1, 2. L-isforzi biex iwaqqfu lin-nies t’Alla milli jippritkaw l-aħbar tajba, kif kellhom effett oppost fl-ewwel seklu?

 TFAQQA’ mewġa taʼ persekuzzjoni ħarxa, u Sawl jibda “jħarbat” lill-kongregazzjoni—espressjoni li fil-lingwa oriġinali tiddeskrivi krudeltà brutali. (Atti 8:3) Id-dixxipli jaħarbu, u għal xi wħud donnu jidher li l-mira taʼ Sawl li jeqred il-Kristjanità dalwaqt kienet se sseħħ. Madankollu, it-tixrid tal-Kristjani rriżulta f’xi ħaġa li ma kinitx mistennija. X’inhi?

² Dawk li jinxterdu jibdew ‘ixandru l-aħbar tajba’ fil-pajjiżi li ħarbu fihom. (Atti 8:4) Immaġina ftit! Il-persekuzzjoni mhux biss ma rnexxilhiex twaqqaf lin-nies t’Alla milli jippritkaw l-aħbar tajba, imma, fil-fatt, għenet biex il-messaġġ jinxtered! Billi xerrdu lid-dixxipli, il-persekuturi mingħajr ma riedu ppermettew li x-xogħol tal-ippritkar tas-Saltna jinfirex f’territorji ’l bogħod. Bħalma se naraw, ġrat xi ħaġa simili fi żmienna.

3. (a) Min hu Filippu? (b) Il-biċċa l-kbira tan-nies fis-Samarija għala kienu għadhom ma semgħux bl-aħbar tajba, u madankollu Ġesù x’kien bassar li kellu jiġri f’dan it-territorju?

³ Wieħed “mid-dixxipli li nxterdu” kien Filippu. a (Atti 8:4; ara l-kaxxa “ Filippu ‘l-Evanġelizzatur.’”) Hu mar is-Samarija, belt li l-biċċa l-kbira tan-nies fiha kienu għadhom ma semgħux bl-aħbar tajba, għax Ġesù qabel kien qal lill-appostli: “Tidħlux f’belt Samaritana. Imma morru biss għand in-nies t’Iżrael.” (Mt. 10:5, 6) Madankollu, Ġesù kien jaf li, maż-żmien, is-Samarija kienet se tingħata xhieda bid-dettall, għax qabel ma telaʼ fis-sema, hu qal: “Se tkunu xhieda tiegħi f’Ġerusalemm, fil-Lhudija kollha, fis-Samarija, u fl-art kollha.”—Atti 1:8.

4. Is-Samaritani kif iwieġbu għall-ippritkar taʼ Filippu, u liema fattur għandu mnejn ikkontribwixxa għar-reazzjoni tagħhom?

⁴ Filippu sab li s-Samarija kienet ‘lesta għall-ħsad.’ (Ġw. 4:35) Il-messaġġ  tiegħu kien rifreskanti għal dawk li kienu jgħixu hemmhekk, u huwa faċli nifhmu għala. Il-Lhud ma kellhomx kuntatt mas-Samaritani, u ħafna saħansitra kienu jiddisprezzawhom. B’kuntrast, is-Samaritani sabu li l-messaġġ tal-aħbar tajba kien joffri tama lil kulħadd mingħajr distinzjonijiet tal-klassi, u b’hekk kien differenti ħafna mill-ħsieb tal-Fariżej li kellhom moħħhom magħluq. Billi ta xhieda biż-żelu u b’mod imparzjali lis-Samaritani, Filippu wera li ma kienx imtebbaʼ bil-preġudizzju taʼ dawk li kienu jistmerruhom. Mela, mhux taʼ b’xejn li folol Samaritani semgħu lil Filippu b’fehma waħda.—Atti 8:6.

5-7. Agħti eżempji taʼ kif it-tixrid tal-Kristjani wassal biex tinfirex l-aħbar tajba.

⁵ Illum, bħal fl-ewwel seklu, il-persekuzzjoni tan-nies t’Alla ma waqqfithomx milli jippritkaw. Għal darba wara l-oħra, il-Kristjani ġew imġegħlin jiċċaqalqu minn post għal ieħor—jew f’xi ħabs jew f’xi pajjiż ieħor. Dan għen biss biex jintroduċi l-messaġġ tas-Saltna lin-nies fil-post il-ġdid. Pereżempju, matul it-Tieni Gwerra Dinjija, ix-Xhieda taʼ Ġeħova rnexxielhom jagħtu xhieda mill-aqwa f’kampijiet tal-konċentrament tan-Nazi. Wieħed Lhudi li ltaqaʼ max-Xhieda hemmhekk jirrakkonta: “Il-qlubija tal-priġunieri li kienu Xhieda taʼ Ġeħova kkonvinċietni li l-fidi tagħhom kienet ibbażata fuq l-Iskrittura—u sirt Xhud jien stess.”

