1, 2. Tõnd sã n be zĩig d sẽn pa mi, bõe yĩng tɩ d rat sõngre? Bõe la a Zeova kõ tõnd d sõngr yĩnga?

MAMS-Y y yamẽ yãmb sẽn na n pasgd rasempʋɩ-kẽeng ne nao. Goabg la rɩtg yaa bĩisr bala, tɩ sebgã fugd zĩig fãa. Rasempʋɩɩgã pʋgẽ, y tõe n menema faag-faaga. Y sã n wa meneme, y maanda wãn n bãng y sore? Tõe tɩ y na n gesa wĩntoogã, bɩ ãdsã. Y sã n tar kart me tõe n sõng-y lame. Y sã n yã ned me, y tõe n kos-a lame t’a wilg-y sore. Bala y sã n pa mi y sẽn debdẽ, tõe n tũu ne y yõore.

 ² Tõnd ned kam fãa segda zu-loees hal tɩ wakat ninga, d pa mi d sẽn maand ye. Yaa wa ned sẽn meneme. La a Zeova kõo tõnd sũur-kaset sẽn na yɩl t’a wilg-d sore. (Zak 1:17) D na n bao n bãnga sũur-kaset sẽn yaa a soaba, la a sẽn tʋmd to-to. Rẽ poore, d na n bãnga d sẽn na n kibl d sũur-kasetã to-to, bũmb ning sẽn kɩt tɩ d tog n tags d taabã sũur-kaset yelle, la sũur-kaset sẽn yaa sõma sẽn tõe n naf-d to-to.

3. Sũur-kaset yaa bõe?

³ Sũur-kasetã yaa a Zeova kũuni. Yaa rẽ n kɩt tɩ d tõe n bãng sẽn yaa sõma ne wẽng n bakã. D sũur-kasetã sã n tʋmd sõma, a sõngda tõnd tɩ d bãng d sẽn sɩd yaa ned ninga, la bũmb ning sẽn be d sũurẽ wã. A wilgda tõnd so-sõngã, tɩ d zãagd ne so-wẽnga. D sã n yãk yam n maan sẽn yaa sõma, d sũur-kasetã gãee bãane. La d sã n maan sẽn yaa wẽnga, a ning-d-la taale.—Ges-y Vẽnegr a 5.

4, 5. a) A Ãdem ne a Awa sẽn pa kelg b sũur-kasetã, bõe n maane? b) Biiblã kiba-bʋs n wilgd ned sũur-kaset sẽn tʋmd to-to?

⁴ Yaa ned fãa n yãkd a sã n na n kelga a sũur-kasetã bɩ a pa na n kelge. A Ãdem ne a Awa pa kelg b sũur-kasetã ye. Rẽ kɩtame tɩ b maan yel-wẽnde. B sũur-kasetã wa n ningd-b-la taale, la rẽ tɩ b zoe n beega Wẽnnaam. Sẽn maand le kae ye. (Sɩngre 3:7, 8) Baa b ned fãa sũur-kaset sẽn da yaa sõma zãnga, tɩ b miẽ tɩ b sã n kɩɩs Wẽnnaam yaa wẽngã, b maana b toog kae.

 ⁵ La neb n kelg b sũur-kasetã n maan sẽn yaa sõma, baa b sẽn da pa zems zãngã. Wala makre, a Zoob. A sẽn yãk yam n maan sẽn yaa sõma wã yĩnga, a tõog n yeelame tɩ: “Mam sũurã ka na n mong m bʋʋm wakat ba a yembr ye.” (Zoob 27:6, Wẽnnaam Sebre, 1983) A Zoob sẽn yeel tɩ “sũurã,” a ra gomda a sũur-kasetã yelle. Wakat n zĩnd t’a Davɩɩd yẽ pa kelg a sũur-kasetã, tɩ rẽ kɩt t’a beeg a Zeova. Rẽ poore, a “sũurã kiuusame.” (1 Sãmwɛll 24:6) A sũur-kasetã ra yet-a lame t’a sẽn maanã yaa wẽnga. A Davɩɩd sẽn sak n kelgã, kɩtame t’a pa le maan a buud ye.

6. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ sũur-kasetã sɩd yaa Wẽnnaam kũuni?

⁶ Baa neb nins sẽn pa mi a Zeova wã miime tɩ bũmb kẽer n yaa sõma, tɩ kẽer yaa wẽnga. Biiblã yetame: “Ne bãmb mens tagsa wã b ningda b mens taale, wall b pʋd n kõt b mens bʋʋm.” (Rom dãmbã 2:14, 15, MN) Wala makre, neb wʋsg miime tɩ nin-kʋʋr bɩ wagdem pa sõma ye. B miime tɩ b pa mi me, b kelgda b sũur-kasetã, bala a Zeova naana ninsaalbã tɩ b tõe n bãng sẽn yaa wẽng ne sõma n bake. B leb n tũuda noy nins a Zeova sẽn gãneg sẽn na yɩl n sõng-d tɩ d yãk yam-sõma wã.

7. Bõe n tõe n wa kɩt tɩ d sũur-kasetã pa le tʋmd sõma?

⁷ Wakat ninga, d sũur-kasetã tõeeme n wa pa le tʋmd sõma ye. D sẽn pa zems zãngã, d tagsa wã tõe n wa kɩtame tɩ d sũur-kasetã kɩt tɩ d rɩk so-wẽnga. D tẽeg tɩ sũur-kaset sẽn yaa sõma pa wat a toor ye. (Sɩngre 39:1, 2, 7-12) D tog n kibind-a  lame. A Zeova kõta tõnd a vʋʋsem sõngã, la sagls sẽn be Biiblã pʋgẽ, n na n sõng-do. (Rom dãmbã 9:1) D ges d sẽn tõe n maan to-to n kibl d sũur-kasetã.

8. a) Wãn to la d tagsa wã tõe n sãam d sũur-kasetã? b) Nand tɩ d maan bũmbu, sok-bʋg la d tog n sok d mense?

⁸ Neb kẽer tagsdame tɩ kelg f sũur-kasetã rat n yeelame bal tɩ f tũ f sũurã sẽn yetã. B tẽedame tɩ b sẽn maandã sã n noom bãmb bala, yell kae ye. La d sẽn pa zems zãngã yĩnga, d sũurã tagsa mi n yaa wẽnse. B tõe n kɩtame tɩ d sũur-kasetã pa le tʋmd sõma ye. Ad Biiblã sẽn yete: “Ninsaal sũurã pida ne zãmb n yɩɩd bũmb fãa, la a yaa wẽng wʋsgo! Ãnda n tõe n bãng-a?” (Zeremi 17:9) Dẽnd d tõe n tẽedame tɩ bũmb yaa sõma, tɩ yaool n pa sõma ye. Wala makre, nand t’a Poll lebg kiris-neda, a ra namsda Wẽnnaam nin-buiidã wʋsgo, n tẽed t’a sẽn maandã yaa sõma. A ra kɩsa sɩd t’a sũur-kasetã yaa sõma. A wa n yeelame: “Sẽn kaood-a mam bʋʋdã yaa a Zeova.” (1 Korẽnt rãmbã 4:4, MN; Tʋʋma 23:1; 2 Tɩmote 1:3) A Poll sẽn wa n mik t’a Zeova sũur pa noom ne a sẽn maandã, a bãngame t’a tog n toeemame. Vẽenega, nand tɩ d maan bũmbu, d tog n soka d mens yaa: ‘Rẽ yĩnga, na n yɩɩ a Zeova noog sɩda?’

9. Zoe Wẽnnaam rat n yeelame tɩ bõe?

⁹ D sã n nong neda, d pa rat n maan bũmb sẽn pa noom-a ye. Tõnd sẽn nong a Zeova wã, d pa rat  n maan bũmb sẽn na n sãam a sũur ye. D tog n sɩd rata rẽ ne d sũur fãa. A Neemi ra maanda woto. Baa a sẽn da yaa guvɛrneerã, a pa bao n na n wẽg nebã n lebg rakãagr ye. Bõe yĩnga? A yeelame tɩ yaa yẽ sẽn da “zoet Wẽnnaamã yĩnga.” (Neemi 5:15) Rẽ n so t’a ra pa rat n maan bũmb sẽn pa noom a Zeova ye. Wa a Neemi, tõnd me pa rat t’a Zeova sũurã sãam ye. D sã n karemd Biiblã, d bãngda bũmb nins sẽn noom a Zeova.—Ges-y Vẽnegr a 6.

