1, 2. Yel-solemd bʋg la a Pɩyɛɛr ne a Zã maan wẽnd-doogã rignoor sɛɛgẽ?

 ZƲƖF-RÃMB nins sẽn dɩk b mens n kõ a Zeova wã, la Kiristã karen-biis a taabã ra wata wẽnd-doogẽ wã. Daar-n-kãng ra yaa wĩnto-sẽenga. Ra keta bilf tɩ “pʋʋsgã wakat” ta. a (Tʋʋ. 2:46; 3:1) A Pɩyɛɛr ne a Zã ra bee kʋʋngã sʋka, n kẽnd n teesd wẽnd-doogã rignoor ning b sẽn boond tɩ Rigno-neerã sɛɛgẽ. Nebã sẽn da kẽnd la b sõsd ne taabã yĩnga, kɩtame tɩ bʋʋrã ra yaa wʋsgo. Sẽn paase, rao sẽn da yaa põor n da be b sʋka, n bõosd nebã ligdi. A ra yɩɩda yʋʋm 40 n dog n yaa põore.—Tʋʋ. 3:2; 4:22.

² A Pɩyɛɛr ne a Zã sẽn wa n kolg põorã sẽn da yaa bõaasã, a kos-b-la ligdi. Tẽn-tʋmdbã yalsame tɩ bõaasã ra get-b n tagsdẽ tɩ b na n kõ-a-la ligdi. A Pɩyɛɛr yeelame yaa: “Mam pa tar wanzuri ne sãnem ye. La yaa bũmb ning mam sẽn tarã la m kõt foom. Ne Nazarɛt rao a Zeezi Kirist yʋʋre, yik n kẽne!” Raoã sẽn dog n yaa põorã tɛka, a zɩ n yik n yals ye! A Pɩyɛɛr gãda a nugã t’a yik n yalse. Mams-y n ges-y rẽ sẽn ling kʋʋngã to-to! (Tʋʋ. 3:6, 7) Mams-y y yamẽ raoã sẽn da yaa põorã manesem sẽn yɩ to-to a sẽn sulg n get a karsã sẽn sãoogã, la a sɩng kẽnã! A sẽn da yɩgd n tĩimsdẽ la a pẽgd Wẽnnaamã pa lingr ye.

3. Bõe la raoã sẽn da yaa põorã la kʋʋngã ra tõe n paam n maane?

³ Kʋʋngã sũy ra yaa noog wʋsgo, tɩ b zoe n tɩ bʋʋg a Pɩyɛɛr ne a Zã zĩig ning b sẽn boond t’a Salomo zãndã. Vugri, a Zeezi yalsa zĩ-kãng n zãms neba. Yaa be me la a Pɩyɛɛr yals n na n bilg kʋʋngã yel-solemdã võore. (Zã 10:23) A kõo kʋʋngã la rao ning sẽn da yaa põorã kũun yõod sẽn yɩɩd wanzuri bɩ sãnem. Kũun-kãng yɩɩda f sẽn na n paam tɩ b sãoog f bãaga. Yaa b sẽn paam n tek yam kos sugr t’a Zeova sɩd kõ-b b yel-wẽnã sugrã, tɩ b lebg a Zeezi Kirist karen-biisi, soab ning a Zeova sẽn yãk t’a yaa “Vɩɩm naabã.”—Tʋʋ. 3:15.

4. a) A Pɩyɛɛr ne a Zã sẽn sãoog raoã sẽn da yaa põorã poore, bõe la tũudmã taoor dãmb bao n na n maane? b) D na n leoka sogsg a yiibu. Bãmb la bʋse?

⁴ Ad sɩd yɩɩ sũ-noog daare! A Pɩyɛɛr sãooga rao sẽn da yaa põore, t’a  tõe n kẽn masã. Sẽn paase, tẽn-tʋmd a Pɩyɛɛr sõnga neb tusa tɩ b bãng Wẽnnaam raabã, sẽn na yɩl n ta a yam. (Kolo. 1:9, 10) Bũmb nins sẽn maan badaarã kɩtame me tɩ tũudmã taoor dãmb bao n na n gɩdg a Zeezi karen-biisã tɩ b ra moon Rĩungã koe-noogã ye. (Tʋʋ. 1:8) Tũudmã taoor dãmb tagsame t’a Pɩyɛɛr ne a Zã yaa ‘neb sẽn pa paam zãmsg n le yaa nin-talse.’ La yam-bʋg la d tõe n dɩk nin-kãensã a yiibã sẽn taas kʋʋngã koɛɛgã to-to wã pʋgẽ? b (Tʋʋ. 4:13) Wãn to la d tõe n tall raood wa a Pɩyɛɛre, a Zã la karen-biis a taabã, b sẽn wa n namsd-bã?

