1-3. (a) X’qanqal lil Ġesù biex ikollu x-​xewqa li jkun bħal Missieru? (b) Liema aspetti taʼ l-​imħabba taʼ Ġesù se neżaminaw?

 ĠIELI rajt lil xi tifel żgħir jipprova jkun bħal missieru? It-​tifel forsi jipprova jimita l-​mod kif missieru jimxi, jitkellem, jew jaġixxi. Maż-​żmien, it-​tifel jistaʼ anki jdaħħal ġo fih il-​valuri morali u spiritwali taʼ missieru. Iva, l-​imħabba u l-​ammirazzjoni li iben iħoss għal missier mimli mħabba jqanqlu lit-​tifel biex ikollu x-​xewqa li jkun bħal missieru.

² Xi ngħidu dwar ir-​relazzjoni bejn Ġesù u Missieru tas-​sema? “Jiena nħobb lill-​Missier,” Ġesù qal f’okkażjoni minnhom. (Ġwanni 14:31) Ħadd qatt ma jistaʼ jħobb lil Jehovah iktar milli jħobbu Ibnu, li kien mal-​Missier ħafna żmien qabel ma bdew jeżistu ħlejjaq oħra. Din l-​imħabba qanqlet lil dan l-​Iben devot biex ikollu x-​xewqa li jkun bħal Missieru.—Ġwanni 14:9.

³ F’kapitli taʼ qabel f’dan il-​ktieb, iddiskutejna kif Ġesù imita b’mod perfett il-​qawwa, il-​ġustizzja, u l-​għerf taʼ Jehovah. Iżda, Ġesù kif irrifletta l-​imħabba taʼ Missieru? Ejja neżaminaw tliet aspetti taʼ l-​imħabba taʼ Ġesù—l-​ispirtu taʼ sagrifiċċju, il-​mogħdrija tenera, u r-​rieda li jaħfer.

4. Ġesù kif ta l-​akbar eżempju uman taʼ l-​imħabba mhix egoista?

⁴ Ġesù ta eżempju mill-​aqwa taʼ mħabba mhix egoista. Din l-​imħabba tinvolvi li mingħajr egoiżmu npoġġu l-​bżonnijiet u l-​interessi t’oħrajn qabel tagħna. Ġesù kif wera mħabba bħal din? Hu stess spjega: “Ħadd ma għandu mħabba akbar minn din: li wieħed jagħti ħajtu għal ħbiebu.” (Ġwanni  15:13) Ġesù kien lest li jagħti l-​ħajja perfetta tiegħu għalina. Din kienet l-​akbar espressjoni taʼ mħabba li qatt wera xi bniedem. Imma Ġesù wera b’modi oħra wkoll l-​imħabba mhix egoista.

5. Il-​fatt li ħalla s-​smewwiet għala kien sagrifiċċju taʼ mħabba min-​naħa taʼ l-​Iben uniġenitu t’Alla?

⁵ Qabel ma beda jeżisti bħala bniedem, l-​Iben uniġenitu t’Alla kellu pożizzjoni privileġġata u għolja fis-​smewwiet. Hu kellu sħubija intima ma’ Jehovah u m’għadd kbir taʼ ħlejjaq spirti. Minkejja dawn il-​vantaġġi persunali, dan l-​Iben għażiż “xejjen lilu nnifsu billi ħa n-​natura taʼ lsir; sar jixbah lill-​bnedmin.” (Filippin 2:7) Hu kien lest li jiġi jgħix fost bnedmin midinba f’dinja li “qiegħda taħt idejn il-​Ħażin.” (1 Ġwanni 5:19) Ma kienx dan sagrifiċċju taʼ mħabba min-​naħa taʼ Bin Alla?

6, 7. (a) Ġesù b’liema modi wera mħabba mhix egoista matul il-​ministeru tiegħu fuq l-​art? (b) X’eżempju kommoventi taʼ mħabba mhix egoista jinsab imniżżel fi Ġwanni 19:25-​27?

