Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Wẽnnaam yamã la a bãngrã ka koak ye!

Wẽnnaam yamã la a bãngrã ka koak ye!

Wẽnnaam yamã la a bãngrã ka koak ye!

“Ges Wẽnnaam yam la b bãngr sẽn ka tɛka. Ned ka tõe n bãng bãmb yam-yãkrã ye, la a ka tõe n fees n bãng bãmb sẽn maand bũmb ninsã me ye.”—ROM 11:33.

1. Bõe la kiris-nebã tar tɩ yaa zu-zẽkr sẽn ka to n kõ-ba?

BÕE la yãmb zoe n paam n tagsdẽ tɩ yaa zu-zẽkr y sẽn nan zɩ n paame? Tõe tɩ y tagsda tʋʋmd y sẽn paame, pa rẽ bɩ bũmb b sẽn maan n waoog-y yelle. La sã n yaa ne tõnd sẽn yaa kiris-nebã, yaa a Zeova sẽn yaa Wẽnnaam sɩd-sɩdã sẽn kɩt tɩ d tar zood sõma ne-a wã la zu-zẽkr sẽn ka to n kõ-do. Woto kɩtame tɩ ‘Wẽnnaam mi tõndo.’—1 Kor. 8:3; Gal. 4:9.

2. Bõe yĩng tɩ d sã n mi a Zeova tɩ yẽ me mi tõnd bɩ yaa zu-zẽkr tɛkẽ n kõ-do?

2 Bõe yĩng tɩ d sã n mi a Zeova tɩ yẽ me mi tõnd bɩ yaa zu-zẽkr tɛkẽ n kõ-do? Bala yẽ n ka to ãndũniyã fãa pʋgẽ. Sẽn paase, a kogenda neb nins a sẽn nongã. No-rɛɛs a Nahũm yeela woto: “[A Zeova] yaa sõngo. Bãmb yaa b nebã pãng toog wakate. Bãmb mii neb nins sẽn teeg bãmbã.” (Nah. 1:7; Yɩɩl 1:6) Sɩd me, yɩl n wa paam vɩɩm sẽn ka sɛtã, d segd n bãnga Wẽnnaam sɩd-sɩda, la d bãng a Zezi Kirist sẽn yaa a Biigã.—Zã 17:3.

3. Bãng Wẽnnaamã baoodame tɩ d maan bõe?

3 Pa d sẽn na n mi Wẽnnaam yʋʋrã bal la d tõe n yeel tɩ d sɩd mi-a lame ye. D segd n baoa zood sõma ne-a, la d mi a sẽn nong la a sẽn pa nonge. D sã n maand bũmb nins Wẽnnaam sẽn nongã la d zãagd d mens ne a sẽn pa nongã, d wilgdame me tɩ d mi-a-la sõma. (1 Zã 2:4) La d sã n dat n sɩd bãng a Zeova, bũmb a to me n yaa tɩlae. D segd n bãnga bũmb nins a sẽn maanã, a sẽn maan dẽ to-to wã, la bũmb ning sẽn kɩt t’a maan dẽ wã. D sã n bãngd a Zeova raabã n paasdẽ, na n kɩtame tɩ d maneg n pẽgd-a, a ‘yamã la a bãngrã sẽn ka tɛkã’ yĩnga.—Rom 11:33.

A Zeova yaa Wẽnnaam sẽn pidsd a raabo

4, 5. a) Biiblã pʋgẽ, b sã n gomd “raab” yelle, yaa bõe yell la b gomda? b) Rɩk-y makr n wilg ned sẽn tõe n pids a raab ne manesem toor-toor to-to.

4 A Zeova yaa Wẽnnaam sẽn pidsd a raabo. Biiblã gomda a “raab [ning] sẽn ka tɛkã” me yelle. (Ef. 3:10, 11) Woto rat n yeelame tɩ bõe? Biiblã pʋgẽ, b sã n gomd “raab” yelle, yaa bũmb takɩ b sẽn yãk n dat n maane, n yaool n tõe n pids-a ne manesem toor-toor yell la b gomda.

