Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

SAK A 5

D sẽn tõe n maan n da yɩ wa dũniyã neba

D sẽn tõe n maan n da yɩ wa dũniyã neba

“Yãmb pa dũniyã rẽnd” ye. —ZÃ 15:19, MN.

1. A Zeezi kʋʋbã ket tɩ beoogo, ãnd dãmb yell la a tags-yã?

A ZEEZI kʋʋbã ket tɩ beoogo, a tagsa a karen-biisã beoog vɩɩmã yelle. A sẽn da mi tɩ pa na n kaoos la a loog n bas-bã, a yeel-b lame yaa: “Yãmb pa dũniyã rẽnd” ye. (Zã 15:19, MN) Rẽ poor bilfu, a pʋʋsa a Ba wã b yĩng n yeele: “Bãmb pa dũniyã rẽnd wa ma-me sẽn pa dũniyã rẽndã.” (Zã 17:15, 16, MN) A Zeezi goamã võor yaa bõe?

2. A Zeezi goamã pʋgẽ, “dũniyã” makda ãnd dãmba?

2 A Zeezi goamã pʋgẽ, gom-bil ning sẽn yaa “dũniyã” makda neb nins sẽn pa mi Wẽnnaam, t’a Sʋɩtãan so-bã. (Zã 14:30; Efɛɛz rãmbã 2:2; Zak 4:4; 1 Zã 5:19) Bõe la d tõe n maan n da yɩ “dũniyã rẽnda”? Sag-kãnga pʋgẽ, d na n goma bũmb toor-toor yelle. Wala makre, d tog n wilgame tɩ d bee Wẽnnaam Rĩungã poorẽ, n da kẽes d toog politikã yɛl pʋsẽ ye. Futã la mengã manegr wɛɛngẽ, d tog n wilgame tɩ d yaa sik-m-meng rãmba, la d tar tagsg sẽn zems ligdã wɛɛngẽ me. Sẽn paase, d segd n boba zab-teed nins fãa Wẽnnaam sẽn kõt tõndã.—Ges-y Vẽnegr 16.

TÕND BEE WẼNNAAM RĨUNGÃ POORẼ

3. A Zeezi tagsg ra yaa wãn ne politikã?

3 A Zeezi sẽn da be tẽng zugã, a ra neeme tɩ nebã zu-loeesã yaa wʋsgo, hal tɩ pa nana ne-b ye. A ra tagsda b yelle, n da rat n sõng-ba. La rẽ yĩnga, a lebga politik taoor soab bɩ? Ayo. A ra miime tɩ yaa Wẽnnaam Rĩungã bɩ a goosneemã bal n tõe n sɩd sõng nebã. A Zeezi n yaa Rĩungã Rĩma. A koɛɛgã mooneg sasa, yaa Rĩungã yell la a ra gomd n yɩɩda. (Dãniyɛll 7:13, 14; Luk 4:43; 17:20, 21) A pa kẽes a toog politik yɛlẽ, bɩ dũniyã yɛl a taab pʋgẽ ye. B sẽn wa n yõk-a n kẽng Rom guvɛrneerã a Põns Pɩlat taoorã, a yeelame: “Mam Rĩungã pa dũni-kãngã rẽnd ye.” (Zã 18:36, MN) A karen-biisã me pa kẽes b toog politikã pʋgẽ ye. Sebr a ye pʋgẽ, (Sur le chemin de la civilisation [ãngil.]) b yeelame tɩ pipi kiris-nebã ra pa sakd tʋʋm sẽn yaa politik tʋʋm ye. Rũndã-rũndã, kiris-neb hakɩɩkã me maanda woto. D teenda Wẽnnaam Rĩungã, n pa kẽesd d toog politikã pʋgẽ ye.—Matiye 24:14.

Yãmb tõe n wilga nebã bũmb ning sẽn kɩt tɩ y be Wẽnnaam Rĩungã poorẽ wã bɩ?

