Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Gomd-y goam sẽn nafd y taabã

Gomd-y goam sẽn nafd y taabã

“Bɩ mam noorã goamã . . . ta yãmb yam.”—YƖƖN. 19:15.

YƖƖLA: 82, 77

1, 2. Bõe yĩng tɩ Biiblã mak zelemd ne bugum?

YƲƲMD 1871 wã, bugum n yõk weoog sẽn be Etazĩni babg a ye b sẽn boond tɩ Wiskõnsin. Pa yã n kaoos la bugmã paam pãnga, n dɩ na maan tɩɩs milyaar a yi ye. Bug-kãng kʋʋ neb tusr la kobs-yi la zaka. Hal n tãag rũndã, bugum pa le kʋ neb Etazĩni soolmẽ wã tɩ ta woto ye. Neb kẽer tagsdame tɩ yɩɩ bug-pãrsã sẽn mi n yit tẽr-dãmb nins sẽn da pasgd weoogã n yɩ sabab tɩ bugmã sɩnge. Kiba-kãngã kɩtdame tɩ d tẽeg gomd Biiblã sẽn yeele. A yeelame: “Ges-y bug-bil bal sẽn tõe n yõog we-kãsengã.” (Zak 3:5) Bõe yĩng tɩ Biibl-gʋlsd a Zak yeel woto?

2 A paasame: “Zelemd me yaool n yaa bugum.” (Zak 3:6) Ka wã, ‘zelemdã’ makda tõnd no-goamã. Tõnd no-goamã tõe n sãama bũmb wʋsgo, wa bugum sẽn tõe n sãam bũmb wʋsgã. Sɩd me, Biiblã yeelame: “Zelemd n tõe tɩ ned vɩɩmde, zelemd n tõe tɩ ned ki.” (Yel. 18:21) Woto wã, d na n tolg n sĩndame, d sẽn pa rat n wa yeel gomd n sãam d to sũurã yĩng bɩ? Ayo. D pa na n yeel tɩ bugum sẽn tõe n yõog nedã yĩnga, d pa na n n le yõgen bugum ye. La d sẽn mi rẽ wã na n kɩtame tɩ d maand gũusgu. Wala makre, d tõe n yõgna bugum n segl rɩɩbo, n woode, pa rẽ bɩ sẽn na yɩl tɩ zĩigã yɩ vẽenega. D sã n gũus ne d no-goamã me, d na n tõogd n gomda goam sẽn pẽgd a Zeova, la sẽn nafd d taabã.—Yɩɩn. 19:15.

3. Bõe yell la d na n gome?

3 A Zeova naana tõnd tɩ d tõe n gom ne d taabã, n togs bũmb ning d sẽn tagsde, tɩ mugsã me tõe n bils ne b nusi. La d maanda wãn tɩ goam nins sẽn yit d noorẽ wã naf d taabã? (Karm-y Zak 3:9, 10.) Tõnd no-goamã wɛɛngẽ, d na n goma bũmb a tãab yelle: D sẽn segd n gom wakat ninga, d sẽn na n yeel bũmb ninga, la d sẽn segd n gom to-to.

WAKAT BƲG LA D SEGD N GOME?

4. Wilg-y ‘sĩndg wakat’ sẽn tõe n yɩ sasa ninga.

4 Beoog sẽn vẽeg fãa, d gomdame. La d pa segd n gomd wakat fãa ye. Sɩd me, Biiblã yeelame tɩ ‘sĩndg wakat beeme.’ (Koɛ. 3:7) Wala makre, ned sã n gomd ne-do, d na n sĩndame n kelg-a, n wilg tɩ d nand-a lame. (Zoob 6:24) Sẽn paase, d na n gũusame n da wa puk d to bãongo, wall d gom bũmb neb a taab sẽn pa segd n bãng yell ye. (Yel. 20:19) Ned sã n maan bũmb tɩ d sũur yik me, yɩta sõma tɩ d yõk d menga, n da leok ye.—Yɩɩn. 4:5.