 ⁶ F’xi każi, anki xi persekuturi ngħataw xhieda u aċċettawha. Pereżempju, meta Xhud jismu Franz Desch ġie trasferit fil-kamp tal-konċentrament taʼ Gusen, fl-Awstrija, hu kellu opportunità jistudja l-Bibbja m’uffiċjal tal-SS. Immaġina l-ferħ tagħhom meta snin wara, iż-żewġt irġiel reġgħu ltaqgħu f’konvenzjoni tax-Xhieda taʼ Ġeħova u t-tnejn li huma kienu proklamaturi tal-aħbar tajba!

⁷ Ġrat xi ħaġa simili meta l-persekuzzjoni ġiegħlet lil xi Kristjani jaħarbu minn pajjiż għal ieħor. Pereżempju, fis-snin 70, ngħatat xhieda kbira fil-Mozambique meta Xhieda mill-Malawi ġew sforzati jaħarbu hemmhekk. Anki meta qamet l-oppożizzjoni iktar tard fil-Mozambique, ix-xogħol tal-ippritkar baqaʼ għaddej. “Veru, xi wħud minna ġew arrestati diversi drabi minħabba l-attività tal-ippritkar tagħna,” jgħid Francisco Coana. “Madankollu, meta ħafna wieġbu b’mod favorevoli għall-messaġġ tas-Saltna, konna fiduċjużi li Alla kien qed jgħinna, sewwasew bħalma għen lill-Kristjani tal-ewwel seklu.”

8. Bidliet politiċi u ekonomiċi kif kellhom impatt fuq ix-xogħol tal-ippritkar?

⁸ Naturalment, il-persekuzzjoni ma kinitx l-unika raġuni għat-tkabbir tal-Kristjanità f’territorji barranin. Fi snin reċenti, bidliet politiċi u ekonomiċi wkoll ippermettew li l-messaġġ tas-Saltna jilħaq lin-nies taʼ ħafna lingwi u gruppi nazzjonali. Xi wħud minn postijiet fejn hemm il-gwerra u minn inħawi batuti ekonomikament ħarbu lejn postijiet iktar stabbli u bdew jistudjaw il-Bibbja fil-pajjiż li marru joqogħdu fih. Bil-wasla taʼ ħafna refuġjati nħalqu territorji ġodda taʼ lingwi barranin. Qed tistinka int biex tagħti xhieda lin-nies “minn kull ġens u tribù u poplu u lsien” fit-territorju tiegħek?—Riv. 7:9.

9. Min kien Xmun, u milli jidher x’ressqu lejn Filippu?

⁹ Filippu wettaq ħafna sinjali fis-Samarija. Pereżempju, fejjaq lil dawk li kellhom xi diżabilitajiet u saħansitra keċċa spirti mill-agħar. (Atti 8:6-8) Kien hemm raġel li kien impressjonat b’mod partikulari bl-għotjiet mirakolużi taʼ Filippu. Dan kien Xmun, wieħed li jipprattika l-maġija u li tant kien stmat li n-nies kienu jgħidu dwaru: “Dan ir-raġel għandu qawwa kbira mingħand Alla.” Imma issa Xmun ra l-qawwa vera t’Alla, bħalma kienet tidher fil-mirakli li wettaq Filippu, u Xmun sar jemmen. (Atti 8:9-13) Imma, iktar tard, il-motivi taʼ Xmun ġew imġarrbin. Kif?

10. (a) Pietru u Ġwanni x’għamlu fis-Samarija? (b) Xmun x’għamel malli ra li d-dixxipli l-ġodda rċivew l-ispirtu qaddis meta Pietru u Ġwanni qiegħdu jdejhom fuqhom?

¹⁰ Meta l-appostli saru konxji taż-żieda li kienet qed isseħħ fis-Samarija, huma bagħtu hemmhekk lil Pietru u lil Ġwanni. (Ara l-kaxxa  “ Pietru Juża ‘ċ-Ċwievet tas-Saltna t’Alla.’”) Malli waslu, iż-żewġ appostli qiegħdu jdejhom fuq id-dixxipli l-ġodda, u mbagħad kull wieħed minnhom irċieva l-ispirtu qaddis. b Meta Xmun ra dan, baqaʼ affaxxinat. “Agħtuha lili wkoll din l-awtorità,” hu qal lill-appostli, “ħalli fuq kull min inqiegħed idejja jirċievi l-ispirtu qaddis.” Xmun saħansitra offrielhom il-flus, bit-tama li jixtri dan il-privileġġ sagru!—Atti 8:14-19.

