Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

SAK A 6

A Etɩɛn “sẽn pid ne Wẽnnaam lohormã la a pãngã”

A Etɩɛn “sẽn pid ne Wẽnnaam lohormã la a pãngã”

A Etɩɛn sẽn tall raood n gom Sãnedrẽ wã nebã taoorã sẽn kõt tõnd yam ningã

Tika Tʋʋma 6:8–8:3

1-3. a) A Etɩɛn ra bee yel-bʋg pʋgẽ, la a manesem yɩɩ wãna? b) Sogs-bʋs la d na n leoke?

 A ETƖƐN yasa bʋ-kaoodbã taoore. B ra bee ro-kẽeng pʋgẽ. Tog n da yaa roog sẽn pẽ wẽnd-doogã sẽn be Zerizalɛmmã, tɩ rap 71 zĩ a Etɩɛn taoore, a goabg la a rɩtgo. Bʋ-kaoodbã sẽn yaa Sãnedrẽ wã nebã tigma taab n na n kao a Etɩɛn bʋʋdo. Ra yaa neb sẽn tar pãng la ziiri. B fãa la bal ra pa nand a Etɩɛn sẽn da yaa a Zeezi karen-biigã ye. Sɩd me, yaa maan-kʋʋdb kãsem a Kayif n tigim bʋ-kaoodbã. Yẽ n da yaa Sãnedrẽ wã taoor lʋɩta. Kiis a wãn sẽn deng rẽ, yẽ n da yaa Sãnedrẽ wã taoor soaba, b sẽn wa n kao a Zeezi Kirist bʋʋd n yeel t’a segda ne kũumã. A Etɩɛn da yɛɛsdame bɩ?

2 A Etɩɛn nengã sẽn da yaa to-to sasa kãngã linga nebã. Bʋ-kaoodbã ges-a lame, la “b yãame t’a nengã ra yaa wa malɛk nenga.” (Tʋʋ. 6:15) Malɛgsã taasda Wẽnnaam a Zeova koeese. Dẽnd bee bʋʋm la b sẽn pa yɛɛsde, la b tar sũur pʋgẽ bãanã. Yɩɩ woto ne a Etɩɛn me. Baa bʋ-kaoodbã sẽn da kis-a wã ra nee rẽ. Bõe n sõng a Etɩɛn t’a ra tar sũur pʋgẽ bãan a woto?

3 Sokrã leoor tõe n sõnga rũndã-rũndã kiris-nebã tɩ b bãng bũmb wʋsgo. La d ratame me n bãng sẽn sɩng to-to t’a Etɩɛn wa be yel-kãngã pʋgẽ wã. Wãn to la a gom a tẽebã yell pĩndã, la wãn to la tõnd me tõe n dɩk a togs-n-taare?

“B pirsa nin-buiidã” (Tʋʋma 6:8-15)

4, 5. a) Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel t’a Etɩɛn ra tʋmda wʋsg n sõngd tigingã nebã? b) B sẽn yeel t’a Etɩɛn ra pida ne “Wẽnnaam lohormã la a pãngã” võor yaa bõe?

4 Tõnd zoe n yãame tɩ kiris-nebã tigingã b sẽn lugl paalmã pʋgẽ, a Etɩɛn ra tʋmda wʋsg n sõngd nebã. Sak ning sẽn loogã pʋgẽ, d yãame t’a Etɩɛn da naaga rap a yopoe wã sẽn da yaa sik-m-mens rãmbã, la sẽn sak tʋʋmd ning tẽn-tʋmdbã sẽn kõ-bã. D sã n tags tõog ning Wẽnnaam sẽn kõ-a t’a tõog n maan bũmb ninsã yelle, d bãngdame t’a sɩd ra yaa sik-m-meng soaba. Tʋʋm 6:8 wã wilgdame t’a ra maanda ‘yel-solem-kãsems la bãna,’ wa tẽn-tʋmdb kẽere. B wilgame me t’a ra pida ne “Wẽnnaam lohormã la a pãngã.” Woto rat n yeelame tɩ bõe?