⁶ Matul il-​ministeru tiegħu fuq l-​art, Ġesù wera mħabba mhix egoista b’diversi modi. Hu ma kellu l-​ebda sinjal taʼ egoiżmu fih. Tant kien medhi bil-​ministeru tiegħu li ssagrifika kumditajiet li normalment il-​bnedmin ikunu mdorrijin bihom. “Il-​volpijiet għandhom l-​għerien tagħhom, u l-​għasafar tas-​sema l-​bejtiet,” hu qal, “iżda Bin il-​bniedem ma għandux fejn imidd rasu.” (Mattew 8:20) Peress li kien mastrudaxxa tas-​sengħa, Ġesù setaʼ ddedika ftit żmien biex jibni dar komda għalih jew biex jagħmel għamara sabiħa u jbigħha ħalli jkollu xi ħaġa tal-​flus żejda. Imma hu m’użax l-​abbiltajiet tiegħu biex jikseb affarijiet materjali.

⁷ Eżempju verament kommoventi taʼ mħabba mhix egoista li wera Ġesù jinsab imniżżel fi Ġwanni 19:25-​27. Aħseb ftit kemm Ġesù kellu affarijiet fuq moħħu u f’qalbu dakinhar tal-​mewt tiegħu. Waqt it-​tbatija tiegħu fuq iz-​zokk, kien qed jinkwieta dwar id-​dixxipli tiegħu, ix-​xogħol taʼ l-​ippridkar,  u speċjalment dwar l-​integrità tiegħu u kif din kienet se tirrifletti fuq isem Missieru. Fil-​fatt, il-​futur kollu taʼ l-​umanità kien jiddependi minnu! Madankollu, ftit mumenti qabel ma miet, Ġesù ħaseb ukoll f’ommu, Marija, li mid-​dehra kienet diġà romlot. Ġesù talab lill-​appostlu Ġwanni biex jieħu ħsieb lil Marija daqslikieku kienet ommu, u minn dakinhar ’il quddiem l-​appostlu ħa lil Marija ġo daru. B’hekk, Ġesù ra li jkun hemm min jieħu ħsieb ommu b’mod fiżiku u spiritwali. X’espressjoni tenera taʼ mħabba mingħajr egoiżmu!

8. Xi tfisser il-​kelma Griega li tuża l-​Bibbja biex tiddeskrivi l-​mogħdrija taʼ Ġesù?

⁸ Bħal Missieru, Ġesù wera mogħdrija. L-​Iskrittura tiddeskrivi lil Ġesù bħala wieħed li kien jagħmel ħiltu biex jgħin lin-​nies li kellhom il-​problemi għax kien iħoss ferm għalihom. Biex tiddeskrivi l-​mogħdrija taʼ Ġesù, il-​Bibbja tuża kelma Griega li tiġi tradotta “tħassarhom.” Wieħed studjuż jgħid: “Din tiddeskrivi . . . emozzjoni li tqanqal lil bniedem mill-​ġewwieni. Hija l-​iktar kelma qawwija fil-​Grieg li tiddeskrivi s-​sentiment taʼ mogħdrija.” Ikkunsidra xi sitwazzjonijiet li fihom Ġesù tqanqal b’mogħdrija profonda li ġagħlitu jaġixxi.

9, 10. (a) Liema ċirkustanzi ġagħlu lil Ġesù u l-​appostli tiegħu jsibu post għall-​kwiet? (b) Meta folla nies ma ħallitux bi kwietu, Ġesù kif irreaġixxa, u għala?

