Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

‘Zãms-y maam tɩ m maan sẽn tat yãmb yam’

‘Zãms-y maam tɩ m maan sẽn tat yãmb yam’

‘Zãms-y maam tɩ m maan sẽn tat yãmb yam’

“Bɩ y zãms maam tɩ m maan sẽn tat yãmb yam, tɩ bõe, yãmb yaa mam Wẽnnaam.”—YƖƖL 143:10.

BAO-Y SOGS-KÃENSÃ LEOORE

Bõe la a Davɩɩd maan n wilg t’a Zeova raabã n pak-a n yɩɩda?

Bõe n da sõngd a Davɩɩd t’a bãngd sẽn noom Wẽnnaam?

Bõe n na n sõng tõnd tɩ d kell n ta a Zeova yam?

1, 2. Bõe yĩng tɩ d segd n bao Wẽnnaam sor-wilgri, la bõe yĩng tɩ d yetẽ t’a Davɩɩd kõ-d-la mak-sõngo?

MAMS-Y n ges-y yãmb sẽn na n pɩʋʋgd zĩig y sẽn pa mi n wa ta so-wɛlga. So-bʋg la y na n dɩke? Tõe tɩ y na n kosa ned sẽn mi zĩigã sõma t’a sõng-yã. Tõnd me sã n wa rat n maan bũmb sẽn tar yõodo, d tõe n kosa sõngre. D sã n bao a Zeova sẽn mi bũmb fãa wã sor-wilgri, d tõogd n ‘kẽna sor’ ning sẽn tat a yamã zugu.—Ezai 30:21.

2 Israyɛll rĩm a Davɩɩd kõo tõnd mak-sõngo. A ra modgd n tũuda Wẽnnaam noyã. Bɩ d ges a Davɩɩd manesem sẽn yɩ to-to yɛl kẽer taoore, tɩ na n sõng-d lame tɩ d rɩk yam nin-kãngã sẽn tũ Wẽnnaam a Zeova ne a sũur fãa wã sẽn tall manesem ningã pʋgẽ.—1 Rĩm 11:4.

A DAVƖƖD WAOOGA A ZEOVA YƲƲRÃ

3, 4. a) Bõe yĩng t’a Davɩɩd ra kɩs sɩd t’a na n tõoga a Goliate? b) Wẽnnaam yʋʋrã waoogr wɛɛngẽ, a Davɩɩd manesem da yaa wãna?

3 Tẽeg-y-yã a Davɩɩd sẽn zab ne Filisti ned a Goliatã. A Goliat ra tara zab-te-tɩrse. A woglmã ra yaa kãntɩɩg a yoob la nug-yakemde. (2,9 m) Bõe n kɩt t’a Davɩɩd sẽn da yaa bi-bɩɩg wakat kãngã sak n zab ne-a? (1 Sãm. 17:4) Yaa a raood yĩng bɩ? Yaa a tẽeb yĩng bɩ? Yaa sɩd tɩ tẽeb la a raood sõng-a lame. La yaa a sẽn da waoogd a Zeova n pa rat tɩ b paoog a yʋ-kãsengã n kɩt t’a zab ne nin-wobgã. Sɩd me, a Davɩɩd sũur yika ne a Goliat a sẽn paoog Wẽnnaam nin-buiidã yĩnga, t’a sok woto: “Yaa bõe tɩ Filisti mo-kãngã paoogd Wẽnnaam sẽn vɩ tãb-biisã?”—1 Sãm. 17:26.

4 A Davɩɩd yeela a Goliat woto: “Yãmb zãada sʋʋg ne kãnd la munmun n wat mam nengẽ. La mam wata yãmb nengẽ ne Saasẽ-pãng-soabã yʋʋre. Bãmb yaa Israyɛll tãb-biisã yãmb sẽn paoogdã Wẽnnaam.” (1 Sãm. 17:45) A Davɩɩd teega Wẽnnaam n tõog n kʋ Filisti nedã ne kug-yɛnga. La pa baraar bal la a Davɩɩd teeg a Zeova la a wilg t’a nanda a yʋ-kãsengã ye. A maana woto a vɩɩmã tõre. A sagla Israyɛll nebã tɩ b ‘maan sũ-noog a Zeova yʋ-sõngã yĩnga.’—Karm-y 1 Kibay 16:8-10.