10, 11. Rãamã yũub wɛɛngẽ, Biiblã sagl-bʋs n tõe n sõng tõndo?

¹⁰ D rɩk makre. Kiris-ned tõe n sokda a meng a sã n na n yũu rãam bɩ a pa na n yũ. Biiblã sagl-bʋs n tõe n sõng-a t’a yãk yam-sõngo? Ad a wãna: Biiblã pa gɩdg rãam yũub ye. A yetame meng tɩ yaa Wẽnnaam n kõ ninsaalbã rãamã. (Yɩɩn-sõamyã 104:14, 15) La a Zeezi yeela a karen-biisã tɩ b gũus b mens ne “rã-yũurã.” (Luk 21:34, MN) A Poll me yeela kiris-nebã tɩ b lak b mens ne “reem-yood la rã-tɩgre.” (Rom dãmbã 13:13, MN) A yeelame tɩ rã-yũudbã “pa na n paam Wẽnnaam Rĩungã” ye.—1 Korẽnt rãmbã 6:9, 10, MN.

¹¹ Kiris-ned tog n soka a meng yaa: ‘Mam nonga rãam hal tɩ ta zĩ-bʋgo? M sã n wa rat n kok pemsem, yaa tɩlɛ tɩ m yũ rãam bɩ? M sã n pa yũ rãam, kɩtdame tɩ m yamã pa gãe bãan bɩ? M na n tõog n yũume tɩ zems bɩ? * M sã n wa sõsd ne m zo- rãmb tɩ rãam ka be, namsda maam bɩ? D tõe n kosa a Zeova t’a sõng-d tɩ d bãng n yãk yam-sõma. (Karm-y Yɩɩn-sõamyã 139:23, 24.) D sã n maand woto, d kibinda d sũur-kasetã t’a sakd Biiblã saglsã. La pa rẽ bal la d segd n maan ye.

12, 13. Bõe yĩng tɩ yɛl kẽer wɛɛngẽ, d sũur-kasetã yaa toor ne d taabã rẽnda? Bõe n tõe n sõng-do?

¹² Ned sũur-kaset pa a to rẽnd ye. Nina sũur-kaset tõe n kõt-a-la sor t’a maand yɛl kẽere, t’a to rẽnd pa kõt-a sor ye. Wala makre, ned tõe n yãka yam n yũud rãam, t’a to yãk yam n pa yũud ye. Bõe yĩng tɩ b yam-yãkrã pa a ye?

¹³ B sẽn wub tõnd to-to wã, d buudã neb minimdã, d sẽn seg yɛl nins d vɩɩmã pʋgẽ wã n paas bũmb a taab mi n kɩtame tɩ d yaa toor-toore, tɩ d sẽn tagsd to-to yɛl kẽer wɛɛngẽ wã me yaa toor-toore. Wala makre, rãamã yũub wɛɛngẽ, tõe tɩ saam-biig ning ra yaa rã-yũud tɩ loog noore, t’a yãk yam masã n pa na n tol n le yũ ye. (1 Rĩm-dãmbã 8:38, 39) Yãmb sã n kõ nin-kãng soabã rãam t’a tõdge, y manesem na n yɩɩ wãna? Y sũurã na n sãamame bɩ? Y na n pẽdg-a lame n dat t’a yũ bɩ? Rẽ yĩnga, y segd n bao n bãnga a sẽn zãgsã võor bɩ? Ayo. Bala d miime t’a tara sor n tũ a sũur-kasetã sẽn yet-a bũmb ninga.

14, 15. A Poll wakatẽ wã, bõe n maane? Sagl-bʋg la a kõ kiris-nebã?

