Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

SAK A 9

“Zoe-y yoobo!”

“Zoe-y yoobo!”

“Woto yĩnga, bɩ y kʋ y yĩngã wilã sẽn be tẽngã zugã sẽn na yɩl n da wa yo, n da wa tʋm tʋʋm-dẽgdo, n da wa bas tɩ pag ne rao lageng tʋlsmã soog-yã, n da wa tall tʋls-wẽnse, la sẽn na yɩl n da wa lebg yão-be-neba, bala yão-beed ne bõn-naands pʋʋsg yaa a yembre.”—KOLOS RÃMBÃ 3:5, MN.

1, 2. Bõe la a Balaam maan n wã a Zeova nin-buiidã?

ZĨM-YÕGD kẽngda zĩig ning a sẽn tõe n paam zĩm ning buud yẽ sẽn datã. A ninga lɛoogã noor dɩɩbo, n lobg lɛoogã koomẽ wã, la a gũ. A sã n wa mik tɩ zĩif n gãd lɛoogã, a yɩta tao-tao n tak n yiisi.

2 Neb me la b bẽd woto n yõke. Wala makre, Israyɛll nebã wa n bee Moaab we-raoogẽ wã, kãabg tẽngã noore. Moaab rĩmã yeela rao yʋʋr sẽn boond t’a Balaam t’a na n kõ-a-la ligd wʋsgo, a sã n sak n wa kãab Israyɛll nebã wẽnga. A Balaam pa tõog ye. Rẽ n so t’a bẽd Israyɛll nebã, tɩ b wẽneg n wã b mense. A kɩtame tɩ Moaab pagb kẽng Israyɛll nebã sik zĩigẽ.—Sõdbo 22:1-7; 31:15, 16; Vẽnegre 2:14.

3. Bõe la Israyɛll nebã maan n lʋɩ a Balaam bẽdgẽ wã?

3 A Balaam tõog n bẽda Israyɛll nebã bɩ? N-ye. Rap tusa “maana yoob ne Moaab kom-pugli wã,” la b pʋʋs wẽn-naands me. Wẽn-naandg a ye yʋʋr da yaa a Baall-Pewoore. Israyɛll neb 24000 n ki rẽ yĩnga. B yaool n da taa kãabg tẽngẽ wã la bala.—Sõdbo 25:1-9.

4. Bõe n kɩt tɩ Israyɛll neb tusa maan yoobo?

4 Bõe n kɩt tɩ Israyɛll neb wʋsg lʋɩ a Balaam bẽdgã pʋgẽ? B tagsa bãmb mensã yell bala, n yĩm bũmb nins fãa a Zeova sẽn maan n kõ-bã. Bũmb wʋsg n da tog n kɩt tɩ b maan sɩd ne a Zeova. A fãag-b-la yembd Ezipti, n dɩlg-b we-raoogã pʋgẽ, la a kogl-b tɩ b ta kãabg tẽngã noore. (Ebre-rãmbã 3:12) La b basame tɩ yoobã ratem kẽ-ba. Tʋm-tʋmd a Poll yeelame tɩ d “ra yo wa bãmb neb kẽer sẽn yo tɩ bãmb tus-pisi la a tãab ki daar-n-yɛngã ye.”—1 Korẽnt rãmbã 10:8, MN.

5, 6. Yam-bʋg la d tõe n dɩk Israyɛll nebã kibar pʋgẽ?

5 Dũni-paalgã taa n saame. Tõnd yaa wa Israyɛll nebã sẽn da be kãabg tẽngã noorã. (1 Korẽnt rãmbã 10:11) Tõnd sẽn be dũni ning pʋgẽ wã neb nonga yoobã wʋsg n yɩɩd Moaab nebã. Rẽ tõe n wãa a Zeova nin-buiidã nana-nana. Bala yaa ne yoobã la a Sʋɩtãan bẽt nebã n paamd n yɩɩda.—Sõdbo 25:6, 14; 2 Korẽnt rãmbã 2:11; Ziid 4.