5. Yam-bʋg la d tõe n dɩk a Pɩyɛɛr sẽn gom to-to ne kʋʋngã wã pʋgẽ?

⁵ A Pɩyɛɛr ne a Zã goma ne kʋʋngã, la b ra miime tɩ kʋʋngã neb kẽer da naaga neb nins sẽn kos tɩ b kʋ a Zeezi wã sʋka. (Mark 15:8-15; Tʋʋ. 3:13-15) Yaa vẽeneg t’a Pɩyɛɛr talla raood wʋsgo, a sẽn yeel tɩ raoã sẽn da yaa põorã paama a nao ne a Zeezi yʋʋrã maasmã. A Pɩyɛɛr togsa sɩdã n pa zoe rabeem ye. A togsa vẽeneg tɩ kʋʋngã ra tara taal a Zeezi kʋʋbã pʋgẽ. La a Pɩyɛɛr sẽn da mi tɩ nin-kãensã ‘tʋma ne zɩɩlmã’ yĩnga, a pa yik a sũur ne-b ye. (Tʋʋ. 3:17) A bool-b lame t’a saam-biisi, la a gom Wẽnnaam Rĩungã koe-noogã yell ne-ba. B sã n tek yam n kos sugr la b tẽ Kiristã, “yolsg” ra na n yii a Zeova meng nengẽ n wa b zugu. (Tʋʋ. 3:19) D sã n wa gomd Wẽnnaam bʋ-kaoorã daar sẽn watã yelle, d segd n talla raoodo, la d togs sɩdã vẽenega. D pa segd n yɩ dem-dem ne nebã, n gomd-b kãse, wall d kaood b bʋʋd ye. D segd n geta neb nins d sẽn taasd koɛɛgã wa neb sẽn tõe n wa lebg d saam-biisi. Sẽn paase, d segd n gomda bõn-sõma nins Rĩungã sẽn na n wa maanã yell n tɩ yɩɩda, wa a Pɩyɛɛr sẽn maanã.

6. Wãn to la a Pɩyɛɛr ne a Zã wilg tɩ b yaa sik-m-mens rãmba?

⁶ Tẽn-tʋmdbã ra yaa sik-m-mens rãmba. B pa yeel tɩ b tõog n sãooga raoã sẽn da yaa põorã ne b mensã pãng ye. A Pɩyɛɛr yeela kʋʋngã yaa: “Bõe yĩng tɩ yãmb get tõnd wa yaa ne tõnd mens pãnga, wall d wẽn-sakr yĩng la d kɩt tɩ raoã kẽnda?” (Tʋʋ. 3:12) A Pɩyɛɛr ne tẽn-tʋmdb a taabã fãa ra miime tɩ bõn-sõng ning fãa b sẽn tõog n maan koɛɛgã mooneg pʋgẽ ra pa ne bãmb meng pãng ye. Ra yaa ne Wẽnnaam pãnga. Rẽ kɩtame tɩ b sik b mense, n dat tɩ nebã waoog a Zeova ne a Zeezi.

7, 8. a) Bõe la d tõe n sõng nebã tɩ b maane? b) Biiblã sẽn gomd ‘bũmb fãa lebs n manegã wakatã’ yellã pidsda wãn to rũndã-rũndã?

⁷ Tõnd me segd n talla sik-m-meng wa a Pɩyɛɛr ne a Zã, d sã n wa moond Rĩungã koɛɛgã. Yaa sɩd tɩ rũndã-rũndã, Wẽnnaam pa kõt a nin-buiidã a vʋʋsem sõngã tɩ b tõe n sãoog bãad rãmb ye. D tõe n sõnga nebã tɩ b tẽ Wẽnnaam la Kiristã n wa paam tɩ b kõ-b b yel-wẽnã sugri, la yolsg sẽn yit a Zeova mengã nengẽ. Yʋʋmd fãa, neb tus ka tɛk n sakd koe-noogã n deegd lisg n lebgd a Zeezi karen-biisi.

