1, 2. Bõe la neb kẽer tagsd Wẽnnaam zugu?

RŨNDÃ-RŨNDÃ, neb wʋsg tagsdame tɩ Wẽnnaam toor kae ne bũmb nins bãmb sẽn maandã ye. B tẽedame tɩ Wẽnnaam toor kae ne bũmb nins sẽn paamd ninsaalbã ye. Wala makre, yʋʋmd 2013 sɩpaolg kiuugã, sa-kãseng n sãam Filipin babg a ye. Rẽ poore, Filipin galʋ-tẽng a ye meer goma sabab-wẽngã yelle, n yeel woto: “Yaa vẽeneg tɩ Wẽnnaam ra pa be yambẽ ye.”

² Neb kẽer me tagsdame tɩ Wẽnnaam pa tõe n yã bũmb nins bãmb sẽn maandã ye. (Eza. 26:10, 11; 3 Zã 11) B yaa wa tʋm-tʋmd a Poll sẽn gom neb nins yelle, n yeel tɩ b “ka tags tɩ yaa sõama tɩ bãng Wẽnnaamã.” Nin-kãens pida ne “ka-tɩrlem buud fãa, la pʋ-toogo, la yão-beedo, la wẽnga.”—Rom. 1:28, 29.

3. Sogs-bʋs la d segd n sok d menga?

³ La tõnd pa wa neb nins yell d sẽn gomã ye. D miime t’a Zeova geta bũmb nins fãa d sẽn maandã. La rẽ yĩnga, d kɩsa sɩd tɩ tõnd yell pak-a lame, la t’a sõngd-d lame bɩ? D naaga neb nins yell a Zeezi sẽn gom n yeel tɩ ‘b na n yãnda Wẽnnaamã’ bɩ? (Mat. 5:8) Bɩ d gom Biiblã kibay kẽer yelle. Yaa kibay sẽn gomd neb sẽn yã Wẽnnaam tʋʋm n tẽ yelle, la neb sẽn pa sak n tẽ yelle. Rẽ poore,  d na n bao n bãnga d tẽebã sẽn tõe n sõng-d to-to tɩ d kɩs sɩd t’a Zeova sõngda tõndo.

4. Bõe yĩng tɩ Israyɛll nebã bɛɛb pa tẽ tɩ Wẽnnaam sõngda a nin-buiidã?

⁴ Pĩnd wẽndẽ, neb wʋsg paam n yãa Wẽnnaam sẽn sõng Israyɛll nebã to-to, la b wʋm rẽ kibaya. A Zeova maana yel-soalem n yiis a nin-buiidã Ezɩpt yembdẽ wã, la a sõng-b tɩ b zab n tõog rĩm-dãmb wʋsg kãabg tẽngã pʋgẽ. (Zoz. 9:3, 9, 10) Baa rĩm-dãmb nins sẽn da be Zʋrdẽ kʋɩlgã rʋʋndã sẽn wʋm rẽ kibar la b yã bũmb ning a Zeova sẽn maanã, b fãa la bal “lagma taab n dat n zab ne a Zozoe ne Israyɛll nebã.” (Zoz. 9:1, 2) Rĩm-dãmbã sẽn wa n zabd ne Israyɛll nebã, b ra tõe n yãa Wẽnnaam sẽn sõngd a nin-buiidã to-to wã. Wala makre, a Zeova kɩtame tɩ “wĩntoogã ka serg a zĩigẽ ye, la kiuugã me yalsame, hal tɩ nebã rok b sũur ne b bɛɛbã.” (Zoz. 10:13) A Zeova basa Israyɛll nebã bɛɛb “tɩ b riglim b sũyã” n zab ne Israyɛlle. (Zoz. 11:20) Israyɛll nebã bɛɛb pa sak n deeg tɩ yaa Wẽnnaam n sõngd a nin-buiidã n zabdẽ ye. Yaa rẽ n kɩt tɩ b tɩ zab ne Israyɛll nebã tɩ b tõog-bã.

