मत्तय ५:१-४८

 त्याने लोकांचा समुदाय पाहिला तेव्हा तो डोंगरावर गेला; आणि तो खाली बसल्यावर त्याचे शिष्य त्याच्याजवळ आले. २  मग त्याने त्यांना शिकवण्यास सुरुवात केली. तो म्हणाला: ३  “जे आपली आध्यात्मिक गरज ओळखतात* ते सुखी आहेत, कारण स्वर्गाचं राज्य अशाच लोकांचं आहे. ४  जे शोक करतात ते सुखी आहेत, कारण त्यांचं सांत्वन केलं जाईल. ५  जे सौम्य वृत्तीचे* ते सुखी आहेत, कारण त्यांना पृथ्वीचा वारसा मिळेल. ६  जे नीतिमत्त्वासाठी भुकेले व तान्हेले ते सुखी आहेत, कारण त्यांना तृप्त केलं जाईल. ७  जे दयाळू ते सुखी आहेत, कारण त्यांच्यावर दया केली जाईल. ८  ज्यांचं मन शुद्ध ते सुखी आहेत, कारण ते देवाला पाहतील. ९  जे शांती राखण्याचा प्रयत्न करतात* ते सुखी आहेत, कारण त्यांना देवाचे पुत्र म्हटलं जाईल. १०  नीतिमत्त्वासाठी ज्यांचा छळ झाला आहे ते सुखी आहेत, कारण स्वर्गाचं राज्य त्यांचं आहे. ११  माझ्यामुळे जेव्हा लोक तुमचा अपमान व छळ करतात आणि तुमच्यावर सर्व प्रकारचे खोटे आरोप लावतात तेव्हा तुम्ही सुखी आहात. १२  हर्ष करा आणि अतिशय आनंदित व्हा, कारण स्वर्गात तुम्हाला मोठं प्रतिफळ मिळेल; तुमच्या अगोदर होऊन गेलेल्या संदेष्ट्यांचाही त्यांनी असाच छळ केला होता. १३  तुम्ही पृथ्वीचे मीठ आहात, पण मिठाचा खारटपणा गेला, तर तो पुन्हा कशाने आणता येईल? ते टाकून देण्याशिवाय आणि पायांखाली तुडवण्याशिवाय आणखी कशाच्याही उपयोगाचं राहणार नाही. १४  तुम्ही जगाचा प्रकाश आहात. डोंगरावर वसलेलं शहर लपू शकत नाही. १५  लोक दिवा लावून टोपलीखाली ठेवत नाहीत, तर एखाद्या उंच ठिकाणी ठेवतात आणि त्यामुळे घरातल्या सर्वांना त्याचा प्रकाश मिळतो. १६  त्याचप्रमाणे, तुमचा प्रकाश लोकांपुढे पडू द्या, म्हणजे ते तुमची चांगली कार्ये पाहून तुमच्या स्वर्गातील पित्याचा गौरव करतील. १७  मी नियमशास्त्र किंवा संदेष्ट्यांचं लिखाण रद्द करण्यासाठी आलो, असं समजू नका. मी रद्द करण्यासाठी नाही, तर पूर्ण करण्यासाठी आलो आहे. १८  मी तुम्हाला खरं सांगतो, की एकवेळ आकाश व पृथ्वी नाहीशी होईल, पण नियमशास्त्रातील लहानातलं लहान अक्षर किंवा एक टिंबसुद्धा पूर्ण झाल्याशिवाय राहणार नाही. १९  त्यामुळे जो कोणी यातली सर्वात लहान आज्ञा मोडतो व इतरांनाही तसं करायला शिकवतो त्याला स्वर्गाच्या राज्यात सगळ्यात लहान म्हटलं जाईल. पण, जो या आज्ञांचं पालन करतो व इतरांनाही तसं करायला शिकवतो त्याला स्वर्गाच्या राज्यात महान म्हटलं जाईल. २०  कारण मी तर तुम्हाला सांगतो, की तुमचं