Modg-y n tall-y nonglem sẽn pa sate
Modg-y n tall-y nonglem sẽn pa sate
‘Nonglem tõogda toog fãa. Nonglem ka sɛt abada.’—1 KOR. 13:7, 8.
1. a) Naoor wʋsgo nebã bilgda nonglmã wãn-wãna? b) Bõe la wʋsg nong n yɩɩd Wẽnnaam la b taabã?
HAL pĩnd wẽndẽ n tãag masã, ãdem-biisã gomda nonglmã yell wʋsgo. Yɩɩn-yɩɩndb yɩɩndame n gomd a yelle. Nonglmã yaa bũmb ãdem-biig fãa sẽn date. La nebã sẽn nong n bilgd-a to-to sɛbã pʋsẽ, filim dãmbẽ wã la yɩɩlã pʋsẽ wã mi n yaa mamsg bala, la rẽ me, loogda noor hal tɩ pa wõnd sɩd ye. Zĩig fãa, b koosda teed sẽn gomd nonglmã yelle. La ne rẽ fãa, nebã wʋsg pa tol n nong Wẽnnaam la b taabã baa bilf ye. Biiblã ra pĩnd n togsame tɩ yaoolem dayã na n yɩɩ woto, la d nee rẽ sẽn sɩd pidsdi. Nebã yaa ‘beed dãmba, ligd noangdba, . . . neb sẽn nong dũniyã sũ-noog n yɩɩd Wẽnnaam.’—2 Tɩm. 3:1-5.
2. Sagl-bʋg la Biiblã kõt tõnd nonglem ning sẽn pa zemsã wɛɛngẽ?
2 Wẽnnaam naana ninsaal t’a tõe n wilg nonglem. La Biiblã sagend-d lame tɩ d gũus tɩ nonglem sẽn pa zems me n be. A wilgda bũmb ning sẽn tõe n paam-do, d sã n bas tɩ nonglem kãng buudã soog-do. (1 Tɩm. 6:9, 10) Yãmb tẽra tʋm-tʋmd a Poll sẽn yeel bũmb ning a Demas zugã bɩ? A Demas ra yãagda a Poll tɩ b moond koɛɛgã, la a wa n nonga dũniyã tɩ kɩt t’a loog n bas a Polle. (2 Tɩm. 4:10) Tʋm-tʋmd a Zã me sagla kiris-nebã tɩ b gũus tɩ dũniyã nonglem sɩd yaa bẽdgo. (Karm-y 1 Zã 2:15, 16.) Ned sã n nong dũniyã ne a bũmb nins sẽn na n loogã, la a nebã vɩɩm manesmã, a soab pa tõe n le nong Wẽnnaam la bũmb nins sẽn yit a nengẽ wã ye.
3. D segd n mao n maana bõe, la rẽ wata ne sogs-bʋse?
3 Baa tõnd sẽn vɩ dũni kãngã pʋgẽ wã, d pa dũniyã rẽnd ye. Woto kɩtame tɩ d segd n mao tɩ d sẽn tagsd to-to nonglmã wɛɛngẽ wã ra wõneg dũniyã neb sẽn tagsd to-to wã ye. Yaa tɩlae tɩ d mao n da wa tall b nonglem ning buud sẽn pa zemsã ye. La Wẽnnaam datame tɩ d nong ãnd dãmba? Bõe n tõe n sõng-d tɩ d tall nonglem sẽn tõogd toog fãa, la sẽn pa sat abada? Wãn to la nonglem kãng buudã na n naf tõnd rũndã-rũndã la beoog daare? D segd n bao n bãnga Wẽnnaam Gomdã sẽn leokd sogs-kãensã to-to, la d tũ rẽnda.