5. Bõe la rĩm-wẽng a Akaab yã n baas n pa tẽ?

⁵ Kaoosg zugẽ, rĩm-wẽng a Akaab yã a Zeova tʋʋmã naoor wʋsgo. Wala makre, no-rɛɛs a Eli yeel-a-la woto: “Meenem ka na n zĩndi, la saag me ka na n ni, hal tɩ mam leb n wa gome.” (1 Rĩm. 17:1) Yaa vẽeneg tɩ yaa a Zeova n kɩt t’a Eli yeel woto. La a Akaab pa tẽ ye. Kaoosg zugẽ, a Eli pʋʋsa a Zeova a Akaab taoore, t’a kɩt tɩ bugum yi yĩngr n sig n dɩ maoong a sẽn da kʋ. Rẽ poore, a yeela a Akaab t’a Zeova na n kɩtame tɩ warã sa. A yeelame tɩ b togs-a t’a “sɩng zoeese, tɩ saagã ra wa gɩdg a kuilb ye.” (1 Rĩm. 18:22-45) A Akaab yãa bõn-kãens fãa, la a pa tẽ tɩ yaa Wẽnnaam n maan dẽ ne a pãngã ye. Kiba-kãensã wilgda tõnd bõe? B wilgdame t’a Zeova sã n maan bũmbu, d segd n sak n deegame tɩ yaa yẽ n maane.

6, 7. Gabaõ nebã la a Rahaab ra kɩsa sɩd ne bõe?

⁶ Neb a taab n pa maan wa rĩm-wẽns nins yell d sẽn gomã ye. Baa b sẽn yã bũmb ninsã sẽn yaa a ye wã, nin-kãens manesmã yɩɩ toore. Wala makre, Gabaõ nebã pa maan wa tẽns nins sẽn zab ne Israyɛll nebã a Zozoe wakatẽ wã ye. B tɩ baoa Israyɛll nebã zoodo. Bõe yĩnga? Ad b sẽn yeele: ‘Tõnd yaa yãmb tʋmtʋmdba, d wʋmame tɩ b gomd Sẽn-Ka-Saab sẽn yaa yãmb Wẽnnaamã kibare. Tõnd wʋma bũmb nins fãa bãmb sẽn maanã.’ (Zoz. 9:3, 9, 10) B sẽn sak n deeg t’a Zeova sõngda Israyɛll nebã n zabdẽ wã yɩɩ yam bũmbu.

⁷ A Rahaab me bãngame tɩ Wẽnnaam sõngda a nin-buiidã. A ra pa Israyɛll ned ye. La a wʋma a Zeova sẽn maan bũmb nins n yiis a nin-buiidã Ezɩptã kibare. Rẽ n so tɩ Israyɛll tẽn-gũusdb a yi sẽn wa n wa a nengẽ, a yeel-b woto: “Mam miime tɩ Sẽn-Ka-Saab rɩka tẽngã n ning yãmb nugẽ.” A Rahaab ra kɩsa sɩd t’a Zeova tõe n fãaga yẽ ne a ba wã zak rãmba. A maana bũmb toor-toor n wilg t’a tẽeda a Zeova, baa rẽ sẽn da tõe n tũ ne a yõorã.—Zoz. 2:9-13; 4:23, 24.

8. Israyɛll neb kẽer sẽn yã Wẽnnaam tʋʋmdã, bõe la b maan tɩ wilg tɩ b tẽeme?

⁸ A Eli sẽn wa n pʋʋs Wẽnnaam t’a kɩt tɩ bugum yi yĩngr n sigã, rĩm-wẽng a Akaab pa tẽ ye. La Israyɛll neb kẽer n zĩnd be n tẽ. B sẽn wa n yã bugmã sẽn yi yĩngr n sig n dɩ maoongã, b kaasame n yeel woto: “Yaa Sẽn-Ka-Saab bal n yaa Wẽnnaam.” (1 Rĩm. 18:39) Nin-kãensã bãnga vẽeneg  tɩ b sẽn yã bũmb ningã yaa Wẽnnaam tʋʋmde.

