Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

SAK A 8

A Zeova ratame t’a nin-buiidã yɩ yɩlma

A Zeova ratame t’a nin-buiidã yɩ yɩlma

“Ne ned ning sẽn yaa yɩlemde, fo wilgda a soab tɩ f yaa yɩlemde.”—YƖƖN-SÕAMYÃ 18:26, MN.

1-3. a) Bõe yĩng tɩ pagbã modgdẽ tɩ b kambã yaa yɩlma? b) Bõe yĩng t’a Zeova rat t’a nin-buiidã yɩ yɩlma?

MAMS-Y y yamẽ pag sẽn na n maneg a biig sõma, t’a na n kẽng lekolle. A maneg n so-a lame, n yelg-a fut sẽn yaa sõma la yɩlma. Rẽ na n sõngame tɩ biigã tar yĩns laafɩ, tɩ nebã me neẽ tɩ b geta biigã yell sõma.

2 A Zeova sẽn yaa tõnd Ba wã ratame tɩ d yɩ yɩlma. (Yɩɩn-sõamyã 18:27) A miime tɩ rẽ nafda tõndo, la kɩtdẽ t’a yʋʋrã paamd waoogre.—Ezekɩyɛll 36:22; karm-y 1 Pɩyɛɛr 2:12, MN.

3 Yɩ yɩlemd rat n yeelame tɩ bõe? Bõe yĩng tɩ yaa sõma tɩ d yɩ yɩlma? Sogs-kãensã la d na n leoke. D fãa gũus neer n ges zĩig ning d sẽn tog n modg n paase.

BÕE YĨNG TƖ D TOG N YƖ YƖLMA?

4, 5. a) Bõe yĩng tɩ d segd n yɩ yɩlma? b) Bõe la a Zeova maane, tɩ sõngd tõnd tɩ d bãng a tagsg yɩlemdã wɛɛngẽ?

4 A Zeova yaa sõngo. A nonga yɩlemde, tɩ yaa mak-sõng n kõ tõndo. (Maan-kʋʋre 11:44, 45) Dẽnd bũmb ning sẽn kɩt tɩ d rat n yɩ yɩlmã yaa d sẽn dat n ‘yɩ Wẽnnaam togs-n-taasã’ yĩnga.—Efɛɛz rãmbã 5:1, MN.

5 A Zeova sẽn naan bũmb ninsã sõngda tõnd tɩ d bãng a tagsg yɩlemdã wɛɛngẽ. A kɩtame tɩ tẽngã palemd a toore, sẽn na yɩl tɩ pemsmã la koomã da rẽgem ye. (Zeremi 10:12) Tags-y n ges-y tẽngã sẽn palemd a toor yɛl buud toor-toor pʋgẽ, baa ne ninsaalbã sẽn dẽgemd-a wã. Wala makre, a Zeova naana bõn-vɩɩs sẽn yaa kɩdse, b sẽn pa tõe n yã ne nifu, tɩ b boond tɩ bactérie rãmba. Põzõnõ sã n be bũmb pʋga, bactérie kẽer tõe n fõoga põzõnã. Bãngdbã tũnugda ne bactérie kãens n sõngd tɩ tẽngã rẽgeng boogdẽ.—Rom dãmbã 1:20.

6, 7. Wãn to la noy nins a Zeova sẽn kõ Israyɛll nebã wilgd tɩ sẽn tũud-b yẽ wã tog n yɩɩ yɩlma?

6 Bũmb me sẽn sõngd tõnd tɩ d bãng t’a Zeova nonga yɩlemdã yaa noy nins a sẽn da tũnug ne a Moyiiz n kõ Israyɛll nebã. Wala makre, b sã n da rat n ta a Zeova yam, b yĩngã la b fu-yerdɩ wã ra tog n yaa yɩlma. Paasg daarã, maan-kʋʋdb kãsmã ra tog n soo naoor a yiibu. (Maan-kʋʋre 16:4, 23, 24) Maan-kʋʋdb a taabã me sã n da rat n maan rũms maando, b ra tog n waasa b nusã ne b karsã. (Yikri 30:17-21; 2 Kibayã 4:6) Bũmb kẽer pʋgẽ, ned sã n da kɩɩs noor yɩlemdã wɛɛngẽ, b ra tog n kʋʋ a soabã.—Maan-kʋʋre 15:31; Sõdbo 19:17-20.