⁹ Imqanqal biex iwieġeb għall-​bżonnijiet spiritwali. Ir-​rakkont f’​Mark 6:30-​34 juri x’qanqal primarjament lil Ġesù biex jesprimi ħasra. Ġib ix-​xena quddiem għajnejk. L-​appostli kienu eċċitati għax kienu għadhom kif ġew minn mawra estensiva taʼ ppridkar. Huma rritornaw għand Ġesù u qalulu bil-​ħerqa dak kollu li kienu raw u semgħu. Imma madwarhom inġabret folla kbira, u Ġesù u l-​appostli lanqas ċans jieklu ma kellhom. Peress li dejjem kien josserva x’qed  jiġri, Ġesù nnota li l-​appostli kienu għajjenin. “Ejjew miegħi intom biss weħidkom f’xi post imwarrab, u strieħu ftit,” qalilhom. Huma telgħu fuq dgħajsa u qasmu minn naħa s’oħra tat-​tramuntana tal-​Baħar tal-​Galilija biex isibu post għall-​kwiet. Imma l-​folla rathom sejrin. Oħrajn semgħu x’kienu għamlu. Dawn in-​nies kollha ġrew tul il-​kosta tat-​tramuntana u waslu n-​naħa l-​oħra qabel id-​dgħajsa!

¹⁰ Iddejjaq Ġesù għax ma ħallewhx ftit fil-​kwiet? Lanqas xejn! Qalbu tqanqlet malli ra din il-​folla t’eluf taʼ nies tistennieh. Mark kiteb: “Ra kotra kbira taʼ nies u tħassarhom, għax kienu qishom nagħaġ bla ma għandhom ragħaj, u qabad jgħallimhom ħafna ħwejjeġ.” Ġesù ra lil dawn in-​nies bħala individwi li kellhom bżonnijiet spiritwali. Kienu bħal nagħaġ jiġġerrew mitlufin, mingħajr ragħaj biex jiggwidahom jew jipproteġihom. Ġesù kien jaf li n-​nies komuni kienu jiġu traskurati mill-​mexxejja reliġjużi bla qalb, mexxejja li suppost kellhom jieħdu ħsiebhom bħal rgħajja. (Ġwanni 7:47-​49) Hu ħass għan-​nies, u għalhekk beda jgħallimhom “fuq is-​Saltna taʼ Alla.” (Luqa 9:11) Innota li Ġesù tħassar lin-​nies saħansitra qabel ma ra kif se jirreaġixxu għal dak li kien se jgħallimhom. Fi kliem ieħor, il-​mogħdrija tenera ma kinitx ir-​riżultat talli għallem lill-​folla, imma l-​motiv talli għamel hekk.

11, 12. (a) In-​nies imġiddmin kif kienu jitqiesu fi żminijiet Bibliċi, imma Ġesù kif irreaġixxa meta resaq fuqu wieħed raġel “marid sewwa bil-​lebbra”? (b) Ir-​raġel imġiddem kif setaʼ ħassu malli messu Ġesù, u dan kif nistgħu nifhmuh mill-​esperjenza taʼ wieħed tabib?

¹¹ Imqanqal biex itaffi s-​sofferenza. Nies b’mard differenti indunaw li Ġesù kellu l-​mogħdrija, u għalhekk ħassewhom miġbudin lejh. Din il-​ħaġa dehret b’mod speċjali meta Ġesù, b’folol taʼ nies jimxu warajh, ġie avviċinat minn raġel “marid sewwa bil-​lebbra.” (Luqa 5:12) Fi żminijiet Bibliċi, in-​nies bil-​lebbra, jew ġdiem, kienu jinżammu kwarantina biex ma jittiħdux nies oħra. (Numri 5:1-​4) Madankollu, maż-​żmien,  il-​mexxejja rabbiniċi inkuraġġew ħarsa bla qalb lejn in-​nies bil-​ġdiem u imponew il-​liġijiet kefrin tagħhom stess. * Iżda innota kif Ġesù rreaġixxa għar-​raġel imġiddem: “Resaq fuqu wieħed lebbruż jitolbu bil-​ħerqa, nxteħet għarkubbtejh quddiemu u qallu: ‘Jekk trid, tistaʼ tnaddafni.’ Mqanqal mill-​ħniena, Ġesù medd idu fuqu, messu u qallu: ‘Irrid, kun imnaddaf.’ U minnufih il-​lebbra marritlu.” (Mark 1:40-​42) Ġesù kien jaf li skond il-​liġi, ir-​raġel imġiddem lanqas biss suppost kellu jersaq ’l hemm. Madankollu, minflok ma keċċieh, Ġesù tant ħass għalih li għamel xi ħaġa li ħadd ma kien jobsorha. Ġesù messu!

