Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Gũus-y ne Sʋɩtãanã! A raabã yaa paam yãmb n sãame

Gũus-y ne Sʋɩtãanã! A raabã yaa paam yãmb n sãame

“Yõk-y y mens n gũusi, tɩ bõe, yãmb bɛyã sẽn yaa Sʋɩtãanã gõoda wa gɩgemd sẽn kelemda, n baood a sẽn tõe n paam a soab n sãame.”—1 PƖƐ. 5:8.

1. Sɩnga wãn tɩ malɛg-sõng wa lebg Sʋɩtãana?

A SƲƖTÃAN da yaa malɛg-sõngo, n da be ne a Zeova. La a wa n yik n datame tɩ ninsaalbã waoogd yẽ wa b sẽn waoogd Wẽnnaamã. A ra tõe n yiisa tʋls-kãng a sũurẽ wã tao-tao, la a pa maan woto ye. A basame tɩ tʋls-wẽngã paam pãnga, hal t’a wa maan yel-wẽnde. (Zak 1:14, 15) A ka ‘pa sɩdã pʋgẽ ye.’ A kɩɩsa a Zeova, n lebg “ziri ba.”—Zã 8:44.

2, 3. B sẽn boond a Zeova bɛ-kãsengã t’a “Sʋɩtãana,” “diaable,” “wag-kʋdr” la “dargõ-kãsengã” wilgda tõnd bõe?

2 A Sʋɩtãan kɩɩsgã tɛka, a lebga a Zeova bɛ-kãsenga, la a kis ninsaalbã me. D sã n ges Biiblã sẽn gomd a yell to-to wã, d bãngdame t’a sɩd yaa wẽng wʋsgo. Gom-bil ning sẽn yaa Sʋɩtãanã rat n yeelame tɩ “kɩɩsda,” tɩ wilgdẽ t’a kɩɩsda a Zeova, n maand a sẽn tõe fãa sẽn na yɩl tɩ malɛgsã la ninsaalbã ra teel a naamã ye. A sẽn dat yaa b fãa sẽn na n bas a Zeova sakre.

3 Wilgr 12:9 pʋgẽ, b boonda a Sʋɩtãan tɩ “diaable,” sẽn dat n yeel tɩ “munaafɩɩka.” Woto tẽegda tõnd t’a Sʋɩtãan paooga a Zeova, n yeel t’a yagda ziri. B bool-a lame me tɩ “wag-kʋdr” vɛrse wã pʋgẽ. Rẽ tẽegda tõnd a sẽn tũnug ne waaf n belg d yaab a Hawa wã. B sẽn bool a Sʋɩtãan tɩ “dargõ-kãsengã” me zemsame. Bilgda a toolmã la a wẽnemã sẽn yaa to-to wã. A sẽn dat yaa kɩt t’a Zeova raabã ra pidsi, la a sãam a nin-buiidã.

4. Bõe yell la d na n gom sõs-kãngã pʋgẽ?

4 Vẽenega, a Sʋɩtãan n yaa a soab ning sẽn dat n sãam tõnd ne a Zeova zoodã n yɩɩda. Yaa rẽ la Biiblã sẽn keoog tõnd n yeel woto wã: “Yõk-y y mens n gũusi, tɩ bõe, yãmb bɛyã sẽn yaa Sʋɩtãanã gõoda wa gɩgemd sẽn kelemda, n baood a sẽn tõe n paam a soab n sãame.” (1 Pɩɛ. 5:8) Rẽ n so tɩ d na n gom bũmb a tãab yell sõs-kãngã pʋgẽ. Bõn-kãens wilgda d sẽn segd n gũus d mens ne a Sʋɩtãan sẽn yaa a Zeova la a nin-buiidã bɛ-kãsengã võore.