D modg tɩ d sẽn nong a Zeova to-to wã paasdẽ
4. Wãn to la d tõe n kɩt tɩ d sẽn nong Wẽnnaam to-to wã paase?
4 D sã n dat tɩ d nonglmã ne a Zeova paasdẽ, baooda modgr wʋsgo. D tõe n maka rẽ ne tɩɩg b sẽn sele, n segd n ningd-a birg la b zãgsd-a koom sẽn na yɩl t’a bɩ wã. Tags-y ka-koaad yelle. A rengd n tʋma wʋsg n maneg a pʋʋgã n yaool n wa bʋde. A maanda woto n saagdẽ tɩ rẽ la koodã na n yɩ sõma. (Heb. 6:7) Tõnd me segd n maoome tɩ d sẽn nong Wẽnnaam to-to wã bɩtẽ. La bõe la d segd n maane? Wa ka-koaada, tõnd me segd n deng n manega d sũyã, bala yaa be la b bʋt Wẽnnaam Rĩungã koɛɛgã. Rẽ baoodame tɩ d zãmsd Biiblã sõma, sẽn na yɩl n bãngd Wẽnnaam n paasdẽ. (Kol. 1:10) D sã n kẽnd tigissã wakat fãa me, la d segend d mens n leokd neer sõssã wakate, d bãngrã na n paasdame. Rẽ yĩnga tõnd ned kam fãa modgdame n paasd a bãngrã wakat fãa bɩ?—Yel. 2:1-7.
5. a) Bõe n tõe n sõng-d tɩ d bãng a Zeova sẽn yaa Wẽnnaam ning buudã? b) Bõe me n tõe n kɩt tɩ d bãng Wẽnnaam tɩrlmã, a yamã la a pãngã?
5 A Zeova wilgda tõnd a sẽn yaa Wẽnnaam ning buudã a Gomdã pʋgẽ. D sã n zãmsd Biiblã n bãngd a Zeova n paasdẽ, d na n nong-a-la a tɩrlmã, a pãngã, la a yamã yĩnga, la sẽn yɩɩde, a nonglmã sẽn yɩɩd bũmb fãa wã yĩnga. A Zeova noyã la bũmb nins a sẽn maandã fãa wilgda a tɩrlmã. (Tõo. 32:4; Yɩɩl 19:8) D sã n bʋgs bũmb nins a Zeova sẽn naanã zutu, d yãtame t’a yamã sɩd ka to ye. (Yɩɩl 104:24) Ãndũniyã sẽn naan to-to wã me wilgda vẽeneg t’a Zeova sɩd yaa pãn-kãseng soaba.—Ezai 40:26.
6. Bõe la Wẽnnaam maan n wilg t’a nonga tõndo, la woto segd n kɩtame tɩ tõnd me maan bõe?
6 Bõe la d tõe n yeel Wẽnnaam nonglmã sẽn ka to wã wɛɛngẽ? A yaa kãseng wʋsgo, n nafd tõnd fãa. Wẽnnaam wilga tõnd a nonglmã, a sẽn sak n kõ rond ãdem-biisã fãagr yĩngã. (Karm-y Rom dãmb 5:8.) A kõo rondã ãdem-biisã fãa fãagr yĩnga, la yaa neb nins sẽn wilgd tɩ b nonga Wẽnnaam n tẽed a Biigã bal n na n dɩ a yõodã. (Zã 3:16, 36) Wẽnnaam sẽn sak t’a Zezi ki tɩ yɩ maoong tõnd yel-wẽnã sugr yĩngã, segd n kɩtame tɩ tõnd me wilg tɩ d nong-a lame.
7, 8. a) Bõe la d segd n maan n wilg tɩ d nonga Wẽnnaam? b) Wẽnnaam nin-buiidã sakda a noyã baa ne bõe?
7 Wãn-wãn la d tõe n wilg tɩ d nonga Wẽnnaam bũmb nins fãa a sẽn maan n kõ-dã yĩnga? Biiblã leokda sok-kãngã vẽenega. A yeta woto: “Wẽnnaam nonglem yaa tɩ tõnd sak bãmb tõogo. La bãmb tõog ka toog ye.” (1 Zã 5:3) A Zeova nonglmã kɩtdame tɩ d sɩd sakd a noyã. Yaa rẽ n kɩt me tɩ d moond a yʋʋrã la d gomd a Rĩungã yell ne nebã tɩ nafd-ba. D sẽn maand woto d sũyã sẽn pid ne bõn-kãensã maaneg raabã yĩnga, wilgdame tɩ yaa ne yam-sõng la d sẽn sakd Wẽnnaam noyã.—Mat. 12:34.