5 D rɩk makr wa ned sẽn dat n tog sore. A raabã yaa a tõog n ta zĩig ning a sẽn datã. A sẽn na n tũ sor ning wall a sẽn na n zomb bũmb ningã bee ne yẽ. A sã n dɩk sorã, bũmb tõe n wa kɩtame tɩ lebg tɩlae t’a toeem sore. Wala makre, saag sẽn ni tɩ koom pid sorã, pa rẽ bɩ sorã sẽn sãam tɩ b pag n manegdẽ. La baa sẽn yaa a soab fãa, a sã n ta zĩig ning a sẽn datã, a raabã pidame.

6. Wãn to la Zeova toeem a sẽn da rat n pids a raabã to-to wã?

6 Wa sẽn tõe n yɩ tɩlae tɩ so-toagd toeem sor n tõog n ta zĩig ning a sẽn datã, a Zeova me maana toeeng toor-toor a raab ning sẽn ka tɛkã pidsg yĩngã. A sẽn mi t’a kõo ninsaalbã la malɛgsã sor tɩ b tõe n yãk b sẽn dat bũmb ningã kɩtame t’a mi n toeemd a sẽn na n pids a raabã to-to wã. Wala makre, d gom a Zeova sẽn tũnugd ne yageng ning a sẽn da pʋlmã n pidsd a raabã to-to wã yelle. Sɩngrẽ wã, a Zeova yeela a Ãdem ne a Hawa “tɩ b rog kamb n pid dũniyã la b tõog-a.” (Sɩng. 1:28) Rẽ yĩnga b sẽn kiis Wẽnnaam Edɛnnã kɩtame t’a raab-kãng vaal bɩ? Ayo! Yel-kãngã kɩtame tɩ zĩig pʋgẽ, a Zeova toeem a sẽn na n pids a raabã to-to wã, tɩ yaa wa so-toagd sẽn toeem “sore.” A reng n togsame tɩ “yageng” n na n wa menes kɩɩsgã sẽn wa ne yell ningã.—Sɩng. 3:15; Heb. 2:14-17; 1 Zã 3:8.

7. A Zeova sẽn gom a meng yell to-to Yikr 3:14 zãmsda tõnd bõe?

7 A Zeova sẽn gom a meng yell to-to ne a Moiizã sɩd wilgdame t’a raabã pidsg pʋgẽ, baa sẽn wa n yaa to-to fãa, a tõe n toeema a sẽn maand yɛlã to-to wã. Yɩɩ a sẽn wa n bobl a Moiiz tʋʋmd t’a tagsdẽ t’a pa na n tõogã, la a Zeova kenga a raood n yeel-a woto: “Mam na n yɩɩ m sẽn na n yɩ a soaba.” La a paase: “Ad bũmb ning fo sẽn na n yeel Israɛll kambã: ‘A mam na n yɩɩ tʋma maam yãmb nengẽ.’” (Yik. 3:14, NW) Hakɩka, a Zeova tõe n yɩɩ a sẽn dat n yɩ-a soab sẽn na yɩl n pids a raabã! Tʋm-tʋmd a Poll wẽe yel-bũnd Rom dãmb sak 11 wã pʋgẽ n bilg rẽ. Yel-bũn-kãng gomda oliiv tɩɩg yelle. D na n sõsa yel-bũn-kãng zugu. Woto, d saagd n na n wa tɩ vɩɩmda saasẽ tɩ yaa tẽngã zug la d na n wa vɩɩmd wakat sẽn kõn sa me, d na n maneg n pẽga a Zeova, a bãngrã la a yamã sẽn ka koakã yĩnga.

A Zeova raabã ne yageng ning a sẽn da pʋlmã

8, 9. a) Yɛl a naas bʋs n na n sõng-d tɩ d tõog n wʋm oliiv tɩɩgã yel-bũndã võore? b) Sok-bʋg leoor n wilgd t’a Zeova raabã pidsg pʋgẽ, a tõe n toeema a sẽn maand yɛlã to-to wã?

