Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

D yɩ neb sẽn baood laafɩ

D yɩ neb sẽn baood laafɩ

D yɩ neb sẽn baood laafɩ

“Bɩ d bao bũmb ning fãa sẽn wat ne laafɩ.”—ROM 14:19, KÃAB-PAALGÃ KOE-NOOGO.

1, 2. Bõe yĩng tɩ laafɩ bee a Zeova Kaset rãmbã sʋka?

RŨNDÃ-RŨNDÃ, laafɩ hakɩk pa be dũniyã zug ye. Baa tẽng a ye rãmb la buud a ye neb ne taab pa mi n zemsd taab ye. B tũudmã, b tarmã la b bãngrã sẽn yaa toor-toorã, n paas politikã welgd-b lame. La a Zeova nin-buiidã yẽ zemsda taaba, baa b sẽn yit “soolem fãa, la buud fãa,” la b yaa “neb sẽn gomd goam toɛ-toɛyã.”—Wil. 7:9.

2 La pa zaalem la laafɩ sẽn be tõnd sʋkã ye. Pipi, yaa tõnd ned kam fãa sẽn paam “laafɩ ne Wẽnnaamã” yĩnga. La d paama laafɩ kãng d sẽn tẽed a Bi-riblã maoongã yĩngã. (Rom 5:1; Ef. 1:7) Sẽn paase, a Zeova kõta a nin-buiidã a vʋʋsem sõngã. Laafɩ wã yaool n bee zʋg-sõma nins vʋʋsem sõngã sẽn kõtã sʋka. (Gal. 5:22) Bũmb a to me sẽn kɩt tɩ laafɩ la zems-n-taar be tõnd sʋkã, yaa d sẽn “ka dũniyã rẽndã” yĩnga. (Zã 15:19) Woto rat n yeelame tɩ d pa kẽesd d toog dũniyã politikã la a zabã pʋsẽ ye. Wa Biiblã sẽn wilgã, a Zeova nin-buiidã rɩgsa “b sʋʋsã n kud wãgse.”—Ezai 2:4.

3. Laafɩ ning sẽn be tõnd sʋkã kɩtdame tɩ d maand bõe, la bõe yell la d na n gom sõs-kãngã pʋgẽ?

3 Baa d sẽn yit zĩis toor-toor tɩ d minimdã me yaa toɛy-toɛyã, tigingã pʋgẽ, d ‘nonga taaba.’ (Zã 15:17) Laafɩ ning sẽn be tõnd sʋkã pa kɩt tɩ d pa rat n maan d tẽed-n-taasã wẽng bal ye. A kɩtdame me tɩ “d maand nebã fãa yel-sõmde, la neb nins sẽn yaa tõnd ba-biis a Zezi tẽebã yĩngã n yɩɩda.” (Gal. 6:10) Laafɩ ning sẽn be tõnd ne a Zeova sʋkã, la tõnd ne d tẽed-n-taasã sʋkã tara yõod wʋsg hal tɩ d segd n kogl-a. Bɩ d gom d sẽn tõe n maan to-to tɩ laafɩ kell n zĩnd tigingã pʋgẽ wã yelle.

Tõnd ne ned moor sã n wa yõsge

4. D sã n wa beeg neda, wãn-wãn la d tõe n bao laafɩ?

4 Karen-biig a Zak yeela woto: “Tõnd fãa kongda ne bũmb wʋsgo. Ned sã n ka kongd ne a goama, a zemsa zãnga.” (Zak 3:2) Rẽnd tigingã pʋgẽ, neb a yiib moor tõe n wa yõsgame, wall yell a to tõe n wa bee b sʋka. (Fil. 4:2, 3) La sã n wa yaa woto, b segd n welg-a lame tɩ laafɩ kell n zĩnd tigingã pʋgẽ. Karm-y bũmb ning a Zezi sẽn yeel tɩ d maane, d sã n wa tar yell ne d to wã.—Karm-y Matɩe 5:23, 24.