6 Sok-y y meng yaa: ‘Rẽ yĩnga m datame n noog m yõor wakat bilf bal bɩ? Bɩ m dat n wa paam n vɩɩmda ne sũ-noog wakat sẽn kõn sa dũni-paalgã pʋgẽ?’ Rẽ yĩnga, d pa segd n mao wʋsg n tũ noorã a Zeova sẽn kõ n yeel tɩ d zoe yoobã sɩda?—1 Korẽnt rãmbã 6:18.

YOOB YAA BÕE?

7, 8. Yoob yaa bõe? Bõe yĩng tɩ yoob sɩd yaa yell menga?

7 Rũndã-rũndã, neb wʋsg tʋmda raglem tʋʋma, la b wilgd vẽeneg tɩ b toog kae ne Wẽnnaam noyã ye. B sã n gomd yoob yell Biiblã pʋgẽ, yaa neb a yiib sẽn pa kẽ kãadem sẽn gãe taaba. Leb n yaa rao ne rao wall pag ne pag sẽn na n kẽ ne taaba, bɩ ned sẽn na n kẽ ne rũnga. Neb sẽn mogsd taab raoolem bɩ poglem, bɩ ned sẽn gãe a to a se-nifẽ, wall n salemd a to wã raoolem bɩ a poglem me maanda yoobo.—Ges-y Vẽnegr 23.

8 Biiblã wilgda vẽeneg tɩ ned sẽn maand yoob n pa rat n tek yam pa tõe n pa tigingã pʋgẽ ye. (1 Korẽnt rãmbã 6:9; Vẽnegre 22:15) Sẽn paase, ned sẽn maand yoob pa nand a menga, neb a taabã me pa tõe n le kɩs-a sɩd ye. Yoobã wata ne yɛla. Ned sẽn maand yoob sũur-kaset wat n ningd-a-la taale, mi n wata ne pʋg rɩkre, kãadem zu-loeese, bãase la kũum menga. (Karm-y Galat rãmb 6:7, 8, MN.) Ned sã n maag a yĩng n tags yoobã sẽn wat ne yɛl ninsã, a pa na n dat n yo ye. Naoor wʋsgo, ned sã n tagsd a sẽn na n maan to-to n pids a mengã tʋlsem, tõe n kɩtame t’a wa maan bũmb sẽn na n kɩt t’a yo. Bõn-kãng wae n yaa yoobã yɛl gesgo.

YOOBÃ YƐL GESGO

9. Bõe yĩng tɩ yoobã yɛl gesg yaa wẽng wʋsgo?

9 Yoobã yɛl gesg nekda yoob tʋlsem. Rũndã-rũndã, yoobã yɛl bee zĩig fãa. Sɛbã pʋsẽ, tele wã la ẽntɛrnetẽ wã, la baa mizikã pʋgẽ menga. Neb wʋsg tẽedame tɩ yoobã yɛl gesg pa wẽng ye. La pa sɩd ye. Yaa wẽng wʋsgo. Tõe n kɩtame tɩ ned pa le so a menga, n tar tʋls-yoodo. Ned sã n get yoobã yɛla, tõe n wa kɩtame t’a minim n salemd a raoolmã bɩ a poglmã, bɩ n paam zu-loees a kãadmã pʋgẽ, wall a pʋd n kao a kãadmã.—Rom dãmbã 1:24-27; Efɛɛz rãmbã 4:19; ges-y Vẽnegr 24.

