1. Yoobã wɛɛngẽ, neb wʋsg tagsg yaa bõe?

RŨNDÃ-RŨNDÃ, yoobã piuuga zĩig zãnga. Wala makre, neb kẽer tagsdame tɩ rao sã n kẽ ne a ra-to, wall pag sã n kẽ ne a pʋg-to, pa rẽ bɩ ned sẽn kẽ kãadem sã n yo, pa maneg n yaa wẽng ye. B gomda yoob yell filim-dãmb pʋsẽ, sɛba, yɩɩl la piblisite-rãmb pʋsẽ. (Yɩɩl 12:9) La baa yoobã sẽn piuug zĩig zãngã, d tõe n zãaga d meng ne yoobo. Wãn to? Yaa d sẽn na n bao a Zeova sõngre.—Karm-y 1 Tesalonik rãmb 4:3-5.

2, 3. a) Tʋls-wẽng sã n kẽ d sũurẽ wã, bõe yĩng tɩ d segd n yiis-a tao-tao? b) Bõe yell la d na n gom sõs-kãngã pʋgẽ?

² Sẽn na yɩl n ta a Zeova yam, d segd n kisga bũmb ning fãa a sẽn kisi. La d sẽn yaa neb sẽn pa zems zãngã, d tõe n wa tara tʋls-wẽnse, n lebg wa zĩnf sẽn yã leo-rɩɩb n data. Tags-yood sã n wa be d yamẽ wã, d segd n yɩɩ tao-tao n yiis-ba. Sã n pa rẽ, tʋls-wẽngã tõe n paama pãng d sũurẽ wã, n wa kɩt tɩ d yo. Yaa wa Biiblã sẽn yeelã bal kɛpɩ. “Wẽngã ratem sã n dɩk pʋga, a rogda yel-wẽnã.”—Karm-y Zak 1:14, 15.

 ³ D sã n tags tɩ tʋls-wẽng tõe n wa paama pãng d sũurẽ wã n kɩt tɩ d maan yel-wẽnde, tõe n kẽes-d-la rabeem. La d sẽn mi tɩ tʋls-wẽng sã n kẽ d sũurẽ wã, d tõe n yiis-a-la tao-tao t’a ra wa paam pãng n kɩt tɩ d maan wẽng n paam zu-loeesã, kengda d raoodo. (Gal. 5:16) D na n goma bũmb a tãab d sẽn tõe n maan tɩ sõng-d yelle: D tagsd tõnd ne a Zeova zoodã yelle, d tũud Biiblã saglsã, la d baood d tẽed-n-taasã sõngre.

4. Bõe yĩng tɩ tõnd ne a Zeova zoodã tar yõodo?

⁴ Biiblã yeta neb nins sẽn dat Wẽnnaam zoodã woto: “Bɩ y nudg y nusi. . . . Bɩ y maneg y sũyã tɩ yɩ sõma.” (Zak 4:8) D sũur sã n noom ne d sẽn paam n yaa a Zeova zoa wã, d na n modgame tɩ d vɩɩmã nens fãa ta a yam. Wala makre, d na n modgdame tɩ d sẽn tagsd bũmb nins yellã tat a yam. D na n tagsda bũmb nins sẽn yaa sõma yelle, la bũmb nins sẽn yaa neer zãng n zems pẽgr yelle. (Yɩɩl 24:3, 4; 51:8; Fil. 4:8) Yaa sɩd t’a Zeova miime tɩ d yaa neb sẽn pa zems zãnga, la tɩ d tõe n wa talla tʋls-wẽnse. La d sã n tar tags-yood n pa maan d sẽn tõe fãa n yiis-ba, sãamda a Zeova sũuri. (Sɩng. 6:5, 6) D sẽn mi rẽ wã kɩtame tɩ d maand d sẽn tõe fãa sẽn na yɩl n tagsd bõn-sõma yelle.

5, 6. Wãn to la pʋʋsgã tõe n sõng-d tɩ d yiis tags-yood d yamẽ?

⁵ Bũmb d sẽn tõe n maan n wilg tɩ d teega a Zeova yaa d sẽn na n pʋʋsd-a, n kotẽ t’a sõng-d tɩ d ra tall tags-yood ye. D sã n kos-a, a na n kõ-d-la a vʋʋsem sõngã, tɩ sõng-d tɩ d yiis tags-wẽns d yamẽ wã, n zãag d meng ne yoobo. Bɩ d pelgd d pʋs n kot Wẽnnaam t’a sõng-d tɩ d modg tɩ d sũurã tagsg ta a yam. (Yɩɩl 19:15) Bɩ d sik d meng n kos-a t’a sõng-d tɩ d bãng d sã n pa “tũuda so-wẽnga,” rat n yeel tɩ d sã n tara tʋls-wẽns sẽn tõe n wa kɩt tɩ d maan yel-wẽnde. (Yɩɩl 139:23, 24) Bɩ d sok d meng woto: ‘Mam pʋʋsda Wẽnnaam wakat fãa t’a sõng-m tɩ m kell n sak-a, baa m sã n wa be makr taoor bɩ?’—Mat. 6:13.