8 Sẽn na yɩl n tõog n wʋm oliiv tɩɩgã yel-bũndã võore, rẽndame tɩ d bãng bũmb a naas a Zeova sẽn maan n na n pids raab ning a sẽn tar ne yagengã. Pipi, a Zeova pʋlma a Abrahaam tɩ yaa yẽ yagensã maasem yĩng la “dũniyã buud fãa na n paam barka.” (Sɩng. 22:17, 18) Yiib-n-soaba, a wilga Israɛll nebã sẽn yaa a Abrahaam yagensã tɩ b “buudã [ra] na n yɩɩ maan-kʋʋdb” buudu. (Yik. 19:5, 6) Tãab-n-soaba, Israɛll nebã wʋsg sẽn pa sak Mesi wã poore, a Zeova yãka yam n na n bao neb tɩ b yɩ maan-kʋʋdb buudu. (Mat. 21:43; Rom 9:27-29) Sẽn na n baase, baa sẽn yaa a Zezi la a Abrahaam yagen-kãsengã, neb a taab me n paam n na n zĩnd a Abrahaam yagensã sʋka.—Gal. 3:16, 29.

9 Bõn-kãensã a naasã toor sẽn ka be, Wilgr sebrã me sõng-d lame tɩ d bãng tɩ neb 144000 n na n kẽng saasẽ n tɩ naag a Zezi n yɩ rĩm dãmb la maan-kʋʋdba. (Wil. 14:1-4) B yeelame me tɩ nin-kãens yii “Israɛll dãmbã fãa sʋka.” (Wil. 7:4-8) Woto rat n yeelame tɩ neb 144000 fãa yaa Israɛll buudã neba, rat n yeel tɩ zʋɩf rãmb bɩ? Sok-kãngã leoorã wilgdame t’a Zeova raabã pidsg pʋgẽ, a tõe n toeema a sẽn maand yɛlã to-to wã. Bɩ d ges lɛtr ning tʋm-tʋmd a Poll sẽn tool Rom kiris-nebã sẽn tõe n sõng tõnd to-to tɩ d paam sokrã leoore.

Buud sẽn yaa maan-kʋʋdb buudu

10. Zu-no-bʋg la Israɛll buudã neb ra tara?

10 Wa d sẽn zoe n togsã, yaa Israɛll buudã pʋgẽ bal la buud sẽn yaa maan-kʋʋdb buud sẽn welg toor Wẽnnaam yĩngã ra segd n yi. (Karm-y Rom dãmb 9:4, 5.) La yageng ning b sẽn pʋlmã sã n wa, bõe n da na n maane? Rẽ yĩnga neb 144000 fãa sẽn yaa Israɛll sẽn yaa Wẽnnaam dẽndã ra na n sɩd yii Israɛll buudã neb sʋk bɩ?

11, 12. a) Wakat bʋg la b sɩng saasẽ Rĩungã neb yãkre, la zʋɩf rãmbã wʋsg manesem yɩɩ wãn wakat kãnga? b) Wãn to la a Zeova kɩt tɩ neb nins sẽn na n yɩ a Abrahaam yagen-kãsengã yagen-taasã sõor pidi?

11 Karm-y Rom dãmb 11:7-10. Israɛll nebã wʋsg pa sak a Zezi ye. Woto kɩtame tɩ Wẽnnaam yãk yam tɩ pa na n yɩ bãmb sʋkã bal la a na n yãk neb sẽn na n yɩ a Abrahaam yagen-kãsengã yagen-taasã ye. La yʋʋmd 33 Pãntekotã sasa b sẽn wa n sɩng neb nins sẽn na n yɩ rĩm dãmb la maan-kʋʋdb saasẽ wã yãkrã, zʋɩf rãmb kẽer la b yãk-yã. Yɩɩ bãmb tus a wãn bala. Rẽnd d sã n na n mak-b ne Israɛll buudã, b yaa bilf bal bɩ “kelle.”—Rom 11:5, NW.

12 La wãn to la a Zeova ra na n kɩt tɩ neb nins sẽn na n yɩ a Abrahaam yagen-kãsengã yagen-taasã sõor pidi? (Rom 11:12, 25NW) Tʋm-tʋmd a Poll leoka sok-kãngã n yeel woto: “A ka tɩ Wẽnnaam goamã yaa zaalem ye. Tɩ bõe, a ka Israɛll yagensã fãa n yaa Israɛll buud ye. La ka a Abrahaam yagensã fãa n ya a kamb [sẽn na n yɩ a yagen-kãsengã yagen-taas] ye. . . . Rat n togsame tɩ ka kambã fãa a Abrahaam sẽn dogã n yaa Wẽnnaam kamb ye, la b geta kãabg kambã bal wa yẽ yagense.” (Rom 9:6-8) Rẽnd pa tɩlae tɩ ned yɩ zʋɩf t’a Zeova yaool n yãk-a t’a naag neb nins sẽn na n yɩ a Abrahaam yagen-kãsengã yagen-taasã ye.

