SAK A 1
“Bɩ y kẽng . . . n tɩ sõng buud toɛy-toɛyã fãa neb tɩ b yɩ mam karen-biisi”
Bũmb kẽer sẽn be Tʋʋm sebrã pʋgẽ, la rẽ yõod ne tõnd rũndã-rũndã
1-6. Togs-y kibar sẽn wilgd a Zeova Kaset rãmb sẽn moond koɛɛgã zĩis toor-toore, la ne manesem buud toor-toore.
A ZEOVA KASET soab a ye sẽn yit Gãna, t’a yʋʋr boond t’a Rebeka rɩka a lekollã tɩ lebg a mooneg zĩiga. Wakat fãa, a ra suiida sɛb a korgã pʋgẽ n kẽnd lekolle. Vʋʋsgã sasa, a baooda segb n taasd a karen-bi-taasã koɛɛgã. A Rebeka tõog n sɩnga Biiblã zãmsg ne a karen-bi-taasã kẽere.
2 Madagaskaar sẽn yaa ko-sʋk tẽng n be Afirik yaang sẽnesã, so-pakdb a yiib n da kẽnd kilo 25 wakat fãa tʋʋlgã pʋgẽ, n tɩ moond koɛɛgã tẽn-bil a ye pʋgẽ. B ra kẽnd n zãmsda neb Biiblã beenẽ.
3 A Zeova Kaset rãmb sẽn be Paraguwe ne neb a taab sẽn yit tẽns bãmb 15 pʋgẽ naaga taab n maan batayo n na n kẽed n tɩ moond neb sẽn be Paraguwe ne Parana kʋɩlsã noore. Batayo wã zɩslem taa tonn 45, n tõe n dɩk tɩ ta neb 12. Ne batayo-kãng maasem, Rĩungã koe-moond-kãensã sẽn da tar yẽesmã tõogame tɩ koe-noogã ta zĩis nins sẽn da yaa toog tɩ ned tõog n ta wã.
4 Alaska sẽn be Amerik soolmã nug-rɩtgã, a Zeova Kaset rãmbã sẽn be be wã tũnugda ne segb buud toor-toor n taasd nebã Rĩungã koe-noogã, sẽn yɩɩd fãa, wakat ning neb wʋsg sẽn wat n gilgd n get tẽngã. Wakat kãng sã n da ta, a Zeova Kaset rãmbã kẽnda batayo-rãmbã yalsg zĩigẽ ne buud-goam toor-toor sɛba, n na n tɩ taas nebã koɛɛgã. Tẽn-kãng pʋgẽ me, sẽn na yɩl tɩ koɛɛgã ta tẽn-bõones kẽer pʋsẽ, d saam-biisã kẽeda sɩlga. Woto sõngdame tɩ koe-noogã tat Alewut, Atapaskan, Simsian ne Lingit buudã neba.
5 Saam-biig a ye yʋʋr sẽn boond t’a Larry n be Texas Etazĩni soolmẽ wã, tara mooneg zĩig sẽn yaa toor zalle. Yaa zĩig yẽ ne neb a taab sẽn beẽ tɩ b get b yelle. Baa ne a Larry sẽn maan agsɩdã n zao põor-weef n pa le tõe n kẽnã, a tũnugda ne segb buud fãa n taasd nebã koɛɛgã. A gomda Wẽnnaam Rĩungã yell ne neb a taabã, n wilgd-b t’a tara bas-m-yam zãng-zãnga, t’a na n le wa tõog n kẽna dũni-paalgã pʋgẽ.—Eza. 35:5, 6.
6 A Zeova Kaset rãmb sull n kẽ batayo n yi Mãndalay tẽnga, n na n kẽng tigis-kãseng Birmani. B maana rasem a tãabo, n yaool n na n ta tigis-kãsengã zĩigẽ. B sẽn da tʋll n moon koe-noogã yĩnga, b zãa sɛb sẽn tik Biiblã, sẽn na yɩl n kãab neb nins sẽn naag bãmb n togd sor batayo wã pʋgẽ wã seb-kãense. Batayo wã sã n da wa yals tẽn-bil wall tẽn-kãseng pʋgẽ, koe-moondbã sigda tao-tao n sõsd koɛɛg-koɛɛg ne neb nins sẽn be be wã, la b kãabd-b sɛba. Sasa kãnga, neb a taab n kẽed batayo wã pʋgẽ. Dẽnd d tẽed-n-taasã sã n lebg n wa kẽ batayo wã pʋgẽ, b paamda “neb a taab” n taas-b koɛɛgã.
