A Moiiz Tõogã sẽn zãmsd tõnd sɩd ninsã
A Moiiz Tõogã sẽn zãmsd tõnd sɩd ninsã
“Fo tara bãngr la sɩd sor tõogã pʋgẽ.”—ROM 2:20, Kãab-Paalga Koe-noogo.
1. Bõe yĩng tɩ tar yõod tɩ d bao n wʋm a Poll sẽn yeel bũmb ning a Moiiz tõogã zugã võore?
SÃ N da pa tũ ne Wẽnnaam sẽn vẽneg tʋm-tʋmd a Poll t’a gʋls sɛb ninsã, ra na n yɩɩ toog tɩ d wʋm a Moiiz tõogã yɛl wʋsg võore. Wala makre, Hebre rãmb sebrã pʋgẽ, tʋm-tʋmd a Poll wilgame t’a Zezi sẽn yaa “maan-kʋʋdb kãsmã” kõo maoong vugr wakat fãa yĩnga, n na n “yiis nebã yel-wẽnã,” tɩ neb nins sẽn tẽed maoon-kãngã tõe n wa paam “fãagr sẽn ka sɛta.” (Heb. 2:17; 9:11, 12) A Poll bilgame tɩ sɛk-roogã ra yaa ‘saasẽ bũmb maasem,’ la t’a Zezi lebga kaool sõmblem sẽn yɩɩd a Moiiz tõogã Sɛ-yõkda. (Heb. 7:22; 8:1-5) A Poll sẽn bilg a Moiiz tõogã yɛl kẽer võorã nafa a wakatẽ kiris-nebã wʋsgo, la ket n nafda tõnd me rũndã-rũndã. Bilg-kãens sõnga tõnd tɩ d maneg n nand bũmb nins Wẽnnaam sẽn maan tõnd yĩngã.
2. Bõe la zʋɩf rãmb nins sẽn da lebg kiris-nebã ra tar tɩ bu-zẽmsã neb pa tarẽ?
2 Tʋm-tʋmd a Poll lɛtr ning a sẽn gʋls Rom kiris-nebã pʋgẽ zĩis kẽere, a goma ne kiris-neb nins sẽn da yaa zʋɩf rãmba, la sẽn da paam tɩ b zãms-b a Moiiz tõogã. A yeelame tɩ nin-kãensã “tara bãngr la sɩd sor tõogã pʋgẽ,” n mi a Zeova la a noyã sẽn yaa tɩrsã. B ra mii sɩd nins sẽn be tõogã pʋgẽ wã, la b nong-ba. Woto kɩtame tɩ wa zʋɩf rãmb nins sẽn deng bãmb n da sakd tõogã, b tõe n sõng neb nins sẽn pa mi tõogã tɩ b bãng a Zeova.—Karm-y Rom dãmb 2:17-20.
MAAND TOOR-TOORÃ RA MAKDA A ZEZI MAOONGÃ
3. Wãn to la zʋɩf rãmbã maand toor-toorã nafd tõndo?
3 Tõogã sẽn zãmsd tõnd sɩd nins t’a Poll gom b yellã ket n tõe n sõng-d lame tɩ d wʋm a Zeova raabã võor sõma. A Zeova sẽn da tũnug ne tõogã n zãms a nin-buiidã bũmb ninsã ket n tara yõodo. Woto yĩnga, bɩ d ges maand toor-toorã tõogã sẽn da kɩt tɩ b maandẽ wã sẽn wilgd tõnd bũmb ninsi. Maan-kãens sõnga zʋɩf rãmb nins sẽn yaa sik-m-mens rãmbã tɩ b wa sak Kiristã, la sõng-b me tɩ b bãng Wẽnnaam sẽn da rat tɩ b maanã. La a Zeova sẽn dat t’a nin-buiidã tũ-a to-to wã sẽn pa toeemã yĩnga, noy nins a sẽn da kõ Israɛll nebã maandã wɛɛngẽ wã tõe n sõng-d lame tɩ d bãng d sẽn tũud-a to-to wã sã n tata a yam.—Mal. 3:6.
4, 5. a) Bõe la a Moiiz tõogã ra tẽegd Wẽnnaam nin-buiidã? b) Maand toor-toorã ra makda bõe?