नीतिमत्त्व शास्त्री व परूशी यांच्या नीतिमत्त्वापेक्षा जास्त नसलं, तर स्वर्गाच्या राज्यात तुम्हाला मुळीच जाता येणार नाही. २१  प्राचीन काळातल्या लोकांना, ‘खून करू नको, आणि जो कोणी खून करतो त्याला न्यायालयास जाब द्यावा लागेल,’ असं जे सांगण्यात आलं होतं ते तुम्ही ऐकलं आहे. २२  पण, मी तर तुम्हाला म्हणतो, की जो कोणी आपल्या भावाबद्दल मनात राग बाळगतो त्याला न्यायालयास जाब द्यावा लागेल; जो कोणी आपल्या भावाला शिव्याशाप देतो त्याला सर्वोच्च न्यायालयास जाब द्यावा लागेल; आणि जो कोणी त्याला ‘अरे नीच मूर्खा!’ असं म्हणतो तो गेहेन्‍नाच्या* अग्नीत टाकला जाण्यास पात्र ठरेल. २३  तर मग, तू आपलं अर्पण वेदीजवळ आणत असताना, तुझ्या भावाला तुझ्याविरुद्ध काही तक्रार आहे हे तुला आठवलं, २४  तर तुझं ते अर्पण तिथेच वेदीसमोर ठेवून निघून जा. आधी आपल्या भावाशी समेट कर आणि मग परत येऊन आपलं अर्पण दे. २५  जो तुझ्याविरुद्ध खटला भरणार आहे त्याच्यासोबत न्यायालयात जात असताना वाटेतच सलोखा कर, नाहीतर तो तुला न्यायाधीशाच्या हाती सोपवेल, न्यायाधीश तुला शिपायाच्या हाती सोपवेल आणि शेवटी तुला तुरुंगात टाकलं जाईल. २६  मी तुला खातरीने सांगतो, की तू त्याची एकेक दमडी* फेडेपर्यंत तुला तिथून मुळीच सुटका मिळणार नाही. २७  ‘व्यभिचार करू नको,’ असं जे सांगण्यात आलं होतं ते तुम्ही ऐकलं. २८  पण, मी तर तुम्हाला सांगतो, की जो कोणी एखाद्या स्त्रीकडे वाईट नजरेने* पाहत राहतो त्याने केव्हाच आपल्या मनात तिच्याशी व्यभिचार केला आहे. २९  म्हणून जर तुझा उजवा डोळा तुला अडखळायला लावत असेल,* तर तो उपटून टाक आणि फेकून दे. कारण संपूर्ण शरीर गेहेन्‍नात* टाकलं जावं, यापेक्षा एक अवयव गमावणं बरं. ३०  तसेच, तुझा उजवा हात तुला अडखळायला लावत असेल,* तर तो कापून टाक आणि फेकून दे. कारण संपूर्ण शरीर गेहेन्‍नात* पडावं, यापेक्षा एक अवयव गमावणं बरं. ३१  तसंच, असंही सांगण्यात आलं होतं: ‘जो कोणी आपल्या पत्नीला घटस्फोट देतो त्याने तिला सोडचिठ्ठी द्यावी.’ ३२  पण मी तर तुम्हाला सांगतो, की जो कोणी अनैतिक लैंगिक कृत्यांशिवाय* इतर कोणत्याही कारणाने आपल्या पत्नीला घटस्फोट देतो तो तिला व्यभिचार करायला प्रवृत्त करतो, आणि जो कोणी अशा घटस्फोटित स्त्रीशी लग्न करतो तो व्यभिचार करतो. ३३  शिवाय, प्राचीन काळातल्या लोकांना असं सांगण्यात आल्याचंही तुम्ही ऐकलं आहे: ‘घेतलेली शपथ पूर्ण करण्यास चुकू नको; यहोवाला* केलेले नवस पूर्ण कर.’ ३४  पण, मी तर तुम्हाला म्हणतो: “शपथच वाहू नका, स्वर्गाची वाहू नका, कारण स्वर्ग देवाचं राजासन आहे; ३५  पृथ्वीची वाहू नका, कारण ती त्याच्या पायाचं आसन आहे आणि यरुशलेमचीही वाहू नका, कारण ते महान राजाचं नगर आहे. ३६  आपल्या डोक्याची शपथ वाहू नका, कारण तुमचा एकही केस तुम्ही पांढरा किंवा काळा करू शकत नाही. ३७  त्यामुळे तुमचं बोलणं ‘हो’ तर हो, ‘नाही’ तर नाही इतकंच असावं, कारण यापेक्षा जे अधिक ते त्या दुष्टाकडून आहे. ३८  ‘डोळ्याबद्दल डोळा आणि दाताबद्दल दात,’ असं म्हणण्यात आल्याचं तुम्ही ऐकलं. ३९  पण, मी तर तुम्हाला सांगतो: दुष्ट माणसाचा प्रतिकार करू नका, तर जो कोणी तुमच्या उजव्या गालावर चापट मारतो, त्याच्यापुढे दुसराही गाल करा. ४०  आणि जर कोणी न्यायालयात तुमच्याविरुद्ध खटला करून तुमचा झगा घेऊ पाहतो, तर त्याला तुमचं बाह्‍य वस्त्रही द्या. ४१  जर कोणा अधिकाऱ्‍याने त्याची काही सेवा करण्यास तुम्हाला एका मैलापर्यंत जायला भाग पाडलं, तर त्याच्यासोबत दोन मैल जा. ४२  जो तुमच्याकडे काही मागतो त्याला ते द्या आणि ज्याला तुमच्याकडून काही उसनं* घ्यायचं आहे त्याच्याकडे पाठ फिरवू नका. ४३  ‘तू आपल्या शेजाऱ्‍यावर प्रेम कर आणि आपल्या शत्रूचा द्वेष कर,’ असं सांगण्यात आल्याचं तुम्ही ऐकलं आहे. ४४  पण, मी तर तुम्हाला सांगतो: आपल्या शत्रूंवर प्रेम करत राहा आणि जे तुमचा छळ करतात त्यांच्यासाठी प्रार्थना करत राहा; ४५  असं केल्यास, तुम्ही तुमच्या स्वर्गातील पित्याची मुलं असल्याचं सिद्ध कराल, कारण तो चांगल्या लोकांसोबतच दुष्टांवरही सूर्य उगवितो आणि नीतिमान लोकांसोबतच अनीतिमान लोकांवरही पाऊस पाडतो. ४६  कारण तुमच्यावर प्रेम करणाऱ्‍यांवर जर तुम्ही प्रेम करत असाल, तर तुम्हाला काय प्रतिफळ मिळणार? जकातदारसुद्धा असंच करत नाहीत का? ४७  आणि जर तुम्ही फक्‍त आपल्या बांधवांनाच नमस्कार करत असाल, तर तुम्ही विशेष असं काय करता? विदेशी लोकसुद्धा असंच करत नाहीत का? ४८  म्हणूनच, तुमचा स्वर्गातील पिता जसा परिपूर्ण आहे, तसेच तुम्हीदेखील परिपूर्ण व्हा.

तळटीपा

किंवा “जे पवित्र आत्म्याची भीक मागतात.”
किंवा “नम्र.”
किंवा “जे शांतिप्रिय.”
यरुशलेमच्या बाहेर केरकचरा जाळण्याची जागा. शब्दार्थसूची पाहा.
शब्दशः “क्वॉड्रन.”
अर्थात, कामुक भावना उत्तेजित होतील अशा प्रकारे.
किंवा “पाप करायला प्रवृत्त करत असेल.”
शब्दार्थसूची पाहा.
किंवा “पाप करायला प्रवृत्त करत असेल.”
शब्दार्थसूची पाहा.
ग्रीक, पोर्निया. शब्दार्थसूची पाहा.
शब्दार्थसूची पाहा.
अर्थात, बिनव्याजाने.