7 La rũndã-rũndã yẽ? A Zeova sẽn kõ Israyɛll nebã noy ninsã zãmsda tõnd bũmb wʋsgo. (Malasɩ 3:6) Wilgda vẽeneg tɩ sẽn tũud-b a Zeova wã tog n yɩɩ yɩlma. A Zeova noyã pa toeem ye. Rũndã-rũndã me, a ket n datame tɩ sẽn tũud-b yẽ wã yɩ sõma la yɩlma.—Zak 1:27.

YƖ YƖLEMD RAT N YEELAME TƖ BÕE?

8. Zĩ-bʋs wɛɛngẽ la d segd n yɩ yɩlma?

8 A Zeova nifẽ, yɩ yɩlemd pa rat n yeel bal tɩ d modg tɩ d yĩngã, d futã la d zagsã yaa yɩlem ye. D segd n yɩɩ yɩlem d vɩɩmã nens fãa pʋsẽ. D sẽn tũud Wẽnnaam to-to wã, d yel-manesmã la d tagsa wã pʋsẽ. D sã n dat n ta a Zeova yam, d tog n yɩɩ yɩlma, la sõma bũmb fãa pʋgẽ.

9, 10. Yɩ yɩlemd tũudmã wɛɛngẽ rat n yeelame tɩ bõe?

9 Tũudum hakɩɩkã: D tog n laka d mens fasɩ ne ziri tũudmã. Israyɛll nebã sẽn da wa n be yembd Babilondã, tẽngã neb ra pʋʋsda wẽn-naandse. A Ezayi ra pĩnd n togsame tɩ Israyɛll nebã ra na n wa leba b tẽngẽ wã, n lebs n lugl tũudum hakɩɩkã. A Zeova yeel-b lame: “Yi-y beenẽ n looge! Loog-y-yã! Da sɩɩs-y bũmb sẽn yaa rẽgd ye! Yi-y bõn-kãens sʋka! Yɩlg-y y mense!” Israyɛll nebã ra pa segd n kẽes b toog baa bilf Babilond nebã minundã, b rog-n-migsã la b tũudmã yɛl pʋsẽ ye.—Ezayi 52:11.

10 Rũndã-rũndã, kiris-neb hakɩɩkã pa kẽesd b toog tũudum sẽn pa tat a Zeova yam pʋgẽ ye. (Karm-y 1 Korẽnt rãmb 10:21, MN.) Dũniyã zĩig fãa, nebã minundã ne b yel-maandɩ wã la b sẽn tẽed bũmb ninsã wae n tika ziri tũudmã sẽn zãmsd-bã zugu. Wala makre, tẽns wʋsg pʋsẽ, nebã tẽedame tɩ ninsaal tara sɩɩga, la t’a kũum poore, sɩɩgã tɩ vɩɩ zĩig a to. Nebã wʋsg minund tika rẽ zugu. (Koɛɛg soaba 9:5, 6, 10) Kiris-nebã pa naagd n maan minund kãens ye. D zakã rãmb tõe n pẽdgda tõnd n dat tɩ d maan wa bãmba. La d sẽn dat n yɩ yɩlem a Zeova nifẽ wã yĩnga, d pa sakd n tũ b raabã ye.—Tʋʋma 5:29.

11. Yɩ yɩlemd d yel-manesmã pʋgẽ wã rat n yeelame tɩ bõe?

11 Yel-manesmã: D sã n dat n yɩ yɩlem a Zeova nifẽ, d tog n zãaga d mens ne yoob la raglem tʋʋm buud fãa. (Karm-y Efɛɛz rãmb 5:5, MN.) Biiblã pʋgẽ, a Zeova yeelame tɩ d ‘zoe yoobo.’ A wilga vẽeneg tɩ yoaadbã sã n pa tek yam n kos sugri, b “pa na n paam Wẽnnaam Rĩungã” ye.—1 Korẽnt rãmbã 6:9, 10, 18, MN; ges-y Vẽnegr 22.