5 Gɛrk gom-bil ning b sẽn lebg tɩ “Wẽnnaam lohormã” tõe n dat n yeelame me tɩ “Wẽnnaam barkã.” Yaa vẽeneg t’a Etɩɛn ra maanda a taabã neere, tɩ kɩt tɩ nebã ra nong a zĩigẽ. Nebã sã n da kelgd-a, b ra nee vẽeneg t’a yaa pʋ-peelem soaba, la t’a sẽn zãmsd-b bũmb ninsã na n naf-b lame. A ra pida ne a Zeova pãngã. Bala a sẽn da sikd a meng n sakdẽ tɩ vʋʋsem sõngã wilgd-a sorã, a paamame tɩ vʋʋsem sõngã ra be ne-a. A pa lebg wuk-m-meng soaba, tõog ning a sẽn da tar n tõe n maan bũmb toor-toorã yĩng ye. A pʋd n da rɩkda pẽgrã fãa n kõt a Zeova, la a wilgdẽ tɩ neb nins a sẽn da gomd ne wã yell pak-a lame. Dẽnd pa lingr la a Etɩɛn bɛɛbã sẽn da get-a wa b tũudmã bɛ wã ye.

6-8. a) B rõda a Etɩɛn t’a maana bõe, la bõe yĩnga? b) Bõe yĩng t’a Etɩɛn mak-sõngã tõe n sõng rũndã-rũndã kiris-nebã?

6 Neb toor-toor n wẽ no-koeemd ne a Etɩɛnne, la “b ra pa tõe n gom n lub a Etɩɛn ye. Bala a ra gomda ne yam wʋsgo, la ne vʋʋsem sõngã sõngre.” a B sẽn pa tõog n gom n lub-a wã, b “soosame n tõg” rap tɩ b rõd a Etɩɛn sẽn da yaa a Zeezi karen-biigã. Sẽn paase, “b pirsa nin-buiidã” ne kãsem-dãmbã la gʋlsdbã sẽn na yɩl tɩ b maan a Etɩɛn wẽnga. B yõk-a-la ne pãng n tall n kẽng Sãnedrẽ wã taoore. (Tʋʋ. 6:9-12) Bɛɛbã rõd-a-la yɛl a yiibu: B yeelame t’a gomd n paoogda a Moyiiz la Wẽnnaam me. Wãn to?

7 Zirẽ-be-kaset rãmbã yeelame t’a Etɩɛn paoogda Wẽnnaam, tɩ bala a gomdame n sãbsd “zĩ-kãngã sẽn yaa sõngã,” rat n yeel tɩ wẽnd-doogã sẽn da be Zerizalɛmmã. (Tʋʋ. 6:13) B yeelame t’a sẽn da gomd n paoogd a Moyiiz la a sãbsd Tõogã yaa wa a sẽn toeemd minund nins a Moyiiz sẽn da kõ nin-buiidã. B sẽn rõd-a bũmb ningã ra tõe n waa ne yell meng-menga. Bala wakat kãnga, Zʋɩf-rãmbã ra getame tɩ wẽnd-doogã, a Moyiiz Tõogã la minund kẽer b sẽn paas Tõogã pʋgẽ wã ra tara yõod n yɩɩd bũmb fãa. Bɛɛbã sẽn rõd a Etɩɛn bũmb ningã wilgdame t’a ra yaa b tũudmã bɛ meng-menga, n segd ne kũum!

8 Bʋko, tũudum toɛy-toɛy neb tũnugda ne manesem a woto buudu, n na n gɩdg Wẽnnaam nin-buiidã tɩ b tʋʋmdã ra kẽng taoor ye. Hal n tãag rũndã, tũudum taoor damb n mi n pirs tẽngã taoor dãmba, sẽn na yɩl tɩ b nams a Zeova Kaset rãmbã. D manesem segd n yɩɩ wãna, b sã n rõd tõndo? D tõe n dɩka yam a Etɩɛn nengẽ.

A goma “Wẽnnaam ning sẽn tar ziirã” yell ne raoodo (Tʋʋma 7:1-53)

9, 10. Bõe la neb kẽer yeel goam nins a Etɩɛn sẽn togs Sãnedrẽ wã taoorã wɛɛngẽ, la bõe la d segd n tẽege?