5. Rũndã-rũndã, wãn to la neb kẽer paoogd a Zeova wa a Goliate?

5 Y sẽn paam t’a Zeova yaa y Wẽnnaamã noom-y lame bɩ? (Zer. 9:23) Y yagse, y tʋmd-n-taase, y karen-bi-taas wall y roagdb sã n wa ningd a Zeova taal wall b yaand a Kaset rãmbã, y manesem yaa wãna? Neb sã n wa gomd n paoogd a Zeova yʋʋrã, y leokdame n kɩs sɩd t’a na n sõng-y lame bɩ? Yaa sɩd tɩ ‘sĩndg wakat beeme.’ La d pa segd n zoe yãnd d sẽn yaa a Zeova Kaset rãmb la a Zezi karen-biisã yĩng ye. (Koɛ. 3:1, 7; Mark 8:38) D pa paoogd neb nins sẽn kis tõnd la koɛɛg ning d sẽn moondã ye. La d pa rat n yɩ wa Israyɛll neb nins sẽn wʋm a Goliat no-rɩkrã tɩ b ‘pelens yɩk tɩ rabeem wʋsg yõk-bã’ ye. (1 Sãm. 17:11) Segdame tɩ d gom ne raood n waoog Wẽnnaam a Zeova yʋʋrã. Tõnd sẽn dat yaa d sõng nebã tɩ b bãng a Zeova sẽn yaa Wẽnnaam ningã. Rẽ n so tɩ d tũnugd ne Biiblã n sõngd nebã n dat tɩ b bãng tɩ b segd n baoo Wẽnnaam.—Zak 4:8.

6. Bõe n kɩt t’a Davɩɩd zab ne a Goliate, la bõe n segd n pak tõnd n yɩɩda?

6 Saglg a to me la d paamd a Davɩɩd ne a Goliat kibarã pʋgẽ. A Davɩɩd sẽn wa n debd zabrã zĩigẽ wã, a soka woto: “Ned sã n kʋ Filisti nedã n yiis Israyɛll nebã yãnde, b na n maana a soab bõe?” Tɩ nebã leok-a tɩ “ned sã n tõog n kʋ-a, rĩmã na n kõ a soab arzɛgs wʋsgo, la b rɩk b biig n kõ-a t’a maan a paga.” (1 Sãm. 17:25-27) La pa keoorã bal la a Davɩɩd da rat ye. Bũmb a to n da tar yõod ne-a n yɩɩda. A Davɩɩd ra tʋll n waooga Wẽnnaam. (Karm-y 1 Sãmwɛll 17:46, 47.) La tõnd yẽ? Rẽ yĩnga d sẽn dat n yɩɩd yaa yʋʋr bɩ? Sẽn pak tõnd yaa d we n paam arzɛk n yɩ nin-kãseng bɩ? Vẽenega, d rat n dɩka a Davɩɩd naoore. A yeela woto: “D lagem n pẽg Zusoabã la d zẽk bãmb yʋʋre.” (Yɩɩl 34:4) Woto yĩng bɩ d teeg Wẽnnaam, n lʋɩɩs a yʋʋrã waoogr taoore.—Mat. 6:9.

7. Wãn to la d tõe n paam tẽeb n ket n moond koɛɛgã baa d sã n wa seg ned sẽn pa rat n kelge?

7 Yaa a Davɩɩd sẽn da teeg a Zeova zãng-zãngã n kɩt t’a tall raood woto a Goliat taoorã. A Davɩɩd sɩd ra tara tẽebo. Bũmb sẽn kɩt t’a paam tẽeb sẽn tar pãng woto wã yaa a sẽn da teeg Wẽnnaam a rũmsã kɩʋʋng pʋgẽ wã. (1 Sãm. 17:34-37) Sẽn na yɩl n ket n moond koe-noogã, rẽndame tɩ d tall tẽeb sẽn tar pãnga. Sẽn yɩɩd fãa, d sã n wa seg ned sẽn pa rat n kelge. Yaa d sẽn na n minim n teegd Wẽnnaam d sẽn maand fãa pʋgẽ la d paamd tẽeb a woto. Wala makre, d sã n wa be mobill pʋgẽ ne neba, d tõe n moona koɛɛgã neb nins sẽn pẽ-dã. D sã n wa moond koɛɛgã zak-zaka, d tõe n moona neb nins d sẽn segd soayã zutã me.—Tʋʋ. 20:20, 21.