8 Dũniyã gill zugu, d saam-biisã ket n wɩngda ne Wẽnnaam noyã sakre, baa ne neb wʋsg sẽn kelgd Rĩungã koɛɛgã ne yam-kaalg wall b pʋd n pa tol n dat n kelgã. La rẽ pa kɩtd tɩ d saam-biisã basd n pa moond koɛɛgã neer ye. (2 Tɩm. 4:5) Tõnd me sẽn nong Wẽnnaamã yĩng kɩtame tɩ d modgd n sõngd nebã tɩ b bãngd Wẽnnaam, la b sakd a noyã.
Bũmb ning sẽn kɩt tɩ tõnd nong d Zusoab a Zezi Kiristã
9. A Zezi tõoga toog yel-bʋs pʋsẽ, la bõe n sõng-a t’a tõoge?
9 D sẽn nong Wẽnnaamã toor sẽn ka be, bʋʋm toor-toor yĩng n kɩt tɩ d segd n nong a Bi-riblã me. Baa d sẽn zɩ n yã a Zezi wã, d sã n zãmsd Biiblã d na n bãngd-a lame, la d sẽn nong-a to-to wã me na n paasdame. (1 Pɩɛ. 1:8) Wala makre, d na n bãngame t’a tõoga toog yɛl toɛy-toɛy pʋsẽ. A sẽn wa n maand a Ba wã raab tẽng zug ka wã, b kisg-a-la zaalem, b nams-a lame, b rõd-a-la yɛl toor-toore, b tʋ-a lame. A paama yaalg buud toor-toor me. (Karm-y Zã 15:25.) A Zezi sẽn da nong a saasẽ Ba wã yĩnga, a sak n tõoga toog yel-kãensã fãa pʋsẽ. Yaa nonglem yĩng la a sẽn sak n ki tɩ yɩ maoongã. La rẽ yɩɩ rond n yao neb wʋsg yĩnga.—Mat. 20:28.
10, 11. Kiristã sẽn maan bũmb ning n kõ tõndã kɩtame tɩ d rat n maan bõe?
10 Bũmb ning a Zezi sẽn maanã kɩtame tɩ tõnd me segd n wilg-a d mi-beoogo. D sã n tagsd Kiristã sẽn maan n kõ-dã yelle, d sẽn nong-a to-to wã paasdame. D sẽn yaa a karen-biisã, d segd n maoodame n kell n tall a nonglmã buudu, sẽn na yɩl n ket n tõogd toog n moond Rĩungã koɛɛg la d maand karen-biisã wa a sẽn kõ-d noor tɩ d maanã.—Mat. 28:19, 20.
11 D sẽn dat tɩ Kiristã bãng tɩ d nong-a-la a sẽn wilg t’a nonga ãdem-biisã fãa wã yĩnga, d modgdame n dat n baas tʋʋmd ning a sẽn bobl-dã tɩ saabã yaool n ta. (Karm-y 2 Korẽnt dãmb 5:14, 15.) Sẽn yɩɩd fãa, yaa nonglem ning Kiristã sẽn wilgã n kɩt tɩ bũmb ning Wẽnnaam sẽn da rat ne ãdem-biisã hal sɩngrẽ wã pidsdẽ. Mak-sõng ning Kiristã sẽn kõ-dã kɩtame tɩ tõnd ned kam fãa tõe n paam n sõng n kɩt tɩ raab kãng pidsi. Rẽ baoodame tɩ d maood wa d sẽn tõe tɛka, tɩ d sẽn nong Wẽnnaam to-to wã paasdẽ. (Mat. 22:37) D sã n tũud bũmb nins a Zezi sẽn zãms tõndã la d sakd a noyã, d wilgdame tɩ d nong-a lame, la tɩ d tʋll n teela Wẽnnaam naamã ne d sũy fãa wa a Zezi sẽn maanã, baa sẽn na yɩla.—Zã 14:23, 24; 15:10.