5. Wãn to la d tõe n wilg tɩ d sũur nooma ne a Zeova sẽn naan tõnd tɩ d tõe n gomã?

5 La Biiblã yeelame tɩ “goam wakat me beeme.” (Koɛ. 3:7) Y zoa sã n kõ-y bõn-neere, yaa vẽeneg tɩ y pa na n bao zĩig n bĩng-a ye. Y na n modg n dɩɩ kũunã yõodo, n wilg tɩ y sũur nooma ne kũunã. Woto me, d sã n modgdẽ tɩ d no-goamã zemsdẽ, d wilgdame tɩ d sũur nooma ne a Zeova sẽn naan tõnd tɩ d tõe n gomã. Wala makre, d tõe n gomame n togs sẽn be d sũurẽ, n keng d to raoodo, la d pẽg a Zeova. (Yɩɩn. 51:17) La d maanda wãn n bãng “goam wakat” sẽn yaa sasa ninga?

6. Bõe yĩng tɩ d sã n dat n togs gomd bɩ tar yõod tɩ d bao wakat sẽn zemse?

6 Yel-bũn 25:11 sẽn yeel bũmb ningã wilgdame tɩ d sã n dat n gome, sɩd tara yõod tɩ d bao wakat sẽn zemse. Be, b yeela woto: “Gomd sẽn gom a wakat yaa wa b sẽn dõog sãnem tɩ-biis wanzuri zugu.” B sã n dɩk sãnem n dõog tɩ wõnd tɩɩg bila, yaa neere. B sã n dɩk rẽ n naag wanzuri n yõge, paasda a neermã. Woto me, d sã n bãng n gom wakat sẽn zemse, d goamã na n talla yamleoogo, la naf d kɛlgdã. Wãn to?

7, 8. Wãn to la Zapõ saam-biis rɩk a Zeezi togs-n-taare?

7 D sã n pa bao wakat sẽn zems n gome, nebã tõeeme n pa wʋm d gomdã võore, wall b pa sak n deeg d sẽn yeelã ye. (Karm-y Yel-bũn 15:23.) Wala makre, yʋʋmd 2011 tʋʋlg kiuugã, tẽn-digimdg ne sunami n zĩnd Zapõ soolmẽ wã, n sãam galʋ-tẽns wʋsgo. Neb tus piig la a nu la zak n ki. Baa a Zeova Kaset rãmb wʋsg roagdb la b zo-rãmb sẽn maan kaalmã, b ra rat n tika Biiblã goam n bels sẽn be-b sũ-sãams pʋsẽ wa bãmbã. La b miime tɩ tẽngã neb wʋsg yaa budist-rãmba, n tẽed tɩ ned sã n ki a lebgd n tɩ roga zĩig a to. B pa mi Biiblã sẽn yetã, n pa tẽed kũum vʋʋgrã me ye. Saam-biisã bãngame tɩ wakat kãnga, sẽn são yaa b sẽn na n tik Biiblã goam n bels-ba, la b wilg yel-beed a woto sẽn paamd baa nin-sõma wã võore. B sã n da na n gom kũum vʋʋgrã yelle, tõe n waa ne no-koɛɛma, n pa naf nebã ye.

8 A Zeezi ra mii wakat ning a sẽn segd n sĩndi, la wakat ning a sẽn segd n gom me. (Zã 18:33-37; 19:8-11) Vugri, a yeela a karen-biisã woto: “Bũmb wʋsg la mam ket n tar n na n togs yãmba, la yãmb ka tõe n wʋm-b moasã ye.” (Zã 16:12) D tẽed-n-taas nins sẽn be Zapõ wã rɩka a Zeezi togs-n-taare. Yʋʋm a yi la pʋɩ-sʋk sunami wã loogr poore, b naaga b tẽed-n-taasã sẽn be dũniyã gill zugã n pʋɩ Rĩungã kibay nimero 38 soabã. A gom-zugã la woto: Sẽn ki-bã tõe n sɩd vʋʋgame bɩ? Wakat kãnga, neb wʋsg sak n deega seb-vãoogã, t’a sẽn gomd kũum vʋʋgr yellã yɩ-b noogo. Rẽnd tõnd me segd n gesa d moonegã zĩigẽ nebã minimdã la b sẽn tẽed bũmb ninsã, n tõog n bãng wakat ning sẽn zems tɩ d gom ne-ba.