¹² Tistaʼ timmaġina kif ħassu dak ir-​raġel imġiddem malli messu xi ħadd? Biex nagħtu eżempju, ikkunsidra din l-​esperjenza. It-​Tabib Paul Brand, speċjalista tal-​mard tal-​ġdiem, jirrakkonta dwar raġel imġiddem li kien eżamina fl-​Indja. Matul il-​viżta, it-​tabib poġġa idu fuq spallet ir-​raġel imġiddem u, permezz taʼ interpretu, spjegalu x’kura kien se jkollu jieħu. F’ħin minnhom, ir-​raġel imġiddem beda jibki. “Għedt xi ħaġa ħażina?” staqsa t-​tabib. L-​interpretu staqsa lir-​raġel żagħżugħ bil-​lingwa tiegħu u wieġeb: “Le, tabib. Qal li qed jibki għax int poġġejt idek fuq spalltu. Sa ma ġie hawn kien ilu s-​snin ma jmissu xi ħadd.” Fil-​każ tar-​raġel imġiddem li resaq fuq Ġesù, il-​fatt li messu Ġesù kien ifisser xi ħaġa ħafna akbar għalih. Wara li messu darba, il-​marda li begħditu minn kulħadd telqet għalkollox!

13, 14. (a) X’ra Ġesù x’ħin qorob lejn il-​belt taʼ Najn, u dan il-​każ għala kien tassew traġiku? (b) Il-​mogħdrija taʼ Ġesù qanqlitu biex jieħu liema azzjoni għan-​nom taʼ l-​armla taʼ Najn?

 ¹³ Imqanqal biex ineħħi n-​niket. Ġesù kien iħoss ħafna għall-​oħrajn meta kien jarahom imnikktin minħabba l-​mewt taʼ xi ħadd. Ikkunsidra, per eżempju, ir-​rakkont f’​Luqa 7:11-​15. Din il-​ġrajja ġrat meta Ġesù kien wasal f’nofs il-​ministeru tiegħu, u kien jinsab barra l-​belt Galilija taʼ Najn. Hekk kif Ġesù qorob bieb il-​belt, ra funeral għaddej. Dan kien każ tassew traġiku. Kien miet wieħed żagħżugħ, tifel uniku, u ommu kienet armla. Fil-​passat, din il-​mara x’aktarx li kienet imxiet wara funeral bħal dan—dak taʼ żewġha. Din id-​darba kien imiss lil binha, x’aktarx l-​uniku bniedem li setaʼ jmantniha. Għandu mnejn li fil-​folla tan-​nies kien hemm bekkejja oħra li kienu jgħannu għanjiet taʼ tinwiħ u mużiċisti jdoqqu mużika taʼ swied il-​qalb. (Ġeremija 9:16, 17 [9:17, 18, NW]; Mattew 9:23) Madankollu, il-​ħarsa taʼ Ġesù kienet mitfugħa fuq l-​omm mifnija bin-​niket, li bla dubju kienet qed timxi biswit il-​katalett bil-​ġisem taʼ binha.

¹⁴ Ġesù “tħassarha” lill-​omm imnikkta. B’ton taʼ faraġ, hu qalilha: “Tibkix.” Mingħajr ħadd ma qallu, hu resaq qrib il-​katalett u messu. Ir-​reffiegħa—u forsi l-​bqija tal-​folla—waqfu jimxu. B’leħen t’awtorità, Ġesù kellem lill-​ġisem bla ħajja: “Żagħżugħ, qiegħed ngħidlek, qum!” Imbagħad x’ġara? “Il-​mejjet qam bilqiegħda u beda jitkellem” qisu kien għadu jqum minn xi raqda fil-​fond! Imbagħad insibu stqarrija li tmisslek qalbek: “U Ġesù tah lil ommu.”