4. Bõe la kiris-neb hakɩɩkã maand n wilgdẽ tɩ b bee Wẽnnaam Rĩungã poorẽ?

4 Ãmbasadɛɛr yaa ned goosneema sẽn tʋm tẽn-zẽnga. Nin-kãng sẽn be be wã, a pa kẽesd a toog tẽngã politik yɛlẽ ye. Yaa woto la sẽn paam-b vʋʋsem sõng zaeeb n na n tɩ rɩ naam saasẽ ne Kiristã maanda. A Poll gʋlsame n yeele: “Tõnd yaa koe-taasdba, n deegd Kiristã zĩig n gomda.” (2 Korẽnt rãmbã 5:20, MN) Sẽn paam-b vʋʋsem sõng zaeebã tʋmda Wẽnnaam Rĩungã yĩnga. B pa kẽesd b toog politik yɛlẽ, bɩ dũniyã yɛl a taab pʋsẽ ye. (Filip rãmbã 3:20) B sõngda neb milyõ rãmb tɩ b bãng bũmb wʋsg Wẽnnaam Rĩungã wɛɛngẽ. Piis a taabã sẽn saagd n na n wa vɩɩmd wakat sẽn kõn sa Wẽnnaam dũni-paalgã pʋgẽ wã sõngda sẽn paam-b vʋʋsem sõng zaeebã. Bãmb me pa kẽesd b toog dũniyã yɛlẽ ye. (Zã 10:16; Matiye 25:31-40) Vẽenega, kiris-ned hakɩɩk baa a ye pa kẽesd a toog dũni-kãngã politik yɛlẽ ye.—Karm-y Ezayi 2:2-4.

5. Bõe yĩng tɩ kiris-nebã pa kẽnd zabre?

5 Kiris-neb hakɩɩkã yaa wa zak a ye neba. Sẽn yaa tẽng ning fãa la b yita, la b yɛlã sẽn yaa to-to fãa, b zemsda taaba. (1 Korẽnt rãmbã 1:10) Dẽnd rat n yeelame tɩ d sã n kẽng zabre, d na n zaba ne d tẽed-n-taasã sẽn yaa d zakã nebã. A Zeezi yaool n kõo noor tɩ d nong taaba. (Zã 13:34, 35; 1 Zã 3:10-12) A yeela a karen-biisã tɩ b tog n nonga b bɛɛbã menga.—Matiye 5:44; 26:52.

6. A Zeova nin-buiidã manesem yaa wãn ne goosneemã taoor-dãmba?

6 Tõnd sẽn yaa kiris-nebã, d pa kẽesd d toog dũniyã yɛlẽ ye. La d modgdame n sakd tẽngã taoor-dãmba. Wala makre, d waoogda goosneemã taoor-dãmba, n sakd b noyã, la d yaood lãmpo-rãmba. La wakat fãa, yaa “bũmb nins sẽn yaa Wẽnnaam dẽndã” la tõnd lʋɩɩsd taoore. (Mark 12:17, MN; Rom dãmbã 13:1-7; 1 Korẽnt rãmbã 6:19, 20) Wala makre, d nong-a lame, n sakd-a, la d tũud yẽ a ye. D pa na n sak n kɩɩs-a ye. Baa na n tũu ne d yõore.—Luk 4:8; 10:27; karm-y Tʋʋm 5:29; Rom dãmb 14:8, MN.

D KƖƖS DŨNIYÃ YAMÃ

7, 8. “Dũniyã yamã” yaa bõe, la kɩtame tɩ nebã manesem yaa wãna?