Oliiv tɩɩgã yel-bũndã

13. Oliiv tɩɩgã yel-bũndã pʋgẽ, a) tɩɩgã makda bõe? b) a yẽgrã makda ãnda? d) a sɛɛgã makda ãnda? e) a wilã makda ãnd dãmba?

13 Tʋm-tʋmd a Poll maka neb nins sẽn na n yɩ a Abrahaam yagen-kãsengã yagen-taasã ne oliiv tɩɩg wila. * (Rom 11:21) Oliiv tɩɩg ning b sẽn selã makda Wẽnnaam raabã pidsgu, raab ning a sẽn da tar a yamẽ a sẽn wa n maand kaoolã ne a Abrahaamã. Tɩɩgã yẽgr zemsa zãnga, n makd a Zeova, bala yaa yẽ la Israɛll sẽn yaa Wẽnnaam dẽndã lugunda. (Ezai 10:20; Rom 11:16) Tɩɩgã sɛɛg makda a Zezi sẽn yaa a Abrahaam yagen-kãsengã. Wilã sẽn naag taab makda a Abrahaam yagen-kãsengã yagen-taasã fãa gilli.

14, 15. Ãnd dãmb la b kʋʋs oliiv tɩɩg ning b sẽn selã zugu, la ãnd dãmb la b tall n wa tong tɩɩgã zugu?

14 Oliiv tɩɩgã yel-bũndã pʋgẽ, b maka zʋɩf rãmb nins sẽn pa sak a Zezi wã ne tɩɩgã wil b sẽn “kʋʋs” n lobe. (Rom 11:17) Rẽnd b pa paam n na n yɩ a Abrahaam yagen-kãsengã yagen-taas ye. La b na n ledg-b-la ne ãnd dãmba? Zʋɩf rãmbã sẽn wukd b mens b sẽn paam n yaa a Abrahaam yagensã pa tõe n sak n deeg tɩ Wẽnnaam na n ledg-b-la ne bu-zẽmsã neb ye. La a Zãmbatiis ra zoe n yeel-b lame t’a Zeova sã n data, a tõe n kɩtame tɩ kug lebg a Abrahaam kamba.—Luk 3:8.

15 La bõe la a Zeova maan sẽn na yɩl n pids a raabã? A Poll wilgame tɩ weoogẽ oliiv tɩɩg wil la b yãgs n wa tong oliiv tɩɩg ning b sẽn selã, n ledg wil nins b sẽn kʋʋsã. (Karm-y Rom dãmb 11:17, 18.) Rẽnd d tõe n yeelame tɩ bu-zẽmsã neb nins sẽn lebg kiris-neb sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebã la weoogẽ oliiv tɩɩg wil b sẽn yãgs n tongã. Yɩɩ woto ne Rom tigingã neb kẽere. Tũu ne woto tɩ b lebg a Abrahaam yagense. B ra yaa wa weoogẽ oliiv tɩɩg wila, tɩ kɩt tɩ b ra pa tõe n paam n kẽ kaool ning Wẽnnaam sẽn maan ne a Abrahaamã pʋgẽ ye. La a Zeova paka sor tɩ b tõog n lebg a Abrahaam yagense.—Rom 2:28, 29.