5. Ned sã n wa beeg-do, wãn to la d tõe n wilg tɩ d baooda laafɩ?

5 La sã n wa yaa ned n beeg tõnd yẽ? Rẽ yĩnga d segd n tagsame tɩ yaa bɛɛgdã n segd n wa kos tõnd sugr bɩ? Sebr Sõng pʋgẽ wã, 1 Korẽnt dãmb 13:5 wã yeelame tɩ “nonglem ka tẽegd beegr ye.” Dẽnd ned sã n wa beeg-do, d wilgdame tɩ d ratame tɩ laafɩ zĩnd d sʋka, d sẽn na n kõ a soabã sugr la d mao n da le tẽeg ye. (Karm-y Efɛɛz rãmb 4:32.) Sã n yaa yel-bila, woto maaneg la sõma n yɩɩda. Bala, sõngdame tɩ zems-n-taar kell n zĩnd tõnd ne d tẽed-n-taasã sʋka. Sẽn paase, rẽ na n kõ-d-la sũ-noogo, d sẽn mi tɩ d maanã sẽn segdã yĩnga. Yel-bũnd a yembr yeela woto: “Ned ninga yam sẽn sek-a yaa sũ-bʋgsem soaba, a zu-zẽkr yaa a tõog n kõ beegr sugri.”—Yel. 19:11, Sebr Sõngo.

6. Ned sã n wa beeg-d bee-kãseng tɩ yaa toog ne-d tɩ d yĩmi, bõe la d segd n maane?

6 La ned sã n wa beeg-d tɩ d getẽ tɩ yaa toog ne-d tɩ d yĩmi, d maanda a wãna? Yellã tɩɩm pa d sẽn na n saad n togsd neb a taab ye. Woto maaneg tõe n sãama zems-n-taar ning sẽn be tigingã pʋgẽ wã. Bõe la d tõe n maan n welg yell a woto? Matɩe 18:15 wã yeta woto: “Fo ba-biig sã n maan yel-wẽna, kẽng n togs-a a kongrã foo ne yẽ sʋk bala. La a sã n kelg fo goamã, fo paama f ba-biigã.” Yaa sɩd tɩ Matɩe 18:15-17 goamã wilgda d sẽn segd n welg yel-wẽn-kãsems to-to, la vɛrse 15 wã goamã tõe n sõng-d-la yɛl a taab welgr wɛɛngẽ me. Rẽnd d sã n wa tar yell ne d to, segdame tɩ d reng n gom ne d to wã bala. D segd n bʋka d meng n gom ne-a, n bao tɩ laafɩ lebs n zĩnd d sʋka. *

7. Bõe yĩng tɩ d segd n welgd mo-yõsã tao-tao?

7 Tʋm-tʋmd a Poll ra yeela woto: “Yãmb sũyã sã n yiki, bɩ y ra maan yel-wẽn ye, la y ra sak tɩ wĩndg lʋɩ tɩ yãmb sũyã ket n ka sig ye. La bɩ y ra kõ Sʋɩtãanã weer ye.” (Ef. 4:26, 27) A Zezi me yeela woto: “Maneg f yell ne f zabd-n-taag tao-tao.” (Mat. 5:25) Rẽnd sẽn na yɩl tɩ laafɩ kell n zĩnd tõnd sʋka, d segd n welgda mo-yõsã tao-tao. D sã n pa maan woto, yellã tõe n zẽname n paase, t’a welgrã me lebg toog n paase. Yaa wa d sẽn na n pogle. D sã n pa tɩp nodrã tao-tao, tõe n yalgame. D pa segd n bas tɩ wuk-m-menga, sũ-kiir wall ligdã nonglem wa kɩt tɩ d pa bao n na n welg yell d sẽn tar ne d tẽed-n-taag ye.—Zak 4:1-6.

Neb wʋsg moor sã n wa yõsg taaba

8, 9. a) No-koeem-bʋs n da be Rom tigingã pʋgẽ? b) La sagl-bʋs la a Poll kõ-ba?

