Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Dũniyã naab sẽn yaa a soabã

Dũniyã naab sẽn yaa a soabã

Dũniyã naab sẽn yaa a soabã

DAAR a yembre, a Zezi yeela a kɛlgdbã tɩ “b na n diga dũniyã naab t’a yi.” Daar a to me, a yeelame tɩ ‘dũniyã naab bũmb ka be yẽ nengẽ,’ la t’a ‘bʋʋd kaoome.’ (Zã 12:31; 14:30; 16:11) Ãnda yell la a Zezi sẽn da gomdã?

A Zezi sẽn gom “dũniyã naab” yell to-to wã wilgda vẽeneg t’a ra pa gomd Wẽnnaam a Zeova sẽn yaa a Ba wã yell ye. La ãnda la a sẽn bool tɩ ‘dũniyã naabã’? Wãn to la b na n ‘dig-a’ la b ‘kao a bʋʋdo’?

“Dũniyã naab” wilga a sẽn yaa a soabã

Wa bi-bees naab sẽn nong n wukd a meng a pãn-tõogã yĩngã, a Sʋɩtãan me wuka a meng a sẽn wa n na n mak a Zezi sẽn yaa Wẽnnaam Biigã. A wilg-a-la “dũniyã soolem fãa.” Rẽ poore, a yeel-a-la woto: “Mam na n kõo yãmb pãn-kãngã ne soolem-kãensã fãa naam, tɩ bõe, b kõo maam fãa tɩ m sooge, la mam kõta mam sẽn dat a soaba. Woto yĩnga, yãmb sã n wõgemd mam taoore, fãa na n yɩɩ yãmb dẽnda.”—Luk 4:5-7.

Sʋɩtãanã sã n yaa wẽngã tʋlsem sẽn be ninsaal sũurẽ wã bal wa neb kẽer sẽn yetã, wãn to la d tõe n wʋm kiba-kãngã võore? Rẽ yĩnga yaa tags-wẽns la sẽn da makd a Zezi wã bɩ, bɩ yaa yɛl toor-toor n da be a sũurẽ wã n da namsd-a a lisgã poore? Sã n yaa woto, bõe yĩng tɩ Biiblã yeel tɩ ‘yel-wẽn ka be [a Zezi] pʋgẽ’? (1 Zã 3:5) A Zezi pa kɩɩs t’a Sʋɩtãan n so dũniyã ye. A pʋd n bool-a lame tɩ ‘dũniyã naaba,’ “nin-kʋʋda,” la “ziri yagda.”—Zã 14:30; 8:44.

Na maan yʋʋm 60 a Sʋɩtãan sẽn mak a Zezi wã poore, tʋm-tʋmd a Zã tẽega kiris-nebã pãng ning a Sʋɩtãan sẽn tar dũniyã zugã n yeel tɩ “dũniyã fãa bee wẽng soabã nugẽ.” A Zã le wa n yeelame t’a ‘belgda dũniyã fãa.’ (1 Zã 5:19; Wilgri 12:9) Dẽnd vẽenega, Biiblã wilgdame tɩ ‘dũniyã naabã’ yaa malɛka. La pãng ning a sẽn tar ãdem-biisã zugã taa zĩ-bʋgo?

Dũniyã naab pa rɩt a naamã a yembr ye

Tʋm-tʋmd a Poll goma zabr ning kiris-nebã sẽn zabdã yelle, n wilg b bɛɛb nins sẽn kis-b n tɩ yɩɩdã sẽn yaa b rãmbã vẽenega. A yeela woto: “Tõnd zabr ka be ne ninsaal ye, la a yaa ne sɩ-wẽns buud fãa sẽn be yĩngri, la bãmb dĩm-dãmba, la pãens rãmba, la lik soaadbã sẽn so pãng masã.” (Efɛɛz rãmba 6:12) Dẽnd zab-kãngã pa zab-zaalg ye. Bala, pa “ne ninsaal” la d zabd ye. Yaa “ne sɩ-wẽns buud fãa.”

Gom-biig ning b sẽn lebg ka tɩ “sɩ-wẽnsã” pa wẽngã tʋlsem sẽn be ninsaal sũurẽ wã ye. Yaa malɛg-wẽns sẽn tar pãng wʋsgo. Dẽnd a Sʋɩtãan tũnugda ne malɛgs a taab sẽn kɩɩs Wẽnnaam wa yẽ n ‘bas b zĩisã’ saasẽ, n dɩt a naamã.—Ziid 6.