¹⁴ Tʋm-tʋmd a Poll wakatẽ wã, bũmb n maan tɩ wilgdẽ tɩ ned sũur-kaset pa a to ye. Saam-biis kẽer  n da raad nemd raagẽ, tɩ yaool n yaa rũms nebã sẽn kʋ n kõ wẽn-naandse. (1 Korẽnt rãmbã 10:25) A Poll ra pa get tɩ saam-biig sã n da nem-kãng n wãbe yaa wẽng ye. Rɩɩb buud fãa yaa a Zeova n naane. La neb kẽer sẽn da pʋʋsd wẽn-naands nand tɩ b lebg kiris-nebã ra pa tagsd woto ye. B ra getame tɩ b sã n wãb nemd b sẽn kõ wẽn-naandse, pa sõma ye. Rẽ yĩnga a Poll na n yeelame t’a sũur-kasetã sẽn kõt-a sorã yĩnga, a na n basa a yam n dɩ a sẽn dat bɩ?

¹⁵ A Poll pa tags woto ye. A saam-biisã yell sẽn da pak-a wʋsgã yĩnga, a basa yẽ mengã raabã. A yeelame tɩ d pa segd n “bao sẽn noom tõnd ye.” A paasame tɩ “Kiristã pa maan sẽn noom bãmb meng ye.” (Rom dãmbã 15:1, 3, MN) Wa a Zeezi, sẽn da pak a Poll yaa neb a taabã raabo. Pa yẽ mengã raab ye.—Karm-y 1 Korẽnt rãmb 8:13; 10:23, 24, 31-33, MN.

16. Ned sũur-kaset sã n kõt-a sor t’a maan bũmbu, bõe yĩng tɩ d pa segd n kao-a bʋʋdo?

¹⁶ La ned sũur-kaset sã n kõt-a sor t’a maan bũmb tɩ tõnd getẽ tɩ pa sõma? D segd n maana gũusgu, n da wɩd neb a taabã, bɩ n dat n modg-b tɩ b sak n deeg tɩ tõnd n tar bʋʋm ye. (Karm-y Rom dãmb 14:10, MN.) A Zeova kõo tõnd ned fãa sũur-kaseto, sẽn na yɩl tɩ d kao d mens bʋʋdo, pa d taabã bʋʋd ye. (Matiye 7:1) D pa rat tɩ tõnd yam-yãkrã welg tigingã neb ye. D maanda d sẽn tõe tɩ nonglem la zems-n-taar zĩndi.—Rom dãmbã 14:19.

17. Neb kẽer sũur-kasetã lebga wãn to?

¹⁷ Tʋm-tʋmd a Pɩyɛɛr yeelame: “Kell-y n tall-y sũur-kaset sẽn yaa sõma.” (1 Pɩyɛɛr 3:16, MN) Bʋko, neb wʋsg toog sẽn kae ne a Zeova saglsã, b sũur-kasetã pa le tʋmd baa bilf ye. A Poll yeelame tɩ nin-kãens sũur-kasetã riglmame tɩ yaa wa b “ning-a-la bãnd ne kut sẽn wɩng wʋsgo.” (1 Tɩmote 4:2, MN) Bugum sã n dɩ ned yĩnga, gãongã kidbdame, tɩ b sã n sɩɩs meng bɩ a soab  pa mi ye. Ned sã n maand sẽn yaa wẽnga, a sã n pa base, a sũur-kasetã na n ‘kʋɩɩme,’ n pa le tʋmd baa bilf ye.

18, 19. a) D sã n maan bũmb tɩ d sũur-kasetã ning-d taale, bɩ yãnd tar-do, rat n yeelame tɩ bõe? b) D sã n tek yam n kos sugri, tɩ d sũur-kasetã ket n ningd-d taale, bõe la d segd n maane?