9. Yel-bʋs taoor la d segd n modg n bao wakat sẽn zems n yaool n gome?

9 Sasa kẽere, yɩta sõma tɩ d sĩnd n da gom ye. Wala makre, ned tõe n maana bũmb tɩ sãam d sũuri. D pa na n leok-a zĩig pʋgẽ, n wilg a soabã t’a sẽn maanã zabd-d lame ye. Yɩta sõma tɩ d maag d yĩng n tags bilfu. D tõe n soka d meng woto: ‘A sẽn maanã yɩɩ pʋ-toog bɩ? Seka m na gom ne-a n wilg-a tɩ zabd-m lame bɩ?’ D sã n maan woto, d tõe n mikame tɩ pa sek goam ye. La baa d sã n mik t’a sẽn maan bũmb ningã seka d na gom ne-a, d segd n maaga d yĩng tɩ d sũurã sigi, n da wa gom ne sũ-toog ye. (Karm-y Yel-bũn 15:28.) D sã n wa rat n gom Biiblã yell ne d roagdb nins sẽn pa a Zeova Kaset rãmbã, d segd n talla yam. D ratame tɩ b bãng a Zeova, la d segd n tẽegame tɩ pa na n yɩ zĩig pʋgẽ ye. D sã n bao wakat sẽn zems n gom ne-ba, la d gũus ne d sẽn na n yeel-b bũmb ningã, d goamã tõe n kẽ-b-la sõma.

BŨMB NING D SẼN NA N YEELÃ

10. a) Bõe yĩng tɩ d segd n tags n yaool n gome? b) Gom-bʋs buud la d pa segd n gome?

10 Tõnd no-goam tõe n sãama ned sũuri, wall keng a raoodo. (Karm-y Yel-bũn 12:18.) A Sʋɩtãan dũniyã pʋgẽ, nebã wae n gomd n sãamda taab sũyã. Bũmb nins b sẽn wilgd filim-dãmbã la televiziõ wã pʋgẽ wã kɩtame tɩ neb wʋsg ‘saasd b zɛlma wã wa zabr sʋʋga,’ n gomd goam sẽn zabde, wa pɛɛm b sẽn tãoode. (Yɩɩn. 64:4) La kiris-ned pa segd n gom goam a woto buud ye. Wala makre, a pa segd n paoogd a taabã sẽn na yɩl n maan laad ye. Yaa sɩd tɩ sõsg sasa d sã n mi n maan laado, tõe n kɩtame tɩ sõsgã noomẽ. La d pa segd n ning ned yãnde, wall d yaand-a d sẽn dat tɩ neb a taabã la yĩng ye. Biiblã sagenda kiris-nebã tɩ b ra gom gom-põaas ye. A yeelame: “Da sak-y tɩ gom yook ba a yembr yi yãmb noorẽ ye. Gomd sã n na n wa yi, bɩ yɩ gom-sõng sẽn na sõng ned t’a bɩ la a wa ne bark neb nins sẽn wʋmdã zutu.”—Efɛ. 4:29, 31.

11. D sã n dat tɩ d goamã kengd d taabã raoodo, bõe yĩng tɩ d segd n fees d sũurã?

11 A Zeezi yeelame tɩ “yaa bũmb nins sẽn pid sũurẽ wã n yit noorẽ wã.” (Mat. 12:34) Woto rat n yeelame tɩ tõnd sẽn yetã wilgda bũmb ning sẽn be d sũurẽ wã. Rẽnd d sã n nong d taabã, n zoet b nimbãanega, d na n gũusame tɩ d sẽn yet bũmb ninsã ra wa sãam b sũur ye. D na n gomda goam sẽn kengd b raoodo.