7 Ra yɩ a Sʋɩtãan dũniyã nebã, rat n yeelame tɩ d ra bas tɩ “dũniyã yamã” soog-d ye. Yaa dũniyã nebã sẽn tagsd to-to la b tar yel-manesem ningã la Biiblã sẽn boond tɩ dũniyã yamã. Yita a Sʋɩtãan nengẽ. Yam-kãng n so neb nins sẽn pa tũud a Zeova wã. La kiris-nebã pa basd tɩ rẽ soog-b ye. Wa a Poll sẽn yeelã, “tõnd pa reeg dũniyã yamã ye. D reega vʋʋsem sõngã sẽn yit Wẽnnaam nengẽ wã.”—1 Korẽnt rãmbã 2:12, MN; Efɛɛz rãmbã 2:2, 3; ges-y Vẽnegr 17.

8 Dũniyã yamã kɩtame tɩ nebã lebg rat-m-yembr dãmba, wuk-m-mens rãmb la kɩɩsdba. Kɩtame tɩ b tagsdẽ tɩ pa tɩlɛ tɩ b sak Wẽnnaam ye. A Sʋɩtãan ratame tɩ nebã maand b sẽn date, n da tags b tʋʋmã sẽn na n wa ne biis nins ye. A ratame tɩ nebã tẽ tɩ “yĩngã ratem,” la “ninã ratem” n tar yõod n yɩɩd vɩɩmã pʋgẽ. (1 Zã 2:16, MN; 1 Tɩmote 6:9, 10) La neb nins a sẽn dat n kʋɩɩb n yɩɩd yaa a Zeova nin-buiidã. A ratame tɩ d tags wa yẽ.—Zã 8:44; Tʋʋma 13:10; 1 Zã 3:8.

9. Sɩngda wãn tɩ dũniyã yamã kẽ neda?

9 Dũniyã yamã bee zĩig fãa. Yaa wa pemsmã d sẽn vʋʋsdã. D sã n pa modg wʋsgo, yam-kãng tõe n wa kẽe tõndo. (Karm-y Yel-bũn 4:23.) Tõe n sɩnga ne bũmb sẽn wõnd pa tolg n yaa wẽng ye. D tagsa wã la d yel-manesmã tõe n kɩtame tɩ d lebg wa neb nins sẽn pa tũud a Zeova wã. (Yel-bũnã 13:20; 1 Korẽnt rãmbã 15:33) Tõe me tɩ d yamã kẽe bũmb kẽere, wala makre, yoobã yɛl gesgo, ɛspoorã wags taabã, la sɩdã kɩɩsdbã goam kelgre.—Ges-y Vẽnegr 18.

10. Bõe la d tõe n maan tɩ dũniyã yamã ra kẽ-do?

10 Woto wã, bõe la d tõe n maan tɩ dũniyã yamã ra soog-do? D segd n paasda tõnd ne a Zeova zoodã pãnga, la d bas t’a wilgd-d sore. D segd n pʋʋsd-a-la wakat fãa n kot a vʋʋsem sõngã, la d wɩngd ne a tʋʋmã. A Zeova pãngã ka to ye. D kɩsa sɩd t’a na n sõng-d lame tɩ dũniyã yamã ra kẽ-d ye.—1 Zã 4:4.

FU-YERDƖ SẼN WAOOGD WẼNNAAM

11. Futã yeelgr wɛɛngẽ, bõe n wilgd tɩ dũniyã yamã kẽe neb wʋsgo?

11 Tõnd fu-yerdɩ wã la d sẽn manegd d mens to-to wã wilgdame me tɩ d pa wa dũniyã neb ye. Neb wʋsg nong n ningda fut n dat tɩ b ges-ba, bɩ fut sẽn nekd yoob tʋlsem, wall sẽn wilgd tɩ b toog kae ne noyã, bɩ sẽn wilgd tɩ b tarame. Neb kẽer me pa manegd b mensã sõma ye. B basda b mens n yaa zũna, bɩ rẽgdo. D pa maand wa nin-kãensã, d fu-yerdɩ wã la d mengã manegr wɛɛngẽ ye.

M sẽn yeelgd fut ninsã waoogda a Zeova bɩ?