4 A Moiiz tõogã yɛl kẽer da tẽegda zʋɩf rãmbã tɩ b yaa yel-wẽn-maandba. Makre, ned sã n da sɩɩs kũum, a lebgda rẽgdo, n segd n yɩlg a menga. B ra kʋʋ nag-sad-zẽeg n yõoge, n wʋk a tompɛglmã n maan “rẽgd yiisg koom” n bĩngi, tɩ ned sã n sɩɩs kũum bɩ b yãk ko-kãng n mes-a rasem a tãab-n-soabã la rasem a yopoe daarã. (Sõd. 19:1-13) Bũmb a to sẽn da tẽegd zʋɩf rãmbã tɩ ninsaal rogda ne yel-wẽnde, yaa tɩ pag rogem poore, a ra lebgda rẽgdo, n tar sasa n segd n tɩ maan maoong n le lebg yɩlemde.—Maan. 12:1-8.
5 Zʋɩf rãmbã leb n da kʋʋda rũms maand n kot sugr bũmb a taab yĩng me. B ra mi tɩ b pa mi me, maand toor-toorã b sẽn da kõt sɛk-roogẽ wã la b sẽn da wa n kõt b rãmb wẽnd-doogẽ wã ra yaa a Zezi maoongã sẽn zems zãngã makre.—Heb. 10:1-10.
B SẼN DA SEGD N KÕ MAANDÃ NE YAM NINGA
6, 7. a) Israɛll nebã sã n da rat n kõ maoongo, no-bʋs la b ra segd n tẽege, la rẽ ra makda bõe? b) Sogs-bʋs la d tõe n sok d mense?
6 A Zeova ra yeela Israɛll nebã tɩ rũms nins b sẽn segd n kʋ maandã tog n yɩɩ “sõma zãnga,” rat n yeel tɩ pa segd n yɩ rũng sẽn yaa zoanga, sẽn keoosde, sẽn pogle, wall sẽn yaa bãad ye. (Maan. 22:20-22) Israɛll nebã sã n da na n kõ tɩɩs biis wall koodo, b ra segd n kõo “dẽenem biisã,” la b bõn-koaadlã “bũmb nins sẽn yaa sõma wã.” (Sõd. 18:12, 29) A Zeova ra pa sakd n deeg kũun sẽn pa sõma ye. A sẽn da yeel tɩ b segd n kõo rũms sẽn zems zãngã ra wilgdame t’a Zezi maoongã na n yɩɩ sõma zãngã, la ra wilgdẽ me tɩ sẽn na yɩl n fãag ãdem-biisã, a Zeova na n kõo bũmb sẽn yaa sõma, la a sẽn nong n tɩ yɩɩda.—1 Pɩɛ. 1:18, 19.
7 Rẽ yĩnga ned ning sẽn dat n kõ maoongã sũur sã n sɩd noom ne a Zeova a sõmblmã yĩnga, a kõn sak n dɩk a bũmb sẽn yaa sõma n kõ sɩda? Yaa maoongã soab n yãkd bũmb ning a sẽn na n kõ wã. La baasgo, a miime t’a sã n kõ bũmb sẽn tar zanga, Wẽnnaam sũur pa na n yɩ noog ne-a, bala rẽ na n wilgame t’a yamẽ, a geta maoong wa zɩɩbo, wall bũmb sẽn ka yõodo. (Karm-y Malaki 1:6-8, 13.) Woto segd n kɩtame tɩ d tags d sẽn maand Wẽnnaam daabã to-to wã zugu. D tõe n soka d meng woto: ‘Mam tũuda a Zeova bõe yĩnga? Rẽ yĩnga m segd n maana a raabã sõma n paas bɩ? Mam maanda m sẽn tõe fãa a tʋʋmdã pʋgẽ bɩ?’
8, 9. Israɛll nebã sẽn da kõt maandã ne yam ningã zãmsda tõnd bõe?