Bao-y nonglmã sẽn yaa sõma n yɩɩdã
12. Bõe la a Poll sẽn bool tɩ sẽn yaa “neer n yɩɩdã”?
12 Tʋm-tʋmd a Poll da rɩkda Kiristã togs-n-taare. A sẽn da tũud Kiristã nao hal sõma wã yĩng kɩtame t’a tõog n sagl a tẽed-n-taasã tɩ b rɩk yẽ togs-n-taare. (1 Kor. 11:1) A Poll sagla Korẽnt kiris-nebã tɩ b wɩng n bao kũun toɛy-toɛy nins vʋʋsem sõngã sẽn da kõt pipi kiris-nebã, wala makre, pʋʋs n maag bãasã la gom-zẽna goamã. La baasgo, a wilg-b lame tɩ bũmb a to sõmblem sẽn yɩɩd rẽ n be, tɩ b segd n bao. A yeel-b-la 1 Korẽnt dãmb 12:31 wã pʋgẽ woto: “La mam na n wilga yãmb bũmb sẽn yaa neer n yɩɩda.” Vɛrse nins sẽn pʋgdã wilgdame tɩ bũmb ning sẽn yaa neer n yɩɩdã yaa nonglmã. Bõe n kɩt tɩ nonglmã yaa neer n yɩɩda? A Poll dɩka makr n wilg a gomdã võore. (Karm-y 1 Korẽnt dãmb 13:1-3.) A sã n da tõe n maan bõn-kãsems toɛy-toɛy la a yaool n da pa tar nonglem, bõn-kãens yõod ne-a na n yɩɩ bõe? Yõod kae ye! Gom-kãngã yaa sɩd fasɩ. Wẽnnaam kɩtame t’a Poll wilg nonglmã sẽn dat n yɛɛlgã. Ad a sẽn bilg rẽ to-to wã sɩd kẽeda d sũy wʋsgo!
13. a) Yʋʋmd 2010 soabã vɛrse la bʋgo? b) Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ nonglem pa sat abada?
13 A Poll kẽnga taoor ne a gomdã, n wilg nonglem sẽn maande, la a sẽn pa maande. (Karm-y 1 Korẽnt dãmb 13:4-8.) Masã bɩ y maag y yĩng n bao n bãng yãmb sã n sɩd maanda nonglmã sẽn baood tɩ d maan bũmb ninsã. Sẽn yɩɩd fãa, ges-y b sẽn yeel bũmb ning vɛrse a 7 wã baasgẽ la vɛrse a 8 wã sɩngrẽ wã. B yeta woto: ‘Nonglem tõogda toog fãa. Nonglem ka sɛt abada.’ Yaa gom-kãensã n na n yɩ yʋʋmd 2010 soabã vɛrse. Gũus-y n ges-y t’a Poll yeela vɛrse a 8 wã pʋgẽ tɩ bãngr-goamã togsg la gom-zẽnã goama, n paas kũun a taabã vʋʋsem sõngã sẽn da kõt pipi kiris-nebã na n wa loogame. Bõn-kãens fãa ra na n wa saame. La nonglmã na n paa wakat fãa. A Zeova mengã yaa nonglem, la a bee wakat sẽn kõn sa. Woto yĩnga, nonglmã pa na n tol n sa abada. Wakat buud fãa, tõnd Wẽnnaamã sẽn ka saabã na n ket n wilgdame t’a yaa nonglem.—1 Zã 4:8.
Nonglem tõogda toog buud fãa
14, 15. a) Wãn to la nonglmã tõe n sõng tõnd tɩ d tõog toog d zu-loeesã pʋsẽ? b) Bõe n kɩt tɩ bi-bɩɩg a ye tõog n pa kɩɩs Wẽnnaam?
14 Bõe n sõngd kiris-nebã tɩ b tõogd toog zu-loeesã buud toor-toorã pʋsẽ? Sẽn yɩɩd fãa, yaa nonglem hakɩkã. Nonglem kãng kɩtdame tɩ ned sak n bõn a paoongo. La pa rẽ bal ye. F sã n tar-a, f tʋll n saka Wẽnnaam ne f sũur fãa, tɩ sã n yaa tɩlae bɩ f sak meng n ki Kiristã yʋʋr yĩnga. (Luk 9:24, 25) Tẽeg-y-yã a Zeova Kaset rãmb kẽer sẽn nams kã de kõnsãntrasiõ rãmb pʋsẽ dũni gill zabr a yiib-n-soabã sasa, tɩ b modg sãnda tɩ b tʋm tʋʋm-toodã yelle.