9 Wa d sẽn yã sag-kãngã sɩngrẽ wã, a Etɩɛn sẽn wa n kelgd bɛɛbã rõadgã, a nengã ra yaa wa malɛk nenga, a ra tara sũur pʋgẽ bãan me. A Kayif sok-a lame yaa: “Gom-kãensã yaa sɩd bɩ?” (Tʋʋ. 7:1) Wakat ra taame masã t’a Etɩɛn na n gome. A sɩd goma ne raoodo!

10 Neb kẽer sãbsa a Etɩɛn goamã n yeel t’a goma wʋsgo, la t’a pa tõog n wilg t’a pa tar taal ye. La togs sɩdã, a Etɩɛn kõo tõnd mak-sõngo, d sẽn tõe n gom n teel koe-noogã to-to. (1 Pɩy. 3:15) D tẽeg tɩ b rõda a Etɩɛn t’a gom n paooga Wẽnnaam, a sẽn sãbs wẽnd-doogã yĩnga, la t’a gom n paooga a Moyiiz, a sẽn sãbs Tõogã yĩnga. A Etɩɛn leoorã pʋgẽ, a kʋmsa Israyɛll nebã vɩɩmã sẽn yɩ to-to wã zĩis a tãabo, la a gom n tadg bũmb kẽer zugu. Bɩ d gom bõn-kãensã a tãabã yell ball-balle.

11, 12. a) Bõe yĩng t’a Etɩɛn gom a Abrahaam yelle? b) Bõe yĩng t’a Etɩɛn gom a Zozɛf yelle?

11 Yaab-rãmbã wakatẽ. (Tʋʋma 7:1-16) A Etɩɛn goamã sɩngrẽ, a goma a Abrahaam yelle. A ra yaa ned Zʋɩf-rãmbã sẽn nand a tẽebã yĩnga. A goma a Abrahaam yelle, bala neb wʋsg ra kɩsa sɩd t’a sɩd zĩndame, la a wilg t’a Zeova sẽn yaa “Wẽnnaam ning sẽn tar ziirã” reng n vẽnega a meng ne a Abrahaam Mezopotami. (Tʋʋ. 7:2) Sɩd me, a Abrahaam ra yaa sãana, n vɩ Kãabg tẽngã pʋgẽ. B wakatẽ wã, wẽnd-doogã la a Moyiiz Tõogã ra pa be ye. Rẽ wã, ned baa a ye pa tõe n yeel tɩ yaa tɩlɛ tɩ wẽnd-doog beẽ, pa rẽ bɩ n lugl noy sẽn na yɩl n maan sɩd ne Wẽnnaam ye.

12 Neb nins sẽn da kelgd a Etɩɛnnã ra nanda a Zozɛf sẽn yaa a Abrahaam yagengã wʋsgo. La a Etɩɛn tẽeg-b lame t’a Zozɛf ba-biisã sẽn yaa Israyɛll buudã neb yaab-rãmbã namsa a Zozɛf sẽn da yaa nin-tɩrgã, la b koos-a tɩ b tall-a n kẽng yembdo. La Wẽnnaam tũnuga ne-a n fãag Israyɛll nebã kom-kãseng wakate. Sãmbg kae t’a Etɩɛn ra mii vẽeneg tɩ wõneg n be a Zeezi Kirist ne a Zozɛf sʋka, la a pa gom rẽ yelle, a sẽn da rat t’a kɛlgdbã ket n kelgd-a neerã yĩnga.

13. A Etɩɛn sẽn gom a Moyiiz yellã sõngame tɩ b bãng tɩ b sẽn da rõd-a bũmb ninsã pa sɩd ye. Wãn to? La rẽ sõngame tɩ b bãng bõe Wẽnnaam nin-buiidã zugu?