7. Ne manesem bʋs la a Zeova nin-buiidã tũnugd ne n kõt kasetã Wẽnnaam Rĩungã wɛɛngẽ, la b fãa raabã yaa bõe?
7 Wa d tẽed-n-taas nins yell d sẽn gomã, a Zeova Kaset rãmb wʋsg sẽn be dũniyã gill zug kõta “kaset sõma Wẽnnaam Rĩungã wɛɛngẽ.” (Tʋʋ. 28:23) B moonda koɛɛgã zak-zaka, soayã noya, b gʋlsda neb kẽer lɛta, la b boond neb a taab ne telefõn n taasd-b koɛɛgã. B sã n wa be mobil pʋgẽ n togd sore, b sã n wa be parkẽ n gilgdẽ, wall b sã n wa be b tʋʋm zĩigẽ tɩ yaa vʋʋsg sasa, b tũnugda ne segb buud fãa b sẽn paame, n kõt kasetã Wẽnnaam Rĩungã wɛɛngẽ. Yaa sɩd tɩ d tũnugda ne manesem buud toor-toor n moond koɛɛgã, la d raabã yaa a yembre. Yaa moon koe-noogã zĩig ning fãa d sẽn tõe n yã neba.—Mat. 10:11.
8, 9. a) Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ Rĩungã koɛɛgã mooneg sẽn paam pãngã yaa wa yel-solemde? b) Sok-bʋg la d tõe n sok d menga, la bõe la d tõe n maan n paam sokrã leoore?
8 Yãmb naaga Rĩungã koe-moondbã sẽn be sẽn yɩɩd tẽns 235 n moond koɛɛgã ne yẽesmã bɩ? Sã n yaa woto, y tõe n maana sũ-noogo, bala yãmb me sõngdame tɩ koe-noogã tat neb ka tɛk dũniyã gill zugu! A Zeova Kaset rãmbã sẽn maand bũmb nins koɛɛgã mooneg wɛɛngẽ dũniyã gill zugã yaa wa yel-solemde. B moonda buud fãa neb Wẽnnaam Rĩungã koɛɛgã, baa ne zu-loe-kɛgemse. Wala makre, goosneema-rãmbã sẽn mi n gɩdg b tʋʋmdã, wall b namsd-b vẽeneg-vẽenegã.
9 Ad sokr d sẽn tõe n sok d menga: Bõe yĩng tɩ zu-loɛɛg baa a ye, la baa a Sʋɩtãan gɩdgrã pa tõog tɩ Rĩungã koɛɛgã mooneg yalse? Sẽn na yɩl n paam sokrã leoore, yaa tɩlɛ tɩ d tẽeg bũmb nins sẽn maan pipi kiris-nebã wakatẽ wã. A Zeova Kaset rãmb nins sẽn be rũndã-rũndã wã kẽngda taoor ne koɛɛgã mooneg sẽn yaa tʋʋmd sẽn sɩng pipi kiris-nebã wakatẽ wã.
Tʋʋmd sẽn tar yõod wʋsgo
10. Tʋʋm-bʋg n da tar yõod ne a Zeezi n tɩ yɩɩda, la bõe la a ra mi tʋʋm-kãng wɛɛngẽ?
10 A Zeezi Kirist sẽn yaa kiris-nebã tigingã lugundã kẽesa a meng zãng Wẽnnaam Rĩungã koe-noogã mooneg pʋgẽ. Tʋʋm-kãng n da tar yõod ne-a n tɩ yɩɩda. Vugri, a yeelame yaa: “Mam segd n moona Wẽnnaam Rĩungã koe-noogã tẽns a taab pʋsẽ me. Bala yaa bõn-kãng yĩng la b tʋm maam.” (Luk 4:43) A Zeezi ra miime t’a ra pa tõe n baas tʋʋmd ning a sẽn sɩngã a yembr ye. Bilf nand t’a ki, a pĩnd n togsame tɩ b na n moona “buud toɛy-toɛyã fãa neba” Rĩungã koe-noogã. (Mark 13:10) Wãn to la b ra na n maan dẽ? La ãnda n da na n tʋm tʋʋm-kãnga?