12. Bõe la d tõe n maan tɩ sõng-d tɩ d paamd gom-nood n togsdẽ?

12 Yɩl n bãng d sẽn na n yeel bũmb ning tɩ zemsã baooda modgre. Baa ne rĩm a Salomo sẽn da yaa yam soabã, yɩɩ tɩlɛ t’a tags wʋsgo, n fees n yaool n “paam gom-noodo,” n gʋls goam “sẽn zemse,” la “sẽn yaa sɩda.” (Koɛ. 12:9, 10) Mi n yaa toog ne yãmb tɩ y paam gom-nood n togs bɩ? Sã n yaa woto, bɩ y bao n wʋm y buud-gomdã sõma n paase. Bũmb y sẽn tõe n maan tɩ sõng-y zĩ-kãng wɛɛngẽ yaa y sẽn na n get b sẽn wʋgd goamã to-to tõnd sɛbã pʋsẽ wã. Y sã n yã gomd n pa wʋmd a võor bɩ y sok n bãnge. Y leb n tõe n bao n bãnga a Zeezi sẽn da gomd to-to wã, n tõog n gomd goam sẽn nafd y taabã. A ra mi a sẽn na n yeel bũmb ning tɩ zemse, bala, a Zeova wilg-a-la a sẽn ‘tõe n bãng n gom n bels ka-pãng soab’ to-to. (Eza. 50:4) Sẽn paase, yɩta sõma tɩ nand tɩ d gom bɩ d tags d sẽn na n yeel bũmb ningã yelle. (Zak 1:19) D tõe n deng n soka d meng woto: ‘Nebã na n wʋma mam goamã võor bɩ? Na n yɩ-b-la noog bɩ, bɩ na n sãama b sũuri?’

13. Bõe yĩng tɩ d segd n gomd goam võor wʋmb sẽn yaa nana?

13 Israyɛll soolmẽ wã, b sã n da rat tɩ nebã maan bũmbu, b peebda baorgo. Wala makre, b sã n da rat tɩ nebã tigim taaba, b tara b sẽn na n peeb baorgã to-to. B sã n da rat tɩ tãb-biisã sɩng zabr me, b tara b sẽn na n peeb to-to. Mams-y wa tãb-biis sẽn na n be zabr zĩigẽ, tɩ b peeb baorgã tɩ pa yɩ vẽeneg ye. A buud ra tõe n waa ne yelle. Tõnd me sã n gom tɩ pa yɩ vẽenega, nebã tõeeme n pa wʋm d goamã võore, wall b tẽ bũmb sẽn pa sɩda. La baa d sẽn dat tɩ d goamã yɩ vẽenegã, d segd n gũusame n da wa gom n sãam ned sũur ye.—Karm-y 1 Korẽnt-rãmb 14:8, 9.

14. Mak-bʋg n wilgd t’a Zeezi ra togsda goam võor wʋmb sẽn yaa nana?

14 Bãng n yeel gomd tɩ zemsã wɛɛngẽ, a Zeezi kõo mak-sõng sẽn ka to. Tẽeg-y-yã a sẽn sõs ne nebã to-to tɩ b gomd rẽ yell Matye sak a 5 n tãag sak a 7 wã yelle. A pa gom sẽn na yɩl tɩ nebã pẽg-a ye. A pa paoog ned me ye. A tũnuga ne goam võor wʋmb sẽn yaa nana, tɩ kẽ a kɛlgdbã. Wala makre, sẽn na yɩl n wilg a kɛlgdbã tɩ b pa segd n maan yɩɩr noorã rɩɩb wɛɛngẽ, a goma a Zeova sẽn get liuuli wã yell to-to wã yelle. Rẽ poore, a sok-b-la woto: “Yãmb ka yɩɩd [liuuli] bãmb wʋsg sɩda?” (Mat. 6:26) A Zeezi sẽn togs goam võor wʋmb sẽn yaa nana woto wã, a sõng-b lame tɩ b bãng bũmb sẽn tar yõodo, tɩ keng b raoodo.

D SẼN SEGD N GOM TO-TO

15. Bõe yĩng tɩ d segd n gomd ne bʋgsem?

15 Tõnd sẽn gomd to-to wã me tara yõod wʋsgo. A Zeezi sẽn wa n sõsd ne nebã Nazarɛt karen-doogẽ wã, b “fãa dag n kɩta bãmb kaset n pẽgd bãmba, gom-sõamy nins sẽn dag n yit bãmb noorẽ wã yĩnga.” (Luk 4:22) D sã n gomd ne bʋgsem, tõe n kɩtame tɩ nebã kelg-d ne yamleoogo, n sak n deeg d sẽn yetã. (Yel. 25:15) D sã n nand d taabã, n pa rat n maan bũmb n sãam b sũur me, d na n tõogd n gomda ne-b ne bʋgsem. A Zeezi ra maanda woto. Daar a ye, neb kʋʋng n modg wʋsg sẽn na yɩl n paam n kelg a goamã. A sẽn yã rẽ wã, b nimbãaneg yõk-a lame, t’a “zãms-b bũmb wʋsgo.” (Mark 6:34) Baa a bɛɛbã sẽn wa n tʋʋd-a wã, a pa tʋʋs n lebs ye.—1 Pɩy. 2:23.