12, 13. Bõe yĩng tɩ d tog n yɩ yɩlem d tagsa wã pʋsẽ?

12 Tagsa wã: Naoor wʋsgo, yaa d sẽn tagsd bũmb ning yellã la d maanda. (Matiye 5:28; 15:18, 19) D tagsa wã sã n yaa sõma, d tʋʋmã me na n yɩɩ sõma. Yaa sɩd tɩ d sẽn yaa yel-wẽn-maandbã yĩnga, tags-wẽns pa tõe n pa kẽ d yamẽ wã ye. La b sã n kẽ, d segd n yiis-b-la tao-tao. Sã n pa rẽ, d sũurã na n wa lebga wẽnga, tɩ d rat n maan bũmb nins yell d sẽn tagsdã. D tog n modgame n tagsd sẽn yaa sõma yelle. (Karm-y Filip rãmb 4:8, MN.) D zãag d mens ne yoobo, la reem sẽn pid ne nen-kɛglem. D gũus wʋsg ne sɛb nins d sẽn karemdã, bũmb nins d sẽn getã, la d sẽn gomd bũmb nins yellã.—Yɩɩn-sõamyã 19:9, 10.

13 D sã n dat n kell n pa Wẽnnaam nonglmã pʋgẽ, d tog n yɩɩ yɩlem tũudmã wɛɛngẽ, d yel-manesmã pʋgẽ, la d tagsa wã pʋgẽ. La a Zeova leb n datame tɩ d yĩngã la d futã yɩ yɩlma.

D MODG TƖ D YĨNGÃ LA D TEEDÃ YƖ YƖLMA

14. Bõe yĩng tɩ d tog n yɩ yɩlma?

14 D sã n modg tɩ d yĩngã, d futã, d zagsã la bũmb a taabã fãa yaa yɩlma, nafda tõnd la neb a taabã. D sũur na n yɩɩ noogo, neb a taabã me na n nonga d zĩigẽ. La pa rẽ n kɩt tɩ d segd n yɩ yɩlem ye. Sẽn yɩɩda, yaa d sẽn dat t’a Zeova paam waoogrã. Wala makre, biig sã n yaa rẽgd wakat fãa, sãamda a roagdbã yʋʋre, pa sɩda? Woto me, d sã n pa get d mens yell sõma, tɩ d futã yaa rẽgdo, tõe n sãama a Zeova yʋʋre. A Poll yeelame: “Tõnd pa maand baa fʋɩ sẽn tõe n wa ne ned lʋɩɩse, sẽn na yɩl tɩ ned ra wa paam bũmb n tik n sãbs tõnd tʋʋmdã ye. La bũmb fãa pʋgẽ tõnd wilgdame tɩ d yaa Wẽnnaam tʋm-tʋmdba.”—2 Korẽnt rãmbã 6:3, 4, MN.

D sẽn yaa a Zeova nebã, d tog n modgame tɩ tõnd ne d teedã fãa yɩ yɩlma

15, 16. Bõe la d segd n maan n yɩ yɩlma?

15 D yĩngã la d fu-yerdɩ wã: Modg n yɩ yɩlemdã tog n yɩɩ d minungu. Wala makre, d sooda daar fãa sã n mik tɩ tõeeme. D pɛgsda d nusã ne safãnde, sẽn yɩɩd fãa d sã n wa rat n segle, n dɩ, d sã n yii we-kɛɛnga, bɩ d sã n sɩɩsa bũmb sẽn yaa rẽgdo. Nusã pɛgb tõe n wõnda pa tar yõod ye. La yaool n kʋʋda bãasã biisi, la sõngdẽ tɩ bãag ra yelg ye. Tõe n fãaga yõy menga. D sã n pa tar bĩn-bogd zĩis bɩ tãmpʋʋre, sẽn maand pa kongd ye. Pĩnd wẽndẽ wã, Israyɛll nebã ra pa tar bĩn-bogd ye. La b sã n da rat n maan we-kɛɛnga, b zãagda ne zagsã la kʋɩlsã n tɩ tu bok n bus b we-kɛɛngã.—Tõodo 23:12, 13.