D gũus wʋsgo, d sã n wa kẽ ẽntɛrnetã pʋgẽ

10. Wãn to la saglg ning sẽn be Zak 1:14, 15 wã tõe n sõng-d tɩ d zoe yoobo?

10 D tog n bao n bãnga bũmb ning sẽn tõe n wa kɩt tɩ yoobã yamleoog kẽ-dã. Ad Zak 1:14, 15, MN sẽn yete: “Ned kam fãa paamda makr a mengã ratem sẽn tusd-a la a belgd-a wã yĩnga. La ratmã sã n wa rɩk pʋga, a rogda yel-wẽnde. La yel-wẽndã sã n maan n sa, a wata ne kũum.” Dẽnd tags-yood sã n wa kẽ d yamẽ wã, d yiis-b tao-tao. D sã n wa yã imaaz-yoodo, yaa ẽntɛrnetã pʋgẽ tɩ yaa tele wã, d wẽnemd d nenga. D kiis d ogdinatɛɛrã bɩ n toeem d sẽn get bũmb ning tele wã pʋgẽ. D ra bas tɩ rẽ wa nek tʋls-wẽns ye. Sã n pa rẽ, tʋls-wẽnsã tõe n wa talla pãng hal tɩ lebg toog tɩ d tõog-ba.—Karm-y Matiye 5:29, 30, MN.

11. D sã n wa tar tags-yoodo, bõe la a Zeova maand n sõngd tõndo?

11 A Zeova mii tõnd sõma n yɩɩd tõnd mengã. Dẽnd a miime tɩ tõnd sẽn yaa yel-wẽn-maandbã, bũmb wʋsg la d pa tõe. La a miime me tɩ d tõe n maoo ne tʋls-wẽnsã. A yeta tõnd yaa: “Bɩ y kʋ y yĩngã wilã sẽn be tẽngã zugã sẽn na yɩl n da wa yo, n da wa tʋm tʋʋm-dẽgdo, n da wa bas tɩ pag ne rao lageng tʋlsmã soog-yã, n da wa tall tʋls-wẽnse, la sẽn na yɩl n da wa lebg yão-be-neba, bala yão-beed ne bõn-naands pʋʋsg yaa a yembre.” (Kolos rãmbã 3:5, MN) Woto maaneg pa nana ye. La a Zeova maanda sũ-mar ne-do, a leb n na n sõng-d lame. (Yɩɩn-sõamyã 68:20) Bi-bɩɩg a ye n da minim n get yoob yɛla, la a salemd a raoolmã. A karen-bi-taasã ra yetame tɩ yaa bũmb sẽn zemse, a sẽn bɩtã yĩnga. La bi-bɩɩgã yeelame: “Mam sũur-kasetã ra pa le tʋmd sõma ye. M wa n lebga yoaada.” Bi-bɩɩgã bãngame t’a tog n yõka a menga. Ne a Zeova sõngre, a tõog n basa a minim-wẽnsã. Kiris-ned sã n tar tags-yoodo, a tog n kosa a Zeova pãng ning sẽn yɩɩd ninsaal rẽndã, tɩ sõng-a t’a tagsa wã lebg yɩlma.—2 Korẽnt rãmbã 4:7; 1 Korẽnt rãmbã 9:27.

12. Bõe yĩng tɩ d segd n ‘gũus ne d sũurã’?

12 A Salomo yeelame: “Maan gũusg ne f sũurã tagsg n yɩɩd bũmb fãa, bala, ninsaal vɩɩm yita a sũur pʋgẽ.” (Yel-bũnã 4:23) Yaa bũmb ning sẽn be tõnd sũurẽ wã n wilgd tõnd sẽn sɩd yaa ned ning a Zeova nifẽ. Tõnd sẽn get bũmb ninsã tõe n sãama tõndo. Wẽn-sakd a Zoob yeelame: “Mam . . .maana kaool ne m ninã, tɩ m kõn ges pa-kul ne ratem wẽng ye.” (Zoob 31:1) Wa a Zoobe, tõnd me segd n gũusa ne d sẽn getã, la d sẽn tagsd bũmb nins yellã. Wa yɩɩn-gʋlsdã, d pʋʋs a Zeova n kos yaa: “Bɩ y kɩt tɩ m wẽnemd n da ges bũmb nins sẽn ka tar yõodã ye.”—Yɩɩn-sõamyã 119:37.