13 A Moyiiz wakatẽ wã. (Tʋʋma 7:17-43) A Etɩɛn goma a Moyiiz yell wʋsgo. A sẽn maan woto wã yɩɩ yam tʋʋmde. Bala Sãnedrẽ wã neb wʋsg sẽn da yaa Sadiseyẽ-rãmbã ra nanda sɛb nins a Moyiiz sẽn gʋlsã n yɩɩd Biiblã sɛb a taabã. Tẽeg-y me tɩ b rõda a Etɩɛn t’a gomame n paoog a Moyiizi. A Etɩɛn goamã wilgame tɩ b sẽn rõd-a bũmb ninsã ra pa sɩd ye. Bala a wilgame t’a ra nanda a Moyiiz la Tõogã hal wʋsgo. (Tʋʋ. 7:38) A wilgame t’a Moyiiz me saam-biisã raag-a lame n base, baa ne a sẽn da modgd n na n fãag-bã. B raag-a lame n bas a sẽn wa n tar yʋʋm 40. Sẽn yɩɩd yʋʋm 40 poore, b kɩɩsa a zu-sobendã naoor wʋsgo. b A Etɩɛn sẽn yeel woto wã, bilf-bilfã, a wilga bũmb Wẽnnaam nin-buiidã sẽn maan tɩ yaa vẽenega: B kɩɩsa neb nins a Zeova sẽn yãk tɩ b lʋɩ b taoorã zu-sobendã naoor wʋsgo.

14. A Etɩɛn goma a Moyiiz yell n na n wilg bũmb sẽn tar yõod wʋsgo. Yaa bõe?

14 A Etɩɛn tẽega a kɛlgdbã t’a Moyiiz ra pĩnd n togsame t’a Zeova na n yãka no-rɛɛs wa a Moyiiz Israyɛll nin-buiidã sʋka. Nin-kãng ra na n yɩɩ ãnda? La nebã manesem na n yɩɩ wãn ne-a? A Etɩɛn leoka sogs-kãensã a goamã baasgẽ. A wilga bũmb sẽn tar yõod me: A Moyiiz bãngame tɩ zĩig ning fãa tõe n yɩɩ zĩ-sõngo, wa sẽn yɩ to-to ne zĩig ning tuugã sẽn da wit bugmã, zĩig ning a Zeova sẽn gom ne-a wã. Rẽ yĩnga, a Zeova ratame tɩ d yãk zĩig takɩ, wala makre, wẽnd-doogã sẽn da be Zerizalɛmmã n tigim taab n waoogd-a bɩ? Bɩ d gom rẽ yelle.

15, 16. a) Bõe yĩng t’a Etɩɛn gom sɛk roogã yelle? b) A Etɩɛn goma a Salomo wẽnd-doogã yell n na n wilg bõe?

15 Sɛk roogã ne wẽnd-doogã. (Tʋʋma 7:44-50) A Etɩɛn tẽega bʋ-kaoodbã tɩ nand tɩ b me wẽnd-doogã, Wẽnnaam kɩtame t’a Moyiiz maan sɛk roog a tũudmã yĩnga. Yaa fu-roog b sẽn tõe n tilgi, n siig n le tɩ tilg zĩig a to. A Etɩɛn kɛlgdbã ned baa a ye ra pa tõe n yeel tɩ sɛk roogã pa ta wẽnd-doogã ye. Bala a Moyiiz mengã ra kẽeda sɛk roogã pʋgẽ n pʋʋsd Wẽnnaam.

16 Kaoosg zugẽ, a Salomo sẽn wa n me wẽnd-doogã Zerizalɛmmã, a Zeova vẽneg-a lame t’a togs bũmb sẽn tar yõod wʋsg a pʋʋsgã pʋgẽ. Wa a Etɩɛn sẽn yeelã, “Sẽn ka-a to wã pa be rot ninsaalb nus sẽn me pʋsẽ” ye. (Tʋʋ. 7:48; 2 Kib. 6:18) A Zeova tõe n tũnuga ne wẽnd-doogã n pids a raabã, la pa rat n yeel tɩ wẽnd-doogã sã n kae, a raabã pa tõe n pids ye. Dẽnd wẽn-tũudbã pa segd n tags tɩ yaa roog takɩ ninsaalb sẽn maan pʋgẽ bala, wala makre wẽnd-doogã la b tõe n tũ a Zeova tɩ ta a yam ye. A Etɩɛn yeela bũmb rẽ wɛɛngẽ, tɩ kɩt t’a gom-kãngã tall pãnga. A lebg n dɩka a Ezayi goamã n yeel yaa: “Saagã yaa mam geere, tɩ tẽngã yaa mam nao-roagendga. Ro-bʋg buud la y na n me n kõ maam? Wall mam vʋʋsg zĩig bee yɛ? Yaa mam nug n maan bõn-kãensã fãa. Pa sɩda?”—Tʋʋ. 7:49, 50; Eza. 66:1, 2.