15. (a) Ir-​rakkonti Bibliċi dwar kif Ġesù kien jitħassar lin-​nies juru liema rabta bejn il-​mogħdrija u l-​azzjoni? (b) Kif nistgħu nimitaw lil Ġesù f’din il-​ħaġa?

¹⁵ X’nitgħallmu minn dawn ir-​rakkonti? Innota li f’kull każ, hemm rabta bejn il-​mogħdrija u l-​azzjoni. Ġesù ma setax jara lil xi ħadd ibati mingħajr ma jitħassru, u ma setax iħoss mogħdrija bħal din mingħajr ma jaġixxi b’xi mod. Kif nistgħu nimitaw l-​eżempju tiegħu? Bħala Kristjani, aħna obbligati  li nippridkaw l-​aħbar tajba u li nagħmlu dixxipli. Primarjament, il-​motivazzjoni tagħna hija l-​imħabba għal Alla. Ejja niftakru, iżda, li dan huwa wkoll xogħol li jeħtieġ mogħdrija. Meta nħossu għan-​nies bħalma għamel Ġesù, qalbna se tqanqalna biex nagħmlu dak kollu li nistgħu ħalli naqsmu l-​aħbar tajba magħhom. (Mattew 22:37-​39) U xi ngħidu dwar li nuru mogħdrija ma’ sħabna fit-​twemmin li qed ibatu jew jinsabu għaddejjin minn niket kbir minħabba xi mewt taʼ xi ħadd? Ma nistgħux nagħmlu l-​mirakli u nfejqu l-​mard jew inqajmu lill-​mejtin. Madankollu, nistgħu nuru din il-​mogħdrija bl-​azzjonijiet billi nieħdu l-​inizjattiva u nuruhom li qed naħsbu fihom jew noffrulhom għajnuna prattika xierqa.—Efesin 4:32.

16. Kif jidher ċar li Ġesù kien lest li jaħfer anki meta kien fuq iz-​zokk tat-​tortura?

¹⁶ Ġesù rrifletta perfettament l-​imħabba taʼ Missieru b’mod importanti ieħor—hu kien lest li ‘jaħfer.’ (Salm 86:5) Din ir-​rieda kienet tidher ċar anki meta kien fuq iz-​zokk tat-​tortura. Meta kellu jgħaddi minn mewta taʼ mistħija, b’idejh u saqajh minfudin bl-​imsiemer, Ġesù dwar xiex tkellem? Sejjaħ hu lil Jehovah biex jikkastiga lil min kien se joqtlu? Għall-​kuntrarju, fost l-​aħħar kliem li qal Ġesù nsibu: “Missier, aħfrilhom, għax ma jafux x’inhuma jagħmlu.”—Luqa 23:34. *

17-19. Ġesù b’liema modi wera li kien ħafer lill-​appostlu Pietru talli ċaħdu tliet darbiet?

¹⁷ Forsi eżempju iktar kommoventi tal-​maħfra taʼ Ġesù  nistgħu narawh fil-​mod kif mexa ma’ l-​appostlu Pietru. M’hemm ebda dubju li Pietru kien iħobbu ħafna lil Ġesù. Fl-​14 taʼ Nisan, l-​aħħar lejl fil-​ħajja taʼ Ġesù, Pietru qallu: “Mulej, jiena lest li miegħek niġi saħansitra l-​ħabs, lest li nieħu l-​mewt ukoll.” Madankollu, ftit sigħat wara, Pietru tliet darbiet sostna li lil Ġesù lanqas biss kien jafu! Il-​Bibbja tgħidilna xi ġralu Pietru malli ċaħdu għat-​tielet darba: “Il-​Mulej dar u ħares lejn Pietru.” Mifni bit-​toqol tad-​dnub tiegħu, Pietru “ħareġ ’il barra jibki b’qalbu maqsuma.” Meta Ġesù miet iktar tard f’dak il-​jum, l-​appostlu setaʼ ħaseb bejnu u bejn ruħu, ‘Tgħid ħafirli l-​Mulej tiegħi?’—Luqa 22:33, 61, 62.