11. Tʋʋm-bʋg sẽn tar yõod la a Zeezi kõ a karen-biisã, la sõngr-bʋg la b ra na n paame, n tõog n tʋm tʋʋmdã?
11 A Zeezi sẽn ki n lebg n vʋʋgã poore, a vẽnega a meng ne a karen-biisã, n kõ-b tʋʋmd sẽn tar yõodo. A yeel-b lame yaa: “Bɩ y kẽng n tɩ sõng buud toɛy-toɛyã fãa neb tɩ b yɩ mam karen-biisi, n lis bãmb ne Ba wã la Biigã la vʋʋsem sõngã yʋʋre, la y zãms bãmb tɩ b tũ bũmb nins fãa mam sẽn yeel yãmbã. La ade! Mam bee ne yãmb daar fãa, hal tɩ ta dũniyã saabo.” (Mat. 28:19, 20) A Zeezi sẽn yeel tɩ “mam bee ne yãmbã” wilgdame t’a ra na n teela a karen-biisã koɛɛgã mooneg la sõng buud toɛy-toɛyã fãa neb tɩ b yɩ yẽ karen-biisã tʋʋmdã pʋgẽ. Ra na n yɩɩ tɩlɛ tɩ b paam a Zeezi sõngre, bala a ra pĩnd n togs-b lame tɩ ‘buud toɛy-toɛyã fãa na n kisg-b lame.’ (Mat. 24:9) Karen-biisã ra miime tɩ b ra na n paama bũmb a to me sẽn na n sõng-ba. Bilf nand t’a Zeezi leb saasẽ, a yeel-b lame tɩ vʋʋsem sõngã na n kõ-b-la pãng tɩ b yɩ yẽ kaset rãmba, “hal n tãag dũniyã zĩig ning sẽn zãr n yɩɩdã.”—Tʋʋ. 1:8.
12. Sogs-bʋs sẽn tar yõod la d tõe n sok d menga, la bõe yĩng tɩ tar yõod wʋsg tɩ d bao n bãng b leoorã?
12 D tõe n sokda d meng yaa: A Zeezi tẽn-tʋmdbã la pipi kiris-neb a taabã maana b sẽn tõe fãa n tũ noor ning a Zeezi sẽn kõ-bã bɩ? Kirist nin-kãensã sõor sẽn da pa waoogã tõog n kõo kaset Wẽnnaam Rĩungã wɛɛngẽ, baa ne nams-toaagã bɩ? Rẽ yĩnga, b sɩd paama a Zeova ne a Zeezi la malɛgsã n paas vʋʋsem sõngã sõngre, n tõog n sõng buud toɛy-toɛyã fãa neb tɩ b yɩ a Zeezi karen-biis bɩ? Tʋʋm sebrã leokda sogs-kãensã la sogsg a taaba. Tara yõod wʋsg tɩ d bãng sogs-kãensã leoore. Bõe yĩnga? Bala a Zeezi yeelame tɩ tʋʋmd ning a sẽn kõ-bã na n kaoosame, “hal tɩ ta dũniyã saabo.” Dẽnd kiris-nebã fãa, baa b rãmb nins sẽn vɩ yaoolem wakatã segd n tũu a Zeezi noorã n moon koɛɛgã. Rẽ n so tɩ d rat n bãng bũmb nins b sẽn gʋls tɩ be Tʋʋm sebrã pʋgẽ wã.
Tʋʋm sebrã sẽn gomd bũmb ning yelle
13, 14. a) Ãnda n gʋls Tʋʋm sebrã, la wãn to la a paam kibayã? b) Tʋʋm sebrã gomda bõe yelle?
13 Ãnda n gʋls Tʋʋm sebrã? A soabã yʋʋr pa be sebrã pʋgẽ ye. La sɩngr goamã wilgda vẽeneg tɩ yaa ned ning sẽn gʋls Tʋʋm sebrã n gʋls a Luk evãnzillã me. (Luk 1:1-4; Tʋʋ. 1:1, 2) Rẽ n so tɩ hal sẽn kaoose, nebã sak n deegame tɩ yaa a Luk n gʋls Tʋʋm sebrã. A Luk ra yaa ‘logtor nebã sẽn nong wʋsgo,’ la kʋdemd yɛl mit sẽn tʋmd a tʋʋm sõma. (Kolo. 4:14) Sebrã gomda yɛl sẽn maan yʋʋm 28 pʋgẽ yelle. Rat n yeel tɩ sẽn sɩng ne a Zeezi sẽn leb saasẽ yʋʋmd 33 wã n tall n tãag wakat ning b sẽn kẽes tẽn-tʋmd a Poll bãens roog yʋʋmd 61 sẽnesã. Tʋʋm sebrã pʋgẽ, a Luk sẽn tũnug ne gom-bil ning sẽn yaa “tõndã” wilgdame t’a maana kaset ne bũmb wʋsg a sẽn togs sebrã pʋgẽ. (Tʋʋ. 16:8-10; 20:5; 27:1) A Luk sẽn da rat n gʋls bũmb nins sẽn maanã bal kɛpɩ wã yĩnga, yaa vẽeneg t’a goma ne a Polle, a Barnabaas, a Filip la neb a taaba, n yaool n na n gʋls Tʋʋm sebrã.