8 Wakat ninga, tigingã pʋgẽ, neb wʋsg moor tõe n wa yõsga taaba. Pipi kiris-nebã wakate, a buud zĩnda Rom tigingã pʋgẽ. Kiris-neb nins sẽn yaa zʋɩf rãmbã ne bu-zemsã neb nins sẽn lebg tẽedbã ra wa n pa wʋmd taab ye. Yɛl n da be tɩ baa Biiblã sẽn da pa gɩdg-bã, kẽer sũur-kaset ra pa kõt-b sor tɩ b maan ye. La tigingã neb sãnda sũur-kaset ra kõt-b-la sor tɩ b maand rẽ. Woto kɩtame tɩ b ra tagsdẽ tɩ bãmb yaa tɩrs n yɩɩd sẽn pa maand-bã. La sẽn da pa maand-b wa bãmbã me ra ningd-b-la taale. Bũmb nins poorẽ b sẽn da wẽed no-koɛɛmã maaneg yaool n da bee ne ned kam fãa raabo. Sagl-bʋs la a Poll kõ-ba?—Rom 14:1-6.

9 Neb nins sũur-kaset sẽn da kõt-b sor tɩ b maan yɛl kẽer a Moiiz tõogã sẽn da gɩdgã miime tɩ tõogã tũub ra pa le yaa tɩlae ye. La sẽn da nan pa wʋm-b rẽ sõma wã ra tẽedame tɩ pa zems tɩ b rɩ rɩbd kẽer tõogã sẽn gɩdg ye. A Poll remsa tigingã sul a yiibã fãa neb tagsgo. A yeela sẽn da sak-b n bas a Moiiz tõogã tũubã tɩ b ra tags tɩ b yaa sõma n yɩɩd sẽn da nan pa wʋm-b sõma tɩ tõogã tũub pa le yaa tɩlaeyã ye. (Rom 14:2, 10) Bala tõe n kɩtame tɩ sẽn da nan pa wʋm-b yɛlã sõma wã wa sãam b zoodã ne a Zeova. A Poll yeel-b lame me tɩ b ra “sãam Wẽnnaam tʋʋmd dɩɩb yĩng ye.” A paasa woto: “A yaa neer tɩ ra rɩ nemd la yũ rãam wall bũmb ning fãa sẽn na n kɩt tɩ fo ba-biig lʋɩ wall beege, wall boog a pãng ye.” (Rom 14:14, 15, 20, 21) A Poll yeela neb nins sẽn da nan pa wʋm-b yɛlã sõma wã me tɩ b ra kao sẽn da pa tagsd-b wa bãmbã bʋʋd ye. (Rom 14:13) A yeel-b-la woto: “Mam yeta ned kam fãa sẽn be yãmb sʋkã t’a ra tags tɩ yẽ yaa sõma n yɩɩd sẽn zems ye.” (Rom 12:3) A Poll sẽn dems tigingã sul a yiibã neb tagsgã poore, a yeela woto: “Woto yĩnga, bɩ d bao bũmb ning fãa sẽn wat ne laafɩ la ne taab bɩɩsgo.”—Rom 14:19, Kãab-paalgã Koe-noogo.

10. Wa sẽn yɩ to-to ne Rom kiris-nebã, rũndã-rũndã, neb moor sã n yõsg taab tigingã pʋgẽ, bõe la b segd n maane?

10 D tõe n kɩsa sɩd tɩ Rom tigingã neb reega a Poll saglsã n sak n toeeme. Rũndã-rũndã, mo-yõs sã n wa be tõnd ne d tẽed-n-taag sʋka, Biiblã sagls tũub tõe n sõng-d lame tɩ d welg-a ne nonglem. Wa sẽn yɩ to-to ne Rom tigingã nebã, rũndã-rũndã me, tigingã pʋgẽ, yell sã n wa be neb sʋka, b ned kam fãa segd n maana toeems sẽn na yɩl tɩ b tõog n “zĩnd ne taab ne laafɩ.”—Mark 9:50.