¹⁸ Pietru ma kellux jistenna ħafna għat-​tweġiba. Ġesù ġie rxoxtat sbieħ is-​16 taʼ Nisan, u mid-​dehra, dakinhar stess żar personalment lil Pietru. (Luqa 24:34; 1 Korintin 15:4-​8) Ġesù għala ta daqshekk attenzjoni speċjali lill-​appostlu li kien ċaħdu bil-​kbir? Forsi Ġesù ried jiżgura lil Pietru, li kien nidem, illi hu kien għadu maħbub u stmat mill-​Mulej tiegħu. Imma Ġesù għamel xi ħaġa oħra biex iqawwilu qalbu lil Pietru.

¹⁹ Xi żmien wara, Ġesù deher lid-​dixxipli tiegħu fil-​Baħar tal-​Galilija. F’din l-​okkażjoni, Ġesù tliet darbiet staqsa lil Pietru (li kien ċaħad lill-​Mulej tiegħu tliet darbiet) jekk kienx iħobbu. Wara t-​tielet darba, Pietru wieġbu: “Mulej, int taf kollox, inti taf li nħobbok.” Tabilħaqq, Ġesù, li setaʼ jaqra l-​qlub, kien jaf sew li Pietru jħobbu u kellu affezzjoni lejh. Madankollu, Ġesù ta opportunità lil Pietru biex jikkonferma mħabbtu. Iktar minn hekk, Ġesù inkariga lil Pietru biex jitmaʼ u jirgħa lin-​nagħaġ ċkejknin Tiegħu. (Ġwanni 21:15-​17) Iktar kmieni, Pietru kien irċieva inkarigu biex jippriedka. (Luqa 5:10) Imma issa, b’turija kbira taʼ fiduċja, Ġesù tah responsabbiltà importanti oħra—li jieħu ħsieb dawk li kienu se jsiru s-​segwaċi taʼ Kristu. Ftit żmien wara, Ġesù ta lil Pietru rwol prominenti fl-​attività tad-​dixxipli. (Atti 2:1-​41) Min jaf x’serħan ħass Pietru għax kien jaf li Ġesù kien ħafirlu u kien għadu jafdah!

20, 21. Kif nistgħu ‘nagħrfu l-​imħabba taʼ Kristu’ bis-​sħiħ?

²⁰ Iva, il-​Kelma taʼ Jehovah tiddeskrivi b’mod sabiħ l-​imħabba taʼ Kristu. Kif, iżda, għandna nirreaġixxu għall-​imħabba taʼ Ġesù? Il-​Bibbja tħeġġiġna biex ‘nagħrfu l-​imħabba taʼ Kristu li tisboq kull għerf.’ (Efesin 3:19) Bħalma rajna, ir-​rakkonti taʼ l-​Evanġelju dwar il-​ħajja u l-​ministeru taʼ Ġesù jgħallmuna ħafna dwar l-​imħabba taʼ Kristu. Madankollu, biex ‘nagħrfu l-​imħabba taʼ Kristu’ bis-​sħiħ jinvolvi ħafna iktar milli nitgħallmu dak li l-​Bibbja tgħid dwaru.

²¹ Il-​kelma Griega tradotta “tagħrfu” tfisser li wieħed ikun jaf “b’mod prattiku, mill-​esperjenza.” Meta nuru mħabba kif urieha Ġesù—billi nagħtu minna nfusna bla egoiżmu għan-​nom t’oħrajn, inwieġbu b’mogħdrija għall-​bżonnijiet tagħhom, naħfrulhom minn qalbna—imbagħad inkunu nistgħu ġenwinament nifhmu kif ħassu Ġesù. B’dan il-​mod, mill-​esperjenza ‘nagħrfu l-​imħabba taʼ Kristu li tisboq kull għerf.’ U jalla qatt ma ninsew li iktar ma nsiru bħal Kristu, iktar se nersqu qrib lejn dak il-​wieħed li Ġesù imita b’mod perfett, Alla tagħna taʼ mħabba, Jehovah.