9. Wãn to la d tõe n yã a Zeova, la d yã a tʋʋmã rũndã-rũndã?

⁹ D goma neb sẽn yã Wẽnnaam tʋʋm n pa tẽ yelle, la neb sẽn yã n tẽ yelle. Masã, d bãnga ‘yã Wẽnnaamã’ sẽn dat n yɛɛlga, wall yã Wẽnnaam tʋʋmã sẽn dat n yɛɛlga. D sã n bãngd a Zeova n paasdẽ, d tẽebã na n kɩtame tɩ d yã a tʋʋmã ne d “pʋ-tẽer ninã.” (Efɛ. 1:18) Rẽ d na n dat n dɩka pĩnd wẽndẽ wẽn-sakdba, la rũndã-rũndã wẽn-sakdbã togs-n-taare, b sẽn kɩs sɩd t’a Zeova sõngda a nin-buiidã yĩnga. La bõe n wilgd t’a Zeova sõngda neb rũndã-rũndã?

10. Bõe n wilgd t’a Zeova sõngda neb rũndã-rũndã? (Ges-y sõsgã sɩngrẽ fotã.)

¹⁰ Bũmb toor-toor n wilgd t’a Zeova sõngda neb rũndã-rũndã. D mi n wʋma neb sẽn yeel tɩ b pʋʋsa Wẽnnaam n kos sõngre, t’a sõng-ba. (Yɩɩn. 53:3) Wala makre, Filipin soolmẽ wã, saam-biig yʋʋr sẽn boond t’a Allan ra moonda koɛɛgã zak-zak koom sʋk tẽn-bil a ye pʋgẽ, n wa seg paga. A sẽn yeel t’a yaa a Zeova Kaset soabã, pagã sɩnga yãbre. Pagã yeela a Allan tɩ daar-n-kãng yibeoog bala, a pʋʋsa a Zeova n kos t’a tʋm a Kaset rãmbã tɩ b wa sõng-a. A bi-bɩɩlem wakate, a ra zãmsa Biiblã ne a Zeova Kaset rãmba. La a wa n kẽe kãadem, n yik n wa koom sʋk tẽngẽ wã, n pa le tar ned sẽn na n zãms-a Biiblã ye. Yaa Wẽnnaam sẽn leok a pʋʋsgã tao-tao wã la sẽn yɩ-a noog hal t’a raag nintãmã. Pa yã n maan yʋʋmd la pagã rɩk a meng n kõ a Zeova n deeg lisg ye.

11, 12. a) Zĩ-bʋs wɛɛngẽ la a Zeova sõngd a nin-buiidã? b) Wãn to la a Zeova sõng saam-bi-poak a ye?

¹¹ A Zeova Kaset rãmb wʋsg kɩsa sɩd t’a sõng-b lame tɩ b bas minim-wẽns wala sɩgaar yũubu, dorg yũub wall yoob yɛl gesgo. B kẽer yeelame tɩ nand tɩ b bãng a Zeova, b maoo b pãng tɛk n na n bas minim-wẽng n pa tõog ye. La b sẽn wa n pʋʋs a Zeova n kos sõngrã, a kõ-b-la pãn-kãsenga, tɩ b tõog n base.—2 Kor. 4:7; Yɩɩn. 37:23, 24.

¹² A Zeova sõnga a Kaset rãmb wʋsg me tɩ b tõog n mao ne b zu-loeese. Wala makre, a sõnga saam-bi-poak yʋʋr sẽn boond t’a Amy. B ra yãk-a lame t’a kẽng koom sʋk tẽn-bil sẽn be Oseyã Pasifikã pʋgẽ, n tɩ sõng n me Rĩung roogo, la misioneer-dãmb roogo. B ra gãeyã hotɛl-bil pʋgẽ. Daar fãa, b ra kẽnda nao n kẽngd tʋʋmã zĩigẽ, tɩ soayã yaool n pid ne koom. Tẽngã neb minimdã me ra yaa toor ne a Amy sẽn yitẽ wã neb minimdu, tɩ ra pa nana ne-a ye. Sẽn paase, kuurã wã ne koomã ra wae n kupdame. Daar a ye, a sũur yika ne saam-bi-poak meebã zĩigẽ, t’a goam-a. A Amy sẽn maan bũmb ningã sãama a sũur wʋsgo. A sẽn wa n lebg n kuili, a mikame tɩ kuurã wã kupame, t’a zĩnd likã pʋgẽ n pʋʋs a Zeova n kos sõngre. Rẽ poor bilfu, kuurã wã lebs n waame, t’a rɩk Gũusg Gasgã a ye n karem sõsg sẽn be be n gomd Gileaad lekollã dipolom-dãmb kũun yelle. Sõsgã ra gomda zu-loees nins yẽ sẽn segdã yelle, n wilgd ned sẽn tõe n mao ne-b to-to. A Amy yeela woto: “Yʋn-kãnga, ra yaa wa a Zeova n gomd ne maam. Rẽ kõo maam raood tɩ m kell n tʋm m tʋʋmdã.”—Yɩɩn. 44:26, 27; Eza. 41:10, 13.