16 Futã wɛɛngẽ, pa tɩlɛ tɩ d yelgd fu-bɛd bɩ fu-paal wall modɛl paal ye. La tog n yɩɩ sõma la yɩlma. (Karm-y 1 Tɩmote 2:9, 10, MN.) D ratame tɩ d sẽn manegd d mens to-to wã waoog a Zeova wakat fãa.—Tɩt 2:10.

17. Bõe yĩng tɩ d modgd sẽn na yɩl tɩ d zagsã la bũmba fãa yɩ yɩlma?

17 Tõnd zakã la d teedã: Sẽn yaa tẽng ning fãa la d be, d modgdame tɩ d zagsã yaa yɩlma. D modgdame me tɩ d mobillã bɩ d montɛɛrã wall d weefã yɩ yɩlemde, sẽn yɩɩd fãa d sã n wa kẽnd tigissã bɩ koɛɛgã moonego. Bala d sã n wa moond koɛɛgã, d wilgda nebã tɩ arzãna pʋgẽ, rẽgd pa na n zĩnd ye. (Luk 23:43; Vẽnegre 11:18) D zagsã la bũmb a taabã sã n yaa yɩlma, d wilgdame tɩ d segenda d mens n na n wa vɩɩmd dũni-paalgã pʋgẽ.

18. Bõe yĩng tɩ d modgd sẽn na yɩl tɩ d tigissã zĩis yɩ yɩlma?

18 D tigissã zĩisi: D sã n modgdẽ tɩ d tigissã zĩis yaa yɩlma, yaa d Rĩung rotã tɩ yaa d tigis-kãsemsã roto, d wilgdame tɩ d nonga yɩlemdã. Ned sã n wa Rĩung roogẽ pipi, naoor wʋsgo a mikdame tɩ yaa yɩlemde. Woto waoogda a Zeova. Tõnd ned fãa tõe n sõngame tɩ Rĩungã roog yɩ yɩlemde, la d sõngd n manegd-a me.—2 Kibayã 34:10.

D ZÃAG D MENS NE MINIM-WẼNSE

19. D segd n zãaga d mens ne bõe?

19 Yaa sɩd tɩ Biiblã pa wilgd tõnd sẽn segd n zãag d mens ne minim-wẽns ninsã fãa ye. La a noyã tõe n sõng-d lame tɩ d bãng a Zeova sẽn date. A Zeova pa rat tɩ d sɩgaar wall dorg bɩ n yũud rãam tɩ loogdẽ ye. D sẽn yaa Wẽnnaam zo-rãmbã, d na n zãaga d mens ne bõn-kãensa. Bõe yĩnga? Bala d nanda vɩɩmã wʋsgo. Minim-wẽnsã yaool n tõe n kʋʋga d yõore, n sãam d yĩns laafɩ, bɩ n nams neb a taabã. Neb wʋsg modg n basa minim-kãensã b laafɩ wã yĩnga. La tõnd yẽ sẽn basã yaa d sẽn nong a Zeova wã yĩnga. Pag a ye yeelame: “Ne a Zeova sõngre, m tõog n basa minim-wẽnsã, n maneg m vɩɩmã. . . M tagsdame tɩ m da pa tõe n toeem woto fãa ne m meng pãng ye.” D gom Biiblã sagls a nu sẽn tõe n sõng ned t’a bas minim-wẽnse.

20, 21. A Zeova ratame tɩ d paam d mens ne bõe?

20 “Sẽn mik tɩ tõnd tara pʋlen-kãensa wã, bɩ d yɩlg d mens n yiis rẽgd buud fãa sẽn yaa yĩngã rẽnd la sɩɩgã rẽnda, n lebgd sõamyã n paasd Wẽnnaam zoeesã pʋgẽ.” (2 Korẽnt rãmbã 7:1, MN) A Zeova ratame tɩ d paam d mens ne minim-wẽnsã sẽn tõe n sãam d yĩns laafɩ wã, bɩ n kɩt tɩ d lebg gãeenga.