 ⁸ D miime tɩ tõnd bee wakat ning a Pɩyɛɛr sẽn bool tɩ “bũmb fãa lebs n manegã wakate.” Wẽnnaam Rĩungã rĩmã sɩnga naam dɩɩb yʋʋmd 1914 saasẽ. Rẽ pidsda bãngr-goam nins “Wẽnnaam sẽn tũnug ne a pĩnd wẽndẽ no-rɛɛs-sõamyã wã n gom b yellã.” (Tʋʋ. 3:21; Yɩɩn. 110:1-3; Dãn. 4:16, 17) Rẽ poor bilf bala, a Zeezi sõnga a karen-biisã tɩ b lebs n lugl tũudum hakɩɩkã tẽngã zugu. Rẽ sõngame tɩ neb milyõ-rãmb tõog n lebg a Zeova Rĩungã poorẽ dãmba, n tũud-a masã laafɩ la zems-n-taar pʋgẽ. Nin-kãensã yeega nin-kʋdgã sẽn sãamdã n yeelg “nin-paalgã sẽn naan tɩ zems Wẽnnaam daabã.” (Efɛɛ. 4:22-24) Ne Wẽnnaam vʋʋsem sõngã maasem, a Pɩyɛɛr ne a Zã tõog n sãooga rao ning sẽn da yaa põorã. Tõnd me sẽn tõogd n yeegd nin-kʋdgã, pa ne d mens pãng ye. Yaa ne a Zeova vʋʋsem sõngã maasem. Wa a Pɩyɛɛre, tõnd me segd n talla raood n tũnug ne Wẽnnaam Gomdã n zãms nebã sõma. D sã n wa sõng ned t’a lebg a Zeezi karen-biiga, pa ne tõnd meng pãng ye. Yaa ne Wẽnnaam pãnga.

9-11. a) Zʋɩf-rãmbã taoor dãmb manesem yɩɩ wãna, a Pɩyɛɛr ne a Zã sẽn da taasd koɛɛg ningã wɛɛngẽ? b) Bõe la tẽn-tʋmdbã ra rat ne b sũur fãa n maane?

⁹ Kʋʋngã sũur da nooma wʋsgo, tɩ ra yaa bʋʋre, bũmb ning a Pɩyɛɛr sẽn da yeelã yĩnga, la raoã sẽn da yaa põorã sẽn yɩgd n tĩimsd ne sũ-noogã yĩnga. Rẽ kɩtame tɩ wẽnd-doogã gũudbã naabã sẽn get nebã koglg yell wẽnd-doogẽ wã, la maan-kʋʋdbã taoor dãmb wa tao-tao n na n bao n wʋm yellã võore. Wẽnd-doogã gũudbã naabã la maan-kʋʋdbã taoor dãmbã tog n da yaa Sadiseyẽ-rãmba. Ra yaa politik sull sẽn tar pãng la arzɛgse. B ra pa tũud tõogã wa Fariziyẽ-rãmbã ye. B leb n da pa tẽed kũum vʋʋgrã ye. c Dẽnd b sẽn wa n yã a Pɩyɛɛr ne a Zã sẽn be wẽnd-doogẽ wã n zãmsd nebã ne raood t’a Zeezi vʋʋgame wã, b sũyã tog n puuga wʋsgo!

¹⁰ Tũudmã taoor dãmb sũy sẽn da yikã, b kẽesa a Pɩyɛɛr ne a Zã bãens roogo. Vẽkembeoogã, b tall-b lame n kẽng Zʋɩf-rãmbã bʋ-kaoodb sull ning sẽn tar noor n yɩɩdã taoore. Tũudmã taoor dãmb ra tagsdame tɩ b yɩɩda b taabã, la t’a Pɩyɛɛr ne a Zã sẽn da yaa ‘neb sẽn pa paam zãmsg n le yaa nin-talsã’ yĩnga, b ra pa tar sor n na n zãms nebã wẽnd-doogẽ wã ye. B ra pa paam zãmsg tũudum lekoll-kãseng pʋgẽ ye. B ra pelga b pʋg n gomd ne bas-m-yam. Rẽ linga bʋ-kaoodbã sulli. Bõe yĩng t’a Pɩyɛɛr ne a Zã ra gomd ne bas-m-yam woto? Bũmb a ye yaa tɩ “b ra bee ne a Zeezi.” (Tʋʋ. 4:13) B Zu-soabã ra pa zãmsd-b wa bãmb gʋlsdbã ye. A ra gomda ne tõogo.—Mat. 7:28, 29.