Kãsem dãmbã sẽn tõe n sõng to-to

11. Kiris-ned sã n togs kãsem soab mo-yõsr a sẽn paam ne a to, bõe la kãsem soabã segd n maane?

11 La kiris-ned sã n wa tar yell ne a zakã ned wall a tẽed-n-taag tɩ kɩt t’a rat kãsem soab sõngr yẽ? Yelbũn 21:13 wã yeta woto: “Ned sã n yẽd a tʋb n ka kelg nimbãan-ned kɛlenga, yẽ me na n wa boolame tɩ ned ka sak ye.” Ned sã n kos kãsem soab sõngr t’a pa sõng-a, yaa wa a sẽn “yẽda a tʋba.” La yel-bũnd a to me yeta woto: “Togs-yɛng soab kõta a meng bʋʋm hal t’a zabd-n-taagã wa tɩ b yaool n bãnge.” (Yel. 18:17) Ned sã n wa togs kãsem soab yell a sẽn tar ne a to, kãsem soabã segd n kelg-a-la neere, la a segd n gũusame me n da wa yãk yam n maan bũmb t’a pa reng n bao n wʋm yellã vɩʋʋg sõma ye. A sã n kelg sẽn wa n togs-a gomdã poore, a tõe n sok-a lame n ges a sã n zoe n sõsa ne a to wã yellã zugu. Kãsem soabã tõe n kɩtame me tɩ b naag taab n karem Biiblã sagls nins sẽn wilgd d sẽn tõe n bao laafɩ ne d tẽed-n-taasã to-to wã.

12. Kibay a tãab bʋs n wilgd tɩ ned sã n wʋm yell n yɩ yãg-yãg n maan bũmbu, pa zemse?

12 Ned sã n wa togs tõnd mo-yõsr sẽn be yẽ ne a to sʋka, d pa segd n yɩ tao-tao n kõ-a bʋʋm ye. Kibay a tãab sẽn be Biiblã pʋgẽ n wilgd tɩ d sɩd pa segd n maan woto ye. Pipi soabã yaa bũmb ning sẽn paam a Potifaarã. A pagã rõda a Zozɛf t’a makame n na n yõg yẽ. A tẽe a pagã, n yik a sũur ne a Zozɛf n kɩt tɩ b yõk-a n pag roogo. (Sɩng. 39:19, 20) Yiib-n-soabã yaa bũmb ning sẽn paam rĩm a Davɩɩdã. Daar a ye, a Mefibosɛt tʋm-tʋmd a Ziba tɩ kãna a zu-soabã, n yeel t’a sõngda a Davɩɩd bɛɛbã. A Davɩɩd tẽe bũmb ning a sẽn wʋmã, n pa yaas n tags ye. A yɩɩ tao-tao n yeel woto: “Gese, a Mefibosɛt bũmbã fãa [lebga] foom n so.” (2 Sãm. 16:4; 19:25-27) Kibar a tãab-n-soabã yaa bũmb ning sẽn paam rĩm a Artazɛgzɛsã. Zʋɩf rãmbã bɛɛb ra wa n tɩ togs-a lame tɩ zʋɩf rãmbã lebs n meta Zerizalɛm sẽn na yɩl n paam n tõdg rĩmã. A tẽe ziri wã n kɩt tɩ zʋɩf rãmbã bas tʋʋmdã. Rẽ kɩtame tɩ wẽnd-doogã meeb yalse. (Ɛs. 4:11-13, 23, 24) Dẽnd kãsem dãmbã sã n na n welg yelle, segdame tɩ b tũ saglg ning tʋm-tʋmd a Poll sẽn da kõ a Tɩmote wã, la b ra kao bʋʋd tɩ b pa reng n bãng yellã vɩʋʋg fãa ye.—Karm-y 1 Tɩmote 5:21.

13, 14. a) Neb a yiib moor sã n wa yõsg taaba, bõe la d pa segd n yĩmi? b) Bõe n tõe n sõngd kãsem dãmbã tɩ b tõogd n kaood bʋʋd tɩ zemsdẽ?