11. Pietru liema twissija jagħti lil Xmun, u Xmun kif iwieġeb?

¹¹ It-tweġiba taʼ Pietru lil Xmun kienet soda. “Jalla l-fidda tiegħek tinqered miegħek,” qal l-appostlu, “għax int ħsibt li tistaʼ tixtri r-rigal b’xejn t’Alla. Int m’għandek x’taqsam assolutament xejn f’din il-ħaġa, għax m’intix sinċier f’għajnejn Alla.” Imbagħad Pietru ħeġġeġ lil Xmun biex jindem u jitlob maħfra. “Itolbu bil-ħniena lil Ġeħova,” qal Pietru, “forsi jaħfer l-intenzjoni ħażina taʼ qalbek.” Milli jidher, Xmun ma kienx raġel mill-agħar; hu ried jagħmel dak li hu sewwa, imma sempliċement ma kellux il-fehma xierqa. Għalhekk, talab bil-ħrara lill-appostli: “Itolbu bil-ħniena lil Ġeħova għalija, ħalli ma jiġrili xejn minn dak li għedtu.”—Atti 8:20-24.

12. X’inhi “s-simonija,” u kif uriet li kienet nassa fil-Kristjaneżmu?

¹² Iċ-ċanfira li Pietru ta lil Xmun (Simon) hi taʼ twissija għall-Kristjani llum. Fil-fatt, il-kelma Maltija “simonija” ġiet ivvintata bħala riżultat taʼ  dan l-inċident. “Simonija” tirreferi għall-bejgħ u x-xiri taʼ karigi, speċifikament f’kuntest reliġjuż. L-istorja tal-Kristjaneżmu apostata hi mimlija eżempji taʼ din il-prattika. Tabilħaqq, id-disaʼ edizzjoni taʼ The Encyclopædia Britannica (1878) qalet: “Studju dwar l-istorja tal-konklavi Papali jikkonvinċi lill-istudent li qatt ma kien hemm elezzjoni fil-knisja li ma ċċappsitx bis-simonija, filwaqt li f’għadd kbir tal-każi s-simonija prattikata fil-konklavi kienet tal-iktar tip vulgari, bla mistħija, u sfaċċat.”

13. Il-Kristjani b’liema modi għandhom jgħassu kontra s-simonija?

¹³ Il-Kristjani għandhom jgħassu kontra d-dnub tas-simonija. Pereżempju, m’għandhomx jipprovaw jiksbu favuri, bħal iktar privileġġi, minn dawk li qegħdin f’pożizzjonijiet taʼ indokrar billi jagħtuhom għotjiet ġenerużi jew tifħir eċċessiv. Min-naħa l-oħra, dawk li huma meqjusin li qegħdin f’pożizzjoni biex jagħtu xi favuri għandhom jevitaw li juru l-favoritiżmu lejn l-uħud għonja. Iż-żewġ sitwazzjonijiet jinvolvu s-simonija. Fil-fatt, il-qaddejja kollha t’Alla għandhom iġibu ruħhom “b’umiltà,” billi jistennew lill-ispirtu taʼ Ġeħova biex jaħtar lil dak li jkun għal privileġġi taʼ servizz. (Lq. 9:48) M’hemmx post fl-organizzazzjoni t’Alla għal dawk li jipprovaw “ifittxu l-glorja tagħhom stess.”—Prov. 25:27.

14, 15. (a) Min kien l-“ewnuku Etjopjan,” u Filippu kif sabu? (b) Ir-raġel Etjopjan kif wieġeb għall-messaġġ taʼ Filippu, u l-magħmudija tiegħu għala ma kinitx att impulsiv? (Ara n-nota taʼ taħt.)

¹⁴ Issa l-anġlu taʼ Ġeħova għarraf lil Filippu biex jivvjaġġa fit-triq li minn Ġerusalemm tinżel għal Gaża. Jekk Filippu ħaseb dwar għala għandu jmur hemmhekk, malajr sar jaf ir-raġuni wara li ltaqaʼ m’ewnuku Etjopjan li kien qed “jaqra b’leħen għoli dak li kiteb il-profeta Isaija.” (Ara l-kaxxa “ ‘Ewnuku’ f’Liema Sens?”) L-ispirtu qaddis taʼ Ġeħova qanqal lil Filippu biex jersaq lejn il-karru tar-raġel. “Qed tifhem dak kollu li qed taqra?” hu staqsa lill-Etjopjan waqt li kien qed jiġri  maġenb il-karru. “Kif nistaʼ nifhem,” wieġeb l-Etjopjan, “jekk ħadd ma jgħallimni?”—Atti 8:26-31.