¹¹ Bʋ-kaoodbã sullã kõo tẽn-tʋmdbã noore, tɩ b ra le moon koɛɛgã ye. Wakat kãnga, bʋ-kaoodbã noor ra pa kɩɩsd ye. Semen a wãn sẽn deng rẽ, a Zeezi sẽn wa n be bʋ-kaoodb sul-kãng nebã taoore, b kao a bʋʋd n yeel t’a “segda ne kũum.” (Mat. 26:59-66) Baasgo, rabeem ra pa tar a Pɩyɛɛr ne a Zã ye. B yalsa nin-kãensã sẽn da yaa rakãag-rãmba, neb sẽn paam zãmsg sõma la sẽn tar  pãngã taoore, n gom ne raood n yeel yaa: “Bɩ yãmb mens tags n ges sã n sakda Wẽnnaam nifẽ tɩ tõnd kelg yãmb n bas Wẽnnaam. La sã n yaa ne tõndo, tõnd pa tõe n bas n pa gom bũmb nins tõnd sẽn yã la d wʋmã yell ye.”—Tʋʋ. 4:19, 20.

12. Bõe n tõe n sõng tõnd tɩ d tall raood la bas-m-yam?

¹² Yaa vẽeneg tɩ yãmb me ratame n tall raood a woto buudu. La yãmb sã n wa paam segb n na n taas koɛɛgã yãmb sẽn beẽ wã rakãag-rãmba, sẽn paam-b zãmsg sõma wã, pa rẽ bɩ nin-kãsemsã, tõe tɩ y yɛɛsdame. Tõe tɩ y zakã rãmba, y karen-bi-taasã, pa rẽ bɩ y tʋmd-n-taasã sã n yaand yãmb y tũudmã yĩnga, kẽesd-y-la rabeem. Sã n yaa woto, bɩ y bas y yam tɩ y na n tõoga y rabeemã. A Zeezi sẽn wa n be tẽngã zugã, a wilga a tẽn-tʋmdbã b sẽn tõe n gom bũmb nins b sẽn tẽedã yell ne bas-m-yam la ne waoogr to-to. (Mat. 10:11-18) A Zeezi vʋʋgrã poore, a pʋlma a karen-biisã t’a na n kell n zĩnda ne-ba, “hal tɩ ta dũniyã saabo.” (Mat. 28:20) Ne a Zeezi sõngre, “tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩd la sẽn tar yamã” wilgda tõnd d sẽn tõe n gom d tẽebã yell to-to. (Mat. 24:45-47; 1 Pɩy. 3:15) A tũnugda ne tõnd tigissã, wala makre, Kirist nebã vɩɩm la b tʋʋmã tigissã, la ne sɛb sẽn tik Biiblã zugu, n paas sõss a taab sẽn be tõnd sɩt wɛɛbã sẽn yaa jw.org pʋgẽ, n kõt tõnd sagls rẽ wɛɛngẽ. Wala makre, sõss nins sẽn be zĩig ning b sẽn gʋls tɩ “Sogsg Biiblã sẽn leokde.” Yãmb kẽnda tigissã bɩ? Y karemda tõnd sɛbã la sõss a taabã sẽn be tõnd sɩtã pʋgẽ wã bɩ? Y sã n maand woto, y raoodã ne y bas-m-yamã na n paasdame. La wa tẽn-tʋmdbã, y pa na n bas n pa gom bõn-sõma nins y sẽn bãng Biiblã pʋgẽ wã yell ye.

13, 14. B sã n wa namsd tõnd d tũudmã yĩnga, bõe la d segd n maane, la bõe yĩnga?

¹³ B sẽn yiis a Pɩyɛɛr ne a Zã bãens roogẽ wã poor bala, bãmb ne tigingã neb a taabã tigma taaba. “B naaga taab n pʋʋs Wẽnnaam” n kos-a t’a kõ-b raood tɩ b kell n moon koɛɛgã. (Tʋʋ. 4:24) A Pɩyɛɛr da mii vẽeneg tɩ ned sã n wa tʋmd a Zeova tʋʋmdã, a pa segd n teeg a meng pãng ye. Semen a wãn bal sẽn deng rẽ, a ra kɩsa a meng sɩd tɩ loog noore, n yeel a Zeezi yaa: “Baa neb a taabã fãa sã n daag yãmb n base, mam pa na n daag yãmb n bas a bada!” La wa a Zeezi  sẽn da pĩnd n togsã, a Pɩyɛɛr basame tɩ ninsaal zoeesã tõog-a tao-tao, t’a kɩɩs t’a pa mi a Zeezi sẽn da yaa a zoa la a karen-saambã ye. La a Pɩyɛɛr rɩka yam a kongrã pʋgẽ.—Mat. 26:33, 34, 69-75.