A DINA PA YÃK YAM-SÕNG YE

13. A Dina zo-rãmbã ra yaa nin-bʋs buudu?

13 Tõnd zo-rãmbã tõe n wã-d lame, bɩ n sõng-do. D zo-rãmbã sã n tũud Wẽnnaam noyã, b na n sõnga tõnd tɩ d me tũ. (Yel-bũnã 13:20; karm-y 1 Korẽnt rãmb 15:33, MN.) Bũmb ning sẽn paam a Dina wã wilgdame tɩ d tog n sɩd bãng n yãka d zo-rãmbã. A Dina ra yaa a Zakoob bi-pugla. Dẽnd yẽ ne a zakã rãmb ra tũuda a Zeova. A ra pa yoaad ye. La a zo-rãmbã ra yaa Kana kom-pugli sẽn da pa tũud a Zeova. Kana nebã ra yaa yoaadba. Dẽnd b sẽn da tagsd to-to yoobã wɛɛngẽ wã ra yaa toor ne a Zeova nebã. (Maan-kʋʋre 18:6-25) Vugri, a Dina sẽn da wa n be ne a zo-rãmbã, a yãa rao yʋʋr sẽn boond t’a Sɩkɛm. Raoã yam kẽe a Dina. Nebã ra “nanda a Sɩkɛm n yɩɩd a ba wã zakã rãmb fãa.”—Sɩngre 34:18, 19.

14. Bõe n paam a Dina?

14 A Sɩkɛm wa n maana bũmb a sẽn tagsd tɩ yaa sõma la zemsame. A yamã sẽn da kẽ a Dina wã yĩnga, a “yõk-a lame” n “gãand-a, n sãam-a.” (Karm-y Sɩngr 34:1-4.) A sẽn maan woto wã baasa ne yel-beed sẽn nams a Dina ne a zakã nebã fãa.—Sɩngre 34:7, 25-31; Galat rãmbã 6:7, 8.

15, 16. Bõe n na n sõng-d tɩ d paam yam?

15 D pa rat n maan wa a Dina n yaool n bãng t’a Zeova sẽn kõ tõnd noyã yaa d neer yĩng ye. Biiblã yetame: “Ned sã n tũud yam soaba, a paamda yam. La ned sã n tũud yalma, yɛl n paamd-a.” (Yel-bũnã 13:20) D bao n bãng bũmb nins fãa sẽn yaa sõma wã, n maan rẽ. Woto d pa na n bao yɛl n kõ-d mens zaalem ye.—Yel-bũnã 2:6-9; Yɩɩn-sõamyã 1:1-3.

16 Tõnd sã n zãmsd Biiblã, n pʋʋsd a Zeova n kot-a t’a wilgd-d sore, la d tũud sagls nins tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩd la sẽn tar yamã sẽn kõtã, d na n paama yam. (Matiye 24:45; Zak 1:5) D miime tɩ d fãa yaa yel-wẽn-maandba, tɩ d pãn-komsmã waoogẽ. (Zeremi 17:9) La ned sã n keoog tõnd tɩ d sẽn dɩk sor ningã tõe n wa kɩtame tɩ d maan yoobo, d manesem na n yɩɩ wãna? D sũur na n yikame bɩ, bɩ d na n sika d meng n sak a sõngrã?—2 Rĩm-dãmbã 22:18, 19.

17. Rɩk-y makr sẽn wilgd tɩ tẽed-n-taag saglg tõe n sõng-d lame.

17 Wala makre, saam-bi-poak tʋʋm zĩigẽ, rao n wa n yik n dood-a. Raoã pa tũud a Zeova ye. La wõnda a yaa nin-sõngo. Saam-bi-poak a to n seg saam-bi-poakã t’a tũud raoã, t’a keoog-a. Pipi saam-bi-poakã manesem na n yɩɩ wãna? A sũurã na n yikame bɩ, bɩ a na n gesame tɩ yɩta sõma t’a tũ saglgã? A nonga a Zeova, la a rat n maan sẽn yaa sõma me. La a sã n ket n yit ne raoã, rẽ yĩnga a wilgdame t’a zoeta yoob sɩda? Rẽ yĩnga, a pa teeg a meng bãngr sɩda?—Yel-bũnã 22:3; 28:26; Matiye 6:13; 26:41.