A ZEOVA RAABÃ MAANEG N DA PAK A DAVƖƖD N YƖƖDA

8, 9. A Sayull sẽn wa n baood a Davɩɩd n na n kʋ wã, wãn to la a Davɩɩd wilg t’a Zeova raabã n pak-a n yɩɩda?

8 Makr a to n wilgd t’a Davɩɩd sɩd ra teega a Zeova. Yaa manesem ning a sẽn tall ne a Sayull sẽn yɩ Israyɛll pipi rĩmã. A Sayull ra maanda sũ-kiir ne a Davɩɩde. Naoor a tãab tõre, a makame n na n kʋ a Davɩɩde, n tão-a ne kãnde. La naoor a tãabã fãa, a Davɩɩd kuugame. Sẽn paase, a pa bao n na n dok a sũur ye. A wa n kong n zoeeme. (1 Sãm. 18:7-11; 19:10) Rẽ poore, a Sayull yãka Israyɛll rap tus a tã n tall-b tɩ b babs a Davɩɩd weoogẽ wã. (1 Sãm. 24:3) A Sayull wa n tɩ kẽe bok pʋgẽ t’a Davɩɩd ne a nebã ra be be t’a pa bãng ye. A Davɩɩd ra tõe n tika Wẽnnaam sẽn yeel tɩ yẽ n na n ledg a Sayullã, n tags tɩ yaa weer a sẽn paam n na n kʋ-a. (1 Sãm. 16:1, 13) A Davɩɩd sã n da reeg a nebã goamã, a ra na n kʋ-a lame. La a Davɩɩd yeela woto: “Bɩ Zusoabã ra sak tɩ m maan woto n sɩɩs rĩmã ye, tɩ bõe, yaa Zusoabã n yãk bãmba.” (Karm-y 1 Sãmwɛll 24:5-8.) A Zeova ra basame t’a Sayull ket n yaa rĩma. Rẽ n so t’a Davɩɩd pa tʋlg n na n deeg naamã a toor ye. A sẽn wõrg a Sayull fuugã noor balã wilgame t’a pa rat-a ne wẽng ye.—1 Sãm. 24:12.

9 A Davɩɩd sẽn yã a Sayull yaoolmã, a sẽn da mi tɩ yaa Wẽnnaam n kõ-a naamã, a pa sak n maan-a bũmb ye. Yɩɩ ne yʋngo, tɩ yẽ ne a Abisayi kẽng a Sayull sikã zĩigẽ n tɩ mik a sẽn gõe. A Abisayi tagsame tɩ yaa Wẽnnaam n ning a Sayull a Davɩɩd nugẽ n dat t’a kʋ-a. A kosa a Davɩɩd t’a bas t’a kõs-a ne a kãndã n kʋ. La a Davɩɩd tõdgame. (1 Sãm. 26:8-11) A Davɩɩd sẽn da baood a Zeova sor-wilgr wakat fãa wã sõng-a lame tɩ baa ne a Abisayi pẽdgrã, a pa kʋ a Sayull ye.

10. Zu-loe-bʋs la d tõe n sege, la bõe n na n sõng-d tɩ d kell n sak Wẽnnaam?

10 Neb tõe n wa ratame tɩ tõnd me bas a Zeova raabã la d tũ bãmb sẽn date. Kẽer tõe n wa ratame tɩ d maan bũmb n pa reng n tags n ges sã n nooma a Zeova ye. Woto la a Abisayi sẽn da rat t’a Davɩɩd maanã. Sẽn na yɩl tɩ b ra tõog-do, rẽndame tɩ d bãng a Zeova raabã sõma la d tũud rẽ ne d sũur fãa.