A SƲƖTÃAN YAA PÃN-KÃSENG SOABA

5, 6. a) Kiba-bʋs n wilgd tɩ malɛgsã yaa ‘pãn-kãsems rãmba’? b) B sẽn yeel t’a Sʋɩtãan n ‘so kũumã pãngã’ võor yaa bõe?

5 Biiblã yeelame tɩ malɛgsã yaa ‘pãn-kãsems rãmba.’ (Yɩɩl 103:20) B yamã la b pãngã yɩɩda ninsaalbã. Yaa vẽeneg tɩ malɛgs nins sẽn sakd Wẽnnaamã sẽn maand bũmb nins ne b pãngã yaa a nin-buiidã nafr yĩnga. Wala makre, Asiiri tãb-biis n da wa n na n zab ne Israyɛll nebã, tɩ malɛk kʋ bãmb 185000 yʋn-yɛng bala. Ninsaal ka tõe n maan woto ye. A buud maaneg yaa toog ne tãb-biis wʋsg menga. (2 Rĩm 19:35) Daar a to me, b yõka a Zezi tʋm-tʋmdb n pag roogo, tɩ malɛk maan yel-solemd n yiis-ba. Baa bãens roogã gũudb sẽn da yas noorẽ wã, malɛkã paka roogã, n yiis tʋm-tʋmdbã, la a lebg n pag tɩ b pa bãng ye.—Tʋʋ. 5:18-23.

6 La a Sʋɩtãan yẽ tara a pãngã n maand sẽn yaa wẽnga. A yaa pãn-kãseng soab me. Biiblã boond-a lame tɩ ‘dũniyã naaba,’ la ‘dũni-kãngã wẽnnaam.’ (Zã 12:31; 2 Kor. 4:4) A paasame meng t’a Sʋɩtãan n “so kũumã pãnga.” (Heb. 2:14) Woto pa rat n yeel tɩ ned sẽn ki fãa yaa yẽ n kʋ ye. La a belga neb wʋsg tɩ b rɩk a togs-n-taar n yaa nen-kɛglem dãmb la b kis taaba, tɩ wat ne nin-kʋʋre. Sẽn paase, yaa a Hawa sẽn tẽ a Sʋɩtãan ziri wã, la a Ãdem sẽn kɩɩs Wẽnnaamã n kɩt tɩ ninsaalbã fãa lebg yel-wẽn-maandb la kiidbã. (Rom 5:12) Rẽnd a Sʋɩtãan sɩd yaa “nin-kʋʋd” wa a Zezi sẽn yeelã. (Zã 8:44) A Sʋɩtãan sɩd yaa tõnd bɛ-kãsenga.

7. Bõe la zĩn-dãmbã maand tɩ wilgdẽ tɩ b tara pãng wʋsgo?

7 D sã n kɩɩsd a Sʋɩtãana, pa yẽ bal la d kɩɩsd ye. Malɛgs la ninsaalb n be a poorẽ tɩ b naag taab n kɩɩsd a Zeova naamã. Yaa malɛgs nins sẽn kɩɩsd a Zeova wã la b sẽn boond tɩ zĩn-dãmbã. B sõorã yaa wʋsgo. (Wil. 12:3, 4) B namsa neb naoor wʋsgo, n wilg tɩ b pãngã yɩɩda ninsaalbã. (Mat. 8:28-32; Mark 5:1-5) Ra tol-y n yĩm-y tɩ zĩn-dãmbã ne ‘zĩn-dãmbã naabã’ tara pãng wʋsg ye. (Mat. 9:34) Sã n pa tũ ne a Zeova sõngre, tõnd pa tol n tõe n zab ne a Sʋɩtãan n tõog ye.

A SƲƖTÃAN YAA WẼNEM SOABA

8. a) Bõe la a Sʋɩtãan data? (Ges-y sõsgã sɩngrẽ fotã.) b) Yãmb sẽn get dũniyã yɛl sẽn yaa to-to wã, bõe n wilgd tɩ dũniyã neb rɩka a Sʋɩtãan togs-n-taare, n yaa wẽnem dãmba?

