã sẽn pa zems zãngã nafr yĩngã. (Karm-y 2 Korẽnt dãmb 8:9.) A sak n basa ziir ning a sẽn da tar saasẽ wã, n lebg ninsaala, la a sak n ki ninsaalbã sẽn yaa yel-wẽn-maandbã yĩngã. Rẽ kɩtame tɩ kẽer paam n na n tɩ rɩ naam ne yẽnda a Rĩungã pʋgẽ saasẽ. (Rom 8:16, 17) A Zezi ratame tɩ tõnd me yɩ kõtba. Rẽ n so t’a yeel woto:
16 “Ko-y tɩ b na kõ yãmb me. Y na n kolemda y fuug tɩ b kiig-y wamd pidungu, wamd sẽn yegs yegse n pĩ tɩ baas n sẽegdẽ. Yãmb sẽn dɩk wamd ning n mak n kõ y taabã, wamd kãng la b rɩkd n mak n kõ yãmb me.” (Luk 6:38, Sebr Sõngo) Pĩnd wẽndẽ wã, ned sã n da ra teed kẽere, a ‘kolemdeda a fuugã’ tɩ koaasã rɩk n kiig be. Tõnd sã n nong n kõtẽ, neb a taabã me na n kõta tõnd wʋsgo, tɩ tõe n yɩ d sẽn wat n be raab pʋgẽ.—Koɛ. 11:2.
17. Kũunã wɛɛngẽ, bõe la a Zeova maan tɩ yaa mak-sõngo, la bõe la tõnd tõe n maan n paam sũ-noogo?
17 A Zeova nonga neb nins sẽn kõt ne yamleoogã, la a na n keo-b lame. Yẽ n yɩ pipi n kõ mak-sõng kũunã wɛɛngẽ. A kõo a Bi-ribl-yendã sẽn na yɩl “tɩ ned ninga fãa sẽn tẽed bãmb kõn sãam ye, la a na paam vɩɩm sẽn ka sɛta.” (Zã 3:16) A Poll gʋlsa woto: “Ned ninga sẽn bʋt wʋsgo, a na n wʋka wʋsgo. Bɩ ned kam fãa kõ wa sẽn zems a sẽn da tags a sũur pʋgẽ, ka ne neng gãnengo walla modgr ye, tɩ bõe, Wẽnnaam nonga ned ninga sẽn kõt ne sũ-noogo.” (2 Kor. 9:6, 7) D sã n dɩk d sẽkã, d pãngã, la d arzɛkã n waoog a Zeova la d teel a tʋʋmdã, d na n paama sũ-noog la bark wʋsgo.—Karm-y Yelbũna 19:17; Luk 16:9.
“Da kɩt tɩ b peeb baorg fo taoor” ye
18. Bõe n tõe n kɩt tɩ d pa “paam keoor” d saasẽ Ba wã nengẽ?
18 “Bɩ y gũus n da maan yãmb tʋʋm sõma wã neba nifẽ tɩ b ges yãmb ye. Yãmb sã n maan woto, yãmb kõn paam keoor yãmb Ba sẽn be arzãna nengẽ ye.” (Mat. 6:1) Yaa tʋʋm sẽn zems ne Wẽnnaam daabã la a Zezi sẽn boond tɩ “tʋʋm sõma” ka wã. A ra pa rat n yeel tɩ ned pa segd n tʋm tʋʋm sõma zãma sʋk lae-lae ye. Bala yẽ meng ra yeela a karen-biisã tɩ b kɩt tɩ b ‘vẽenemã yãg nebã sʋka.’ (Mat. 5:14-16) D sã n maand bũmba fãa n dat tɩ nebã ges n pẽg-do, d pa na n “paam keoor” d saasẽ Ba wã nengẽ ye. Sã n yaa nebã pẽgrã la d baooda, d pa na n paam Wẽnnaam zoodo ne, la d pa na n paam bark nins a Rĩungã sẽn na n wa ne wã me ye.
19, 20. a) A Zezi sẽn yeel tɩ d sã n kõ kũun bɩ d ra peeb bargã võor yaa bõe? b) Ra sak tɩ f nug goabgã bãng f nug rɩtgã sẽn maandã võor yaa bõe?