⁶ Nand tɩ d bãng a Zeova, tõe tɩ d ra nong n maanda bũmb kẽer sẽn pa tat a yam. Tõe tɩ d yam mi n ket n bee bõn-kãens maanego. Baa sã n yaa woto, a Zeova tõe n sõng-d lame tɩ d toeeme, n tõog n tũ-a wa a sẽn datã. Rĩm a Davɩɩd ra mii rẽ. A sẽn yo ne a Batseba wã poore, a pʋʋsa a Zeova n kos woto: “Bɩ y maan sũur sẽn tar pʋ-peelem n kõ maam, la y leb n kõ maam yam sõma sẽn ka yuusd ye.” (Yɩɩl 51:12, 14) Rẽnd d sã n da yaa ned sẽn nong yoobo, tɩ d yamã mi n ket n be yoobã, d tõe n kosa a Zeova t’a sõng-d tɩ d maan sẽn yaa tɩrga. A tõe n kɩtame tɩ d rat n sak a noyã ne d sũur fãa. A tõe n sõng-d lame tɩ d ra bas tɩ wẽng soog-d ye.—Yɩɩl 119:133.

7. Bõe la d tõe n maan tɩ sõng-d tɩ d yiis tags-yood d yamẽ?

⁷ A Zeova tõe n tũnuga ne Biiblã sẽn yaa a Gomdã n leok d pʋʋsgo. Sagls nins sẽn be Biiblã pʋgẽ wã yaa sõma. (Zak 3:17) D sã n karemd-a daar fãa la d bʋgsd a goamã zugu, tõe n sõng-d lame tɩ d ra tall tags-yood ye. (Yɩɩl 19:8, 12; 119:9, 11) Sẽn paase, kibay n be  Biiblã pʋgẽ n tõe n sõng-d tɩ d bãng d sẽn tõe n maan to-to n yiis tags-yood la tʋls-wẽns d yamẽ.

8, 9. a) Sɩnga wãn tɩ bi-bɩɩg a ye wa yo? b) Yelbũn sak a 7 kibarã wilgdame tɩ d segd n zãaga d mens ne bõe sẽn be rũndã-rũndã?

⁸ Yelbũn 5:8 yeta woto: “Ra tũ sor ning sẽn dabd [pʋg-yoodr] yirã ye. Zãag ne-a.” Kibar n be Yelbũn sak a 7 wã pʋgẽ, n wilgdẽ tɩ d sã n pa tũ sagl-kãngã, tõe n waa ne yelle. Kibarã gomda bi-bɩɩg sẽn yi zĩ-sobd n dɩk sor sẽn teesd pʋg-yoodr yir yelle. A sẽn ta so-tiisẽ, pagã seg-a-la ne ‘pʋg-yoodr fuugu,’ n mobg-a n mok-a. A goma no-noom goama, tɩ tʋls-wẽns kẽ bi-bɩɩgã yamẽ. Bi-bɩɩgã pa yiis tʋls-wẽnsã ye. Rẽ kɩtame t’a yo ne pagã. Wõnda bi-bɩɩgã ra pa yi yoob yĩng ye. Yaa a sẽn pa tar yamã, n paas a sẽn pa reng n tagsã n wa ne yellã. Baasgo, a sẽn maan bũmb ningã na n nams-a-la a vɩɩmã tõre. Ad a sã n da zãag a meng ne pʋg-yoodrã n são!—Yel. 7:6-27.

⁹ Bũmb ning sẽn paam bi-bɩɩgã buud tõe n paama tõnd me. D tõe n wa yãka yam n maan bũmb n pa reng n tags rẽ sẽn tõe n wa ne yɛl ninsã yell ye. Wala makre, zĩigã sã n wa zʋʋge, televiziõ-rãmb kẽer yiisda  filim-yoodo. Rẽnd d sã n zĩ yʋn-sʋk n tõgd televiziõ wã sẽn na yɩl n bãng bũmb ning sẽn yit zĩis a taaba, tõe n waa ne yelle. Ẽntɛrnetã pʋgẽ me, neb n mi n toond mesaaz-rãmb yaare, n wilgd zĩis b sẽn dat tɩ nebã kẽ n ges filim-dãmb wall bũmb a taaba. D sã n kẽ zĩ-kãens n pa maan gũusgu, d tõe n yãa d sẽn pa rate. Ẽntɛrnetã tara zĩis me y sẽn tõe n kẽ tɩ yãmb ne neb wʋsg toond taab mesaaz-rãmba. Sit-rãmb kẽer pʋsẽ, b wilgda y sẽn tõe n kẽ zĩig ning n yã filim sẽn wilgd yoob yɛla, wall yel-yood a taaba. D sã n deem ne zĩ-kãens buudã, d tõe n wa yãa bũmb sẽn na n kẽes tʋls-wẽns d yamẽ wã, tɩ wa kɩt tɩ yɩ toog tɩ d kell n sak a Zeova.