16. Wãn to la tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr bilg Wẽnnaam bu-paallã luglgu?

16 Tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr wilga rẽ võor n yeel woto: ‘Dẽ yĩnga, bãmb kug-kãng [a Zezi Kirist] bee yõod wʋsg ne yãmb [rat n yeel tɩ zʋɩf rãmb la bu-zẽmsã neb nins sẽn paam vʋʋsem sõngã zaeebã] sẽn tẽedã, la ne neb nins sẽn ka tẽedã, kugr ning tãn-metbã sẽn zãgsã, kug-kãng lebga roogã pãng kugri, a soakã zĩigẽ. La a yaa kug-lakdg nebã yĩnga. La pĩig sẽn lubd neba. . . . La yãmb yẽ, yãmb yaa buud b sẽn tũusi, la naam maan-kʋʋdba, la buud sẽn welg toor Wẽnnaam yĩnga, neb Wẽnnaam sẽn da tɩ y moon n wilg sẽn bool-a yãmb n yiis likã pʋgẽ, n kẽes-y vẽenem sẽn be ziirã pʋgã tʋʋm sõma wã. Pĩndã, yãmb dag n ka Wẽnnaam neb ye, la masã, yãmb yaa Wẽnnaam neba. Yãmb sẽn dag n ka paam nimbãan-zoeerã, masã, yãmb paama nimbãan-zoeere.’—1 Pɩɛ. 2:7-10, Kãab-paalgã Koe-noogo.

17. Bõe yĩng t’a Zeova sẽn maan bũmb ningã wõnd lebende?

17 A Zeova maana bũmb neb wʋsg sẽn da pa tol n tẽed lae-lae. A Poll yeelame tɩ yɛlã sẽn yɩ to-to wã yaa bũmb sẽn yaa lebende. (Rom 11:24, NW) Woto rat n yeelame tɩ bõe? Nebã ra pa wae n yãkd weoogẽ oliiv tɩɩs wil n tongd oliiv tɩɩs b sẽn sel ye. B ra pʋd n geta rẽ wa bũmb sẽn pa zemse. La baasgo, neb n maan woto pipi kiris-nebã wakatẽ. * A Zeova me maana bũmb nebã sẽn da pa tẽede. Sã n yaa ne zʋɩf rãmbã, bu-zẽmsã neb pa tõe n wom biis sẽn yaa sõma ye. La a Zeova kɩtame tɩ bu-zẽmsã neb naag n lebg “buud” sẽn womd Rĩungã biisi. (Mat. 21:43) Sẽn sɩng ne a Korney sẽn yɩ pipi bu-zẽng ned sẽn pa kẽ bãong sẽn paam vʋʋsem sõngã zaeeb yʋʋmd 36 tɛkã, a Zeova paka sor tɩ bu-zẽmsã neb sẽn pa kẽ bãongã tõe n paam tɩ b tong-b makrã pʋgẽ oliiv tɩɩgã zugu.—Tʋʋ. 10:44-48. *

18. Yʋʋmd 36 soabã loogr poore, bõe la zʋɩf rãmbã ra ket n tõe n paame?

18 Woto rat n yeelame tɩ yʋʋmd 36 poore, zʋɩf le pa tõe n paam n naag a Abrahaam yagen-kãsengã yagen-taasã bɩ? Ayo! A Poll yeela woto: “La bãmb [zʋɩf rãmbã] me sã n ka kell n kong tẽebo, b na n leb n tonga bãmba, tɩ bõe, Wẽnnaam tara pãng tɩ leb n tong bãmb yɛsa. Wẽnnaam sã n yãk foom weoog oliiv tɩɩg zug n tong foom oliiv tɩ-sõng zugu, fo sẽn bul n da ka woto, dẽ, neb nins sẽn sɩd yaa wilã na n paama tongr b meng oliiv tɩɩgã zug n yɩɩda.”—Rom 11:23, 24.

“Israɛll fãa na n paama fãagre”

19, 20. Wa oliiv tɩɩgã yel-bũndã sẽn wilgdã, bõe la a Zeova maan-yã?

19 A Zeova raab ning a sẽn tar ne “Israɛll sẽn yaa Wẽnnaam dẽndã” pidsda ne manesem sẽn be rasãnde. (Gal. 6:16) A Poll yeelame tɩ “Israɛll fãa na n paama fãagre.” (Rom 11:26) A Zeova sẽn yãk wakat ningã sã n ta, “Israɛll fãa,” rat n yeel tɩ Israɛll sẽn yaa Wẽnnaam dẽndã neb fãa na n lebga rĩm dãmb la maan-kʋʋdb saasẽ. Baa fʋɩ pa tõe n gɩdg a Zeova raabã tɩ pa pids ye!