13. Bõe n wilgd t’a Zeova sõngda a nin-buiidã tɩ b gomd bʋ-kaoodb taoor n ‘wilgdẽ tɩ koe-noogã yaa sɩda’?

¹³ Bũmb a to me n wilgd t’a Zeova sõngda a nin-buiidã. Yaa b sẽn tõogd n gomd bʋ-kaoodb taoor n “wilgdẽ tɩ koe-noogã yaa sɩdã.” (Fili. 1:7) Tẽns  kẽer taoor dãmb maoome n na n kɩt tɩ Wẽnnaam nin-buiidã bas koɛɛgã moonego. La d kẽnga bʋ-kaoodb taoor n tɩ wilg tɩ tõnd tara sor n na n moon koɛɛgã. Yʋʋmd 2000 wã tɛk n tãag rũndã, d sã n sõde, d mikdame tɩ dũniyã gill zugu, yaa naoor 268 la bʋ-kaoodb kõ tõnd bʋʋm. Wala makre, Erop bʋ-kaoodbã sull ning sẽn get ninsaalbã dʋrwa-rãmb yellã kõ tõnd bʋʋm naoor 24. Rẽnd yaa vẽeneg tɩ ned baa a ye pa tõe t’a Zeova pa sõng a nin-buiidã ye.—Eza. 54:17; karm-y Ezayi 59:1.

14. Bõe me n wilgd tɩ Wẽnnaam sõngda a nin-buiidã?

¹⁴ Tõnd sẽn moond koe-noogã dũniyã gill zugã me wilgdame tɩ Wẽnnaam sõngd-d lame. (Mat. 24:14; Tʋʋ. 1:8) Sẽn paase, tõnd sẽn yaa buud toɛy-toɛy neb n yaool n zemsd taabã wilgdame t’a Zeova bee ne-do. Dũniyã gill zugu, yaa tõnd bal n zemsd taab woto. Baa neb sẽn pa a Zeova Kaset rãmb mi n yeela woto: “Wẽnnaam sɩd bee yãmb sʋka.” (1 Kor. 14:25) Rẽnd bũmb wʋsg n wilgd tɩ Wẽnnaam sõngda a nin-buiidã. (Karm-y Ezayi 66:14.) La yãmb yẽ? Y kɩsa sɩd tɩ Wẽnnaam sõngd-y lame bɩ?

15. Bõe n tõe n wa kɩt tɩ d sãmbd Wẽnnaam sã n sõngd-d lame?

¹⁵ Wakat ninga, d tõe n wa sãmbda Wẽnnaam sã n sõngd-d lame. Bõe yĩnga? D zu-loeesã sã n wa loog-do, d tõe n yĩmame t’a Zeova zoe n sõng-d-la naoor wʋsgo. A buud paama no-rɛɛs a Eli. A ra yaa ned sẽn tar daoodo, la a Zezabɛll sẽn wa n dat n kʋ-a wã, a yɛɛsame. A yĩma Wẽnnaam sẽn da sõng-a to-to pĩndã. Biiblã yeelame meng t’a kosa a Zeova t’a ‘reeg a vɩɩmã.’ (1 Rĩm. 19:1-4) La a Eli zu-loɛɛgã tɩɩm da yaa bõe? A ra segd n teega a Zeova t’a keng a raoodo.—1 Rĩm. 19:14-18.