8 Israɛll ned da tõe n kõ a Zeova maoong ne yamleoog n wilg a mi-beoogo. A leb n da tõe n yãka yam n kõ-a maoong sẽn yõogd bugum, sẽn na yɩl n ta a yam. Ned sã n da rat n kõ maan-kãens buudã, tõe tɩ rũng sẽn yaa sõma yãkr pa na n yɩ toog ne-a ye. A na n tʋll n yãka rũng sẽn sɩd yaa sõma n kõ a Zeova. Rũndã-rũndã kiris-nebã pa kʋʋd maand wa a Moiiz tõogã sẽn da kɩt tɩ Israɛll nebã kʋʋdã ye. La b sẽn dɩkd b sẽka, b keelem la b paoong n maand a Zeova raabã, yaa wa maand b sẽn kõte. Tʋm-tʋmd a Poll goma kiris-nebã sẽn “kɩt kaset” n wilgd b sẽn tẽed bũmb ningã, n paas b sẽn ‘maand neer la b sõngd nebã’ yelle, n yeel tɩ rẽ fãa yaa maand sẽn noom Wẽnnaam. (Heb. 13:15, 16) A Zeova nin-buiidã sẽn tʋmd tʋʋm kãens ne yam ningã wilgda b sũur sẽn noom to-to ne bũmb nins a sẽn kõ-bã. Rẽnd kiris-nebã sẽn tʋmd Wẽnnaam tʋʋmdã to-to rũndã-rũndã wã la b sẽn tʋmd-a ne yam ningã wõnda Israɛll nebã sẽn da kõt b maandã to-to wã.
9 La a Moiiz tõogã ra wilgame tɩ wakat ninga, yaa tɩlae tɩ Israɛll ned kõ maoong a sẽn maan yel-wẽnd yĩnga. Maan-kãens sẽn da yaa tɩlaeyã, rẽ yĩnga y tagsdame tɩ ra yaa toog ne Israɛll ned t’a kõ-b ne yamleoog bɩ? (Maan. 4:27, 28) A soabã sã n sɩd rat n kell n tall zood sõma ne a Zeova, a na n kõo ne yamleoogo.
10. Kiris-ned sã n beege, bõe la a tõe n maan n maneg yellã, tɩ wõnd maoongo?
10 Rũndã-rũndã, y tõe n wa goma gomd n beeg y tẽed-n-taaga. Tõe tɩ yaa y sẽn pa bãng tɩ na n sãama a sũuri, wall y sẽn pa reng n tags neer yĩnga. Y sũur-kasetã me tõe n wa ningd-y-la taale, y sẽn maan kɛgr yĩnga. Y sã n sɩd rat n taa a Zeova yam, y na n maana y sẽn tõe fãa n maneg yellã. Rẽ tõe n yɩɩ pelg y pʋg n kos ned ning y sẽn beegã sugri, wall sã n yaa yel-wẽn-kãsenga, bɩ y tɩ kos kãsem-dãmbã sõngre. (Mat. 5:23, 24; Zak 5:14, 15) Dẽnd d sã n wa beeg d tẽed-n-taag wall Wẽnnaam, yellã manegr baoodame tɩ d maan bũmb sẽn pa nana, tɩ yaa wa maoongo. La d sã n maan dẽ, d na n le paama a Zeova ne d tẽed-n-taagã zoodo, tɩ d sũur-kasetã gãand bãane. Woto na n kɩtame tɩ d maneg n kɩs sɩd t’a Zeova sẽn kõ-d noy ninsã yaa d neer yĩnga.
11, 12. a) Laafɩ maoong yaa bõe? b) Yam bʋg la d tõe n dɩk laafɩ maandã pʋgẽ?
11 A Moiiz tõogã sẽn da kɩt tɩ b kõt maand ninsã kẽer da yaa laafɩ maando. Ned sã n da kʋ laafɩ maoongo, wilgdame tɩ laafɩ bee yẽ ne a Zeova sʋka. Maoongã soab ne a zakã rãmb ra wãbda maoongã nemdo. Tõe tɩ b zĩndida wẽnd-doogã rot nins b sẽn da yãk tɩ yaa rɩɩb zĩisã a yembr pʋgẽ. B yãkda nemdã n kõ maan-kʋʋd ning sẽn kʋ maoongã, la b yãk n kõ maan-kʋʋdb a taabã me. (Maan. 3:1; 7:31-33) Maoongã soab maana a maoongã a sẽn dat zood sõma ne Wẽnnaam yĩnga. Yaa wa yẽ ne a zakã rãmb n paas maan-kʋʋdbã la a Zeova meng a toor sẽn naag taab n dɩt ne laafɩ la sũ-noogo.