15 Bũmb ning sẽn paam bi-bɩɩg a Wilhelm sẽn da yaa a Zeova Kaset soab Alemayn wakat kãngã wã sɩd wilgda b sẽn nams-b to-to wã hal sõma. A tõdga Wẽnnaam kɩɩsgo, n sak tɩ Nazi rãmbã sodaas yiis-a n tão ne bug-raoog n kʋ. Nand tɩ b kʋ-a, a gʋlsa lɛtr n tool a roagdbã. A yeel-b-la woto: “Sẽn yɩɩd fãa, tõnd segd nonga Wẽnnaam wa d Zusoab a Zezi Kirist sẽn kõ-d noor tɩ d maanã. D sã n kell n sak-a, a na n wa rol-d lame.” Kaoosg zugẽ, a ma-bi-poak a ye yeela Gũusg Gasgã sõsg a yembr pʋgẽ woto: “Tõnd zakã rãmb fãa modgdame tɩ baa toog wakat bɩ d wilgdẽ tɩ Wẽnnaam nonglmã n segd n lʋɩ taoore.” Rũndã-rũndã, tõnd saam-biis sẽn be bãens rotẽ Armeni, Eritre, Kooredisiid la tẽns a taab pʋsẽ me tara yam kãngã buudu. Saam-bi-kãensã ket n nonga a Zeova hal wʋsgo.
16. Zu-loe-bʋs la Malawi saam-biisã tõog-yã?
16 Tẽns kẽer me pʋsẽ, zu-loees a taab n kɩt tɩ pa nana ne d saam-biisã tɩ b tõog toog n kell n sak Wẽnnaam ye. Wala makre, hal sẽn na maan yʋʋm 26 pʋgẽ, Malawi goosneemã gɩdga a Zeova Kaset rãmbã tʋʋmd la b nams-b hal tɩ loog noore. D saam-biisã sẽn kell n tõog toogã, Wẽnnaam dol-b lame. B sẽn wa n sɩng b namsgã tɩ b sõorã ra kolga neb 18 000 Malawi. Yʋʋm pis-tã poore, b sõorã fɩɩga naoor a yiib n dogl bũmbu. Bala masã, b taa neb 38 393. Tẽns a taab pʋsẽ me, namsgã baasa ne saam-biisã sõor fɩɩgre.
17. Bõe la neb kẽer zags rãmb maan-ba, la bõe n sõng-b tɩ b tõog toogo?
17 Yaa sɩd tɩ b sã n wa namsd Wẽnnaam nin-buiidã, pa nana ye. La sã n yaa kiris-ned zak rãmb n wẽneg n kɩɩsd-a, rẽ wẽnem n yɩɩde. D zakã neb wall d roagdb sã n kɩɩsd-do, tõe n sãama d sũur wʋsgo. La a Zezi pa pĩnd n togs tɩ woto buud na n zĩndame sɩda? N-ye. Kiris-neb wʋsg sɩd sega zu-loees tɩ wilgdẽ t’a gomdã yaa sɩda. (Mat. 10:35, 36) Kom-bɩɩs wʋsg roagdb sẽn pa a Zeova Kaset rãmb nams-b-la b tũudmã yĩnga. Kẽer doagdb rig-b lame meng n yiis b zagsẽ tɩ saam-biis reeg-ba. Sãnda roagdb meng tolg n yeel-b lame tɩ b pa le yaa b kamb ye. Bõe n sõng nin-kãensã tɩ b tõog toogo? Pa b sẽn nong b saam-bi-taasã yĩng bal ye. Sẽn yɩɩd fãa, yaa b sẽn nong a Zeova ne a bi-riblã yĩnga.—1 Pɩɛ. 1:22; 1 Zã 4:21.
18. Wãn-wãn la nonglem ning sẽn tõogd toog fãa pʋgẽ wã tõe n sõng kiris-neb b kãadem pʋgẽ?
18 Vɩɩmã nens wʋsg pʋsẽ, nonglem ning sẽn tõogd toog buud fãa pʋgẽ wã tallg yaa tɩlae. Nonglem kãng kɩtdame tɩ rap ne b pagb tõogd n tũud a Zezi sagl-kãngã b kãadmã pʋgẽ. A yeel-a woto: “Bɩ ned da welg bũmb nins Wẽnnaam sẽn lagem ne taabã ye.” (Mat. 19:6) Kiris-neb sã n wa tar zu-loees b kãadem pʋgẽ, b segd n wilgame tɩ b teega a Zeova. (1 Kor. 7:28) A Gomdã yetame tɩ ‘nonglem tõe n tõoga toog fãa pʋgẽ,’ la rao ne a pag sãn nong taaba, na n sõng-b lame tɩ b kãadmã ra tol n koms ye.—1 Kor. 13:4-8.