¹⁵ L-Etjopjan stieden lil Filippu biex jitlaʼ fil-karru. Immaġina x’diskussjoni kellhom! L-identità tan-“nagħġa” jew “qaddej,” tal-profezija taʼ Isaija kienet ilha żmien twil misteru. (Is. 53:1-12) Madankollu, hekk kif komplew jivvjaġġaw, Filippu spjega lill-ewnuku Etjopjan li din il-profezija twettqet f’Ġesù Kristu. Bħal dawk li tgħammdu f’Pentekoste tas-sena 33 WK, l-Etjopjan—li diġà kien proselita Lhudi—mill-ewwel kien jaf x’għandu jagħmel. “Ara!” hu qal lil Filippu. “Hawn l-ilma! X’qed iżommni milli nitgħammed?” L-Etjopjan tgħammed minn Filippu mingħajr dewmien! c (Ara l-kaxxa “ Il-Magħmudija ‘fl-Ilma.’”) Wara dan, l-ispirtu taʼ Ġeħova ggwida lil Filippu lejn inkarigu ġdid f’Asdod, fejn kompla jipprietka l-aħbar tajba.—Atti 8:32-40.

16, 17. Illum, l-anġli kif inhuma involuti fix-xogħol tal-ippritkar?

¹⁶ Il-Kristjani llum għandhom il-privileġġ li jieħdu sehem f’xogħol bħal dak li għamel Filippu. Spiss, ikunu jistgħu jippreżentaw il-messaġġ tas-Saltna lil dawk li jiltaqgħu magħhom b’mod informali, bħal meta jkunu qed jivvjaġġaw. F’ħafna każi, jidher ċar li mhuwiex kumbinazzjoni meta jiltaqgħu ma’ xi ħadd taʼ qalb onesta. Dan hu mistenni, għax il-Bibbja tagħmilha ċara li l-anġli qed jidderieġu x-xogħol tal-ippritkar sabiex il-messaġġ jilħaq “lil kull ġens u tribù u lsien u poplu.” (Riv. 14:6) Id-direzzjoni anġelika fix-xogħol tal-ippritkar hi eżattament dak li bassar Ġesù. Fit-tixbiha tiegħu tal-qamħ u l-ħaxix ħażin, Ġesù qal li matul żmien il-ħsad—fl-aħħar jiem taʼ din id-dinja—“li jaħsdu huma l-anġli.” Hu żied jgħid li dawn il-ħlejjaq spirti kienu se “jneħħu mis-Saltna tiegħi lil dawk li jġiegħlu lil oħrajn jidinbu u lil dawk li jagħmlu  l-ħażen.” (Mt. 13:37-41) Fl-istess ħin, Ġeħova qed juża l-anġli biex jiġbor lil dawk li għandhom it-tama li jgħixu fis-sema u lill-“folla kbira” taʼ “nagħaġ oħrajn” biex ikunu l-poplu tiegħu.—Riv. 7:9; Ġw. 6:44, 65; 10:16.

¹⁷ Bħala evidenza li dan qed iseħħ, xi wħud minn dawk li navviċinawhom fil-ministeru tagħna jgħidu li kienu qed jitolbu għall-għajnuna t’Alla. Ikkunsidra esperjenza waħda li fiha żewġ pubblikaturi tas-Saltna kellhom magħhom tifel żgħir. Fi tmiem l-għodwa, iż-żewġ Xhieda kienu se jieqfu mix-xogħol tal-ippritkar tagħhom, imma t-tifel kellu ħerqa mhux tas-soltu biex imur fid-dar li kien imiss. Infatti, hu mar waħdu u ħabbat il-bieb! Meta mara żagħżugħa fetħet il-bieb, iż-żewġ Xhieda adulti marru jkellmuha. B’sorpriża għalihom, il-mara qalet li kienet għadha kif talbet biex xi ħadd imur għandha ħalli jgħinha tifhem il-Bibbja. Ftiehmu biex jinbeda studju tal-Bibbja!

18. Għala għandna dejjem napprezzaw il-ministeru tagħna?

¹⁸ Peress li tagħmel parti mill-kongregazzjoni Kristjana, int għandek il-privileġġ li taħdem flimkien mal-anġli hekk kif ix-xogħol tal-ippritkar tal-lum qed iseħħ fuq skala li qatt ma kien hawn bħalha. Dejjem għandna napprezzaw dan il-privileġġ. Jekk tippersevera fl-isforzi tiegħek, se ssib ferħ kbir hekk kif tkompli tiddikjara “l-aħbar tajba dwar Ġesù.”—Atti 8:35.