14 Tʋʋm sebrã gomda bõe yelle? Luk evãnzillã pʋgẽ, a Luk gʋlsa bũmb nins a Zeezi sẽn togs la a maanã. La Tʋʋm sebrã pʋgẽ, a Luk goma bũmb nins a Zeezi karen-biisã sẽn togs la b maanã yelle. Dẽnd Tʋʋm sebrã gomda neb sẽn tʋm tʋʋm-kãseng yelle, baa ne nebã sẽn da get bãmb wʋsgã wa neb “sẽn pa paam zãmsg n le yaa nin-talsã.” (Tʋʋ. 4:13) Koɛɛg-koɛɛga, Wẽnnaam vʋʋsem sõngã sẽn vẽneg a Luk t’a gʋls bũmb ningã sõngda tõnd tɩ d bãng kiris-nebã tigingã sẽn sɩng to-to, la a sẽn paam pãng to-to. Tʋʋm sebrã wilgda pipi kiris-nebã sẽn da moond koɛɛgã to-to, la ne yam ningã. (Tʋʋ. 4:31; 5:42) A wilgda vʋʋsem sõngã sẽn sõng to-to tɩ koe-noogã ta zĩis wʋsgã. (Tʋʋ. 8:29, 39, 40; 13:1-3; 16:6; 18:24, 25) Wa Biiblã sɛb a taabã, Tʋʋm sebrã wilgdame tɩ Kirist Rĩungã na n sõngame tɩ Wẽnnaam yʋʋrã paam waoogre. A leb n wilgdame tɩ Kirist karen-biisã tõog n moona Rĩungã koe-noogã, baa ne neb wʋsg sẽn da gɩdgd-bã.—Tʋʋ. 8:12; 19:8; 28:30, 31.
15. Wãn to la Tʋʋm sebrã vaeesgã na n naf-yã?
15 Hakɩɩka, Tʋʋm sebrã vaeesg na n talla yamleoogo, la keng d tẽebã! D sã n bʋgs a Zeezi pipi karen-biisã sẽn tall yẽesem la raood ning n moon koɛɛgã zugu, d sũur na n maneg n yɩɩ noog ne b modgrã. Na n kɩtame tɩ d rat n dɩk pipi kiris-nebã togs-n-taare, n tall b tẽebã buudu. Rẽ na n sõng-d lame tɩ d tõog n tũ noor ning a Zeezi sẽn kõ wã. Rat n yeel tɩ n ‘kẽng . . . n tɩ sõng buud toɛy-toɛyã fãa neb tɩ b yɩ yẽ karen-biisã.’ B yiisa sebrã y sẽn karemdã n na n sõng-y tɩ y maag y yĩng n vaees Tʋʋm sebrã.
Sebr sẽn tõe n sõng tõnd tɩ d zãms Biiblã
16. Seb-kãngã bõn-daab a tãabã la bʋse?
16 Seb-kãngã bõn-daabã yaa bõe? Sebrã bõn-daabã yaa 1) sõng tõnd tɩ d maneg n kɩs sɩd tɩ ne vʋʋsem sõngã maasem, a Zeova teenda Rĩungã koe-noogã moonego, la a sõngd tõnd tɩ d tõogd n sõngd buud toɛy-toɛyã fãa neb tɩ b lebgd a Zeezi karen-biisi, 2) tũnug ne a Zeezi pipi karen-biisã mak-sõngã n sõng tõnd tɩ d maneg n moon koɛɛgã ne yẽesem, la 3) sõng tõnd tɩ d maneg n nand a Zeova siglgã, neb nins sẽn lʋɩt taoor koɛɛgã mooneg pʋgẽ wã, la sẽn lʋɩt-b taoor tigimsã sẽn be dũniyã gill zugã pʋgẽ me.
17, 18. Wãn to la b tɩʋʋs seb-kãngã sõss toor-toorã, la bõe ne bõe me n be sebrã pʋgẽ n na n sõng yãmb y Biiblã zãmsg sasa?