17. Wãn to la a Etɩɛn goamã wilg a) t’a bɛɛbã ra pa tar manesem sõngo, la b) t’a ra pa maan bũmb sẽn yaa wẽnga?

17 D sã n tags a Etɩɛn goamã fãa zugu, d bãngda vẽeneg t’a wilgame t’a bɛɛbã ra pa tar manesem sõng ye. A Zeova tõe n tũnuga ne manesem buud toor-toor n pids a raabã. Bũmb kae n tõe n gɩdg a Zeova t’a pa pids a raabã ye. A Etɩɛn kɛlgdbã ra nonga wẽnd-do-neerã sẽn da be Zerizalɛmmã, la b nand ninsaalb minundã b sẽn da paas a Moyiiz Tõogã pʋgẽ wã. La b ra pa wʋmd a Zeova sẽn kõ-b Tõogã võore, la a sẽn kɩt tɩ b me wẽnd-doogã võor ye. Yaa wa a Etɩɛn ra sok-b-la sokr sẽn tar yõod wʋsgo: A Zeova sakrã sẽn yãk a toogo, rẽ yĩnga, bũmb bee b sẽn tõe n maan tɩ wilg tɩ b nanda wẽnd-doogã la Tõogã bɩ? A Etɩɛn goamã wilgdame t’a ra pa maan bũmb sẽn yaa wẽng ye. Bala a ra sakda a Zeova wa a sẽn tõe fãa.

18. Zĩ-bʋs wɛɛngẽ la d segd n modg n dɩk a Etɩɛn togs-n-taare?

18 Yam-bʋg la d tõe n dɩk a Etɩɛn goamã pʋgẽ? A ra mii Gʋls-sõamyã sõma. Woto me, tõnd me segd n zãmsda Wẽnnaam Gomdã sõma, sẽn na yɩl n tõogd n “zãmsd nebã sɩdã koɛɛgã neere.” (2 Tɩm. 2:15) D tõe n dɩka yam me a Etɩɛn sẽn da gomd ne nin-buiidã to-to wã pʋgẽ. A ra gomda ne-b ne waoogre. A Etɩɛn kɛlgdbã sũy ra puuga wʋsgo. La a maana a sẽn tõe n gom bũmb yẽ ne kɛlgdbã sẽn da sak n deeg yelle. Bala bõn-kãens ra tara yõod wʋsg a kɛlgdbã nifẽ. A goma ne-b ne waoogre, la a bool nin-kãsemsã t’a “ba-rãmba.” (Tʋʋ. 7:2) D segd n goma sɩdã sẽn be Wẽnnaam Gomdã pʋgẽ wã yell “ne bʋgsem la ne waoogr wʋsgo.”—1 Pɩy. 3:15.

19. A Zeova bʋ-kaoor koe-bʋg la a Etɩɛn tall raood n taas Sãnedrẽ wã rãmba?

19 D pa basd tɩ d sẽn yɛɛsd d na n wa sãam nebã sũyã kɩt tɩ d pa gom sɩdã sẽn be Wẽnnaam Gomdã pʋgẽ wã yell ne-b ye. Sẽn paase, d pa toeemd a Zeova bʋ-kaoorã koeese, sẽn na yɩl n noog b sũur ye. A Etɩɛn kõo tõnd mak-sõng rẽ wɛɛngẽ. A bãnga vẽeneg tɩ bũmb nins fãa a sẽn togs Sãnedrẽ wã nebã taoorã pa kɩt tɩ bʋ-kaoodb kãensã sẽn da yaa wuk-m-mens rãmbã toeem ye. Rẽ n so tɩ ne vʋʋsem sõngã maasem, a baasa a sõsgã n yeel-b vẽeneg n pa zoe rabeem tɩ b yaa wa b yaab-rãmbã sẽn daag a Zozɛf, a Moyiiz la no-rɛɛsdbã fãa n basã. (Tʋʋ. 7:51-53) Sɩd me, Sãnedrẽ wã bʋ-kaoodb kãensã ra kʋʋ Mesi wã, soab ning a Moyiiz la no-rɛɛsdb a taabã sẽn da pĩnd n togs t’a watame wã. Sɩd-sɩda, b ra kɩɩsa a Moyiiz Tõogã. B sẽn maan bũmb ningã ra tolg n yaa wẽng wʋsgo!