12, 13. Biiblã no-bʋs n tõe n sõng-d fu-yerdɩ wã wɛɛngẽ?

12 Tõnd sẽn yaa a Zeova Kaset rãmbã, d rata wakat fãa tɩ d fu-yerdɩ wã yaa sõma, n zemse, n yaa yɩlma, la sakd gesgo. D ratame tɩ d sẽn yeelgd fut ninsã wilg tɩ d manegda d mens ne “sik-m-meng la gũusgu,” la tɩ d “tũuda Wẽnnaam.”—1 Tɩmote 2:9, 10, MN; Ziid 21.

13 D sẽn yeelgd fut ninsã tõe n kɩtame tɩ nebã pẽg a Zeova la a nin-buiidã. D rat n maana bũmb fãa “Wẽnnaam waoogr yĩnga.” (1 Korẽnt rãmbã 10:31, MN) Sik-m-mengã na n sõng-d lame tɩ d tags d taabã yelle. Dẽnd d sã n na n maneg d menga, bɩ d sã n wa rat n yãk d sẽn na n yeelg fut ninsã, d ra yĩm tɩ tõnd yam-yãkrã tõe n namsa neb a taabã ye.—1 Korẽnt rãmbã 4:9; 2 Korẽnt rãmbã 6:3, 4; 7:1.

14. D sã n wa rat n yãk fut tigissã, koɛɛgã mooneg bɩ tũudmã tʋʋmd a to yĩnga, bõe yell la d segd n tagse?

14 D sã n wa rat n kẽng tigissã bɩ n yi koɛɛgã moonego, wãn to la d na n maneg d mengã? Rẽ yĩnga d na n yeelga fut tɩ nebã fãa get-d bɩ? Bɩ d na n ninga fut tɩ yãndã reeg n tar neb a taabã? D na n tagsame tɩ d sẽn yeelgd fut ninsã paka tõnd bal bɩ? (Filip rãmbã 4:5; 1 Pɩyɛɛr 5:6) Yaa sɩd tɩ ned fãa ratame t’a fut yaa neeb tɩ nebã get n pẽgda. La yaa d sã n tar zʋg-sõma la nebã na n pẽg-d n yɩɩda. Zʋg-kãens la a Zeova ne. B wilgda tõnd sẽn sɩd yaa a soaba, bũmb ning sẽn be tõnd “sũurẽ” wã. Yaa rẽ n tar “yõod wʋsg Wẽnnaam nifẽ.”—1 Pɩyɛɛr 3:3, 4, MN.

15. Bõe yĩng t’a Zeova pa lugl noy ka tɛk futã yeelgr la mengã manegr wɛɛngẽ?

15 A Zeova pa lugl noy ka tɛk futã yeelgr la mengã manegr wɛɛngẽ ye. La Biiblã noyã tõe n sõnga tõnd tɩ d sẽn na n yãk yam ninsã yɩ sõma. (Ebre-rãmbã 5:14) A Zeova ratame tɩ d sẽn na n yãk yam ninsã wilg tɩ d nonga yẽ la neb a taabã. (Karm-y Mark 12:30, 31, MN.) Dũniyã gill zugu, a Zeova nin-buiidã sẽn yeelgd b futã to-to wã yaa toor-toore. Bee ne b sẽn be tẽng ningã, bɩ b ned fãa sẽn nong bũmb ninsã. B sã n be ne taaba, bee yamleoogo, la noomẽ.