16, 17. a) D sã n sõsd ne d zak rãmb wall ne d zo-rãmba, wãn to la d tõe n dɩk a Zeezi togs-n-taare? (Ges-y sõsgã sɩngrẽ fotã.) b) Mak-bʋg n wilgd tɩ d sã n leok ned ne bʋgsem, yaa sõma?

16 D sã n wa gomd ne ned d sẽn minim wʋsgo, tõe n yɩɩ toog tɩ d gom ne bʋgsem. D tõe n getame tɩ pa tɩlɛ tɩ d gũus ne d goamã ye. Wala makre, d sã n wa gomd ne d zakã rãmb wall d zo-rãmbã tigingã pʋgẽ, tõe n yɩɩ woto. La rẽ yĩnga, a Zeezi ra getame tɩ yẽ ne a karen-biisã sẽn minim taabã, a tõe n goma ne-b wa a sẽn dat bɩ? Ayo. B sẽn wa n wẽed no-koɛɛm n dat n bãng sẽn yaa-a kãseng n yɩɩdã, a goma ne-b ne bʋgsem, la a rɩk makr ne bi-bilf sẽn na yɩl tɩ b toeem yam. (Mark 9:33-37) Kãsem-dãmbã tõe n dɩka a Zeezi togs-n-taare, n sagend b tẽed-n-taasã “ne sũ-bʋgsem.”—Gal. 6:1.

17 Baa ned sã n togs gomd tɩ yik d sũuri, d sã n leok ne bʋgsem, tõe n kɩtame tɩ ra zãag zĩig ye. (Yel. 15:1) Wala makre, saam-bi-poak n yaa a ye n wubd a kamba, t’a bi-ribl sẽn yaa bi-bɩɩg wa yik n soosd n maand yel-kɛga. Yellã sẽn wa n pukã, saam-bi-poakã zoa a ye n mak n na n bels-a, n yeel woto: “Fo biigã wubr sẽn pa yãk nengã sãamda m sũuri.” Saam-bi-poakã tagsa bilfu, n yaool n yeel woto: “Yaa sɩd t’a yɛlã pa sõma rũndã-rũndã ye. La m ket n sõngd-a lame. Armagedõ poore, d na bãng a wubrã sã n yãka neng bɩ pa yãk nenga.” Saam-bi-poakã sẽn tõog a meng n leok ne bʋgsmã kɩtame tɩ b zoodã pa sãam ye. Sẽn paase, bi-bɩɩgã wʋma a ma wã sẽn yeel bũmb ningã, n bãng t’a ket n tẽedame t’a tõe n toeemame. Rẽ kɩtame t’a lak n bas a tũud-n-ta-wẽnsã. A modgame n wa reeg lisgu. Kaoosg zugẽ, a tɩ tʋma Betɛllẽ wã. Rẽnd d sã n wa sõsd ne d tẽed-n-taasã, d zakã rãmb wall ne neb d sẽn pa mi, d segd n modgame tɩ d goamã “tall bark wakat fãa n tar yamsem noom.”—Kol. 4:6.

18. Wãn to la d tõe n dɩk a Zeezi togs-n-taar d sẽn gomd to-to wã wɛɛngẽ?

18 A Zeova sẽn naan tõnd tɩ d tõe n gom ne d taabã, n togs bũmb ning sẽn be d sũurẽ wã sɩd yaa bõn-sõngo. Woto wã, bɩ d rɩk a Zeezi togs-n-taare, n baood n bãngd wakat ning d sẽn na n gom tɩ zemse, n gũusd ne d sẽn na n yeel bũmb ningã, la d modgd n gomd ne bʋgsem. Rẽ la d na n tõog tɩ d no-goamã naf d taabã, la ta a Zeova yam.