11. Wãn to la a Davɩɩd wilg tɩ Wẽnnaam daabã yell n pak-a n yɩɩda, la wãn to la d tõe n dɩk a togs-n-taare?

11 A Davɩɩd kosa Wẽnnaam a Zeova woto: “Bɩ y zãms maam tɩ m maan sẽn tat yãmb yam.” (Karm-y Yɩɩl Sõamyã 143:5, 8, 10.) Wall t’a teeg a meng bɩ neb a taabã, a ra baooda Wẽnnaam sor-wilgri. A ra ‘tagsda Wẽnnaam nus-tʋʋmã yelle.’ Tõnd me tõe n bãnga a Zeova raabã, d sã n karemd Biiblã la d bʋgsd kibay nins sẽn wilgd a Zeova sẽn ges pĩnd wẽndẽ neb yell to-to wã zugu.

A DAVƖƖD RA WƲMDA WẼNNAAM NOYÃ VÕORE

12, 13. Bõe yĩng t’a Davɩɩd raag kom ning rap a tãabã sẽn tall n wa kõ-a wã?

12 A Davɩɩd kõo tõnd mak-sõng zĩig a to wɛɛngẽ. Yaa a sẽn da wʋmd Wẽnnaam noyã võor sõma la a tũudẽ wã. Wala makre, daar a ye, a Davɩɩd yeelame t’a “rata bulg ning sẽn be Betlehɛm tẽngã noorã koom” n yũ. La wakat kãng tɩ Filisti tãb-biisã ra reega Betlehɛm. A Davɩɩd sodaas a tãab n maan pãng n kẽng n tɩ yõng koomã n wa. “La a Davɩɩd ka sak n yũ-a ye. Yẽ rɩk-a lame n daag tẽng tɩ yɩ maoong Zusoabã yĩnga.” Bõe n kɩt t’a maan woto? A Davɩɩd wilga rẽ võore, n yeele: “Bɩ Wẽnnaam da sak tɩ m maan woto ye. Tɩ bõe, mam sã n maan woto, na n yɩɩ wa m sẽn yũud nin-kãensã zɩɩm. Bala, bãmb gẽnega b yõy n tɩ yõng koomã n wa.”—1 Kib. 11:15-19.

13 A Davɩɩd ra miime tɩ tõogã wilgame tɩ ned pa segd n dɩ zɩɩm ye. A ra mi a Zeova sẽn yeel tɩ b segd n daaga zɩɩm tẽngã võore. A Zeova yeelame tɩ “yĩng vɩɩm bee zɩɩm pʋgẽ.” Koomã b sẽn kõ a Davɩɩdã pa zɩɩm ye. La bõe yĩng t’a tõdg t’a kõn yũ? A wʋma noorã võor sõma. Koomã paoong sẽn da tõe n tũ ne sodaasã yõorã, a Davɩɩd gesame t’a sã n yũ, na n wilgame t’a pa nand nin-kãensã vɩɩmã ye. Rẽ n so t’a pa yũ koomã, n dɩk n daage.—Maan. 17:11; Tõo. 12:23, 24.

14. Bõe n sõng a Davɩɩd t’a tõog n maan sẽn noom a Zeova?

14 Wakat fãa, a Davɩɩd ra modgd n tũuda Wẽnnaam noyã. Ad a sẽn yeele: “Mam Wẽnnaam, mam dat n maana yãmb daabo. La yãmb tõog bee mam sũur pʋgẽ.” (Yɩɩl 40:9) A Davɩɩd ra zãmsda Wẽnnaam tõogã la a bʋgsd a goamã zugu. A ra kɩsa sɩd t’a Zeova noyã tũub nafd-a lame. A Davɩɩd ra pa tũud a Moiiz tõogã noy woto bal ye. A ra modgd n wʋmda b võor sõma. D sã n wa zãmsd Biiblã, segdame tɩ d bʋgsd a goamã zug tɩ kẽed d sũyã. Woto na n sõng-d lame tɩ yell buud fãa taoor bɩ d tõog n bãng sẽn noom a Zeova.