10. Bõe n wilgd tɩ rolemd manesem yaa wẽnga? (Ges-y sõsgã sɩngrẽ fotã.)

¹⁰ Bũmb a taab n be Biiblã pʋgẽ n tõe n sõng tõndo. Yaa sagls sẽn wilgd pag ne rao sẽn segd n zã b mens to-to wã. (Karm-y 1 Tɩmote 5:2.) Sagl-kãens wilgda vẽeneg tɩ d pa segd n tall rolemd manesem ye. Neb kẽer tagsdame tɩ pag ne rao sã n nagd ne taab ne nin wall ne manesem a taab n yaool n pa sɩɩsd to, pa wẽng ye. La neb a yiib sã n tar rolemd manesem ne taaba, tõe n waa ne tʋls-wẽnse, tɩ wa baas ne yoobo. A buud zĩnda pĩnda, n tõe n zĩnd rũndã me.

11. Mak-sõng bʋg la a Zozɛf kõ tõndo?

¹¹ A Zozɛf kõo tõnd mak-sõng zĩ-kãng wɛɛngẽ. A Potifaar pagã sẽn wa n dat t’a gãand-a wã, a pa sak ye. Baa pagã sẽn kell n pẽdg-a daar fãa wã, a pa sak n “pẽneg-a ye.” (Sɩng. 39:7, 8, 10) Biibl-mit a yembr yeelame tɩ yaa wa a Potifaar pagã tagsame t’a Zozɛf sã n pẽneg-a, rat n yeel t’a sã n paam tɩ b pa ne taab bãmb b yiibã bala, bilf-bilfu, a yamã na n wa kẽ-a lame. La a Zozɛf kell n zãgsa a rolemdã fasɩ. A sẽn maan woto wã, a zãaga a meng ne tʋls-wẽnse. Pagã sẽn wa n modg a Zozɛf n dat t’a gãand-a wã, a maana bũmb zĩig pʋgẽ. “A Zozɛf basa a fuugã pagã nugẽ n zoe n yi yɩnga.”—Sɩng. 39:12.

12. Bõe n wilgd tɩ d sẽn get bũmb ninsã tõe n kẽesa tʋls-wẽns d yamẽ wã?

¹² A Zezi wilgame tɩ d sã n pa gũus ne bũmb nins d sẽn getã, tʋls-wẽns tõe n wa kẽe d yamẽ wã. A yeelame: “Ned ning fãa sẽn get pag ne datem-wẽnga, a maana yoob ne yẽnda a sũur pʋgẽ.” (Mat. 5:28) Tẽeg-y bũmb ning sẽn paam rĩm a Davɩɩdã. A rʋʋ roog zugu, n ‘yã pag a yembr t’a sood koom.’ (2 Sãm. 11:2) A pa lob a nengã kɛɛng ye. A kell n tagsa bũmb ning a sẽn yã wã yelle. Baa sẽn da yaa ned a to pagã, a yamleoog kẽ a Davɩɩde, t’a maan a sẽn tõe fãa n paam-a.

13. Bõe yĩng tɩ d segd n ‘wẽen ne d ninã,’ la rẽ baoodame tɩ d maan bõe?

¹³ D sã n pa rat tɩ tʋls-wẽns wa kẽ d yamẽ, d tog n dɩka a Zoob togs-n-taare, n ‘wẽen ne d ninã.’ (Zoob 31:1, 7, 9) D segd n yãka yam n pa na n tol n sak n ges pag wall rao ne ratem-wẽng ye. D sã n wa yã fot-yood ordinatɛɛr pʋgẽ, sebr pʋgẽ wall zĩig a to, d na n yɩɩ tao-tao n lob d nengã kɛɛnga.

14. Bõe la d segd n maan tɩ sõng-d tɩ d zãag d meng ne yoobo?

¹⁴ Tõe tɩ tõnd sẽn zoe n gom bũmb nins yellã kɩtame tɩ y bãng tɩ zĩis kẽer wɛɛngẽ, y pa modgd wʋsg sẽn na yɩl n zãag y meng ne tʋls-wẽns ye. Sã n yaa  woto, bɩ y ra bas tɩ kaoos ye. Modg-y n tũ-y Wẽnnaam Gomdã saglsã, tɩ na n sõng-y lame tɩ y zãag y meng ne yoobo.—Karm-y Zak 1:21-25.