TAGSG SẼN ZEMS LIGDÃ WƐƐNGẼ

16. Bõe n wilgd tɩ dũniyã nebã tagsg ligdã wɛɛngẽ wã ne a Zeezi goamã pa tũud taaba? Sogs-bʋs la d segd n sok d mense?

16 A Sʋɩtãan rat n belga nebã tɩ b tags tɩ ligdã la laogã baoobã n na n kɩt tɩ b paam sũ-noogo. La a Zeova nin-buiidã miime tɩ yaa ziri. Tõnd kɩsa sɩd t’a Zeezi goamã yaa sɩda. A yeelame: “Baa ned sã n tar bũmb wʋsgo, pa bũmb nins a sẽn tarã n kɩt t’a vɩ ye.” (Luk 12:15, MN) Ligd pa tõe tɩ d paam sũ-noog hakɩɩk ye. Pa tõe tɩ d paam zo-rãmb meng-menga, sũur pʋgẽ bãane, bɩ vɩɩm sẽn kõn sa ye. Yaa sɩd tɩ bũmb kẽer n yaa tɩlɛ ne-do. Sẽn paase d ratame tɩ d vɩɩmã yɩ noogo. La a Zeezi wilga tõnd tɩ d sã n dat sũ-noog hakɩɩka, d segd n talla zood sõma ne a Zeova, la d lʋɩɩs a raabã taoore. (Matiye 5:3; 6:22) Sok-y y meng woto: ‘Mam mi n tagsa wa dũniyã nebã sẽn tagsd to-to ligdã wɛɛngẽ wã bɩ? Mam nong n tagsda ligdã yelle, bɩ n gomd rẽ yell bɩ?’—Luk 6:45; 21:34-36; 2 Zã 6.

17. Tõnd sã n pa tũud dũniyã nebã sẽn yet ligdã wɛɛngẽ wã, wãn to la na n naf-do?

17 Tõnd sã n lʋɩɩs a Zeova raabã taoore, n pa tũud dũniyã nebã sẽn yet ligdã wɛɛngẽ wã, d vɩɩmã na n talla barka. (Matiye 11:29, 30) D sũur na n yɩɩ noog ne d sẽn tarã, tɩ d yam gãe bãane. (Matiye 6:31, 32; Rom dãmbã 15:13) D pa na n maand yɩɩr tɩ looge, laogã baoob wɛɛngẽ ye. (Karm-y 1 Tɩmote 6:9, 10, MN.) D na n yɩɩ kõatba, tɩ kõ-d sũ-noogo. (Tʋʋma 20:35) Sẽn paase, d sẽn pa gĩt d vɩɩmã ne bũmb wʋsgã yĩnga, d na n paama weer n sõng neb nins d sẽn nongã. D gõeemã meng na n saka sõma.—Koɛɛg soaba 5:12.

D BOB D ZAB-TEEDÃ

18. Bõe la a Sʋɩtãan baood n na n maane?

18 D segd n maana d sẽn tõe fãa n kogl d zoodã ne a Zeova, bala a Sʋɩtãan rat n sãam-a lame. Tõnd zabda ne “zĩn-dãmba.” (Efɛɛz rãmbã 6:12, MN) A Sʋɩtãan ne a zĩn-dãmbã pa rat tɩ d paam sũ-noogo, wall d wa paam vɩɩm sẽn kõn sa wã ye. (1 Pɩyɛɛr 5:8) Yaa bɛɛb sẽn tar pãnga, n zabd ne tõndo. La ne a Zeova sõngre, tõnd tõe n tõoga zabrã.

19. Sã n yaa ne Efɛɛz rãmb 6:14-18, kiris-ned zab-teedã la bʋse?

19 Pĩnd wẽndẽ, sodaag ra bobda zab-teed sẽn na yɩl n kogl a meng zabr zĩigẽ. Woto me, tõnd segd n boba “zab-teed nins” a Zeova sẽn kõ tõndã. (Efɛɛz rãmbã 6:13, MN) Rẽ na n kogla tõndo. B gomda zab-te-kãens yell Efɛɛz rãmb 6:14-18. Ad b sẽn yeele: “Rẽ wã, bɩ y yals kãn-kãe, n sẽb y sɛɛgã ne sɩdã sẽbdga, la y yeelg tɩrlem gãntika, la y wid laafɩ koe-noogã y naoẽ, koe-noog ning y sẽn segl n sa n na n moonã. Sẽn yɩɩd fãa, bɩ y rɩk tẽebã gãong sẽn yaa yalengã, y sẽn tõe n tall n kok wẽng soabã pɛɛmã fãa sẽn wit bugmã. Sẽn paase, fõgen-y fãagrã kut puglã, la y rɩk vʋʋsem sõng sʋʋgã sẽn yaa Wẽnnaam gomdã, la y wɩng ne pʋʋsg buud fãa la se-yõkre, n pʋʋsd sasa buud fãa ne vʋʋsem sõngã pãnga.”