15. Bõe la a Salomo maan n kɩɩs Wẽnnaam tõogã?

15 A Zeova sõnga a Davɩɩd biig a Salomo wʋsgo. La a Salomo wa n pa le tũud Wẽnnaam noyã ye. A kɩɩsa a Zeova sẽn yeel tɩ Israyɛll rĩm pa segd n “peeg pagb wʋsgã.” (Tõo. 17:17) A peega bu-zẽms neb kom-pugli n maan a pagba. A sẽn wa n kʋʋlã, “a pagbã wẽnemda a yam t’a tũ buud a taab wẽnnaam-dãmba.” Baa sẽn yaa bũmb ning la a Salomo tik n kõ a meng bʋʋm n kɩɩs tõogã, a “beega Zusoabã. Yẽ ka tũ [Wẽnnaam] ne a sũur fãa wa a ba ye.” (1 Rĩm 11:1-6) Rẽnd d sã n modgd n wʋmd Wẽnnaam noyã võor la d tũud-b n são. D sã n wa rat n kẽ kãadem, d segd n maana woto.

16. Biiblã noor ning sẽn yeel tɩ d sã n na n kẽ kãadem bɩ yɩ ne “ned sẽn tũud Zusoabã balã” rat n yeelame tɩ bõe me?

16 Ned sẽn pa kiris-ned sã n wa rood yãmba, y maanda a wãna? Y wilgdame tɩ y rɩkda a Davɩɩd togs-n-taar bɩ, bɩ yaa a Salomo togs-n-taar la y rɩkda? Biiblã yeelame tɩ kiris-ned hakɩk sã n dat n kẽ kãadem, tog n yɩɩ ne “ned sẽn tũud Zusoabã bala.” (1 Kor. 7:39) Woto wilgdame tɩ kiris-ned sã n dat n kẽ kãadem, segd n yɩɩ ne a tẽed-n-taaga. La d sã n wʋmda no-kãngã võor sõma, d pa na n sak tɩ ned sẽn pa kiris-ned ro-d ye.

17. Bõe n tõe n sõng-d tɩ d gil yoobã yɛl gesgo?

17 A Davɩɩd mak-sõngã tõe n sõng-d lame me tɩ d gil yoobã yɛl gesgo. Karm-y vɛrse kãensã la y bʋgs b zugu, n bao n bãng b sẽn wilgd to-to t’a Zeova kisa yoobo. (Karm-y Yɩɩl Sõamyã 119:37; Matɩe 5:28, 29; Kolos rãmb 3:5.) Rẽ na n sõng-d lame tɩ d tõog n gil yoobã yɛl gesgo.

BAOOD-Y N BÃNGD-Y WẼNNAAM DAABÃ BŨMB FÃA PƲGẼ

18, 19. a) Bõe n sõng a Davɩɩd t’a kell n ta Wẽnnaam yam baa a sẽn da yaa koangdã? b) Bõe la yãmb yãk yam n na n maane?

18 Baa a Davɩɩd sẽn kõ tõnd mak-sõngã, a maana yel-wẽn-kãsemse. (2 Sãm. 11:2-4, 14, 15, 22-27; 1 Kib. 21:1, 7) La a sã n da wa maan yel-wẽnde, a tekda yam n kos sugri. Biiblã yeelame t’a tũu Wẽnnaam “ne pʋ-peelem.” (1 Rĩm 9:4) Bõe yĩnga? Bala, a Davɩɩd ra maoodame n dat n maan sẽn noom a Zeova.

19 Baa tõnd sẽn pa zems zãngã, d tõe n ket n tata a Zeova yam. Rẽ n so tɩ d segd n zãmsd Biiblã ne d sũur fãa, n bʋgsd a goamã zug la d modgd n tũudẽ. D sã n maand woto, d rɩkda yɩɩl-gʋlsdã naoore. A kosa Wẽnnaam woto: “Bɩ y zãms maam tɩ m maan sẽn tat yãmb yam.”

[Zãmsgã sogsgã]

[Foto seb-neng 10]

Bõe yĩng t’a Davɩɩd pa kʋ a Sayulli?

[Foto seb-neng 11]

A Davɩɩd sẽn tõdg t’a kõn yũ koom ning a sodaasã sẽn tall n wa wã wilgda tõnd bõe?