¹⁸ D sã n maan bũmb tɩ d sũurã sãame, yaa d sũur-kasetã n yet-d tɩ d sẽn maanã pa sõma ye. Tõe n sõng-d lame tɩ d bas wẽng maanego. D rat n dɩka yam d tudgrã pʋgẽ. Wala makre, rĩm a Davɩɩd wa n maana yel-wẽnde, t’a sũur-kasetã ning-a taal hal t’a tek yam n kos a Zeova sugri. A sũur sãama ne a sẽn maanã, t’a yãk yam n na n sak a Zeova wakat fãa. A Davɩɩd ra tõe n yeelame  t’a ‘Zeova yaa sõmblem soaba, la t’a kõta sugri.’—Yɩɩn-sõamyã 51:3-21; 86:5; ges-y Vẽnegr a 7.

¹⁹ La ned tõe n teka yam n kos sugri, tɩ kaoos t’a sũur-kasetã ket n ningd-a taale. Tõe n sãama a soabã sũur hal wʋsgo, t’a getẽ meng t’a ka võor ye. Sã n mikame tɩ y sũur-kasetã ningd-y-la taale, bɩ y tẽeg tɩ y pa tõe n toeem sẽn zoe n loogã ye. Tõeeme tɩ y ra pa mi tɩ y sẽn maandã yaa wẽng ye. La sẽn yaa a soab fãa, a Zeova kõ-y-la sugri, n yẽes y yel-wẽnã. Y pa le tar taal a nifẽ ye. Sẽn paase, a miime tɩ masã, y maanda sẽn yaa sõma. Y sũurã tõe n ket n ningd-y-la taale, la Biiblã yetame tɩ “Wẽnnaam yɩɩda tõnd sũyã.” (Karm-y 1 Zã 3:19, 20, MN.) A nonglmã la a sugrã kũunã  yɩɩda tõnd sũurã sẽn ningd tõnd taale, tɩ yãnd tar-dã. Dẽnd y tõe n basa y yam t’a Zeova kõ-y-la sugri. Ned sã n sak n deeg t’a Zeova kõ-a-la sugri, a sũur-kasetã gãee bãane, t’a tõe n tũ Wẽnnaam ne sũ-noogo.—1 Korẽnt rãmbã 6:11; Ebre-rãmbã 10:22.

20, 21. a) B yiisa seb-kãngã bõe yĩnga? b) A Zeova kõo ned fãa sor t’a tõe n maan bõe? Bõe la d segd n maan rẽ wɛɛngẽ?

²⁰ B yiisa seb-kãngã n na n sõng-y tɩ y kibl y sũur-kasetã, t’a wilg-y sor la a kogl-yã, masã sẽn yaa yaoolem wakatã. Sebrã leb n na n sõng-y lame tɩ sẽn yaa yell ning taoor bɩ y tõog n tũ Biiblã saglsã. Pa rat n yeel tɩ b gʋlsa noy ka tɛk sebrã pʋgẽ, tɩ sẽn yaa zu-loɛɛg ning fãa la d seg-yã, bɩ d tõe n bãng d sẽn tog n maan ye. Tõnd tũuda “Kiristã tõogã” sẽn tik Biiblã no-yẽgã zugu. (Galat rãmbã 6:2, MN) Yell ning taoore, baa noor takɩ pa be n wilgd d sẽn segd n maane, d pa na n bao padems n maan sẽn yaa wẽng ye. (2 Korẽnt rãmbã 4:1, 2; Ebre-rãmbã 4:13; 1 Pɩyɛɛr 2:16) A Zeova sẽn kõ ned fãa sor t’a tõe n yãk a toorẽ yamã, d na n maana sẽn yaa tɩrga, n wilg tɩ d nonga a Zeova.

²¹ D sã n bʋgsd Biiblã saglsã zug la d tũudẽ, d na n bãnga ‘sõma ne wẽng n bake,’ tɩ d sẽn get yɛlã to-to wã tat a Zeova yam wakat fãa. (Ebre-rãmbã 5:14, MN) Rẽ, d na n paama sũur-kaset sẽn yaa sõma, sẽn na n wilgd tõnd sor wakat fãa, la sẽn na n sõng-d tɩ d kell n pa Wẽnnaam nonglmã pʋgẽ.