20. Tõnd sã n dat tɩ d zab-teedã kogl-do, bõe la d segd n maane?

20 Sodaag sã n yĩm zab-teoog a ye, t’a yĩngã babg a ye be yɩnga, yaa be la bɛ wã na n wẽ. Tõnd sã n dat tɩ d zab-teedã fãa kogl-do, d pa segd n yĩm baa yaa a ye meng ye. D segd n bob-b-la wakat fãa, la d zãad-b sõma me. Bala yaa Wẽnnaam sã n wa sãam dũni-wẽngã la a menes a Sʋɩtãan ne a zĩn-dãmbã poor la tõnd zabrã na n sa. (Vẽnegre 12:17; 20:1-3) Dẽnd d sã n maooda ne tʋls-wẽns bɩ pãn-komsem, d pa segd n koms raood n bas ye.—1 Korẽnt rãmbã 9:27.

21. Bõe la d segd n maan n tõog zabrã?

21 Sʋɩtãanã pãng yɩɩda tõndo. La ne a Zeova sõngre, d tõe n tõog-a lame. D pʋʋsd a Zeova wakat fãa, n zãmsd a Gomdã, la d tigimd ne d saam-biisã, n tõog n yals kãn-kãe. (Ebre-rãmbã 10:24, 25) D sã n maand woto, na n sõng-d lame tɩ d kell n maan sɩd ne Wẽnnaam, la d tõog n wilg neb a taabã bũmb nins d sẽn tẽedã.

D SEGL D MENS SÕMA

22, 23. a) Bõe la d tõe n maan n segl d mens sõma wakat fãa n tõog n wilg nebã d sẽn tẽedã? b) Bõe yell la d na n gom sak ning sẽn pʋgdã pʋgẽ?

22 Tõnd tog n segla d mens sõma, tɩ sẽn yaa wakat ning fãa, bɩ d tõog n wilg nebã bũmb nins d sẽn tẽedã. (Zã 15:19) Bũmb kẽer wɛɛngẽ, a Zeova Kaset rãmbã sẽn tẽedã yaa toor fasɩ ne neb a taabã. Sok-y y meng yaa: ‘M wʋmda bũmb ning sẽn kɩt tɩ d yaa toorã võor sõma bɩ? M kɩsa sɩd tɩ Biiblã sẽn yetã, ne tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩd la sẽn tar yamã sẽn yetã yaa sɩd bɩ? M sũur nooma m sẽn yaa a Zeova Kaset soabã bɩ? (Yɩɩn-sõamyã 34:3; Matiye 10:32, 33) M tõe n bilga m sẽn tẽed bũmb ninsã sõma tɩ neb a taabã wʋm b võor bɩ?’—Matiye 24:45; Zã 17:17; karm-y 1 Pɩyɛɛr 3:15, MN.

23 Yɛl wʋsg taoore, d mii vẽeneg tɩ d segd n yɩɩ toor ne dũniyã nebã. La wakat ninga, pa tolg n yaa vẽeneg ye. A Sʋɩtãan sẽn dat yaa a paam n bẽd tõndo. Bũmb a ye a sẽn tũnugd ne yaa reemã bɩ pemsem kokrã. Bõe n tõe n sõng-d tɩ d bãng n yãk reem sẽn yaa sõma. Rẽ yell la d na n gom sak ning sẽn pʋgdã pʋgẽ.