16. Bõe la d tõe n maan n kɩs sɩd tɩ Wẽnnaam bee ne-do?

¹⁶ A Zoob zu-loeesã yell n da pak-a, hal  t’a pa bao n wʋm yɛlã võor wa a Zeova sẽn datã ye. (Zoob 42:3-6) Wakat ninga, tõnd me yɛlã tõe n wa loog-d lame, tɩ d tagsdẽ tɩ Wẽnnaam pa sõngd-d ye. Sã n wa yaa woto, bõe la d tõe n maan n kɩs sɩd tɩ Wẽnnaam sõngd-d lame? D tõe n bʋgsa Biiblã sẽn yet bũmb ning tõnd zu-loeesã wɛɛngẽ wã zugu. Woto, d na n maneg n kɩsa sɩd t’a Zeova bee ne-do. Rẽ la tõnd me tõogd n yeel bũmb ning a Zoob sẽn yeelã. A yeela woto: “Mam tʋbr dag n wʋmdame tɩ b gomd yãmb yelle. La moasã, mam nif yãnda yãmba.”

17, 18. a) Bõe n tõe n kɩt tɩ d kɩs sɩd t’a Zeova sõngd-d lame? b) Togs-y kibar sẽn wilgd a Zeova sẽn sõngd tõnd to-to rũndã-rũndã.

¹⁷ Bõe n tõe n kɩt tɩ y kɩs sɩd t’a Zeova sõngd-y lame? Ad makr a wãna: Tõe tɩ y kɩsa sɩd tɩ sẽn yɩ to-to tɩ y wa bãng a Zeova wã tũu ne a sõngre. Tõe tɩ tigsg sasa, y kelga sõsg tɩ kell n zems ne-yã, tɩ y yeel woto: “Yaa mam sẽn da ratã bal kɛpɩ!” Tõe tɩ y zoe n pʋʋsa a Zeova n kos sõngre, t’a maan bũmb tɩ y bãng vẽeneg tɩ yaa y pʋʋsgã leoore. Tõe tɩ y ra yãka bũmb n dat n maan a Zeova tʋʋmdã pʋgẽ, t’a sõng-y tɩ y tõoge. Tõe tɩ y ra tara tʋʋmd sẽn dɩkd y sẽkã wʋsg tɩ y pa tõe n tũ a Zeova wa y sẽn datã ye. Rẽ kɩtame tɩ y yãk yam n bas tʋʋmdã. Rẽ poore, y mikame t’a Zeova sõng-y lame, tɩ y bãng t’a sẽn pʋlem bũmb ningã yaa sɩda. A yeela woto: “Mam ka na n bas foom f yembr ye.” (Ebre. 13:5) D sã n yaa gũusdba, d na n yãta a Zeova sẽn sõngd-d to-to.

¹⁸ Kenya saam-bi-poak yʋʋr sẽn boond t’a Saara yeela woto: “Mam da tara Biibl karen-biiga, n wa tagsdẽ t’a yam pa le be Biiblã zãmsg ye. Mam pʋʋsa a Zeova n kos t’a sõng-m tɩ m bãng m sã n segd n bas-a lame. Mam sẽn pʋʋs n sa n yeel tɩ amina wã bala, mam portaablã kelmame. Yaa Biibl karen-biigã n da boonde, n dat n bãng a sã n tõe n tũu maam n kẽng tigsgã. Yãoã linga maam wʋsgo!” Tõnd me sã n gũusd n get yɛlã sẽn yaa to-to wã, d na n yãame t’a Zeova sõngd-d lame. A Ronna yaa saam-bi-poak n be Aazi. A yeelame tɩ d sã n dat n bãng a Zeova sẽn sõngd-d to-to wã, baooda modgr bilfu. A paasa woto: “La y sã n maan dẽ, y na n yãame tɩ tõnd yell sɩd pak-a lame!”

19. D sã n dat n yã Wẽnnaam, bõe la d segd n maane?

¹⁹ A Zeezi yeela woto: “Bark bee pʋ-peelem dãmbã zutu, bala bãmb na n yãnda Wẽnnaam.” (Mat. 5:8) Bõe la d tõe n maan n yɩ ‘pʋ-peelem dãmba’? D segd n modgdame n tagsd bõn-sõma yelle, la d zãag d meng ne tʋʋm-wẽns buudã fãa. (Karm-y 2 Korẽnt-rãmb 4:2.) Sõs-kãngã wilgame tɩ d sã n dat n yã Wẽnnaam, d segd n paasda tõnd ne yẽ zoodã. Sõsg ning sẽn pʋgdã na n wilga tẽeb sẽn tõe n sõng tõnd to-to tɩ d maneg n kɩs sɩd t’a Zeova sõngd-d lame.