19. Bõe la Wẽnnaam nin-buiidã maan b taab yĩng sabab-wẽns poore?
19 Sabab-wẽns sasa, nonglmã sõngda tõnd tɩ d tõogd toog buud fãa. Sɩd yɩɩ woto tẽngã sẽn da wa n digimd Peru soolmẽ wã poore, la seb-kãseng ning b sẽn bool t’a Katrina wã sẽn wa ne sãoong buud toor-toor Etazĩni soolmã babg a ye pʋgẽ wã me zugẽ. Tõnd saam-biis wʋsg zags la b teed n sãame. La Wẽnnaam nin-buiidã sẽn be dũniyã gill zugã wilga b nonglem ne d saam-bi-kãensã, n tool-b kũun toor-toore, tɩ kẽer meng sak n kẽng n tɩ sõng-b n lebs n me b rotã la Rĩungã roto. Woto fãa wilgda vẽeneg tɩ d saam-biisã sɩd nonga taab la b kʋmd taaba, wakat fãa la sẽn yaa yell ning fãa pʋgẽ me.—Zã 13:34, 35; 1 Pɩɛ. 2:17.
Nonglem pa sat abada
20, 21. a) Bõe yĩng tɩ d yetẽ tɩ nonglem yaa neer n yɩɩd bũmb fãa? b) Yaa bõe n kɩt tɩ yãmb baood nonglmã ne y sũur fãa?
20 Rũndã-rũndã, d sã n get zems-n-taar ning sẽn be a Zeova nin-buiidã sʋkã, d nee vẽeneg tɩ nonglmã sɩd tara yõodo. Hakɩka, wakat fãa, nonglmã tara yõod n yɩɩd bũmb fãa. Kelg-y tʋm-tʋmd a Poll sẽn wilg rẽ vẽeneg to-to. A reng n yeelame tɩ vʋʋsem sõngã kũun a taabã fãa na n saame, la a paas tɩ tigingã segd n mao n bɩɩ Wẽnnaam daabã bãngr pʋgẽ. Yaa rẽ poor la a baas a gomdã n yeel woto: “Dẽ, masã, bõn-kãensã a tãabã ka sɛt ye, sẽn yaa tẽebo, la tẽeb pidsg gũudum la nonglem. La sẽn yɩɩd fãa bãmb sʋka yaa nonglem.”—1 Kor. 13:13.
21 Wakat n wat tɩ bũmb nins tõnd sẽn tẽed n gũud b pidsgã na n pidsi, tɩ tẽeb pa le tar yõod ye. Wẽnnaam sã n wa lebs n maan bũmba fãa paalse, kãab-nood nins fãa d sẽn gũud ne yãgbã sɩd na n pidsame, tɩ b pa le yaa bũmb d sẽn saagd tɩ d na n paamame ye. La nonglmã yẽ? A pa na n tol n sa abada. A na n paa wakat fãa. D sẽn na n wa vɩɩmd wakat sẽn pa satã yĩnga, yaa vẽeneg tɩ d na n wa paam n bãnga Wẽnnaam nonglmã sõma n paase. Wa Wẽnnaam sẽn datã, y sã n modg n tall nonglmã sẽn yaa neer n yɩɩd la sẽn pa na n sa abada wã, yãmb me na n paa wakat sẽn kõn sa.—1 Zã 2:17.
Y na n leokame tɩ bõe?
• Bõe n kɩt tɩ d segd n gũus d mens ne nonglem ning sẽn pa zemsã?
• Nonglem tõe n sõng-d lame tɩ d tõog bõe?
• Bõe yĩng tɩ d yetẽ tɩ nonglem pa sat abada?
[Zãmsgã sogsgã]
[Goam sẽn tar pãngã, seb-neng 27]
Yʋʋmd 2010 vɛrse wã la woto: ‘Nonglem tõogda toog fãa. Nonglem ka sɛt abada.’—1 Kor. 13:7, 8.
[Foto, seb-neng 26]
Nonglem ning sẽn pa satã sõnga d tẽed-n-taasã Malawi tɩ b tõog toogo