A Daniɛll sebrã sõngd-d lame tɩ d bãng ‘dũniyã nanamb-kãensã’ sẽn sɩng n dɩt naam hal daar zãr to-to. No-rɛɛs a Daniɛll ra wa n maanda yɩɩr a zʋɩf-taas nins sẽn da yi Babilon yʋʋmd 537 sẽn deng a Zezi rogmã n leb Zerizalɛmmã yĩnga, tɩ kɩt t’a pʋʋs b yĩng semen a tãab tõre. Wẽnnaam tʋma malɛk t’a tɩ keng a Daniɛll raoodo. Malɛkã kaoosa sorẽ, la a sẽn ta wã, a wilga bũmb ning sẽn kɩt t’a kaoosã. A yeela woto: “Pɛrs naabã gɩdga maam dasem pisi la a ye.”—Daniɛll 10:2, 13.

Ãnda la malɛkã sẽn bool tɩ “Pɛrs naabã”? Yaa vẽeneg tɩ pa Pɛrs rĩm a Sirus ye. Bala, wakat kãng t’a Sirus ra nonga a Daniɛll ne a zʋɩf-taasã. Sẽn paase, rĩm sẽn yaa ninsaal yɩta a wãn n tõog n zab ne malɛk semen a tãab tõre? Bala, Biiblã wilgame tɩ malɛk a ye tãa n kʋ sodaas 185000 yʋn-yende. (Ezai 37:36) Dẽnd ‘Pɛrs naab’ ning sẽn zab ne malɛkã yaa a Sʋɩtãan poorẽ soaba, rat n yeel tɩ malɛg-wẽng sẽn dɩt naam Pɛrs rãmbã soolem zugu. Kibarã pʋgẽ, Wẽnnaam malɛkã paasame t’a segd n le tɩ zaba ne “Pɛrs naabã,” la a zab ne malɛg-wẽng a to me sẽn yaa “Gɛrɛs naaba.”—Daniɛll 10:20, 21.

Bõe la woto fãa wilgda? Wilgdame tɩ dũniyã tara nanambs a taab ninsaal sẽn pa tõe n yã, sẽn yaa malɛg-wẽns sẽn pʋɩ taab dũniyã tẽns n dɩt naam ne b naab a Sʋɩtãanã. La bõe la b sɩng n data?

Dũniyã naab tʋʋm wilga a sẽn dat bũmb ningã

Wilgr sebrã sẽn yaa Biiblã yaoolem sebrã pʋgẽ, tʋm-tʋmd a Zã yeelame tɩ malɛgsã naab a Misɛll sẽn yaa a Zezi wã zaba ne a Sʋɩtãan ne a poorẽ dãmbã n tõog-ba, n dig-b n yiis saasẽ. Rẽ poore, a wilga b sẽn dig-b saasẽ tɩ b sig dũniyã zugã sẽn wa ne bũmb ningã, n yeel woto: “Toog bee ne neb nins sẽn be dũniyã zugã . . . Tɩ bõe, a Sʋɩtãan sigame n wa yãmb nengẽ, la a sũ-puugrã yaa kãsenga, a sẽn bãng t’a wakat yaa bilfã yĩnga.”—Wilgri 12:9, 12. Wãn to la a Sʋɩtãan wilgd t’a sũ-puugrã yaa kãsenga? Wala sẽn mi n wa pak bi-bees kẽer tɩ b sãamd teedã yaarã, a Sʋɩtãan ne a poorẽ dãmbã sẽn dat yaa b tõog n sãam dũniyã ne a nin-buiidã fãa. A Sʋɩtãan sẽn mi t’a wakatã lebga bilfã, a tʋmda ne ninsaalbã siglg a ye a sẽn so. Yaa laog-baoondã siglgã. A tũnugda ne sigl-kãng n kɩtdẽ tɩ nebã rat te-paal wakat fãa. Woto kɩtame tɩ b vaagd tẽngã laog toor-toorã la b sãamd pemsmã dũniyã gill zugu, tɩ kɩt tɩ vɩɩmã lebgd toogo.—Wilgri 11:18; 18:11-17.

Ninsaalbã sẽn be tẽng zug tɛka, naamã la tũudmã pʋgẽ yɛlã sẽn yaa to-to wã wilgdame tɩ b rɩkda a Sʋɩtãan sẽn nong naam ne a sũur fãa wã togs-n-taare. Wilgr sebrã pʋgẽ, b goma politikã sigls yelle, n mak-b ne we-rũmsi, n yeel t’a Sʋɩtãan ko-b-la ‘naam la no-kãsenga.’ B goma tũudmã taoor dãmb sẽn yõg zood ne politikã taoor dãmbã me yelle, n mak rẽ ne yoobo. (Wilgri 13:2; 17:1, 2) Tags-y n ges-y ninsaalbã sẽn nams taab to-to hal pĩnd wẽndẽ n tãag masã wã, b sẽn yõg b taab n koos yembdã, la b zabã buud toor-toorã sẽn kʋ neb milyõ rãmbã. Rẽ yĩnga d tõe n yeela ne pʋ-peelem tɩ ninsaalb sẽn so b mens tõe n sak n tʋma tʋʋm-beed a woto sɩda? Bɩ yaa malɛg-wẽnsã n tus-b tɩ b tʋm tʋʋm-kãensã?