“Zu-soab a Zeezi, reeg-y m yõorã” (Tʋʋma 7:54–8:3)

B sẽn wʋm gom-kãensa wã, b sũyã yika wʋsg ne-a tɩ b sɩng b yẽnã wãbre.”—Tʋʋma 7:54

20, 21. A Etɩɛn sẽn togs Sãnedrẽ wã rãmb bũmb ninsã, b manesem yɩɩ wãna, la wãn to la a Zeova keng a Etɩɛn raoodo?

20 Bʋ-kaoodbã ra pa tõe n kɩɩs t’a Etɩɛn goamã pa sɩd ye. Rẽ kɩtame tɩ b sũyã yik wʋsgo. B ra pa le tõe n kell n tõog b mens ye. B sɩnga b yẽnã wãbre. A Etɩɛn sẽn da yaa ned sẽn maand sɩd ne a Zeova wã bãnga vẽeneg tɩ b pa na n zoe a nimbãanega, wa b sẽn pa zoe a zu-soab a Zeezi nimbãanegã.

21 Ra yaa tɩlɛ t’a Etɩɛn paam raoodo, sẽn na yɩl n tõog toog bũmb sẽn da na n wa paam-a yĩnga. A sɩd paama raood kengr wʋsgo, bũmb ning a Zeova sẽn vẽneg-a t’a yã wã pʋgẽ. A Etɩɛn yãa a Zeova ziirã la a Zeezi sẽn yas a nug-rɩtgo. A Etɩɛn sẽn wa n bilgd bũmb nins a sẽn yã wã, bʋ-kaoodbã rɩka b nusã n pĩ b tʋbã. Bõe yĩnga? Bala sẽn deng rẽ, a Zeezi ra pĩnd n togsa bʋ-kaoodb kãensã tɩ yẽ la Mesi wã la tɩ ka la bilfu, a na n tɩ zĩnda a Ba wã nug-rɩtgo! (Mark 14:62) A Etɩɛn sẽn yã bũmb ningã wilgdame t’a Zeezi sẽn da togs bũmb ningã yaa sɩda. Sɩd me, Sãnedrẽ wã rãmb zãmba Mesi wã, n kɩt tɩ b kʋ-a! B sɩɩga taab noore, n naag taab n lob a Etɩɛn kug n kʋ. c

22, 23. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel t’a Etɩɛn sẽn wa n kiidẽ wã, yɩɩ wa a zu-soab a Zeezi nengẽ wã, la wãn to la rũndã-rũndã kiris-nebã tõe n kɩs a Zeova sɩd zãng-zãng wa a Etɩɛnne?

22 Wa a Zu-soab a Zeezi, a Etɩɛn sẽn wa n kiidẽ wã, a ra tara sũur pʋgẽ bãane, a ra kɩsa a Zeova sɩd zãng-zãnga, a kõo neb nins sẽn kʋ-a wã me sugri. A yeelame yaa: “Zu-soab a Zeezi, reeg-y m yõorã.” Tõe tɩ yaa a sẽn da ket n ne ninsaal Biigã sẽn be ne a Zeova wã. Sãmbg kae t’a Etɩɛn ra mii goam nins a Zeezi sẽn da togs tɩ kengd raoodã. A ra yeelame yaa: “Mam yaa kũum vʋʋgrã la vɩɩmã.” (Zã 11:25) Sẽn na n baase, a Etɩɛn zẽka a koɛɛg n pʋʋs Wẽnnaam n yeel yaa: “Zeova, ra ning-y-b taal yel-wẽn-kãngã poorẽ ye.” A sẽn yeel woto wã poore, a kiime.—Tʋʋ. 7:59, 60.