D RƖK YAM A ZOZƐF KIBARÃ PƲGẼ

18, 19. Togs a Zozɛf sẽn maan n wilg t’a zoeta yoobo.

18 A Zozɛf sẽn wa n yaa bi-bɩɩga, b koos-a lame t’a lebg yamb Ezipt. Daar fãa, a zu-soabã pag ra yet-a lame t’a gãand yẽ, la a Zozɛf ra miime tɩ yaa wẽnga. A ra nonga a Zeova, n dat n ta a yam. Rẽ n so t’a zãgs t’a kõn gãand pagã ye. A sẽn da yaa yambã yĩnga, a ra pa tõe n loog n bas a zu-soabã zak ye. Daar a ye, zu-soabã pag makame n na n modg a Zozɛf t’a gãand-a, la a zoeeme n yi.—Karm-y Sɩngr 39:7-12.

19 A Zozɛf sã n da nong n tagsda yoob yelle, bɩ a sã n da get pagã n tar tags-yoodo, a sẽn wa n paam segbã, a ra pa na n zoe ye. La a Zozɛf ra getame t’a zoodã ne a Zeova wã tara yõod n yɩɩd bũmb fãa. Rẽ n so t’a yeel pagã yaa: “Mam . . . soaalã . . . ka gɩdg maam ne bũmb baa a yembre, sã n ka foom bala. Bala fo yaa bãmb paga. Rẽ wã, mam na n yɩɩ a wãn n maan yel-be-kẽen-kãngã n beeg Wẽnnaam?”—Sɩngre 39:8, 9.

20. Bõe n kɩt tɩ d miẽ t’a Zeova sũur yɩɩ noog ne a Zozɛfe?

20 Baa a Zozɛf sẽn da zãr ne a zakã la a buudã nebã, a saka a Zeova wakat fãa, la a Zeova ning-a-la barka. (Sɩngre 41:39-49) A Zeova sũur yɩɩ noog wʋsgo, a Zozɛf sẽn sak-a wã. (Yel-bũnã 27:11) Yɩl n tõog n zoe yoobã tõeeme n pa nana ye. La d tẽeg yɩɩn-gʋlsdã sẽn yeelã: ‘Yãmb fãa sẽn nong a Zeova, kisg-y wẽnga! Bãmb kogenda b nin-nongdsã vɩɩm, la b fãagd bãmb nin-wẽns nusẽ.’—Yɩɩn-sõamyã 97:10.

21. Bõe la bi-bɩɩg maan n dɩk a Zozɛf togs-n-taare?

21 Beoog ne a noor fãa, a Zeova nin-buiidã wilgdame tɩ b ‘kisa wẽnga,’ la tɩ b ‘nonga sẽn yaa neere.’ (Amoos 5:15) D yaa biig tɩ d yaa kãsma, d tõe n saka a Zeova. Bi-bɩɩg sẽn tũud a Zeova n seg zu-loɛɛg sẽn mak a tẽebã. Devoaar sasa, bi-pugl n yeel-a t’a sã n soos n wilg-a leoorã, a na n sakame t’a gãand-a. Bi-bɩɩgã maana wãna? A maana wa a Zozɛf. Ad a sẽn yeele: “Zĩig pʋgẽ, m zãgsame. M sẽn kell n sak a Zeova wã, m sũur noomame, m nanda m menga.” Yoobã sẽn kõt sũ-noog ningã pa kaoosd ye. Naoor wʋsgo baasda sũ-sãams la namsgo. (Ebre-rãmbã 11:25) La a Zeova sakr wata ne sũ-noog wakat sẽn kõn sa yĩnga.—Yel-bũnã 10:22.