20 Wa Wẽnnaam sẽn da pĩnd n togsã, a Abrahaam yagensã, rat n yeel t’a Zezi Kirist ne neb 144000 na n kɩtame tɩ “dũniyã buud fãa” paam barka. (Rom 11:12; Sɩng. 22:18) Woto, Wẽnnaam nin-buiidã fãa na n dɩɩ segl-kãngã nafa. Hakɩka, d sã n bao n bãng a Zeova sẽn maand to-to n pidsd a raab ning sẽn ka tɛkã, d pa tõe n pa maneg n pẽg-a, a ‘yamã la a bãngrã sẽn ka tɛkã’ yĩng ye.—Rom 11:33.

[Tẽngr not rãmbã]

^ sull 13 Yaa vẽeneg tɩ oliiv tɩɩgã pa makd Israɛll buudã ye. Baa Israɛll buudã sẽn tall rĩm dãmb la maan-kʋʋdbã, Israɛll pa lebg maan-kʋʋdb buud ye. Tõogã ra wilgame tɩ Israɛll rĩm pa segd n yɩ maan-kʋʋd ye. Dẽnd a Poll wilga Wẽnnaam sẽn tũnug ne Israɛll sẽn yaa Wẽnnaam dẽndã to-to n pids a raabã ning sẽn yaa lugl buud sẽn yaa maan-kʋʋdb buudã. Woto yaa bũmb ning b sẽn da wilg yʋʋmd 1983, sɩpaolg kiuug rasem 15 Gũusg Gasgã seb-neng 14-19 pʋgẽ wã remsgo.

^ sull 17 Ges-y zĩ-gũbr ning gom-zug sẽn yaa:  “Bõe yĩng tɩ b mi n tongd oliiv tɩɩg wilã?”

^ sull 17 Woto zĩnda yʋʋm a tã la pʋɩ-sʋkã saabẽ. Wakat kãng tɩ ra ket n yaa zʋɩf rãmbã bal la b ra kõ sor tɩ b tõe n paam n lebg Wẽnnaam bu-paallã neba. Bãngr-gomd ning sẽn gomd yʋʋm pis-yopoe naoor a yopoe wã pĩnd n togsame tɩ sɩd na n yɩɩ woto.—Dan. 9:27.

Y tẽrame bɩ?

• A Zeova sẽn pidsd a raabã to-to wã kɩtame tɩ d bãng bõe a mengã zugu?

Rom dãmb sak 11 wã pʋgẽ,

oliiv tɩɩgã makda bõe?

a yẽgrã makda ãnda?

a sɛɛgã makda ãnda?

a wilã makda ãnd dãmba?

• Bõe yĩng tɩ yãk weoogẽ oliiv tɩɩg will n tong ne oliiv tɩɩg b sẽn selã yaa bũmb sẽn wõnd lebende?

[Zãmsgã sogsgã]

[Zĩ-gũbri/Foto, seb-​neng 26]

Bõe yĩng tɩ b mi n tongd oliiv tɩɩg wilã?

 ▪ A Lucius Junius Moderatus Columella ra yaa Rom sodaag la koaad sẽn zĩnd pipi kiris-nebã wakatẽ. A gʋlsa sɛb 12 sẽn gomd tẽngã neb la koaadbã vɩɩm yelle.

A sebr a nu soabã pʋgẽ, a lebg n dɩka b wakatẽ wã yel-bũnd n yeel woto: “Ned sã n ko oliiv tɩɩse, bɩ f kos-a b biisã. Ned sã n ning oliiv tɩɩs birga, yĩgimd n bõos-a b biisã. Ned sã n kʋʋs oliiv tɩɩs wil n tɩ tong a taaba, rẽnda f maan-a pãng n yaool n paam b biisã.”

A sẽn gom tɩɩs vãad sẽn yaa bĩmm n yaool n pa womd yell poore, a sagla tɩɩsã rãmb n yeel woto: “Yɩta sõma tɩ y bao bũmb n vʋdg a wilã bogdo, la y yãk weoogẽ oliiv tiig wil sẽn ket n yaa maas n wa sel bogdẽ wã kãn-kãe. Woto, tɩɩg ning sẽn womd-a wã ne tɩɩg ning sẽn pa womdã sẽn naag taabã na n kɩtame tɩ tɩɩgã womd sõma.”