15. Tʋls-wẽns sã n be d yamẽ wã tɩ d maood n na n yiis-b n pa tõogdẽ, bõe yĩng tɩ d segd n bao sõngre?

¹⁵ Tʋls-wẽns sã n be d yamẽ wã tɩ d maood n na n yiis-b n pa tõogdẽ, d tõe n baoo d tẽed-n-taasã sõngre. Yaa sɩd tɩ togs ned yell a woto buud pa nana ye. La d sã n paam daood n sõs ne kiris-ned tẽeb sẽn bɩ, tõe n sõngame tɩ d ra wa bao padems n maan sẽn pa segd ye. (Yel. 18:1; Heb. 3:12, 13) A tõe n sõng-d lame tɩ d bãng zĩig ning d sẽn segd n maneg n mao sẽn na yɩl n yiis tʋls-wẽnsã d yamẽ wã. Rẽ tõe n sõng-d lame tɩ d toeem zĩis nins sẽn dat toeengã, n kell n pa a Zeova nonglmã pʋgẽ.

16, 17. a) Wãn to la kãsem-dãmbã sõngd neb nins sẽn maood n dat n yiis tʋls-wẽns b yamẽ wã? Rɩk-y makre. b) Bõe yĩng tɩ neb nins sẽn minim n get yoob yɛlã segd n bao sõngr tao-tao?

¹⁶ Tigingã kãsem-dãmbã n tõe n sõng tõnd n yɩɩda. (Karm-y Zak 5:13-15.) Wala makre, Berzill bi-bɩɩg a ye n da tar tʋls-wẽnse, tɩ maan yʋʋm t’a pa tõog n yiis-b ye. A yeela woto: “Mam da miime tɩ m tags-yoodã pa noom a Zeova ye. La m da zoeta yãnde, n pa rat n togs ned ye.” Zu-noogo, kãsem-soab n wa n gũus n bãng tɩ bi-bɩɩgã tara zu-loɛɛga, n sagl-a t’a bao kãsem-dãmbã sõngre. Bi-bɩɩgã paasame: “Kãsem-dãmbã sõnga maam ne bʋgsem hal tɩ ling-ma. B yɩɩ wʋmdb tɩ yɩɩg mam sẽn da tagsdã menga. B maaga b yĩns n kelg maam tɩ m togs-b m zu-loɛɛgã. B karma vɛrse-rãmb Biiblã pʋgẽ n wilg maam t’a Zeova ket n nong-m lame, la b pʋʋs mam yĩnga. Woto kɩtame tɩ m sak n tũ sagls nins b sẽn tik Biiblã zug n kõ-mã nana-nana.” Bi-bɩɩgã sẽn le wa n paam tɩ yẽ ne a Zeova zoodã paam pãng poore, a yeela woto: “Mam bãngame masã tɩ d sã n tar zu-loɛɛga, d sẽn baood sõngr n são d sẽn na n maood ne d zu-loɛɛgã d yembre.”

¹⁷ Sã n mikame tɩ y minim n geta yoob yɛla, y segd n baoo sõngr tao-tao. Y sã n bas tɩ kaoosdẽ tɩ y pa kot sõngre, minim-wẽngã me na n paamda pãnga, n tõe n kɩt tɩ y yo. Y sã n yaool n yo, na n sãama neb a taab sũyã, la sãam a Zeova yʋʋrã. Neb wʋsg baoo kãsem-dãmbã sõngre, la b tũ sagls nins b sẽn kõ-bã, b sẽn dat n ta a Zeova yam yĩnga, la b sẽn dat n kell n pa tigingã pʋgẽ wã yĩnga.—Zak 1:15; Yɩɩl 141:5; Heb. 12:5, 6.

18. Bõe la y rat n maan ne y sũur fãa?

¹⁸ A Sʋɩtãan dũniyã tara põogr n debda. La a Zeova nin-buiidã modgdame sẽn na yɩl tɩ b tagsa wã yɩ yɩlma, la b zãag b mens ne yoobo. Yaa vẽeneg t’a Zeova sã n get rẽ, a sũur noomame. Bɩ d modg n paasd tõnd ne a Zeova zoodã pãnga, la d tũud Biiblã saglse, la sagls nins d tẽed-n-taasã sẽn kõt-dã. D sã n maan woto, d sũur na n yɩɩ noogo, tɩ d yam gãe bãan me. (Yɩɩl 119:5, 6) Sẽn paase, a Sʋɩtãan dũniyã sãoong poore, d na n paam n vɩɩmda wakat sẽn kõn sa yĩng dũni-paalgã pʋgẽ.