BAS-Y T’A ZEOVA SÕNG-YÃ

22, 23. Wãn to la a Zeova sõngd tõndo, baa d sã n maan yel-wẽn-kãsenga?

22 Wakat fãa, a Sʋɩtãan na n baoome n bẽd tõnd n dat tɩ d yo. Tõe n yɩɩ toog wʋsg ne-do. Sẽn paase, d fãa mi n tara tags-yoodo. (Rom dãmbã 7:21-25) A Zeova wʋmda rẽ võore, bala a “tẽrame tɩ tõnd yaa tẽng tom.” (Yɩɩn-sõamyã 103:14) La kiris-ned sã n yo, rẽ yĩnga tɩɩm le beeme bɩ? N-ye. A sã n tek yam n kos sugri, a Zeova na n sõng-a lame. A Zeova “kõta sugri.”—Yɩɩn-sõamyã 86:5; Zak 5:16; karm-y Yel-bũn 28:13.

23 A Zeova yãka kãsem-dãmb sẽn nong tõnd la b get tõnd yelle. (Efɛɛz rãmbã 4:8, 12; Zak 5:14, 15) A sẽn yãk nin-kãensã wã yaa sẽn na yɩl tɩ b sõng tõnd tɩ d maneg d zoodã ne yẽ.—Yel-bũnã 15:32.

D TALL YAM

24, 25. D sã n tall yam, wãn to la na n sõng-d tɩ d zoe yoobo?

24 D sã n dat n yãk yam-sõma, d segd n bãnga a Zeova noyã sẽn sɩd nafd tõnd to-to. D pa rat n yɩ wa bi-bɩɩg ning yell b sẽn gomd Yel-bũn 7:6-23 pʋgẽ wã ye. Bi-bɩ-kãngã pa tall yam ye. Rẽ kɩtame t’a maan yoobo. Yam pa bãngr bal ye. Ned sẽn tar yam baoodame n bãng Wẽnnaam sẽn date, n tũ. Tẽeg-y tɩ Biiblã yetame tɩ sẽn tar-a yam nonga a menga, la tɩ sẽn maand-a yam tʋʋmd sũur yaa noogo.—Yel-bũnã 19:8.

25 Yãmb kɩsa sɩd tɩ Wẽnnaam noyã zemsa zãng bɩ? Y kɩsa sɩd tɩ y sã n tũ-ba y na n paama sũ-noog bɩ? (Yɩɩn-sõamyã 19:8-11; Ezayi 48:17, 18) Y sã n pa kɩs sɩd zãng bɩ y lebg n tẽeg bõn-sõma nins fãa a Zeova sẽn maan n kõ yãmbã. Biiblã yetame: ‘Lemb-y n ges-y n bãng t’a Zeova yaa noogo!’ (Yɩɩn-sõamyã 34:9) Y na n yãame tɩ y sã n lebgd n tẽegd rẽ fãa yelle, y nonglmã ne Wẽnnaam na n paasdame. Y na n nonga bũmb nins a sẽn nongã, la y kis a sẽn kisã. D tags bõn-sõma yelle, rat n yeel tɩ bũmb nins fãa sẽn yaa sɩda, sẽn yaa tɩrse, sẽn be pʋ-peelem, sẽn zems nonglem, la sẽn tar kaset sõngo. (Filip rãmbã 4:8, 9) D sã n dɩk a Zozɛf togs-n-taare, d na n paama yam ning a Zeova sẽn kõtã.—Ezayi 64:7.

26. Bõe yell la d na n gomd sags nins sẽn pʋgdã pʋgẽ?

26 D kẽe kãadem tɩ d pa kẽ me, a Zeova ratame tɩ d paam sũ-noogo, tɩ d vɩɩmã noome. Sags a yiibã sẽn pʋgdã na n wilga sẽn kẽ-b kãadmã sẽn tõe n maan n paam sũ-noogo.