¹⁴ D sã n dat n kell n tũ Kiristã noorã n moon koɛɛgã, pa sek bal tɩ d yãk yam n na n moon ye. Bɛɛbã sã n wa rat tɩ y bas a Zeova tũubu, pa rẽ bɩ koɛɛgã moonego, bɩ y rɩk a Pɩyɛɛr ne a Zã togs-n-taare. Pʋʋs-y-yã a Zeova n kos-a t’a kõ-y pãnga. Kos-y tigingã nebã sõngre. Gom-y zu-loees nins y sẽn maood ne wã yell ne kãsem-dãmbã, la ne kiris-neb a taab tẽeb sẽn bɩ. D sã n miẽ tɩ neb a taabã pʋʋsda d yĩnga, rẽ tõe n kõo tõnd pãng wʋsgo.—Efɛɛ. 6:18; Zak 5:16.

15. Bõe yĩng tɩ neb nins sẽn bas koɛɛgã mooneg wakat bilf pʋgẽ wã pa segd n koms raoodo?

¹⁵ Yãmb sã n da basa koɛɛgã mooneg wakat bilf pʋgẽ b sẽn da namsd yãmb yĩnga, bɩ y ra koms raood ye. Tẽeg-y t’a Zeezi kũumã poore, a tẽn-tʋmdbã fãa basa koɛɛgã mooneg wakat bilf pʋgẽ, la pa yã n kaoos la b le paam yẽesem n sɩng koɛɛgã mooneg ye. (Mat. 26:56; 28:10, 16-20) Ra bas-y tɩ y pĩnd kong-bõonesã koms y raood ye. Rɩk-y yam rẽ pʋgẽ n paam n keng y taabã raood me.

16, 17. Yam-bʋg la d tõe n dɩk a Zeezi karen-biisã sẽn pʋʋs pʋʋsg ning Zerizalɛmmã pʋgẽ?

¹⁶ Tẽngã taoor dãmb sã n wa namsd tõndo, bõe la d segd n pʋʋs n kose? Bãng-y t’a Zeezi karen-biisã sẽn pʋʋs a Zeova wã, b pa kos-a t’a kogl-b sẽn na yɩl tɩ bɛɛbã ra wa nams-b ye. B ra ket n tẽra a Zeezi goamã sõma. A ra yeel-b lame yaa: “B sã n namsa maam, b na n namsa yãmb me.” (Zã 15:20) Dẽnd a Zeezi karen-bi-kãensã sẽn maan sɩd ne-a wã pʋʋsa a Zeova n kos-a t’a “kelg” bɛɛbã sẽn sõog bãmb nug to-to wã. (Tʋʋ. 4:29) Karen-biisã ra miime tɩ yaa Wẽnnaam daabã maaneg n tar yõod n tɩ yɩɩda. B bãngame tɩ b sẽn da namsd-bã, yaa bãngr-gomd pidsgu. B ra miime tɩ wa a Zeezi sẽn zãms-b tɩ b pʋʋs to-to wã, Wẽnnaam raabã ra na n maana tẽngã zugu, baa ne nanambsã sẽn yaa ninsaalb balã sẽn na n yeelã.—Mat. 6:9, 10.

¹⁷ Sẽn na yɩl n maan Wẽnnaam a Zeova raabã, karen-biisã pʋʋs-a lame n yeel yaa: ‘Sõng-y y yembsã tɩ b kell n moon yãmb gomdã ne raood wʋsgo.’ Bõe la a Zeova maan zĩig pʋgẽ n wilg t’a reega b pʋʋsgã? Biiblã yetame yaa: “Zĩig ning b sẽn da tigmã rigimdame tɩ b ned kam fãa pid ne vʋʋsem sõngo, n da togsd Wẽnnaam  gomdã ne raoodo.” (Tʋʋ. 4:29-31) Bũmb pa tõe n gɩdg Wẽnnaam t’a pa pids a raabã ye. (Eza. 55:11) Tõe n wa wõnda Wẽnnaam raabã maaneg na n yɩɩ toogo, tɩ d bɛɛbã me tar pãng wʋsgo, la d sã n pʋʋs Wẽnnaam n kos-a t’a kõ-d pãnga, a na n kõ-d-la pãng ning d sẽn datã, tɩ d tõog n ket n moon koɛɛgã ne raoodo.