8 Tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr yeelame t’a Sʋɩtãan yaa wa “gɩgemd sẽn kelemda.” Sebr a yembr wilgame tɩ gɛrk gom-bil ning b sẽn lebg tɩ “sẽn kelemda” võor yaa “we-rũng sẽn yãbd to-to kom sẽn wat n tar-a wã.” Yãoã sɩd bilgda a Sʋɩtãan wẽnemã kɛpɩ! Baa dũniyã fãa sẽn be a Sʋɩtãan nugẽ wã, nan pa sek-a ye. A ket n maanda wa gɩgemd kom sẽn tare, n baood neb n na n soog n paase. (1 Zã 5:19) A Sʋɩtãan sẽn dat n yɩɩd yaa kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõng zaeeb n ket tẽngã zugã, la a Zezi ‘piis a taabã’ sẽn teend-bã. (Zã 10:16; Wil. 12:17) A sẽn dat yaa a paam a Zeova nin-buiidã n sãame. B sẽn sɩng n namsd kiris-nebã hal pipi kiris-nebã wakat n tãag rũndã wã, wilgdame t’a Sʋɩtãan sɩd yaa wẽnem soaba.

9, 10. a) Bõe la a Sʋɩtãan maan n na n sãam Israyɛll buudã? (Rɩk-y makre.) b) Bõe yĩng t’a Sʋɩtãan ra rat n sãam Israyɛll buudã? d) Ned sẽn tũud a Zeova sã n maan yel-wẽn-kãsenga, a Sʋɩtãan manesem yaa wãna?

9 Bũmb a to la a Sʋɩtãan maand tɩ wilgdẽ t’a yaa wẽnem soaba. Kom sã n tar gɩgemd t’a yã rũng n dat n yõke, a pa zoet a nimbãaneg ye. A sã n yõk rũngã n kʋ me, a sũur pa sãamd ye. Woto me, a Sʋɩtãan pa zoet neb nins a sẽn namsdã nimbãaneg ye. Wala makre, Israyɛll ned sã n da lʋɩ kʋɩɩbg pʋgẽ n yo, wall a lebga yao-be-neda, yãmb tagsdame t’a Sʋɩtãan sũur sãamdame bɩ? Y sã n wa karemd a Zimri kibarã, n yã a yoobã sẽn wa ne yel-beed ningã, wall y karemd kibar ning sẽn gomd a Gehazi yellã, n yã a yao-beedã sẽn wã-a wã, bɩ y tags a Sʋɩtãan yelle. Y pa tagsd t’a kɩdma sũ-noog sɩda?—Sõd. 25:6-8, 14, 15; 2 Rĩm 5:20-27.

Ned sẽn tũud a Zeova sã n maan yel-wẽn-kãsenga, a Sʋɩtãan kɩdemda sũ-noogo (Ges-y sull 10)

10 A Sʋɩtãan sẽn da rat n sãam Israyɛll buudã pa zaalem ye. Tẽeg-y tɩ Mesi wã ra na n doga Israyɛll nebã sʋka, la tɩ yaa yẽ n na n wa sãam a Sʋɩtãana, n wilg t’a Zeova n tar sor n na n yɩ yĩngr la tẽng naaba. (Sɩng. 3:15) A Sʋɩtãan ra pa rat tɩ Israyɛll nebã paam Wẽnnaam lohormã ye. Rẽ n so t’a ra maand a sẽn tõe fãa n dat tɩ b maan yel-wẽn n sãam Wẽnnaam sũuri. Yãmb tagsdame t’a Davɩɩd sẽn wa n yo wã, a Sʋɩtãan sũur sãamame bɩ? A Zeova sẽn wa n yeel a Moiiz t’a pa na n kẽ kãabg tẽngã pʋgẽ wã, yãmb tagsdame t’a nimbãaneg yõka a Sʋɩtãan bɩ? Sɩd-sɩda, ned sẽn tũud Wẽnnaam sã n maan yel-wẽn-kãsenga, a Sʋɩtãan kɩdemda sũ-noogo. A pʋd n na n tũnuga ne rẽ n paoog a Zeova.—Yel. 27:11.