13 Biiblã pʋgẽ, b yeela woto: “Ned sã n tagsd t’a bãnga bũmbu, a ket n ka bãng tɩ sek ye.” (1 Korẽnt dãmba 8:2) Mo-yõsr sã n wa be ned ne a to sʋka, d tõe n wa tagsdame tɩ d mii b yellã vɩʋʋgo. La segdame tɩ d tẽeg tɩ tõeeme tɩ d ket n nan pa mi sõma ye. Sẽn paase, tõe tɩ d pa mi mo-yõsrã rãmb ned kam fãa sõma ye. Kãsem dãmbã sã n wa segd n welg yell a woto buudu, segdame tɩ b gũus wʋsgo, n da wa tẽ zɩlem-beed wall goam b sẽn wʋm bal ye. Sẽn paase, b pa segd n sak n deeg tɩ ned goam yaa sɩda, a tarem yĩng bal ye. A Zezi sẽn yaa bʋ-kaood ning Wẽnnaam sẽn yãkã ‘ka na n bʋ yell tɩ zems bũmb ning nin sẽn yã ye, la a ka na n kao bʋʋd tɩ zems bũmb ning a tʋb sẽn wʋm ye.’ (Ezai 11:3, 4) Yaa Wẽnnaam vʋʋsem sõngã n wilgd a Zezi sore. Kãsem dãmbã me segd n basdame tɩ Wẽnnaam vʋʋsem sõngã wilgd-b sore.

14 Nand tɩ kãsem dãmbã welg yelle, b segd n deng n pʋʋsa a Zeova n kos-a a vʋʋsem sõngã. La yaa b sẽn na n tũud Biiblã sagls la sagls nins “tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩd la sẽn tar yamã” sẽn kõt a sɛbã pʋsẽ wã la b wilgd tɩ b sakda vʋʋsem sõngã sor-wilgrã.—Mat. 24:45.

D segd n baooda laafɩ ne Wẽnnaam

15. D sã n bãng tɩ d tẽed-n-taag n maan yel-wẽn-kãsenga, bõe la d segd n maan n yaool n tɩ togs kãsem dãmbã?

15 Biiblã pʋgẽ, b sagend-d lame tɩ d bao tɩ laafɩ zĩnd tõnd ne d taabã sʋka. La b yeela woto me: ‘Yam ning sẽn yit yĩngrã deng n yaa sõma, la a yaool n bee laafɩ.’ (Zak 3:17) Rẽnd pipi, d segd n deng n yɩɩ sõma. Rat n yeel tɩ d segd n yɩɩ yɩlemd d vɩɩmã nens fãa pʋgẽ. Woto baoodame tɩ d sakdẽ tɩ Wẽnnaam wilgd-d sẽn segd la sẽn pa segde, la d sẽn segd n vɩɩmd to-to tɩ ta a yam. Kiris-ned sã n bãng t’a tẽed-n-taag n maan yel-wẽn-kãsenga, a segd n yeel-a lame t’a tɩ togs kãsem dãmbã. (1 Kor. 6:9, 10; Zak 5:14-16) La a soabã sã n pa tɩ togse, sẽn mi-a yellã segd n tɩ togsame. A sã n pa maan dẽ a sẽn dat laafɩ ne yellã soab yĩnga, yẽ me tara taale.—Maan. 5:1, MN; karm-y  Yelbũn 29:24.

16. A Zehu sẽn tall manesem ning ne rĩm a Zorammã wilgda tõnd bõe?

16 A Zehu maana bũmb sẽn wilgd tɩ sẽn tar yõod n yɩɩd yaa d sẽn na n maan sẽn yaa tɩrga, pa d sẽn na n bao laafɩ ne ned sẽn maand yel-wẽn-kãsems ye. Wẽnnaam ra tʋma a Zehu t’a tɩ sãam rĩm a Akaab roogã neb gilli. Wakat kãng tɩ ra yaa rĩm-wẽng a Zoram sẽn yaa a Akaab ne a Zezabɛll biigã n dɩt naam. A yiime n seg a Zehu n sok-a woto: “Zehu, yaa laafɩ?” T’a Zehu leoke: “Y ma a Zezabɛll yoobã ne a bagrã bʋgb sã n kell n yɩ woto, laafɩ na n yɩɩ wãn n zĩndi?” (2 Rĩm 9:22) Rẽ poore, a Zehu yãka a tãp n tão a Zoram sũurã ne peemde. Wala a Zehu sẽn pa bao laafɩ ne a Zorammã, kãsem dãmbã me pa segd n bao tɩ laafɩ zĩnd bãmb ne yel-wẽn-maand sẽn pa rat n tek yam n kos sugr sʋk ye. B pa segd n bas ned sẽn pa rat n tek yam n kos sugr tigingã pʋgẽ ye. Kãsem dãmbã sẽn yiisd neb a woto buud tigingã pʋgẽ wã, yaa sẽn na yɩl tɩ tigingã fãa kell n tall laafɩ ne Wẽnnaam.—1 Kor. 5:1, 2, 11-13.