18. Bõe la Zerizalɛm tigingã nebã ra maand n sõngd taaba?

¹⁸ Zerizalɛm tigin-paallã nebã sõor fɩɩgame n yɩɩd neb 5000. d Baa ne karen-biisã sẽn da yit zĩis toɛy-toɛyã, “b ra tara yam a yembre.” B ra zemsda taab sõma, n tar tagsg a ye. (Tʋʋ. 4:32; 1 Kor. 1:10) Karen-biisã pʋʋsa a Zeova n kos-a t’a ning b modgrã barka. La b maana bũmb a to me. B ra kengda taab tẽebo, la b maand bũmb toor-toor n sõngd taab vẽeneg-vẽenega, sã n da yaa tɩlɛ. (1 Zã 3:16-18) Wala makre, karen-biig a Zozɛf tẽn-tʋmdbã sẽn da boond me t’a Barnabaasã koosa a pʋʋg n dɩk ligdã n kõ tẽn-tʋmdbã. B talla ligd-kãng n sõng karen-bi-paalã sẽn da yi zĩ-zãrs n wa Zerizalɛmmã, sẽn na yɩl tɩ b tõog n kell n zĩnd be n kaoos bilfu, n paam n bãng bũmb a taab a Zeova zug n paase.

19. Bõe yĩng t’a Zeova kɩt t’a Ananiyaas ne a pag a Safɩɩra lʋɩ n ki?

¹⁹ A Ananiyaas ne a pag a Safɩɩra me koosa b pʋʋgo, n dɩk ligdã n kõ tẽn-tʋmdbã. B ra ratame tɩ nebã fãa tẽ tɩ ligdã fãa la b sẽn dɩk n kõ tẽn-tʋmdbã. La b yaool n “soos n yãka pʋʋgã ligdi.” (Tʋʋ. 5:2) A Zeova kɩtame tɩ pagã ne a sɩdã lʋɩ n ki. Pa ligdã b sẽn da kõ wã sẽn paoogd yĩng ye. Yaa b yam-wẽngã, la b sẽn da rat n belg b taabã yĩnga. ‘Pa ninsaalb la b sẽn yag ziri wã ye. Yaa Wẽnnaam.’ (Tʋʋ. 5:4) A Zeezi ninga pʋ-lik rãmbã taale. Wa pʋ-lik rãmbã, a Ananiyaas ne a pag a Safɩɩra me ra ratame tɩ ninsaalbã pẽg-ba.—Mat. 6:1-3.

20. Bõe la d bãng kũun toor-toorã d sẽn kõt a Zeova wã wɛɛngẽ?

²⁰ Tẽn-tʋmdbã wakatẽ, a Zeezi karen-biis sẽn da maan sɩd ne-a n be Zerizalɛmmã ra sɩd yaa kõatba. Rũndã-rũndã me, a Zeova Kaset rãmb bãmb milyõ-rãmb n yaa kõatba, n kõt kũun buud toor-toor n teend koɛɛgã moonegã sẽn yaa tʋʋmd d sẽn tʋmd dũniyã gill zugã. B pa modgd ned baa a ye t’a bao sẽka, pa rẽ bɩ n dɩk a ligd n teel tʋʋm-kãngã ye. A Zeova pa rat tɩ d tũ-a ne nen-gãneng wall ne modgr ye. (2 Kor. 9:7) Tõnd sã n kõ a Zeova ligdi, pa ligdã sõorã n pak-a ye. Yaa bũmb ning sẽn kɩt tɩ d kõt ligdã la a geta. (Mark 12:41-44) D pa tol n dat n yɩ wa a Ananiyaas ne a pag a Safɩɩra ye. D pa rat n tũ Wẽnnaam, d sẽn dat tɩ nebã pẽg-d yĩng ye. Wa a Pɩyɛɛr, a Zã la a Barnabaase, bɩ tõnd sẽn tũud a Zeova wã yɩ d sẽn nong-a wã yĩnga, la d sẽn nong d tẽed-n-taasã yĩnga.—Mat. 22:37-40.