Biiblã wilga sẽn yaa a soab n tusd ãdem-biisã la b nanambsã tɩ b maand woto wã vẽenega. B mi tɩ b pa mi me, b manesmã wilgdame tɩ b rɩkda dũniyã naab togs-n-taare, la b pidsd a raabã sẽn yaa sãam ninsaalbã la dũniyã. La a Sʋɩtãan na n kell n namsa ninsaalbã n ta wakat bʋgo?

A Sʋɩtãan sãoongã kolgame

Kiristã sẽn maan bũmb ning a sẽn wa n be tẽngã zugã wilgdame t’a Sʋɩtãan ne a malɛgsã bɩ a zĩn-dãmbã sãoong kolgame. A Zezi sẽn wa n tʋm a karen-biisã tɩ b tɩ moon koɛɛgã n lebg n wa togs-a tɩ bãmb tõog n diga zĩn-dãmbã, a yeel-b-la woto: “Mam yãa Sʋɩtãanã sẽn yi yĩngr n lʋɩ wa sa-yãgbo.” (Luk 10:18) Ne gom-kãensã, a Zezi ra wilgda a sũ-noogo, a sẽn da mi t’a sã n leb saasẽ n le tɩ lebg malɛgs-naab a Misɛlle, a na n zaba ne dũniyã naab n tõog-a wã yĩnga. (Wilgri 12:7-9) D sã n vaees Biiblã bãngr-goamã sõma, d mikdame tɩ zab-kãng zĩnda saasẽ yʋʋmd 1914 soabã pʋgẽ, wall rẽ poor bilf bala. *

Yʋʋm-kãng tɛkã, a Sʋɩtãan miime t’a sãoongã kolgame. La baa ‘dũniyã fãa sẽn be a nugẽ’ t’a maand a sẽn tõe fãa n dat n soog ninsaalbã fãa wã, neb milyõ rãmb la a pa tõoge. Biiblã zãmsg sõng-b lame tɩ b bãng a Sʋɩtãan sẽn yaa a soabã vẽenega, la b mi a sɩlem toor-toorã me. (2 Korẽnt dãmba 2:11) A Poll sẽn da yeel a tẽed-n-taasã bũmb ningã kengda nin-kãensã raoodo. A yeela woto: “Wẽnnaam sẽn so laafɩ wã na n sãama Sʋɩtãanã tao-tao tɩ yãmb tab-a.” *—Rom dãmba 16:20.

Ka la bilfu, b na n sãama a Sʋɩtãana! Kiristã naam sasa, nin-tɩrsã na n tʋmame n kɩt tɩ tẽngã b sẽn mak ne Wẽnnaam nao-roagendgã lebg arzãna. Nen-kɛglmã, kisg-taabã la yão-beedã fãa na n saame. Biiblã yeelame tɩ wakat kãnga, ned “ka na n le tẽeg bũmb nins sẽn da zĩnd pĩndã yell ye.” (Ezai 65:17) Ad sɩd na n yɩɩ yolsg tɛkẽ n kõ neb nins fãa sẽn pa bas tɩ dũniyã naabã soog-bã!

[Tẽngr not rãmbã]

^ sull 19 Ges-y vẽnegr ning sẽn be Biiblã sɩd yetame tɩ bõe? sebrã neng 215 n tãag 218 wã. A Zeova Kaset rãmbã n yiis seb-kãnga.

^ sull 20 A Poll gom-kãensã tẽegd-d-la Sɩngr 3:15 goamã sẽn yaa Biiblã pipi bãngr-gomde, n gomd b sẽn na n wa sãam Sʋɩtãanã yellã. Sebr a yembr (Lacroix M. et Magnien V., Dictionnaire grec-français, Paris, Belin, 1969, page 1798.) yeelame tɩ gɛrkã gom-biig ning a Poll sẽn pʋd ka wã võor dat n yeelame tɩ “wã, were, neeme.”

[Foto seb-neng a 9]

Kiristã naam sasa, nin-tɩrsã na n tʋmame n kɩt tɩ tẽngã lebg arzãna