11. Bõe yĩng t’a Sʋɩtãan pa bas a Saara sɩɩ?

11 A Sʋɩtãan sẽn da kis n yɩɩd yaa buud ning pʋgẽ Mesi wã sẽn da na n dogã. Wala makre, a Zeova sẽn yeel a Abrahaam t’a na n kɩtame t’a lebg “buud sẽn yaa kãseng ba” wã poor bilfu, bũmb n maane. (Sɩng. 12:1-3) A Abrahaam ne a Saara kẽnga Ezipti, t’a Faraõ kɩt tɩ b tall a Saara n wa a zakẽ wã, n da rat t’a lebg a paga. La a Zeova kogla a Saara, n yiis-a yellã pʋgẽ. (Karm-y Sɩngr 12:14-20.) Sẽn deng a Izaak rogmã, yel-kãng buud n le paam a Saara Geraar tẽngẽ wã. (Sɩng. 20:1-7) Yaa a Sʋɩtãan n kɩt tɩ yel-kãens paam a Saara bɩ? Tẽeg-y t’a Saara yii Uur sẽn da yaa tẽn-kãsengã, n tɩ vɩ fu-rot pʋsẽ. Tõe t’a Sʋɩtãan da tẽedame t’a Saara sã n yã a Faraõ la a Abimelɛk zagsã sẽn yaa neebã, yamleoog na n yõk-a lame. Tõe me t’a Sʋɩtãan ra tagsdame t’a na n sak n zãmba a sɩdã la a Zeova, n kẽ kãadem ne rĩm-kãensã nin-yende. Yaa sɩd tɩ Biiblã pa togs rẽ vẽeneg ye. La d miime t’a Sʋɩtãan sã n da paam t’a Saara maan bũmb sẽn na n kɩt t’a pa tõog n lebg Mesi wã yaaba, a ra na n kɩdma sũ-noogo. A Saara sã n da maan bũmb n sãam a kãadmã, n sãam a yʋʋr la a sãam yẽ ne a Zeova zoodã, yaa vẽeneg tɩ ra pa na n sãam a Sʋɩtãan sũur ye. Woto pa wilgd t’a sɩd yaa wẽnem soab sɩda?

12, 13. a) A Zezi rogmã poore, bõe la a Sʋɩtãan maan tɩ wilgdẽ t’a yaa wẽnem soaba? b) A Sʋɩtãan sã n get kamb nins sẽn nong a Zeova n maand b sẽn tõe fãa n tũud-a wã, a tagsg yaa wãna?

12 A Zezi roga yʋʋm wʋsg a Abrahaam kũumã poore. Yãmb tagsdame t’a Sʋɩtãan sẽn yã biigã, a yeelame t’a yaa bi-neer bɩ? Ayo. Bala, a ra miime tɩ bi-kãng n da na n bɩ n lebg Mesi wã. Sɩd me, a Zezi n yaa a Abrahaam yagengã meng-menga, n yaa a soab ning sẽn na n ‘sãam Sʋɩtãanã tʋʋmã.’ (1 Zã 3:8) A Sʋɩtãan pa tags tɩ bi-pɛɛlg kʋʋb yaa wẽng wʋsg ye. A pʋd n pa baood n bãng sẽn yaa sõma bɩ wẽng ye. A Zezi nengẽ wã, a yɩɩ tao-tao n bao n na n kʋ-a. Bõe la a maan-yã?