19 D sã n tar yam sõngo, d na n tũu a Zezi saglgã. A yeela woto: “Dẽ yĩnga, fo sã n kõ naong rãmba, da kɩt tɩ b peeb baorg fo taoor wa zãmb dãmba sẽn maand karen-dot pʋsẽ la soɛy zutu, tɩ neb pẽg bãmba ye. Mam yeta yãmb sɩda tɩ bãmb paamda b keoore.” (Mat. 6:2) B ra kõta kũun n sõngd naong rãmbã. (Karm-y Ezai 58:6, 7.) A Zezi ne a tʋm-tʋmdbã ra kõta kũun n sõngd naong rãmbã. (Zã 12:5-8; 13:29) A Zezi ra pa gomd baorg sɩd-sɩd peebg yell ye. Bala nebã ra pa kõt kũun la b kɩtdẽ tɩ b sɩd peebd bard ye. A ra rat n wilgame tɩ d sã n kõ kũuni, d pa segd n saad n togsd nebã wa Fariziẽ rãmbã sẽn da maandã ye. A Zezi yeelame tɩ b yaa zãmb rãmba, bala b ra moonda ‘karen-dot pʋsẽ la soay zutu,’ sẽn na yɩl tɩ nebã bãng tɩ b kõo kũuni. Nin-kãensã ra zoe n “paamda b keoore.” B keoorã tɛk yaa nebã sẽn na n pẽg-bã, la b sẽn na n paam n zĩnd karen-saam-bɛdã sʋk wẽnd-dotẽ wã, bala b pa na n paam baa fʋɩ a Zeova nengẽ ye. (Mat. 23:6) La a Zezi karen-biisã yẽ ra segd n maana wãn-wãna? A Zezi sagla bãmb ne tõnd fãa woto:
20 “Fo sã n kõ naong rãmba, da sak tɩ fo nug goabga bãng fo nug rɩtga sẽn maand bũmb ninga ye, tɩ fo na soos n kõ naong rãmba, la fo Ba sẽn yã tɩ fo soosame n kõ, bãmb na keo foom.” (Mat. 6:3, 4) Naoor wʋsgo, d sã n dat n maan bũmbu, d tʋmda ne d nus a yiibã fãa. A Zezi sẽn yeel tɩ d ra sak tɩ d nug goabgã bãng d rɩtgã sẽn maandã, rat n yeelame tɩ d sã n kõtẽ, d pa segd n togsd nebã ye. Baa neb nins sẽn pẽ tõnd wa nug goabg ne nug rɩtg sẽn pẽ taab to-to wã.
21. Bark bʋs la d na n paam a Zeova nengẽ?
21 D sã n kõ “naong soab” bũmb n pa togs neda, na n kell n pa n solgame. D sã n maand woto, d Ba sẽn be saasẽ wã sẽn ne bũmb fãa wã na n keo-d lame. D pa tõe n yã d saasẽ Ba wã ne nif ye, la a nee ninsaalbã sẽn maandã fãa. (Zã 1:18) A Zeova sẽn yãt d ‘sẽn soosd’ n kõtẽ wã, a na n ning-d-la bark wʋsgo. Wala makre, d na n paama a zoodo, n paam d yel-wẽnã sugri, la d paam vɩɩm sẽn kõn sa. (Yel. 3:32; Zã 17:3; Ef. 1:7) Woto yõod yɩɩda ninsaalbã sẽn na n pẽgd tõndã zĩig sẽn zãre!
D sak n tũ a Zezi goamã
22, 23. Bõe yĩng tɩ d segd n sak n tũ a Zezi goamã?
22 A Zezi sẽn wilg nebã bũmb nins tãngã zugã tara yõod wʋsgo, la tõe n kɩtame tɩ d paam sũ-noog dũni kãngã sẽn pid ne zu-loeesã pʋgẽ menga. D sã n sakd n tũud a Zezi goamã wakat fãa, d sũy na n yɩɩ noogo.
23 Ned ning fãa sẽn “wʋmd” a Zezi goamã la a “sakd” n tũudẽ, a na n paama barka. (Karm-y Matɩe 7:24, 25.) Bɩ d fãa modg n tũ a Zezi saglsã. D na n yãa bũmb a taab a sẽn zãms nebã tãngã zugã sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ.
Y na n leokame tɩ bõe?
• Bõe yĩng tɩ d segd n maneg yell sẽn be tõnd ne d saam-biig sʋka?
• Bõe la d tõe n maan tɩ d ‘rɩtg nifã’ ra kɩt tɩ d lʋɩ?
• D sã n na n kõ ned kũuni, d manesem segd n yɩɩ wãn-wãna?
[Study Questions]
[Foto, seb-neng a 9]
D segd n manega yell sẽn be tõnd ne d tẽed-n-taag sʋka!
[Foto rãmba, seb-neng 11, 12]
A Zeova barkda neb nins sẽn kõt ne yamleoogã