23 Woto, a Etɩɛn n yɩ a Zeezi karen-biig ning bɛɛbã sẽn kʋ pipi. (Ges-y zĩ-gũbrã: “ B kʋʋ a Etɩɛn ‘a tũudmã yĩnga’.”) La bʋko, pa tek yẽ bal ye. Hal n tãag rũndã, a Zeova Kaset rãmb kẽer la tũudum taoor dãmba, politik taoor dãmb la bɛɛb a taab kʋ-yã. La d tõe n kɩsa a Zeova sɩd zãng-zãng wa a Etɩɛnne. A Zeezi lebga rĩm n dɩt naam masã, a Ba a Zeova kõ-a-la pãn-kãseng me. Baa fʋɩ pa na n tõog n gɩdg a Zeezi t’a pa vʋʋg a karen-biis nins sẽn maan sɩd ne-a wã ye.—Zã 5:28, 29.

24. B sẽn wa n kʋʋd a Etɩɛnnã, bõe la a Soll maan-yã? Togs-y-yã a Etɩɛn kʋʋbã sẽn wa n wom bi-sõma ninsã.

24 B sẽn wa n kʋʋd a Etɩɛnnã, bi-bɩɩg a ye yʋʋr sẽn boond t’a Soll n da be beenẽ. A Etɩɛn kʋʋbã ra taa a yam. Yaa yẽ meng n da gũud neb nins sẽn da lobd a Etɩɛn kugã futu. A Etɩɛn kũumã poor bilf bala, a sɩnga tigingã neb namsgo. La a Etɩɛn kũumã wa n woma bi-sõma kaoosg zugẽ. A mak-sõngã kenga kiris-neb a taabã raoodo, tɩ b kell n maan sɩd ne a Zeova hal n tãag b kũum. Sẽn yɩɩd fãa, a Soll b sẽn wa n boond kaoosg zugẽ t’a Pollã wa n maanda a bãngẽ ne bũmb ning a sẽn maan n sõng a Etɩɛn kʋʋbã wɛɛngẽ wã. (Tʋʋ. 22:20) A sõngame n kʋ a Etɩɛnne, la kaoosg zugẽ a wa n yeelame yaa: ‘Mam da yaa wẽn-tʋʋsa, ned sẽn da namsd a Zeezi karen-biisã la tɩta-neda.’ (1 Tɩm. 1:13) Yaa vẽeneg t’a Poll zɩ n yĩm a Etɩɛn yelle, la goam nins a sẽn togs ba-daarã ye. Sɩd me, a Poll goam kẽere, la sɛb kẽer a sẽn gʋls gomda bũmb kẽer a Etɩɛn sẽn togs yelle. (Tʋʋ. 7:48; 17:24; Ebre. 9:24) Tarẽ-n-tarẽ, a Poll wa n tõog n dɩka a Etɩɛn sẽn da yaa ned sẽn tar tẽeb la raoodo, n leb n “pid ne Wẽnnaam lohormã la a pãngã” togs-n-taare. Yãmb me na n dɩka a Etɩɛn togs-n-taar bɩ?

a Bɛɛbã sʋka, rap kẽer ra yaa “sẽn yi-b yembdã tigsg roogã” neba. Tõe tɩ ra yaa neb Rom nebã sẽn da yõke, n wa bas-b kaoosg zugẽ, pa rẽ bɩ tõe tɩ b ra yaa yembs sẽn wa n paam b mense, n tuub n sak Zʋɩf-rãmbã tũudmã. Kẽer da yita Silisi, wa Tars rao a Solle. Kibarã pa wilgd a Soll sã n da naaga Silisi nin-kãensã sẽn pa tõog n gom n lub a Etɩɛnnã ye.

b A Etɩɛn goamã sõngda tõnd tɩ d bãng bũmb kẽer sẽn pa be Biiblã zĩis a taaba. Wala makre, a Moyiiz sẽn paam zãmsg ning a sẽn wa n be Ezɩptã, a sẽn da tar yʋʋm ning a sẽn wa n zoe n yi Ezɩpt pipi wã, la a sẽn zĩnd Madiyã n kaoos to-to wã.

c Bũmb kae n wilgd vẽeneg tɩ Rom dãmbã tõogã ra kõta Sãnedrẽ wã rãmb sor tɩ b tõe n kʋ ned ye. (Zã 18:31) Ra wõnda neb kʋʋng sũy sẽn da yik n kʋ a Etɩɛn. Pa bʋ-kaoodb sull n kao a bʋʋd n yeel t’a segda ne kũum ye.