17. Bõe la d fãa segd n maan tɩ laafɩ zĩnd d sʋka?

17 La zu-loees nins sẽn mi n wa be tõnd ne taab sʋkã pa wae n yaa yel-wẽn-kãsems poorẽ ye. Rẽnd sẽn são yaa d sẽn na n wilgd nonglem la d yĩmd d tẽed-n-taasã kong-bõonesã. Biiblã yeela woto: “Sẽn lut-a beegr baooda nonglem. La zab-tẽes welgda neba.” (Yel. 17:9) D sã n tũud Biiblã saglsã, d na n tõogame tɩ laafɩ kell n zĩnd tigingã pʋgẽ, la d tõog n kogl zood ning d sẽn tar ne a Zeova wã.—Mat. 6:14, 15.

Wẽnnaam ningda sẽn baood-b laafɩ wã barka

18, 19. D sã n modgd n baood laafɩ, wãn to la a Zeova ningd-d barka?

18 D sã n modgd n dat tɩ laafɩ zĩnd tõnd ne d taabã sʋka, a Zeova ningd-d-la barka. Woto kɩtdame tɩ zood ning d sẽn tar ne a Zeova wã pãng paasdẽ, la d sõngdẽ me tɩ tigingã neb zems-n-taar paasdẽ. D sã n modgd n dat tɩ laafɩ zĩnd tigingã pʋgẽ, sõngd-d lame me tɩ d bãngd d sẽn tõe n maan to-to n bao laafɩ ne neb nins d sẽn moond “laafɩ koe-noogã.” (Ef. 6:15) Woto na n kɩtame tɩ d tõog n ‘yɩ sũ-bʋgsem dãmb ne nebã fãa,’ la d yɩ neb sẽn ‘maand sũ-mar’ me.—2 Tɩm. 2:24.

19 Modgr nins d sẽn maand rũndã-rũndã sẽn na yɩl tɩ laafɩ zĩnd d sʋkã segend-d-la beoog-daarã yĩnga. Biiblã wilgame t’a Zeova na n vʋʋga nin-tɩrs la neb sẽn pa tɩrs me. (Tʋʋ. 24:15, MN) Woto rat n yeelame t’a Zeova na n vʋʋga neb milyõ rãmb sẽn yaa neb buud toor-toore. Na n yɩɩ neb sẽn yit dũniyã ween-vɩɩs a naasã fãa, neb sẽn vɩɩmd wakat toor-toore, la hal baa dũniyã sɩngr wakat neb menga. (Luk 11:50, 51) D na n paam n zãmsa sẽn na n vʋʋg-bã tɩ b tõog n nong laafɩ. Ad woto na yɩ zu-zẽkr tɛkẽ! Hakɩka, modgr ning d sẽn maand rũndã-rũndã wã na n naf-d-la wakat kãnga!

[Tẽngr note]

^ sull 6 Y sã n dat n bãng Biiblã sẽn wilgd d sẽn tõe n welg zu-loees kẽer wala munaafɩglem la zãmb to-to wã, bɩ y ges Kell-y n pa-y “Wẽnnaam nonglmã pʋgẽ” sebrã neng 222-223, wall yʋʋmd 1999 zĩ-likr kiuug rasem 15 Gũusg Gasgã neng 17-22.

Bõe la yãmb bãng-yã?

• D sã n wa beeg neda, wãn-wãn la d tõe n bao laafɩ?

• Ned sã n wa beeg-do, wãn to la d tõe n wilg tɩ d baooda laafɩ?

• Neb a yiib moor sã n wa yõsg taaba, bõe la d pa segd n yĩmi?

• Bõe yĩng tɩ tar yõod tɩ d maan sẽn yaa tɩrg n yɩɩd d sẽn na n bao laafɩ ne ned sẽn maand yel-wẽn-kãsemse?

[Zãmsgã sogsgã]

[Foto rãmba, seb-neng 25]

A Zeova nonga neb nins sẽn sakd n kõt b taabã sugrã