13 Yam dãmb n wa n na n gẽes ‘zʋɩf-rãmbã rĩm’ sẽn nan dogã. Rĩm a Herood sẽn wʋm dẽ, a sũur puuga wʋsgo, t’a baood-a n na n kʋ. (Mat. 2:1-3, 13) Rẽ n so t’a yeel tɩ b kẽng Betlehɛm la a tẽn-kɩremsã pʋsẽ, n tɩ kʋ kom-dibli nins fãa sẽn zems yʋʋm a yi la sẽn pa ta rẽ wã. (Karm-y Matɩe 2:13-18.) A Zezi põsame tɩ b pa naag-a n kʋ ye. La kiba-kãngã wilgda tõnd bõe a Sʋɩtãan sẽn yaa d bɛ wã zugu? Wilgdame t’a pa nand ninsaal vɩɩm ye. A pa zoet baa kambã nimbãaneg ye. Vẽenega, a Sʋɩtãan sɩd yaa wa gɩgemd sẽn kelemda. Ra tol-y n yĩm-y t’a yaa wẽnem soab ye.

A SƲƖTÃAN YAA SƖLEM SOABA

14, 15. Bõe la a Sʋɩtãan maand n lut neb nins sẽn pa tẽedã yam?

14 A Sʋɩtãan miime tɩ sẽn na yɩl tɩ ninsaalbã ra tũ a Zeova sẽn yaa nonglmã, yaa tɩlae t’a belg-ba. (1 Zã 4:8) A belgda ninsaalbã sẽn na yɩl tɩ b ra bao n ‘wʋm Wẽnnaam goamã’ la b sak ye. (Luk 11:28) Woto, a luta neb nins sẽn pa tẽedã yam, sẽn na yɩl tɩ “b ra yã koe-noogã vẽenem sẽn pukd Kirist ziirã sẽn yaa Wẽnnaam wẽnegã ye.”—2 Kor. 4:4.

15 Bũmb a ye a Sʋɩtãan sẽn tũnugd ne n belgd nebã yaa ziri tũudmã. A miime t’a Zeova yaa “Wẽnnaam sẽn yaa sũ-kiir soaba.” (Yik. 20:5) Rẽnd a sã n neẽ tɩ nebã basd a Zeova n waoogd b yaab-rãmba, wall bõn-naandse, noom-a-la wʋsgo. Zu-bʋko, neb wʋsg n be n kɩs sɩd tɩ b sẽn tũud Wẽnnaam to-to wã tata a yam, n yaool n tẽed bũmb kẽer sẽn pa sɩda, wall b maand rog-n-migs sẽn pa tar yõodo. A Ezai wakatẽ wã, Israyɛll nebã ra yaa woto. Rẽ n so t’a Zeova yeel-b woto: “Yaa bõe tɩ yãmb dɩkd y ligd n daad bũmb sẽn ka rɩɩbo? Yaa bõe tɩ y tʋmd bũmb sẽn ka na n pid y pʋgã yĩnga? Kelg-y maam neere, tɩ y na n dɩɩ rɩ-noodo. La rɩ-nood na n nooga yãmb sũyã.”—Ezai 55:2.

16, 17. a) Bõe yĩng t’a Zezi yeel a Pɩɛɛr woto: “Leb mam poorẽ Sʋɩtãana”? b) Wãn to la a Sʋɩtãan maand sẽn na yɩl tɩ d ra le maan gũusgu?

16 A Sʋɩtãan tõe n belga ned sẽn tũud a Zeova ne yẽesem menga. Wala makre, a Zezi sẽn wa n yeel a karen-biisã tɩ pa na n kaoos la b yõk-a n kʋ wã, tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr sẽn nong-a wã tall-a lame n yi kɛɛnga, n yeel-a woto: “Zu-soabã, Wẽnnaam ka na n sak t’a yɩ woto ye! Bõn-kãng ka na n paam yãmb ye.” La a Zezi leoka a Pɩɛɛr n yeel yaa: “Leb mam poorẽ Sʋɩtãana.” (Mat. 16:22, 23) Bõe yĩng t’a Zezi bool a Pɩɛɛr t’a “Sʋɩtãana”? Yaa t’a Zezi ra wʋmda yɛlã võor sõma. A ra miime tɩ pa na n kaoos la a ki tɩ yɩ maoongo, la a wilg t’a Sʋɩtãan yaa ziri yagd ye. Wakat kãng sẽn da pa reem wakatã, a Zezi ra miime t’a pa segd n tags tɩ “Wẽnnaam ka na n sak” tɩ yell a woto paam-a ye. A sã n da tags woto n pa kell n maan gũusgu, a maana a Sʋɩtãan sẽn datã bal kɛpɩ.