12 Dẽnd ned sã n da maan laafɩ maoongo, yaa wa a sẽn bool a Zeova tɩ b na n naag taab n dɩ. Ad Israɛll ned sã n da paam t’a Zeova sak a boollã, ra yaa zu-zẽkr menga! Yaa vẽeneg t’a na n dat n kõo Wẽnnaam bũmb sẽn yaa sõma wʋsgo. Laafɩ maoongã naaga sɩd nins sẽn be a Moiiz tõogã pʋgẽ wã. A wilgdame tɩ ne a Zezi maoongã sẽn yaa kãseng n yɩɩdã maasem, ned ning fãa sẽn dat n paam zood sõma ne a Naandã tõe n paamame. Rũndã-rũndã, d sã n dɩkd d tarmã la d pãngã n tʋmd a Zeova tʋʋmdã tɩ yaa wa maand d sẽn kõt-a, d paamda a zoodo.
MAAND WẼNNAAM SẼN PA REEGE
13, 14. Bõe yĩng t’a Zeova pa reeg maoong ning rĩm a Sayull sẽn da rat n kõ-a wã?
13 A Moiiz tõogã ra wilgame tɩ ned sã n kõ maoong ne yam-sõngo, a Zeova reegdame. La Biiblã pʋgẽ, b gomda maand kẽer Wẽnnaam sẽn pa sak n deeg yelle. Bõe yĩng t’a pa sak n deege? D gom makr a yiib yelle.
14 No-rɛɛs a Sãmwɛll da wa n yeela rĩm a Sayull tɩ wakat taame t’a Zeova na n sãam Amalɛk buudã. A Zeova yeel a Sayull t’a kʋ Amalɛk nebã ne b rũmsã fãa. La a sẽn tɩ tõog zabrã, a basame t’a sodaasã pa kʋ Amalɛk naab a Agaag ye. Sẽn paase, a yãka b rũms nins sẽn yaa sõma wã n na n kʋ maand n kõ a Zeova. (1 Sãm. 15:2, 3, 21) A Zeova manesem yɩɩ wãna? A Sayull kɩɩsgã kɩtame t’a tõdg t’a kõn le yɩ rĩm ye. (Karm-y 1 Sãmwɛll 15:22, 23.) Woto wilgda tõnd bõe? Wilgdame tɩ yaa d sã n sakd Wẽnnaam noyã bal la a reegd d maoongo.
15. Israɛll nebã sẽn da kõt maand la b ket n tʋmd tʋʋm-wẽnsã bõe n maane?
15 Makr a yiib-n-soabã bee Ezai sebrã pʋgẽ. No-rɛɛs a Ezai wakatẽ wã, Israɛll nebã ra kõta a Zeova maand n kot b yel-wẽnã sugri, la b ra ket n tʋmd tʋʋm-wẽnse. Woto kɩtame tɩ b maandã ra ka yõod ye. A Zeova sok-b-la woto: “Yãmb maandã waooglem maanda maam bõe? Mam tɩga pe-raad sẽn yõogd bugmã ne y nag-bi-nobdsã kaam. La lols ne pe-bi la boees zɩɩm ka noogd mam sũur ye. . . . Ra le wa-y ne maand sẽn ka võor mam nengẽ ye. Bãmb bug-zõosã yũug ka noom maam ye.” Bõe yĩng tɩ Wẽnnaam da pa reegd b maandã? A yeel-b-la woto: “Yãmb sẽn paasd pʋʋsgã, mam ka kelgd ye. Yãmb nus pida ne zɩɩm. Bɩ y so koom n maneg y mens n yɩ sõma. Yiis-y yãmb tʋʋm-wẽnsã mam nifẽ n bas wẽnga.”—Ezai 1:11-16.