17 Wãn to la b tɩʋʋs sebrã sõss toor-toorã? Y na n yãame tɩ sebrã tara babs a nii. Babg fãa gomda Tʋʋm sebrã zĩig a yembr yelle. Sags nins sẽn pʋgdã pʋgẽ, pa Tʋʋm sebrã vɛrse-rãmbã la b wɛgsd ball-ball ye. B wilgda yam ning d sẽn dɩk kibayã sẽn be Tʋʋm sebrã pʋgẽ wã, tɩ tõe n sõng tõnd tɩ d tõog n tũ bũmb nins d sẽn bãngdã. Sak fãa sɩngrẽ, b bilgda sakã sẽn gomd bũmb ning yell n tɩ yɩɩda, la b ning vɛrse sẽn wilgd Tʋʋm sebrã babg ning yell d sẽn na n gomã.
18 Bũmb a taab me n be seb-kãngã pʋgẽ, n na n sõng yãmb tɩ y zãms Biiblã sõma. Fot-neeb n be sebrã pʋgẽ n bilgd bũmb toor-toor sẽn maan tɩ b gomd b yell Tʋʋm sebrã pʋgẽ. Y sã n wa bʋgsd bõn-kãens zugu, fot-kãens na n sõng-y lame tɩ y tõog n mams y yamẽ yɛlã sẽn yɩ to-to wã. Sebrã sags wʋsg tara zĩ-gũb sẽn kõt kibay a taaba. Zĩ-gũb kẽer kõta kibay neb sẽn tall tẽeb wɛɛngẽ, tɩ d segd n dɩk b togs-n-taare. Zĩ-gũb sãnda kõta kibay a taab zĩis toor-toor wɛɛngẽ, bũmb toor-toor sẽn maane, minund toor-toor wɛɛngẽ, la neb a taab yell b sẽn gomd Tʋʋm sebrã pʋgẽ.
19. Sogs-bʋs la d segd n mi n sok d menga, sẽn na yɩl n fees d menga?
19 Seb-kãngã tõe n sõng-y lame tɩ y fees y meng ne pʋ-peelem. Baa y yaa Rĩungã koe-moond hal sẽn kaoose, yɩta sõma tɩ y mi n bao sẽka, n tags bũmb nins sẽn tar yõod n tɩ yɩɩd y vɩɩmã pʋgẽ wã yelle, la y bao n bãng y tagsg sẽn yaa to-to koɛɛgã mooneg wɛɛngẽ. (2 Kor. 13:5) Sok-y y meng yaa: ‘Koɛɛgã mooneg ket n tara yõod wʋsg m nifẽ, wa m sẽn wa n deeg lisgã sasa bɩ? (1 Kor. 7:29-31) Mam moonda koɛɛgã ne bas-m-yam la ne yẽesem bɩ? (1 Tes. 1:5, 6) Rẽ yĩnga, m kẽesda m toog zãng-zãng koɛɛgã mooneg pʋgẽ, la m sõngd buud toɛy-toɛyã fãa neb tɩ b yɩ a Zeezi karen-biis bɩ?’—Kolo. 3:23.
20, 21. Bõe yĩng tɩ tʋʋmd ning b sẽn kõ-dã yaa tʋʋm-yãgdem, la bõe la d segd n dat ne d sũur fãa n maane?
20 Bɩ d ra tol n yĩm tɩ b kõo tõnd tʋʋmd sẽn tar yõod wʋsg ye. Yaa moon koɛɛgã, la sõng buud toɛy-toɛyã fãa neb tɩ b yɩ a Zeezi karen-biisi. Beoog sẽn vẽeg fãa, tʋʋm-kãngã yãgdmã paasdame. Dũni-kãngã saabã taa n saame. Yaa masã meng la nebã segd n bãng bũmb nins b sẽn segd n maan n wa paam n põs Armagedõ zabrã sasa. D pa mi neb nins sẽn tar yam ning sẽn zemsã sẽn na n wa sak n kelg koɛɛgã sõor ye. (Tʋʋ. 13:48) La yaa tõnd n segd n sõng nin-kãensã, nand tɩ ra wa kẽ n bõog ye.—1 Tɩm. 4:16.
21 Rẽ n so tɩ tar yõod wʋsg tɩ d rɩk pipi kiris-nebã sẽn moon Rĩungã koe-noogã ne yẽesmã togs-n-taare. Y sã n wa zãmsd seb-kãngã, bɩ y tags n ges y sẽn tõe n moon koɛɛgã ne yẽesem la ne raood to-to n paase. Bɩ Tʋʋm sebrã vaeesgã sõng yãmb tɩ y tʋll ne y sũur fãa “n kõ kaset sõma Wẽnnaam Rĩungã wɛɛngẽ.”—Tʋʋ. 28:23.