17 Dũni-kãngã saab sẽn kolgdã, tõnd wakatã pa reem wakat ye. A Sʋɩtãan sẽn dat yaa tõnd sẽn na n bas tɩ lebg naarã baoob n pak tõnd n yɩɩda. A ratame tɩ d yĩm tɩ d vɩɩ yaoolem wakatã, n pa le maand gũusg ye. Bɩ y gũusi, n da sak t’a tõog-y ye. (Mat. 24:42) Ra bas-y t’a Sʋɩtãan belg-y tɩ y wa tagsdẽ tɩ dũniyã saab ket n zãrame, wall t’a pa na n tol n sa meng ye.

18, 19. a) A Sʋɩtãan maoodame n dat tɩ d tags bõe d mengã zugu? b) Bõe la a Zeova maand n sõngd tõnd sẽn na yɩl tɩ d kell n maan gũusgu?

18 La a Sʋɩtãan sɩlmã pa tek rẽ bal ye. A maanda a sẽn tõe fãa sẽn na yɩl tɩ d tags tɩ d pa zems ne Wẽnnaam nonglmã, la tɩ d yel-wẽnã looga nug tɩ Wẽnnaam pa na n tol n kõ-d sugr ye. La yaa ziri fasɩ! Y sã n tags bilfu, y bãngdame tɩ sɩd yaa ziri. Ãnda soab n pa zems ne a Zeova nonglmã? Pa a Sʋɩtãan sɩda? La ãnda yel-wẽn n loog nug t’a Zeova pa na n kõ-a sugri? Leb n yaa a Sʋɩtãana. La Biiblã yeta tõnd woto: “Wẽnnaam yaa tɩrga, la bãmb kõn yĩm yãmb tʋʋmdã ne y nonglmã yãmb sẽn wilg bãmb yʋʋrã yĩngã” ye. (Heb. 6:10) A Zeova nanda modgr ning tõnd sẽn maan sẽn na yɩl n ta a yamã. Sẽn paase, d sẽn tʋmd a tʋʋmdã ka na n yɩ zaalem ye. (Karm-y 1 Korẽnt dãmb 15:58.) Woto wã, bɩ d ra tol n bas t’a Sʋɩtãan belg-d ye.

19 Wa sõsgã sẽn wilgã, a Sʋɩtãan yaa pãn-kãseng soaba, wẽnem soab la sɩlem soaba. La d maanda wãn n tõog bɛ a woto buudu? A Zeova sõngda tõndo. Biiblã wilgda tõnd a Sʋɩtãan sẽn maand to-to wã, tɩ kɩt tɩ “tõnd ka zɩ Sʋɩtãanã sɩlem ye.” (2 Kor. 2:11) D sã n bãng a Sʋɩtãan sẽn maand to-to n belgd ninsaalbã, d bãngda d sẽn tõe n kell n maan gũusg to-to. La bãng a Sʋɩtãan sẽn maand to-to wã bal pa sek ye. Biiblã yetame: ‘Kɩɩs-y Sʋɩtãana, la yẽ na zoe n bas yãmba.’ (Zak 4:7) Sõsg ning sẽn pʋgdã wilgda d sẽn tõe n maan to-to zĩis a tãab wɛɛngẽ, n zab ne a Sʋɩtãan n tõoge.