16. Maand bʋs buud la Wẽnnaam deegda?
16 Ned sã n maand yel-wẽn n pa rat n tek yam n kos sugri, a Zeova pa reegd a maoong ye. La a kelgda neb nins sẽn maand b sẽn tõe fãa n tũud a noyã pʋʋsgo, n deegd b maando. Sɩd nins sẽn be tõogã pʋgẽ wã ra wilgdame tɩ nin-kãensã buudã yaa yel-wẽn-maandba, n segd n kos sugri. (Gal. 3:19) Israɛll ned sã n da wʋm tõogã sẽn wilgd bũmb ningã võore, a sũur sãamda a sẽn yaa yel-wẽn-maandã yĩnga, t’a rat t’a Zeova kõ-a sugri. Rũndã-rũndã, tõnd me segd n sak n deegame tɩ yaa Kiristã maoong maasem yĩng bal la a Zeova kõt-d sugri. Tõnd sã n bãng Kiristã maoong yõod la d wilgd d mi-beoogo, a Zeova “sũur na n yɩɩ noog” ne bũmb nins fãa d sẽn maand a tũudmã pʋgẽ wã.—Karm-y Yɩɩl Sõamyã 51:19, 21.
TALL-Y TẼEB NE A ZEZI MAOONGÃ
17-19. a) Wãn to la d tõe n wilg a Zeova d mi-beoog a Zezi maoongã sẽn yaa rondã yĩnga? b) Bõe yell la d na n gom sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ?
17 Israɛll nebã ra mii bũmb nins Wẽnnaam sẽn da rat n wa maanã “maasem” bala. La tõnd yẽ bãnga bõn-kãense. (Heb. 10:1) Maand nins tõogã sẽn da kɩt tɩ b kʋʋdã sõnga Israɛll nebã tɩ b bãng bũmb nins b sẽn segd n maan n paam Wẽnnaam zoodo. B bãngame tɩ b segd n wilgd-a-la b mi-beoogo, tɩ b segd n kõt-a bũmb nins b sẽn nand n yɩɩdã, la b sak n deeg tɩ b ratame t’a kõ-b sugri. Biiblã babg ning b sẽn gʋls ne gɛrkã goam sõng-d lame tɩ d bãng tɩ ne a Zezi maoongã sẽn yɩ rondã maasem, a Zeova na n kɩtame tɩ d paam d mens ne yel-wẽnã la kũumã wakat fãa yĩnga. Ne maoon-kãng maasem me, d paamda d yel-wẽnã sugri, n tar sũur-kaset sẽn yaa sõma masã menga. Rondã sɩd yaa kũun sẽn ka to a Zeova sẽn kõ tõndo!—Gal. 3:13; Heb. 9:9, 14.
18 Sẽn na yɩl n dɩ rondã yõodo, bao n bãng a võorã bal pa sek ye. Tʋm-tʋmd a Poll yeela woto: ‘Tõogã yaa wa karen-saamba, n na n tall tõnd n wa Kirist nengẽ, tɩ tõnd tõe n zems tẽeb yĩnga.’ (Gal. 3:24) La yaa ne d tʋʋm la d wilgd tɩ d tara tẽebo. (Zak 2:26) Zʋɩf rãmb nins sẽn da lebg kiris-nebã ra mii sɩd nins sẽn be a Moiiz tõogã pʋgẽ wã. Rẽ n so t’a Poll sagl-b tɩ b sak bũmb nins b sẽn bãngã. B sã n da maan woto, b na n tõog n vɩɩmdame tɩ zems ne Wẽnnaam noyã b sẽn da zãmsd neb a taabã.—Karm-y Rom dãmb 2:21-23.
19 Baa kiris-nebã sẽn pa tũud a Moiiz tõogã rũndã-rũndã wã, b segd n ket n kõta a Zeova maand sẽn tat a yam. Sõsg ning sẽn pʋgdã na n wilga d sẽn tõe n maan dẽ to-to.
BAO-Y SOGS-KÃENSÃ LEOORE:
․․․․․
A Moiiz tõogã sẽn da kɩt tɩ b kʋʋd maand ninsã ra makda bõe?
․․․․․
Israɛll nebã sẽn da kõt maand ninsã kẽer ne kiris-nebã sẽn maandã wõnda taab zĩ-bʋgo?
․․․․․
Bõe n kɩtd t’a Zeova sak n deeg ned maoong wall a zãgse?
[Zãmsgã sogsgã]
[Goam sẽn tar pãnga, seb-neng 19]
A Zeova sẽn dat t’a nin-buiidã tũ-a to-to wã pa toeemd ye
[Foto seb-neng 20]
Rũm-kãensã sʋkã, bʋg la yãmb da na n kõo a Zeova?
[Foto seb-neng 21]
Neb nins sẽn kõt a Zeova maand sẽn yaa sõma wã tata a yam