21 Yiib Korẽnt rãmb 6:17, 18, MN wilgda bũmb sẽn kɩt tɩ d segd n “yɩlg d mens ne rẽgd buud fãa” wã. Be, a Zeova yeelame: ‘Ra le sɩɩs-y bõn-dẽgd ye.’ Rẽ poore, a pʋlmame: “Mam na reeg yãmba. Mam na n lebga yãmb Ba, tɩ yãmb me lebg mam kom-dibli la m kom-pugli.” D sã n zãag d mens ne bũmb ning fãa sẽn tõe n wa kɩt tɩ d lebg rẽgd a Zeova nifẽ wã, a na n nonga tõnd wa ba sẽn nong a kambã.

22-25. Biiblã sagl-bʋs n tõe n sõng-d tɩ d bas minim-wẽnse?

22 “Fo tog n nonga a Zeova sẽn yaa fo Wẽnnaamã ne f sũurã fãa, ne f sɩɩgã fãa, la ne f yamã fãa.” (Matiye 22:37, MN) Tõ-kãngã yɩɩda tõog buudã fãa. (Matiye 22:38) Tõnd tog n nonga a Zeova ne d sũur fãa. A toga ne rẽ. La d sã n yãk yam n maand bũmb sẽn tõe n kʋʋg d yõore, bɩ n kɩt tɩ d lebg gãeenga, rẽ yĩnga d wilgdame tɩ d nonga a Zeova ne d sũur fãa sɩda? Dẽnd d tog n maana d sẽn tõe n wilg tɩ d nanda vɩɩmã a sẽn kõ-dã.

23 “[A Zeova] meng n kõt ninsaalbã fãa vɩɩm, vʋʋsem la bũmb fãa.” (Tʋʋma 17:24, 25, MN) Yãmb zoa sã n kõ-y kũuni, y na n sãama kũunã bɩ n lob bɩ? Vɩɩmã yaa kũun a Zeova sẽn kõ tõndo. Yaa kũun d sẽn nand wʋsgo. Dẽnd d tog n modgame tɩ d sẽn vɩ to-to wã waoog a Zeova.—Yɩɩn-sõamyã 36:10.

24 “Fo tog n nonga f to wa f menga.” (Matiye 22:39, MN) Minim-wẽnsã pa namsd a soabã bal ye. Namsda neb a taabã me. Wae n yaa neb nins a sẽn nong n yɩɩdã. Wala makre, ned sã n be zag-yɛng ne sɩga-yũuda, a sẽn vʋʋsd bug-zõosã yĩnga, a tõe n wa lʋɩɩ bã-kɛgenga. La d sã n modg n bas d minim-wẽnsã, d wilgdame tɩ d nonga neb nins d sẽn be ne wã.—1 Zã 4:20, 21.

25 “Tẽegd-b tɩ b sakd nanambsã ne pãn-soaadbã.” (Tɩt 3:1, MN) Tẽns wʋsg pʋsẽ, ned sẽn tar dorg bɩ n yũud dorg kɩɩsda noyã. Sẽn mik t’a Zeova ratame tɩ d sakd tẽngã taoor-dãmbã, d tũuda noy nins b sẽn luglã.—Rom dãmbã 13:1.

D sã n yaa yɩlma, d waoogda a Zeova

26. a) Bõe la d segd n maan n tõog n ta a Zeova yam? b) Bõe yĩng tɩ d rat n maan d sẽn tõe fãa n kell n yɩ yɩlem Wẽnnaam nifẽ?

26 D sã n dat n yɩ a Zeova zoa, tõe tɩ yaa tɩlɛ tɩ d toeem bũmb kẽere. Sã n yaa rẽ bɩ d sɩng tao-tao. Yɩl n tõog n bas minim-wẽng pa nana ye. La d tõeeme. A Zeova pʋlmame t’a na n sõnga tõndo. A yeelame: ‘Maam a Zeova n yaa fo Wẽnnaam, mam na n zãmsa foom f meng sõngr yĩnga, maam n tɛt foom sor ning fo sẽn be wã zugu.’ (Ezayi 48:17) D sã n maan d sẽn tõe fãa n kell n yɩ yɩlma, d na n waooga tõnd Wẽnnaamã.